Rudy Dżil i Jego Pies

PRZEDMOWA

O dziejach Małego Królestwa niewiele nam wiadomo, przypadkiem jednak zachowała się historia jego powstania; ściślej mówiąc, nie tyle historia, ile legenda, bo jest to opowieść niewątpliwie znacznie później sklecona, pełna dziwów zaczerpniętych nie z suchych kronik, lecz z ludowych pieśni, na które też często się powołuje. Dla jej autora wydarzenia, o których opowiada, są już zamierzchłą przeszłością, wydaje się wszakże, iż zamieszkiwał na obszarze należącym niegdyś do Małego Królestwa. Najoczywiściej dość słaby w geografii, zdradza pewną znajomość tej okolicy, podczas gdy o krainach położonych nieco dalej na północ i zachód nie ma po prostu pojęcia.

Wydało mi się warte trudu przetłumaczenie tej nie-zwykłej historii z nader wyspiarskiej łaciny na język bardziej nowoczesny, ponieważ rzuca ona pewne światło na ciemny okres dziejów Brytanii, nie mówiąc już o tym, że wyjaśnia nam pochodzenie niektórych dziwacznych nazw geograficznych. Wielu czytelników pewnie zgodzi się też ze mną, że charakter i przygody bohatera są rzeczywiście interesujące.

Granice Małego Królestwa — zarówno w czasie, jak w przestrzeni — trudno wyznaczyć na podstawie skąpych danych, jakie posiadamy. Od dnia gdy Brutus wylądował na wybrzeżach Brytanii, powstało tutaj i upadło niejedno królestwo. Podział kraju między Locrina, Cambera i Albanaka był tylko pierwszym z wielu różnych i nietrwałych podziałów. Z jednej strony każdy zaścianek przywiązany był do swojej niezależności, z drugiej — królowie żądni powiększenia swoich państw, toteż wieki upływały na przemian wśród wojen i pokoju, radości i smutku, jak wiadomo nam dzięki kronikarzom króla Artura. Były to czasy zmiennych granic, gdy ludzie szybko wspinali się na szczyty i jeszcze szybciej z nich spadali, pieśniarzom zaś nie brakowało ani tematów, ani chętnych słuchaczy. W tej właśnie epoce, zapewne między panowaniem króla Coela a pojawieniem się króla Artura i powstaniem Siedmiu Królestw, rozgrywały się opowiedziane w naszej historii wypadki. Widownią ich była dolina Tamizy i ciągnąca się na północo-zachód od niej kraina aż po góry Walii.

Stolica Małego Królestwa, podobnie jak dzisiejszej Anglii, znajdowała się w południowo-wschodniej części kraju, lecz jego granic dokładnie nie znamy. Prawdopodobnie nie sięgały zbyt daleko w górą Tamizy na zachodzie ani też dalej niż do Otmoor na północy; o wschodniej granicy jeszcze mniej nam wiadomo. Z pewnych wzmianek w legendzie o synu Dżila, Georgiuszu, oraz jego giermku, Suovetauriliuszu, wolno domyślać się, że za ich czasów Małe Królestwo utrzymywało wysuniętą placówkę w Farthingho. Nie należy to jednak do naszej historii, którą przedstawimy wam bez, poprawek i bez komentarzy; pozwolimy sobie tylko uprościć szumny tytuł łacińskiego oryginału na brzmiący skromniej: Rudy Dżil i Jego Pies.