Чамадан з кракадзілавай скуры

Алёна БЕЛАНОЖКА Чамадан з кракадзілавай скуры

Аповесць

Аліна апынулася ў гарадку Дружны а дзясятай гадзіне раніцы. Пад коламі яе новенькага аўтамабіля шаргатаў мокры кастрычніцкі асфальт і хлюпала гразь.

Гэтая паездка, якая павінна была прынесці масу прыемных уражанняў, не заладзілася ад пачатку. Спярша аказалася, што сіноптыкі, якія яшчэ ўчора паабяцалі пагоду на ўвесь тыдзень, за ноч перадумалі, і ад раніцы пайшоў часты і занадта восеньскі дождж, а радыёкропка радасна вяшчала: «Як і чакалася, сёння пахмурна і дажджліва!»

«“Як і чакалася…” Кім гэта чакалася? Калі чакалася? Учора імі яшчэ сонца прагназавалася, а выходзіць, што яны пад сонцам разумеюць вось гэтую слату? Шапіто!» — абуралася на «вешчуноў» Аліна, седзячы ў пустой цёмнай кватэры ды папіваючы ваду з-пад крана: у доме адключылі электрычнасць, таму ранішняя кава «праляцела». Таксама не адбыліся ні традыцыйны макіяж пад вясёлае цвірканне музычнага тэлеканала, ні ўкладка валасоў фенам, ні нават зарадка мабільнага тэлефона — таннай «перасовачкі», у выніку чаго Аліна пакінула кватэру з тварам, начыста пазбаўленым жыццярадаснасці.

Яе жытло аніяк не хацела апраўдваць гордае і ўтульнае слова «дом». Там ніколі не пахла ежай, а па чатырох пакоях, застаўленых моднай мэбляй, гуляла толькі рэха ды скразнякі. Гаспадыня з’яўлялася там не часта — яна ладзіла справы ў розных гарадах, таму часцей за ўсё начавала ў гатэлях, а сілкавалася ў кавярнях. Калі б хто і захацеў яе атруціць, то, пэўна, не змог бы: страўнік Аліны прызвычаіўся да такіх кулінарных недарэчнасцей, якія хатніх жанчын забіваюць альбо вынішчаюць у іх адчуванне смаку і прагі да жыцця.

Апошнім разам Аліна пераступіла парог кватэры месяц таму, каб выпусціць некалькі прусакоў і мышку — яна недзе ўчула, што прусакі і мышы прыносяць у дом шчасце. Мышка на трэці дзень здохла ад голаду і смагі, а прусакі збеглі да суседзяў, якія не вельмі парадаваліся такому падазронаму шчасцю і тэрмінова вырашылі лёс прусачынай калоніі пры дапамозе крэйды «Машанька».

Вось і цяпер, правёўшы некалькі гадзін у дарозе, стомленая Аліна забегла «да сябе» выключна дзеля таго, каб глытнуць кавы і прыняць душ перад новай паездкай. Не атрымаўшы магчымасці зрабіць нават гэта, яна жудасна раззлавалася.

Каб хоць неяк прыўзняць узровень сератаніну ў арганізме, Аліна забегла ў магазін па шакаладку. Сумная, неакуратна нафарбаваная прадаўшчыца не змагла вярнуць лішак з буйной купюры. Тады Аліна згрэбла ў цялежку ўсё, што стаяла каля касы на латку ды абвясціла: «Лічыце!» — і выйшла з поўнымі рукамі шакаладак, ледзяшоў, жавальных гумак, пакецікаў з семкамі і прэзерватываў. У адказ на здзіўлены погляд адміністратара, які за ўсе дзесяць год працы ў гэтым месцы не бачыў, каб у восем гадзін раніцы пакупнік атаварваўся такой колькасцю рознай драбязы, Аліна сказала: «Гэта “гумда” сіротам Цэнтральнай Афрыкі! Наце і вам!» — і працягнула дзядзечку лядзяш. Дзядзечка застаўся стаяць на месцы і думаць, што азначае слова «гумда» і ці не аблаяла яго гэтая дзяўчына. Ён не ведаў, што на мове Алініных абрэвіятур «гумда» — гэта «гуманітарная дапамога». Аліна штурханула нагой дзверы, выйшла ў вільготную раніцу і накіравалася да аўтамабіля.

Кіроўца з Аліны быў не надта добры: усяго два месяцы за рулём, прычым два абсалютна сухіх месяцы, так што да дажджу яна зусім не была падрыхтавана. Машыну заносіла на паваротах, ва ўсе бакі разляталіся мутныя пырскі, раптоўныя прахожыя асыпалі няўдалую стырнавую пажаданнямі: яны жадалі Аліне роўных рук, добрага зроку і доўгага жыцця.

Праўда, Аліна не чула пажаданняў. Яна ўключыла музыку на поўную моц і намагалася вярнуць свой звычайна прыўзняты настрой правераным сотні разоў метадам — гвалтоўным уздзеяннем «папсы» на слых. Бадзёрыя спевакі ды спявачкі не паспелі падрыхтавацца да прыходу восені і пяялі пра сонечныя лукамор’і. Аліна не была ў адпачынку два гады, і любы ўспамін пра лета ўздзейнічаў на яе так, як чырвоны плашч тарэадора на раз’ятранага быка. Праслухаўшы некалькі песень, Аліна грукнула кулаком па магнітоле. Магнітола, хоць і была якаснай і проціўдарнай, палічыла за лепшае адключыцца і больш не дражніць маладую гаспадыню.

— Ну чаму? Чаму ў мяне ўсе рамантычныя падарожжы пачынаюцца з аўралаў, патопаў, пажараў, снежных заносаў? Чаму, Арчыбальд? — злосна спыталася Аліна ў плюшавага звярка невядомай пароды, што лётаў з боку ў бок на лабавым шкле. Арчыбальд, які толькі-толькі даведаўся, што ён — Арчыбальд, маўчаў і працягваў гойдацца на тонкай нітачцы.

— Еду цягніком — абавязкова знойдзецца разумнік, які таргане стоп-кран. Еду аўтобусам — шына спусціць. Пайшла раз да хлопца на лыжах — лыжы зламала. Самалётам нават баюся спрабаваць, а то ў небе крылы адваляцца! Чаму мне да мужчын даводзіцца дабірацца з такімі цяжкасцямі? — працягвала свой жаласны маналог Аліна.

Арчыбальд падскочыў і павярнуўся да Аліны спінай. Аліна выпусціла руль, дзвюма рукамі рванула цацку і разам з прысоскай выкінула ў акно. Аўтамабіль вынесла на сустрэчную, наперадзе заблішчэлі фары. Аліна цудам паспела схапіць руль і ўхіліцца ад бетонамяшалкі, што ехала насустрач.

— Ну, вось! Засталося яшчэ дачакацца зайца! І бабу з пустымі вёдрамі! І чорнага ката! І каб яны ўсе разам вадзілі карагоды ўпоперак шашы! Ну, што за шапіто! — вызверылася Аліна. Яна верыла ў прыкметы.

Не паспела яна гэта вымавіць — як па заказе, з прыдарожных хмызоў выскачыў заяц і кінуўся пад колы машыны. Аліна ўдарыла па тармазах, звярнула на ўзбочыну дарогі і адкрыла «бардачок» — недзе там мусіў захоўвацца валідол. Валідол там, і сапраўды, знайшоўся, але за час летніх паездак у спёку таблеткі расталі і ўжо наўрад ці змаглі б Аліне дапамагчы. У аптэчцы пад сядушкай яна адшукала толькі ёд ды сродак ад камароў, якія восенню засумавалі і загінулі ад дэпрэсіі.

— Так. Далей ехаць проста страшна. З такім раскладам я да Дружнага не дабяруся! — сказала Аліна, заплюшчыла вочы і пачала актыўна расціраць далонямі вушы: гэта дапамагала сканцэнтравацца, хоць і рабіла вушы чырвонымі, як колер светлай паўночнакарэйскай будучыні. Але ж абяцанні трэба выконваць, а яна паабяцала самой сабе, што менавіта сёння завітае ў госці да Дзімы. У яе насычаным графіку, што не змяшчаў часу нават на сон, з’явілася шчыліна, некалькі гадзін — вось іх Аліна і збіралася патраціць на сустрэчу, і ўпотай спадзявалася, што сустрэча стане ўсё ж рамантычнай, а не сяброўскай.

Аліна ведала, што Дзіма будзе не вельмі рады яе бачыць. Дакладней, будзе вельмі не рады. А яшчэ дакладней — ён Аліну проста не чакае. Больш за тое — ён нават не падазрае, што Аліна ведае, дзе ён жыве. Аліна любіла рабіць сюрпрызы, ад іх пакутавала ўсё яе знаёмае і малазнаёмае асяроддзе.

Нехта пагрукаў у шкло. Аліна расплюшчыла вочы.

Каля машыны стаяла сівая цыганка з люлькай у роце і ўскудлачаным дзіцём на руках. Аліна націснула кнопку, каб апусціць шкло, і закашлялася: у салоне запахла моцным «самасадам».

— Добрай раніцы, — павіталася Аліна, здзіўлена пазіраючы на цыганку, падобную на прывід. — Штосьці здарылася? Адразу папярэджваю: варажыць мне не трэба, я і сама ўмею!

— Падвязі да Дружнага, маладая, я зусім старая, няма сілы ісці! — прамовіла цыганка ды высмактала з люлькі порцыю горкага дыму і выпусціла яе колцамі ўгару.

Аліна паспрабавала прыгадаць, што прадказваюць народныя прыкметы пра сустрэтых у дарозе цыганака з люлькамі і дзецьмі, але не змагла прыпомніць нічога благога: калісьці ў дзяцінстве яна жыла ў цыганскім раёне і сябравала з цыгГаннатамі, а старая цыганка Земфіра прыносіла ёй малако з-пад чорнай каровы і прыгаворвала: «Расці, дзеванька, і нікога не бойся, акрамя самой сябе. Чалавек вораг толькі сам сабе…»

Дзіця, якому на выгляд было не болей чатырох гадкоў ад нараджэння, тужліва паглядзела на Аліну велізарнымі, пранізліва-карымі вачамі. Аліна падумала: «Цікава, гэта хлопчык ці дзяўчынка?» — і раптам заўважыла, што яно босае.

— Адкуль жа вы, бабуся, узяліся раніцай пасярод шашы, ды яшчэ з дзіцём? Тут жа на дваццаць кіламетраў навокал аніводнае жывой душы! — Аліна паспешліва адкрыла дзверцу машыны.

— Як жа ніводнай? Ты, ды я, ды дзіця. Ужо трое, — старая цыганка бадзёра забралася ў салон, выпусціўшы вялікае колца дыму. Дзіця закашлялася і заплакала.

— Што ж ваш унучак без абутку, не май на двары! — Аліна выруліла на трасу.

— Гэта ўнучка. Ступачкі выраслі, нічога не падыходзіць. Едзем у Дружны абутак набываць. Пазалаці ручку, а я ў далонь пагляджу, усю праўду раскажу.

— Складна гаворыце! — Аліна пацягнулася да нагруднай кішэні, выцягнула адтуль некалькі купюр і аддала іх старой. — Вось. На дабрачынныя патрэбы. Купіце ўнучцы боцікі, а варажыць не трэба.

Цыганка прыжмурыла вока і паглядзела ў акно, за якім было па-ранейшаму пахмурна.

— Як хочаш. Ты толькі едзь і не спяшайся. Што павінна адбыцца — тое ўсё роўна здарыцца, а чаго ніколі не будзе, за тым і гнацца не патрэбна. І наогул, ты едзеш не ў той бок! Ад непрыемнасцей бягуць, а ты заўсёды іх шукаеш.

Аліна разгубілася: якія такія непрыемнасці могуць чакаць яе ў Дружным? Да гэтае пары яна даволі паспяхова пазбягала буйных непрыемнасцей — часткова дзякуючы свайму светапогляду, часткова

— «шостаму пачуццю», дадзенаму ад нараджэння, якое заўсёды падказвала ёй, куды не трэба накіроўвацца і чаму.

— Дазвольце, я сама вырашу, куды мне ехаць. Калі б я заўсёды слухала добразычліўцаў, то ніколі нікуды не даехала б, — сказала Аліна.

Дзяўчынка выдзерла попельніцу, з цікаўнасцю паглядзела на яе і пачала стукаць новай цацкай у шкло.

Аліна ўздыхнула, павярнула ключ і асцярожна рушыла наперад.

Да Арчыбальда, што зарыўся носам у прыдарожны пясок, пацягнулася мужчынская рука з залатым пярсцёнкам на ўказальным пальцы. Мужчына ў шэрым плашчы падняў цацку і доўгім позіркам правёў Алінін аўтамабіль, што, выпісваючы коламі сінусоіды, на вялікай хуткасці накіроўваўся за далягляд, проста цудам ухіліўшыся ад бетонамяшалкі.

Бетонамяшалка спынілася. Вадзіцель з цыгарэтай у зубах выйшаў з кабіны і дрыготкімі рукамі дастаў з карабка запалку, каб чыркнуць ёю і прыкурыць. Запалка зламалася. Ён раздражнёна шпурнуў яе і дастаў з карабка другую.

Чалавек у плашчы спагадліва працягнуў запальнічку:

— Спужаўся?

— В-вяд-дома! — заікаючыся, прамовіў вадзіцель і, нарэшце прыкурыўшы, глыбока зацягнуўся. — Купяць такія вось пстрычкі сабе дарагія машыны, а потым з-за іх аварыі на дарогах! Пазабіваў бы!

— Яна і мяне так падрэзала, што да гэтае пары валасы дыбарам стаяць! — сказаў чалавек у плашчы, развітаўся, сеў у сваю машыну, што стаяла воддаль, і пакаціў наўздагон за Алінай.

На ўскрайку Дружнага цыганка папрасіла спыніць аўтамабіль і, збіраючыся выходзіць, прагаварыла:

— Ты жартуеш з маладосцю, робіш рэверансы сталасці і думаеш, што ўсё ў тваіх руках. Калі маладосць і сталасць сустрэнуцца разам, ты нічога не зможаш вырашыць.

Аліна выхапіла з рук дзяўчынкі попельніцу і замяніла яе на шакаладку. Цыганка ўзяла дзяўчынку і нетаропка пайшла ўздоўж дарогі.

— Вось яшчэ! Буду я думаць, хто там калі і з кім сустрэнецца і што адбудзецца! Вельмі цікава пачынаецца дзень, — прамовіла Аліна і паддала газу.

Дружны сустрэў Аліну калдобінамі і глыбокімі лужынамі.

— Д’ябал! Тут самыя глыбокія лужыны ва ўсім свеце! Ім трэба даць назвы ў гонар знакамітых людзей і занесці ў спіс ЮНЕСКА! Лужына імя Сальвадора Далі! І людзі тут… зусім нядружныя, чаму гэты горад называецца «Дружны»? — чартыхалася Аліна, гледзячы на тое, як два жыхара гэтага цудоўнага месца спрабуюць развязаць бойку, але не могуць адшукаць для гэтага прыстойнай нагоды, а трэці жыхар не можа знайсці прычыну, каб памірыць сваіх таварышаў.

— Гэй, слаўныя воіны! Дзе тут вуліца Шаманоўскага? — спыталася Аліна, вызірнуўшы ў акно.

Усе трое на хвіліну задумаліся, а потым паказалі — кожны ў супрацьлеглы бок. Аліна кіўнула, але паехала ў бок, які ніхто не паказваў, і хутка выехала на патрэбную вуліцу. Яна яшчэ крыху пакруцілася ў пошуках дома, дзе, мяркуючы па адрасе, запісаным на старой паштоўцы, дасланай не Аліне, мусіў жыць Дзіма. Нарэшце яна знайшла той самы дом і прыпаркавалася пад кустом бэзу. Можна было б скарыстацца дамафонам, аднак Аліна вырашыла вызначыць, у якой кватэры пражывае яе сябра, простым спосабам, што яшчэ не зжыў сябе на постсавецкай прасторы. Яна склала рукі рупарам і закрычала на ўвесь двор:

— Дзі-ма-а-а!

Ні ў адным акне не затрымцела нават фіранка.

— Мусіць, дужа ранні час для Дружнага. Усе спяць. Нічога, добрай раніцы, таварышы! — сказала Аліна і, пасігналіўшы, закрычала ізноў. — Дзі-ма-а-а! Мо-отуз!

Фортка ў акне трэцяга паверха з рыпам адчынілася, і чорнавалосая дзяўчына адказала Аліне такім жа гучным савецкім спосабам:

— Ён у ванна-а-ай!

— Тады адчыніце мне дзверы, будзьце ласкавая, я пазваню ў дамафон! — крыкнула Аліна, якая ўмомант вызначыла нумар кватэры.Дзяўчына ўзяла пакеты з «гумдай» і накіравалася ў дом.

— Трымай, гэта табе гасцінцы, хацела купіць торт, але ў магазіне мне сказалі, што торты заўчорашнія, а прэзерватывы і шакаладкі — сённяшнія, і я вырашыла, што лепш узяць свежы тавар, чым заляжалы. Так што смакчы цукеркі, грызі семкі, атрымлівай асалоду ад жыцця! — выпаліла Аліна, скідаючы абутак у вітальні, і ўрачыста ўручыла «гумду» дзяўчыне.

— А вы хто? — разгублена спыталася дзяўчына.

— Мяне завуць Аліна. А ты, напэўна, Юля, Дзімава сястра? Я цябе бачыла на фота. Дужа прыгожая. Вы з Дзімам на адзін твар, ён таксама пекны, як паненка. Дарэчы, як яго здароўечка? Ён кожны тыдзень падхоплівае якуюсь бяду са страўнікам. Я тут набыла яму розных лекаў, у асноўным ад страўніка і ад галавы: дактары кажуць, што між імі — відавочная ўзаемасувязь! Трэба ж галавою думаць, што ты ўжываеш!

— Дзякуй, але Дзіму ўжо значна лепш.

— Хо-хо, ён убачыць мяне, і яму стане зусім хораша! Хаця не, пачакай… каб яго не хапіў паралюш ад шчасця, давай зробім так: я пайду ў кухню, а ты сустрэнь яго з ваннай і… падрыхтуй. Маральна. Ага? А я там сабе арганізую каву: дзве гадзіны ў дарозе, з такімі цяжкасцямі да вас дабіралася, столькі прыгод перажыла!

Юля не стала супраціўляцца — яна зразумела па гучнасці голасу і непахіснасці інтанацый нечаканай госці, што супраціўленне добрых вынікаў не дасць. Яна проста пацікавілася:

— Добра, што мне сказаць Дзіму?

— Ат, ну, прыдумай што-небудзь, ты ж разумная дзяўчына. Скажы: цырк прыехаў! Шапіто з дастаўкай на дом!

Аліна накіравалася ў кухню, уключыла электрачайнік, перасунула адно з плеценых крэслаў бліжэй да акна, села «ў труакард» да ўвахода, з асалодай закінула зацеклыя ногі на падаконне і агледзелася.

Акно было ўбранае ў фіранкі, уздоўж і ўпоперак пакрытыя вышытымі трускалкамі і яблычкамі. На падаконні ў блакітных гаршчэчках весела чэзлі кактусы — «сукуленцікі», як называла падобныя раслінкі Алініна ўрач-тэрапеўт, неўтаймаваная аматарка рознага роду калючай расліннасці; яна і пацыентам прапісвала ў асноўным акупунктуру, таму яе кліенты стараліся выздараўліваць у самыя сціслыя тэрміны.

Сцяну ўпрыгожваў нацюрморт з выявамі фазанаў, вінаграду і яшчэ нейкіх прадуктаў, якія ў сырым выглядзе Аліна не магла ідэнтыфікаваць, таму што гатаваць умела толькі паўфабрыкатныя пельмені. На раздзелачным стале, побач з зялёнай хлебніцай, інкруставанай саломкай, блішчэў лазінкамі плецены кошык з духмянымі яблыкамі. Побач стаяў халадзільнік — «фрыдж», як Аліна называла, на англійскі ўзор, усе халадзільныя прыстасаванні. На халадзільніку маляўніча віселі магніты, прывезеныя са спякотных паўднёвых краін. Надпісы на магнітах запрашалі: «Прыязджайце ў Крым!», «Чакаем у Каіры!», «Вітаем на залатым узбярэжжы Анталіі!» Адзін магніт мацаваў да дзверкі «фрыджа» фотаздымак, на якім бацькі Дзімы і Юлі стаялі ў абдымачку і па шчыкалатку патаналі ў белым пяску, а за імі нясцерпна сінела адно з паўднёвых мораў ці нават сам Атлантычны акіян — разабрацца было немагчыма, бо водная прастора на ўсіх такіх здымках аднолькава сіняя.

Аліна зажмурылася і паспрабавала расслабіцца.

Перастаў шумець душ, бразнула зашчоўка, пачуліся крокі, а следам ціхі голас Юлі:

— Дзіма! Гэта ты замовіў шапіто з дастаўкай на дом?

— Э-э… што?

— Шапіто! Яно сядзіць у нашай кухні і дужа прасіла, каб ты не страціў прытомнасць пры сустрэчы з ім.

— Юля, ты нешта не тое з’ела зранку? Ці кіпцюры фарбавала і лаку нанюхалася? З табой усё добра?

— Са мной — так! Я атрымала поўны пакет шакаладак і прэзерватываў, і цяпер мне цікава, што шапіто прывезла табе ў падарунак!

Хвілінаю пазней Дзіма прыскакаў у кухню на адной назе, другой нагой ён аніяк не мог патрапіць у джынсы.

Аліна вырашыла не напружваць сябе радаснымі ўскрыкамі, прывітанкамі і пацалункамі, а проста сумна паглядзела на Дзіму і ціха паведаміла:

— Вітаю цябе, шаноўны аміга! Прабач, што я ў такой позе — адпачываю.

— Нічога страшнага, дагары нагамі табе нават… больш пасуе, — адказаў Дзіма.

Аліне не падабаліся двухсэнсоўныя кампліменты. Яна кінула ў бок Дзімы такі пагляд, што той адразу ж патрапіў нагою ў джынсы, хуценька зашпіліў іх і сеў на бліжэйшы табурэт.

— Ніколі — чуеш, ніколі! — не гавары слоў, якія прымусяць мяне чырванець, — выгукнула Аліна.

Дзіма кіўнуў:

— Добра. Толькі напомні мне, калі ласка, з якой мэтай ты сюды прыехала, у нашае каралеўства смутку і слаты?

— Як жа? Я ж цябе папярэджвала, што хачу пазнаёміцца з тваімі бацькамі! Вось, выдаўся вольны час, узяла і прыехала. Альбо ты хочаш сказаць, што не рады?

— Мама з татам на кірмашы! — падала голас з вітальні Юля.

— Шкада-шкадовая… Ну, нічога, раз ужо я выбралася да вас у гэткую непагадзь, то абавязкова іх дачакаюся! Вашыя бацькі заўсёды на кірмаш разам ходзяць? — спыталася Аліна, памацала «сукуленцік» і аблізнула ўколаты палец.

— Калі тата не ў рэйсе, то — так! Тата ў нас дальнабойшчык! — ізноў адказала Юля з вітальні, пасля выглянула з-за дзвярэй, працягнула руку да кошыка, узяла самы прыгожы яблык і дэманстратыўна надкусіла яго.

— Пра дальнабойшчыка ты не гаварыў, — паглядзела Аліна на Дзіму. — Збіраешся прадоўжыць сямейную традыцыю і пайсці па бацькавым следзе?

Дзіма прамаўчаў. Юля адказала замест яго:

— Не. Дзіма ў нас цікавая асоба. За «баранкаю» сядзець не хоча. Думае, што можа прынесці карысць чалавецтву іншым чынам. Якім менавіта — не ўдакладняе.

— Юля, ну хопіць ужо, што з табой сёння? — вызверыўся Дзіма і зрабіў спробу закрыць дзверы між кухняй і вітальняй, каб пакінуць Аліну і сябе сам-насам. Юля прытрымала дзверы каленем:

— А што — «хопіць»? Ну, што? Што я сказала не так? Мужчыны павінны зарабляць мужчынскай працай і выглядаць па-мужчынску, у нас заўсёды так было, толькі ты адзін падаўся ў менеджары ды чуб абстрыг набок, мне перад сябрамі і сяброўкамі сорамна, усе з мяне смяюцца, кажуць, што мой брат — гомік!

— Юля! — закрычаў Дзіма і запусціў у сястру магніцік з халадзільніка.

— Ага, магнітамі кідаешся, і ўніверсітэт кідаць збіраешся, у цябе будзе цяпер мянушка — «Кідалава!» — крыкнула Юля і знікла ў паўзмрочных нетрах кватэры.

— Кідаць універсітэт? — Аліна схапіла са стала чайную лыжачку і кінула яе ў Дзіму. — Я гляджу, у вас тут модна кідацца рознымі рэчамі, дык і я таксама дазволю сабе! Паслухай мяне! Невукі яшчэ ніколі не прыносілі карысці чалавецтву, яны станавіліся толькі гарматным мясам падчас войнаў і рэвалюцый! Ну, а мне невук зусім без патрэбы. З табой жа і пагаварыць не будзе пра што!

Дзіма нахіліўся, чайная лыжачка адрыкашэціла ад кафельнай сцяны і ўпала ў ракавіну. Юля пракрычала, заглушаючы тэлевізар:

— Ён нават не хоча запісвацца ў аўташколу — баіцца, што мы яго зробім «вадзілам»!

Дзіма зачыніў дзверы кухні на зашчапку.

Аліна паказытала гаршчок з «сукуленцікам» вялікім пальцам правай нагі, а левай зноў уключыла электрачайнік, што стаяў на стале:

— Вось як. Не хочаш у аўташколу? Ідзеш супраць волі бацькоў? А-я-яй, ганьба табе!

— Не, аміга міа, я вельмі паважаю сваіх бацькоў. Проста Юля хоча, каб у мяне з’явілася машына — яна б тады брала яе пакатацца.

— А чаму Юля сама не здасць на правы?

— Ды ўжо здала, але машыны ў дасягальнай будучыні яна не дачакаецца.

— Гэта яшчэ чаму?

— Бацька кажа, што жанчына за рулём — гэта смяротніца. Ён, калі даведаўся, што Юля запісалася ў аўташколу, два тыдні з ёй не размаўляў. І з мамай, бо тая грошы дала. А што ж рабіць, грошы цяпер не вернеш…

— Як я зразумела, ты хочаш зберагчы жыццё і здароўе сястрычкі, адмовіўшыся ад аўтамабіля? Дзіўны метад. Але ў нечым ты маеш рацыю, - Аліна ўспомніла, як дабіралася да Дружнага, і сэрца пахаладзела. — Мусіць, твой бацька мяркуе слушна. Я сама б ніколі не села за руль, калі б жыццё не прымусіла.

— Ты за рулём? — здзівіўся Дзіма.

— Вызірні ў акенца. Там б’е капытом мой жалезны конь!

Дзіма падышоў да акна, пасунуў трускалкаа-яблычную фіранку і прысвіснуў, кінуўшы пагляд на аўтамабіль Аліны:

— Ого, нішто сабе! Які велізарны! Як ты з ім упраўляешся?

— Я, даражэнькі, упраўляюся з цэлым прадзюсарскім цэнтрам, так што мой «буцэфал» — гэта кветачкі.

— «Буцэфал»? Гэта марка?

— Не-е, гэта мянушка.

Загрымелі металам ключы, у вітальню ўвайшлі Мотузы-старэйшыя і ўнеслі некалькі трубак шпалер, вядзерца з фарбай і кавун. Дзіма выбег з кухні і прашаптаў Юлі, што павісла на шыі ў маці:

— Ты б Алініны падарункі запхнула пад ложак, а то мала ці што…

Калі Дзімавы бацькі зайшлі ў кухню, Аліна прыбрала ногі з падаконня, устала, шырока ўсміхнулася два тыдні таму адбеленай усмешкай і гучна павіталася:

— Добрай раніцы!

Дзіма расквітнеў ад штучнай радасці і весела прамовіў:

— Тата-мама, знаёмцеся, гэта Аліна!

— Аліна? — здзівілася мама. — Пра Аліну ты нічога не казаў.

— Ён проста не ведаў, з чаго пачаць! — сказала Аліна і зняла з падножкі электрачайнік, што паспеў закіпець, і заліла растваральную каву ў кубачак, знойдзены ў шафцы над мыйкай.

— А вы даўно сябруеце? — спыталася мама.

— Хутка будзе год. Праўда, за гэты час бачыліся ўсяго тры разы, у асноўным перапісваемся па інтэрнэце. Але ж сяброўства вымяраецца не піва-гадзінамі, праведзенымі ў парку на парэнчах, вы не знаходзіце? Хочаце кавы?

Аліна ў любым памяшканні вельмі хутка асвойвалася і пачынала адчуваць сябе гаспадыняй: частыя пераезды прывучылі яе лічыць сваім жытлом любое месца, дзе ёсць спраўныя чайнік і санвузел.

— Так, мажліва… — адказала Дзімава маці адначасова на два пытанні і асцярожна апусцілася на стул, паправіўшы валасы, пафарбаваныя ў няпэўна-каштанавы колер дастаткова, каб забіць сівізну, але недастаткова, каб упрыгожыць жанчыну.

Аліна выцягнула з шафкі яшчэ два кубкі, абдала кіпнем і насыпала ў іх кававую субстанцыю — без дапамогі лыжачкі, на вока, адразу з бляшанкі. Гэта была не тая кава, якую трэба вымяраць лыжачкамі, каб цябе не назвалі марнатраўцай.

Маці Дзімы спыталася:

— А вы ў Дружным жывяце?

— Не, я з Мінска, хаця… ведаеце, дужа складана сказаць, дзе я жыву, прасцей — дзе я раз-пораз бываю. Сёння, напрыклад, прыехала з Гомеля. На мінулым тыдні была ў Маскве. А заўтра скокну на свайго «буцэфала» і накіруюся ў Кіеў.

— Прабачце… Буцэфал — гэта вашую кГаннашку так завуць? Верхавой яздой займаецеся? Спартсменка? — перапытаўся Дзімаў бацька і пашкроб патыліцу.

— Буцэфал — гэта мой аўтамабіль, — адказала Аліна і раптам успомніла, што пакінула ў багажніку самы галоўны рэквізіт вечара. — Я хутка вярнуся, літаральна хвілінку пачакайце, калі ласка!

— Ну, цяпер мы ўжо нікуды ад вас не падзенемся! — прамовіў бацька і сеў за стол побач з матуляй.

Аліна спусцілася ўніз, паставіла цагліну ў праёме дзвярэй пад’езда, каб тыя не зачыніліся, потым падышла да аўтамабіля, адкрыла багажнік і выграбла адтуль букет руж ды тры каробачкі.

У вітальні яна сутыкнулася з Дзімам, які стаяў з фенам у руках і глядзеў праз вялікае люстра некуды ўдалеч, нібы намагаўся спасцігнуць тайну чацвёртага вымярэння. Аліна прамуркатала:

— Ты нават не ўяўляеш сабе, як табе пашанцавала, што я сёння прыехала! Можаш лічыць, што ты выцягнуў шчаслівы білет!

Зноўку апынуўшыся ў кухні, дзе Мотузы-старэйшыя сядзелі, як стоды, Аліна ўручыла ружы матулі, а каробачкі — бацьку:

— Трымайце, калі ласка, кветкі і духі — гаспадыні, сувеніры — гаспадару, там кубінскія цыгары і два гальштукі ад Кардэна.

Маці ўстала, каб прыняць букет, са словамі:

— Дзякуй! Якая прыгажосць, у вас выдатны густ!

Аліна не стала казаць Дзімавай маме, што на самай справе выдатны густ не ў яе, а ў дзяўчыны-сакратаркі, якая ўчора ўручыла гэтыя ружы Аліне на прэзентацыі ў Гомелі. Аліна не любіла кветкі, таму па заканчэнні прэзентацыі букет быў засунуты ў багажнік, дзе і праляжаў да сённяшняга дня разам з таксама кімсьці падоранымі духамі, цыгарамі і гальштукамі, што валяліся там ці не паўгода — Аліна не курыла і гальштукі не насіла, бо задыхалася, калі нешта сціскала ёй шыю. Да вялікага гонару дзяўчыны-сакратаркі, ружы аказаліся свежыя і вытрымалі суткі ў багажніку, не страціўшы прывабнасці і водару.

Маці ўсунула нос у кветкі з пяшчотным выразам твару, бацька прынюхаўся да цыгар: ён дужа любіў добры тытунь.

— Якая раскоша! Сапраўдныя кубінскія? — спытаўся ён.

— Так, параходам адтуль да вас прыплылі! — адказала Аліна.

— Мусіць, дужа дарагія?

— Не думайце пра гэта.

— Які водар! Смаката смакоцкая! — захапляўся бацька.

— А гальштукі, ты паглядзі! Будзе табе ў чым хадзіць са мной на юбілеі да сябровак! — парадавалася маці. — А я новымі духамі пахвалюся. Французскія?

— Так! — кіўнула Аліна.

Яна ведала, што добрыя водары зачароўваюць людзей і робяць іх лагоднымі, таму нават сваіх сяброў і супрацоўнікаў часта радавала французскімі духамі ці індыйскімі алеямі. Спецыяльна падбірала супакойваючыя пахі, бо ведала, што, каб весці з ёй справы, людзям патрэбны жалезныя нервы і «кадэбэшная» вытрымка.

Аліна прысела на стул, абхапіла свой кубачак рукой, укінула ў яго кавалачак рафінаду і размяшала каву так, што лыжачка ніводнага разу не дакранулася да фаянсу. Потым Аліна прамовіла:

— А я да вас не проста так, а з сур’ёзнай просьбай.

— Прасіце, — сказала ў букет Дзімава маці.

— Я прашу рукі вашага сына, яна мне дужа патрэбна! — абвясціла Аліна і глытнула кавы.

Дзімавы бацькі прыселі, нібыта па іх нагах прайшлася газонакасілка.

— У вас будзе дзіця? — ціха спыталася мама, і на яе твары адбілася: «Не-не-не, ніякіх дзяцей, не-не-не, толькі не цяпер, я яшчэ дужа маладая, каб звацца бабуляй…»

— Не! — паспяшалася адказаць Аліна. — Рана яшчэ. Дзіме патрэбна давучыцца, а пасля — будзем глядзець. Толькі вы не хвалюйцеся, у яго ўсё будзе. Жыць пераедзе да мяне ў Мінск, калі трэба, я яго на тэлебачанне ўладкую, якую-небудзь перадачку весці!

Дзімава маці пацалавала залаты крыжык, які боўтаўся ў яе на шыі, а бацька сказаў:

— Ведаеце, паненачка, я крыху па-іншаму ўяўляў сватанне свайго сына. На вашым месцы мусіў быць я.

— Вось бачыце, як я вам спрасціла задачу! — усміхнулася Аліна.

— Дзіма! — крыкнуў бацька і накіраваўся з кухні ў вітальню, расплікваючы рэмень з армейскай зоркай на бляшцы.

З вітальні пачуліся некалькі пляскачоў і прыглушаная, таму неразборлівая размова, потым бацька вярнуўся і прысеў на стул.

— Ну, чаго ты там топчашся, хадзі сюды давай! — паклікаў ён, і праз дзве хвіліны ў кухню ўвайшоў, паціраючы мяккае месца, Дзіма з недасушанымі валасамі.

З вуліцы данесліся спевы.

— О, а я думала, што яны не паспеюць! — узрадавалася Аліна. — Ведаеце, у мяне зусім няма часу на рамантыку і хаджэнні пад маладзіком, таму для вашага сына — для цябе, Дзіма! — прагучыць прыгожая песня ў выкананні групы «Фармалін». Такія пекныя паненкі, і спяваюць выдатна.

— А чаму — «Фармалін»? — не зразумеў Дзіма.

— У іх па целе столькі пластыкі, што яны цяпер мусяць захавацца, як у фармаліне, яшчэ шмат гадоў пасля смерці. Толькі ты ім не гавары, што я так казала, а то пакрыўдзяцца: яны думаюць, што «фармалін» — гэта «прыгожая кветка» па-кітайску.

«Пекныя паненкі» зайгралі на гітары ды маракасах і заспявалі, праз некалькі хвілін сабраўшы вакол сябе нямала слухачоў, сярод якіх было некалькі пенсіянераў-ветэранаў, матулькі з каляскамі, водаправодчык і дзве дваровыя коткі.

— А пакуль дзяўчаты спяваюць, у мэтах эканоміі часу прапаную працягнуць нашыя перамовы, — працягвала Аліна.

— Якія перамовы? — не зразумеў Дзіма.

Маці паглядзела на сына і прашаптала:

— Пакуль ты перад сваім люстэркам сушыш зубы і губы, мы цябе… замуж выдаем!

Дзіма моўчкі сеў за стол.

— Вы кахаеце нашага хлопчыка? — спыталася матуля ў Аліны.

— Я люблю прыгожыя рэчы і прыгожых людзей. Дзіма прыгожы, увесь у матулю. І мужны — у бацьку. Ён вельмі ўпрыгожыць маё жыццё. А я ператвару яго жыццё ў сапраўдны феерверк!

— У сэнсе — Дзіма ўзляціць у неба з зарадам у дупе? — пацікавіўся бацька.

— Не, у сэнсе — ён не будзе ведаць смутку. Хаця, калі Дзіма адмовіцца, не выключаны і ваш варыянт развіцця падзей!

— А скажыце, часта вы за мяжой бываеце, у Еўропе?

— Часцей, чым дыхаю. Там у мяне шмат спраў. Можа, вам што-небудзь патрэбна? У мяне ёсць сябры ў нямецкіх і італьянскіх аўтасалонах… — як бы між іншым прамовіла Аліна і насыпала сабе ў кубак яшчэ адну порцыю кавы.

— Калі Дзіма адмовіцца, я сам падпалю бікфордаў шнур, — рэзюміраваў бацька і яшчэ раз панюхаў цыгары.

— Вось і добра. Дзякуй, дзяўчаты! — закрычала Аліна, якая адкрыла акно і ўпусціла ў кватэру восеньскую вільгаць. «Фармалін» пакланіўся і знік у тым жа невядомым напрамку, адкуль і з’явіўся на двары.

— Прабачце за такое недалікатнае пытанне… а колькі ж вам гадоў? — спыталася Дзімава маці.

— Чаму ж недалікатнае? Недалікатна пытацца ў чалавека, які хварэе на гемарой, ці не балюча яму сядзець, — сказала Аліна, і Дзімаў тата апусціў вочы. — Мне дваццаць пяць гадоў.

Маці склала рукі ў малітоўнай позе:

— А Дзімку ўсяго дваццаць, ён яшчэ такі маленькі!

— Нічога. Усе мы былі маладымі, гэта як насмарк — само праходзіць, — Дзімаў бацька ўзяў жонку за локаць.

— Ведаеце, калі б мне пяць гадоў таму прапанавалі тое, што я прапаноўваю Дзіму цяпер, я б, на мой сённяшні розум, не стала доўга разважаць і зберагла б шмат часу, здароўя і нерваў, — уздыхнула Аліна і паглядзела ў неба. Там вісела непраглядная кудлатая восеньская шэрань. Аліне зрабілася сумна і, нягледзячы на выпітую каву, захацелася спаць.

— А калі вяселле плануеце… вы? — звярнуўся Дзімаў бацька да Аліны.

— Праз два-тры тыдні, недзе каля таго, так, Дзіма? — перапыталася Аліна. Хлопец збянтэжыўся, паглядзеў на яе, зразумеў, што наконт феерверка яна не пажартавала, і ціха адказаў:

— Так…

— Цудоўна! — узрадавалася Аліна. — Я гляджу, вы рамонт вырашылі зрабіць?

— Так, — паспяшалася пахваліцца маці. — Вось, нават шпалеры набылі, клеіць збіраліся. Прыгожанькія, сама выбірала!

З вітальні, дзе Юля зашамацела шпалерамі, пачулася гучнаае:

— Ма-ам! Я нешта не зразумела — а дзе шпалеры ў мой пакой? Гэта што за кацячы арнамент? Я не буду жыць у пакоі, дзе па сценах бегаюць кашакі! Мне ўжо не пяць гадоў!

Маці ўздыхнула:

— Вось і выраслі нашыя дзеці. Хто жэніцца, хто перастаў захапляцца коткамі ды называць іх «пупусёнкамі»… Нічога, Юлёк, мы гэтыя шпалеры сабе ў спальню паклеім!

Аліна дапіла каву і, шкадуючы, што кава была растваральнай і на ёй немажліва было паваражыць на будучы лёс, звыклым рухам перавярнула кубак на сподачак і сказала:

— Вы не перажывайце, у мяне ёсць добрыя знаёмцы, у іх выдатная кантора па дызайне інтэр’еру. Калі трэба, можна арганізаваць вам хуткі і вельмі якасны рамонт у сучаснай еўрапейскай стылістыцы. Я пакіну вам сваю візітоўку — тэлефануйце, калі што!

Дзімава маці хуценька ўзяла візітоўку і прапанавала:

— Давайце есці кавун! Мы яго так доўга шукалі, увесь кірмаш абышлі!

— Давайце! Дзіма, можа, у кантэксце таго, што тут адбываецца, ты ўсё ж такі пазнаёміш мяне са сваімі бацькамі? Нешта я не памятаю, каб ты называў іх імёны!

— Антаніна Пятроўна і Сямён Іванавіч, — адказала мама.

Сямён Іванавіч усадзіў з размаху нож у паласаты бок кавуна. Метал з храбусценнем разрэзаў тоўстую скуру, на стол пацёк ружовы сок. Антаніна Пятроўна хутка падставіла пад кавун паднос. Сямён Іванавіч выняў з ягады цёмна-ружовую духмяную скібу. Дзіма пацягнуў да яе руку, але бацька адвёў скібу ўбок, незадаволена паглядзеў на сына і аддаў першы кавалак кавуна Аліне.

Наступныя пятнаццаць хвілін прайшлі ў прыемным дыялогу пра мастацтва — дакладней, маналогу: Сямён Іванавіч і Антаніна Пятроўна не дужа разбіраліся ў нюансах паўночнага Адраджэння, а таксама — італьянскага і ўсходняга. Мадэрн з сюррэалізмам былі для іх таксама проста словамі, незнаёмымі, дзіўнымі, а таму палохаючымі. Такім чынам, вельмі хутка гутарка прыняла сямейна-побытавы характар: маці пачала расказваць самыя захапляльныя эпізоды з жыцця сынка, і з кожным новым эпізодам Дзіма рабіўся яшчэ больш пахмурным. Ён угрызаўся ў кавун, аддаўшы перавагу тактыцы «слухаю ды ем». Калі ж прагучала фраза: «А вось сікацца Дзімка ў нас вельмі рана перастаў, з гэтым ніколі праблем не было!», Дзіма ціха сказаў:

— Гэты перыяд сваёй біяграфіі я зусім не памятаю.

— Ну, то я пастараюся не палохаць Дзіму, каб яго немаўлячы энурэз, крый Божа, не вярнуўся! — абвясціла Аліна. Яна паглядзела на гадзіннік, устала з-за стала і выцерла шчокі папяровай сурвэткай. — Трэба збірацца. Я хачу пазнаёміць Дзіму са сваімі сябрамі, яны нас будуць чакаць у Мінскай рэстарацыі. Мы мусім паспяшацца. Дзякуй за каву і кавун! Адпускаеце?

— Адпускаем! — паспяшалася адказаць маці. Яе да такой ступені расчулілі ўспаміны пра сынава дзяцінства, што яна была гатовая адпусціць сваю «крывінку» хоць на край свету, абы ён там, на краі свету, не забыўся гучна сказаць, якая ў яго пяшчотная і прыгожая матуля. — Сына, надзень белую сарочку і той касцюмчык, што табе цётка Марына падарыла на дзень першакурсніка, і гальштук не забудзься, добра?

— Ма-ам, я сам!

— Не, не сам, ты ў мяне не ўмееш гальштук завязваць і прасаваць штонікі! Я табе дапамагу! — Антаніна Пятроўна схапіла Дзіму за локаць і павяла ў спальню, дзе ў самым далёкім кутку новай шафы вісеў той самы касцюмчык, які Дзіма так і не апрануў на сябе ў дзень першакурсніка, бо не любіў пінжакі і штаны са «стрэлкамі».

Аліна засталася сам-насам з бацькам Дзімы. Той прыжмурыў левае вока, пільна паглядзеў на дзяўчыну і спытаўся:

— А хто вашы бацькі, мадамачка?

Аліна апусціла галаву і задумалася, ці трэба шчыра адказваць на такое далікатнае пытанне.

Яе заўсёды здзіўляла, навошта людзі імкнуцца даведацца пра радавод сваіх суразмоўцаў. «Выходзіць, што я нібы тое шчГанна — чым больш медалёў прывезлі мае бацькі з выстаў, тым даражэй абыходжуся свайму патэнцыйнаму ўладальніку? — часта паўтарала яна сваім блізкім сябрам. — І нікому ні кроплі не цікава, што я з сябе ўяўляю як асоба, галоўнае — каб генафонд быў добры. А што такое — добры генафонд? Інтэлігент палічыць, што ў мяне добры генафонд, калі мае бацькі, бабулі і дзядулі — усе, як адзін, былі педагогамі, музыкамі і літаратарамі, пажадана рэпрэсіраванымі альбо збеглымі ад савецкай улады ў Парыж, а лепш — у Цюрых. І каб сярод іх аказаўся хаця б адзін расстраляны: гэта надае асаблівы статус. А вось селянін ад такога генафонду адмахнецца. Для яго добры генафонд — гэта трактарысты, камбайнёры і даяркі ў сёмым калене. Рабочы спытаецца, на якіх заводах мае сваякі пакінулі сваё здароўе ў абмен на працоўныя ордэны і дзесяціпрацэнтную надбаўку да пенсіі. І ўсе яны — інтэлігент, селянін, рабочы — у канцы абавязкова пацікавяцца, ці не было ў мяне сярод сваякоў яўрэяў? Нібыта няма больш жудаснай плямы на біяграфіі, чым сваяк-яўрэй, і гэта нават горш за сваяка-вар’ята ці сваяка-забойцу!»

— У мяне польскія, расійскія, беларускія і ўкраінскія карані. Быў і цыган адзін, — адказала Аліна на пытанне.

— Бач ты, які нацыянальны вінегрэт. А яўрэяў у вашым генеалагічным дрэве не было? — перапытаў Дзімаў бацька і захваляваўся.

— Магу напружыць памяць, можа, выцягну аднекуль і яўрэя, калі вам гэта сапраўды патрэбна…

— Не-не, не трэба. Цыгана хопіць. Проста цікава было б сустрэцца, паразмаўляць…

— Паразмаўляйце са мной, я перадам ім на словах, калі надарыцца выпадак. Шчыра кажучы, я даўно іх не бачыла. Нікога. Дужа многа працы, няма калі па сваяках з візітамі ветлівасці цягацца.

Дзімаў бацька ізноў зажмурыўся, зачыніў кухонныя дзверы, потым падышоў да Аліны і расцягнуў рэмень на джынсах. Аліна прыўзняла брыво. Бацька нахіліўся да яе вуха і напаўголасу прамовіў:

— Аліна… я вас папрашу. Па-мужчынску. Мамка над Дзімкам дужа трасецца, любіць, як дачку. Вось мы і маем што маем. Так што, калі мой абармот павядзе сябе не па-хлапечы… дасць слабіну ў чым-небудзь… Вы тады яго вось гэтым! — мужчына працягнуў Аліне рэмень. — Бляшка — армейская, сляды ад яе па два тыдні не сыходзяць! З імі, цяперашнімі хлопцамі, трэба як найстражэй, а то яны зусім разбэсціліся з гэтай сваёй тэорыяй пра белыя і сінія каўнерыкі… Кожны хоча насіць белы каўнерык. А сінія — каму? Вы яго трымайце там за адно месца. Хай звонку будзе белы, а па характары — сіні каўнерык. Добра?

Аліна выдыхнула і ўсміхнулася, уцягваючы рэмень у шлейкі сваіх клятчастых штонікаў:

— Я пастараюся. Звычайна чужых дзяцей я не б’ю, але калі вы так просіце, не магу адмовіць. Мяне не таўсціць гэтая зорка на жываце?

— Не, ні кропелькі!

— Ну, тады добра.

Нарэшце ў кухні з’явіўся Дзіма. Яму вельмі пасаваў строгі касцюм. За шырокімі Дзімавымі плячыма хавалася маці і раз-пораз здымала з гэтых плячэй нябачныя пылінкі. Дзіма быў падобны да фотамадэлі з вокладкі гламурнага часопіса.

— Якая прыгажосць! Апалон, сапраўдны Апалон! — пляснула ў далоні Аліна. — Касцюмчык, канешне, турэцкі, але для пачатку і такі падыдзе. Толькі вось, калі дазволіце, я гальштук па-іншаму завяжу. Зараз у модзе вузел «Christensen», а тое, што вы разам стварылі, — гэта алюзія на «Прынца Альберта».

Рукі Аліны мякка залёталі вакол Дзімавай шыі, перавязваючы вузел на іншы. Калі гальштук прыняў належны выгляд, Аліна як след зацягнула яго пад белым каўнерыкам, і Дзіма закашляўся, бо ў яго перахапіла дых ад такой пяшчоты.

— Ну, вось. Зусім іншая справа, — задаволена прамовіла Аліна. — Стыляга. Але ж нам час ісці, а тое мае сябры пачнуць весяліцца без нашага ўдзелу!

У вітальні Юля падышла да брата і паклала ў кішэню яго штаноў пачак прэзерватываў.

— Прадалі сынка за духі ды гальштукі? — спыталася яна ў бацькоў.

— За цябе і столькі не даюць, - адказаў Сямён Іванавіч.

Ледзьве зачыніліся дзверы ліфта, Дзіма паглядзеў на Аліну тым позіркам, якім у фільмах звычайна ахвяры глядзяць на антыгероя, і спытаўся:

— Нашто ты прыехала? Што гэта за цырк?

— Шапіто. Толькі гэта не пра нас. Гэта афіцыйная прапанова рукі і сэрца. Ты ж сам казаў, што табе дужа падабаецца маё — «не ў брыво, а ў вока», ці як там…

— Але ж я не гэтае меў на ўвазе!

— Я не стралок, зразумела як зразумела.

— Дык ты што, сур’ёзна? Ты што, сапраўды мяне кахаеш?

— Ну-ну-ну. Ты добра ведаеш, што я не веру ў такую з’яву, як каханне.

— Чаму тады менавіта я… стаў ахвярай твайго неўтаймаванага жадання завесці сабе мужа?

— Ну, тут усё вельмі проста. Я выходжу ў свет, а ў свеце — усе па парах. Мадамы майго ўзросту даўно пабралі шлюб. Хто з кім. Абы хто мяне не задаволіць. Перш за ўсё, мне патрэбна, каб я з маім сужэнцам гарманічна выглядалі побач. І вось, я з маімі дызайнеркамі і стылістамі селі, перагледзелі некалькі соцень фотаздымкаў і сышліся на тым, што ты вельмі добра дапасуешся да мяне. Проста ідэальны малюнак з усіх пунктаў погляду. Па-другое, канешне, патрэбна, каб мой суджаны быў публічнай фігурай, але гэта робіцца дужа проста. Нават малпа можа быць тэлевядучай, калі над ёй працуе таленавітая каманда крэатыўшчыкаў. Я нармальна патлумачыла?

— Так, але…

— Ну ладна, ладна. Можаш крыху «паламацца», у першы раз усё-ткі. А я пакуль раскажу табе нашую праграму на сёння. Мы едзем у рэстаран, прадстаўляем цябе маёй творчай суполцы, і ты паказваеш усе свае навыкі моўнай актыўнасці і мужчынскай абаяльнасці. Я тут даведалася праз сваіх сакрэтных агентаў, што ў кампаніі сяброў ты бываеш дужа гаваркі, проста душа кампаніі. Дык вось: мае сябры — гэта твае сябры, проста расслабся і атрымлівай асалоду. Сёння ж і выберам дату вяселля. А таксама прыкінем, куды цябе ўладкаваць. Ёсць адзін цікавы праект у распрацоўцы…

Дзіма змоўк. Звычайна ў прысутнасці Аліны ён губляўся і перш, чым нешта сказаць, доўга ўзважваў кожнае слова ды выбудоўваў фразы ў галаве. Аліну гэта то раздражняла, то весяліла. Аднойчы, пасля доўгіх разважанняў, Дзіма выдаў: «Ты душыш мяне сваёй харызмай! Яна важыць усе сто тон!» Аліна прыгадала гэтыя словы, бо мела звычку доўга памятаць тое, што яе раззлавала. Увогуле, яна лічыла сябе мяккай і пяшчотнай.

— І вось што… забудзься пра тое, што на цябе цісне мая харызма. Цяпер адзінае, што можа табе ціснуць, — гэта задужа шчыльныя плаўкі, а ўсё астатняе няхай цябе не хвалюе, — сказала Аліна, адкрываючы дзверы свайго «буцэфала». — Сядай.

— Цікава, на што ты разлічваеш, - хлопец спыніўся каля аўтамабіля і вагаўся: сесці ў салон ці збегчы ад нечаканай і бескампраміснай нявесты.

— Я разлічваю на тваю згоду, мой дарагі, бо гэта вельмі карысная здзелка, у тым ліку, і для цябе. Ты за проста так атрымліваеш цэлы стос бонусаў. Дакладней, не за проста так, а за сваю незвычайную прыгажосць. Ад цябе толькі трэба ўсміхацца фотакарам, калі мы будзем крочыць побач, а таксама рабіць тое, што прыдумаюць мае піяршчыкі.

— Э-э… я не хачу!

— Ну, не панікуй. Ніхто не збіраецца выстаўляць цябе дурнем. У цябе будзе вельмі пазітыўны і цалкам станоўчы вобраз. Давай, Мотуз, не аднеквайся. Разумею, першы раз — страшна, але чым раней мы гэта зробім, тым лепш для ўсіх. З узростам у людзей з’яўляюцца звычкі, ад якіх вельмі цяжка пазбавіцца, а змірыцца з імі бывае проста нерэальна! Таму трэба хутка жаніцца і выпрацоўваць звычкі разам, каб яны былі тоеснымі. Так мы зможам амаль без скандалаў ды крыўд прыцерціся адно да аднаго, — Аліна ўціснула Дзіму ў аўтамабіль, села побач, націснула на газ і пачала вырульваць з лужыны.

— Я… я яшчэ не скончыў універсітэт, нашто табе патрэбны муж без адукацыі, ты ж сама казала…

— Дыплом мы табе купім. Галоўнае ж не тое, што напісана ў дыпломе, а тое, як ты ўмееш карыстацца крыніцамі інфармацыі. Практыка. На каго ты вучышся?

— На менеджара.

— Выдатна. Купім табе дыплом і стосік спецыялізаванай літаратуры. Будзеш чытаць перад сном — глядзіш, і вывучышся, калі і праўда хочаш.

— Я не гатовы прачынацца з табой у адным ложку!

— Ат. Гэта не праблема. У маёй невялікай кватэрцы цэлых чатыры пакоі, будзем спаць у розных, пакуль ты да мяне не прывыкнеш. А як захочаш завесці сабе хамяка, мы яму таксама прызначым асобны пакой.

— Навошта мне хамяк?

— І праўда, хто за ім будзе глядзець! Я амаль не бываю дома. У мяне дужа многа спраў. І ў цябе будзе вельмі насычаны графік. Так што нават і не ведаю, калі мы зможам з табой апынуцца ў адным ложку. Бачыш — тваёй цнатлівай чысціні нішто не пагражае. Канешне, я не магу паклясціся на кулінарнай кнізе, што буду кожны дзень варыць табе рытуальны боршч. Магу толькі паабяцаць, што заўсёды буду з табой шчырая. Як цяпер. Ну, што за лужыны, іціць іх маць, трэба зноў ехаць і мыць машыну!

Аліна зразумела, што дарма выпіла столькі кавы, якую з прычыны тахікардыі ёй спажываць было ніяк няможна: рукі калаціліся, сэрца выскоквала з грудзей, перад вачыма мільгалі зялёныя зорачкі і адна чырвоная. «Альдэбаран», — падумала Аліна і пасміхнулася. Дзіма з хвіліну моўчкі назіраў за Алінай, а потым шумна ўздыхнуў і выдаў:

— У мяне ёсць дзяўчына, і мне з ёй добра!

— Ведаю-ведаю, — спакойна прамовіла Аліна. — Яе завуць Таня, яна добра спявае і пару гадоў таму нават зГаннала трэцяе месца на гарадскім конкурсе «Lady Metal Death»… ці нешта падобнае. Якія-небудзь яшчэ сацыяльныя прыкметы ў яе ёсць? Я не бачыла яе фота, не было часу паглядзець, хаця мае агенты ўжо вырылі ці не сотню здымкаў. Інтэрнэт — нашае шчасце і пракляцце, усё можна адшукаць.

— Мне з Таняй добра, і я не хачу рваць гэтыя адносіны.

— Ах, глядзі ж ты. Успомні, даражэнькі, што ты мне пісаў у лістах? «Я люблю цябе», «З табой адчуваю сябе шчаслівым…»

— Гэта проста словы!

— За словы, трэба адказваць. А то мы спачатку перастанем адказваць за словы, потым за ўчынкі, а затым паўсюль настане агульны беспрасветны камунізм. Ты гэтага жадаеш?

— Я жадаю быць шчаслівым, аміга.

— Ну, вось і добра. Давай навучымся адказваць за свае словы, бо яны дужа дорага абыходзяцца публічным людзям. Я ж ведаю, я гэтым зарабляю. Мы з табою арганізуем шчаслівую сям’ю, а Таня лёгка можа стаць тваёй палюбоўніцай.

— Як гэта?

— Як, як… ну як жанчыны бываюць палюбоўніцамі? Табе працэс расказаць? Затое я буду ведаць, з кім ты спіш, апроч мяне… Ці проста — з кім ты спіш, бо не ўяўляю, калі мы з табой дабяромся да ложка.

Мокрая шэрая траса і напаўраспранутыя дрэвы, што абступалі яе шчыльным масівам, прабягалі паабапал аўтамабіля і знікалі ў вільготным шэрым паветры. Дружны падаваўся зыбкім мроівам, просценькім сном, што забываецца на другой хвіліне пасля абуджэння. Дзіма курыў, Аліна выстуквала на рулі рытм песенькі, якая гучала з калонак. Першая частка імпрэзы завяршылася больш-менш удала, і наперадзе была другая, вельмі сур’ёзная і цалкам непрадказальная: знаёмства Дзімы з калегамі па творчым цэху. Менавіта яны, у канчатковым выніку, павінны былі вынесці свой прыгавор, ці здатны Дзіма да работы ў шоу-бізнесе. Хаця, канешне, наўрад ці гэта паўплывала б на рашэнне Аліны пакінуць Дзіму каля сябе: меркаванню калег Аліна давярала не канчаткова і не поўнасцю, бо добра ведала іх зменлівасць. Сярод іх было поўна абібокаў, алкаголікаў і свалаты, кожны з іх, узяты паасобку, мог бясконца скардзіцца на складаны лёс і на дзіва лёгка плесці інтрыгі супраць сваіх жа таварышаў. Аднак усе разам яны аказваліся незвычайна таленавітым арганізмам, які мог месяцамі нічога не рабіць, а потым «уключыцца», за двое сутак напісаць песню, за тыдзень зняць відэакліп, дамовіцца з тэлеканаламі і радыёстанцыямі пра ратацы ў прайм-тайм, арганізаваць з дзясятак канцэртаў і на гэтым зарабіць столькі грошай, каб яшчэ некалькі тыдняў хадзіць па клубах і рэстаранах ды строіць дурня. «Дурнястроенне» было звычайным станам творчага цэху. Вяселлі і разводы, кароткія амурныя паходжанні, плагіят са стаяннем на каленях і вымольваннем даравання, выпіванне на брудэршафт, непрыстойныя прыпеўкі, світанні ў адным ложку з тым, у каго апоўначы ляцелі пракляцці і рэстаранны крышталь, — усё гэта зараджала іскрыстымі ідэямі, рыфмамі ды мелодыямі і мела назву «творчы працэс».

Дзіма ўяўляў сабе творчы працэс дужа туманна, і Аліна вырашыла пакуль не пасвячаць яго ў дэталі.

Праз пятнаццаць хвілін Аліна спыніла «буцэфала» каля густых зарасцяў, усміхнулася і сказала:

— Кавун. Хутка вярнуся.

Вярнуцца хутка ў Аліны не атрымалася, бо не паспела яна зашпіліць маланку на штоніках, як нехта вялікі і дужы накінуў ёй на галаву пыльны смярдзючы мех, заціснуў рот і пацягнуў у глыбіню лесу, дзе запхнуў у аўтамабіль, што невыносна смярдзеў саляркай, і, не зважаючы на гучны лямант ахвяры, павёз прэч ад месца выкрадання.

У той жа самы час побач з Дзімам на сядзенне кіроўцы плюхнуўся чарнавокі мужчына, прышпіліў рэмень, заблакіраваў дзверы і павярнуў ключ.

— Э, ты хто такі? — закрычаў Дзіма.

— Хочаш, каб твая дама засталася жывенькай і адносна цэленькай, —маўчы і не супраціўляйся, а лепш усміхніся, бо наперадзе стаяць даішнікі, — сказаў мужчына і націснуў на газ.

Аліна зажмурылася ад промня святла, скіраванага ёй проста ў вочы, адкашлялася і прабурчэла:

— Хоць бы мех выпылілі, ці што…

Потым яна зрабіла крок наперад, таму што прывыкла заўсёды ісці на святло, і пачула мужчынскі хрыплы голас, які загадаў:

— Стаяць, мілая!

— Я вас не ведаю. Дакладней, вы мяне не ведаеце. Я зусім не мілая, — прамовіла Аліна і чмыхнула.

— Будзьце здаровенькай. Усе жанчыны мілыя да тае пары, як не пачнуць блытацца пад нагамі ў сур’ёзных мужчын і змешваць ім карты.

— Ну, што такога я зрабіла гэтым разам? — з цікавасцю папыталася Аліна. — У каго я скрала рыфму, хто не спіць начамі, хто абрынуўся ў дэпрэсію, хто складае план помсты? Ой, я ўся ў нецярпенні…

— Дзе грошы?

— Якія грошы? — Аліна адчула, як яе вочы робяцца круглымі. Звычайна яна ўмела сябе кантраляваць, але тут нічога не змагла зрабіць з арганізмам і праз некалькі хвілін стала падобная да бадзёрай савы.

— Вялікія грошы. Ты ведаеш, пра што я кажу.

— Нават не магу ўявіць!

— Не скажаш?

— Ну, як я магу сказаць тое, чаго не ведаю?

Мужчына засмяяўся і накіраваў святло ліхтарыка ўгару:

— Эх, дзяўчаты, дзяўчаты! Дзявочая памяць, разумею… То напруж гіпаталамус і давай мяняцца: ты мне скажаш, куды схавала грошы, а я табе аддам вось гэта!

Мужчына дастаў з кішэні Арчыбальда і сунуў цацку Аліне пад нос. Аліна абурылася:

— Што вы мне тыцкаеце ў твар гэтай забаўкай? Пакіньце сабе, мне іх дзясяткамі прыносяць у цэнтр! Я не бачыла вашых грошай!

— Маленькая злая дзяўчына. Чаму навокал так многа злых дзяўчат? Хм. Ну, добра, раз гэтая плюша табе не дарагая, то ў мяне ёсць аргумент, які цябе зацікавіць.

Мужчына выключыў ліхтарык і адчыніў дзверы. У дзверы ўкулілася знаёмая постаць у касцюме.

— Вось, твой сябар. Вы ехалі разам.

— Дзіма? — Аліна кінулася да хлопца і пачала выціраць рукавом яго скроні, па якіх цяклі тонкія струменьчыкі крыві. — Табе балюча?

— Раскажы мне, калі ласка, у двух словах, што тут адбываецца і чаму мяне толькі што білі два здаровыя мужыкі з-за нейкіх грошай. Хачу ўдзельнічаць у працэсе не толькі фізічна, так сказаць, у форме баксёрскай грушы, а яшчэ і ментальна-тэматычным чынам, — паспрабаваў аджартавацца Дзіма, які выглядаў вельмі разгубленым.

— Дзіма, клянуся — не ведаю, што тут за шапіто і чаго ад мяне хочуць!

Мужчына, што ўвесь гэты час моўчкі назіраў за такой пяшчотнай сустрэчай, падаў голас:

— Вось што, мілыя мае. Пакуль хто-небудзь з вас не ўспомніць, куды вы схавалі пяць мільёнаў еўра, будзеце сядзець тут. Вартоўня — утульная, цёплая. Падурэйце, у дочкі-мамкі пагуляйце са звярком, — мужчына кінуў Аліне Арчыбальда. — Я заўтра прыеду, у мяне, на жаль, няма часу адпачываць тут з вамі. Спадзяюся, што да заўтра часовая амнезія вас адпусціць. Вой, ледзьве не забыўся: здайце мне свае тэлефоны, піянеры, а то я вас ведаю — званіць сябрам пачнеце ці прасіць дапамогу аўдыторыі, гэта нам зусім не патрэбна! Знадворку вас сцерагуць, так што спрабаваць збегчы не раю. А я пакуль паспрабую дазваніцца да вашых калег — можа, нешта высветліцца і без вашага ўдзелу!

З гэтымі словамі мужчына схаваў у кішэню Алінін і Дзімаў мабільнікі і закрыў за сабой дзверы. На свіронкавы замок.

— Дзіма, даруй мне, калі ласка, я нават не магу здагадацца, хто б гэта мог быць! Можа, тут ёсць электрычнасць, трэба ўключыць святло: бачыш, вокны зачынены і дошкамі пазабіваны! — Аліна памацала далонямі па сценах у пошуках выключальніка, рубільніка ці проста чырвонай кнопкі, якая пры ўздзеянні пэўнай сілы магла б прымусіць загарэцца нешта, падобнае да лямпачкі.

— Знайшоў! — радасна ўскрыкнуў Дзіма. — Лямпа, як у бабулі маёй, нават запраўленая!

Затрымцеў агеньчык запальнічкі, дзынкнуў шкляны каўпак лямпы, і праз некалькі хвілін у цьмяным асвятленні палонныя змаглі разгледзець памяшканне, у якім ім належала правесці пэную частку свайго жыцця, прычым правесці дужа дыскамфортна. У доміку была драўляная падлога, стол без абруса, спружынны ложак і печ. Дзіма падышоў да ложка, асцярожна прысеў на яго і спытаўся, больш нават сам у сябе, чым у Аліны:

— Цікава, каму мог спатрэбіцца гэты дамок для рамантычных спатканняў, ды яшчэ з газай, па самае горлейка запоўненай палівам?

— Не ведаю. Можа, гэта жарт? Праз пару гадзін адчыняцца дзверы, і сюды ўваліцца кампанія маіх абармотаў з кветкамі, шампанскім і крыкамі: «Сурпрайз!»

— Калі гэта жарт, то дужа праўдападобны, бо білі мяне вельмі натуральна, каб толькі ныркі засталіся цэлымі, — Дзіма памацаў спіну і скрывіўся ад болю.

Аліне стала прыкра: Дзіме папсавалі настрой, а галоўнае — твар, бо з драпінамі і парай сінякоў першая фотасесія, запланаваная на сёння, магла адбыцца толькі пры наяўнасці добрага грымёра, а Алініны грымёры ўсе да аднаго былі задзейнічаныя на здымках. Яна ўздыхнула:

— Спадзяюся, што твая самая галоўная частка цела засталася некранутай.

— Што ты маеш на ўвазе?

— Тое, што робіць мужчыну мужчынам! Кадык, канешне.

— Не, кадык на месцы, — усміхнуўся Дзіма.

Аліна наблізілася да Дзімы, даследавала яго шыю — ёй падабаліся мужчынскія шыі, асабліва кадыкі і сонныя артэрыі, яна любіла казытаць іх пэндзлікамі і кусаць, але ў іншых абставінах.

Між бярвенняў пад самай столлю нешта бліснула.

— А ну, пасунься! — загадала Аліна, узлезла з нагамі на ложак і, падчапіўшы мох кіпцюрыкамі, выцягнула на свет бессаромнае вока маленькай скрытай відэакамеры.

Дзіма свіснуў.

— Не свішчы, грошай не будзе! Нас здымаюць. Ведаеш, што гэта азначае? Мы маглі «патрапіцца», прычым без права на рэабілітацыю. Неяк я пасля актыўнай ночы знайшла падобную прыладу ў сваім маскоўскім гасцінічным нумары, і ў мяне толькі коштам вялікіх намаганняў атрымалася пераканаць журналюг, што тое, што мы там з маім знаёмцам рабілі, — гэта новы напрамак гімнастыкі на стыку каланетыкі, ёгі і бабслею. Зуб даю — гэтая камера тут не адна. Давай шукаць!

Дзіма падняўся з ложка, прытрымліваючыся за правы бок, зазірнуў пад стол і адразу ж выцягнуў адтуль яшчэ аднаго «жучка». Пасля акуратнага і метадычнага пошуку па перыметры хацінкі было знойдзена яшчэ тры відэакамеры, два мікрафончыкі ды мышалоўка.

— Вось вылюдкі, мышэй забіваюць! — абурылася Аліна. Яна раззлавана пацягнула Арчыбальда за лапу.

Лапка адарвалася і павісла на чырвоным пдроціку. Пачуліся кароткія гудкі. Дзіма выхапіў звярка з рук Аліны, шпурнуў у печ, а сам скочыў за ложак і пацягнуў Аліну следам. У печы пачуўся кароткі выбух, выпала юшка, домік зацягнула дымам.

— Ну, што за скнары! — пакрыўджана ўздыхнула Аліна, разгГаннаючы дым. — Нават узрыўчаткі пашкадавалі, няўжо мой кошт — два медзякі? Далібог, крыўдна!

— Хутчэй за ўсё, нас проста хацелі папярэдзіць. Давай падумаем больш дэтальна, аміга, каму ты магла зрабіць выпадковую непрыемнасць.

— Ды я не ведаю, кажу табе! Я ў Мінску не была ўжо ці не з месяц, усе справы пакінула на Мікіту, яны там разам знялі ролік для аднаго гурта, вось мусілі на днях скончыць мантаж!

— А твой Мікіта не мог цябе абставіць, падрабіць подпіс пад паперамі каб ты была каму-небудзь крута вінная?

— Мікіта не такі ўжо і лапух: ён не будзе пілаваць сук, на якім сядзіць, растапырыўшы лапы і хвост.

Дзіма закурыў. Аліна змоўкла. Ложак быў дужа цвёрды, сядзець на ім — чыстая пакута, а ляжаць — і тым больш. Аліна пакруцілася і спытала:

— Ты не памятаеш, як доўга цябе сюды везлі? Я ж была ўся запакаваная ў мех, як той камбікорм, нічога не памятаю.

— Цяжка сказаць. Мяне даставілі на тваім «буцэфале». Спачатку па трасе, там былі нейкія вёскі з аднолькавымі назвамі — зарэчча-заполле, закустоўе-замастоўе, а потым з трасы звярнулі ў лес, нечым па галаве заехалі. Потым білі двое — адзін такі чарнявы, другі маленькі, лысенькі. Пыталіся, дзе грошы.

— Хм. Не ведаю ні чарнявых, ні лысенькіх. Баліць? — Аліна дакранулася да правай скроні Дзімы, дзе драпіна была асабліва маляўнічай.

— Баліць. Не прыбірай руку, яна ў цябе халодная.

— У мяне заўсёды халодныя рукі. Мой кузэн кажа, што ў сапраўднай лэдзі рукі павінны быць заўсёды халодныя. І галава таксама.

— Гэта ён правільна кажа.

— У цябе прыгожы твар, Мо. Заўтра гэты твар мусіў з’явіцца ў свецкай хроніцы…

— Ч-ш-ш. Памаўчы, калі ласка. Толькі руку не прыбірай.

Аліна ўладкавалася, паклала Дзіму галавой сабе на калені і змоўкла. Яна пачувалася няёмка — не таму, што з-за яе гэтаму хлопцу балюча і нічога не зразумела, а таму, што не яна рэжысёр, сцэнарыст і проста жудасная выдумляльшчыца, стала арганізатарам выкрадання з выцісканнем грошай. Нехта скраў яе ідэю, якую Аліна агучыла на адной з нарад «творчага цэху»: схапіўшы бутэльку шампанскага, яна тады ўскараскалася на стол рэстарацыі, у якой адбывалася «нарада», і пракрычала, абярнуўшы некалькі бакалаў: «Сумна мне з вамі, вярхушка творчай інтэлігенцыі! Вы толькі і ўмееце, што піць, жэрці ды песні гарлапаніць! Вось, далібог, трэба вас усіх пакрасці ды па цёмных падполках і падстрэшшах распіхаць, каб неяк разнастаіць ваш вольны час, шаноўнае спадарства!»

Жадайце, каб атрымаць і пашкадаваць, што недакладна сфармулявалі жаданне! Маладая рэжысёрка стала першай ахвярай свайго ж уласнага пажадання, бо была, так бы мовіць, энергетычным цэнтрам творчай кампаніі. І цяпер, седзячы пасярод ляснога масіву са смярдзючай лямпай пад бокам і прыгожым маладым хлопцам на ложку, Аліна нервавалася і злавалася таму, што не ведала, які фінал будзе ў гэтай гісторыі. Як рэжысёр яна прывыкла бачыць канчатковы вынік яшчэ да пачатку мерапрыемства. З дадзенай сітуацыі вынікала як мінімум два фіналы: альбо яна застаецца крыху пакамечанай, але жывой, альбо яе вусцішна забіваюць нікому не вядомыя сквапныя дзядзечкі.

Аліну многія не любілі за ўпёртасць і просталінейнасць у фінансава-творчых пытаннях. У творчасці яна слухала толькі сваю інтуіцыю, а ў папяровых справах давярала выключна юрысту Міхалу Барысавічу. Да таго ж, Аліна дужа хутка ўзляцела на Алімп напаўжывога беларускага шоу-бізнесу і перабегла тым самым дарожку яго карыфеям, што трымалі цуглі эстрады ў сваіх зморшчаных ад старасці мазолістых далонях. «Калі б нашая эстрада была канём, яго належала б застрэліць па медыцынскіх паказчыках, бо ён жа стары, кульгавы, пляшывы і глухі!» — сказала Аліна ў адным з інтэрв’ю і ў той жа момант абрасла з усіх бакоў ворагамі і шпіёнамі. Хаця многія меркавалі таксама, як і яна, сказаць гэта ўслых было недаравальным нахабствам. Але Аліна была маладая і мела намер не ездзіць на хворым кані, рызыкуючы загінуць разам з ім, а вырасціць свайго ладнага, здаровага жарэбчыка, які б слухаў выключна яе каманды і быў сімпатычны на храпу. Аліна ўмела змагацца за свае мары і намеры. Часцяком яна вяла сябе не па-дзявочы жорстка. Але… капітан карабля пад назвай «прадзюсарскі цэнтр» не можа быць мяккім і лагодным, інакш карабель хутка ператворыцца ў інстытут шляхетных мамзэляў.

Дзіма заснуў. Аліна раптам успомніла, як пазнаёмілася з ім.

Гэта здарылася крыху больш года таму, у тыя слаўныя часы, калі яна магла сабе дазволіць такую раскошу, як аўтастоп-вакацыі з заплечнікам за спінаю і сяброўкамі з абодвух бакоў. Дзяўчына толькі што зволілася з дзяржаўнай працы, якая не прыносіла ні грошай, ні задавальнення, і знаходзілася ў пошуках свайго «Я». «Яно можа чакаць на любым скрыжаванні, але для таго, каб сустрэцца з ім, трэба пачаць шлях!»

Быў жнівень, Аліна з Ганнай і Кацяй вярталіся з Украіны. Падарожжа прынесла дзяўчатам нямала прыемных момантаў, але больш за ўсё, канешне, іх уразіў Кіеў. Перш-наперш, сяброўкі прайшліся па святых месцах: Ганна зазірнула ў сінагогу, Каця — у Міхайлаўскі манастыр, а Аліна — на Лысую гару. Праўда, старажытнае паганскае капішча яна так і не адшукала, але хутка забылася пра гэта, бегаючы па Майдане басанож ды галёкаючы:

— Віват, Майдан, сэрца ўкраінскіх рэвалюцый! Які ж ты прыгожы! Так і хочацца арганізаваць стыхійны мітынг, мяне так і цягне! Дзяўчаты, давайце зробім мітынг, невялікі такі мітынжочак, мітынг па-беларуску! Дома нам усё роўна не дазволяць, а тут ніхто не здзівіцца, ва Украіне мітынг — гэта лад жыцця!

— Не трэба, Алінка. Пра што ты тут будзеш крычаць? — паспрабавалі тактоўна пераканаць сяброўку яе спадарожніцы.

— Ды якая розніца? Напрыклад, у свеце скарачаецца папуляцыя хахуль! Гэта дужа маштабная праблема! Уяўляеце сабе, — Аліна ўскараскалася на каменны парапет каля фантана, — нашыя дзеці і ўнукі могуць не ўбачыць хахулю і хахулятак! Без хахулі ў планеты няма будучыні! А потым, — Аліна саскочыла ў цёплую ваду фантана, — потым з-за павароту вынырнуць амерыканскія рэпарцёры, а яны ёсць усюды, дзе адбываюцца мітынгі, сфатаграфуюць нас — і вось мы ўжо ва ўсіх часопісах і газетах пад загалоўкам: «Што вы чулі пра хахуль?» альбо «Хахляча-хахулячая рэвалюцыя!»

— Табе нельга ісці ў палітыку, ты пачнёш трэцюю сусветную вайну і будзеш змагацца на баку хахуль! — зайшлася рогатам Ганна, а Каця пачырванела ад сораму і зрабіла выгляд, што не ведае Аліну. Яна, і праўда, ведала Аліну даволі мала, бо тая была сяброўкай Ганны, і ўжо не адзін раз пашкадавала, што згадзілася прыняць удзел у гэтым экстрэмальным падарожжы.

— А я і не збіраюся ў палітыку. Уся палітыка па-сутнасці сваёй — гэта спрэчкі аб праблемах перыферыйных хахуль, якім усё роўна, што пра іх гавораць сталічныя хахулі: на перыферыі жывуць як жылі і будуць жыць далей, нават калі сталіцу з усім кіраўніцтвам паглыне тарнада. А сталічныя хахулі чым больш гавораць пра перыферыйных, тым хутчэй даходзяць да высновы, што без грошай, якія прыходзяць з перыферыі, яны проста пустое месца. І прыдумляюць вайну альбо рэвалюцыю, каб перамагчы і пераканаць перыферыйных хахуль, што ўвесь час тыя свае грошы аддавалі не проста ў чыесьці кішэні, а на карысць радзімы. Вось і ўся палітыка. Схема адна, змяніць яе нельга, а жыць па ёй — сорамна.

— Я лепш дапамагу хахулям такім чынам, што не буду перашкаджаць ім жыць і распаўсюджвацца! — заявіла Каця.

— А я не скажу сталічным хахулям, што недзе ёсць перыферыйныя, каб тыя не напрыдумлялі новых падаткаў! — сказала Ганна.

Дзяўчаткі хутка адцягнулі ўвагу Аліны ад праблемы абезхахульвання планеты вельмі простым, але заўсёды эфектыўным чынам.

— Аліна, ты толькі паглядзі, колькі мужчын вакол цябе! — падміргнула Ганна.

— О, праўда, як гэта я не заўважыла? З гэтымі рэвалюцыямі ў імя ідэі ніколі не бачыш, што адбываецца ў цябе пад носам! Пікап, прапаную пікап!

— Можа, усё ж такі мітынг? — перапытала Ганна і прыжмурылася.

— Не, пікап — самае тое! О, а давайце ўчынім міжсабойнае спаборніцтва: хто адвязе на радзіму больш нумароў тэлефонаў украінскіх мужчын? У каго будзе менш — з таго шампанскае! — з гэтымі словамі Аліна выцягнула з заплечніка абсалютна новы нататнік, набыты ў кнігарні на Крашчаціку. Аліна вельмі любіла прымаць удзел у спаборніцтвах і ператварала нават звычайныя сяброўскія сустрэчы ў чэмпіянаты — па красамоўстве, пражэрлівасці, выпівошнасці ды іншых смяротных грахах.

Аднаго нататніка для імправізаванай «тэлефаніяды» Аліне не хапіла, але другі яна набываць не стала, і без таго апынуўшыся абсалютнай рэкардсменкай па дысцыплінах: «Хуткасць Знаёмства», «Бессаромнасць», «Флірт» і «Шантаж». Па частцы пікапу Аліне не было роўных.

— Галоўнае — своечасова «саскочыць», каб кансумацыя не абярнулася прастытуцыяй! — павучала Аліна сябровак, што нямелі ад жаху, калі назіралі, як Аліна спакойна падыходзіць да незнаёмых мужчын і заводзіць размовы на абстрактныя тэмы. Праз некалькі хвілін Аліна клікала дзяўчат: мужчыны былі гатовы частаваць пітвом і ежай.

— Ты сапраўдны шчасліўчык! Збягаеш ад непазбежнай расплаты толькі цудам! — гаварылі дзяўчаты, пакідаючы бар, як поле бою — з дрыжыкамі ў нагах.

— Трэба адчуваць момант! — смяялася Аліна. — На што вам патрэбна інтуіцыя? А ў выпадку з мужчынамі можна нават і без інтуіцыі абысціся: у іх жа ўсё на твары напісана вялізнымі літарамі! Прачытала — апрацавала — перавярнула сабе на карысць — сышла з тэлефончыкам і адрасочкам. І ніколі, ніколі не адмаўляйце мужчынам у іх жаданні зрабіць вам прыемнае, калі не хочаце іх прынізіць. А яшчэ… не трэба даваць абяцанняў, якія вы не зможаце выканаць.

Каця, якая амаль што моўчкі назірала за Алінінымі выкрутасамі і не ўзяла ніводнага нумара тэлефона ні ў аднаго мужчыны, нарэшце не вытрымала:

— Дзяўчаты, можа хопіць, паехалі дадому!

Аліна закрыла распухлы ад запісаў нататнік, уздыхнула і згадзілася:

— Сапраўды, самы час, а то наша «тэлефаніяда» хутка перарасце ў перапіс насельніцтва Украіны. Едзем аўтастопам!

— Цягніком! — у адзін голас выдыхнулі Ганна і Каця, якія дужа стаміліся ад адчування небяспекі. Аліна нікога не баялася, бо лічыла, што ў свеце няма дрэнных людзей, ёсць тыя, да якіх складана знайсці правільны падыход. Складана — але магчыма.

Кампраміс быў знойдзены: да Чарнігава аўтастопам, а праз мяжу — цягніком, бо так больш зручна.

Дзяўчаты падцягнулі рамяні на заплечніках, накіраваліся на трасу Кіеў — Чарнігаў і сустрэліся там са стоперам Ромам, які, па супадзенні, таксама ехаў у Беларусь, і — зусім містыка! — тым жа метадам, што і дзяўчаты: да Чарнігава «стопам», а потым на дызелі.

Аліна пільна прыгледзелася да хлопца і раптам кінулася да яго на шыю:

— Ромка! Рамонак! Як даўно я цябе не бачыла, з часоў піянерскага лагера! Як ты вырас, не пазнаць!

— А ты? Як твой прадзюсарскі цэнтр? Яшчэ не арганізавала?

— Бач ты, усё памятаеш! Не, яшчэ не арганізавала, але я на правільным шляху!

Ехалі Рома і дзяўчаты ў розных вагонах, а калі зноў сустрэліся, як выйшлі з цягніка ў Гомелі, то Рома быў не адзін. Як толькі пасажыры дызеля, схапіўшы клункі, у якіх перавозілі праз мяжу тавары з чарнігаўскага кірмашу для продажу на кірмашах Гомеля па неапраўдана высокіх цэнах, растварыліся ў начной цемры, на пероне засталіся, апроч дзяўчат, яшчэ дзве постаці. Рома прадставіў сваім новым знаёмым Дзіму, загарэлага чорнавалосага хлопца з чубком набок, як носяць эма; праўда, для эма Дзіма быў дужа вясёлым. Выглядаў ён вельмі пакамечаным. Аліна зморшчыла нос. Дзіма заўважыў гэта і сказаў у сваё апраўданне:

— Трэція суткі на трасе. Пыл, сонца… Дадому еду.

— Вы самі з Гомеля? — спыталася Ганна.

— Не, — адказаў Рома. — Я магілёвец, а Дзіма — з Дружнага, гэта пад Мінскам.

— А дзе начаваць будзеце? — захвалявалася Каця. Лёсы бяздомных і безабаронных асобін заўсёды хвалявалі яе куды больш, чым лёсы таленавітых і здатных. Яна ахвотна раздавала грошы бамжам і ніколі не ахвяравала ніводнага рубля вулічным музыкам.

— У парку, на лаўцы. Ці нам упершыню? — перазірнуліся хлопцы.

— А-я-яй, Ганна, трэба нешта рабіць! — захвалявалася Каця ў два разы мацней.

— Што я магу прапанаваць? — задумалася Ганна. — Мы можам разам пайсці ў парк Румянцавых-Паскевічаў і выбраць вам самыя ўтульныя лаўкі!

Аліне Дзіма не прыйшоўся даспадобы: у яго быў вельмі прыгожы твар. Прыгожы той пекнасцю з часопісаў, калі, у залежнасці ад полу, твар гэты можа належаць і дзяўчыне і хлопцу, і адразу не разбярэш, хто перад табой на вокладцы. Аліна не любіла прыгожых мужчын, таму што вельмі часта сутыкалася з тым, што мужчыны карысталіся сваім прывабным выглядам дзеля дасягнення ўласных мэт. Аліна лічыла такое светаўспрыманне выключна жаночай прэрагатывай. Больш за тое, у ёй гаварыла зайздрасць: хоць Аліна была і не дурніцай, але знешнасць яна мела дужа звычайную. Яе сябар Мікіта неяк адзначыў, назіраючы, як Аліна прасуе кашулю: «Калі б ты была яшчэ і прыгожая, з-за цябе мужчыны б вешаліся!» Само сабой, Аліна па-сяброўску адлупцавала Мікіту — дзякаваць Богу, што не гарачым прасам, а гэтае ягонае выказванне запомніла назаўсёды. Таму яна ішла ў парк натапыраная, як вожык, і ўсёй паверхняй цела чакала: калі ж, калі пыльны прыгажун Дзіма пачне зачароўваць яе, такую неабаяльную, але псіхалагічна падкаваную?

Пасля трэцяга літра піва, распітага пасярод нацыяналізаванай раскошы былога маёнтка Румянцавых і Паскевічаў, высветлілася, што Дзіма за дзевятнаццаць гадоў свайго жыцця так і не навучыўся прымяняць прыродныя дадзеныя на практыцы. Аліна так гэтаму здзівілася, што выцягнула з заплечніка пульхны нататнік з тэлефонамі ўкраінскіх мужчын і сунула яго Дзіму ў рукі разам з асадкай:

— Пішы!

— Што пісаць? — не зразумеў той.

— Адрасы, тэлефоны, па якіх цябе можна знайсці. Ты харошы хлопец, губляць сувязі з такім знаёмцам — недаравальна. Пішы! — выбухнула тырадай Аліна.

— Нашто я табе патрэбны? — паспрабаваў адмовіцца Дзіма.

— Пакуль што не ведаю, — паціснула плячамі дзяўчына. — Потым прыдумаю.

Дзіма ацаніў Алініну прамату і аддзячыў ёй, надрапаўшы ў паўзмроку свой мэйл і тэлефонны нумар на апошняй старонцы нататніка. Аліна адразу ж набрала той нумар, што напісаў Дзіма, і ў хлопца ў кішэні зазвінеў мабільнік.

Аліна адцягнула Ганну ўбок, пад гістарычны клён, якіх у парку было поўна, прыціснула да дрэва і прашаптала:

— Ну, што магу сказаць: хлопцы харошыя, не алкаголікі і не наркаманы, вены чыстыя, думкі светлыя, кажуць — не мГаннаць, наўрад ці будуць нешта красці, а калі іх прыкарміць, то вясёлая ноч нам забяспечана. Думаю, можна запрасіць іх да цябе ў госці, каб не калелі на лаўках і Каця лішні раз не пакутавала са сваім неўтаймаваным сумленнем.

Ганна паглядзела на хлопцаў, на яўна паніклую Кацю, на ўзрушаную Аліну і гучна абвясціла:

— Ёсць ідэя — нам усім паехаць да мяне! У кватэры два пакоі — значыць, адзін для дзяўчатак, а другі для хлопчыкаў. Хто супраць?

Ніхто не быў супраць, толькі Дзіма сказаў:

— Ёсць умова. Калі мы з Ромам скінем абутак, вы зробіце выгляд, што нічога не адчулі, добра? Я трое сутак кеды не расшнуроўваў…

— Рыхтуйцеся, хлопчыкі, хутка дзяўчынкі прыйдуць да вас у госці, як у старым добрым піянерскім лагеры! — правуркатала Аліна ў напаўрасчыненыя дзверы «пакоя хлопчыкаў» і вярнулася ў «пакой дзяўчынак», па большасці за тым, каб адшукаць у сваім заплечніку пеньюар, якога там не мелася, бо ён быў шчасліва пакінуты на Майдане ў Кіеве — каб ізноў туды вярнуцца.

— Ты што, сапраўды пойдзеш да хлопцаў? Як гэта можна? — спыталася Ганна, а Каця буйна расчырванелася.

— Пайду. А што такое? — Аліна шукала пеньюар сярод складу рэчаў, што змяшчаў яе заплечнік. — О! Электрашокер, а я думала — згубіўся. Мы ж з імі нічога не будзем рабіць, хлопцы тры ночы нармальна не спалі, я проста хачу зрабіць ім масаж і паразмаўляць пра сёе-тое… о! Набор адвёртак! Клёва, можна што-небудзь адрамантаваць. Добрай фірменнай адвёрткай можна адрамантаваць усё, што заўгодна, акрамя здароўя і біяграфіі. Ведаеце, дзяўчаты, не заўсёды апынуцца ў адным ложку з хлопцам азначае абавязкова мець з ім інтым. У мяне, напрыклад, сёння — настальгія! О, дарэчы, глядзіце, што ў мяне ёсць! — Аліна выцягнула на свет савецкі піянерскі значок. — Вы калі-небудзь праводзілі лета ў піянерскім аздараўленчым лагеры?

Ганна з Кацяй пераглянуліся і адмоўна пакруцілі галовамі.

— Якія вы нешчаслівыя! Я ж усё дзяцінства ў лагеры адматала, шэсць сезонаў!

— Як страшна гучыць! — жахнулася Ганна.

— Нічога не страшна! Лепшае, што ўва мне ёсць, выхавана ў піянерскім лагеры! — Аліна перакульнулася на ложку, на секунду ўявіўшы сябе маленькім прыгожым дэльфіняткам, абавязкова — залатым.

— Ага, і неўтаймаваная бадзёрасць круглыя суткі. Вас там, мусіць, у вашым лагеры электрычнасцю катавалі… — Каця нацягнула коўдру па самыя вушы: яна палову гадзіны намагалася заснуць, а Аліна ніяк не супакойвалася.

— У лагеры бадзёрасць проста неабходна, інакш назаўсёды застанешся сярод аднагодкаў мямляй і недарэкай. Трэба быць увесь час наперадзе. Вышэйшай, спрытнейшай і разумнейшай за астатніх. Быць лепшай сярод роўных!

— Нашто траціць энергію? Адсядзелася да канца змены ў куточку — і дадому… — сказала Каця з-пад коўдры.

— Не, калі ты дакладна ведаеш, што вернешся ў гэты лагер яшчэ неаднойчы, трэба ў яго сістэме знайсці сабе ўтульнае месца. Быць лепшай — значыць атрымаць прывілеі перад іншымі. Напрыклад, такую прывілею, як не спаць у дзённы час. Альбо не дзяжурыць па сталоўцы. Альбо з’ездзіць з важатымі ў горад за пакупкамі. Быць духоўным лідарам рэжыму — значыць ніколі па ім не жыць, а жыць па тым распарадку, які ты абярэш для сябе сам. Ненавіджу жыць па чужых рэжымах, люблю прыдумляць свае! — Аліна ізноў перакульнулася на ложку.

— Дык ты заўсёды была з важатымі і рабіла паклёпы на сваіх аднаатраднікаў? — спыталася Ганна.

— Ну чаму адразу такія думкі? Наадварот, я для свайго атрада магла выгандляваць лішнюю гадзіну дыскатэкі альбо паход у краму. Мой электарат быў задаволены. Эх, што з вамі размаўляць…

Аліна перакульнулася яшчэ раз. Яна ўспомніла непераказальную рамантыку піянерскага лагера, у якім правяла васямнаццаць летніх змен: шэсць год запар па тры змены. Лагер быў заводскі, бацькі-рабочыя адпраўлялі сваіх дзяцей на лета прэч з вачэй, каб пасярод дзікага лесу — яловых фітанцыдаў, камароў, вавёрак і папараці — дзеці спасцігалі асаблівасці жыцця ў соцыуме, які вельмі добра ўладкаваны сістэмна, але дужа блага ўладкаваны ў побытавым сэнсе. Немагчыма забыцца на хрыплаваты «пераплюй» падгулялага горна, якім заспаны гарніст неахвотна склікае ўсіх на ранішнюю гімнастыку. Гарніст — ён і не гарніст, а так, проста адзіны з усіх дзвюх соцень дзяцей, які змог здабыць са старога савецкага іржавага горна хоць-які гук. Гімнастыку праводзіць фізкультурнік. Ён ўсю ноч піў чысты спірт і занюхваў яго лагерным плямістым катом. Таму фізкультурнік баіцца нахіліцца ці прысесці, бо адчувае, што адразу ж упадзе. Ён стаіць на адным месцы і хістаецца з боку ў бок, і ўсе дзеці паўтараюць за ім гэтыя немудрагелістыя практыкаванні, гайдаючыся ўлева і ўправа. Пасля актыўнай гімнастыкі — сняданак, пасля сняданку — прыбіранне тэрыторыі. Смецця няма, яго ніхто не кідае долу, бо за такую справу — адбой у восем гадзін вечара, але ў мэтах працатэрапіі важатыя знаходзяць выйсце, і дзеці вымятаюць з карэння елак ігліцу бярозавымі венікамі і збіраюць шышкі. Шышкі падаюць проста на галовы, бо немагчыма сабраць сіламі двухсот дзяцей усе шышкі ў лесе, гэта відавочна — але важатыя думаюць па-іншаму. Гадзіна збору шышак — і прыбіранне тэрыторыі ператвараецца ў шышкавую вайну, потым хлопчыкі ідуць у медыцынскі пункт, дзе ўрач замазвае ім драпіны зялёнкай, а дзяўчынкі выпаўзаюць з-пад лавак і пачынаюць рыхтавацца да конкурсу самадзейнасці. У дзяўчынак адзенне і абутак — агульныя на ўсіх, і пахнуць усе маленькія мамзелькі адной парфумай! Вечарам дзверы карпусоў замыкаюцца на ключ, але кожны ўмее адчыняць іх пры дапамозе шпількі: гэты карысны навык перадаецца з пакалення ў пакаленне. А яшчэ — раз на змену ў лагер абавязкова прыязджае перасоўная станцыя хуткай стаматалагічнай дапамогі. Там усім запар лечаць зубы, нават тым, у каго яны здаравейшыя, чым макеты ў шафцы стаматолагаў. Але самае галоўнае, што выносілі дзеці з піянерскага аздараўленчага летняга лагера, — гэта, канешне, ніякае не аздараўленне, а адчуванне пляча і сяброўства. Праверанае дурным неўладкаваным побытам і жорсткай ломкай сістэмы, у якой здрада нясе табе больш карысці, чым вернасць, — такое сяброўства засталося на ўсё жыццё.

— А «каралеўская ноч» у самым старэйшым атрадзе? Вы ўсім атрадам апоўначы ідзяце на паляну сярод лесу, дзе вашыя выхавацелі і важатыя ўжо расклалі вялікае вогнішча. Вы печаце бульбу, граеце на гітарах і глядзіце ў неба, а там зарапад, жнівеньскі, сапраўдны, знічкі сыплюцца проста на макаўку, ажно не хапае жаданняў, каб загадаць! — пачала ўспамінаць Аліна ўслых.

— І што ты загадала? — пацікавілася Каця.

— Я? Мы з Ромкам у апошнюю «каралеўскую ноч» пайшлі ў заклад, што я стану багатай і знакамітай, арганізую прадзюсарскі цэнтр.

— Чаму — прадзюсарскі?

— Я ў лагеры ўсімі культурнымі мерапрыемствамі кіравала. Шукала таленты і адпраўляла іх на сцэну. І была ў мяне дзіцячая мара — свой прадзюсарскі цэнтр. З мяне ўсе кпілі. Я ж пасля гэтага і пайшла вучыцца — на рэжысёра, бо школы прадзюсараў у нашай краіне не было.

— І як, спраўджваецца жаданне?

— Спраўджваецца, але дужа марудна. Разумееш, паветра ў жніўні такое… густое, хоць рэж яго, жаданняў чалавечых напхана па самы Млечны Шлях, то зоркі ляцяць вельмі акуратна, каб не паламаць праменьчыкі. Вось і мае зоркі ляцелі і прытарможвалі.

— А як жа каханне? Чаму ты кахання не папрасіла? — спыталася Ганна.

— Ну, як гэта — не папрасіла? Папрасіла, не хвалюйся! Аднак мне патрапіліся дужа сквапныя рэжымныя зоркі, якія нічога не разумелі ў каханні, але перфектна разбіраліся ва ўсім, што прыносіць славу і здабытак. Блін, а мой пеньюар жа на Майдане трапеча, як сцяг, як я магла забыцца? Ну, пайду тады голая! — абвясціла Аліна, загарнулася ў прасціну і накіравалася да «пакоя хлопчыкаў».

Ганна і Каця даўно спалі. Аліна вынырнула ад хлопцаў, ціхутка пракралася ў кухню, паставіла на пліту чайнік, выйшла на балкон і прыбрала з твару ўсмешку. Яна дазваляла сабе не ўсміхацца толькі ў той час, калі заставалася сам-насам з адзінотай. Абраная прафесія прымушала Аліну ўвесь час несці радасць людзям.

— Жнівень! Прывітанне! — сказала Аліна некуды ў неба. — Дзе твае знічкі? Альбо яны падаюць толькі для тых, каму шаснаццаць год?

Рыпнулі дзверы. На балкон выйшаў Дзіма. Ён стаў побач з Алінай і закурыў, а праз хвіліну сказаў:

— Кожнай зорцы — свой час. Як у арміі. Трэба чакаць. Дарэчы, можаш зваць мяне — Мо.

Аліна з Дзімам прагаварылі да самай раніцы. Дзіму апанавала бяссонне, а Аліна наогул рэдка спала па начах. Аліна не магла надзівіцца на Дзімаву прыгажосць і вельмі, вельмі злавалася на яго за тое, што ён такі мілавідны. Але а шостай гадзіне Аліна канчаткова вырашыла адкрыць свой прадзюсарскі цэнтр: Дзіма пераканаў яе, што знічкі знічкамі, але за мары трэба змагацца. «Калі б у мяне была мара, — сказаў ён, — я не спадзяваўся б на неба». «Хіба ў цябе яе няма?» — спыталася Аліна і пачула ў адказ: «Я хачу выратаваць свет, але яшчэ не ведаю, ад чаго. Неканкрэтная мара марай не лічыцца!»

Прадзюсарскі цэнтр «MoST» быў адкрыты ў Мінску праз паўгода. Нікому са сваіх таварышаў, якіх Аліна запрасіла да сябе на працу, яна не распавяла, што за намаганні належала прыкласці, каб яе задума спраўдзілася. Аліна проста не хацела, каб сябры турбаваліся. Яна выявіла ў сабе надзвычайную абаяльнасць і пераканальнасць у перамовах, і ў гэтым Аліне дапамог яе ўнікальны радавод — вось усё, што ведаў калектыў маладых спецыялістаў. Пра начныя паездкі да «мяшкоў з грашыма» Аліна маўчала, бо гэта была інфармацыя, лішняя для любых вушэй, нават тых, каму можна даверыць жыццё.

Найперш Аліна накіравалася да аднаго са сваіх старых знаёмых, які ніколі не вызначаўся казачнай дабрынёю, але на той момант, як Аліна з ім сустрэлася ўпершыню, ужо валодаў шыкоўнай лысінай і саліднай маёмасцю. Дзе і як ён зарабіў такія грошы, для Аліны заставалася загадкай. Пагаворвалі, што ён выйграў буйную суму ў казіно, але сама Аліна чуткам не верыла, бо ведала па ўласным досведзе: лёгкія грошы не затрымліваюцца ў таго, да каго прыйшлі з ветрам удачы, і не могуць зрабіць свайго ўладара ні багатым, ні шчаслівым.

Больш за ўсё Аліну здзіўляла тое, як яе знаёмы распараджаўся сваімі грашыма. Грошы яму былі патрэбны ў асноўным для таго, каб прасаджваць іх па французскіх публічных дамах, нямецкіх барах ды кітайскіх рэстарацыях, а потым лячыць хворую пячонку ў Лондане. Жонкі ён не меў, дзяцей таксама. Была ў яго толькі беспародная сука, што прыўкрашвала тыя рэдкія гадзіны, калі ён не бадзяўся па Еўропе, а сядзеў у Мінску. Звалі суку адпаведна яе беспароднасці — Жуля, і ў гэтай мянушцы Жулінаму гаспадару чулася нешта шыкоўна-французскае, шляхетна-гішпанскае і тэатральна-шэкспіраўскае адначасова. Калі ж ён з’язджаў, за Жуляй прыглядаў спецыяльна вывучаны сабачы гувернёр.

І вось, застаўшыся ў сорак пяць гадоў з грашыма, лысінай і Жуляй, адзінокі магнат сабраў сваіх школьных таварышаў у музычны калектыў, даўшы яму меланхалічны назоў — «Мікстура ад тугі», скарочана — «МАТ». Сумныя адзінокія панове спявалі песні ў стылі «шансон», ладзілі выступы, а пасля канцэртаў ехалі да свайго духоўнага лідара дадому і назюзюкваліся ў хламоцце. Дарэчы, ездзілі яны да лідара значна часцей, чым здараліся канцэрты. А яшчэ больш дакладна — яны прападалі ў яго кожны вечар, які ён праводзіў на радзіме.

Звалі старога Алінінага знаёмага — Джэром. Аліна не ведала, ці то сапраўднае яго імя, ці сцэнічны псеўданім, ці наогул мянушка. Яе галаву не займалі такія тонкія дэталі ягонай біяграфіі. Аліна цікавілася ў асноўным фінансавымі гальфстрымамі Джэрома, што расцякаліся ва ўсе бакі і сваёй цеплынёю абмывалі кішэні афіцыянтаў і ўрачоў. Аліна ведала з крыніц, якім можна давяраць: у Джэрома раз-пораз здараюцца вострыя прыступы дабрачыннай актыўнасці, і тады фінансавыя гальфстрымы лашчаць рукі маладых творчых асоб.

Аліна патэлефанавала Джэрому а дзясятай гадзіне вечара: яе папярэдзілі, што званіць днём бессэнсоўна, бо тады ён цвярозы, а як цвярозы, то абсалютна неадэкватны, злы, а здараецца — нават буйны. Прыблізна а дзясятай вечара Джэром бываў ужо добра даты, але надзвычай шчодры, і яшчэ мог звязваць словы ў складана-дапасаваныя сказы.

Аліна падумала, што наўрад ці Джэром успомніць яе: яны былі знаёмыя праз трэціх-пятых-дваццатых асоб і бачыліся зусім не часта. Праўда, сустрэчы былі вельмі прадуктыўныя. Мінулым разам Джэром падарыў ёй пазалочанага Пегаса — сімвал паэзіі, які Аліна вельмі хутка збыла ў адзін з аграгарадкоў пад лозунгам «Даёш развіццё конегадоўлі!», а на выручаныя грошы набыла нармальную аўдыёсістэму.

— Джэром? Ты, напэўна, пра мяне зусім забыўся! Не тэлефануеш, не пішаш… а-я-яй, як не сорамна? — прамурчэла Аліна ў званілку, а ўжо праз дзесяць хвілін імчала насустрач грашам на самай дарагой таксоўцы, бо ведала, што Джэром аплаціць паездку.

Джэром сустрэў Аліну ў персідскім халаце, гучна выдыхнуў: «Ха!» — і ад яго пацягнула алкаголем і тытунём.

— Вітанкі, Заяц! — прамовіла Аліна, пацёрла каленкай каленку і ўвайшла, не счакаўшы запрашэння, у жытло.

— Вітаю, Андатра! Я проста невымоўна шчаслівы бачыць вас у маім сціплым дамку!

Аліна хмыкнула. Джэром заўсёды выдумляў дзяўчатам разнастайныя жывёльныя мянушкі, бо не запамінаў жаночых імёнаў: праз яго ложак прайшло столькі Настачак, Валечак, Кацярынак і Сняжанак, аднолькавых звонку і знутры, што, збіўшыся з ліку і ўшчэнт заблытаўшыся ў іхняй аднолькавасці, Джэром ператварыў свае інтымныя адносіны ў заапарк. Аліне ледзьве не дасталося кодавае імя «Сарна» («Такая ж лёгкая і хутканогая!»), але Аліна тады папярхнулася салодкім «Марціні» і паспяшалася пераназваць сябе ў Андатру, бо слова «Сарна» не лашчыла яе слых. Шчыра кажучы, Аліна ніяк не атаясамлівала сябе з капытнай антылопай, а хутчэй з вадзяной пацучкай — гэткай жа хітрай і спрытнай. Дзякуючы такім якасцям характару, Аліне пагэтуль удавалася шчасліва пазбягаць сексу з Джэромам. І канешне, ёй да колікаў у жываце не падабалася насіць на сабе хоць-якую мянушку, але правілы гульні тут устанаўліваў той, хто быў старэйшы і багацейшы за астатніх.

— А мы тут адпачываем і спраўляем хаўтуры… — трагічна прамовіў Джэром.

— Авой, а што, нехта памёр? — спыталася Аліна.

— Так. Сёння раўнютка дзевяць дзён. Спадарства, арганізуйма Андатры месца пад электрычным сонцам! — звярнуўся Джэром да сваіх гасцей. У зале пачуўся гук перасоўвання мэблі.

Аліна прайшла ў залу і агледзелася. Нічога не змянілася з тае пары, як яна гасцявала тут два гады таму: тое ж мядзведжае футра на дубовым паркеце, тое ж пудзіла ваўчыцы пад фінікавай пальмай, тыя ж нацёртыя да бляску даспехі даўно памерлага сярэднявечнага рыцара, шпагі і мячы ў падстаўцы для парасонаў і рассечаная гэтымі шпагамі і мячамі падвясная столь. Гарэхавы столік пад лямпай з зялёным абажурам, а за столікам — кампанія з малазнаёмых Аліне людзей, сярод якіх было дзве дзяўчыны-бландзінкі. Гаспадар не любіў мяняць інтэр’ер, у якім было зручна арганізоўваць папойкі, і ягоныя госці здаваліся таксама часткай інтэр’ернага дызайну, адухоўленай мэбляй, якая час ад часу казала хвалебныя оды ў гонар гаспадара жылля.

— Хто ж памёр, спадарыкі? — спыталася Аліна і па-кашэчы апусцілася ў крэсла, ад чаго яе непрыстойна кароткая спаднічка зрабілася спаднічкай-невідзімкай. Нехта падсунуў да Аліны чыстую талерку і напоўніў кілішак гарэліцай.

— Ты не спяшайся. Спярша — давай за сустрэчу! — засмучана прамовіў Джэром.

— Давай! — Аліна залпам асушыла кілішак і павольна сцягнула зубамі аліўку са шпажкі.

Джэром забыўся пра сваё гора і шапнуў Аліне на вуха:

— Ах, Андатра, як ты гэта робіш?

— Што? — спыталася Аліна, адчуўшы, што з’едзе адсюль з грашыма і пацягнула руку за другой аліўкай на шпажцы.

— Ясі. Ты ясі проста па-каралеўску. Я заўсёды казаў: чым прыгажэй жанчына есць, тым больш вынаходлівая яна ў ложку! — Джэром падсунуў да Аліны талерку з аліўкамі.

Аліна праглынула аліўку:

— Дык раскажы мне, Заяц, што адбылося і каго больш няма з намі?

Твар Джэрома зноў набыў трагічны выгляд:

— Дзевяць дзён таму не стала маёй сяброўкі.

— Як гэта здарылася?

— Яна захварэла. Я паклікаў лепшага доктара. Дыягназ гучаў як прысуд: цыроз. Яна памірала. Я спытаўся, ці можна нешта зрабіць. Мне адказалі, што мажліва ўсё, але на лекаванне спатрэбіцца многа грошай і цярпення. Ты ж мяне ведаеш, Андатра: я ніколі не шкадую грошай на сяброў! Ёй калолі самыя дарагія лекі. Яна зноў пачала хадзіць, пайшла на папраўку! Я быў шчаслівы, урач таксама: ён дапісваў дысертацыю пра тое, як можна хутка вылечыць цыроз пячонкі новым, дагэтуль не вядомым навуцы метадам!

Джэром наліў сабе гарэлкі і выпіў. Аліна працягнула яму аліўку, але ён не стаў закусваць, толькі занюхаў пітво валасамі бландзіністай дзяўчыны, што сядзела па левую руку ад яго.

— І вось, любая мая Андатра, калі яна ўжо зусім вылечылася, гэты сукін сын павёў яе на праменад… і там яе збіў аўтамабіль! Я быў у Германіі, калі мне паведамілі! Раструшчыў некалькі шыбін у адной дрэздэнскай таверне, плакаў усю ноч, прыляцеў сюды і сказаў яму: яна загінула, але і ты, скаціна, не будзеш хадзіць па гэтай зямлі!

— Ты забіў яго, Джэром? Ты што?

— Не. Я ўсё-ткі чалавек. Я зламаў яму ногі.

Аліна заўважыла на стале фотаздымак у чорнай рамцы. Джэром, пабачыўшы зацікаўленасць госці, адразу ж узяў фота і сунуў у рукі Аліне:

— Вось. Гэта яе лепшы здымак.

Аліна ўбачыла на здымку Жулю ў шыкоўным ашыйніку, аздобленым крыштальнымі шкельцамі «Свароўскі».

— Ведаеш, Джэром… Жуля была самай вернай з усіх твах сук! — прамовіла Аліна і паставіла фота па цэнтры стала.

Джэром пацалаваў яе ў каленку.

— Так, Андатра, як ты ўсё разумееш. Я нават напісаў песню пра Жулю. Дакладней, мы з таварышамі: яны мяне так падтрымліваюць!

Удзельнікі музычнага калектыву «МАТ» таропка заківалі галовамі і затарахцелі:

— Гэта страта, якую немагчыма аднавіць! Вялікае гора для Джэрома і для ўсіх нас! Фатум, лёс, злы рок! Жуля была яго святлом і любоўю!

— Хочаш паслухаць песеньку? — спытаўся Джэром.

Аліне зусім не хацелася слухаць песню пра Жулю, але яна не магла адмовіць Джэрому і згодна кіўнула:

— Канешне, давай!

— Так-так! — усклікнуў бас-гітарыст калектыву. — Мы ўжо тройчы сёння слухалі гэтую песню, цяпер твая чарга!

Джэром непаслухмянымі пальцамі знайшоў на пульце ад дамашняга кінатэатра патрэбную кнопку, і на ўвесь катэдж загучала песня пра слаўнае жыццё і трагічную гібель псіны, чые розум і прыгажосць залатымі літарамі ўпісаны ў гісторыю жыцця яе гаспадара. Песню суправаджаў кліп, складзены з кадраў хатняга відэаархіва: Жуля гуляецца з мячыкам, Жуля грызе цукраную костачку, яна ж адрывае кавалак мяса ад цялячага сцягна, кусае за лытку бамжа…

Джэром глядзеў на экран і плакаў. Худы, як лазіна, клавішнік моўчкі паглынаў салату з труфелямі. Дзяўчаткі ляскалі залатымі бранзалеткамі і падпявалі: «Не, не бандытская куля… збіла сабачку з ног… не ўпільнаваў маю Жулю… засланы фраерок…» Тоўсты ўдарнік выстукваў рытм песні відэльцамі на століку і шаптаў:

— Яшчэ невядома, па кім я так буду тужыць… у мяне і сабакі няма…

На рэфрэне: «Ах, Жуля, дзе ты, залатая, ад болю я ў зямлю ўрастаю…» — Джэром ускочыў і выйшаў на веранду. Бландзінкі пераглянуліся і пакруцілі пальцамі каля скроні, адна з іх сказала:

— Так убіваецца па дварняжцы. Ненармальны. У мяне тры марскія свінкі здохлі, я іх таксама любіла — і што? А ён тут ужо і вены сабе рэзаў, калі мы першы раз песню слухалі!

Клавішнік пакінуў салату і пачаў налягаць на бараніну. Ударнік і басіст заспрачаліся пра тое, ці правільная ў песні гармонія.

Аліна пайшла да Джэрома, які сядзеў у гойданцы і глядзеў у начное зорнае неба вачамі, поўнымі слёз. Ён быў непрыгожы, няўклюдны і лічыў, што ўсё на свеце можна купіць, асабліва — каханне.

— Добра, што ты прыйшла, Андатра. Ты адзіная з маіх знаёмцаў, каму ніколі ад мяне не трэба грошы, і таму ты мне не хлусіш. Скажы, чаму я такі няшчасны?

Аліне зрабілася сорамна. Першы раз яна прыйшла прасіць у Джэрома фінансавай дапамогі — і аказалася не дарэчы. Заява Джэрома пра яе шчырасць паставіла Аліну ў няёмкае становішча, але яна хруснула пальцамі і адказала:

— Ты няшчасны, Джэром, таму што думаеш, што можаш падкупіць і смерць, і сумленне, і здраду.

— А што, не магу?

— Як мог бы — то Жуля была б жывая і весела гаўкала побач з табой. Падкуплены здраднік усё роўна здрадзіць табе: здрада — яго наркотык. А сумленне — у табе самім, унутры. Як можна падкупіць самога сябе? Шапіто, Джэром!

— Смелая. Ты мяне не баішся?

— Не. Мне цябе шкада!

— Не трэба шкадаваць мяне, траціць свае пачуцці.

— Джэром, шкадобы да людзей ува мне з лішкам, я не збяднею, калі пашкадую яшчэ і цябе.

— Яны, — Джэром хітнуў у той бок, дзе падымалі чаровы тост і весела смяяліся ягоныя начныя госці, — яны мяне не шкадуюць. Яны ядуць за мой кошт, ездзяць на аўто, што я ім падарыў, і пяюць мне дыфірамбы.

— Яны не вінаватыя, Джэром. Магчыма, спачатку яны мелі спагаду і маглі табе паспачуваць, але ты задужа шчодра плаціў ім за гэта. Цяпер яны прымаюць твае падарункі як паўсядзённасць. Яны больш не сябры. Яны — васалы.

— Акрамя іх, у мяне больш нікога няма.

— Гані іх, пакуль яны не выдаілі з цябе ўсё да кропелькі. Толькі так можна праверыць, ці засталося ў іх хоць нешта чалавечае. Сапраўдныя сябры вернуцца, нават калі ты іх прагоніш назаўсёды. Вернуцца, каб спытацца, як твае справы.

Джэром гайдануўся ў крэсле:

— Ведаеш, маленькая Андатра… ты маеш рацыю! Няхай коцяцца ў пекла!

Ён матлянуў пярэстым крысом халата, уварваўся ў дом і закрычаў:

— Пайшлі прэч! Прэч! Калі вы яшчэ не нажэрліся, то забірайце ўсё са стала і валіце адсюль!

Бландзінкі перазірнуліся і кінуліся да выхада, прыхапіўшы ў кожную руку па бутэльцы гарэлкі.

— Джэром, ты што? Цішэй! — працягнуў басіст. Джэром выхапіў шпагу і махнуў ёю перад носам смельчака. Той схапіў свае чаравікі і босы выбег за дзверы. Клавішнік і ўдарнік, трымаючыся адно за аднаго, адвесілі Джэрому паклон. У клавішніка з кішэні выпала купюра, той хутка падняў яе і запхнуў назад у кішэню. Парачка знікла за дзвярыма.

Джэром кінуў шпагу на футра і павярнуўся да Аліны, якая моўчкі назірала за працэдурай выгнання васалаў.

— А ты застанешся? Андатра, у мяне засталася толькі ты! Ты застанешся, мы ляжам побач і будзем…

— Не, Джэром. Я ніколі не гаварыла, што стану тваёй сяброўкай і буду ратаваць цябе ад адзіноты, — Аліна з’ела апошнюю аліўку.

— Навошта ж ты прыехала?

— Я? Ты цэніш у мне шчырасць… Я прыехала прасіць грошы. Уяві сабе — першы раз. Мне трэба адразу і многа. Я ўсё вярну.

Джэром апусціўся на канапку. Аліна наліла сабе гарэлкі, пасля наліла Джэрому:

— У мяне нічога няма, Джэром. Акрамя сяброў і вялікай мары. Я хачу, каб маім будучым дзецям і дзецям маіх сяброў не давялося біцца ў тыя сцены, аб якія мы знявечваем свае тварыкі. І я ведаю, як гэта зрабіць — абсалютна легальна, ды яшчэ іншым людзям на радасць. Але мне патрэбны стартавы капітал. Ты першы, да каго я прыйшла, Джэром. Я ўсё вярну. Да капейкі.

У Джэрома не было дзяцей, таму што ён не знайшоў жанчыну, якая была б вартая нарадзіць ад яго.

Джэром, хістаючыся, падышоў да рарытэтнай камоды і дастаў з яе крэдытную картку:

— Вось. Карыстайся. Гэта табе не ад мяне, а ад Жулі. Бяры… і болей не прыходзь. А то ты станеш такой жа, як і яны ўсе!

Аліна моўчкі пакінула пусты катэдж Джэрома. Яна ўжо адышла колькі метраў ад ганка, як раптам пачула:

— А што мне цяпер рабіць? Парай!

Аліна перасмыкнула плячыма і, не азірнуўшыся, крыкнула:

— Едзь да цыганоў! З імі сумна не бывае!

Яна ведала, што назаўтра васалы Джэрома вернуцца, і ён ізноў упусціць іх у дом.

Было шмат іншых сустрэч: дзённых і паўночных, прыемных і напружаных, карысных і бессэнсоўных. Адзінае, чым Аліна магла ганарыцца — яна нікому не засталася вінная. Пра гэтае паклапаціўся малады ўвішны юрыст Міхал Барысавіч.

— Усім маім знаёмцам, хто носіць імёны «Міхал» і «Барыс», жудасна шанцуе ў фінансавых пытаннях! — паўтарала Аліна і пацірала далоні. Было гэта вернай прыкметай таго, што ўсе хваляванні сябе апраўдаюць.

— Аліна Мікалаеўна, не паверыце: у фінансавых пытаннях шанцуе таксама Львам, Раманам, Аўраамам… — смяяўся Міхал. — Мы-такі вязунчыкі, толькі не трэба нас крыўдзіць, а то мы вельмі эфектыўна сябруем супраць крыўдзіцеляў!

Аліна не мела звычкі крыўдзіць тых, хто быў верны слову і агульнай справе.

Першыя сінглы маладых спявачак патрапілі ў ратацыі і зГанналі свае месцы ў хіт-парадах. Рэжысёр Мікіта і аператар-пастаноўшчык Ася адразу ж узяліся за здымкі кліпаў, музыкі і аранжыроўшчыкі музыцыравалі круглыя суткі бесперапынна. Аліна вядомым адной ёй метадам змагла пераканаць маладых таварышаў, што кожная хвіліна часу, праведзеная не ў працы, адкіне ўвесь цэх на некалькі гадоў назад ад канчатковай мэты. А мэта была ва ўсіх адна — стаць лепшым прадзюсерскім цэнтрам на зямлі, запісаць лепшы ў свеце музычны альбом, зняць лепшае відэа і сабраць поўны ўраджай сусветных музычных узнагарод. Маладыя і амбітныя таварышы думалі не столькі пра адначасовае і хуткае багацце, якое пасыплецца з неба, як кілька ў час урагану, але і пра бясцэнны досвед, пульхныя партфоліа — кожны ў сваёй сферы дзейнасці. Гучнае імя і карысныя сувязі — гэта тое, што неабходна творчай асобе, каб спаць спакойна і не думаць, а ці будуць заўтра новыя праекты. Чым гучнейшае імя, тым здаравейшы сон.

Дакладна гэтак жа лічыў і Мікіта, рэжысёр, намеснік дырэктара цэнтра «MoST» і проста добры сябар Аліны.

Аліна ўзяла Мікіту да сябе працаваць не таму, што той быў яе сябрам, а таму, што ад кончыкаў ускудлачаных валасоў на патыліцы да кіпцікаў на мезенцах ног Мікіта быў сапраўднай творчай асобай. Ён увесь час знаходзіўся ў стане прыдумкі ці напісання чарговага геніяльнага сцэнарыя альбо раскадроўкі. Усе ягоныя ідэі былі багатыя на арыгінальныя вобразы — часам настолькі арыгінальныя, што без пяцідзесяці грамаў каньяку спасцігнуць іх сутнасць было немагчыма. Сам жа Мікіта, хоць і не ўжываў алкаголь, цвярозасцю розуму не вызначаўся, затое вылучаўся рэзкімі зменамі настрою ад слёз да неўтаймаванага рогату, ад маралізатарства — да натуральнага шаленства. У дадатак да ўсяго, Мікіта не ўмеў лічыць грошы: ён быў «вышэй за самыя ніжэйшыя праявы чалавечае сутнасці». Аліна ставілася да ўсяго гэтага вельмі спакойна, адзінае, што яе раздражняла — ягоная бародка ды тое, што Мікіта заўсёды насіў рудыя швэдры: Аліна не любіла руды колер.

І вось, пакуль Аліна аддавалася ўспамінам у цёмнай хацінцы пасярод лесу, Мікіта поўным ходам працаваў над мантажом відэароліка для аднаго малавядомага, але, па запэўніванні неспакойнай сяброўкі, дужа перспектыўнага гурта. «Дужа перспектыўных» музыкаў Аліна знайшла ў пераходзе метро. Яна мела слабасць да разнастайных «свабодных майстроў» — гарманістаў, флейтыстаў, скрыпачоў і бубначоў, якімі літаральна кішэлі пераходы. Музыкі ў пераходах гралі не для вялікіх мюзік-холаў за неймаверныя ганарары, а для душы, якой хацелася крыху піва і палёту.

— Не магу зразумець: чаму ты захапляешся гэтымі пілігрымамі-абадранцамі? — пытаўся Мікіта і напускаў на свой прыгожы твар грымасы гідлівасці.

— Мікіта, «вольныя майстры» ўсё схопліваюць з лёту, звыклі працаваць у самых нечалавечых умовах — нават без прыбіральні, звярні ўвагу! — граюць без партытур і могуць трымаць аўдыторыю з раніцы да вечара! Акрамя такіх бясспрэчных пераваг, яны ні халеры не разумеюць у дакументацыі! Для нас гэта — манна нябесная!

— Ты будзеш прымушаць іх падпісваць кабальныя дамовы?

— Мікіта, як ты можаш так пра мяне думаць! Проста, калі музыка задужа дасведчаны, ён траціць шмат часу на прачытанне папер. Музыка мусіць займацца творчасцю, а не разводзіць бюракратыю. Там, дзе пачынаецца бюракратыя, мастацтва памірае.

— Зразумеў. Ідэальны музыка — той, які не ўмее чытаць і лічыць.

— Правільна, аміга.

Праўда, праца з «вольнымі майстрамі» мела, акрамя бліскучага аверса, шурпаты іржавы рэверс. Звычка не залежаць ад абставін пазбаўляла іх такой неабходнай характарыстыкі, як дысцыплінаванасць. Іх свабода і незалежнасць межаваліся з поўнай безадказнасцю. Мікіта злаваўся і бурчэў:

— Калі-небудзь гэтыя работнікі гітары і губнога гармоніка сарвуць табе канцэрт, і ты прагарыш на грошы, а я буду танчыць вакол лужыны, якую ты наплачаш!

Але Аліна ведала ўсе месцы тусовак сваіх вольных майстроў. Яна ніколі не эканоміла на разведцы («Хто папярэджаны — той узброены!») і магла знайсці кожнага цягам трох хвілін. Музыкі ўздыхалі: «У нашае дырэктаркі нават у пекле ёсць агенты…» Тлустай кропкай у справе выхаваўчай працы быў маленькі, але далікатны пункт за нумарам «пяць-кропка-восем» стандартнай дамовы, у якім гаварылася пра тое, што за кожную адмененую рэпетыцыю гурт выплочвае штраф у памеры кошту арэнды памяшкання за дзве гадзіны, а за сарваны выступ няўстойку плоціць са сваёй кішэні.

— Ты б яшчэ ў канцы напісала: «І саечка за перапуд!» Вы здурэлі зусім з вашым Міхалам Барысавічам! — сказаў Мікіта, а Міхал паціснуў плячамі і паказаў пальцам на Аліну:

— Гэта ўсё Аліна Мікалаеўна. Там ёсць яшчэ пункт шэсць-кропка-восем… і сем-кропка-тры.

— Нашыя музыкі ўсё роўна дамовы не чытаюць, вось падпішуць — а пасля я ім агучу, што ад іх патрабуецца. Будуць добра сябе паводзіць — ніхто не пацерпіць. Я сама дабрыня! — усміхнулася Аліна. — Самы час здымаць кліп. У нашых музыкаў з’явіўся аматар і спонсар.

— Хто-о?

— Не ведаю. Перамовы вядзём праз пасрэднікаў, грошы пераводзіць па такой схеме, што нават Міхал пакуль не разабраўся. Ну, не хоча чалавек сябе афішаваць — не будзем прымушаць. Першы ўзнос ён ужо зрабіў, так што хуценька мне сцэнар на стол, пажадана заўтра!

Мікіта схапіўся за галаву.

Матэрыялу для роліка было наздымана недастаткова, студыйныя камп’ютары па невядомых прычынах тройчы ламаліся, Мікіта некалькі тыдняў знаходзіўся ў творчым крызісе і ніяк не мог скончыць працу.

Гэты кліп яму даставаўся вялікімі нервамі. Калі б Мікіта не ведаў Аліну з глыбокага немаўлячага дзяцінства, ён «і звязвацца б не стаў з гэтай вар’яткай!» Кожны праект пачынаўся са скандалу, таму што Аліна лічыла, што ў спрэчцы нараджаецца ісціна, і спрачалася да хрыпаты над кожнай драбязой. Спрэчка была прынцыповай часткай яе жыцця. Калі з Алінай ніхто не спрачаўся, яна пачынала ўзрушана віскатаць: «У вас што, няма ўласнага меркавання?! Раскрытыкуйце мяне, а то я… буду кідацца ў вас кілішкамі!» Спачатку сцены цэнтра былі ў шурпацінах і падцёках ад розных напояў, ад тэкілы да валакардзіну. Калі ж за адзін дзень былі разбіты пяць калекцыйных фужэраў і парцалянавы сабачка, падораны кітайскім паслом, каманда вырашыла ў абход Аліны параіцца з дызайнерам па інтэр’еры. Пасля невялікай нарады і касметычнага рамонту ўсе шпалеры і мэбля ў цэнтры сталі ўстойлівымі да пашкоджанняў, а посуд і сувеніры — неразбівальнымі. Асаблівай трапнасцю Аліна не вызначалася, і кілішкі працягвалі лётаць, не наносячы значнае шкоды.

Над вобразам кліпа Аліна з Мікітам ваявалі вельмі доўга. Мікіту хацелася зрабіць відэа ў стылі фэнтазі, з пачварамі і драконамі, Аліна схілялася да звычайнай бытавой гісторыі з цяжкім восеньскім развітаннем на пероне.

— Ну, не разумею я тваіх эльфійскіх прынцэсак, хоць забі мяне, Мікіта! — паўтарала Аліна, пакуль Мікіта дапіваў чарговы кубак зялёнага чаю і падрыгваў нагою. — Ты бачыў нашых музыкаў? Якія ім прынцэсы!

— Нашыя музыкі вельмі падобныя да гоблінаў… — у першы раз за тры гадзіны адкрыў рот Мікіта і прыгнуўся, каб у яго не патрапіла асадка.

— Нехта тэрмінова пойдзе збіраць чамаданы! Эх, калі я ўжо сабе куплю чамадан з кракадзілавай скуры… — уздыхнула Аліна, і раптам яе твар прасвятлеў. — Чамаданы! Эўрыка, Мікіта, які ты малайчына, як ты ўмееш генерыраваць ідэі! Гэта будзе кліп з чамаданамі! Усё проста і зразумела, абмеркаванню не падлягае. Ідзі перапісвай сцэнарый, трэба тэрмінова ўсё перазняць.

Мікіта ўздыхнуў і пайшоў рабіць новы сцэнарый, плануючы задзейнічаць у кліпе пра вакзал хаця б адзінарога, калі ўжо драконаў і прынцэс ніяк нельга. Пасля яшчэ аднаго разбітага сервіза, кампраміс усё-такі быў знойдзены: чароўныя чамаданы-парталы, адзін — уваход у свет казачнай магіі, другі — выхад у рэальнае жыццё. Мікіта з энтузіязмам узяўся за справу, работа цэха завіравала, Аліна з лёгкім сэрцам схапіла пад пахі Міхала Барысавіча і з’ехала з ім у Гомель па «неадкладных афіцыйна-папяровых справах».

Мікіта ў чарговы раз праглядаў матэрыял — і яму зноў і зноў не падабалася. Удзельнікі гурта падаваліся соннымі, як донныя рыбіны. Ён засяроджана думаў, як дадаць у ролік «жывую містыфікацыю», пакуль Аліна ў раз’ездах: Мікіта ведаў, што на апошнім этапе Аліна не перакрэсліць праект, уздыхне, зробіць выгляд, што задаволена, і выпіша ўсім бонусы.

У глыбіні кішэні Мікітавых джынсаў занепакоіўся тэлефон: спярша дробненька задрыжаў, а потым зайграў вясёлую песеньку пра незямное шчасце: Аліна папрасіла Мікіту паставіць на свае званкі менавіта гэтую мелодыю, каб заўсёды, калі яна звоніць, Мікіта ведаў, што ягочакае шчасце. Аднак замест дзелавітага чырыкання сваёй сяброўкі Мікіта пачуў:

— Вось што, даражэнькі. Калі ваша палёная кантора не верне грошы — Аліну зможаш бачыць толькі на фотаздымку. На магільнай пліце. З фотаздымка на сваёй магільнай пліце — побач будзеце ляжаць.

— Якія грошы? Вы хто? — Мікіта ўтаропіўся ў выяву адзінарога на сцяне і падумаў, што няблага было б легчы і добра выспацца.

— Няважна, хто мы. А вось вы будзеце светлым успамінам, калі не вернеце нам нашыя пяць мільёнаў еўра. У вас ёсць суткі.

Мікіта яшчэ раз паглядзеў на адзінарога, і яму здалося, што адзінарог падміргнуў левым вокам.

— Наташа! Зрабі каву! — закрычў Мікіта.

З глыбінь цэнтраўскіх калідораў пачулася:

— Сёння ўжо сёмая, Мікіта Алегавіч, можа, хопіць, у вас ціск і плоскаступнёвасць!

— Наташа, з малаком і дзве лыжкі цукру!

— Добра…

Зашыпеў электрычны чайнік.

Пакуль шыпеў чайнік, Мікіта набраў нумар Асі — галоўнай аператаркі творчага цэху.

— Ася, ты, часам, не ведаеш, дзе цяпер Аліна?

— Не-е-е… - Ася ўначы скончыла здымкі і цяпер спала, бачачы ў сне сцэны, якія здымала. Сярод прыгожых фэнтазійных краявідаў чамусьці раз-пораз незапланавана з’яўляўся Мікіта ў клятчастых штанах, верхам на адзінарогу. — Пазвані нашай мастачцы, можа, Аліна ёй выядае плешыну з-за новых дэкарацый…

— Бедная Юля… — уздыхнуў Мікіта і адразу ж пазваніў мастачцы, каб паспець выратаваць яе шыкоўныя рудыя валасы.

— Не, я Аліну, на шчасце, тры дні ўжо не бачыла, — адказала Юля. — Набяры нашай перакладчыцы, Яначцы, яна дакладна будзе ведаць, Аліна з ёй заўчора пад белае віно дакументы перакладала перад паездкай.

«Нашэсце жанчын!» — уздыхнуў Мікіта, але Яначцы пазваніў.

— Так, заўчора Аліна ўвалілася з бутэлькай белага, спачатку актыўна вяла сярод мяне прапагандысцкую работу на прадмет: «Давай да нас у цэнтр на пастаянку!», пасля перакладалі паперы, а пасля нам зрабілася весела, і Алінка паказвала фоткі з Кіева і нешта мармытала такое «дружны, у дружным», і там яшчэ на фотках былі дзяўчаткі і хлопцы, ды ўсе такія прыгожыя, што не разбярэш, хто дзяўчынка, а хто хлопчык. А што здарылася?

— Знікла.

— Як? Куды?

— Яначка, калі б я ведаў як і куды, я б яе знайшоў. У нас праблемы.

— Якія?

— Не тэлефонныя!

— Зразумела. Хутка буду. Трэба праверыць тое, што я наперакладала пад «Шарданэ». Каб толькі не з-за мяне…

За гадзіну Мікіта метадычна абзваніў усіх, хто мог ведаць, дзе знаходзіцца ягоная сяброўка. Усе шчасліва адхрышчваліся ад магчымасці праводзіць ціхую кастрычніцкую раніцу ў кампаніі гучнай Аліны і адсылалі Мікіту з такім пытаннем як мага далей. Сакратарка Наташа тройчы прыносіла каву, кава астывала, Наташа забірала яе і выпівала, каб прадукт не прападаў. Нарэшце, калі Мікіта чацвёрты раз пракрычэў: «Наташа, дзе мая кава?», Наташа прынесла кубачак, нахілілася да Мікіты і раздражнёна прамовіла:

— Пазваніце Міхалу Барысавічу, той заўсёды ведае, дзе Аліна Мікалаеўна, таму што Аліна Мікалаеўна — ягоныя грошы.

Але нават Міхал сонным голасам адказаў, што ўсе паперы акуратна складзены ў ягоны кейс, сама ж Аліна ад раніцы прахапілася, ваяўніча пракрычала нешта пра кагосьці дружнага і з’ехала з Гомеля. Жаночы голас спытаўся ў Міхала: «Хто гэта?», Міхал прашаптаў: «Па рабоце!»

Мікіта паклаў трубку і глынуў кавы. Усе адпачывалі, і толькі ён, Наташа і адзінарог мусілі працаваць за дваццаць чалавек і паралельна рыхтавацца да хуткай смерці з-за нейкіх грошай, якіх ніхто не бачыў. Усё гэтае вельмі нагадвала жарт.

Аліна любіла пажартаваць. Аднойчы, калі на яе сышло нябеснае прасвятленне, што творчая суполка дужа марудзіць, яна папрасіла ўсіх сесці на свае рабочыя месцы, а потым у памяшканне ўбеглі кінолагі з сабакамі. Сабачак прывязалі да ножак сталоў, і як толькі работнік меў намер устаць, сабачка гучна гыркаў і шчэрыў зубкі. За чатыры гадзіны калектыў зрабіў тое, што не мог скончыць два тыдні. Затое прыбіральня цэнтра ні да, ні пасля такога стымулюючага жарту не ведала падобнага аншлагу.

Мікіту зрабілася няёмка, таму што па ягонай спіне стройнымі шэрагамі пабеглі дрэсіраваныя «мурашы». Яго сяброўка, канешне, магла дазволіць сабе жарт, але ніколі такі, каб у фокусе былі грошы альбо жыццё. Мікіта ўвайшоў у кабінет Аліны, наблізіўся да велізарнага дубовага стала, закіданага паперамі ледзьве не да столі, і сярод папяровых хмарачосаў заўважыў Алінін нататнік: яна забылася яго, калі з’язджала ў Гомель. Нататнік быў стары і абшарпаны, а на вокладцы красавалася каза з баянам, намаляваная Алінай, і надпіс: «На фіга казе баян?» — так Аліна зрабіла спробу асадкі «Паркер», што ёй падарыў адзін са шматлікіх прыхільнікаў. Сапраўды, на чорта ёй была асадка, калі Аліна карысталася для запісаў выключна алоўкамі з грыфелямі самай высокай мяккасці. Напісаны такімі грыфелямі тэкст вельмі хутка размазваўся па паперы і ператвараўся ў шэрыя плямы.

Мікіта прыняўся гартаць старонкі нататніка і даволі хутка зразумеў, што разабрацца ў гэтых шэрых плямах самастойна, без удзелу Аліны, ён не зможа, а на тое, каб абтэлефанаваць усіх людзей, што значыліся ў нататніку, спатрэбіцца ці не паўгода. Мікіта цяжка ўздыхнуў і сеў у дырэктарскае чырвонае крэсла: Аліна адмовілася ад чорнага і каштанавага колеру скуры і, на злосць дызайнерам ды сабе на ўцеху, набыла і прыкаціла з магазіна мэблі гэтае, чырвонае, таму што лічыла чырвоны лепшым ахоўным колерам, які прыносіць удачу.

Мікіта сядзеў у чырвоным, як савецкі сцяг, крэсле і думаў пра тое, што, напэўна, ён аддаў бы перавагу смерці хуткай і бязбольнай, але, магчыма, яго будуць катаваць і мучыць гарачымі прасамі альбо «гішпанскім боцікам», а можа, расцягнуць на дыбе ці прывяжуць рукі да пятак і кінуць у Свіслач, каб праверыць, ці вядзьмак ён… Мікіта калісьці глыбока вывучаў літаратуру па сярэднявечных катаваннях, таму разбіраўся ў гэтым вельмі добра і праз колькі хвілін прыйшоў да высновы, што з усіх катаванняў яму больш пасуе смерць на вогнішчы. Гатовы самастойна скласці вогнішча па ўсіх законах інквізіцыі, ён рашуча падняўся з крэсла і ўжо хацеў загадаць Наташы паслаць па цесляра і зварыць апошні ў жыцці кубачак кавы, ды раптам яго позірк упаў на фотаздымак у металічнай рамачцы — Аліна і дзве дзяўчыны. На здымку было напісана: «Мы ў Кіеве: Аліна, Ганна, Каця!» Пад імем «Ганна» значыўся нумар тэлефона, запісаны дзявочым разборлівым почыркам — відавочна, гэта быў не почырк Аліны, бо ейныя грымзолі Мікіта мог пазнаць з мільёну; там жа стаяла прыпіска: «Тэлефануй, не забывайся!»

Мікіта набраў нумар.

— Прывітанне. Праходзьце, калі ласка.

Мікіта падхапіў паліто Ганны, здаў яго ў гардэроб і правёў дзяўчыну да століка ў піцэрыі, дзе яны дамовіліся сустрэцца.

— Мы з Алінай раней сюды хадзілі часта. Потым у яе нарасла такая гара спраў, што яна нават званіць перастала. Як яна жыве-дыхае? — спыталася Ганна і паглядзела на Мікіту вільготнымі карымі вачамі.

— Нармальна, — адказаў Мікіта і адразу ж паправіўся, бо карыя вочы свідравалі яго, як добрая германская дрэль, — ненармальна. Ведаеце, Ганна, тут такая справа… можа, мы закажам што-небудзь?

— Закажам, — пагадзілася Ганна. — Я буду малочны кактэйль.

— А піцу?

— Мне нельга, я не зусім упэўнена ў кашэрнасці прадуктаў, з якіх тут яе гатуюць.

— Добра. Два малочныя кактэйлі, — прадыктаваў Мікіта заказ афіцыянтцы, што ўжо стаяла побач і завучана ўсміхалася. Афіцыянтка запісала заказ, гучна паўтарыла яго і знікла, як прывід.

— Дык вось, Ганначка. У нас небагата часу. Меней як суткі да таго моманту, як нас, а можа — і вас, пазбавяць жыцця не самым гуманным метадам. Ад нас патрабуюць грошы, Аліна знікла, а юрыст сцвярджае, што апошнія яе словы перад развітаннем былі пра нейкага дружнага чалавека. Вы пра гэта што-небудзь ведаеце?

— Ай, Аліна, ай, шэльма! Дастала яго ўсё-ткі! Як жа ён там, няшчасны, з ёй змагаецца? Бедны хлопча! — усклікнула Ганна.

— Каго дастала? Хто бедны? — не зразумеў Мікіта.

— Каго-каго. Дзіму Мотуза. Аліна ўсё хадзіла-прычытала, што дужа ён падабаецца ёй, што ён сама пекнасць і прыгажосць, што такіх хлопцаў яшчэ пашукаць трэба!

— Гэта ён — дружны?

— Не, ён, на маю думку, крыху дзікаваты. Дружны — гэта горад, дзе Дзіма пражывае.

— Думаеце, Аліна з’ехала ў Дружны?

— Не выключаю, яна даўно збіралася пазнаёміцца з яго бацькамі.

— Нашто?

— Ну, як… Аліна хацела з Мотузам узяць шлюб, ды толькі ўсё не магла прыдумаць, як зацікавіць у гэтым асабіста Дзіму, бо ён жаніцца не хоча, а на Аліне — дык і ўвогуле, ён жа не самазабойца.

— Паслухайце… а як Дзіма выглядае? — Мікіта трасянуў галавой, каб з самых далёкіх куткоў памяці выкаціліся вобразы шматлікіх хлопцаў і мужчын, з якімі яго знаёміла Аліна па рабоце альбо выпадкова. З гэтых вобразаў можна было адабраць патрэбны і ідэнтыфікаваць яго з тым хлопцам, якога апіша Ганна. Вобразы выстраіліся перад вачамі Мікіты ў роўныя шэрагі — цэлая армія мужчын, з якіх ніводзін не змог зрабіць Аліну шчаслівай.

— У Дзімы чубок набок, доўгі такі чубок, і яшчэ пляма высветленая на чубку, быццам у янота, — сказала Ганна.

Мікіта заплюшчыў вочы і пачаў метадычна аглядаць Алініных мужчын, што ўзніклі ў ягонай памяці. Сярод іх былі тоўстыя і хударлявыя, высокія і нізенькія, чарнявыя і бялявыя, але чубкоў «пад янота» не меў ніхто. Мікіта заплюшчыў вочы яшчэ мацней, глыбока выдыхнуў, і разам з выдыхам перад ягоным унутраным зрокам паўстала маленькая фотакартка. На ёй быў чарнавокі хлопец з тым самым чубком «пад янота». Мікіта ўспомніў, што колькі дзён таму Аліна сабрала дзяўчат у сваім кабінеце, і яны доўга спрачаліся, які тып мужчынскага твару будзе найбольш ёй пасаваць. У выніку, пасля гарачых спрэчак і ўзаемных абвінавачванняў у безгустоўнасці, дзяўчаты напіліся глінтвейну, памірыліся, перацалаваліся і аднагалосна пастанавілі, што менавіта гэты хлопец складзе выдатную пару іхняй дырэктарцы для выхаду ў свет. Аліна тады паказала фотаздымак Мікіту і заявіла: «Знаёмся, гэта мой будучы муж!»

— Ёсць! Успомніў, быў такі персанаж! — узрадаваўся Мікіта. — Напэўна, Аліна паехала да яго. А ў вас няма ягонага тэлефончыка? А то ў нататніку Аліны нічога не знайсці: ці то яна шыфруецца на выпадак вайны, ці то здзекуецца з патэнцыйных шпіёнаў…

— Недзе быў, калі не выдаліла, я нумары ўсіх хлопцаў нядаўна вычысціла. О, знайшла, ён у мяне зваўся Мона Ліза, захаваўся. Толькі самі яму званіце, я не магу званіць мужчынам.

Мікіта набраў нумар Дзімы, і ўжо знаёмы ранішні голас адказаў:

— Прывітанне! Грошы знайшліся?

— Мы… мы над гэтым працуем! — Мікіта паклаў тэлефон на стол.

— Ну, як? — пацікавілася Ганна.

— Блага. Аліна і Дзіма разам, і ёсць такая ў мяне думка, што ратаваць нам давядзецца іх абаіх. Цікава, ці вялікую кампанію людзей арганізавала наша непаўторная арганізатарка перад тым, як іх схапілі.

— Вось, дарэчы, гэта Мотуз, — Ганна паказала Мікіту фота, якое таксама цудам захавалася ў яе тэлефоне. — Ён?

— Ён самы! — адказаў Мікіта, кінуўшы позірк на выяву.

Афіцыянтка прынесла кактэйлі, прыўзняла брыво, паглядзела на фота і ціха шапнула:

— Вой, гэта ж Дзімка!

— Вы яго ведаеце? — у адзін голас перапыталі Мікіта і Ганна.

Афіцыянтка запунсавела і апусціла вочы, але не сышла. Мікіта выняў з партманета хрумсткую купюру і паклаў яе ў маленькую кішэньку фартуху дзяўчыны. Афіцыянтка стала амаль барвовай і ціха прамовіла:

— Так, я яго ведаю, вучымся разам. Дзіма быў тут з маладой дырэктаркай цэнтра гэтага новага… «Мост» ён называецца, — можа, месяцы два таму, альбо тры. Яны заказалі піцу, потым пілі віно, яна Дзіму цалавала ў нос. Увесь час у нос. Ён вельмі бянтэжыўся.

Афіцыянтка змоўкла, але сыходзіць не спяшалася. Мікіта усунуў у яе кішэньку яшчэ адну купюру. Афіцыянтка нахілілася да Мікіты і сказала напаўголаса:

— Шчыра кажучы, гэта хлопец маёй… прыяцелькі.

— Нічога сабе! — прысвіснула Ганна, выняла з кайстрачкі некалькі купюр, запхнула дзяўчыне ў кішэньку і спыталася:

— Ці ёсць у вас нумар тэлефона вашае прыяцелькі?

— Так! Яе завуць Таня! — радасна адказала афіцыянтка, напісала нумар на сурвэтцы і паляцела абслугоўваць суседнія столікі.

— Во як! «Учыніце неспадзёўку — здайце лепшую сяброўку!» Вельмі добры сэрвіс, я так лічу! — Ганна задаволена глытнула малочны кактэйль.

— Нешта мне падказвае, што трэба тэрмінова званіць Тані! — занепакоіўся Мікіта. Ён набраў нумар, але пачуў той жа мужчынскі голас, які паведаміў:

— А я пачынаю да цябе прывыкаць!

Мікіта раззлаваўся і кінуў трубку. Ганна спакойна дапівала кактэйль.

— Ці вялікія грошы патрабуюць ад вас? — спыталася яна.

Мікіта напісаў на сурвэтцы: «5 млн еўра». Твар Ганны выцягнуўся, яна скамячыла сурвэтку і, азіраючыся, схавала ў сваю кайстрачку. Потым прашаптала на вуха Мікіту:

— Шукайце, каму Аліна нашкодзіла!

— Дык як жа адшукаеш, ёй кожны другі зайздросціць, а кожны першы яе забіць гатовы!

— Тады шукайце, хто апошні на яе пакрыўдзіўся. Свежыя раны баляць мацней.

Дзіма прачнуўся і азірнуўся. Нічога не змянілася: тыя ж сляпыя вокны, тая ж газовачка, хіба што Аліна не сядзела, а пасопвала побач. Дзіма прыкрыў яе коўдрай і падняўся. Балеў правы бок, драпіны пяклі твар, хацелася ўмыцца і выбрацца з гэтага драўлянага карцара, але ні збана з вадой, ні сякеры Дзіма не знайшоў, хоць і абследаваў яшчэ раз усе куткі. У спадзяванні адшукаць што-небудзь у падпечку, Дзіма забраўся туды — і ўбачыў люк. Сапраўдны жалезны люк з ручкай на крышцы. Хлопец ухапіўся за ручку, пацягнуў люк на сябе, ён са скрыпам пасунуўся наперад. Ад шуму прачнулася Аліна і ўбачыла ніжнюю палову Дзімавага тулава, што тырчала з-пад печкі. Аліна дужа расхвалявалася:

— Дзімачка, што з табой? Ты там захраснуў? Цябе нехта трымае? Давай я табе дапамагу!

— Я не захраснуў! Тут нара! Хачу ў яе залезці! — сказаў Дзіма, выпаўзаючы назад.

— Ты мой Белы Трусік… Ведаеш, лепш не трэба лезці ў незнаёмыя норы, ці мала што там схавана!

— А я не хачу тут сядзець у прыцемках і чакаць, пакуль мяне зноў будуць біць.

— Добра. Тады прапусці мяне наперад, я не хачу, каб падземная пачвара адкусіла табе галаву па самы хвасцец.

Аліна схапіла лямпу, саскочыла з канапкі і паправіла штонікі. У памаранчавым святле бліснула зорка на бляшцы рэменя, што Мотуз-старэйшы перадаў Аліне ў спадчыну. Дзіма ўспомніў татавы метады выхавання, перахапіў з рук Аліны газовачку і палез у нару першы.

Праз некаторы час вузкі лаз ператварыўся ў прыстойны бетонны тунэль такой вышыні, што ў ім можна было падняць рукі ўгару і нават падскочыць. Аліна гэтым і займалася — скакала па тунелі і ўзрушана сакатала:

— Гээй! Як у кіно пра падпольшчыкаў! А калі з-за вугла выбяжыць жудасная пачвара-мутант і захоча нас з’есці? Што мы будзем рабіць?

Дзіма не падзяляў Алінінай радасці і таму сціпла адказаў:

— Аміга мія, я пастараюся прачнуцца, таму што не веру, што са мной можа гэта адбывацца.

— Вой, а мне ж так цікава! Я даўно гэтак не забаўлялася! Уяўляеш — нас могуць «шлёпнуць»!

— Вельмі добра сабе ўяўляю. Мяне тут ужо нашлёпалі.

— Нічога, за аднаго бітага двух нябітых даюць! А на маладым арганізме ўсе шнары зацягваюцца з той хуткасцю, з якой распаўзаецца плесня па «Ракфоры».

— Слухай, — Дзіма прыпыніў хаду і паглядзеў Аліне ў вочы, — мяне цікавіць адно пытанне. Чаму ты ніколі не даеш людзям права выбару? Усе мусяць рабіць тое, што ты ад іх хочаш! Чытаць «патрэбныя» кнігі, слухаць «патрэбную» музыку, насіць вопратку, якую ты лічыш самай прыгожай і зручнай. Гальштукі завязваць правільна. Што гэта за комплекс багіні?

— Ну, Дзіма… жыць сумна. Як сама сябе не развесяліш — то загнешся ад тугі. Вось і весялюся, як умею. А сапраўдная весялосць — гэта працэс, які трэба добра арганізоўваць. Стыхійныя забавы прыводзяць да траўм.

— Што ты кажаш такое? Ты паслухай сябе! Гэта ж… вар’яцтва!

— Мотуз, ты нічога не разумееш, можа, як падрасцеш — то дапнеш! — успыхнула Аліна.

— Вось. Ізноў ты вырашыла за мяне, што я нічога не разумею. Як ты сама сябе трываеш, гэта ж катастрофа! — Дзіма рэзка павярнуўся, зрабіў некалькі крокаў наперад і ўпёрся носам у акуратныя жалезныя дзверцы. — Прыйшлі.

Дзіма паторгаў ручку, але дзверцы былі шчыльна зачынены і замкнёны на ключ. У замочнай адтуліне блішчэла святло. Дзіма пашкробся ў дзверцы, падналёг на іх плячом, але яны былі непахісныя.

— Што ж, у нас два шляхі. Можам вярнуцца — і там нас паб’юць, можам застацца тут — нас знойдуць, а пасля паб’юць яшчэ мацней. Выбірай! — сказаў Мотуз-малодшы.

— Дзякуй, канешне, за права выбару, якое ты мне даў. Дурная альтэрнатыва. Вось я, напрыклад, маю намер адкрыць дзверцы і патрапіць за іх. Стань справа і пасвяці мне!

Аліна адшпіліла ад кофтачкі англійскую шпільку, усунула яе ў скважыну, засяроджана паварушыла вастрыём, а пасля ўрачыста сказала:

— Вуаля! У піянерскім лагеры замкі складаней адмыкаліся!

Дзверцы адчыніліся.

Аліна і Дзіма ўваліліся ў памяшканне, застаўленае па перыметры сталамі з камп’ютарамі і пераплеценае правадамі. Па цэнтры залы стаяў стул, да якога скотчам была прыматана дзяўчына ў джынсах і швэдары, з прыгожай заколачкай у валасах і затычкай у роце. Дзіма на хвіліну сумеўся, а пасля сунуў Аліне ў рукі лямпу і кінуўся да дзяўчыны:

— Таня? Ты тут адкуль узялася?

— Ты ёй затычку з роту вынь, а тое Таня нічога не зможа табе адказаць! — параіла Аліна, падышла да стула, паставіла лямпу на бетонную падлогу і пачала дапамагаць Дзіму разматаць палонную.

Таня выпрастала рукі, пасля ногі, затым паднялася, каб размяць зацёклае тулава. Аліна адразу адзначыла, што Таня была выключна прыгожай на твар і цела маладой асобай: чарнавокая, як Дзіма, чорнавалосая, рухамі падобная да коткі і, відавочна, не абдзеленая мужчынскай увагай.

— Нічога не памятаю. Ішла па вуліцы, наляцелі двое, анучу нейкую на нос — і вось я тут, — нарэшце вымавіла яна. — Дзіма, а вы тут як апынуліся?

— Нас прывезлі на машынах. З шыкам! — адказала за Дзіму Аліна і працягнула Тані далонь. — Будзем знаёмыя, я Аліна, бачыла тваё фота на афішках. Ці не ты стала беларускай Lady Metal Death у мінулым месяцы? Віншую, ганаровы тытул, асабліва з улікам таго, што ў Беларусі няма гуртоў, што граюць Death Metal.

— А ты Аліна, і з-за цябе мы тут? — спыталася Таня.

— Чаму адразу з-за мяне? Хаця тыя, хто нас сюды прывёз, напэўна, думаюць гэтаксама, як і ты. Таму няхай сабе з-за мяне. Што гэта за маніторчыкі, тут падземны інтэрнэт-клуб? — пацікавілася Аліна ў Тані.

— А я адкуль ведаю? — адказала тая.

— Ну, ты болей тут прабыла, можа, учула што, можа, убачыла…

— Я спала!

— Прадказальна, але неразумна.

Тым часам Дзіма падышоў да аднаго са сталоў і прайшоўся пальцамі па клавіятуры. Манітор ажыў, на ім высвецілася: «Увядзіце код доступу».

— Патрэбны код. Ёсць ідэі, амігас?

— Дзімка, не трэба! — ускрыкнула Таня. — Можа, тут замініравана.

— Ну і што? Усё роўна паміраць, не хачу памерці ад цікаўнасці, хачу —як герой!

Дзіма ўзяўся падбіраць паролі. Таня моўчкі паназірала за ім, а потым адчула, што ад цікаўнасці, і праўда, можна памерці, села за машыну, што стаяла побач, і таксама пачала падбіраць код доступу. Аліна аглядала сцены бункера ў пошуках вентыляцыйнай шахты альбо дзвярэй, замаскіраваных пад кавалак бетону.

— А вы чаго разам? — спыталася Таня. — Што ў вас за справы такія, Дзіма?

Дзіма прамаўчаў, затое не змаўчала Аліна:

— А гэта мы ехалі ў Мінск жаніцца.

— Што-о? Як — жаніцца? — Таніны вочы зрабіліся вялікімі і амаль ідэальна круглымі.

— Ну, як людзі жэняцца? Пярсцёнкі, вэлюм, лімузіны, рэстаран, «горка-горка», першая шлюбная ноч. Я адказала на тваё пытанне? — Аліна працягвала шукаць выхад сценах.

— Дзіма, чаму — з ёй? Што я рабіла не так? — прамовіла Таня тонам капрызлівай прынцэсы.

Дзіма ізноў прамаўчаў.

— Ты ўсё рабіла правільна. Кахайцеся сабе на здароўе далей, я вам замінаць не буду. Мы з Дзімам толькі распішамся — і я да яго нават не дакрануся, забірай на здароўе.

— Як гэта — забірай? Жанатага? Ты што, вар’ятка? Дзіма, нашто яна табе, яна з катушак зляцела зусім, а ты малады і прыгожы! Прыгожыя людзі мусяць аб’ядноўвацца, каб паляпшаць генафонд!

— Ага. І біць непрыгожых! — Аліна апусцілася на стульчык. — Непрыгожыя перамогуць — нас больш. І ўвогуле, вось што я вам скажу. Побач з Чалавекам Прыгожым заўсёды мусяць існаваць наступныя падвіды: першы — Чалавек Таленавіты. Ён патрэбны для таго, каб узносіць прыгажосць. Другі — Чалавек Прадпрымальны, каб удала прадаваць прыгажосць першага і талент другога. Трэці — Чалавек Выканаўчы, каб не задаваў лішніх пытанняў і моўчкі выконваў даручэнні першых трох. І, нарэшце, — Чалавек Моцны. Фізічна моцны, каб гэту ўсю кампашку абаранняў, а то з такім раскладам у іх заўсёды будзе процьма ворагаў.

— Якіх ворагаў? — не зразумела Таня.

— Ды розных. Усялякіх. Зайздроснікаў. Сама ж па сабе прыгажосць ніякай каштоўнасці не ўяўляе ні для таго, хто ёй валодае, ні для ўсяго чалавецтва, бо яна — панняцце дужа адноснае. Жывуць сабе два прыгожых чалавекі разам і ніякае карысці з гэтага не маюць. Але вось Чалавек Таленавіты ўгледзеў у іх прыгажосць і ўзнёс яе да нябёс. Чалавек Прадпрымальны адразу ж прызначыў кошт усім песням, вершам, палотнам, фотаздымкам, Чалавек Выканаўчы і Чалавек Моцны сталі на абарону інтарэсаў справы, і нехта дужа багаты, паддаўшыся на ўгаворы, купіў твор. І вось тады, мае даражэнькія, Прыгажосць займела свой кошт і ўсе зразумелі яе вартасць. І вісіць, скажам, такая «Мона Ліза» ў музеі некалькі стагоддзяў, і культурныя людзі глядзяць на яе і пляскаюць у ладкі: «Якая цудоўная карціна!» А я, хоць забіце мяне, ніякай прыгажосці ў гэтым твары не бачу і загадкі таксама аніякай не назіраю. Проста аднойчы Чалавек Таленавіты неасцярожна ўразіўся. Канешне, на такую хітрую схему — рабіць грошы з анічога — заўсёды знойдуцца зайздроснікі, што хацелі б адарваць тлу-усты кавалак.

— Слухаю цябе, — падаў голас Дзіма, — і разумею, чаму мы тут сядзім.

— Цікава — чаму?

— Ты памылілася з выбарам Чалавека Прыгожага, і Фатум цябе пакараў.

— Я магу памыляцца, але з дзясятак Чалавекаў Таленавітых, якіх спецыяльна вучылі ў Мастацкай акадэміі прыўзносіць пекнасць, не могуць памыляцца разам са мной. Яны глядзелі тваё фота і пастанавілі: прыгожы. А далей — мая работа. А ты, Мотуз, не выварочвайся і не камплексуй, лепш дапамажы мне, і, як прыйдзе тэрмін, я сама адпушчу цябе з мірам.

— Што за глупства! — усклікнула Таня.

— Якая нявыхаванасць! — адказала Аліна. — Я тут вам сваю тэорыю распавядаю, душу выварочваю, а вы яе глупствам называеце. Няхораша, спадарынька. Я ж табе не кажу, што ў цябе ў валасах тырчыць бліскучая безгустоўная заколка, якая табе не пасуе. Вось і ты маўчы, тым больш, што выбірацца адсюль нам усё роўна разам. Шапіто. Што ў нас з кодам доступу, Дзіма?

— Нічога не атрымліваецца.

Аліна ўспомніла, як на пачатку сваёй прафесійнай дзейнасці працавала ў адным Доме культуры. З моманту адкрыцця згаданай установы сцэнарыі там набіраліся на друкарскай машынцы, а камп’ютары калектыў бачыў толькі па тэлевізары ў выпусках навін. Але ўсё мяняецца, і на змену старому дырэктару, які даслужыўся да медаля і маразму, прыйшоў новы: малады, здаровы і актыўны. Адразу ж услед за ім у Доме культуры з’явілася некалькі новых камп’ютараў. Цёткі бегалі вакол камп’ютараў і войкалі, не ведаючы, з якога боку да іх падступіцца, але куды грамчэй за цётак войкалі хлопцы са службы тэхнічнай падтрымкі, калі зразумелі, з чым ім давядзецца мець справу. Дырэктар запатрабаваў, каб усе камп’ютары былі запаралеляныя: а ну, як у Дом культуры праточыцца шпіён і скрадзе геніяльныя, ужо некалькі разоў скрадзеныя сцэнарыі? Цёткам выдалі паролі, і тыя, каб не забыцца камбінацыі літар і лічбаў, пазапісалі іх тоўстымі маркерамі на аркушы і павесілі над працоўнымі месцамі. Дырэктар схапіўся за галаву, а цёткі заенчылі: «Па-іншаму мы забудзем!» Аднак хлопцы з тэхпадтрымкі аказаліся кемлівыя і тут жа паставілі на ўсе камп’ютары адзін і той жа пароль: лічбу «1». Яго немагчыма было забыць.

Аліна націснула на клавіятуры адзінку.

На маніторы з’явіўся надпіс: «Код доступу пацверджаны, чакайце».

Дзіма пашкроб патыліцу:

— Ты ведала?

— Не. Я здагадалася. Тут на сістэмным блоку наклейка «Тэхноладжы прайм». Я ведаю гэтых хлапчаннят, яны дужа раскруціліся апошнім часам. А некалі ў Магілёве культработнікам яны прадавалі камп’ютары. Дарэмна арганізатары гэтага бункера не паклапаціліся пра тое, каб адразу ж змяніць паролі. Эх, беларускае «авось»! Давай далей сам!

Дзіма засяроджана ўтаропіўся ў экран і праз хвіліну выдаў:

— Тут патрэбная адмысловая праграма, якая на кампе яшчэ не стаіць. Я табе нічым не змагу дапамагчы. Да таго ж, тут усё па-англійску! Я не перакладчык, ты ўжо прабач, канешне, што я такі нерознабаковы…

— Эх, Яну, Яначку б сюды, дзяўчыначку маю залатую! Тая б хутка ўсё пераклала. Ну што за дзень! А ты чаго там села? Хоць выгляд зрабіла б, што табе цікава! — абурылася Аліна на Таню, якая забілася ў кут і раскладвала на адным з камп’ютараў «касынку».

Таня зласліва паглядзела на Аліну і працягнула раскладваць пасьянс.

— Так, казляткі-рабяткі мае дарагія, давайце адсюль выбірацца, я ўся змерзла! — абвясціла Аліна. — Не можа такога быць, каб у гэты бункер меўся ўваход толькі праз падпечак у хацінцы. Гэта, як мінімум, нязручна. Ёсць ідэі?

— Ну… тут можа быць датчык, які рэагуе на гук, скажам, удару далоні аб далонь! — выказаў меркаванне Дзіма.

Аліна гучна заапладзіравала. Ніякіх змяненняў у інтэр’еры памяшкання не адбылося.

— А можа, як у казцы: «Пацягні за вяровачку, дзверы адчыняцца»? — прапанавала яна.

— Аміга мія, тут столькі вяровачак, што мы да старасці будзем цягаць! Вакол адны правадкі! — сказаў Дзіма.

Тут з цёмнага кута падала голас Таня:

— Слухайце, вы б яшчэ кручок пашукалі, як у прыбіральні! Тут стопудова ўсё з камп’ютараў адкрываецца, не дурні рабілі!

— Чым ты там занятая? — Дзіма падбег да Тані і пачаў адцягваць яе ад камп’ютара.

Апошняя карта пасьянса лягла на сваё месца, і прыемны электронны голас прамовіў:

— Віншую, вы перамаглі! Адчыніць дзверы?

— Ого! Анічога сабе: Таццяна-вызваліцельніца! Ну-тка, націсні там «Так!», і мы хуценька пабяжым адсюль па сваіх справах! — парадавалася Аліна.

Таня націснула «Так!». У столі адкрыўся круглы праход, падсветлены неонавымі агеньчыкамі. З праходу выехала металічная лесвіца і ўпёрлася ножкамі ў бетонную падлогу.

— Як вы думаеце, мы глыбока пад зямлёй? — спыталася Таня і паглядзела ўгору, адкуль, нібыта з разбеглых хмарак, пралілося незямное блакітнае святло.

— Мы пра гэта не даведаемся, пакуль не ўзнімемся туды! — сказаў Дзіма і ўзяў Таню за руку.

Аліна сурова паглядзела на Дзіму.

— Дзіма, я, канешне, разумею, што ты ўзяў самае дарагое, што можна прыдумаць у дадзенай сітуацыі, але… давай хоць вінчэсцер адкруцім з якой-небудзь машыны, не хачу вяртацца з гэтага паходу без трафеяў!

— Можа, не трэба нарывацца на непрыемнасці? — перапытала Таня, стоячы адной нагой на металічнай прыступачцы лесвіцы ў неба.

— Трэба! Ну, ты ж прывозіш з падарожжаў сувеніры? «Залатыя пляжы Анталіі» там… Вось і я хачу прывезці з гэтага падарожжа што-небудзь незабыўнае, на доўгую і шчаслівую памяць.

— Залатыя вінчэсцеры Беларусі! Бляск! —хмыкнула Таня.

Аліна выцягнула з пояса рэмень і пачала спражкай раскручваць сістэмны блок камп’ютара, за якім яшчэ нядаўна сядзеў Дзіма. Дзіма адштурхнуў Аліну ад машыны, выключыў камп’ютар з сеткі і адкруціў «трафей» сам.

Аліна ўхапілася за газнічку:

— А я вось гэта з сабой забяру. Такая рэліквія, што шкада тут пакідаць!

З гэтымі словамі Аліна пасунула Таню і першая пачала караскацца па лесвіцы ўверх.

Мікіта і Ася сядзелі ў офісе перад экранам з амаль зманціраваным кліпам і засяроджана думалі. Абдумалі яны два пытанні. Першае: куды падзелася Аліна? І другое: праца не павінна спыняцца.

— Слухай, Ася, нам трэба перазняць тую сцэну з чамаданамі, дзе герой і гераіня блытаюць іх, калі развітваюцца. Дужа вяла атрымалася. Аліна, калі ўбачыць, будзе кідацца посудам. А яна апошнім часам раз-пораз пачала кідаць трапна. І потым — каб заказчыкі нос не скрывілі, хто іх ведае, якія яны там. А яшчэ ў нас няма той сцэны, дзе адзінарогі пасвяцца на казачнай палянцы.

— А хто заказчыкі? Хіба не Аліна ўсё аплочвае? — Сонная Ася грэла рукі аб кубак з гарбатай.

— Не, фінансуе Масква. Наша дырэктарка дужа не распаўсюджвалася, сказала толькі, што ўсё мусіць быць на вышэйшым узроўні. А тут, паглядзі, у гераіні такі выгляд, нібыта яна спазняецца на ўласныя памінкі! — Мікіта зноў і зноў праглядаў сцэну з чамаданамі і грукаў у маленькі афрыканскі барабанчык: гэта дапамагала яму сабрацца.

— А чаго ты хацеў? Здымалі ў пяць гадзін раніцы, усе былі ледзь жывыя! І потым, гэтая вакалістачка ў іх толькі з тыдзень спявае, на пляцоўку — ты памятаеш? — спазнілася, усё некуды спяшалася, а на дзясятай гадзіне здымак проста зняла касцюмчык і з’ехала. Такая спецыфічная мамзелька.

— Вось вакалістку нам і трэба адшукаць ды перазняць, проста кроў з носа!

— Калі здымкі прызначым? — спыталася Ася. Яе жудасна раздражняў барабанны дробат, але гэта яшчэ было цярпіма ў параўнанні з губным гармонікам Аліны.

Аліна, каб зняць стрэс, з нядаўніх часоў узяла моду граць на губным гармоніку. Трэба сказаць, музычнага слыху Аліна не мела. Зусім. Але ў яе была непераадольная прага да музыкі. Калі пасяджэнні і нарады калектыву зацягваліся, Аліна брала гармонік, Мікіта — барабанчык, і пачыналася тое, што калектыў цэнтра называў «Хоць святых вон вынасі!» Усё б анічога, Аліна грала не так ужо і гучна, ды й адзін барабанчык многа шуму не ствараў, але ж Мікіта з’ездзіў на сафары ў Афрыку і прывёз адтуль яшчэ некалькі барабанаў рознай велічыні. Калі яму карцела паскорыць творчы працэс, ён прасіў Наташу прынесці барабанную ўстаноўку. Апошнія пару тыдняў Наташа проста насіла ўстаноўку на сабе, таму што барабаны Мікіта патрабаваў усё часцей, і гулкія павільёны цэнтра падгучваліся афрыканскімі рытмамі па шмат разоў на дзень. Больш за астатніх ад гэтага пакутавала сама Наташа, але Ася парэкамендавала ёй набыць бярушы. Ззяючая Наташа на высокіх «шпільках», з бярушамі ў вушах і барабанамі вакол стану ўвасабляла сабой атмасферу свята і неўтаймаванай весялосці.

— Здымкі мы прызначым… чым хутчэй, тым лепш. Вось што, я сазванюся з хлопцамі, «зараджу» ўсіх на вечар, а ты паклапаціся, каб памяшканне падрыхтавалі, выставілі святло і рэквізіт быў на месцы, — прамовіў Мікіта і выдаў пальцамі на барабанчыку перфектны дробат. — Хачу хоць пад канец зняць добры ролік!

Ася паставіла кубак на стол і зрабіла крок да выхада, але потым вярнулася, села насупраць Мікіты і ўзяла яго за гузік на кашулі:

— Мікітачка, я не хачу, каб мяне забілі, давай паспрабуем Аліначку знайсці? Можа, у міліцыю, у КДБ пазваніць?

— Ася! Рампа, лямпа, тры сафіты! Ідзі і працуй, а я сам прыдумаю, як вырашыць гэтую праблему! Лепш падумай, дзе мы знойдзем коней для ператварэння іх у адзінарогаў!

Ася на дыбачках выйшла з кабінета. Яна любіла Мікіту і не пераносіла, калі ён злаваўся. Ася раўнавала Мікіту да Аліны — не як да жанчыны, а як да ўвасаблення цяжкай працы, што патрабавала ад Мікіты велізарных энергетычных выдаткаў. Яна хацела б ляжаць побач з Мікітам пад вярблюджай коўдрай і размаўляць пра розныя глупствы, хацела б самааддана служыць яму: гатаваць ежу, праць бялізну, расціць дзяцей. Але Ася была дужа добрай аператаркай, і Мікіта распарадзіўся, каб яна служыла сваёй прафесіі. Як толькі Ася станавілася за камеру, адразу ж знікала яе флегматычнасць, у рухах з’яўлялася жвавасць, а ў словах — канкрэтыка. Менавіта гэта ў дзяўчатах Мікіта цаніў больш за ўсё: канкрэтыку. Але гасла святло, выключаліся прыборы, і Ася станавілася мілай чарнавокай «бэбі», чыё сэрца перапаўнялася пяшчотай, а мова — памяншальнымі суфіксамі.

— Ранішняя яечня, згатаваная табой, яшчэ знойдзе мяне, як я выйду на пенсію! Я нічога не губляю! — адмахваўся Мікіта ад Асінай пяшчоты.

Ася надзімала вусны:

— Глядзіце, не загрызіце з Алінай адно аднаго, у імкненні даказаць, хто з вас самы лепшы і таленавіты! А мая яечня можа заспець і некага іншага!

— Што ж… светлая яму памяць! — адказваў Мікіта: Ася, як і ўсе дзящчаты, хто працаваў у цэнтры «MoST», не ўмела гатаваць.

Мікіта не хацеў прасіць дапамогі ў старонніх асоб: чуткі пратачыліся б у прэсу, і буйныя заказы маглі б вельмі проста перацячы да канкурэнтаў. Ён зноўку пачаў ліхаманкава гартаць Алінін вар’яцкі нататнік, спадзеючыся знайсці хоць маленечкую зачэпачку, нітачку, якая вывела б яго на след і дапамагла разблытаць гэтую незразумелую сітуацыю. Аднак Мікіта ізноў не знайшоў нічога цікавага, акрамя малюначкаў з надпісам: «Мо». Мікіта ўздыхнуў: звычайныя псіхалагічныя тэсты, якімі карыстаюцца псіхолагі ў сярэдніх і старэйшых класах. Напэўна, Аліна ад няма чаго рабіць тэсціла Дзіму. Аліна любіла прымусіць чалавека намаляваць карцінку, а потым разбіраць гэтую карцінку з пункту гледжання псіхалогіі.

Рэзка адчыніліся дзверы, і ў кабінет убегла румяная Яна з ружовенькім партфелем у руцэ:

— Вітанкі, Мікіта!

— О-о, прывітанне, як ты аператыўна!

— Дзякуй, што даслаў машыну, а то я б яшчэ з гадзіну ехала, — зашчабятала Яна, скідаючы беленькі палітончык на сафу.

— Які ў цябе… строгі дзелавы дыпламат!

— Там нэтбук з электроннымі перакладчыкамі і нашымі з Алінай дакументамі, — азвалася Яна. — Я ведаю, што ў вас у цэнтры няма ніводнага слоўнічка, нават самага ўбогага, для першакласнікаў, а беларускі інтэрнэт увесь час вісне! Як вы працуеце?

— У нас ёсць ты! — выгукнуў Мікіта. — Гарбату? З шакаладкай?

— Толькі калі гэта не «Алёнка», — сказала Яна, адкрываючы ружовы дапламат.

— «Алёнку» з маіх знаёмых есць толькі Алінка.

— Алінка пастаянна есць розную лухту, вы за ёй прасачыце, а то як-небудзь нахамячыцца бураксу ці мыш’яку!

— Ну, ёй з гэтага не будзе анічога! У мяне існуе падазрэнні, што яна на сняданак есць мыш’як, каб прызвычаіць свой арганізм да атруты! Наташа, зрабі гарбату! — крыкнуў Мікіта ў калідор.

— Добра! — пачулася з нетраў цэнтра.

Яна ўключыла нэтбук:

— Мікіта, дзе дакументацыя? Будзем звяраць!

— Вось! — Мікіта адкрыў сакрэтэр, дзе, падшытыя ў акуратныя папкі, стаялі ўсе да аднаго дакументы цэнтра. Наташа была вельмі добрым сакратаром і клапацілася пра тое, каб папяровыя справы арганізацыі выглядалі ахайна.

— Давай сюды, я знайду, з чым Аліна да мяне прыязджала, — Яна выцягнула папкі, скінула іх на сафу і пачала хутка перабіраць дакументы. — Дарэчы, Аліна была не адна, а з вашым юрыстам, Міхалам Барысавічам… Ох, ён у вас! Такі донжуан! Яны заваліліся з бутэлечкай вінца. Хацелі спярша ўзяць кактэйлі, але яны, па большасці, дужа брыдотныя, мне ад іх млосна, дык вырашылі пасядзець класічна, з віном. Але ж ад віна мяне «расцягвае», то я магла зрабіць які-будзь недаравальны ляп.

— Ну, ты перакладаеш на аўтапілоце, чаго так хвалявацца?

— Не-не, Мікіта, я ж ведаю, што кажу. Аднойчы пераклала «fee» не як «ганарар», а як «членскі ўнёсак», а потым Аліна званіла і цікавілася, што гэта за арганізацыя, у якую мусіць уступіць яе гурт, каб плаціць такія валютныя членскія ўнёскі, ці не БРСМ тарыфы падняў. Вось так.

Увайшла Наташа з барабанамі вакол таліі і гарбатай на падносе. Мікіта ўдарыў у барабанчык. Наташа ўсміхнулася, паставіла паднос і выйшла. У Яны зазвінеў тэлефон.

— Мікіта, хвіліначку, я адкажу: гэта любы звоніць! З любымі трэба размаўляць як найчасцей…

— Гэта чаму?

— Каб іх не займалі размовамі трэція асобы! Інакш усё каханне распаўсюдзіцца на іх. Алё? Зая мая, я сёння буду позна, тут у нас надзвычайная сітуацыя. Не сумуй. Я пазваню. Буськ.

Яна пачала пераправяраць дакументы.

Ася з Наташай увайшлі ў касцюмерную. Наташа зняла барабанную ўстаноўку і паставіла яе ў куток.

На шматлікіх паліцах і вешалках захоўваўся ўвесь рэквізіт, які рыхтавалі спецыяльна для здымак кліпаў, а цяпер, адзін раз выканаўшы сваю місію, ён проста пакрываўся пылам. Чорныя плашчы, ружовыя шалікі, дэманічныя крылы — плён фантазіі Мікіты, — піянерскія горны, коўдры, кандэлябры, блакітныя слонікі і яшчэ цэлая гара ўсякага хламоцця, адсарціраванае на «Апошняе», «Перадапошняе» і «На памяць, паржаць». Над усім гэтым узвышалася пара чамаданаў, якія Наташа запхнула на самую верхатуру. Гэта былі файныя, дарагія скураныя чамаданы тэракотавага колеру.

Наташа спрытна ўскараскалася па драбінах наверх і сцягнула чамаданы з паліцы.

— Ася, лаві, першы пайшоў! — крыкнула яна і запусціла чамадан уніз.

Ася злавіла яго і паставіла побач з сабой.

— Трымай другі! Ой, які цяжкі, што там такое, цагліны? — Наташа кінула другі чамадан.

Ася не паспела яго схапіць, чамадан упаў проста на падлогу і раскрыўся.

Асі і Наташы заняло мову: з чамадана высыпалася цэлая куча купюр. Купюры былі падзелены на пачкі, кожны пачак перацягнуты каляровай гумкай.

У касцюмерную зазірнула прыбіральшчыца. Ася схапіла з вешалкі плашч і накінула яго на горку грошай.

— Дзяўчаткі, а я тут пыл хацела працерці! — сказала прыбіральшчыца і ўсміхнулася.

— Не трэба, цётка Валя, ідзіце дадому!

— А як жа, сёння ж генеральная ўборка? — захвалявалася прыбіральшчыца.

— Не-не, мы вас адпускаем, пераносім уборку на… праз тыдзень! Да пабачэння! — прасакатала Ася і пасунула нагой пад плашч пачак грошай.

— А Мікіта Алегавіч не будзе злавацца?

— Не будзе, усё добра, адпачывайце!

Прыбіральшчыца зашаркала тапкамі па калідоры. Дзяўчаты выдыхнулі. Ася выцерла пот з ілба:

— Тэхперсанал заўсёды не да месца. Гатовая трымаць пары: як надыдзе Судны дзень, будуць бегаць са швабрамі каля анёлаў ды архангелаў і бубнець: «Натапталі», «Падніміце ногі», «Хопіць крыламі бруд развозіць…»

Наташа сцягнула плашч з горкі грошай:

— Слухай, Ася, а яны сапраўдныя? — яна ніколі ў жыцці не бачыла столькі грошай адразу, але глыбока ў душы, канешне, спадзявалася, што калі-небудзь не толькі ўбачыць, але і зможа распарадзіцца імі так, як пажадае.

— Не ведаю. Яшчэ ўчора іх у гэтым чамаданчыку не было.

— А давай праверым, ці не фальшыўкі? — Наташа пацягнулася да купюр.

— Не чапай! — закрычала Ася.

— Чаму? — здзівілася Наташа. — Яны могуць быць атручанымі?

— Наташа… ну якая атрута? Пакінеш на іх свае «пальчыкі» — ды патрапіш за краты і не будзеш ведаць, за што. У нас ёсць тут пальчаткі?

— Недзе былі. Пальчаткі скураныя для касцюма Чорнага Гобліна і пальчаткі, аблямаваныя футрам, для касцюма Кіскі Анфіскі. Табе якія?

— Кіскі Анфіскі? Звар’яцець можна. Давай сюды гэтыя, з-пад Анфіскі.

Дзяўчаты сабралі грошы. Ася пасадзіла Наташу на чамадан:

— Сядзі тут і не ўставай, нікому не звані, а я схаджу па Мікіту.

Наташа кіўнула, дастала доўгую пілачку для кіпцікаў і пачала няспешна раўняць свае акуратныя гелевыя пазногцікі. Наташа была з тых дзяўчат, якія выконваюць даручэнні вельмі дакладна, але даручэнні ім даюць, як правіла, нескладаныя, таму ў іх застаецца процьма вольнага часу, каб клапаціцца пра сваю знешнасць.

Мікіта надзеў пальчатку Кіскі Анфіскі, узяў выпадковую купюру, прасвяціў яе ультрафіялетам, даследаваў праз павелічальнае шкло і рэзюміраваў:

— Здаецца, гэта тыя самыя грошы, што шукаюць выкрадальнікі Аліны. Ты паглядзі — адны «еўрыкі»!

— І што цяпер? Трэба іх вярнуць, і ўсё будзе добра, так? — з надзеяй спыталася Ася.

— Разумееш, Ася, мы не ведаем: можа, гэтыя грошы цяпер патрэбныя самой Аліне. А можа, гэта стабілізацыйны фонд нашай кампаніі, а нехта паклаў на яго вока. Дырэктарка ў нас спецыфічная, яна сродкі можа трымаць не толькі ў чамадане, але і ў выглядзе брыльянтаў у матрасе. Трэба ўсё як след абдумаць і не займацца самадзейнасцю. Дарэчы, якая тут сума? Наташа, ты лічыць умееш?

— Крыўдзіце, Мікіта Алегавіч! Я амаль скончыла курсы бухгалтараў!

— Ух ты! Амаль скончыла? Сёння проста наш дзень! — Мікіта ўскінуў рукі над галавой. — Вось што. Сёння ты лічыш грошы!

Наташа кіўнула, нацягнула пальчаткі Чорнага Гобліна і пачала падлік.

Мікіта паглядзеў, як Наташыны пальчыкі спрытна бегаюць па паперках, і сказаў Асі:

— Здымкі не адмяняюцца. Збіраем учарашніх музыкаў. Усіх. Нешта мне падказвае, што яны могуць ведаць пра гэтыя грошы значна больш, чым мы. Там, дзе з’яўляюцца маскоўскія спонсары, заўсёды пачынаюцца праблемы…

Дзіма забраўся ў люк апошнім і прысвіснуў:

— Дык гэта ж велізарны бункер, у ім не адзін паверх! І тут таксама нейкая апаратура…

— Толькі не падключаная! — сказала Аліна, перавярнуўшы зэдлік і спатыкнуўшыся аб шафку. — Відавочна: тут усё яшчэ толькі на стадыі арганізацыі і камплектацыі.

— Чаму паўсюль такая цішыня? — спыталася Таня і раптам перайшла на шэпт. — А калі яны ўсе затаіліся і кінуцца на нас з-за вуглоў з пісталетамі?

— Наўрад, — Дзіма павярнуў кран над умывальнікам, што сіратліва бялеў за дзвярыма з таблічкай «WC». — Чуеце, як скрыгочуць трубы? У іх не жыве вада. Ну, якая салідная падпольная групіроўка будзе пасылаць сваіх работнікаў працаваць на базу, дзе не наладжаны камунікацыі?

— Гэта праўда! — пацвердзіла Аліна, якая дужа любіла камфорт. — Першым чынам — сантэхніка і святло, а яшчэ — ацяпленне, а то ў холадзе мазгі адмаўляюцца думаць!

— Бінга! Да таго ж, ніводзін агент, які сябе паважае, не будзе сядзець у шафе, нават калі яна прасторная і дужа дарагая! — адзначыў Дзіма, зазірнуўшы у шафу, што стаяла проста пасярэдзіне вузкага калідора, па абодвух баках якога знікала ў перспектыве цэлая галерэя зачыненых дзвярэй.

Аліна ўхапілася за ручку першых з іх, што патрапіліся на шляху, тарганула, але дзверы былі зачынены. Аліна паглядзела на замурзаную далонь і раззлавана прашыпела:

— Ш-шапіто… яны што, салідолам ручкі памазалі, каб не рыпелі?

— А можа, іх шпількай адчыніць ды паглядзець, што там? — прапанаваў Дзіма.

— У нас, я адчуваю, небагата часу. Хутка нашыя паважаныя бандыты вернуцца, не хочацца іх расстройваць сваёй прысутнасцю ў недазволеным месцы! Давайце лепш насолім ім сваім знікненнем! — Аліна рушыла наперад.

Пахла сырасцю і цэментам, у кутах дзе-нідзе боўталася павута, якую, верагодна, яшчэ не паспелі змахнуць. Па ўсім заўважалася, што тэхніку прывезлі сюды пару дзён таму і яшчэ не паспелі «абжыць» памяшканне. Першы паверх выглядаў куды больш утульна за гэты.

— Есці хачу, а калі я галодная то такая злая, ну проста сапраўдны тыран! — сказала Аліна і пачала закасваць правы рукаў. — Гэта дзеля таго, каб не перапэцкаць свой новенькі жакецік, калі буду нас адсюль выцягваць!

— Аліна, сярод нас ёсць мужчына, чаму ты не пакінеш яму шанец здзейсніць подзвіг? — Таня паглядзела на Аліну, пасля на Дзіму, які стаяў, прытуліўшы да сэрца вінчэсцер.

— Таня, ты светлая галава! Увесь час забываюся, што побач могуць быць мужчыны! І праўда, Дон Кіхот, я твой верны Санча Панса, а гэта — Дульсінея. Мы ўжо ў сядле, уважліва цябе слухаем! — прамовіла Аліна, закасваючы левы рукаў.

Дзіма сунуў вінчэсцер Тані ў рукі і прамовіў:

— Добра. Давайце разважаць лагічна. Калі на першым паверсе ўсё камп’ютарызавана, то тут нішто толкам нікуды не падключана, толькі святло гарыць — лямпачка праз тры. З гэтага вынікае, што выхад адсюль будзе адкрывацца механічна, то-бок — уручную, з дапамогай ключа ці звычайнай фомкі. Альбо ўсталявана кодавая сістэма, накшталт камеры захоўвання на вакзале.

— Лагічна, віншую вас! — Аліна паціснула руку Тані.

Дзіма накіраваўся наперад, лавіруючы сярод бессістэмна пастаўленай мэблі. У канцы калідора, які нечым нагадваў калідор стандартнай савецкай інфекцыйнай бальніцы, кампашка ўпёрлася насамі ў дзверы, і Аліна хутка расправілася з замком пры дапамозе шпількі. За дзвярыма аказалася вінтавая лесвіца, і палонныя, злічыўшы трыццаць прыступак, патрапілі на трэці паверх бункера.

— Тры паверхі, вось гэта махіна! — ахнула Таня.

— Нехта ўсур’ёз зГаннаўся ўладкаваннем гэтай махіны, — сур’ёзна прамовіў Дзіма.

— Так, і ўсё сведчыць пра тое, што хутка тут распачнецца бурная дзейнасць! Мне б такі домік для цэнтра… — мовіла Аліна. — А чаго ж тут так цёмна? Добра, што ёсць газнічка, а то б паўзлі ў цемры, як краты.

— Вой-вой… — Таня спатыкнулася і ўпала на нешта мяккае.

Аліна асвятліла Таню. Тая ляжала на вялікім ложку з балдахінам.

— А гэта тут нашто? Ды яшчэ з балдахінам! — здзівіўся Дзіма.

— Прычым, ложак падазрона падобны на той, што я бачыла ў спальні аднаго майго знаёмага! — здзівілася Аліна і памацала ружовую прасціну.

— Шоўк! — вымавіла Таня.

— Думаеш, на гэтым мусяць, па задуме, спаць агенты? — Дзіма таксама памацаў прасціну. — Мо яны тут збіраліся арганізаваць сауну з «нумарамі»?

— Не ведаю, не ведаю… Я б не адмовілася падрамаць на такім ложку ў абдымках сімпатычнага чарнавокага брунета!

Дзіма, які быў самым сапраўдным чарнавокім брунетам, закашляўся, абышоў ложак, праціснуўся паміж дубовым сталом і арэхавым стэлажом і паклікаў:

— Дзяўчаты, хадзіце сюды, тут, здаецца, выхад!

Чарговы тунель вывеў палонных у настылы асенні лес. Дзіма з грукатам зачыніў люк:

— Адчуваю сябе хобітам. Выпаўз з нары, вакол лес, куды ісці — незразумела, а Усёбачнае Вока не спіць, хутка пачне шукаць свой вінчэсцер!

— І газнічку, ага! Адставіць паніку! — скамандавала Аліна. — Выберамся на дарогу. Беларусь — гэта не Расія, тут прыкметы цывілізацыі сустракаюцца значна часцей. Шкада толькі, што не май, а вось куртачак у нас якраз і няма. Як думаеце, куды ісці?

Дзіма задумаўся, а пасля паказаў рукой направа. Восеньскі вецер падняў апалую лістоту, і сталі добра бачнымі дзве каляіны — зусім нядаўна тут праехаў аўтамабіль у напрамку, які паказаў Дзіма. Па адбітках на мокрай зямлі Аліна пазнала свайго «буцэфала»: такі малюнак пакрышак у Беларусі быў адзіны. Аліна заказала іх за мяжой і цяпер дужа злавалася з-за таго, што нехта гГаннае яе «малютку» па бездарожжы. Яна штурханула нагой яловую шышку і пакрочыла па слядах свайго аўтамабіля. Дзіма і Таня рушылі за Алінай.

Як толькі самавызваленая кампанія знікла ў гушчары, на вузкай сцяжыне, што вяла з глыбіні лесу да пятачка перад люкам, данесліся крокі. Два чалавекі ў чорным, высокі і нізенькі, з півам і чыпсамі ў руках, няспешна наблізіліся да люка.

— Нудная справа: хадзіць вакол люка, як вакол каляднай ялінкі! — уздыхнуў той, што быў ніжэйшы. У ягоных вачах панавала неадольная самота.

— Ну, знайшоў што ўспомніць! Ты, можа, яшчэ і вершыкі ў дзяцінстве Дзеду Марозу чытаў? — спытаўся той, што быў вышэйшы, і гучна засмяяўся.

— Канешне, чытаў, — адказаў першы і зноў уздыхнуў.

— Прадэманструй!

Першы выцягнуўся «па струнцы», і сумныя вочы нечакана засвяціліся такой пяшчотай, нібы ён згледзеў рай на зямлі. Затым заплюшчыў вочы і пачаў дэкламаваць радкі:

— У Савосева суседа… быў пярэсценькі каток… выхаванец Паўла-дзеда… гэткі слаўны… гэткі слаўны… забыўся. Не памятаю далей, даўно не чытаў.

— Ух ты! А пакажы трусіка! — папрасіў другі.

Першы склаў рукі на грудзях, нібы лапкі, і пашморгаў носам.

— Сапраўдны! Ну, сапраўдны трусік, нават насапатка падобная! Артыст! — першы два разы пляснуў у ладкі і адкрыў зубамі бутэльку піва.

— Ага. Артыст. Толькі ў дзяцінстве мне пасля калядных карагодаў і выступаў падаруначкі давалі, а цяперз аніякіх заахвочванняў не назіраецца, хоць мы тут ужо тры дні топчамся. Акурат, як абсталяванне сюды завезлі, так нас і камандзіравалі.

— Табе за гэта бабкі плоцяць. Сказалі ж: каб ніхто ні ўнутр, ні знутры.

— А што… там нехта ёсць?

— Не ведаю. Там, у хацінцы, двое з раніцы качаюцца, але яны нягеглыя, самі не збягуць. А тут — не ведаю.

Першы рвануў накрыўку:

— Зачынена. А можа, злазім унутр ды паглядзім, што там?

— Табе плоцяць не за тое, каб ты лазіў сюды-туды, а за тое, каб ніхто, у тым ліку і ты, туды не залез! Эх, добрае піўко! Шкада толькі, крама далёка.

— Паслухай, — сказаў першы, — можа, не будзем больш у краму хадзіць разам? А ну, як хто-небудзь прашмыгне, пакуль нас няма?

— Расслабся! Мне сказалі: тут такая сістэма аховы, што мышына не прашкрабецца!

— А мы тады нашто?

— Як нашто? Для саліднасці! Давай дапамагу, — прапанаваў другі, гледзячы на тое, як першы намагаецца адкрыць піва аб крышку люка. — Бездапаможны ты, акцёр. Усе мае знаёмыя акцёры такія бездапаможныя — як дзеці! Адразу бачна: ніколі ў арміі СССР не служылі, саранчу ў Казахстане не жэрлі.

— А ты еў? То бок.. жэр? — спытаўся першы і каўтануў сліну.

— Жэр.

— І як?

— На чыпсы падобная.

Першы сумна паглядзеў на свае чыпсы, пасля на піва, затым сеў на люк і паставіў на яго харчы. Другі ўладкаваўся побач. Абодва прымоўклі.

Тым часам Аліна, Дзіма і Таня прадзіраліся праз мокрыя зарасці. З галля раз-пораз падалі буйныя халодныя кроплі і патраплялі ім на валасы і за каўнер. Дзіма змахваў ваду з чуба, Таня выцірала рукавом твар, Аліна бадзёра насвіствала песенькі пра дождж, а калі прамуркатала ўсе песні, якія ведала, сказала:

— Вось вырасцем, як грыбы пасля дажджу, здаро-овыя! О, паглядзіце, я грыбок знайшла! — яна падбегла да пушыстай сасонкі, нагнулася, адшчыкнула пазногцямі сімпатычны маленькі грыб. — Эх, мне б кошык, ножык, дажджавік…

— Няма калі нам грыбочкі збіраць! — Дзіма страсянуў чубам, як грывай.

— Ну, тады я гэтага малёху з сабой забяру! — Аліна схавала грыб у кішэню і прысыпала месца, дзе яго знайшла, ігліцай. — Вы толькі ўявіце сабе, якая прыгода! Нас скралі, звезлі ў невядомым напрамку, замкнулі, ледзьве не ўзарвалі, пабілі, але мы збеглі, ды з цэлай кучай трафеяў: вінчэсцер, газнічка і нават, прашу адзначыць, ядомы грыб! Вакол свежае паветра і надзея на тое, што мы ўсё-ткі будзем жыць вечна! Кажуць, у яловых лапках ёсць фітанцыды, якія ратуюць ад хвароб вуха, горла і носу! Рэкамендую ўсім закусіць галінкамі!

Аліна адламала яловую лапку і, не спыняючы хады, пачала яе жаваць.

Таня адмахнулася ад калючай галінкі і шэптам спыталася ў Дзімы:

— Гэтая Аліна… яна заўсёды такая?

— Я бачу яе трэці раз у жыцці, мы па інтэрнэце перапісваліся.

— І адразу жаніцца?

— Ты нічога не разумееш. Гэта фіктыўны брак.

— Яе не цікавіць, што ў цябе ў душы, ёй патрэбны толькі твой глядкі твар!

— А ты… ты ведаеш, што адбываецца ў мяне ў душы? — Дзіма паглядзеў Тані ў вочы. — Да сённяшняга дня цябе цікавіла толькі маё цела.

— Няпраўда!

— Ну, вядома ж, праз ложак можна вельмі многа даведацца пра ўнутраны свет чалавека! Якая мая любімая кніга?

— Дзіма, я ніколі не бачыла цябе з кнігай!

— Але гэта не значыць, што я не чытаю!

— Дзімава любімая кніга — «Магчымасць вострава» Уэльбэка! — падала голас Аліна. — Дурная кніжка, я выбар не ўхваляю, плясні Дзімку па попе — ад мяне!

Таня змоўкла.

— На слых я ніколі не скардзілася, — працягнула Аліна. — А табе спяшаюся паведаміць, што за дзесяць хвілін размовы з чалавекам можна пра яго даведацца больш, чым за дзесяць гадзін палымянага сексу! Хаця… адно другому не перашкаджае…

Праз дваццаць хвілін шпаркай хады ў прасвеце паміж елачкамі паказалася траса. Дзіма першым выбраўся на ўзбочыну і звыкла падняў вялікі палец уверх, як робяць усе стоперы. Аліна зрабіла тое ж самае. Таня, крыху сумеўшыся, таксама далучылася да калектыву.

Хутка з-за пагорка вылецела фура. Яна міргнула фарамі і спынілася, пракрэсліўшы на ўзбочыне тармазны шлях даўжынёй метраў з пяцьдзясят. Дзіма прабегся за машынай, забраўся ў кабіну і амаль адразу ж вызірнуў, каб паклікаць дзяўчат.

У кабіне было цёпла і ўтульна. Дзяўчаткі хутка перасталі ляскаць зубамі і агледзеліся. На лабавым шкле весела трымцелі сцяжкі розных краін. Над месцам вадзіцеля віселі фотаздымкі двух рудых хлопчыкаў. «Гэта дзеці мае. Сыны!» — з гонарам прамовіў вадзіцель, вывернуўшы руль. Ён многа і гучна смяяўся, калі расказваў нечаканым спадарожнікам гісторыі са свайго жыцця, а спадарожнікі добразычліва ўсміхаліся і адказвалі дзяжурнымі фразамі: «Ды вы што?», «Не можа быць!», «Вось гэта да!» і «Вы ўсё правільна зрабілі!» — словам, тымі, што робяць любую гутарку цёплай і нязмушанай.

— А што гэта вы рабілі ў трыццаці кіламетрах ад Брэста, га? — пацікавіўся вадзіцель, калі ў яго скончыліся выпадкі з уласнага жыцця.

— Брэста? А мы… грыбы збіралі! — не задумваючыся, адказала Аліна, выцягнула з кішэні сваю «здабычу» і паказала вадзіцелю.

— А дзе ж вашыя кошыкі, грыбнікі?

— А іх скралі, уявіце сабе! Кошыкі, курткі, грошы, тэлефоны — усё спёрлі! Тут сапраўдная мафія ў лесе. Як жывыя засталіся — не ведаю! Захаваць здолелі толькі гэта! — Аліна пагладзіла газнічку.

— Дык вам трэба тэрмінова заяву ў міліцыю падаць!

— Не, нам трэба тэрмінова дабрацца да горада, дзе нас чакаюць цёплая вопратка і новыя мабілкі!

— А гэта што за штука? — спытаўся вадзіцель у Дзімы, які трымаў на каленях вінчэсцер.

— А гэта мы… гэта мы знайшлі ў лесе! Нехта згубіў, а можа, стаміўся цягнуць: цяжкі прычындал, — адказаў Дзіма.

— А можна з вашага тэлефона пазваніць? — спыталася Аліна.

— Званіце, канешне! — дазволіў вадзіцель і пайшоў на абгон гужавога транспарту.

Аліна схапіла мабілку і раптам зразумела, што не памятае ніводнага нумара тэлефона сваіх калег і сяброў. Яна не памятала нават свой нумар, таму што дарагія візітоўкі з залатым кангрэвам, заказаныя ў друкарні, раз і назаўсёды пазбавілі яе ад неабходнасці чыркаць лічбачкі на кавалках паперы, што патрапляліся пад руку, і такім чынам запамінаць іх.

— Ш-шапіто! Хто ведае нумар службы даведак?

— Сто восемдзесят два! — адказала Таня.

— Дайце мне нататнік і аловачак, калі ласка! — папрасіла Аліна.

Вадзіцель выцягнуў з бардачка маленькі нататнік і пакусаны аловак. Аліна набрала нумар і, выслухаўшы папярэджанне лагісткі пра тое, што званок платны, спыталася тэлефонны нумар свайго цэнтра і занатавала яго. Пасля яна паспрабавала дазваніцца да цэнтра, але трубка міргнула і згасла.

— Акумулятар! — сказаў вадзіцель. — Забыўся зарадзіць, дайце-ка сюды.

Калі тэлефон ажыў і Аліна зноў паспрабавала звязацца са сваімі калегамі, прыемны жаночы голас сказаў: «Дадзены тып сувязі забаронены!»

— Што такое? — спытаўся Дзіма.

— Грошы скончыліся. Не шанцуе дык не шанцуе! А вы куды шлях трымаеце? — Аліна вярнула трубку і з надзеяй паглядзела на вадзіцеля.

— А куды вам трэба?

— Нам тэрмінова трэба ў Гомель.

— У Гомель? Не ў Мінск? — перапытала Таня.

— Так! — Аліна нахілілася да таварышаў па няшчасці і зашаптала: — У Гомелі застаўся наш лоер Міхал, ды не адзін, а з цэлым стосам важных паперак. Калі тыя, хто скраў нас, дабяруцца да яго, я згублю цэлы шэраг дакументаў і афіцыйна завераных дамоў, над якімі працавала болей як паўгода! Да таго ж, там ёсць паперкі, пра існаванне якіх ніхто не павінен ведаць, бо гэта раўназначна гераічнай гібелі!

— Не думаю, што мы ўтраіх дужа яму дапаможам збегчы з Гомеля, — сказаў Дзіма.

— Яму лепш зусім на вуліцу не выходзіць і зачыніцца ў прыбіральні, толькі не ў гатэлі, бо там знойдуць! А калі дакументы знікнуць, я апынуся вінная суму, роўную бюджэту «Сібірскага цырульніка», а мяне гэта зусім не цешыць!

— Дык, можа, на першай заправачнай станцыі пазваніць яму і сказаць, каб хутчэй бег на вакзал і вяртаўся ў Мінск?

— Не. У мяне сёння на позні вечар была запланаваная яшчэ адна сустрэча там, у Гомелі. Вельмі важная персона, я на яго доўга палявала, і вось — ён будзе праездам у Гомелі, трэба разам сабрацца, абмеркаваць некаторыя нюансы і падмахнуць паперы.

— Што вы там шэпчацеся? Вы есці хочаце, грыбнікі? Мне жонка паёк у дарогу сабрала! — сказаў вадзіцель. — Яна ў мяне дужа смачна гатуе. Жонка мусіць смачна гатаваць і нараджаць прыгожых дзяцей, інакш на халеру яна трэба? Праўда, хлопец?

Вадзіцель засмяяўся і штурхнуў Дзіму локцем у бок. Дзіма адказаў: «Можа быць, і так», — і ўтаропіўся ў акно, за якім прабягалі куртатыя елачкі і голыя палі. Жніво завяршылася, да азімых было яшчэ далёка, зямля палохала сваёй маркотнай шэрасцю і выглядала так, нібыта яе абакралі. Дзіма таксама адчуваў сябе абкрадзеным, але не таму, што ў яго не было з сабой грошай і мабільнага тэлефона. Яму не хапала сонца і летняе рознакаляровасці. Ён здзіўляўся аптымізму Аліны, якая падпявала песенькам, што даносіліся з магнітолы, і расказвала Тані, якія з гэтых песень былі створаны, запісаны і зведзены ў яе цэнтры ды ў колькі гэта абышлося выканаўцам. Дзіма лавіў краем вуха абрыўкі сказаў:

— А з гэтых я ўвогуле грошай не ўзяла, сказала: хлопцы, разлічыцеся, як станеце знакамітымі, што, канешне, малаверагодна. А вось гэтыя — такія жмінды, за капейку ўдавяцца, таму і працуюць вельмі прафесійна, каб мы на іх памылках не зараблялі! А гэтая паненачка зусім спяваць не ўмее, мы зрабілі восемдзесят тры дублі, уяві сабе! Але ж яна так усміхалася…

— Паслухай, адкуль у табе столькі радасці? — раптам спыталася Таня. — Ты калі-небудзь сумуеш, злуешся, плачаш?

— Толькі калі ніхто не бачыць! Я ж з некаторае пары не маю права на слёзы.

— Чаму?

— Ну, сама падумай: як можа нудны песіміст весяліць людзей? Калі ты ўжо ўзяўся несці людзям святло і радасць — будзь ласкавы, рабі гэта пастаянна, працуй на публіку, не расслабляйся, а то з цябе будуць кпіць, пачнеш выглядаць дурнем! Публіка не даруе двудушнасці.

— Як можа маркотны чалавек радаваць іншых? Правільна: ніяк! — сказала Аліна на чарговым пасяджэнні цэнтра. — Таму пачнем з сябе! На «тры-чатыры»: усе шырока і ветліва ўсміхнуліся, а хто будзе выглядаць найбольш весела і жыццярадасна, таму выпішу прэмію!

Праз пятнаццаць хвілін сядзення з шырокімі і ветлівымі ўсмешкамі, з вачэй Наташы пабеглі буйныя слёзы, а Мікіта прамямліў:

— Аліна, ты дэспат! Ну ладна, Наташа, — яна сакратар, ёй гэта патрэбна, а я ўвогуле рэжысёр, у мяне задача — быць заўсёды суровым, каб выканаўцы слухаліся. Альбо вось Асю вазьмі: нашто аператару ўвесь час лыбіцца? Яе ж з-за камеры не бачна!

Ася згодна заківала галавою, але нічога не змагла сказаць: у яе анямелі сківіцы.

— Мікіта! Што за шапіто? Мы ж забаўляльныя кліпы здымаем, а не палітычныя дэбаты! Вось, бярыце прыклад з Міхала Барысавіча!

Лоер Міхал, і праўда, усміхаўся лёгка і нязмушана: ён прывык усміхацца кліентам, каб тыя больш ахвотна падпісвалі нявыгадныя для сябе дамовы.

— Ага, канешне, яму што? — узвіўся Мікіта. — Я наогул не ведаю людзей больш усмешлівых за юрыстаў і стаматолагаў! Яны аднае пароды і прывыклі карыстацца паслугамі адно аднаго!

Тым не менш, у цудоўнай сіле ўсмешкі ніхто не сумняваўся, і пасля непрацяглых баёў усе супрацоўнікі цэнтра «MoST» навучыліся ззяць, як майскія сонейкі, без асаблівай напругі.

— Няўжо табе і праўда падабаецца пісаць усе гэтыя песенькі? Вершыкі-пацешкі? — ніяк не магла зразумець Таня.

— Так. Я люблю, калі людзі ўсміхаюцца. Мая праца іх радуе. У чалавечым жыцці дужа многа непрадказальных непрыемнасцей, я намагаюся разнастаіць яго прадказальным аптымізмам! Калі жадаеш, каб людзі паводзілі сябе так, як табе хочацца, проста дапамажы ім. Гэй, Мо! Усміхніся мне, Мо, мы едзем у Гомель!

— Я дужа рады, аміга, — адказаў Дзіма. — Але адчуваю сябе так, нібыта на мне лазерны прыцэл.

— А ты што хацеў? Нас ужо, хутчэй за ўсё, пачалі шукаць, і мы яшчэ вінныя пяць мільёнаў еўра, так што… проста ўсміхніся і падумай пра тое, што, можа, гэта першая і апошняя прыгода ў тваім жыцці, так што пастарайся атрымаць асалоду ад кожнага моманту!

Фура заехала на заправачную станцыю. Аліна кулём выкацілася з кабіны, прыхапіўшы нататнік з тэлефонам і Дзіму.

— Ты пойдзеш са мной, таму што, па-першае, мяне там ізноў могуць скрасці, а ў адзіноце сядзець мне будзе сумна, а па-другое, калі нам патрапіцца дзяўчына, угаворваць яе падзяліцца мабільнікам будзеш ты!

Дзяўчына, і праўда, не змагла супраціўляцца Дзімавай абаяльнасці і працягнула, запунсавеўшыся, яму трубку. У той жа момант да Дзімы падляцела Аліна, і, выхапіўшы тэлефон, паспешліва набрала нумар, каб пракрычаць у дынамік:

— Алё? Прыёмная? Наташа, родненькая, гэта Аліна Мікалаеўна тэлефануе! Мікіта Алегавіч дзе-небудзь побач? Не, не трэба клікаць, у мяне зусім мала часу! Перадай яму, каб тэрмінова — чуеш, тэрмінова! — адсылаў машыну ў Гомель, да Міхала Барысавіча! Канешне, з сек’юрыці! І ведаеш што? Прадыктуй мне нумар тэлефона Міхала Барысавіча. Хутчэй, міленькая!

Аліна стаяла, скрыжаваўшы ногі, і малявала ў нататніку вялікі рамонак, падобны на звышновую зорку. Раптам яна ўбачыла за акном, як на запраўку заязджае, пабліскваючы чорнымі бакамі і храміраванымі дыскамі, яе любіменькі «буцэфал». Аліна моўчкі ўшчыкнула Дзіму, той паглядзеў у акно і збляднеў.

— Так-так, Наташа, пішу, пішу… Усё, дзякуй!

Аліна пачала набіраць нумар Мішы.

— Алін, яны сюды ідуць! — захваляваўся Дзіма.

— Бяжы ў прыбіральню!

— Без цябе не пабягу!

— Бяжы, кажу!

— Што юрыст?

— Не адказвае!

Двое адкрылі дзверы. Дзіма схапіў Аліну і пацягнуў у прыбіральню. Аліна войкнула і выпусціла з рукі трубку, якая ўпала і разбілася.

— Куды ў мужчынскі, Мотуз, ты што? У жаночы, туды яны дакладна не пойдуць! — шапнула Аліна.

Дзіма змяніў кірунак і юркнуў у жаночую прыбіральню ды зашчоўкнуў дзверы на шпінгалет. Аліна падбегла да акна. Шыба аказалася забітай цвікамі.

— Нам трэба выбрацца адсюль!

— Нашто? — спытаўся Дзіма. — Хай з’едуць!

— Як нашто? Там мая машыка, мой жалезны каняга, і я не збіраюся пакідаць яго гэтым двум вурдалакам!

— Ну, тады пасунься!

Дзіма ўзяў швабру, што стаяла ў куточку, і тронкам разбіў аконнае шкло.

— Асцярожна, не паранься! — сказаў ён, дапамагаючы Аліне выбрацца на вуліцу. Тая адразу ж кінулася да свайго аўтамабіля, а Дзіма пабег у фуру за Таняй, лямпай і вінчэсцерам.

Як толькі Аліна адкрыла дзверцы, з салона пацягнула яе любімым араматызатарам — і тытунем.

— Мой хлопчык, мой «буцэфальчык»! Яны курылі ў салоне, вось нягоднікі! І нават дзверы не зачынілі! А раптам у цябе хто-небудзь забраўся б? І скраў аптэчку? З ёдам? Як жа я без ёду? Ну, нічога, мы зноўку разам, цяпер я цябе нікому не аддам!

Падбеглі Дзіма з Таняй і заспелі Аліну за пошукамі нечага пад сядзеннем.

— Што ты шукаеш? — спыталася Таня.

— Ключы. Запасныя. Трымаю іх пад сядзеннем на выпадак, калі асноўныя згублю.

— Запасныя ключы — у салоне аўтамабіля? А запасныя ключы ад кватэры ты захоўваеш…

— У кватэры!

— Жаночая логіка, — Дзіма засмяяўся.

— Вось і смейся цяпер, а як не трымала б тут — і ад’ехаць не змаглі б. Вы хоць вадзілу «дзякуй» сказалі?

— Сказалі, не хвалюйся!

— Тады паехалі! — Аліна націснула на газ і стартанула. — Як жа гэта клёва, сябры мае, угнаць ва ўгоншчыкаў свой уласны аўтамабіль! Гэта падобна на тое, як паэт крадзе ў плагіятара свой уласны верш і выдае твор хутчэй за злодзея! Толькі гэтыя злодзеі мой кашалёк умыкнулі, няхай здаровыя будуць!

Аўтамабіль шпарка пакаціўся па трасе, а яго неспакойная ўладарка толькі надбаўляла хуткасць.

— Як думаеш, нас хутка дагоняць? — спытаўся Дзіма, на ўсялякі выпадак прышпіліўся ды заплюшчыў вочы: Аліна ішла на хуткасці сто восемдзесят, каля населеных пунктаў скідаючы яе да ста пяцідзесяці кіламетраў у гадзіну.

— Ну, калі ім дужа патрэбныя грошы — то хутка. У любым выпадку, у нас ёсць невялікая фора. Павернемся ў Гомелі, забяром Міхала — і ў сталіцу.

— А што гэта за чалавек такі важны, з якім ты хочаш пабачыцца?

— Спонсар. Мецэнат. Я шукала спонсара для свайго мюзікла — і знайшла.

— Дзе?

— Дзіма, ты не паверыш: у тым самым кіеўскім нататніку, памятаеш? Успомніла, перагартала, пазваніла. Тады ж мы з дзяўчаткамі проста забаўляліся, але ж, бачыш ты — спатрэбілася. А мае сябры ўсё смяяліся, нашто я старыя нататнікі захоўваю. Дык адзіны запіс можа жыццё ўратаваць!

— І доўга ты яго ўгаворвала падзяліцца?

— Ды паламала галаву, канешне… Абышлося без інтыму, дый сябры дапамаглі… Справа зроблена, засталося толькі паперы падпісаць.

— Цікава, што такога ты яму напляла, якімі філасофскімі гутаркамі пра каханне ды прыгажосць забаўляла?

— Мотуз, пашкадуй мае вушы, якая філасофія? На гэта хіба што ты можаш купіцца, ты яшчэ грашыма не сапсаваны. А там — выключна на ўзроўні «хто, колькі і каму заплоціць».

— Зразумеў.

— Вось такі, Мо, неспакойны лёс! Калі б толькі людзі бачылі, якой крывёю, слязамі і інтрыгамі робяцца радасць ды пазітыў! Калі б яны ведалі, колькі гэта на самай справе каштуе! Якія сцены даводзіцца прабіваць, якія глыбы варочаць?!

— Хай лепш не ведаюць, а то ім не будзе радасна! — падала голас Таня, якая цяпер трымала газнічку і вінчэсцер.

Праз некалькі хвілін Аліна пазмрачнела:

— У нас праблема.

— Што здарылася, аміга мія?

— Дзіўна было б падумаць, што тыя два злыдні заехалі на заправачную станцыю, каб наведаць прыбіральню. Зрабіць свае маленькія і вялікія справы ім нішто не замінала і ў кусціках. На запраўку ездзяць па бензін! Ёлкі-перапёлкі, паліва амаль што на нулі!

— На колькі яшчэ хопіць? — захваляваўся Дзіма.

— Кіламетраў на пятнаццаць, пры добрым раскладзе. Ну што за шапіто, ні капейкі з сабою няма!

Аліна пачала прыкідваць, дзе можна хутка здабыць паліва.

— Можа, прытармазіць, застопіць якога-небудзь вадзілу і папрасіць яго падзяліцца бензінам? — прапанаваў Дзіма.

— Не, не варыянт, — Аліна пашкрэбла нос. — Па-першае, у нас няма часу стаяць на трасе і галасаваць. Па-другое, бак нам усё роўна ніхто не запоўніць, максімум — каб хапіла да першай бензакалонкі. Купляць няма за што. Ну, і па-трэцяе: не забывайцеся, мае любыя, што мы едзем на вялікім дарагім аўтамабілі і нам проста з прынцыпу будуць пляваць на капот: «Вось, народ абкралі, самі ў раскошы жывяце, нічога мы вам не дамо!»

— Што будзем рабіць? — непакоілася Таня.

— Ты патры лямпу, можа, вылеціць джын. А ты, Дзіма, зазірні ў бардачок, там недзе карта аўтамабільных дарог Беларусі валяецца.

Дзіма выняў з бардачка патрапаную, падраную ў некалькіх месцах карту Беларусі і разгарнуў яе. Яму на калені пасыпаўся пыл. Дзіма чхнуў:

— Нашто ты яе трымаеш, усе салідныя людзі даўно на навігатары перайшлі!

— Я не веру ў модныя штучкі, якія адключаюцца пры адсутнасці электрычнасці. Так. Глядзі. Толькі што праехалі ўказальнік. Мы ў сямнаццаці кіламетрах ад Пінска. Далёка да Гомеля?

— Э-ммм… ну яшчэ тры разы, як ад Брэста да Пінска.

— Кепска. Значыць, трэба зарабіць грошай і заправіцца. Карткі няма, пашпарта з сабой няма…

— А я есці хачу! — падала голас Таня.

— Карткі няма, пашпарту няма, і Таня хоча есці. О! Эўрыка! — твар Аліны пасвятлеў. — Мы едзем у Пінск, думаю, дацягнем. Я ведаю там адзін рэстаранчык, называецца «Піна». Пару разоў вячэрала. Харошы, дарагі рэстаран, шчыра кажучы, не ведаю, для каго ён там пабудаваны: мясцовае насельніцтва — яўна не той кантынгент, што будзе наведваць падобныя ўстановы. Дзіма, там, у бардачку, кружэлка. Кінь карту і дастань яе. І паперка такая пакамечаная, пакрэсленая. Во-во, яе таксама вымі. Дыск у магнітолку — і ўключай.

На ўвесь салон загучала бадзёрая папсовая музыка.

— Фу-у, што гэта? — скрывілася Таня.

— Гэта — абсалютна новыя песні, мінусовачкі, мне толькі днямі аранжыроўшчык іх аддаў, каб праслухала. Таня, у цябе памяць добрая?

— Ну… я не скарджуся.

— О! Вось і добра. Бяры паперку. Там тэксты. Вучы на памяць і не бойся, яны лёгкія: я не пішу тэкстаў, якія сама не змагу запомніць.

— Нашто мне іх вучыць?

— Як — нашто? Дзіма казаў, ты няблага спяваеш. Вось прыедзем у Пінск і арганізуем прэм’еру песень. У рэстаране.

— Я не буду спяваць у рэстаране! — завішчала Таня. — Для мяне гэта нізка!

— Ага, а паміраць з голаду ці чакаць, пакуль шпокнуць, для нашай Тані не нізка?

— Я не буду спяваць гэтую лухту! Лепш хай мяне заб’юць.

Аліна ўдарыла па тармазах і павярнулася да Тані:

— Паслухай, дзяўчынка, цябе ніколі не білі па нагах дзеткі багаценькіх бацькоў, калі ты ў касцюме клоўна крыўлялася перад імі на свяце? Ніколі не ратавалася ў касюме Снягуркі ад кампаніі п’яных ідыётаў, якія хацелі цябе згвалціць? Альбо вось у Дзімы спытайся, як за адзін дзень працы грузчыкам ён так пацягнуў спіну, што больш патраціў на лекі, чым зарабіў! А я табе прапаную выйсці на сцэну і за салідныя грошы проста праспяваць. Адзін раз. І ты гэта зробіш, альбо далей пойдзеш пехам, каза цябе забадай!

Аліна пачала шукаць у аптэчцы валідол, але ўспомніла, што той растаў яшчэ ўлетку, гучна прарычала:

— Лічу да трох! Два ўжо было…

— Добра. Я праспяваю гэты шэдэўр у рэстаране, — пагадзілася Таня і пачала завучваць тэксты і музыку.

Заехаўшы ў Пінск, Аліна яшчэ трохі пакружыла па горадзе, пакуль не ўспомніла, дзе знаходзіцца той самы рэстаран «Піна», у якім яна неяк пасля вячэры ў цесным коле сяброў танчыла на стале. Нарэшце рэстаран знайшлі. Аліна прыпаркавала «буцэфала» і загадала Дзіму з Таняй ісці за ёй.

— Дзе ваш дырэктар? — спыталася Аліна ў супрацоўніка службы аховы.

— А хто ім цікавіцца, дазвольце даведацца? — вялікі мужчына стаў упоперак увахода і перакрыў сабою ўвесь дзвярны праём.

— Ім цікавіцца генеральны дырэктар сталічнага прадзюсарскага цэнтра «MoST» Аліна Мікалаеўна, і калі вы, шаноўны, не дазволіце нам аказацца ўнутры, у вас будуць вялікія непрыемнасці, значна большыя па габарытах, чым вы самі.

— Другі паверх, налева, — ахоўнік пасунуўся і прапусціў гасцей.

Аліна прагарцавала праз шумную залу, кінула позірк на святло і мікшарны пульт і ўзбегла на другі паверх, проста ў кабінет дырэктара.

— Прывітанне! Бачымся з вамі гады ў рады, вось гэта сустрэча! — шырокая натрэніраваная ўсмешка нарадзілася на твары Аліны, каб застацца там на цэлую гадзіну.

— Аліна Мікалаеўна, вітаю! — Андрэй Ігаравіч рэзка падхапіўся з вялікага дырэктарскага крэсла. Увесь яго выгляд выказваў крайнюю занепакоенасць. — Якая прыемная неспадзяванка! Чытаем пра вашыя дасягненні, усёй адміністрацыяй вельмі, вельмі радуемся! На Пакроў нават памаліліся за вас, каб, так бы мовіць, усё добранька было!

— Дзякуй, Андрэй Ігаравіч, я таксама за вашае здароўечка свечку паставіла ў Сафіі! — Аліна працягнула дырэктару «Піны» руку.

— Ой, які гонар, як прыемна! — мужчына ўхапіўся за руку і пачаў яе трэсці, ад чаго затрэслася і ўся субтыльная Аліна. — Можа, вам арганізаваць столік? Вы ж з дарогі?

— Не трэба, Андрэй Ігаравіч, шчыра кажучы, мы спяшаемся, забегла выключна дзеля таго, каб з вамі паздароўкацца! — Аліна стрэліла вачамі ў Дзіму і Таню, якія пры слове «столік» умольна склалі рукі каля сэрцаў.

— Шкада, Аліна Мікалаеўна, а то ў нас сёння шыкоўнае меню! Мэр адзначае юбілей.

— Мэр? А я думаю, Андрэй Ігаравіч, што ж гэта ў вас так шумна, столькі людзей прыемных — ажно мэр юбілей адзначае…

— І праўда, Аліна Мікалаеўна! Пашчасціла дык пашчасціла!

— Ну, гэта заканамернасць: у вас жа найлепшы рэстаран у раёне! — Аліна ўзяла дырэктара пад локцік. — А чым вы будзеце мэра забаўляць?

— Ну… гэта… — дырэктар пацёр лоб. — Буду шчырым: сталічных артыстаў выпісалі, ажно яны званілі, што затрымліваюцца ў дарозе, праграма паўгадзіны таму мусіла пачацца, ужо двойчы ад мэра прыбягалі… Не ведаю, як быць. З артыстаў нікога няма, танцоркі ў дэкрэтных, засталася толькі вакалістка Люба Вішнявецкая.

— Люба? — Аліна ўзняла брыво. — Я памятаю яе. Слухайце, вы ж не будзеце выстаўляць перад ганаровымі гасцямі саракапяцігадовую Любу з залатымі зубамі? Вы да такога не апусціцеся, вы ж разумны чалавек!

— А што мне рабіць? — сумна спытаўся Андрэй Ігаравіч.

— Вось, паважаны спадар, самі нябёсы даслалі нас сюды! Пазнаёмцеся: маладая спявачка, Таня… э-э… Таня Кіс, наш свежанькі сольны праект! — Аліна зрабіла Тані знак рукой, тая падалася наперад і таксама расцягнула вусны ва ўсмешцы. — Вязу ў Гомель на канцэрт, але, калі хочаце, мы проста перад вашым мэрам арганізуем прэм’еру за параўнальна невялікую аплату.

— Невялікую — гэта якую? — дырэктар з надзеяй паглядзеў на Аліну. Яна нешта прашаптала яму ў вуха.

— Пабойцеся Бога, Аліна Мікалаеўна, гэта вы называеце — «невялікая»? — Андрэй Ігаравіч перахрысціўся.

— Паслухайце, у Мінску гэта каштуе ўтрая даражэй! Мы для вас яшчэ і скідачку робім, па старой памяці. Але… як хочаце! — Аліна развярнулася да выхада, дзе лоб у лоб сутыкнулася з адміністратаркай рэстарана.

— Андрэй Ігаравіч! — закрычала яна і заламала рукі. — Там мэр узняў крык, Любу са сцэны сагнаў, кажа: хай гэтая старая кабыла ў стайні спявае, хіба ў нас маладыя дзеўкі скончыліся? Крычыць: усіх звольню і закрыю рэстаран!

Дырэктар залямантаваў:

— Аліна Мікалаеўна, пачакайце, я згодны!

Аліна развярнулася:

— Нам трэба пяць хвілін, каб пераапрануць нашую «зорачку». Выйдзіце з пакоя, калі ласка.

Дырэктар і адміністратар пакінулі кабінет спінамі наперад.

Аліна агледзелася.

Сцены дырэктарскага кабінета былі шчыльна ўвешаныя абразамі з выявамі ўсіх вядомых Аліне святых пакутнікаў. У шафе за шклянымі дзверцамі стаяў яркі, у кветачку, сервіз з наляпнымі лісточкамі ды кусточкамі, некалькі фарфоравых слонікаў і дзве крышталёвыя вазы. Восеньская шэрасць прабівалася ў кабінет праз акно, амаль напалову завешанае цяжкімі чырвонымі парцьерамі і серабрыстай гардзінаю.

Аліна накіравалася да акна:

— Дзіма, дапамажы мне распрануць акенца!

— А нам нічога за гэтую гардзіну не будзе? — спытаўся Дзіма, калі з нагамі забраўся на дырэктарскае крэсла.

— Я ім пасля новую падару, прыгажэйшую!

Праз некалькі хвілін Аліна і Таня выкройвалі нажніцамі сцэнічны касцюм з парцьер і гардзіны.

— Ну-тка, Танечка, пакруціся!

Аліна крытычна агледзела дзяўчыну і скараціла парцьерную спаднічку ўдвая. Потым задрапіравала шлейф і задаволена сказала:

— Муза! Проста муза! Мельпамена альбо Тэрпсіхора. Абутку ў нас для цябе няма — будзеш босая. Дзіма, аднясі дыск гукарэжысёру і захапі з сабой Таніну вопратку!

Гэта была крайняя мера. Аліна забарГаннала выканаўцам, якіх узяла пад свой нагляд, спяваць у месцах грамадскага харчавання і ніколі не шукала таленты па рэстаранах і клубах.

— Прыглядайся да іх: сярод рэстаранных спявачак нямала здольных! — казаў Аліне Мікіта.

— Яны здольныя, але я не змагу ні з адной зрабіць эстрадную зорку! — уздыхала Аліна, не тоячы смутку.

— Чаму?

— Ды яны сапсаваныя рэстаранам. Іх творчасць — гэта перапеўкі чужых песень. Яны — музычныя аўтаматы: кідаеш манетку і слухаеш тое, што табе хочацца. Апладзіруеш. Ім плоцяць не за іх талент і харызму, а за тое, што яны спяваюць на заказ. Гэтыя спевакі ды спявачкі носяць сотню масак і не разумеюць, што чым больш чысты і зразумелы вобраз выканаўцы, тым ён даражэй каштуе! Яны не ўмеюць перажываць песню, яны трансліруюць матэрыял, як трансліруе танны тэлевізар — з псотай гуку і карцінкі. Успомні Жанну!

Жанна была лепшай сяброўкай Аліны яшчэ са школьных часоў: вучыліся разам. Жанна трызніла тым, што стане спявачкай, падвывала ў школьным хоры, вольны час прысвячала зГаннаткам у дзіцячай эстраднай студыі, пасля паступіла ў музычнае вучылішча, і ўсё складвалася даволі няблага, пакуль нехта добранькі не параіў ёй хуткі спосаб зарабіць грошы: спяваць па кабаках.

— Жанка, а хочаш, мы зробім з цябе эстрадную зорку? — спыталася Аліна ў сяброўкі, калі тая, седзячы ў абшарпанай рэстараннай грымёрцы ў бюсцье і бігудзях, румяніла правую шчаку.

— Сапраўдную? — перапыталася Жанна і пачала фарбаваць левую шчаку.

— Ганнагож! Будзем пісаць песні спецыяльна для цябе, прыдумаем імідж. Гастролі, канцэрты, фотасесіі, рэпартажы, усе справы… хочаш? У цябе будзе свой шоу-балет, свой менеджар.

— Ну-у-у… гэта, выходзіць, у мяне зусім не будзе вольнага часу?

— Не будзе. Рэпетыцыі, запісы, імпрэзы.

— Але ж гэта вельмі складана!

— Затое ты зможаш паведаміць людзям пра сябе! Пра тое, што ты адчуваеш, чаго жадаеш!

— Ведаеш, — Жанна ўстала, нацягнула на сябе скураныя шорцікі і прынялася раскручваць бігудзі, — я не хачу.

— Што — не хочаш?

— Не хачу выварочвацца. Ведаю, як пасля шчырасцей бывае балюча, калі б’юць пад дых.

Куды лягчэй прыйсці ў суботні рэстаран, ушчаміцца ў скураны касцюм і леапардавыя боцікі, выйсці на цьмяную сцэну, без асаблівай напругі праспяваць некалькі песень на заказ — ад «Леткі-енькі» да Джо Кокера, атрымаць сваю порцыю апладысментаў ад падпітай публікі, а пасля заканчэння праграмы падзяліць грошы з гукааператарам. Жанна здавала свае звязкі ў арэнду за параўнальна невялікую плату — і гэта яе цалкам задавальняла.

— Але ж гэта — музычная прастытуцыя, як ты можаш? — злавалася Аліна.

— Гэта рамяство, нічым не горшае за астатнія. Алінка, ну пра ўсё на свеце ўжо даўно праспявалі, нашто мне вынаходзіць веласіпед? Я лепш буду ездзіць на веласіпедзе.

У Жанну лёталі кубкі і відэльцы, да яе заляцаліся п’яныя мужчыны, а пасля падыходзілі «разбірацца» іх жонкі, але наступным вечарам Жанна ізноў вярталася ў той жа самы рэстаран па кароткую славу, якую здабывала пры дапамозе чужых песень. Ёй не было крыўдна і балюча, бо, стоячы на сцэне, яна не была сабой, таму ніяк не прымала на свой кошт заляцанні і лаянку. Яна раскідвала свой талент па рэстараннай падлозе, каб наведнікі вытоптвалі яго, бы вясновую свежую траўку.

Таня стаяла на сцэне рэстарана перад местачковымі чыноўнікамі і «ладзіла веласіпед». Яна спявала ледзьве знаёмую ёй песню так, нібыта склала яе сама. Аліна, прыжмурыўшыся, глядзела на Таню і думала: «Цяпер я яе не адпушчу, гэта ж залатая антылопа!»

Таня скончыла спяваць. Мэр некалькі разоў пракрычаў: «Брава!», а потым уручыў Тані поўны кошык ружаў, які яму падарылі з нагоды юбілею ягоныя падначаленыя, і паспрабаваў пацалаваць яе. Таня войкнула і схавалася за гукарэжысёра.

— Дзякуй. Дзякуй. Нам трэба ісці! Барані вас Божа! — Аліна схавала ў кішэню грошы і падміргнула шчасліваму дырэктару рэстарана, які не пазнаў у сцэнічным касцюме спявачкі парцьеры са свайго кабінета і яшчэ не ведаў, што акно цяпер голае.

У машыне Аліна спыталася ў Тані:

— Ну, як адчуванні?

— Больш ніколі не выйду спяваць для п’яных, пракураных, нявыхаваных чынушаў! — Таня прыставіла два пальцы да горла. Ёй было млосна.

— Ну, ладна, не перажывай, ніхто табе на дазволіць пайсці па кабаках!

— Хіба нельга было проста пазычыць у гэтага дырэктара бензіну са службовага аўто? — Дзіма дапамагаў Тані пераапрануцца.

— Нельга: пытанне іміджу, — адказала Аліна і завяла матор.

У Гомелі Аліна адразу накіравалася ў гатэль, дзе яе мусіў чакаць Міхал Барысавіч з поўным дыпламатам выключна важных дакументаў.

У аздобленым мармурам фае гасцініцы было паўнютка міліцыянераў. Яны гулі, як чмялі, і выглядалі вельмі засяроджанымі.

Бландзіністая дзяўчына на рэсэпшэне заўважыла Аліну і ўсміхнулася:

— Прывітанне!

— Дзень добры. А што гэта ў вас за кірмаш МУСаў? — знешне абыякава спыталася Аліна, у думках паставіўшы свечку за супакаенне Міхалавай душы.

— Сёння вечарам адбудзецца канферэнцыя супрацоўнікаў Міністэрства Унутраных Спраў. Яны гадзіну таму пачалі засяляцца. Жадаеце ключы ад нумара?

— Так! Выглядаеце проста ўзорна, як заўсёды! — Аліна схапіла ключ. — Паслухайце, даражэнькая, малады чалавек, што быў са мной…

— Міхал?

— Так, Міхал Барысавіч. Ён сёння куды-небудзь са свайго нумара сыходзіў?

Дзяўчына разгарнула журнал у скураным пераплёце, што ляжаў побач з вазай, у якой бялелі пялёсткамі хрызантэмы. Праверыўшы апошнія запісы, яна паматляла светлай галавою:

— Нешта нідзе не пазначана, што ён здаваў ключы. Напэўна, у сябе. А я толькі заступіла на змену, таму не бачыла, ці сыходзіў ён.

— Мусіць, адпачывае. Мы шмат працавалі апошнім часам. Прыгожыя хрызантэмкі. Міхал падарыў?

— Так, — бландзінка апусціла вочы.

— Ну, канешне, Міхал у нас любіць белыя хрызантэмы. Вось што, Святлана, — Аліна прачытала імя адміністратара на бэджыку, — загадайце, каб у мой нумар прынеслі тры абеды, тры полудні… і тры ручнікі: мы згаладаліся і запыліліся ў дарозе.

— Падсілкуемся, прымем душ, з’ездзім на вакзал, сустрэнем нашага спонсара, адвядзём яго ў гасцінічны рэстаранчык… Мая мама заўсёды кажа: «Дачушка, не прад’яўляй дакументы на подпіс галоднаму мужчыне — вельмі мала шанцаў, што падпіша!» Трымай ключ, адмыкай! — Аліна працягнула ключ ад свайго нумара Дзіму, а сама пашкрэблася ў суседні нумар. — Міхал, казанова ты гэтакі-разгэтакі, адчыняй, нам трэба тэрмінова ехаць на вакзал!

З нумара ніхто не адазваўся. Аліна насупіла бровы і пашкрэблася яшчэ раз:

— Міхал, ты не адзін? Ты спіш? Адкрывай дзверы, шалапутнік, я вярнулася!

— Можа, яго там няма? — выказала меркаванне Таня і паправіла заколку ў валасах.

— Адставіць, маладым талентам слова не давалі! Як жа няма, калі ён ключ не здаваў? Значыць — не выходзіў!

— Дык, можа, адміністратары забыліся пазначыць, ці ён проста знёс з сабою ключык?

— Тут такія адміністратары, што не дадуць вынесці кардонны напаўняльнік з кававага аўтамата, не тое што ключ. І ніякімі букетамі іх не падкупіш. Міхал, адчыняй! — Аліна загрукатала нагамі ў дзверы. Ніхто не адазваўся.

Аліна звыкла выняла шпільку, апусцілася на калені, прамармытала: «Каб усе дзверы, што я сёння ўскрыла, былі дзверцамі сейфаў, я б азалацілася!» — і адамкнула ўваход у нумар свайго лоера.

Перад вачыма маладых людзей паўстаў разварушаны ложак, перакуленая мэбля, раскіданая па ўсім пакоі вопратка і пух, якім, як снегам, быў прысыпаны ўвесь нумар. На таршэры адзінока боўтаўся Міхал гальштук.

— Міхал? Міхал, ты дзе? — Аліна замітусілася па нумары, зазірнула пад ложак і ў ванную: там нікога не было. — Так. Усе шукаем дыпламат з паперамі! Хутка!

Дзіма кінуў на крэсла вінчэсцер, з якім не расставаўся, адчыніў шафу, сумеўся і павітаўся:

— Добры… вечар.

— Міхал! — Аліна кінулася да шафы і раптам застыла, як укапаная. — Прывітанне, Валянцін Аркадзевіч!

У шафе сядзеў звязаны сівы мужчына. Ягоны рот быў заклеены скотчам.

— Валянцін Аркадзевіч, мы вас вызвалім. Ну, чаго сталі, дапамажыце мне! Валянцін Аркадзевіч, пацярпіце, даражэнькі, вы ўжо прыехалі, а я думала, што мы вас на вакзале сустрэнем, хлеб-соль і ўсе справы, а сустрэліся вось так: вы — у шафе, я — у пылу…

Дзіма развязаў мужчыну і дапамог яму падняцца, Таня адляпіла скотч. Мужчына прамовіў:

— Ух, Аліна Мікалаеўна, ну і прыгодачкі, я вам скажу! Колькі гадоў жыву — такога са мной не здаралася!

— Вы сядайце, сядайце, Валянцін Аркадзевіч, — Аліна абтрэсла з мужчыны пух і ўсадзіла яго ў крэсла. — Не перажывайце. Хочаце што-небудзь выпіць?

— Так, Аліначка Мікалаеўна, не адмоўлюся.

— Таня! Там чырвоная такая кніжачка з унутранымі тэлефонамі, пазвані ў бар, скажы, няхай прынясуць… Чаго вам заказаць, Валянцін Аркадзевіч? Каньяк, віскі?

— Гарэлачкі, міленькая.

— Таня, скажы, каб прынеслі гарэлкі… літр! І на закусь што-небудзь, «MoST» аплочвае! Дык раскажыце, Валянцін Аркадзевіч, што тут адбылося?

Валянцін Аркадзевіч хруснуў пальцамі і пачаў няспешны аповед:

— Я ж спярша думаў ехаць з Масквы цягніком — купэ, прыгожыя падстаканнікі, сканворды, без мітусні, як я люблю. Але ж знаёмыя хлопцы кажуць: паехалі, Аркадзевіч, з намі, мы на аўтамабільчыку цябе хутка давязём да Гомеля, час зберажом! Ну, я падумаў — чаму б і не? Пагадзіўся, як на грэх, адразу пачаў званіць вам, ажно вы не бераце і не бераце трубку, а пасля ўвогуле — «Абанент часова недаступны». Я тады пачаў званіць Міхалу, той сказаў — Аліна Мікалаеўна не ў Гомелі, але вечарам вернецца. Сказаў, што ён сам мяне сустрэне, азнаёміць з паперамі, а потым падскочыце вы.

У дзверы пагрукалі. Аліна прыклала палец да вуснаў, каб усе змоўклі, і спыталася:

— Хто там?

— Ваш заказ! — данеслася звонку.

— Дзіма, адчыні!

Юная паненка ўкаціла ў нумар столік са сняданкам, полуднем, гарэлкай і закускай. Пабачыўшы Дзіму, яна зачырванелася і апусціла вочы. Дзіма цмокнуў яе ў шчочку, развярнуў тварам да выхаду і заявіў:

— Пацалунак — на чаявыя.

Дзяўчына хіхікнула і знікла ў калідоры.

— Хто гэта? — занервавалася Таня, а Аліна ўзвілася:

— Дзіма, як табе не сорамна! Цяпер, як ты мяне захочаш пацалаваць, я заўсёды буду думаць, што гэта чаявыя за нейкую паслугу.

— Аліна, ты не паверыш, але, за рэдкімі выключэннямі, мужчынскі пацалунак выказвае менавіта падзяку ў адрас жанчыны. Ну, альбо просьбу памаўчаць, — прамовіў Дзіма і падкаціў столік з харчамі бліжэй.

Валянцін Аркадзевіч разліў гарэлку па шклянках.

— Валянцін Аркадзевіч, першае, другое, бутэрброды, вяндлінка тут выдатная, частуйцеся, калі ласка! — угаворвала Аліна патэнцыйнага спонсара.

Валянцін Аркадзевіч падняў шклянку:

— Вашае здароўечка! Пра што гэта я?

— Міхал Барысавіч вас сустрэў?

— Так, так, правільна. Сустрэў. Прывёз сюды, у рэстаранчык адвёў, мы пасядзелі, прыемна пагаманілі. Потым ён і кажа: пойдзем у нумар, каб без лішніх вачэй і вушэй усё абмеркаваць. Мы падняліся сюды. Тут Міхал Барысавіч успомніў, што дакументы не пры ім, і некуды выйшаў. А потым убеглі нейкія людзі.

— Людзі? — захвалявалася Аліна.

Валянцін Аркадзевіч кульнуў чарку, закусіў кавалачкам вяндлінкі і працягнуў:

— Так, людзі! Мужчыны, Аліначка. Проста дзікуны: усё перавярнулі, нешта шукалі, спыталіся — дзе грошы, дзе хлопец? Потым мяне звязалі, у шафу запхнулі, зашапталіся: «Шухер, мянты!» — дзверы замкнулі і сышлі. Я сабе яшчэ налью.

— Канешне, Валянцін Аркадзевіч, наліце.

— Вам плюхнуць для сугрэву?

— Не, дзякуй, я і так разагрэтая. А ці даўно вы тут сядзіце?

— Я не ведаю, Аліначка, бо не нашу гадзіннікаў — лічу сябе шчаслівым. Але ж маё ўнутранае адчуванне часу, якое з гадамі становіцца ўсё больш тонкім і далікатным, таму што з узростам пачынаеш цаніць кожную хвіліначку і секундачку… дык вось, мой унутраны хранометр мне падказвае, што недзе з гадзіну.

— Авой! Цэлую гадзіну! — захвалявалася Аліна. — У нас зусім няма часу. Кажаце, тут дакументаў не было? А Міхал Барысавіч не вяртаўся?

— Не, больш не з’яўляўся.

— Вы тут пасядзіце, паразмаўляйце, я вельмі хутка вярнуся!

Аліна забегла ў свой нумар. Там панаваў такі ж рэзрух, што і ў пакоі Міхала: перавернуты ложак, раскіданая бялізна, пасунутая мэбля, парэзаныя падушкі. Некранутым засталося хіба што бра: злодзеі справядліва разважылі, што ў яго проста фізічна немажліва схаваць пяць мільёнаў еўра, роўна як і вялікі чорны дыпламат у ім таксама не змесціцца.

— Так. Здаецца, я засталася і без юрыста, і без дакументаў, — Аліна прысела на ложак і закрыла твар рукамі. Яна думала, што рабіць цяпер і ці не завёўся ў ейным калектыве «крот».

Валянцін Аркадзевіч падміргнуў Тані, а пасля звярнуўся да Дзімы, у чарговы раз напаўняючы кілішкі:

— А давайце з вамі, Зміцер, вып’ем за нашых пекных паненак! Яны ўносяць у нашае жыццё столькі клопатаў і хваляванняў, але ж без іх мы загінулі б ад самоты!

— Давайце, — пагадзіўся Дзіма. — Толькі вы Аліне не налівайце, бо яна за рулём.

— За рулём?

— Так.

Валянцін Аркадзевіч паставіў свой кубачак на столік, задумаўся, нібыта ўспомніў нешта вельмі даўняе і балючае, а потым ціха сказаў:

— Ведаеце, чаму я так хачу дапамагчы Аліначцы Мікалаеўне з яе праектам? У мяне была дачка. Не ў мяне пайшла і не ў матку сваю: творчы чалавек, прыгажуня, тэатрам захаплялася. Усё хацела галоўную ролю ў спектаклі сыграць.

Мужчына выняў з унутранай кішэні пінжака фотаздымак, які насіў каля сэрца ўжо, напэўна, не першы год. Доўгім позіркам паглядзеў на дзяўчыну, што пазірала са здымка, і цяжка ўздыхнуў:

— Мы ёй казалі, што ўсё гэта — дурнота, што не трэба сябе растрачваць на тэатры, лепш пашукаць даходлівую, харошую прафесію. Карацей, забаранілі звязваць лёс са сцэнай. А мы тады ўжо дастаткова заможнымі былі, справы ўгару ішлі. Яна папрасіла ў нас грошай на пастаноўку, сказала — усё вярну! А мы не далі. Тады яна ўскочыла ў свой аўтамабіль і паехала з Ноўгарада, дзе мы жылі, у Маскву, там знайшоўся мецэнат. І не даехала… Туман, сутыкненне лабавое… — голас Валянціна Аркадзевіча задрыжэў. — Такая апантаная, як і Аліна Мікалаеўна. А вы, як народзіце дзяцей, дык памятайце: крый вас Божа выхоўваць іх забаронамі!

Аліна падняла вочы, сустрэлася са сваім адбіткам у вялікім люстэрку, што вісела на сцяне, і пачала разважаць уголас.

— Прывітанне. Віншую цябе: юрыст знік, папер няма, падпісанне дамовы зрываецца, да пабачэння, мюзікл! Ёсць прапановы? Пазваніць у цэнтр, каб лавілі лоера ў сталіцы? Шукай ветру ў полі.

У дзверы лягонька грукнулі. Бландзіністая адміністратарка Святлана зазірнула ўнутр:

— Прабачце, але я нідзе не магу знайсці Міхала… Барысавіча.

— Навошта ён вам патрэбны?

— Ён у мяне забыўся вось гэта! — Святлана паставіла побач з уваходам чорны дыпламат.

Аліна схапіла яго, дрыготкімі рукамі праверыла, ці ўсе дакументы на месцы, і запляскала ў ладкі:

— Вось дык Міхал, вось дык лаерочак, нават спіць на дакументах! Малайчынка! Як знойдзецца і будзе жывы — выпішу прэмію. Што-небудзь яшчэ?

— Так. Там са сталіцы прыбыў ваш службовы аўтамабіль.

— Вельмі, вельмі файна. Накарміце вадзіцеля.

Дзяўчаты-пакаёўкі праводзілі Дзіму доўгімі позіркамі, поўнымі адзіноты, прагі і жадання як мага хутчэй выйсці замуж. Аліна памахала Святлане, што пяшчотна абпырсквала з пульверызатара белыя хрызантэмы, падораныя Міхалам.

— Што цяпер? — Дзіма страляў вачамі ў пакаёвак, чым неймаверна злаваў Таню і смяшыў Аліну.

— Цяпер наш даражэнькі Валянцін Аркадзевіч сядае ў службовы аўтамабіль цэнтра і спакойна едзе ў Кіеў, бо на цягнік ён спазніўся па нашай віне.

— Дзякуй, Аліначка Мікалаеўна! — Валянцін Аркадзевіч пацалаваў Аліне руку. — Спадзяюся, яшчэ сустрэнемся!

— Што вы такое кажаце, канешне, сустрэнемся, у нас цяпер ёсць агульная справа! І месца ў ложы на прэм’еры — вашае, вы ж памятаеце?

Развітаўшыся з Валянцінам Аркадзевічам, Аліна вярнулася да таварышаў:

— Ну, што ж, дарагія ўдзельнікі праекта «Шапіто»! Наша міліцыя нас зберагла, сама таго не ведаючы. Каб не іхняя канферэнцыя, былі б мы цяпер там, дзе мой лаерок… А цяпер скокаем у «буцэфала» і гонім у Мінск — ратаваць грошы, Міхала, цэнтр і сябе!

На ўскрайку Мінска Аліна спынілася і абвясціла:

— Далей на таксоўцы. Чуе маё сэрцайка, што на аўтамабілі будзе небяспечна. Не хачу, каб нехта кантраляваў нашыя пераезды.

— Думаеш, нас праследуюць? — спыталася Таня і зноў паправіла заколку ў валасах, каб грыўка не спаўзала на лоб.

— Я не думаю, я ўпэўнена. Бачыце вунь тую чырвоную перапэцканую ламачыну? — Аліна паказала на аўтамабіль, што прыпаркаваўся ў паўсотні метраў ад іх. — Гэты дыліжанс едзе за намі ад самага Гомеля. Дзівуюся проста, як ён не разваліўся: мы ж гналі ці не дзвесце кіламетраў у гадзіну!

— Эх, бінокль сюды б ці падзорную трубу! — Дзіма азірнуўся і прыжмурыўся, каб лепей разгледзець таго, хто быў за рулём «ламачыны». — Які адчайны мужчынка: гэтая калымага, напэўна, старэйшая за мяне, яна можа рассыпацца ў любы момант!

— Альбо ператварыцца ў гарбуз. З дванаццатым ударам па бамперы! Бяром трафеі і выходзім!

Аліна зачыніла дзверцы і націснула клыпажок на бразготцы. «Буцэфал» пікнуў і прамовіў:

— Аўтамабіль на сігналізацыі, гаспадыня!

— Ён у цябе яшчэ і размаўляе? — здзівіўся Дзіма.

— Ага. Таргані за ручку.

Дзіма шморгнуў за ручку. Аўтамабіль нема заенчыў:

— Гаспадыня! Гаспадыня!

Аліна выключыла сігналізацыю, ізноў уключыла, агледзелася і заўважыла на другім баку вуліцы дзесяціпавярховы дом, а ў ім краму з роду тых, дзе цукар, мыла і запалкі ляжаць пад шклом аднае вітрыны.

— Мы ідзём у краму! — абвясціла яна і шпарка пакрочыла наперад.

— Нашто? — Дзіма прыціснуў вінчэсцер да сонечнага спляцення.

— Па марожанае.

Дзіма з Таняй перазірнуліся, пырхнулі са смеху ды накіраваліся следам за Алінай. Тая прайшла праз гандлёвую залу, што больш нагадвала невялічкі склад, застаўлены скрынямі, і, спачувальна зірнуўшы на прадаўшчыцу, якая была занята спрэчкай з дзвюма агрэсіўна настроенымі бабулькамі, нырнула ў службовыя дзверы. Там яна прабегла па калідоры ды выйшла на вуліцу праз чорны ўваход. Не спаткаўшы на сваім шляху аніводнага чалавека, падарожнікі перасеклі змрочны двор і выбеглі на вуліцу, паралельную той, дзе сіратліва стаяў іх верны «буцэфал».

Выбегшы на скрыжаванне, Аліна ўскочыла ў першую ж таксоўку, што патрапілася ёй, назвала адрас цэнтра і папрасіла пад’ехаць з чорнага ўваходу. На ўсе просьбы Тані адвезці яе дадому Аліна адмоўна хітала галавой: «Разам дык разам. Дзе ты бачыла такое, каб у час выратавання свету адзін з герояў кінуў гранатамёт ды абвясціў: ды ну вас, сябрукі, нешта мне надакучыла, валяйце, ратуйце тут усё гэтае самі, а я дадому пайду! Так не бывае!

Акрамя таго, Аліна ніяк не магла зразумець, каму спатрэбілася везці Таню з Мінска ў брэсцкія лясы і там пакідаць у абсалютна пустым бункеры, папярэдне прывязаўшы да стула. Можна было дапусціць, што паміж Мінскам і Дружным яе аўтамабіль высачылі і «вялі» даволі доўгі час. Можна было змірыцца з той думкай, што прысутнасць Дзімы ў машыне зблытала бандытам усе карты. Але чаму іх тады не звязалі там, у хацінцы? Няўжо іх выкрадальнікі сапраўды спадзяваліся, што Аліна з Дзімам будуць моўчкі сядзець, склаўшы ручкі, і чакаць свайго лёсу? Тады гэта мусілі быць або вельмі дурныя бандыты, або бандыты-дылетанты.

Аліна падумала, і раптам да яе прыйшло азарэнне. Яна паляпала таксіста па плячы і папрасіла спыніцца каля першай грамадскай прыбіральні.

— Дзіма, пасядзі тут, а мы з Таняй прагуляемся, папудрым носікі.

Таня неахвотна пацягнулася за Алінай.

Прыбіральня, выкладзеная маляўнічай кафлянай пліткай, павесяліла Аліну.

— Ты паглядзі: куточак Гвадэлупы ў родным Мінску! Сонейкі ды лілеі на блакітным фоне!

Аліна разлічылася на касе з сумнай немаладой жанчынай, што вязала фіялетавую панчоху. Прапусціўшы Таню наперад і счакаўшы, пакуль яна зойме кабінку, Аліна шмыганула за ёю і коратка загадала:

— Распранайся!

— Што-о? Не буду! — закрычала Таня.

— Будзеш. Я табе не казала, што ў вольны час займаюся кунг-фу? — Алініны пальцы балюча сціснулі Танін локаць. Таня войкнула. — Вось так. Не прымушай мяне рабіць табе балюча, я зусім гэтага не хачу!

Таня сцягнула швэдар, зняла джынсы, разулася. Аліна пільна вывучыла кожны сантыметр яе вопраткі.

— Цяпер станік. І трусікі. Усё здымай!

Аліна агледзела бялізну і, нічога не адшукаўшы, вылаялася.

Таня апранулася і паправіла заколку. Аліна паглядзела на бліскучую танную заколачку і сказала:

— Дай гэта сюды.

— Навошта яна табе? Ёй цана тры рублі на кірмашы.

Аліна выцягнула з валасоў Тані заколку, абмацала яе, выкінула ў сметніцу і задаволена ўсміхнулася:

— Ну што, мармышка? Хіба ты не ведаеш, што радыёмаячкі дрэнна ўплываюць на мозг? Паехалі далей. І нават не думай уцякаць — усё роўна даганю!

У таксоўцы Аліна села побач з вадзіцелем:

— Мінулы адрас — адбой. Едзем у іншае месца.

— Куды гэта? — пацікавіўся Дзіма.

— У «Тэхноладжы прайм», да маіх сяброў. Спачатку паспрабуем разабрацца з вінчэсцерам ды «жучкамі», што мы знайшлі ў хацінцы. Я прыхапіла адзін з сабою. А таксама задамо некалькі пытанняў нашай Тані Кіс. У бяспечным месцы.

Мікіта ўвайшоў у павільён, дзе ўжо гадзіну пад пільным вокам пражэктараў і камер сумавалі маладыя музыкі. Ён, як заўсёды, выглядаў вельмі самавіта: ускудлачаныя валасы, залатая завушніца ў левым вуху, мегафон у руцэ і зларадная ўсмешка. «Рэжысёр мусіць унушаць святарны жах: тады яго будуць слухацца і рабочы працэс пойдзе актыўна!» — часта паўтараў Мікіта, і Аліна, як ні дзіўна, з гэтым пагаджалася.

— Спадарства! — гучна прмовіў рэжысёр, і музыкі сапраўды выцягнуліся ад яго голасу па струнцы ды ўцягнулі і без таго плоскія жываты. — Сёння мы пераздымаем сцэну, дзе герой і гераіня блытаюць чамаданы Дабра і Зла. І будзем здымаць да тае пары, пакуль вашая вакалістка не перастане мітусіцца і нервавацца ў кадры.

Музыкі апусцілі вочы. Хэдлайнер гурта сказаў:

— Вось з вакалісткай у нас якраз праблема. Не можам да яе дазваніцца.

— Ай-я-яй… Блага. А без яе мы ніяк не можам пачаць. Што будзем рабіць? — спытаўся Мікіта і сеў на свой імянны рэжысёрскі стул.

— Дайце нам яшчэ паўгадзінкі, паспрабуем яе знайсці.

— Адлік пачаты! — пракрычаў Мікіта ў мегафон і загадаў Наташы прынесці кубак малака. — А пакуль ваш галоўны звоніць гераіні, якая зрывае здымкі, няхай астатнія прыкладуць пэўныя высілкі і паспрабуюць патлумачыць мне, хто ўсё-ткі вашы спонсары. Нашая дырэктарка не паспела нічога нам паведаміць, і мы баімся памерці ад цікаўнасці проста пасярод гэтага павільёна.

Хэдлайнер адвярнуўся.

— Гэта што, такая вялікая тайна, я зразумець не магу? — ізноў пракрычаў Мікіта ў узмацняльнік.

— Не, гэта не тайна, — нарэшце адказаў музыка. — Проста гэта сур’ёзныя людзі, якія атрымліваюць сур’ёзныя грошы за тое, што вырашаюць сур’ёзныя справы. Дастаткова?

— Ух, ты, мама дарагая, як усё сур’ёзна. Нічога, што я без гальштука? Слухайце, а вашая вакалістка, напэўна, таксама дужа сур’ёзная мадамачка, калі ўночы проста збегла са здымкаў з велізарным чамаданішчам у руках?

— Напэўна, — прамармытаў хэдлайнер і перавёў позірк са сцяны на столь.

— А яна часам рассеянасцю не вызначалася ў вас? Рэчы не блытала? Чужую бялізну не апранала?

— Не ведаю, раней такога за ёй не заўважалі. А што?

— Ды нічога! — адказаў Мікіта.— Напрыклад, у маёй практыцы такое здаралася: артыстка ўваходзіць у вобраз і потым доўга не можа з яго выйсці. Вось учора, напрыклад, вашая вакалістка ў кадры блытала чамаданы…

Музыкі пабялелі. Хэдлайнер спытаўся, заікаючыся:

— А яна ўчора… паблытала чамаданы, як з’язджала?

— Я гэтага не гаварыў! Але мы не можам зразумець, куды падзеўся наш чамадан з такім дарагім залатым серпанцінам, які я выпісваў з Польшчы! Дужа рэдкі гэты серпанцін, можа, вашая салістачка вырашыла яго выгадна перапрадаць, га?

Падбегла Наташа з кубкам малака і ў барабанах. Мікіта заціснуў самы вялікі барабан паміж каленяўк і пачаў выгрукваць бадзёры афрыканскі рытм.

— А малако, Мікіта Алегавіч? — спыталася сакратарка.

— Якое малако? А-а, малако. Пі на здароўе, сыць Божа!

— Дык гэта ж я вам прынесла!

— Мне? Ты што, даражэнькая, звар’яцела: я ж не п’ю малако!

Увайшла Ася:

— Мікіта, там чамаданчыкі прывезлі. Шэсць штучак, усе падобныя да нашых, як блізняткі. Сказалі: заказ на гэты адрас.

Грузчыкі ўнеслі шэсць аднолькавых чамаданаў.

— Мікіта Алегавіч, а на чорта нам столькі кейсаў? — спыталася Наташа. — Гэтыя два ды новых шэсць!

— Яшчэ не ведаю! — пракрычаў Мікіта ды загарлапаніў нешта на дыялекце сярэднеафрыканскіх плямёнаў.

Аліна тройчы націснула на кнопачку званка памахала рукой у аб’ектыў відэакамеры, што вісела над дзвярамі са службовага ўвахода ў «Тэхноладжы прайм». Дзверы бясшумна адчыніліся, і круглатвары ахоўнік расквітнеў:

— Аліна Мікалаеўна, якім ветрам? Даўно ў нас не з’яўляліся!

— Справы, турботы, Віцёк, — прамовіла Аліна, клапатліва запіхваючы сваіх спадарожнікаў у дзверы. — Мы пройдзем да Антона Аляксеевіча, ты папярэдзь, добра?

— Будзе зроблена! — Віцёк накіраваўся да службовага тэлефона.

Аліна, прытрымліваючы пад локаць Таню, убегла ў прыёмную, на бягу гаворачы: «Прывітанне, Марына, шыкоўная блузачка, зрабі чатыры чорныя гарбаты, дзве з цукрам, дзве — без!» і ўляцела ў кабінет дырэктара.

— Прывітанне, Аліна Мі… — Марына зразумела, што размаўляе з паветрам: Аліна ніколі не чакала яе адказаў.

Антон гартаў ранішнюю прэсу, якая да вечара паспела састарыцца і страціць актуальнасць. Аліна адвесіла зямны паклон:

— А добры вечар таму, хто ў гэтым даму! Ох, якая ж прыгажосць, раней гэтага не было! — яна паглядзела на фоташпалеры ва ўсю сцяну. — Антош, а што гэта за цуд у цябе на сцяне?

— А гэта квітнеючы міндаль. Прывітанне. Нешта даўно цябе не бачылася. Ты як Піліп з канапель. Ізноў нешта здарылася? — Антон паправіў акуляры і прыабняў Аліну.

— Здарылася. Тут такая справа… А цябе дакладна не праслухоўваюць?

— Не, мы ж кожную раніцу ўсе шчыліны правяраем.

— Ну, добра. Карацей, знаёмся: гэта — Дзіма, гэта — Таня, а гэта — вінчэсцер, які мы прывезлі з паўднёва-заходніх лясоў Беларусі, — Аліна паклала на стол «трафей».

— Проста ў лесе знайшлі?

— Так, натуральна, пасярод лесу. Растуць, ты разумееш, як грыбы пасля дажджу! Шампіньёны. Таму што пад зямлёю, у бункеры. Там яшчэ іх засталося два дзясяткі — мінімум! І на ўсіх — твае галаграфічныя налепачкі, «Тэхноладжы прайм».

— А ты як там апынулася, у паўднёва-заходніх лясах?

— А мяне туды прывезлі ў мяшку з-пад камбікорму, кінулі ў хатку на курыных лапках, патрабавалі пяць мільёнаў еўра, якіх я ў вочы не бачыла, Дзіму пабілі, а потым мы знайшлі падземны ход і ўбачылі ў бункеры Таню, прыматаную да стула, а на Танінай галаве — заколку, а ў заколцы — «жучок», ды не жывы з лапкамі, а такі, радыёмаячок, падобны вось на гэты! — Аліна паклала на стол побач з вінчэсцерам «жучок» з хацінкі.

Дзіма паглядзеў на Таню. Таня адвярнулася. Антон узяў у рукі «жучок» і сказаў:

— Дарагая штучка, прафесійная. Я з такімі сустракаўся. Нядаўна прывозіў на продаж аднаму заказчыку. Такія дзіўныя людзі: разлічыліся наяўнымі, усё рабілі праз кур’ераў, кожны раз — новых, проста шпіёнскія страсці! Ну, і што далей?

— А далей — у нас знік з Гомеля лоер. А потым мы прыехалі да цябе, і вось, падаруначак прывезлі!

Аліна ўручыла Антону газнічку і працягнула:

— Антош, у мяне няма такіх грошай, і я хачу жыць! Мне падаецца, што маё жыццё каштуе значна даражэй за пяць «лямаў».

— Гэта праўда, — пагадзіўся Антон. — Але я нічога ні ў Брэст, ні пад Брэст не пастаўляў. Хіба што тыя ж заказчыкі, што бралі ў мяне шпіёнскую тэхніку, закупіліся камп’ютарамі. Мы ім збіралі. Сур’ёзныя машыны, проста звяры!

— Антош, ну, давай хаця б твае хлопцы зірнуць, што на гэтым вінчэсцеры? Можа, гэта нас уратуе!

Антон узяў трубку:

— Марына, запрасіце да мяне Канстанціна і прынясіце, нарэшце, гарбату!

— А можна яшчэ маім пазваніць з твайго тэлефона? А тое ў нас трубкі яшчэ ў лесе адабралі… — папрасіла Аліна.

Пасля нядоўгай, але грунтоўнай гутаркі са сваімі калегамі, Аліна развіталася і задуменна прамовіла:

— У нас дзве навіны. Не ведаю, якая з іх горшая.

— Выкладвай! — Дзіма прысеў на канапку.

— Першая: Мікіта так і не зманціраваў кліп ды яшчэ прызначыў дадатковыя здымкі. І другая: знайшліся пяць мільёнаў еўра. У чамадане. Ніхто не ведае, чые яны. Як да нас патрапілі — таксама невядома. Мае думаюць, што гэта я некага абакрала ці зрабіла «заначку» на чорны дзень.

— У чамадане? — ажывілася Таня.

— Вой, а з чаго ж гэта мы так занепакоіліся? Сядай на канапку і не рабі рэзкіх рухаў, мы спачатку разбяромся з вінчэсцерам, а пасля зоймемся табой. А табе, Дзімачка, рэкамендую сесці побач з Таняй і сачыць, каб яна не пачала збягаць ці забіваць сябе аб сцяну.

У кабінет увайшоў Канстанцін — худы, высокі тып з вачамі, у якіх, здавалася, роўнымі шэрагамі бегалі лічбы і коды. Антон скінуў пінжак, закасаў рукавы — і абодва маладых чалавекі з энтузіязмам узяліся падключаць вінчэсцер да камп’ютара.

Аліна хадзіла кругамі вакол стала і нецярпліва пыталася: «Ну як?», «Ну што?», «Ну, гатова?» Праз некаторы час Косця спытаўся:

— А як гэты вінчэсцер да вас патрапіў?

— Гэта няважна, гісторыя доўгая і дужа непраўдападобная! — адказала Аліна, грэючы рукі кубкам з гарбатаю.

— Проста гэтая цацка пад завязку забіта файламі з невядомым мне расшырэннем, — прамармытаў Антон. — Трэба ўстановачны дыск з праграмай. У нас яго няма.

Аліна накіравала позірк на Таню. Тая надзьмулася:

— Я вам нічога не скажу.

— Гавары, мармышка!

Таня ўскочыла, падбегла да акна, адчыніла яго і сіганула б уніз, калі б Дзіма не паспеў схапіць яе за стан ды адцягнуць у цэнтр пакоя, па дарозе перавярнуўшы фікус і разбіўшы графін, што стаяў на краі стала.

— «Хенэсі», — у скрусе выгукнуў Антон.

— У цябе быў «Хенэсі», а ты мне не прапанаваў? — уз’юшылася Аліна, але яе ўвагу зноў прыцягнула Таня, якая ўпіралася, малаціла нагамі ў паветры, крычала і патрабавала, каб яе тэрмінова адпусцілі. Антон і Косця кінуліся дапамагаць Дзіму: таму яўна не ставала спрыту і досведу, каб цалкам абезрухоміць раз’ятраную дзяўчыну.

Зазірнула перапалоханая сакратарка. Аліна весела ўсміхнулася:

— Рэпеціруем, Марыначка!

Тая спагадліва кіўнула:

— Аліна Мікалаеўна, вы, як заўсёды, у творчым працэсе. Яшчэ гарбаткі прынесці?

— Не, не трэба, але калі ёсць што-небудзь супакаяльнае, то нам не зашкодзіць.

Марына пашукала ў сябе ў шафцы і знайшла настойку пустырніку. Аліна схапіла флакончык і скамандавала:

— Хлопчыкі, трымайце нашую мармышку крапчэй. Дзіма, адкрый ёй рот, будзем лекаваць нервачкі, а то пагульваюць, пагульваюць!

Пасля таго як тое, што знаходзілася ў пляшачцы, перамясцілася часткова на дыван, часткова Тані ў рот, яна зачмыхала, але стала значна спакайнейшая. Аліна, назіраючы такую выдатную метамарфозу, задаволена прачырыкала:

— Ну вось, зусім іншая справа. А то адразу — у акно! Не птушка, не ўзляціш, паверх — другі, не заб’ешся, толькі ногі паламаеш, балець будуць на змену надвор’я. Давай, расказвай.

— Не буду. Не скажу, — упарцілася Таня. — Хоць літр лекаў у мяне ўліце — не скажу!

— Ну, ты сама напрасілася. Іду на крайнія меры!

— Будзеш біць? Бі! — закрычала Таня і паспрабавала штурхануць Аліну нагой.

— Крый мяне Божа, што ты? Я падобная на члена байцоўскага клуба? Я крыві баюся. Хлопцы, распранайце яе.

Антон і Косця пераглянуліся. Дзіма спытаўся:

— Ты што, прапануеш яе згвалтаваць?

— Мо, ну як ты мог так пра мяне падумаць! Будзем Таню катаваць.

— Паяльнікам? — пацікавіўся Антон. — Альбо холадам?

— Не. Мадам у нас раўнівая — значыць, баіцца казытання. Прыкмета такая народная, — сказала Аліна і ўзяла ў рукі белае гусінае пяро — талісман Антона, які ён захоўваў ужо не першы год. — Вось і праверым.

Таня занервавалася ды ўкусіла Антона за запясце. Антон раззлаваўся і сцягнуў з Тані швэдар. Косця расплікнуў гузік на джынсах. Дзіма адвярнуўся.

Таня вырывалася.

— Дзіма, ты што, дазволіш, каб яны з мяне здзекаваліся? Ты здраднік, як я магла быць з табой!

— Таня, раскажы, што ты рабіла ў бункеры і чаму ў цябе быў маячок, — адказаў Дзіма, не павярнуўшы галавы.

Джынсы з’ехалі з Таніных ног. Дзяўчына тарганулася. Аліна пахітала галавой, павольна выцягнула са штонікаў папругу Дзімава бацькі і перахапіла ім Таніны лыткі. Потым Аліна дакранулася кончыкам пяра да Танінай шыі. Таня заматляла галавой. Аліна правяла лінію ад вуха дзяўчыны да месца, дзе збягаюцца ключыцы. Па Танінай скуры пабеглі дрыжыкі. Яна тарганулася. Аліна расплікнула яе станік, ён споўз уніз, агаліўшы грудзі. Аліна паказытала іх пяром. Грудзі навастрыліся. Антон і Косця зажмурыліся, але Косця не вытрымаў і ўсё-ткі адкрыў адно вока, бо яму не дужа часта выпадала бачыць распранутую дзяўчыну ўжывую, а не з экрана манітора.

Аліна з падвоеным энтузіязмам пачала выпісваць на Таніным целе рунічныя сімвалы: паміж лапатак, на ўнутраных баках сцёгнаў, пад каленкамі... Дзяўчына выгіналася, як вужыная царыца, але Аліна гэта не спыняла: яна любіла назіраць выгіны жаночых целаў, бо лічыла аголеную жанчыну адным з самых прыгожых відовішчаў на зямлі. Таня цяжка дыхала і шаптала: «Хопіць… даволі…» Калі Аліна пагладзіла пёркам Танін жывот і адцягнула трусікі дзяўчыны мезенцам, Таня заенчыла:

— Добра, я раскажу, добра! Дайце мне апрануцца!

Гумка трусікаў стрэліла па Таніным жываце. Аліна сама заплікнула станік дзяўчыны, усцягнула на яе джынсы і каротка загадала:

— Расказвай.

Таню ўсадзілі на канапку, і яна, хліпаючы ды зрываючыся на плач, пачала распавядаць.

— Я ж заўсёды хацела спяваць, Дзіма ведае, толькі не папсовыя гэтыя песенькі, вашыя «цілі-цілі» ды «тралі-валі», а нармальны рок. А тут якраз адзін знаёмы арганізаваў гурт, адразу тэхнікі накупіў, музыкаў знайшоў, вакалістаў, усе справы… Грошы недзе адшукаў. Усё пахваляўся, што дужа круты ў яго спонсар. А тыдні паўтары таму мы сустрэліся, а ён нешта нудзіцца, такі сумны: нешта ў яго з вакалістамі не зраслося: ці то творчыя непаразуменні, ці проста тыя вакалісты піць, як ён, літрамі не ўмеюць, не ведаю. Паглядзеў на мяне і кажа: «Прыходзь у гурт, мы кліп здымаем». А дзе? «MoST». Ну, я і прыйшла. Раз прыйшла, другі прыйшла. Нібыта атрымліваецца. Рэжысёр такі яшчэ сур’ёзны, Мікіта, здаецца, завуць яго. А заўчора вечарам гэты мой знаёмы падыходзіць да мяне і кажа: Тань, тут такая справа, трэба на вакзал з’ездзіць, забраць у камеры захоўвання чамадан. Ты яго вазьмі і сюды прывязі, а мы, як здымкі скончацца, на офіс гэты чамадан адвязём. Ну, я паехала, чамадан гэты ўзяла, а ён цяжкі, зараза! Прыцягнула ў цэнтр, паставіла, здымкі пачаліся. Пачаліся і ніяк скончыцца не могуць, і ўсё гэтаму Мікіту не падабаецца, гГаннае нас па пляцоўцы, лаецца, у барабаны б’е. І ноч ужо скончылася, хутка раніца. А тут яшчэ сцэна такая, з чамаданамі, і, галоўнае — гэтыя чамаданы падобныя на той, што я прывезла, як дзве кроплі вады! Перапынак, асістэнтка чамаданы да майго прывалакла і побач паставіла. Тут мой знаёмы падвальвае і кажа: вязі хутчэй чамадан на офіс, а то мы ўліпнем. А я стомленая, перад вачамі ўсё плыве, ну, схапіла чамадан, адзін з трох — і павезла, хіба ж я ведала, што ў ім? Прыехала, такі будынак змрочны, мяне сустракаюць, па калідоры вядуць, у кабінет завялі — сядзіць мужчына. Ён чамадан адкрывае — а там нейкія гумовыя боты. Ён з твару мяняецца і кажа: дзе грошы? Я стаю, вачыма лыпаю. «Тут грошы былі! Думаеце, самыя разумныя, чужыя мільёны прыбралі?» Паслаў, карацей, ахоўніка свайго, каб той ціха і без крыку памяняў чамадан. Той з’ездзіў, вярнуўся — ажно ў яго чамадане і ўвогуле залатыя блёсткі. Ну, галоўны на мяне накінуўся, крычыць: што вы ведаеце? Што вы разнюхалі? Вы што, кадэбэшнікі? Ды я вам пакажу! Шапку мне на вочы — і павезлі, потым павялі, пасадзілі ў гэтым бункеры, заколку гэтую ідыёцкую ў валасы ўваткнулі, сказалі — хутка галоўную прывязём, дык калі ты ёй скажаш, дзе была і што бачыла, мы цябе заб’ём, як муху, і ніхто не ўспомніць, што ты па зямлі хадзіла. Сказалі, што будуць чуць кожнае маё слова. А вы яшчэ не хутка з’явіліся, а там, па бункеры, павукі поўзалі!

Таня расплакалася.

— Таня, а ты чаму мне нічога пра групу не расказала? — спытаўся Дзіма.

— Хацела сюрпрыз табе зрабіць, адразу кліп паказаць…

— Сюрпрыз атрымаўся. Малайчына! Можна мне цыгарэтку?

Антон працягнуў пачак Дзіму і зацягнуўся сам:

— Прывыкай, мой юны сябар. Калі жанчына кажа, што хоча зрабіць табе сюрпрыз, трэба быць гатовым да таго, што яе давядзецца ратаваць. Усе жанчыны свету ў змове, прычым кожная — супраць сябе самой.

У кабінеце павісла цішыня, якая раз-пораз перарывалася рэдкімі ўсхліпамі Тані. Дзіма і Антон курылі, Косця клацаў па клавішах у надзеі разгадаць, што за інфармацыя захоўваецца на трафейным дыску.

— Дык скажыце мне, — парушыла цішыню Аліна, — з якога перапуду трэба было мяне везці халера ведае куды і замыкаць у хацінцы — увага! — з відэакамерамі! Гэта ж абсурд.

— Хутчэй за ўсё з той прычыны, што цябе там было б складана знайсці, — прамовіў Антон і строс попел у аскепак графіна. — У цябе спачатку доўга выпытвалі б, што ты ведаеш, потым прапанавалі б супрацоўнічаць, а калі б ты адмовілася, запусцілі б у логава вераломнага спакушальніка, і ты б спакусілася, і цябе шантажыравалі б відэазапісам!

— Нам трэба туды вярнуцца! — заявіла Аліна. — Усім.

Дзіма выпусціў з рукі цыгарэту, а Таня пачала гучна ікаць.

— Нашто? — Антон загасіў недакурак.

— Хачу даведацца, што каардынуюць у тым каардынацыйным цэнтры!

— Ты вар’ятка, — выгукнуў Дзіма, — нас жа прыстрэляць!

— Дзіма, нас усё роўна прыстрэляць, паедзем мы туды ці не паедзем, — Аліна прысела побач з Таняй. — Другі бок слушна мяркуе, што мы ўжо дабраліся да інфармацыі, якая захоўваецца на гэтым вінчэсцеры. Супрацоўнічаць мы з імі дакладна не зможам — у нас такая сфера дзейнасці, што мы заўсёды пад аб’ектывамі. Застаецца толькі выкрыць іх групоўку: так ёсць шанец, што нас абароніць дзяржава, хоць і вельмі мізэрны.

— Я не хачу паміраць! — Таня ікнула і зайшлася слязьмі.

— І я не хачу, — уздыхнула Аліна, пагладзіўшы Таню па спіне. — У мяне планы на зіму. Думаю, ёсць сэнс заехаць у цэнтр і паглядзець на чамадан з грашыма.

Адчыніліся дзверы, зазірнула Марына:

— Нешта ў вас ціха. Скончылі рэпеціраваць?

— Так, Марына, арганізуйце нам каву! — распарадзіўся Антон.

— Будзе зроблена. Антон Аляксеевіч, да вас Ганна Міхайлаўна прыйшла.

— Ганначка? Хай заходзіць! Ганначка — мая нявеста! — патлумачыў Антон.

— Віншую. А калі вяселле? — спыталася Аліна.

— Увесну!

У кабінет увайшла Ганна Міхайлаўна. Аліна расквітнела, як вішня ў маі, і кінулася ёй на шыю:

— Ганна! Ганначка Міхайлаўна! Сто год цябе не бачыла! Ты як сюды патрапіла?

Ганна таксама заўсміхалася:

— Пасля ўніверсітэту размеркавалася!

— Дык чаго ж ты маўчала?

— Не, гэта ж ты маўчала! А цяпер усіх прымусіла перабаяцца! Ты ведаеш, што мяне твой Мікіта вызваніў?

— Чаму гэта — «мой»? Ён агульны!

— Ладна-ладна! — Ганна сціснула Аліну ў абдымках. — Ты дзе была?

— Доўга расказваць, трэба паказваць. А міндаль на фоташпалерах — твая прыдумка?

— Так. З’едзіла нядаўна на гістарычную радзіму, у Ізраіль, адтуль прывезла!

— Па гіюр ездзіла?

— Не, яшчэ пакуль не па гіюр, — прашаптала Ганна. — Яшчэ вагаюся, бо не ведаю, як абгіюрыць Антона. У яго, ты разумееш, адна рэлігія — бізнес.

— Я веру: ты нештачка прыдумаеш. Ты бываеш настолькі пераканаўчай, што нават я ледзьве не прыняла гіюр, памятаеш?

— А як жа!

Мужчыны моўчкі назіралі, як дзве шчаслівыя дзяўчыныы абдымаюцца на фоне трэцяй, а яшчэ адна расліна ціхенька ікае на сафе. Антон паглядзеў на лужыну «Хенэсі», што ўсмакталася ў дыван ды разлівала па пакоі спакуслівы водар, і сказаў:

— Хлопцы, тут адбываецца нешта неверагоднае. Прапаную выпіць, каб зняць стрэс.

— Э-э, ты што мне абяцаў? — Ганна паказала Антону кулак. — Дакранаешся да спіртнога, толькі каб працерці кантакты ваткай!

— А давайце ўсе вып’ем! — прапанавала Аліна. — За сустрэчу, за вашае будучае вяселле… і за нашае таксама!

— Вашае? Ты замуж выходзіш? — здзівілася Ганна.

— Так. Я сёння зрабіла Мотузу афіцыйную прапанову!

— Мотузу? Усё-ткі зрабіла! А я яшчэ падумала: з чаго яна ў Дружны паляцела, як той шпак вясновы?

— Да мяне, да мяне! — сказаў Дзіма.

Ганна нарэшце заўважыла яго і здзівілася яшчэ больш:

— Нічога сабе ў вас тут тусня! А ты, Мотуз, усё прыгажэеш. Хто цябе пабіў?

— Гэта я сам сябе пабіў, каб не быць такім прыгожым.

Антон дастаў з шафы бутэльку віскі.

Ад цэнтральнага ўвахода «Тэхноладжы прайм» кампанія ад’ехала на трох аўто з вадзіцелямі: у першым размясціліся мужчыны, у другім — дзяўчаты, усе ўжо добра паддатыя. Аліна ўгаварыла Антона ўзяць у дарогу яшчэ мікрааўтобус, каб загрузіць у яго здымачную групу і ўсім кагалам адправіцца пад Брэст для разблытвання гэтай загадкавай гісторыі. Яе ні кроплі не бянтэжыла такая шматлюднасць. «Чым нас больш, тым болей шанцаў, што мы пераможам! А потым арганізуем пікнічок на прыродзе!» — паўтарала яна, абдымаючы адной рукой Ганну, другой — Таню.

— І не бойцеся, дзяўчаткі, з вамі нічога не здарыцца: я ваш ахоўны талісман!

«MoST» і «Тэхноладжы прайм» знаходзіліся ў розных частках горада. Ужо было цёмна, і картэж з трох аўтамабіляў ляцеў па вуліцах, як грозны прывід. «Грозны прывід» увесь час сігналіў і пару разоў спыняўся, першы — каля супермаркета, каб купіць усё неабходнае для пікніка: ежу, палаткі, мангал, сякеру і гітару, а другі — за мяжой горада. Туды моладзь накіравалася, каб пастраляць з забароненых у краіне пнеўматычных пісталетаў па пустых бутэльках. Дзяўчаты жмурыліся і пішчалі, але даволі хутка асвоіліся і пачалі патрапляць па мішэнях. Нарэшце, Аліна скамандавала: «Па конях!» — і «грозны прывід» зноў уехаў у горад.

З адчыненых вокнаў аўтамабіляў даносілася гучная музыка і бесперапынны смех. Прахожыя абарочваліся і ладзілі здагадкі:

— Напэўна, вяселле!

— А дзе ж шары і стужкі?

— Напэўна, здзьмула!

— А дзе маладая? Нешта вэлюму не бачна.

— Мусіць, згубілі!

— Маладую?

— Вэлюм!

На пад’ездзе да прадзюсарскага цэнтра Аліна раптам акругліла вочы і закрычала:

— Святыя святочкі, я ж забылася пра нашага юрыста! Міхала Барысавіча!

— Ці не той гэта Міхал Барысавіч… — Ганна паглядзела на Аліну.

— Той самы, твой былы! Дзякуй табе, дарэчы, за тое, што ты мне яго тады аддала. Праўда, гэты сукін сын мяне ў ложку называў выключна Анечкай, таму хутка перастаў атрымліваць допуск да цела. Але ж лоер ён вельмі добры, хітры, як вужака. З былымі палюбоўнікамі працаваць — адна асалода: яны нічога з сябе не строяць, бо я дакладна ведаю іх фізіялагічныя памеры і магчымасці.

— Дык што з Міхалам?

— Ён у Гомелі знік і на званкі не адказвае! Сёння такі файны дзянёк — усе знікаюць. Дзе ён можа быць? Робім вашыя стаўкі, працуе таталізатар!

— У бункеры? — спыталася Таня.

— Ведаеш, — сказала Ганна, — я б на месцы вашых загадкавых выкрадальнікаў не стала б везці юрыста з Гомеля ў Брэст. Дужа далёка, ды і навошта збіраць такі натоўп блізкіх таварышаў разам? Калектыў — ён жа моцны колькасцю людзей, не затопчуць — дык заплююць.

— Як думаеш, дзе ён?

— Ды ў Мінску трэба шукаць.

Аліна павярнулася да Тані:

— Таня, ты запомніла адрас, па якім адвозіла чамадан?

— Запомніла. Гэта тут, недалёка, пара кварталаў. Там яшчэ такія руіны побач, ці то нешта зносяць, ці то будуюць…

— Кіруемся туды!

Аліна папрасіла вадзіцеля праехаць крыху наперад і спыніла аўто:

— Усё. Далей пехам, каб не прыцягваць увагі.

— Паслухай, Алінка, там жа, напэўна, паўнютка ахоўнікаў, відэаназіранне, мы ў той будынак і не забяромся, а як забяромся, то цябе і Таню адразу ж пазнаюць — ці не так? — гаварыла Ганна, выходзячы з машыны. — І якая ж тут непралазная слацень!

— Ды пачакай ты, — Аліна зацягнула Ганну назад у салон, — куды лезеш, уся перапэцкалася. Вось я вас, дзяўчаткі, як жанчын пытаюся: што можа прымусіць сур’ёзных мужчын страціць галаву і ўпусціць у закрытую ўстанову трох абсалютна незнаёмых сумніўных асоб?

Хлопцы, пабачыўшы сваіх паненак, анямелі. Аліна, што насіла толькі шырокія штонікі ў клетку ці ў палоску, Ганначка, якая аддавала перавагу шырокім спадніцам да зямлі, і Таня, што не трымала ў гардэробе анічога, акрамя джынсаў, цяпер сталі выглядаць выключна аднолькава. Яны апрануліся ў міні-спаднічкі з роду «шырокі рэмень», з-пад якіх выглядалі панчохі сеткай, і ў плямістыя штучныя футэркі. На нагах у дзяўчат блішчэлі лакавыя боты на высачэзных абцасах, таму нецявярозыя мадамачкі, захоўваючы раўнавагу, трымаліся адна за адну. Давяршалі модныя камплекты парыкі: на Аліне — чорны, на Ганначцы — руды, на Тані — белы, як вата. Мэйк-ап быў адпаведны: напамаджаныя вусны, нарумяненыя шчокі, чорная падводка на вейках. Таня нават намалявала «мушку» над верхняй губой.

Мужчыны выдыхнулі. Антон працёр акуляры і спытаўся:

— І з чаго вы так папрыбіраліся, га?

— Мы ўспомнілі, — Таня паказала на Аліну, — што ў нас згубіўся лоер. І вырашылі пашукаць яго там! У тым будынку.

— Будзем браць крэпасць штурмам! — падтакнула Ганначка і пахіснулася.

— А гэта, значыць, ваенная форма?

— Так! У супермаркеце прадавалася.

Косця паглядзеў на ножкі маладых паненак і сказаў:

— А можа, ну яго, і гэтага юрыста, і гэты бункер, паедзем у сауну?

— Не-не-не! — пагразіла пальцам Аліна, абцягваючы спаднічку. — Я сваіх людзей сам-насам з праблемамі не пакідаю. У мяне проста сэрца сціскаецца, калі я ўяўляю, як Міхала катуюць! Ён жа столькі ўсяго ведае!

— Так. Толькі ў такім выглядзе і гэткім стане мы вас туды не адпусцім! — заявіў Антон.

— А ў нас вось што ёсць!

Аліна раскрыла чырвоную кайстру ў стразах і прадэманстравала мужчынам некалькі газавых балончыкаў і электрашокераў.

— Вы за нас не хвалюйцеся. Тым больш, мы пойдзем не адны. Мы будзем проста адцягваць увагу. А вы праточыцеся ў будынак патаемным шляхам!

— Гэта якім?

Аліна перасмыкнула плячамі: маўляў, вы мужчыны, вы і вырашайце.

Дзіма агледзеўся і ўзрадаваўся:

— О, дарэчы. Амігас, я памятаю гэтае месца. Мы тут заданне выконвалі ў гульні «Кропкі»! І да таго будынка вядзе сістэма падземных камунікацый. Так што я вас правяду. А юрыст дакладна ўнутры?

Аліна ізноў перасмыкнула плячамі.

Дзяўчаты прабеглі два кварталы, абмінулі будынак, які з тыльнага боку выглядаў яшчэ больш злавесна, чым з параднага ўваходу. Аліна пачала настойліва ціснуць на клыпажок званка і махаць у камеру назірання. Ганначка з Таняй прыняліся таксама ганяць рукамі вецер.

— Што вам трэба? — раздаўся голас з дамафоннай рашоткі.

— Памажыце, упусціце, за намі гоняцца хуліганы! — заенчыла Аліна.

— Хто гэта? — спытаўся другі голас.

Першы адказаў яму:

— Вось, на экране паглядзі. Фіфачкі, адразу тры!

— Адкрывай, няхай уваходзяць.

— Але ж па інструкцыі…

— Гэта ў тваім жыцці ўсё добра: і інструкцыі правільныя, і жонка маладая, а ў мяне ўжо два месяцы бабы не было! Адкрывай, кажу!

Дамафон пікнуў, падаючы знак, што можна ўваходзіць. Дзяўчаты ўпырхнулі ў службовае памяшканне.

— Залятайце, матылёчкі. Хто вас так напужаў? — вусаты мужчына, якому на выгляд было каля сарака гадоў, захрумсцеў суставамі, размінаючы рукі.

Аліна схапілася за галаву:

— За намі гналіся дзевяць чалавек, усе з нажамі, кніжкамі і п’яныя! Добра, што вы нам адчынілі, а то яны крычалі: «Стойце, дагонім вас і будзем вершы Хадановіча чытаць да раніцы!» Прыхільнікі творчасці паэта. Напэўна, хацелі нас у фан-клуб запісаць. А я, шчыра кажучы, увогуле вершы не люблю.

— А што ты любіш? — мужчына падкруціў вус і ўзяў Аліну за стан.

— Я люблю… вусатых мужчын! — Аліна пагладзіла яго па жываце.

— Ох-хо-хо! Гэй, ты, маладажон, пакліч там нашых, скажы, што забеглі тры коткі, няхай мужыкі ідуць сюды! — закрычаў мужчына.

— Вы не падгГаннайце работнікаў кілбаснага цэху, — усміхнулася Ганна. — Тыя, з кнігамі, сказалі, што ўсё роўна нас дачакаюцца, хоць да світанку будуць вакол будынка хадзіць.

— Так-так, — падтакнула Таня. — Вельмі ваяўніча настроеныя. Змагары за беларускае адраджэнне — яны такія! Каб толькі палатачны лагер не разбілі ў вас пад вокнамі, каб асадай узяць.

Мужчына ўважліва паглядзеў на Аліну:

— Дзе я мог бачыць твой твар?

— У мяне вельмі тыповы твар, усе кажуць, што недзе мяне бачылі. Але я цябе не памятаю: не абслугоўвала.

— Ну дык самы час пачынаць!

— Пакажы мне, дзе тут у вас прыбіральня, — прашаптала Аліна ў вуха ахоўніку і ўкусіла яго за мочку.

У канцы калідора з шэрымі сценамі мужчына спыніўся каля прыбіральні, прапусціў Аліну наперад, замкнуў памяшканне і падышоў да дзяўчыны:

— Хадзі сюды!

Тая адкрыла сумачку:

— Пачакай, у цябе ж няма, напэўна, ты непадрыхтаваны, я ў сябе знайду такую штучку, каб у мяне потым не нарадзіліся вусатыя дзеткі… Адвярніся, мне трэба нешта па-жаночы зрабіць!

Вусаты ахоўнік адвярнуўся і адразу атрымаў моцны электрычны разрад.

Аліна ўцягнула мужчыну ў адну з кабінак, паваліла на ўнітаз, зачыніла кабінку знутры, а потым ускараскалася на ахоўніка і перабралася ў суседнюю кабінку, адкуль і выйшла, абцягваючы спаднічку.

Вярнуўшыся, яна заспела Ганначку і Таню за вясёлай размовай з пяццю здаровымі мужчынамі. Яны «травілі» анекдоты і гучна іржалі.

Аліна дастала з сумачкі бутэльку гарэлкі:

— А давайце за знаёмства, па маленькай?

— Не, нам па інструкцыі няможна! — прабубнеў адзін з мужчын, які падаваўся самым маладым.

— На ўсе выпадкі інструкцый не набярэшся, давай-давай!

Аліна разліла гарэлку па пластыкоўках.

Мужчыны абвясцілі тост за мілых дам і закінулі галовы. Аліна паліла сваёй гарэлкай кактус, што стаяў каля камп’ютара. Ганначка з Таняй зрабілі тое ж самае.

Праз пяць хвілін пяцёра ахоўнікаў спалі, як суркі.

— Клафелін? — спыталася Ганначка.

Аліна кіўнула і папрасіла, забіраючы ў ахоўнікаў пісталеты ды рассоўваючы іх за пояс і ў панчошкі:

— Ганначка, адключы сігналізацыю і відэаназіранне. Дзе тут яны ключы захоўваюць?

Праз хвіліну Ганна абвясціла:

— Усё, цяпер па іхніх калідорах можа хадзіць маршам духавы аркестр: ніхто і не заўважыць.

За дзвярыма нехта адкашляўся і сказаў, уваходзячы:

— Мужыкі, а што ў нас з тэхнікай, чаму ўсё выключылася?

Таня ўдарыла мужчыну, што ўвайшоў, бутэлькай па галаве. Ён упаў. Дзяўчына паставіла бутэльку і сказала:

— Нам на чацвёрты паверх. Мяне вадзілі туды.

— ганна, спускайся ў падвал, нашыя мужчыны, напэўна, цяпер там.

Таня спынілася каля вялікага шклянога стэнда і паказала на дзверы побач з ім:

— Вось тут.

— Аліна ўставіла ключ у адтуліну. Замок не паддаваўся. Яна са злосцю націснула на ручку, ручка адразу ж адвалілася і балюча ўдарыла Аліну па ступаку. Аліна штурхнула дзверы нагой, і яны расчыніліся.

Пасярод кабінета стаяў велізарны стол, а на ім ляжаў Міхал, шчыльна прывязаны вяроўкамі да стальніцы, з кляпам у роце.

Аліна падбегла да Міхала:

— Міхал Барысавіч! Страшная штука гэтая жаночая інтуінцыя. Даражэнькі ты мой лоерчык, дай я цябе развяжу!

— Алінка, што са мной было, ты нават не ўяўляеш! — Міхал скінуў з сябе апошнія вяроўкі і зваліўся са стала, зачапіўшы нагою фотаздымак у чорнай рамцы.

Аліна падняла фота і падышла бліжэй да акна, за якім гарэў адзінокі ліхтар. На здымку ззяла прыгажосцю і стразамі на ашыйніку трагічна загінулая дварнячка Жуля.

— Жуля. Жульета. Вось гэта нумар!

— Ты, і праўда, ведаеш кожнага сабаку, — сказаў Міхал.

— Так. І гаспадара таксама ведаю. Калі гэта той, пра каго я думаю, то мы дажываем апошнія гадзіны. Ён бывае вельмі жорсткі з людзьмі. Трымай пісталет, і пабеглі адсюль!

Унізе іх ужо чакалі астатнія ўдзельнікі місіі. Дзіма здымаў з твару павуту, Антон абтрасаў пыл з адзення, Косця чысціў чаравікі агромністай насоўкай. Ганначка адрапартавала:

— Пры абыходзе давераных нам тэрыторый жывых аб’ектаў не выяўлена!

— Акрамя вось гэтага, — Косця зняў з карка вялікага пацука, што спакойна сядзеў у праграміста за каўняром.

Дзяўчаты завішчалі і зрабілі скачок, па выніковасці параўнальны са скокамі алімпійскіх чэмпіёнаў.

— Гэта самка. Яе завуць Матрыца! — Косця паказытаў пацучысе мызачку.

— Яна сама табе сказала? — спыталася Аліна.

Матрыца грызанула Косцю за палец, упала на халодную падлогу і знікла ў вентыляцыі. Ганна і Таня зноў заверашчалі ды скокнулі на рукі сваіх мужчын, згубіўшы парыкі. Міхал тужліва паглядзеў на Ганначку, што павісла на Антоне, і сказаў Аліне:

— Можаш кінуцца мне на рукі.

— Не ўтрымаеш, Міхал. У цябе быў шанец, — адказала Аліна, зняла парык і пашпацыравала да аўтамабіляў.

Мікіта памкнуўся да ўвахода і дужа здзівіўся такому пампезнаму з’яўленню дырэктаркі.

— Нічога сабе! Аліна Мікалаеўна, вы вяртаецеся з выкрадання як са свята: з песнямі, танцамі і цэлым натоўпам народу! Вас што, скралі ўсіх разам?

— Можа і так! — какетліва прамовіла Аліна, хаваючы адну руку за спінай, і абапёрлася на гітару, якую трымала для раўнавагі, але ўсё роўна хісталася, бо была на абцасах.

Мікіта абвёў вачамі вясёлую кампанію, ад якой патыхала алкаголем, і выдаў:

— Бандыты вас самі адпусцілі, так? Ну і правільна, я б на іх месцы таксама не вытрываў. А мы, між іншым, тут трымаем кругавую абарону. Твае музыкі пачалі сведчыць супраць саміх сябе.

— Ды ну іх! Лепш паглядзі: я табе падаруначак прывезла! — сказала Аліна і працягнула Мікіту газовачку, ледзьве не ўпусціўшы яе.

Мікіта падхапіў лямпу. Аліна закінула гітару на плячо, маючы намер рушыць наперад:

— Дарэчы, знаёмся, Мікіта: гэта — Дзіма Мо… мой жаніх. Гэта Таня — ягоная каханка. Гэта Ганна… дзяўчаткі, чаго вы там корпаецеся?

Ганначка і Таня ніяк не маглі выбрацца з машыны. Калі нарэшце ў іх гэта атрымалася і дзяўчаты прамямлілі: «Здрасьця!», Мікіта гаркнуў у мегафон:

— Ася, рыхтуй грымёраў і пляцоўку, будзем здымаць, вакалістка прыехала!

Калі ўся кампанія ўвайшла ў павільён, там стаяла мёртвая цішыня. Усе гадалі, што будзе рабіць дырэктарка: пачне кідацца посудам ці пазбавіць усіх прэміі за тое, што матэрыял яшчэ не гатовы. У цішыні басіст неасцярожна крануў струну, тая загула, як чмель. Аліна павярнулася на гук, ударыла па струнах гітары і зацягнула:

— Ту-ман я-арам… ту-ман да-лі-но-о-ю-у-у…

Ганначка і Таня пачалі падпяваць.

Мікіта шапнуў Наташы:

— Хутчэй апранай Таню ў касцюм анёла, а то яна ўпадзе і засне, а следам зваліцца нашая Аліна Мікалаеўна!

Аліна ўхапілася за Мікіту:

— Двоечнік, хутчэй заканчвай здымкі, у нас яшчэ ёсць адна тэрміновая справа недалёка ад Брэста.

— Табе трэба выспацца!

— У машыне выспімся. Усе. Дарэчы, дзе той самы чамаданчык?! Хачу паглядзець на яго і на грошы, — Аліна азірнулася і заўважыла сем чамаданаў, што стаялі роўным шэрагам каля сцяны. — О, чамаданы прывезлі!

— Дарэчы, тут калектыў цікавіцца, навошта нам столькі чамаданаў? — спытаў Мікіта.

— А-а! Дык гэта я ў гонар заканчэння работы над праектам прэмірую вас паездкай у Намібію і дару кожнаму па чамадане! З кракадзілавай скуры, заўважце, бо я не жмот. Заўсёды марыла пра чамадан з кракадзілавай скуры… А ў нас жа сацыялізм у цэнтры: пра што мару я, пра тое мусіце марыць і вы! А вы іх адкрывалі? Можа, там таксама грошы і мы цяпер мульцімільянеры?

Мікіта прыкрыў Аліне рот далонню і пацягнуў яе ў касцюмерную. За імі накіравалася і ўся падпітая кампанія. На лесвіцы яны сустрэлі Яначку, што некалькі гадзін сядзела над дакументамі і правярала пераклады. Яна ўвесь час пацягвала гарбату, у якую Наташа клапатліва дабаўляла бальзам. Шчокі Яны ўжо былі ярка-чырвоныя, а вочы — надзвычай гарэзлівыя. Яначка абняла Аліну:

— У паперах усё правільна. Каня мне варанога і лук са стрэламі, я прымыкаю да вашага войска!

Антон адкрыў чамадан. Усе ахнулі:

— Ого!

— Не такая ўжо і вялікая сума. Значна цікавей, чаму налікам і ў чамадане, — сказаў Косця.

— Хабар прасцей даць наяўнымі, чым перавесці на рахунак: усе пераводы пільна адсочваюцца і фіксуюцца, — патлумачыў Антон.

— А чамадан які шыкоўны! — Ганна правяла па ўнутранай абіўцы накрыўкі і войкнула, зачапіўшыся за тканіну залатой бранзалеткай.

Абіўка адарвалася, і з-за яе вывалілася кружэлка без апазнавальных знакаў.

— О, дыск! Глядзіце! Цікава, што на ім — музыка альбо кіно «тры іксы»? — спыталася Аліна, якая чэпка трымалася за Мікіту, каб не ўпасці.

— Трэба праверыць. Там можа быць усё што заўгодна. Ёсць свабодны камп’ютар? — Антон узяў кружэлку.

— Камп’ютар ёсць — часу няма. Пакідаць тут грошы небяспечна, за намі ў любы момант могуць прыехаць.

Аліна рассмяялася, успомніўшы, што з каляднага часу ў касцюмернай мусіў захавацца дужа цікавы рэквізіт. Потым яна папрасіла Мікіту патрымаць драбіну, ускараскалася на верхатуру ды сцягнула з паліцы чырвоны дзедмарозаўскі мех. Перавярнуўшы яго, яна высыпала на падлогу цэлы стос пачак еўра і загадала:

— Фальшыўкі — у чамадан, грошы — у мех. Мех — у «Тэхноладжы прайм», чамадан — у бункер. Мікіта, скажы Асі, каб збірала тэхніку: хай возьме з сабою камеру і святло. Мы выязджаем.

— Куды?

— Канцавая мэта — бункер пад Брэстам.

— А камера нашто?

— Будзем здымаць дакументальнае кіно.

— А як жа кліп? — занерваваўся Мікіта. — У мяне музыкі ў павільёне і коні на двары…

Аліна схапілася за сэрца:

— Якія коні?

— Ну, як… будучыя адзінарогі. Я выпісаў коней для здымак. Белых. Ледзьве знайшоў!

— Дзе яны?

— У гаражы.

— Мікіта! Ты загоніш мяне ў дамавіну! Завязвай са сваімі барабанамі, адбарабаніў сабе апошні розум! Гэта ж трэба — ператварыць прадзюсарскі цэнтр у стайню! Ты б яшчэ тут свінаферму арганізаваў ці аўчарню! — Аліна звярнулася да Наташы. — Наташа, пакажы мне каштарыс гэтага роліка.

Наташа выцягнула з чырвонай папкі, якую паўсюль насіла з сабой, каштарыс на дванаццаці аркушах. Аліна прагартала паперы:

— Так… так… дэкарацыі, бутафорыя, касцюм Анёла… кава, цукар. Авёс. Авёс?

— Авёс, — кіўнуў Мікіта. — Коням трэба харчавацца.

— А гэта што? Гунькі — восем штук?

— Гунькі, — зноў пацвердзіў Мікіта пункт у каштарысе. — Той, хто працуе як конь, мае права на порцыю аўса і цёплую гуньку!

— Я на цябе самога гуньку нацягну! Гэта ж трэба — адвярнулася на пару тыдняў, ажно каштарыс вырас утрая! Як гэта ты коней у гатэлі не пасяліў, га?

Аліна кінула каштарыс Наташы.

— Едзем. У нас няма часу разбірацца ў гэтай блытаніне з коней і гунек. Застанемся жывыя — заўтра пагаворым.

Ад цэнтра ад’ехалі пяць аўтамабіляў. Аліна забрала з сабою ўсіх ахоўнікаў, пакінуўшы будынак пад прыдгляд вахцёршы-пенсіянеркі Клаўдзіі Сцяпанаўны ды папярэдзіўшы тую, каб яна ні ў якім выпадку не выпускала з замкнёнага павільёна музыкаў.

Клаўдзія Сцяпанаўна прайшлася па апусцелых калідорах, праверыла, ці зачыненыя вокны ў кабінетах: уначы ізноў абяцалі дождж. Пасля жанчына вярнулася на пост, заварыла сабе гарбату з чаборам, які сама збірала ўлетку, начапіла акуляры ў чорнай аправе і пачала вывучаць часопіс «Зёлкі Беларусі».

Праз некалькі хвілін у дзверы загрукаталі. Клаўдзія Сцяпанаўна вызірнула ў дзяжурнае акенца. Мужчына спытаўся:

— Дзе дырэктар?

— Малады чалавек, вас, напэўна, дзікі ў лесе расцілі, што вы не ўмееце вітацца? — адказала Клаўдзія Сцяпанаўна — яна да сыходу на пенсію працавала настаўніцай у пачатковых класах.

— Прабачце. Вітаю. Дык дзе дырэктар?

— А нікога няма! Усе з’ехалі.

— Куды?

— Не ведаю.

— Чамадан з сабой неслі?

— Неслі, ды не адзін, а восем. Дырэктар сказала, што ўвесь калектыў цэнтра трымае шлях у Намібію, што вернуцца яны не хутчэй як праз месяц і каб іх ніхто не шукаў па тэлефонах.

Мужчына сеў у аўтамабіль і з’ехаў.

— Нявыхаваны, дзікі тып! — Клаўдзія Сцяпанаўна зачыніла акенца і вярнулася да «Зёлак Беларусі», каб дачытаць старажытнаславянскі рэцэпт пазбаўлення ад завусенцаў.

— Перадайце вашай дырэктарцы, што яна — жмурык! — пачуў Мікіта ў трубцы.

— Амаль што так яно і ёсць, — адказаў той і паглядзеў на Аліну, якая пад шоргат колаў спала на ягоным плячы, абхапіўшы рукамі чамадан з фальшыўкамі.

— Я сур’ёзна! Дабярэмся да вас — перастраляем усіх!

— Ой, перастраляйце, мы хоць адпачнём! — сказаў Мікіта і адключыў тэлефон.

Аліна сніла нешта такое, ад чаго паміж яе броваў прарэзалася зморшчынка. Мікіта даўно заўважыў: яна пачала з’яўляцца на твары Аліны, калі ёй споўнілася дваццаць пяць гадоў.

Мікіта ведаў Аліну з самага дзяцінства — і ведаў не такой, якой звыклі бачыць астатнія. Проста Мікіта быў яе сябрам. Для прыяцеляў і першых сустрэчных у Аліны заўсёды меўся ў запасе міні-спектакль альбо максі-падарунак. Да Мікіты яна прыходзіла іншай.

Сціскала вушак так, што костачкі пальцаў бялелі. Моўчкі пераступала парог. Павольна апускалася на пуфік у вітальні, марудна здымала абутак, расцірала ступакі — яны ўвесь час гарэлі ад пастаяннай мітусні. Размотвала бясконцую шаль. Выключала мабільны. Вінавата ўсміхалася і гаварыла: «Завары мне гарбату… я так стамілася!» Глытала пігулкі. Тахікардыя, дыстанія, высокая тэмпература — заўсёды. Сядала за стол каля акна. Выключалася, нібы нехта нябачны павярнуў тумблер, які адказвае за энергічнасць. Маўчала. Пасля цяжка ўздыхала: «Мікіта, давай яшчэ разок з табой праверым, ці не ўпусціла я чаго?»

Яны ўспаміналі разам. Пілі гарбату. Аліна — з малаком. Мікіта вымаў з лядоўні шакаладку «Алёнка». Аліна чакала, пакуль ён, не развярнуўшы фольгу, паламае плітку і пасуне да яе. Тады яна адкрывала ласунак і пачынала боўтаць пад сталом правай нагой.

Ёй заўсёды было дзесяць гадоў. Яна вельмі баялася холаду, цемры і жабак. Яна любіла сядзець у цішыні і рабіць папяровыя караблікі. Яна хавала блізарукасць пад кантактнымі лінзамі. Асцерагалася мужчын, бо верыла, што яны прыносяць толькі боль, і таму навучылася забіваць адносіны — з аднаго слова.

Аліна не ўмела плаваць і ніколі не бачыла мора.

Мікіта заўсёды быў яе сябрам.

Аліна пачасала за вушкам і ўтыкнулася носам у Мікітава плячо. Ёй сніліся брыганціны пад белымі ветразямі. Дзяўчына спала вельмі моцна: не чула, як па дарозе да бункера завязалася перастрэлка і хлопцы нечакана для сябе пусцілі ў кювет тры джыпы, пад завязку ўзброенымі да зубоў мужчынамі.

— Тут трэба звярнуць! — сказаў Дзіма вадзіцелю. Ён ехаў у галоўнай машыне і паказваў дарогу. Досвед падарожжаў аўтастопам не знік бясследна: Дзіма навучыўся дакладна запамінаць арыенціры на мясцовасці, нават калі гэтымі арыенцірамі былі самыя простыя, нічым не адметныя кусты. — Цяпер тут, па каляіне, прама, прама, да палянкі… Усё, прыехалі! Прачынайцеся, суркі!

Таня і Косця, якія спалі на заднім сядзенні, неахвотна адплюшчылі вочы.

Аліна таксама прачнулася — ад таго, што аўтамабіль спыніўся. Яна паглядзела на Мікіту і спыталася:

— Дабраліся? Усё ціха?

— Як быццам, — адказаў ён і паправіў Алініну прычоску.

— Тады бярыце ліхтары, камеру, акумулятары, што там яшчэ… — Аліна пазяхнула і выбралася з салона, хутаючыся ў шырокі чорны плашч, пазычаны ў касцюмернай: нічога больш прыстойнага і цёплага там не знайшлося. Сама яна не выпускала з рук чамадан з фальшывымі грашыма.

— Вадзіцелі ўсе ўзброеныя? Аўтамабілі пакінем тут, ахова пойдзе з намі, — сказаў Антон.

— Пачакайце крыху! — Ганначка выцягнула з-пад палатак і гітары паходную аптэчку. — У гэтай ролевай гульні я буду санітаркай!

Маладыя людзі адзін за адным падышлі да люка, з якога днём Аліна, Дзіма і Таня выбраліся на палянку. Каля люка мірна драмалі ў спальных мяшках двое: адзін, падобны да зайца, і другі — падобны на прапаршчыка.

Ася ўзяла на плячо камеру і ўключыла яе.

— Мы вядзём наш рэпартаж… ад уваходу ў Той Свет… — прашаптала Аліна.

Ахоўнікі дакладнымі моцнымі ўдарамі «выключылі» дваіх у спальніках і звязалі іх, адцягнуўшы глыбей у лес.

Мужчыны адкрылі люк. Дзіма пайшоў першы. За ім падалася Ася з камерай, потым — Аліна, тэатральна махнуўшы плашчом, а за імі — астатнія ўдзельнікі мерапрыемства. Кампанія з дваццаці напаўцвярозых людзей увалілася ў бункер, дзе панавала цемра і цішыня.

— Гэта мінус першы паверх, а ўсяго іх — мінус тры, і нам трэба патрапіць на самы ніжні, — прагаварыў Дзіма і пачаў праціскацца паміж мэбляй да праходу, што вёў на лесвіцу.

Ася спатыкнулася аб спінку ложка з балдахінам.

— Якая раскоша! — захапілася яна, калі прамень ліхтара выхапіў з цемры ўвесь ложак. — Пачакайце, пачакайце, а давайце я вас усіх здыму на гэтым ложку, такі шыкоўны выйдзе кадр! А ну, скучыліся хуценька!

Аліна паваліла на матрац Ганначку, тая пацягнула за сабой Антона, Антон зачапіўся за загрыміраваную ў Анёла Таню, Таня ўхапілася за Яну, Яна засмяялася і штурхнула Мікіту. Косця, Міхал і Наташа ўпалі зверху. Усе куляліся, як кацяняты, і смяяліся. Ахоўнікі трымалі ліхтары, шчаслівая Ася бегала з камерай вакол ложка: ёй рэдка даводзілася здымаць такія рухавыя сцэны, а для карпаратыўнага архіва гэта былі бясцэнныя кадры.

— Ну, хопіць вам ужо! — крыкнуў Дзіма, якому карцела хутчэй даведацца, што за інфармацыя знаходзіцца на вінчэсцеры.

Кампанія прамінула мінус другі паверх з галерэяй дзвярэй і спынілася каля люка, што вёў у памяшканне на паверх мінус тры.

— Адтуль, знізу, гэтая крышка адкрываецца пасьянсам. А вось адсюль — не ведаю, — прамовіў Дзіма.

— Будзем ламаць? — прапанаваў Мікіта і падштурхнуў да крышкі самага рослага ахоўніка.

— Не-не, раптам тут сігналізацыя альбо ўсё замініравана? — Антон пасунуў ахоўніка і прысеў, каб лепш разгледзець лічбавую панэль злева ад крышкі. — А-а, ну ўсё не так страшна! Косця, глядзі!

Косця прысеў побач з Антонам, яны крыху параіліся на праграмістскім дыялекце. Косця папрасіў у Яны нэтбук, які тая не выпускала з рук. Ён выняў з кішэняў цэлы скрутак рознакаляровых кабеляў, якія Аліна адразу ж ахрысціла «шнуркамі», і падключыў ноутбук да панэлі. Хлопцы крыху пакалупаліся. Крышка люка бясшумна ад’ехала ўбок.

Косця і Антон, абгГаннаючы адзін аднаго, кінуліся да камп’ютараў.

— Нашыя машынкі, нашыя! Памятаю іх! — паўтараў Антон.

— Зараз мы паглядзім, для чаго яны былі патрэбныя! — Косця прыкруціў вінчэсцер, уключыў камп’ютар і запусціў дыск, знойдзены ў чамадане.

Некалькі напружаных хвілін чакання — і праграма ўсталявалася.

— Тут недзе ёсць серверная. Можа, нават за сцяной. Вялікі аб’ём інфармацыі. Усё вельмі сур’ёзна. Ды яшчэ па-англійску. Я ўмываю рукі, — Косця адышоў ад камп’ютара.

Яначка села перад маніторам і заявіла:

— Аб’ём матэрыялу агромністы, але вы не хвалюйцеся, нам не давядзецца вывучаць яго ўвесь. Таму што нас вельмі хутка заб’юць. Тут базы дадзеных, кампрамат на чыноўнікаў, сакрэтныя дакументы…

— «Вікілікс»? — спыталася Аліна.

— Не-е, «Вікілікс» — гэта так, збор баек і фантасмагорый. Я так мяркую, тут усё значна сур’ёзней. Глядзі: план перадзелу свету. Прыйшла бяда, адкуль не чакалі! Альбо гэта жарт, альбо хутка пачнецца трэцяя сусветная вайна. План размеркавання ядзернай і псіхалагічнай зброі… О, яшчэ, глядзі як цікава: яны называюць насельніцтва краін, то бок, нас з вамі — lausers, гэта нешта сярэдняе паміж looser — няўдаліца і lause — блыха. Мы з вамі блохі, якім не пашанцуе пажыць у новым свеце. А асабліва не пашчасціць індусам і кітайцам: па задуме, іх застанецца не больш як па мільёне асобін.

— Ну, яны не вымруць: у адных ёсць Кама-Сутра, у другіх — танныя няякасныя прэзерватывы, — сказала Аліна. — Што там яшчэ, у двух словах?

— Вось, самае цікавае… Афрыку плануецца зноў каланізаваць. «Яны ўсё роўна не ўмеюць працаваць і карыстацца рэсурсамі». Еўропа аб’ядноўваецца ў Федэратыўную Англа-Гішпанскую Франка-Германію. Легалізуюцца наркотыкі. Антарктыда ператвараецца ў беларускую калонію, там устанаўліваецца.

— А Ізраіль? — пацікавіўся Міхал.

— Ізраіль тут нават не згадваецца.

— Не, тады я гэты план не падтрымліваю!

— Затое тут згадваюцца прозвішчы дужа важных асоб.

— Што яны курылі? Я хачу тым жа зацягнуцца! — сказала Ганначка.

— Паважаныя знаўцы, увага, пытанне: што будзем рабіць? — прамовіла Аліна.

Усе прымоўклі. Стала чутно гудзенне тэхнікі і скрыгат Наташыных пазногцяў: пакуль усе разбіраліся з сакрэтным планам перадзелу свету, яна спакойна прыводзіла ў парадак кіпцюрыкі.

— А што? Жанчына пры любой уладзе павінна выглядаць як багіня, а не як кентаўр! — паціснула яна плячамі, заўважыўшы перакошаныя твары сваіх калег.

— Наташа, пачакай крыху з касметычнымі працэдурамі. Значыць, так. Прапаную пазваніць у КДБ і запрасіць іх сюды! — сказаў Мікіта.

— У які КДБ? — спытала Аліна. — Давайце лепш выдалім усю інфармацыю з сервера. Гэта проста небяспечна — пакідаць яе тут. Хоць гэта і падобна на трызненне душэўна хворага тушкана, але ж забіць нас хочуць па-сапраўднаму. Хто за тое, каб знішчыць дадзеныя?

Мікіта падняў руку ўгару:

— Я! Я і праўда баюся глабальных змен ва ўладкаванні свету. Мяне задавальняе так, як ёсць, а ў новым свеце ці знойдзецца месца для мяне? Не ведаю. І я не хачу жыць у Антарктыдзе. Там холадна.

Следам за Мікітам усе, акрамя Косці, узнялі рукі. Косця павольна правёў далонню па валасах, выхапіў у ахоўніка пісталет, прыцягнуў да сябе Наташу і прыставіў дула да яе скроні:

— Не дам! Усе назад! Да сцяны!

Прысутныя настолькі здзівіліся, што нават не знайшлі што сказаць і моўчкі выканалі загад ціхага праграміста.

— Я біўся над гэтай праграмай два гады. Абслугоўваў сервер. Удкладняў базу дадзеных, атрымліваў новыя звесткі. Канешне, я быў не адзін. Мы ўсе працавалі на агульную ідэю, і нам за гэта плацілі вялікія грошы. Але ж я магу мець у мільёны разоў больш! Вы думалі — я няўдачнік, батанік, шызік без дзяўчыны і перспектыў? Думалі, што я вечна буду працаваць на вашай дохленькай фірмачцы? Ды хутка ўсе жанчыны свету будуць змагацца за права правесці ноч са мной, а я, калі пажадаю, буду іх пасля забіваць!

— Ды вы, дарагі сэр, паводзіце сябе натуральна як Клеапатра! — сказаў Мікіта. — Толькі тая была, па-першае, царыцай, па-другое, прыгожай, а па-трэцяе, тое, што яна забівала сваіх палюбоўнікаў, усё роўна не выратавала яе ад змей у будуары.

Антон рушыў наперад, каб паспрабаваць утаймаваць Косцю. Той сціснуў пісталет:

— Назад, або я застрэлю яе!

— Пусці мяне, псіх ненармальны! — Наташа завішчала, як някормленае парася, зажмурылася і з усяе сілы ўдарыла Косцю тонкай «шпількай» боціка па ступні. Косця скрывіўся ад болю, аслабіўшы хватку. Наташа вывернулася і, не адплюшчыўшы вачэй, махнула пілкай для кіпцяў у прастору — туды, дзе, па яе разуменні, мусіў знаходзіцца захопнік свету. Пілка пратыкнула наскрозь Косцеву шчаку. Наташа прыадкрыла левае вока, убачыла сваю пілку, якая тырчала з праграмерскай шчакі, прашаптала: «Мама родная…» — і захісталася, маючы цвёрды намер страціць прытомнасць. Косця прашыпеў:

— Ах ты, котка драная!

— Што-о? — Наташа адразу ж апрытомнела. — Сам ты кот! Падвальны!

Дзяўчына схапіла клавіятуру і ўдарыла Косцю па галаве. Той упаў, у палёце выцяўся скроняй аб рог століка ды сціх на падлозе.

— Зараза такая, абцас аб яго зламала!

Наташа спакойна прысела на стульчык і пад апладысменты ўсіх прысутных пачала вывучаць свой боцік.

— Антон, ты ведаеш, што рабіць. Выдаляй усё, каб ані слоўца не засталося! — загадала Аліна.

Пакуль Антон калупаўся з серверам, усе напружана чакалі. Але хутка кожны знайшоў сабе зГаннатак па сэрцы. Аліна мітусілася па бункеры, як ільвіца па клетцы, і паглынала супакаяльныя прэпараты з аптэчкі. Ася бегала з камерай і здымала ўсё, што траплялася ёй на вочы: павуту, Косцю без прытомнасці, Антона за працай, тэхніку, разутую Наташу, Мікіту, які запісваў у нататнічак пранікнёны запавет, ужываючы шмат складана-дапасаваных сказаў. Ганначка і Яна гутарылі пра перадвясельныя клопаты і пацягвалі з пляшачак каньячок, таму што іх пачало «адпускаць». Міхал сядзеў у дальнім куточку ды прыкідваў, каго са сваіх знаёмых адвакатаў ён возьме сабе ў абаронцы, каб кампенсаваць маральную шкоду, калі гэтая заварушка скончыцца найлепшым чынам для адважнай кампаніі і ўсе застануцца жывыя.

Таня падышла да Дзімы:

— Я хачу з табой пагаварыць. Толькі не тут, бо занадта многа людзей.

— А дзе?

— Там, наверсе, — яна ўзяла Дзіму за руку і павяла за сабой.

Аліна ўхапіла Асю за крысо, і яны на дыбачках пайшлі за Таняй з Дзімам.

— Даруй мне, Дзіма, — прамовіла Таня і села на вялікі ложак з балдахінам. — Трэба ж было мне гэтыя чамаданы паблытаць! Я табе ўсё сказала б, калі б не твая дзелавая Аліначка. Ты ж не будзеш з ёй жаніцца?

Таніны пальцы забегалі па Дзімавай шыі, а вочы загарэліся жывёльным бляскам. Таня, як і большасць жанчын, здымала ўнутранае напружанне ў ложку, дзе можна было некалькі разоў загнаць мужчыну, як бегавога скакуна, выгаварыцца ў ягоныя вушы, а пасля заснуць, перакінуўшы свае непрыемнасці на мужчынскія плечы. І ад раніцы яе турботы рабіліся праблемамі партнёра, а сама Таня ўжо пра іх нават не згадвала, кідаючыся ў новыя прыгоды, ды здзіўлялася: чаго яе мужчына «такі заклапочаны».

— Не буду, — адказаў Дзіма, адчуўшы, што ягоны арганізм аптымістычна рэагуе на Танін заклік «павырашаць праблемы». - Шчыра кажучы, я баюся, што такі рытм жыцця, як у Аліны, я проста не вытрымаю.

— Ты яе не кахаеш. Ты ж любіш толькі мяне, праўда? — Таня пацалавала Дзіму ў жывот.

— Так. Я цябе кахаю.

— І мы заўсёды будзем разам?

— Так!

— А чым дакажаш? — спыталася Таня і расплікнула гузік на Дзімавых штанах. Рука дзяўчыны намацала ў кішэні хлопца нешта цвёрдае. Таня ўсміхнулася, выцягнула адтуль пісталет і паклала яго пад матрас.

— Я прапаную табе… руку. Пойдзеш за мяне? — сказаў Дзіма, адшпіліўшы бутафорскія анёльскія крылцы, што недарэчна тырчэлі ў Тані за спінай. Пасля ён пусціў свае рукі звычным шляхам: адну — да Таніных грудзей, а другую — туды, дзе пачынаюцца жаночыя ногі і ўсе праблемы.

Таня салодка застагнала і зашаптала:

— Не бойся, Дзімка… я яму скажу і ён цябе не кране… ён пераб’е ўсіх тых ідыётаў, што нішчаць плён працы ягонага жыцця… а ты будзеш жывы, таму што я яму загадаю цябе не чапаць!

Дзяўчына штурхнула Дзіму, сама апынулася зверху, і раптам раздаўся стрэл. Таня збялела, асунулася ды ўпала на Дзіму.

— Дык вось з кім ты круціла шашні, даражэнькая мая нявеста! — прамовіў да болю знаёмы Аліне голас.

З цемры выйшаў Джэром у суправаджэнні цыганоў і цыганак. Ён тужліва паглядзеў спярша на пісталет, пасля — на Таню, затым — на Дзіму, што ляжаў пад ёй і баяўся паварушыцца.

— Якую ты руку ёй прапанаваў? Вось гэтую, правую? — спытаўся Джэром.

Дзіма кіўнуў.

— Ну, усё. У мяне няма нявесты — у цябе няма рукі!

Джэром перадзёрнуў ствол і стрэліў Дзіму ў правае плячо. Хлопец ускрыкнуў.

Цыганы перапалохана кінуліся да выхада, але Джэром перавёў пісталет на іх і сказаў:

— Куды? Стаяць! Я вам за ўвесь вечар заплаціў! Спявайце!

Цыганы спыніліся, павярнуліся ды зацягнулі сумны раманс пра каханне, больш падобны на рэквіем.

— Чаго ты так паспяшаўся з заляцанкамі, хлопча? — спытаў Джэром. — Я ўсё роўна не жылец. Мой цыроз мяне заб’е праз якія пару-тройку месяцаў. Пачакалі б крыху — і любіліся сабе… а Таня, можа, зацяжарала б ад мяне ды дзіця нарадзіла. Крыўдна сыходзіць вось так, не працягнуўшы свой род у нашчадках… Ты сабе яшчэ народзіш, я цябе забіваць не буду, я ж не звер які… Я ж мужчына. А жанчыны — звяры. Звяркі. Сучкі.

Аліна падштурхнула Асю. Дзяўчаты, як дзве партызанкі, бясшумна папаўзлі да выхада. Джэром іх не заўважыў: ён прысеў на ложак і спавядаўся перад параненым Дзімам пад тужлівыя акорды старажытнай цыганскай песні.

— Шухер, даражэнькае спадарства, Джэром тут, з пушкай ды цыганамі! — закрычала Аліна, спускаючыся па лесвіцы на мінус трэці паверх следам за Асяй. — Антош, у цябе работа на якой стадыі?

— На перадапошняй.

— Трэба, каб на апошняй! Дзе мой чамадан?

— Вось ён, — Наташа падцягнула чамадан да сваёй дырэктаркі.

Усе схапіліся за зброю.

З адтуліны ў столі пачулася музыка і самотныя гукі цыганскага рамансу. Цыгане адзін за адным павольна спусціліся па лесвіцы ўніз і выстраіліся паўкругам. Апошняй узнікла постаць Джэрома. Ён таксама нікуды не спяшаўся і трымаў цыганоў пад прыцэлам.

— Прывітанне, Джэром! — гучна прамовіла Аліна.

— Андатра, гэта ты! Вітаю цябе, — прагаварыў Джэром.

— Вось твае грошы, Джэром. Мы іх знайшлі. Бачыш: усім светам шукалі! — Аліна паставіла чамадан на падлогу і адкрыла яго.

— Усе? — спытаўся Джэром.

— Усе.

— А ты мяне не падманваеш, Андатра?

— Не, Джэром. Калі я цябе падманвала?

— Тады, калі сказала, што з цыганамі будзе весела. Ажно яны такое спяваюць, што хочацца памерці. Але ж я не памру раней, чым заб’ю вас.

— За што? — спыталася Аліна.

— Вы цяпер ведаеце мой галоўны сакрэт і патапталіся сваімі нажышчамі па маёй утульнай схованцы. — Джэром прамовіў гэта настолькі трагічна, што Наташа заплакала.

— Няма ў цябе больш сакрэту. Мы з сябрамі параіліся і большасцю галасоў пастанавілі, што не хочам жыць у свеце, які ты нам прапануеш, бо гэта нешта недарэчнае. Інфармацыю мы знішчылі.

Джэром паціснуў плячамі:

— Тады мне ўсё роўна давядзецца вас забіць, бо вы мяне смяротна пакрыўдзілі: праз вас я страціў мару… Ты будзеш першая!

Джэром сумна перавёў зброю на Аліну, два разы міргнуў — і ўпаў, скошаны стрэлам.

З адтуліны ў столі зваліўся на падлогу Дзіма з пісталетам у руцэ.

Аліна і Ганначка сядзелі ў любімай піцэрыі. Вакол віліся ветлівыя афіцыянты. На стале дыміліся гарачыя італьянскія пончыкі. У вокны шкрэблася завіруха: пасля бясконцых восеньскіх дажджоў выпаў нарэшцэ першы снег, і горад, пабелены завеяй, дыхаў прадчуваннем хуткай рамантычнай сустрэчы са снегаўборачнай тэхнікай, якая з красавіка прастойвала ў гаражах. Дзе-нідзе ў вітрынах пачалі з’яўляцца папяровыя сняжынкі і рознакаляровыя гірлянды.

Дзяўчаты пілі гарбату і вялі гутарку.

— А мне Дзіма ліст даслаў, — сказала Аліна, якая перамешвала цукар у кубку. — Ад рукі, на аркушы. Почырк у яго, канешне… як курыца лапай!

— Ну, што ты, якая курыца — арол! — засмяялася Ганначка ды адкусіла кавалак пончыка, праверанага на кашэрнасць.

— Арол. І праўда.

— А чаго на аркушы? Рамантыкай накрыла?

— Не. Дактары забарГаннаюць карыстацца ноўтбукам.

— І што ён піша?

— Піша, што ягоныя бацькі ачмурэлі. Двойчы. Першы раз — калі ўбачылі яго ў выпуску навін на шпітальным ложку. Нічога сабе: адпусцілі сына ў рэстаран! Затое, піша, бацька вельмі шчаслівы. «Малайчына, сын, атрымаў баявое хрышчэнне ды сапраўднае раненне, герой, так і далей трымаць!»

— А другі раз чаго ачмурэлі?

— Калі ўбачылі ў яго на пальцы заручальны пярсцёнак ды з нявесткай пазнаёміліся. Якая ў суседняй палаце ляжыць.

— З кім гэта? — здзівілася Ганна.

— З кім! З Таняй. Я даставіла ў шпіталь работніцу ЗАГСу, тая правяла цырымонію. Нашыя Дон Кіхот і Дульсінея павінны трымацца разам, паасобку яны толькі нашкодзяць і адно аднаму, і ўсяму свету.

— І Дзіма дараваў ёй здраду?

— Я яму патлумачыла, што гэта не здрада. Таня шчыра хацела адхапіць Джэромавы грошы, каб бязбедна жыць з Дзімам. Яна ж ведала, што Джэром памірае.

— Не дужа высакародна!

— У кожнага сваё разуменне высакароднасці.

— А як жа твой шлюб і прыгожы мужчынскі твар побач?

— Не, я тут падумала… Прыгажосць — вельмі ненадзейны спадарожнік. Мужа трэба шукаць разумнага. А пакуль… я лепш сабе ў Намібіі пабудую яшчэ адзін «MoST», каб не было часу нават думаць пра мужчын. Дарэчы, у нас калі вылет?

— А трэцяй гадзіне.

— Ну дык дапівайма-даядайма — і ў «буцэфала»! Хачу найхутчэй абнавіць свой чамаданчык!

— Даўно карцела даведацца: што за мара такая — чамадан з кракадзілавай скуры? — спыталася Ганначка і адкусіла пончык.

Аліна ўсміхнулася:

— З лагера яшчэ. Там такі дух спаборніцтва… ва ўсім і заўсёды. Ён пачынаецца ўжо тады, калі ты забіраешся ў аўтобус. З сумкай альбо чамаданам. Чамадан адразу вызначае твой сацыяльны статус. Бачна, з якой ты сям’і. У мяне была падрапаная старая спартыўная сумка, і мне заўсёды хацелася прыйсці на збор, трымаючы ў руках чамадан — абавязкова з кракадзілавай скуры, каб усе памерлі ад зайздрасці! І вось ён ёсць, чамадан… а лагера ўжо няма.

Раптам Аліне падалося, што за акном мільгнула постаць сівой цыганкі з дзіцём на руках. Аліна пасунулася да шкла, каб лепей разгледзець вуліцу, але ніякай цыганкі там не ўбачыла.

— Прымроілася! — Аліна нахілілася, выцягнула з-пад стала чамадан, адкрыла яго, каб праверыць, ці на месцы дакументы, і войкнула.

Замест адзення і папер у чамадане на чорным аксаміце ляжала пяць вялікіх ружовых дыяментаў.