Улялюм

Неба шэрым рыззём па-сірочы

Навісала над лісцем сухім -

Над пакурчаным лісцем сухім:

Быў Кастрычнік, тужлівы і змрочны,

У няласкавым годзе маім:

Слаўся золкі туман нездароўчы,

Сеяў жудасць у лесе глухім -

Поўз ад возера Обэра ноччу

Па гушчарніку Віра глухім.

Тут, сярод кіпарысаў магутных,

Я аднойчы з Душою блукаў.

Між Тытанаў з Псыхеяй блукаў.

Я тады, як паток каламутны,

Палкім сэрцам бурліў, клекатаў

І з жаролаў вулканаў раскутых

Ў край сцюдзёны на Полюс сцякаў -

Па адхонах вулканаў раскутых

Ў край бязлюдны на Полюс сцякаў.

Мы хаваліся ў словах сірочых,

Як у выстылым лісці сухім -

У пакручаным лісці сухім;

І хаця быў Кастрычнік прарочы

У бязлітасным годзе маім

(Ноч Начэй узышла над усім!) -

Мы забылі, што гэтаю ноччу

У прыстанішчы зданяў глухім,

Каля возера Обэра ноччу

Вір блукае па лесе глухім.

А тым часам на ранак патрохі

Павярнуў неабзорны цалік,

Прыйсця ранку пачаўшы адлік,

І ў канцы нашай мглістай дарогі

У расплывістай далечы ўзнік

І, нібыта паўмесяц двурогі,

Таямніча заззяў маладзік -

Як Астарты паўмесяц двурогі,

Чарадзейны заззяў маладзік.

І сказаў я: «Астарта абліччам

У сатканай з уздыхаў начы

Не ўступае Дыяне нічым.

Яна ўсе нашы слёзы падлічыць,

Праз уздыхаў эфір летучы

За сузор'ем Ільва таямнічым.

Яе цёплыя вочы ўначы,

Яе чулыя вочы ўначы

Зіхацяць і ў Нябёсы нас клічуць,

Дзе мы знойдзем нарэшце спачын -

Там, у Леце, за Львом ваяўнічым

Знойдзем мы забыццё і спачын».

А тым часам на ранак патрохі

Павярнуў неабзорны цалік,

Прыйсця ранку пачаўшы адлік,

І ў канцы нашай мглістай дарогі

У расплывістай далечы ўзнік

І, нібыта паўмесяц двурогі,

Таямніча заззяў маладзік -

Як Астарты паўмесяц двурогі,

Чарадзейны заззяў маладзік.

І сказаў я: «Астарта абліччам

У сатканай з уздыхаў начы

Не ўступае Дыяне нічым.

Яна ўсе нашы слёзы падлічыць,

Праз уздыхаў эфір летучы

За сузор'ем Ільва таямнічым.

Яе цёплыя вочы ўначы,

Яе чулыя вочы ўначы

Зіхацяць і ў Нябёсы нас клічуць,

Дзе мы знойдзем нарэшце спачын -

Там, у Леце, за Львом ваяўнічым

Знойдзем мы забыццё і спачын».

Ды сказала Псыхея: «Не веру

Бледнай зорцы, што ў небе ўстае -

Здраднай зорцы, што там устае:

Ах, не стой жа! Ах, пойдзем наперад!

Яе бляск забыцця не дае!»

Так Псыхея сказала і ў шэры

Прах занурыла крылы свае -

Спалатнела ад жаху і ў шэры

Прах занурыла крылы свае -

Белапёрыя крылы свае.

Адказаў я: «Твой страх - недарэчны:

Дрогкай зоркі не маніць святло!

Акунемся ў жывое святло!

Гэта ззянне Сівіліна сведчыць,

Што ўначы Спадзяванне ўзышло -

Ува ўсёй Прыгажосці ўзышло! -

Прывядзе бляск Астарты бясспрэчна

Нас у неба, што днець пачало -

Ах, даверыцца можна бясспрэчна,

Каб у неба нас ззянне вяло,

Дзе ўначы спадзяванне ўзышло».

Гэтак я супакойваў Псыхею,

Каб развеяць смугу яе дум,

Яе горкіх і роспачных дум,

Як упёрлася раптам алея

Ў склеп замшэлы, адкуль веяў сум -

Невыносная жальба і сум,

Мовіў я: «Хто ў тым склепе гібее,

Апавіты ў жалобу і сум?»

Адказала яна: «Улялюм! -

Там магіла тваёй Улялюм!»

Сэрца жалем зайшлося сірочым

І пакрылася лісцем сухім -

Мёртвым, скурчаным лісцем сухім:

Год назад у Кастрычніку змрочным,

Год таму перад склепам нямым

Я ўжо плакаў над горам сваім -

Я ўжо плакаў у змроку глухім

Над няўцешным адчаем сваім!

Ах, якім чараваннем благім

Зноў сюды я заваблены ноччу,

Каб пакутваць у змроку глухім -

Каля возера Обэра ноччу

У прыстанішчы Віра глухім?

І ў слязах мы сказалі абое:

«Ах, няўжо духі дрэў і вады -

Духі чулыя дрэў і вады -

Каб не даць нам сустрэцца з журбою,

Не хацелі пускаць нас сюды -

Да жудлівага склепу сюды -

І наслалі сваёй варажбою

З пекла зорку граха і бяды -

З нетраў пекла сваёй варажоою

Зіхатлівую зорку бяды?»