Назаўтра з самага рання Гуторскі запрасіў да сябе Матроса.
Той прыйсці не забавіўся. Ужо часін праз дзесяць пачуўся ў канцылярыі яго магутны голас.
Яго ўсе з тлумам віталі. Гэта быў любімец усіх: любілі яго і падуладныя, і начальства, і проста ўсе, хто толькі знаў. Непамерная фізічная дужасць і да яе надта добрая і простая натура, казачная смеласць, адважнасць - усё гэта рабіла з Матроса глыбока сімпатычную асобу.
Быў ён камандзірам асобнага атрада. Меў, як і кожны чалавек, сваю ўласную фамілію, але ўсе звалі яго Матросам - па яго ранейшай спецыяльнасці. І яму падабалася гэтае прозвішча...
- Ну што? - загудзеў ён, уваліўшыся ў кабінет.
- Дзела ёсць.
- Якое?
- Пачакай! У двух словах не скажаш... Сядай во...
Матрос сеў.
- Давай цыгарку!
- На! - і прыгатуйся да надта важнага...
- Прыгатаваўся ўжо. Пачынай!
- Колькі ты можаш набраць надзейных людзей?
- На каго?
- На Зарубу.
- Многа трэба...
- Як многа?
- Дзесяць чалавек.
- Слухай, Матрос, ты не выспаўся сёння ці мо жартуеш.
- А што?
- Ды тое, што сам не ведаеш, што вярзеш. Я думаў тэлеграфаваць у N, каб роту прыслалі...
- Ладна! Як зловім, тады тэлеграфуеш... Цяпер пачакай... Але расказвай, як і што...
Гуторскі расказаў усё па парадку.
- Маёнтак Купрыянава я ведаю добра, - пачаў разважаць Матрос.
І хоць ён ні на дробачку не змяніў выразу свайго шырокага, буйнага твару, але відаць было, што ён закіпеў, загарэўся ваяўнічым запалам.
- Маёнтак я добра ведаю... Там лес ці то парк... вялікі, гушчарны... а за ім - Дняпро. У самы бераг упіраецца парк... З Дняпра прыйдзецца і падцікацца, бо на дарозе варту паставяць... Так... Лодкі трэба... Лепш за ўсё на лодках. Лодкі ў Тросне на перавозе возьмем... Ну, акружым... Калі варта будзе - знімем... мае хлопцы мастакі на гэта... Ну, а там пабачым... Яшчэ трэба абмеркаваць...
- Ну, дык як з людзьмі?
- Усяго атрада не буду браць. Выберу чалавек пятнаццаць...
- Глядзі, каб мала не было... Гэта ж не злодзей які, банда цэлая...
- Гэта мая справа. Адказнасць бяру на сябе.
- Добра... Я сам таксама паеду.
- Яшчэ лепей. Толькі з умовай: мне не замінаць... Загадаў ніякіх, акрамя маіх... Там ты не начальнік, а падуладны...
- Аб гэтым не турбуйся. Я не маю ніякага намеру памыкацца на тваю вайсковую ўладу. Усе загады твае буду спаўняць няўхільна.
- Ну, я пайшоў... Увечары зайду да цябе, пагамонім.
- Заходзь на кватэру!
- Добра...
Гуторскі застаўся адзін. Хацеў узяцца за бягучую работу, але не работалася. Гісторыя з Купрыянавым заўладала яго галавой. Аб чым бы ні пачынаў думаць, думкі міжвольна, неўзаметку перабягалі на гэту цікавую справу.
То яму прадстаўлялася заўтрашняе дзела. Прадстаўлялася выразна, яскрава, з усімі драбнотамі, бо ён ужо перажываў яго ў сваім уяўленні. А то ўспаміналася тое, што было ўчора. Тады ў вачах станавіўся вобраз Ніны і зацямняў сабой усё іншае. Дрыгацеў дзіўнай вабнасцю, цягнуў да сябе, змушчаў яскравым, ззяючым хараством.
І тады Гуторскі зрываўся з месца і доўга хадзіў па пакоі, злуючы на сябе за тое, што не можа стрымацца, не можа ў корані перацяць гэта непатрэбнае, шкоднае пачуццё.