Oni multfoje riproĉis min pri tio ke miaj in- tencoj estas klare videblaj sur mia vizaĝo. Kaj Oskar, Sajne, estis sufiĉe rimarkema. De alia flanko, en liaj poSoj evidente forestis io ajn taŭga, kaj li vane tenis manojn en la poSoj. Li forpaSis de la pordo, kaj diris:

Eniru...

Ni eniris. Rimajer vere estis malbonstata. Li kuSis sur kanapo, kovrita per deSirita por- dokurteno, kaj neklare deliris. Tablo en la ĉam- bro estis faligita, meze de la ĉambro, en flako da alkoholaĵo, kuSaĉis rompita botelo, kaj ĉie estis disĵetitaj ĉifitaj malsekaj vestaĵoj.

Mi venis al Rimajer, kaj eksidis tiel ke Oskar, kiu ekstaris ĉe la fenestro, apoginte la postaĵon je la fenestrobreto, estu videbla al mi. Okuloj ĉe

Rimajer estis malfermataj. Mi kliniĝis al li.

Rimajer, - vokis mi. - Tio estas mi, Ivan. Ĉu vi rekonas min?

Li stulte rigardis mian vizaĝon. Sur lia mentono, sub la hirtaĵo, videblis freŝa gratvun- do.

Ja vi tie... - elbalbutis li. - Ĉe fiŝuloj... Por ke longe... Ne okazas... Vi ne ofendiĝu... Tre malhelpis... Ne toleras...

Tio estis deliro. Mi rigardis na Oskar. Oskar aŭskultis avide, etendinte la kolon.

Malbonas kiam vekiĝas... - balbutis Rima- jer. - Al neniu... vekiĝi... Komencas ili... Tiam ne vekiĝu mi...

Oskar pli kaj pli ne plaĉis al mi. Al mi ne plaĉis ke li aŭskultas deliron de Rimajer. Al mi ne plaĉis ke li okazis ĉi tie pli frue ol mi. Krom tio al mi ne plaĉis gratvundo sur mentono de Rimajer, tute freŝa.

Rufa vizaĝaĉo, pensis mi, rigardante na Os- kar, kiel mi liberiĝu de vi?

Necesas voki kuraciston, - diris mi. - Kial vi ne vokis kuraciston, Oskar? Al mi ŝajnas ke tio estas delirium tremens...

Mi tuj bedaŭris pri la dirito. De Rimajer, al mia mirego, tute ne disvastiĝis odoro de alkoho- lo, kaj Oskar, ŝajne, bone sciis tion. Li sma- jlaĉis, kaj demandis:

Delirium tremens? Ĉu vi estas certa?

Oni devas tuj voki kuraciston, - ripetis mi.

- kaj flegistinojn.

Mi metis la manon sur la aŭskultilon. Li tuj alsaltis min kaj metis la plandon sur mian manon.

Ja kial vi? - diris li. - Estos pli bone se kuraciston voku mi. Vi estas homo nova ĉi tie, sed mi konas bonegan kuraciston.

Kia ja kuracisto povas esti ĉe vi... - diris mi rigardante gratvundon sur ostetoj de laj fin- groj. Ankaŭ tiu ĉi gratvundo estis freŝa.

Perfekta kuracisto. Ĝuste fakulo pri alko- hola deliro.

Jen kiel, - diris mi. - Sed eble ĉe Rimajer estas neniu alkohola deliro.

Rimajer subite diris:

Tiel mi ordonis... Alzo ŝpraĥt Rimajer... Sola kontraŭ la mondo...

Ni ekrigardis lin. Li diris tromemfide, sed liaj okuloj estis fermitaj, kaj la vizaĝo, kovrita per faldoj da velka griza haŭto, ŝajnis bedaŭrinda.

Fatraso, pensis mi pri Oskar, li e ĉ imperti- nentas staraĉi ĉi tie. Ĉe mi aperis subite sovaĝa penso, kiu tiumomente ŝajnis al mi tre konvena: faligi na Oskar per puŝo en la nervan centron, ligi lin, kaj igi lin tuj diri ĉion kion li scias. Ŝaj- nas ke li scias multe. Povas esti eĉ ke ĉion. Li rigardis min, kaj en liaj palaj okuloj estis timo kaj malamo.

Bone, - diris mi. - Kuraciston elvoku la akceptisto.

Li forigis la manon, kaj mi telefonis al ak- ceptisto. Atendante la kuraciston mi sidis apud Rimajer, kaj Ostap iradis el angulo en angulon, transpaŝante la alkoholan flakon. Mi sekvis lin strabe.

Subite li kliniĝis, kaj levis ion de la planko. Ion etan kaj buntan.

Kio ja estas tie? - demandis mi indifer- ente.

Li iomete ŝanceliĝis, kaj poste ĵetis sur mia- jn genuojn platan skatoleton kun bunta etikedo.

Ha, - diris mi kaj alrigardis na Oskar. - Tio estas «Devon».

Jes, «Devon», - resonis li. - Strangas ke ĉi tie, sed ne en la banĉambro, ĉu?

Diable, pensis mi. Ŝajnas ke mi ne estis preparita al aperta kunpuŝiĝo. Mi sciis ankoraŭ tro malmulte.

Nenio stranga, - diris mi divene. - Ja vi, ŝajne, distribuas tiun ĉi insekt-forpelilon. Eblas ke tio estas specimeno kiu elfalis el via poŝo.

Ĉu el mia poŝo? - Li ege miris. - Ha, vi opinias ke mi... Sed mi jam delonge plenumis ĉiujn miajn komisiojn, kaj nun mi simple ripozas. Li iom silentis. - Tamen se vi intere- siĝas, mi povus helpi al vi.

Tio estas tre interese, - diris mi. - Mi konsiliĝos...

Sed tiam, bedaŭrinde, la pordo malfermiĝis, kaj aperis kuracisto akompanata per du flegisti- noj.

La kuracisto estis homo rezoluta. Per la gesto li forigis min de la sofo, kaj forĵetis la pordokurtenon, per kiu estis kovrita Rimajer. Rimajer kuSis tute nuda.

Nu certe... - diris la kuracisto. - Denove... - Li levis palpebrojn de Rimajer, de- tiris lian suban lipon, palpis la pulson. - Flegistino, kodeinon... Kaj voku ĉambristinojn por ke ili leku tiun ĉi ĉevalejon ĝis brilo... - Li rektiĝis, kaj alrigardis nin. - Ĉu vi estas paren- coj?

Jes, - diris mi. Oskar silentis.

Ĉu vi trovis lin jam senkonscian?

Li kuSis kaj deliris - diris Oskar.

Ĉu vi transportis lin ĉi tien?

Oskar prokrastis.

Mi nur kovris lin per la pordokurteno, - diris li. - Kiam mi venis, li kuSis kiel nun. Mi timis ke li malvarmumos.

La kuracisto iom da tempo rigardis lin, kaj poste diris:

Tamen tio indiferentas. Vi povas iri. Am- baŭ. Ĉe li restos flegistino. Vespere vi povas telefoni. Ĉion bonan.

Sed kio pri li, doktoro? - demandis mi.

La kuracisto levis la Sultrojn.

Nenio specifa. Trolaci ĝ o, nerva konsumiĝo... Krom tio li, Sajne, tro multe fu- mas. Morgaŭ li estos transportebla, kaj tiam forveturigu vi lin hejmen. Al li estas malutile resti ĉe ni. Ĉe ni estas tro gaje. Ĝis revido.

Ni eliris en la koridoron.

Iru ni drinki, - proponis mi.

Vi forgesis ke mi ne drinkas, - rimarkis Oskar.

Bedaŭrindas. Tuta tiu ĉi historio tiel per- turbis min ke venis deziro drinki. Rimajer ĉiam estis tiel sana...

Nu, dum lasta tempo li signife ŝanĝiĝis, - diris Oskar singarde.

Jes, hieraŭ mi pene rekonis lin...

Ankaŭ mi, - diris Oskar. Li kredis al neniu mia vorto. Kaj ankaŭ mi.

Kie vi ekloĝis? - demandis mi.

Ĉi tie, - diris Oskar. - Sub tiu ĉi etaĝo. Ĉambro okcent dek sep.

Bedaŭrindas ke vi ne drinkas. Ni povus sidi ĉe vi kaj bone konversacii.

Jes, tio estus ne malbone. Sed, be- daŭrinde, mi tre rapidas. - Li silentetis. - Jen kio, donu al mi vian adreson, morgaŭ matene mi revenos kaj vizitos vin. Ĉirkaŭ la deka - ĉu oportunas? Aŭ vi telefonu al mi...

Kial ne... - diris mi, kaj donis al li mian adreson.- Se diri honeste, min tre interesas «Devon».

Mi opinias ke ni sukcesos interkonsenti, - diris Oskar. - Ĝis morgaŭ.

Li dekuris sur la ŝtuparo. Ŝajnas ke li vere rapidis. Kaj mi subiĝis per la lifto en la vestiblon, kaj sendis telegramon al Maria: «La frato fartas tre malbone mi sentas min sola sed penas vigliĝi Ivan».

Mi vere sentis min sola. Rimajer denove eliris el la ludo - minimume por diurno. nura aludo kiun li donis al mi - tio estis konsilo pri fiŝuloj.

Mi havis nenion konkretan. Estis fiŝuloj, kiuj troviĝas ie en Malnova Metroo; estis «Devon», kiu iel rilatas, eble, mian aferon, sed eblas ke tute ne rilatas ĝin; estis Oskar, evidente rilata al Rumajer kaj al «Devon», figuro signife mala- grabla kaj malbonaŭgura, tamen sendube nur unu el multego da malagrablaj kaj malbonaŭgu- raj figuroj en tiu ĉi sennuba loko; estis ankaŭ iu Buba, kiu provizis per «Devon» la porozivan na- zon...

Sed mi troviĝas ĉi tie nur unu diurno, pensis mi. Jes, iom da tempo mi havas. Fakte mi anko- raŭ povas esperi pri helpo de Rimajer, kaj eblas ke mi sukcesos trovi na Pek...

Subite mi elmemoris hieraŭan nokton, kaj sendis telegramon al Zigmund: «Amator-koncer- to la dudek-okan detalojn ne konas Ivan».

Poste mi vokis la akceptiston, kaj demandis kiel veni al Malnova Metroo.

Ĉapitro naŭa

- Venu vi, pli bone, vespere, nun estas tro

frue.

Sed mi volas nun.

Do ege dezirendas... Sed, eble, vi eraris pri la adreso?

Ne, mi ne eraris.

Kaj vi bezonas ĝuste nun, ĉu?

Jes, ĝuste nun, kaj ne pli malfrue.

Li klaketis per la lango, kaj tiretis sian sub- an lipon. Li estis dikmalalta, forta, kun ronda glate razita kapo. Parolis li malfacile movante la langon, kaj lace enmovante la okulojn sub suprajn palpebrojn. Laŭ mi li ne sufiĉe dormis. Ankaŭ lia kamarado, sidanta en brakseĝo post la bariero, dormis ne sufiĉe. Sed li entute diris ne- nion, kaj eĉ ne rigardis mian direkton.

La ejo estis obskura, mucida, kun deformitaj degluiĝintaj paneloj. De la plafono pendis, sur malpura drato, senŝirma lampo, malbrila pro la polvo.

Tamen kial vi ne venu pli malfrue? - el- balbutis la rondkapa. - Kiam ĉiuj venas...

Tiel mi ekdeziris, - diris mi modeste.

Ekdeziris... - Li palpis en la tabla tirkesto. - Ĉe mi eĉ formularoj ne restis... Ul, ĉu estas ĉe vi formularoj?

Ul silente kliniĝis, kaj eltiris ie el la sub- bariero ĉifitan folion da papero. La rondkapa diris oscedante:

Venis vi tiel frue... Vizitantoj forestas, kaj ankaŭ knabinoj... Dormas ili ankoraŭ... Kaj ne- niu gajo...

Li etendis al mi la formularon.

Respondu al la demandoj, kaj subskribu, - diris li. - Mi kaj Ul subskribos estiel atestantoj. Lasu ĉi tie la monon... Ne maltrankviliĝu, ĉe ni estas honeste. Ĉu vi havas iujn dokumentojn?

Neniujn.

Ankaŭ tio bonas.

Mi trarigardis la formularon. «Mi, subskribin- to (interspaco) en ĉeesto de atestantoj (longa spaco), insiste petas testi min por akiro de tito- lo «Membro de komunumo DOC» (subskribo de la petanto, subskriboj de la atestantoj)».

Kio estas DOC? - demandis mi.

Tiel ni estas registritaj, - respondis la rondkapulo. Li rekalkulis la monon.

Sed DOC, kiel oni deĉifras tion?

Kiu ja scias... Tio estis ankoraŭ antaŭ mi. DOC kaj DOC... Ĉu vi scias, Ul? - Ul maldili- gente skuis la kapon. - Kaj vere, ĉu ne estas tutegale al vi...

Absolute tutegale, - diris mi, enskribis mian nomon, kaj subskribis.

La rondkapulo rigardis, kaj ankaŭ enskribis sian nomon, subskribis, kaj transdonis la formu- laron al Ul.

Similas ke vi estas eksterlandano, - diris la rondkapulo.

Jes.

Tiam alskribu vian hejman adreson. Ĉu vi

havas parencojn?

Ne.

Do ne bezonatas. Ĉu estas prete, Ul? Metu en la paperujon... Nu, ĉu ni iru?

Li levis la barieron, kaj alkondukis min al masiva kvadrata pordo, restinta, verŝajne, eĉ de tiu tempo kiam la metroon oni adaptis por atomrifuĝejo.

Elekto ja estas neniu, - diris li, kvazaŭ pravigante sin. Li deŝovis la riglilon, kaj pene turnis la rustiĝintan manilon. - Iru vi rekte sur la koridoro, - diris li, - kaj tiam vi vidos mem.

Al mi ŝajnis ke malantaŭe Ul hihiis. Mi re- turniĝis. En bariero, antaŭ Ul, estis enstalita negranda ekrano. Sur la ekrano io moviĝis, sed mi ne difinis kio. La rondkapulo deruligis la por- don, plenforte premante la manilon. Post la pordo ekvideblis polva trairo. Kelkajn sekundojn la rondkapulo aŭskultis, kaj poste ripetis:

Rekte sur tiu ĉi koridoro.

Kaj kio estos tie? - demandis mi.

Kion vi volis, tion vi ricevos... Sed eble vi ŝanĝis la decidon?

Evidente tio estis tute ne kion mi bezonis, sed, kiel estas sciate, neniu nenion scias, ĝis provos mem. Mi transpaŝis la altan sojlon, kaj la pordo fermiĝis post mi kun ŝmaca sono. Aŭdeb- lis kiel ekgrincis rigliloj. La koridoron lumigis kelkaj ankoraŭ nedifektiĝintaj lampoj. Estis hu- mide, la betonajn murojn kovris ŝimo. Mi staretis, aŭskultante, tamen aŭdeblis nenio krom malofta frapo da gutoj. Mi singarde ek- moviĝis antaŭen. Sub la piedoj knaris ce- menteroj.

Post nelonge la koridoro finiĝis, kaj mi okazis en volba betona tunelo, lumigita jam tute malbone. Kiam la okuloj kutimiĝis al la duonlu- mo, mi ekvidis relvojon. La reloj estis rustaj, in- ter ili malhelis flakoj da senmova akvo. Sub la volbo etendiĝis defiksiĝintaj dratoj. La humido traigis ĝis la ostoj, kaj fetoris ĉu kadavraĵo, ĉu difektitaj elnecesejaj tuboj. Jes, tio estis tute ne kion mi bezonis. Mi ne volis vane perdi la tem- pon, do mi ekpensis ke valorus reveni kaj diri ke mi venos alifoje. Tamen mi decidis, simple pro la scivolo, iri iom en la tunelo.

Mi ekiris dekstren, al lumo de malproksimaj lampoj. Mi transsaltis flakojn, stumblis je pu- triĝintaj ŝpaloj, komplikiĝis en ŝiritaj kabloj. Veninte ĝ is la unua lampo mi denove haltis. La rela vojo estis dismuntita. La ŝpaloj kuŝaĉis laŭ la muroj, kaj sur la planko nigriĝis truoj, plenig- itaj per akvo. Poste mi ekvidis la relojn. Neniam okazis al mi vidi relojn en tiu stato. Iuj el ili es- tis torditaj korktirile. Iuj estis poluritaj ĝis brilo, kaj memorigis grandegan helican borilon. Aliaj per enorma forto estis enbatitaj en plankon kaj en murojn de la tunelo. Kaj triaj estis ligitaj node. Min traigis frosto kiam mi ekvidis tion. Simplaj nodoj, nodoj bantaj, nodoj kun du ban- toj, kiel sur ŝuaj laĉoj... Ili estis blugrizaj pro iama ardigo.

Mi ekrigardis antaŭen, en profundon de la tunelo. De tie venis odoro de putranta ka- davraĵo, malbrilaj flavaj lumoj de maloftaj lam- poj ritme trembrilis, kvazaŭ io balanciĝis pro la trablovo, ŝirmante kaj malŝirmante ilin. Miaj nervoj ne eltenis. Mi sentis ke tio estas ne pli ol stulta ŝerco, sed mi ne scipovis regi min. Mi kaŭriĝis kaj ĉirkaŭrigardis. Post nelonge mi tro- vis kion sercis: unumetran pecon da fera vergo. Mi prenis ĝin sub la brakon, kaj ekmoviĝis plu- en. La fero estis malvarma, malseka kaj raspa pro la rusto.

Oblikva flagranta lumo de malproksimaj lampoj pale lumigis brilajn pro la malsekeco murojn. Mi jam delonge rimarkis sur ili stranga- jn rondetajn spurojn. Komence mi ne atentis ilin, sed poste ekinteresiĝis, kaj venis rigardi. Sur la muro, ĝis kiom mi povis vidi, tiriĝis du linioj da tiuj rondaj spuroj, dividitaj per unume- traj interspacoj. Tio aspektis kvazaŭ ĉi tie, sur la muro, kuris elefanto, kaj antaŭ tre nelonge: sur rando de unu el tiuj spuroj malforte moviĝis dispremita blanka insekto. Sufiĉas, pensis mi, venis jam tempo reveni. Mi ekrigardis profundon de la tunelo. Sub lampoj, antaŭe, klare videblis nun balanciĝantaj girlandoj. Mi prenis la vergon pli oportune, kaj ekiris antaŭen, tenante min proksime al la muro.

Ankaŭ tio impresis. Sub volbo de la tunelo tiriĝis malfiksiĝintaj kabloj, kaj sur ili balan- ciĝis, pro la trablovo, centoj kaj centoj da mor- taj ratoj, kunlititaj per la vostoj kaj kolektitaj en pezajn grapolojn. En la duonlumo horore brilis nudigitaj dentetoj, en ĉiujn direktojn el- staris ostiĝintaj piedetoj, kaj tiuj ĉi grapoloj foriris per aĉaj girlandoj en la mallumon. Densa vomiga fetoro malleviĝis el sub la volbo, kaj fluis en la tunelo, moviĝanta, densa, kiel frukta amelaĵo...

Ekaŭdiĝis akresona Sriko, kaj sub miajn piedojn subite ĵetiĝis grandega rato. Poste ankoraŭ unu. Kaj ankoraŭ. Mi retroiris. Ili kuregis el la mallumo, kie estis neniu lampo. Kaj subite de tie puSe ekiris varma aero.

Per la kubuto mi pe-palpis en la muro mal- plenaĵon, kaj enSoviĝis la niĉon. Sub la kalka- numo ekjelpis kaj ektiriĝis io viva - mi, ne rigardante, forsvingis ĝin per sia fera vergo. Nun gravis al mi ne ratoj, ĉar mi aŭdis ke io peze kaj mole kuras sur la tunelo, plaŭdante en la flakoj.

Vane mi enmiksi ĝ is tiun ĉ i aferon, pensis mi. Nun, kompare al nodigitaj reloj, la fera vergo Sajnis al mi tro malpeza, kaj tro sensignifa. Tio ne estas al vi fluganta hirudo... Kaj ne di- nosaŭro el Kongo... Nur ne gigantopiteko, kio ajn, sed ne gigantopiteko. Tiuj azenoj kapablas kapti gigantopitekon kaj enSovi ĝin en la tunelon...

Mi malbone meditis en tiujn sekundojn. Kaj tute neatendite mi ekpensis pri Rimajer. Por kio li sendis min ĉi tien? Ĉu li freneziĝis?.. Nur ne gigantopiteko.

Ĝi preterkuris min tiel rapide, ke mi ne sukcesis difini kio estas tio. La tunelo zumis pro ĝia galopo. Poste ie tute proksime eksonis senespera grinca ŝriko de kaptita rato, kaj venis silento. Mi singarde elrigardis.

Ĝi staris je deko da paŝoj de mi, sub lampo mem, kaj piedoj sub mi moliĝis pro enorma fa- ciliĝo.

Saĝuloj-distruloj, - diris mi plenvoĉe, preskaŭ plorante. - Sprituloj aŭtodidaktaj... Jen kion ili elpensis! Talentuloj hejme kreskitaj...

Ĝi ekaŭdis mian voĉon kaj, levinte la flanka- jn piedojn diris:

Temperatureto ĉe ni estas du metroj kaj dek tri coloj, humideco forestas, kio forestas, tio forestas...

Raportu vian taskon, - diris mi alveninte.

Ĝi kun fajfo ellasis aeron el la suĉ-algluiloj,

sensence skuetis la piedojn, kaj surkuris la pla- fonon.

Degrimpu suben, - ordonis mi severe, - kaj respondu al la demando.

Ĝi pendis super mia kapo inter la ŝimiĝintaj dratoj, tiu ĉi jam delonge eksmodiĝinta roboto, destinita por laboro sur asteroidoj, kompatinda kaj absurda, kovrita per ĉifonoj da karbona rus- to, kaj per makuloj da nigra subtera ŝlimo.

Subiĝu! - kolervoĉe ordonis mi.

Ĝi ĵetis sur min mortan raton, kaj forkuregis en la mallumon.

Bazaltoj, granitoj!.. - kriaĉis li diversvoĉe. - Pseŭdo-morfogenezaj rokaĵoj!.. Mi troviĝas super Berlino! Kia estas la aŭdebleco? Venis jam tempo dormi!

Mi forĵetis la vergon, kaj ekiris post ĝi. Ĝi ĝiskuris sekvontan lampon, malleviĝis, kaj rapi- de, hunde, komencis fosi la betonon per siaj laboraj manipuliloj. Bedaŭrinda, ĝia cerbo eĉ en plej bonaj tempoj kapablis funkcii normale nur ĉe gravito centona rilate al la tera, kaj nun ĝi estis tute senracia.

Mi kliniĝis super ĝi, serĉante nodon de la regulado. Jen aĉuloj - diris mi voĉe. Nodo de la regulado estis platigita, kvazaŭ oni frapis ĝin per martelego. Ĝi ĉesis fosi, kaj mole kaptis min je la piedo.

Halt! - kriis mi. - Ĉesu!

Ĝi ĉesis, kuŝis sur la flankon, kaj informis base:

Ĝis la morto li tedis al mi, Ul. Drinkus mi brandon nun...

Ene de ĝi klakis kontaktoj, kaj ekludis muziko. Siblante kaj fajfetante ĝi plenumis na «Marŝo de ĉasistoj».

Mi rigardis ĝin, kaj pensis ĝis kiom tio estas stulte kaj abomene, ridinde kaj terure samtempe. Ja se ne estus mi astronaŭto, se mi ektimus kaj ekkurus, ĝi preskaŭ sendube morti- gus min... Sed ĉi tie neniu povis scii ke mi estis astronaŭto. Neniu. Eĉ ne unu homo. Ankaŭ Ri- majer ne sciis ke mi estis astronaŭto...

Leviĝu, - diris mi.

Li ekzumis, kaj komencis fingrumi la muron. Kaj tiam mi turniĝis kaj ekiris reen. Tutan tem- pon, ĝis mi venis al turno en la koridoron, mi aŭdis kiel ĝi tondras kaj metalklakas en amaso da kripligitaj reloj, siblas per elektroveldilo, kaj stultaĉas duvoĉe.

Kontraŭatoma pordo estis jam ovrita. Mi transpaŝis la sojlon, kaj frape fermis ĝin post mi.

Nu kiel? - demandis la rondkapa.

Stulte, - respondis mi.

Sed mi ja ne sciis ke vi estas inter- planedisto. Ĉu vi laboris en kosmo?

Jes, laboris. Tutegale stulte. Por idiotoj. Por senalfabetaj ekzaltitaj idiotoj.

Por kiaj?

Ekzaltitaj.

Ha... Sed vi ne pravas. Al multaj tio plaĉas. Kaj entute mi ja diris al ke vi, prefere, venu vespere. Ĉe ni, entute, estas malmulte da distroj por unuopuloj... - Li enverŝis viskion, kaj aldonis gasakvon el la sifono. - Ĉu vi volas?

Mi prenis la glason, kaj apogis min je la barieron. Ul kun cigaredo, algluiĝinta al la lipo, morne rigardis la ekranon. Sur la ekrano ĵetiĝis glitaj muroj de la tunelo, kurbiĝintaj reloj, ni- graj flakoj, flugis fajreroj de la elektroveldado.

Tio ne por mi, - deklaris mi. - Pri tio okupiĝu librotenistoj kaj frizistoj. Certe mi havas nenion kontraŭ ili, sed mi bezonas ion tian, kion mi vidis neniam en la vivo.

Do vi mem ne scias kion vi volas, - diris la rondkapulo. - Tio estas malfacila okazo. Ĉu vi, pardonu, estas intelo?

Kiel tio koncernas?

Ne, vi ne pensu pri io tio, antaŭ la osteca, vi mem komprenas, ĉiuj egalas. Sed kion mi volas diri? Ke inteloj - tio estas plej kapricaj klientoj, nur tion. Ĉu vere, Ul? Se venas, ni diru, sama librotenisto aŭ frizisto, li bone scias kion li bezonas. La sangon vigligi li bezonas, montri sin, fieri pri si, montri al ĉiuj truojn en la felo, por knabinoj jelpu... Tio estas buboj sim- plaj, ĉiu volas opinii sin viro. Ja kio li estas, nia kliento? Iuj specifaj kapabloj ĉe li forestas kaj, krom tio, ili ne estas bezonataj al li...

En antaŭa tempo, mi en libro legis pri tio, oni enviis unu alian. Jen la najbaro, li ĉion havas, sed mi por fridujo ne kapablas pe-Spari. Ĉu oni povas elteni tion? Do, certe, oni per la dentoj kroĉiĝis je aĵojn, je monon, je profitan laborlokon... Oni la vivon fordonis por tio! Kiu havas pli fortan pugnon, aŭ pli ruzan kapon, tiu okazis supre... Sed nun vivo ekestis ja grasa, trankvila, ĉio atingeblas. Pri kio do okupiĝi? Ja mi ne estas fiŝeto, malgraŭ ĉio mi estas homo, mi enuas, sed elpensi ion mem mi ne kapablas. Oni ja devas specifajn kapablojn havi, por elpensi. Oni devas ja monton da libroj pe-legi, sed provu oni legi ilin, se ili elvokas vomenon... Famiĝi iel en tutmonda skalo a ŭ elpensi iun ajn maŝinon - tio ne tuj venos en mian kapon, sed eĉ se venos, kio rezultiĝos? Al neniu vi, fakte, estas bezonata, eĉ al la edzino kaj al propraj in- fanoj, se pripensi tion, ĉu vere, Ul? Kaj ankaŭ al vi neniu estas bezonata...

Kaj nun jen kio: elpensas por vi saĝaj homoj ion novetan, jen aromaĵojn tiujn, jen droŝkon, jen novan dancon... Novan drinkaĵon oni elpen- sis nun... Ĝi nomiĝas «Putoro»... Ĉu vi volas ke mi miksu al vi? Li tiun ĉi «Putoro» glut! - okuloj sur la frunton, kaj jen kontentas li... Sed kiam liaj okuloj troviĝas sur la loko, vivo al li ŝajnas esti kiel pluva akvo.

Jen vizitadas nin unu intelo, kaj ĉiufoje li plendas: Sensalas la vivo, knaboj, - diras li... - Sed de ĉi-tie mi eliras, - heroo! Post, diru ni, «kugleto» aŭ «Unu kontraŭ dekduopo» mi ja tute alie rigardas min - Ĉu vere, Ul? - Ĉio den-

/V I I /V I • • /V ■ /V ■

ove iĝas dolĉa al mi - inaĉoj, vorajo, vino...

Jes, - diris mi kunsente, - mi bone kom- prenas vin. Sed al mi ankaŭ tio indiferentas.

Slegon li bezonas, - diris subite Ul base.

Kion kion? - demandis mi.

Slegon, diras mi.

La rondkapulo tute sulkiĝis.

Ja lasu vi tion, Ul. Kial vi hodiaŭ estas iel tia...

Tusus mi sur lin, - diris Ul. - Ne ŝatas mi tiajn... Ĉio al li estas sensala, ĉio al li estas ne tia...

Vi ne aŭskultu lin, diris la rondkapulo. - Li ne dormis nokte, laciĝis...

Ne, kial? - refutis mi. Tre interese. Kio es- tas tiu ĉi slego?

La rondkapulo denove sulkiĝis.

Maldecaĵo estas tio, ĉu vi komprenas? - diris li. - Vi ne aŭskultu na Ul, li estas bona bubo, simpla, sed li kapablas ofendi homon tute pro nenio. Tamen tiu ĉi vorto estas malbona. Kutimiĝis oni sur muroj skribi ĝin ĉie. Jen huliganoj, ĉu? Nazmukuloj, tute ne scias kio es- tas tio, sed skribas... Jen rigardu, ni la barieron rabotis... Iu fiulo tranĉskribis, se kaptus renver- sus mi lin... Ja ankaŭ virinoj venas al ni.

Vi diru al li, - prononcis Ul, rilatante la rondkapulon, - ke akiru li slegon al si, kaj trankviliĝu. Trovu li na Buba...

Ja ŝtopiĝu vi, Ul! - diris la rondkapulo kolere. - Ne aŭskultu vi lin...

Aŭdinte nomon «Buba» mi denove plenigis la glason, kaj komfortiĝis.

Sed kio ja estas tio, - diris mi, - ĉu iu

malĉasto sekreta?

Sekreta! - diris Ul base, kaj ekridaĉis.

Ankaŭ la rondkapulo ekridis.

Ĉe ni nenio povas esti sekreta, - diris li, - kiu sekreto povas esti, se la popolo drinkaĉas de sia dek-kvina jaraĝo? Tiuj stultuloj, inteloj, ĉiam okupiĝas pri sekretoj... Tumulteton ili intencas ordigi la dudek-okan, interflustras ili; hieraŭ minĵetilojn veturigis ili en la posturbon, por kaŝi. Kiel infanoj, je dio! Ĉu vere, Ul?

Vi diru al li. - Simpla bona bubo Ul daŭ- rigis sion. - Diru al li: iru li al diablo. Ne de- fendu vi lin. Ĝuste tiel diru al li: iru li al Buba en «Oazo»-n, kaj ĉesu ni la babilaĉon.

Li elĵetis sur la barieron mian monujon kaj la formularon. Mi ĝisdrinkis la viskion. La rond- kapulo diris serioze:

Certe vi, kiel vi volas, tio estas via afero, sed mi rekomendas al vi teni vin malproksime de tiuj ĉi aĵoj. Eblas ke ĉiuj ni venos al tio, sed ju pli malfrue, des pli bone. Mi eĉ ne povas kla- rigi al vi tion, mi nur sentas ke tio - kiel en tombon: neniam estas tro malfrue, kaj ĉiam es- tas tro frue.

Dankon, - diris mi.

Li eĉ dankas! - Ul denove ekridaĉis. - Ĉu vi vidis tian? Li eĉ dankas!

Tri rublojn ni detenis, - diris la rondkapu- lo, - sed la formularon disŝiru vi. Ne, donu, mi mem ŝiru ĝin. Ĉar, ne donu Dio, okazos io al vi,

sed polico venos al ni.

Se honeste, - diris mi, enpoSigante la monujon, - malgraŭ ĉio mi ne komprenas kial oni ne malpermesas vian kontoron.

Sed ĉe ni ĉio estas noble-honeste, - diris la rondkapulo. Se oni ne volas - neniu igas. Kaj se okazis io - oni mem kulpas.

Ankaŭ narkotistojn neniu igas, - refutis

mi.

Ha, komparis vi! Narkotaĵoj - tio estas afero mona, profita...

Nu bone, ĝis revido, - diris mi. - Dankon al vi, knaboj. Kie, vi diris, serĉu mi na Buba?

«Oazo», - elbasis Ul. Kafejo. Elbalaiĝu.

Ĝis kiom ĝentila vi estas, amiketo, - diris mi, - eĉ la koro premiĝas.

Elbalaiĝu, elbalaiĝu, - ripetis El. - Intelo fetora.

Ne maltrankviliĝu vi, kara, - diris mi, - alie trafos vin konstipo. Gardu vi la stomakon, ja ĉe vi estas nenio pli valora ol la stomako. Ĉu veron mi diras?

Ul komencis malrapide elSoviĝi el post la bariero, kaj mi foriris. Ĉe mi denove ekdoloris la Sultro.

Sur la strato falis grandmezura varma pluvo. Folioj de arboj brilis malseke kaj gaje, staris odoro de freSeco, ozono, fulmotondro. Mi haltis taksion, kaj nomis na «Oazo». La tuta strato verSiĝis per freSaj rojoj, kaj la urbo estis tiel bela kaj komforta, ke malagrablis eĉ pensi pri la ŝima, fetora, forlasita metroo.

La pluvo verŝis plenforte kiam mi elsaltis el la aŭto kaj, transsaltinte la trotuaron, en- rompiĝis en kafejon «Oazo». Vizitantoj estis su- fiĉe multaj, preskaŭ ĉiuj manĝis, ankaŭ la bufedisto post la verŝtablo kuleris supon, ordig- inte la teleron inter la glasetoj por alkoholaĵoj. La pe-manĝintoj fumis, senkoncentriĝe rigar- dante la straton tra la fenestrego. Mi venis al la verŝa tablo, kaj duonvoĉe informiĝis ĉu enestas ĉi tie Buba. La bufedisto metis la kuleron, kaj ĉirkaŭrigardis la halon.

Ne, - diris li. - Ja vi tagmanĝu dume, postnelonge li venos.

Sed kiom poste?

Post dudek tridek minutoj.

Tiel do, - diris mi. - Tiam mi tagmanĝos, kaj poste mi venos, kaj vi montros lin al mi...

Umgum, - diris la bufedisto, revenante al sia supo.

Mi prenis pleton, plenigis ĝin per iuj ajn manĝaĵoj, kaj eksidis ĉe fenestro, malproksime de aliaj vizitantoj. Mi volis pensi. Mi sentis ke kolektiĝis jam sufiĉe da materialo por pripensi la aferon. Ŝajnas ke evidentiĝis jam ĉeneto.

Skatoletoj kun «Devon» en banĉambro. Poroziva nazo diris pri Buba kaj pri «Devon» (flustre diris). Simpla bona bubo Ul diris pri Buba kaj pri slego... Eĉ pli. Sunbruna junulo-muskolulo avertis ke «Devon», kaj ĉio alia estas plej aĉa el ĉiuj aĉaĵoj, kaj la rondkapa adepto de socia masoĥismo ne vidis diferencon inter slego kaj tombo.

Ŝajnas ke ĉio kuniĝas. Ŝajnas ke tio estas ĝuste kion ni serĉas... Kaj se estas tiel, do Ri- majer ne vane sendis min al fiŝuloj... Rimajer, diris mi mense, - Kial vi sendis min al fiŝuloj, Rimajer? Kaj eĉ instrukciis min ne kaprici tie kaj fari kion oni diras fari... Vi ja ne sciis ke mi es- tis astronaŭto, Rimajer. Kaj eĉ se vi scius, do tie estas ne nur freneza roboto, sed ankaŭ «Kugle- to» kaj «Unu kontraŭ dek du». Per io mi estas tre malsimpatia al vi, Rimajer... Per io mi mal- helpas al vi. Sed ne, - diris mi, - tio ja ne po- vas okazi. Simple vi tre ne fidas min, Rimajer. Simple mi ankoraŭ ne scias ion. Ekzemple mi ne scias kio estas Oskar, kiu vendas na «Devon» en la banurbo, kaj estas ligita kun vi, Rimajer. Kaj eblas ke vi renkontiĝis kun Oskar antaŭ nia konversacio en la lifto... Mi ne volas pensi pri tio. Li kuŝas kvazaŭ mortinto, sed mi pensas pri tiuj aferoj kiam li ne povas eĉ pravigi sin... Subite mi eksentis aĉan malvarmon interne. Nu bone, elkaptos ni tiun ĉi bandon. Sed kio

/V A ■ A —»

ŝanĝiĝos?

Droŝko restos, grandorela Len daŭre ne dormados nokte, Vuzi revenados hejmen aĉe ebria, kaj doganisto Peti ial daŭre falados per la vizaĝaĉo en rompitan vitron... Kaj ĉiuj zorgos pri «bono de la popolo». Iujn oni verŝos per larmigilo, aliajn oni enigos en teron ĝis la oreloj, triajn oni transformos el simioj en tion kio pli-malpli similas homojn... Kaj poste droŝko elmodiĝos, kaj al la popolo oni donacos super- droŝkon, kaj anstataŭ malpermesita slego oni alŝovos superslegon. Ĉio estos por bono de la popolo. Gaju, Lando de Stultuloj, kaj pensu pri nenio!..

La najbaran tablon alsidis, kun la pletoj, duopo en pluv-manteletoj. Unu el ili ial ŝajnis al mi konata. Ĉe li estis bonrasa fiereca vizaĝo, kaj se ne dika blanka plastro sur la maldekstra vangosto, mi nepre rekonus lin. Ĉiuokaze ĉe mi estis tia sento. La dua estis homo vangruĝa kun granda kalvaĵo kaj vantaj movoj. Konversaciis ili ne laŭte, sed ne pro tio ke volis kaŝi ion, kaj mi perfekte aŭdis ilin de loko kie mi sidis.

Komprenu min bone, - konvinke diris la ruĝvanga, haste glutante kotleton. - Mi tute ne estas kontraŭ teatroj kaj muzeoj. Sed asignado de la urba teatro por pasinta jaro estas ne plene uzata, kaj la muzeojn vizitas nur turistoj...

Kaj ŝtelistoj de pentraĵoj, - enigis homo kun la plastro.

Bonvolu lasi. Ĉe ni forestas pentraĵoj kiujn valorus ŝteli. Dank al Dio «Sikstinajn madono- jn» oni ankoraŭ ne scipovas sintezi el segaĵoj. Mi volas turni vian atenton je tio ke nuntempe oni devas tute alimaniere disvastigi kulturon.

Kulturo ne devas eniri la popolon, sed eliri el la popolo. Popolaj ansembloj, amatora arta aktive- co, komunumaj ludoj, jen kion bezonas nia pub- liko...

Nia publiko bezonas bonan okupacian armeon, - diris homo kun la plastro.

Ho, bonvolu lasi, ja vi ne pensas tiel... Disvastigo de rondetoj estas ĉe ni en abomena stato. Boela plendis al mi hieraŭ ke aŭskulti Sia- jn legadojn venas nur unu persono, kaj ankaŭ tiu, Sajne, interesiĝas nur pri Si persone. Sed ni devas delogi popolon de droŝko, de alkoholo, de seksaj distroj. Ni devas levi la spiriton...

Homo kun la plastro interrompis lin:

Kion vi volas de mi? Ĉu ke mi subtenu ho- diaŭ vian projekton kontraŭ tiu azeno, nia esti- mata urbestro? Bonvolu! Al mi estas absolute tutegale. Sed se vi volas scii mian opinion pri la spirito, do spirito forestas, kara konsilisto! La spirito delonge mortis! Ĝi glutsufokiĝis en la ventra graso. Kaj sur via loko mi agnoskus tion kaj nur tion!

La ruĝvangulo estis, Sajne, frakasita. Iom da tempo li silentis, kaj poste subite ekĝemis:

Dio mia, Dio mia, pri kio ni devas okupiĝadi! Sed mi demandas vin: malgraŭ ĉio iu ja flugas al steloj! Ie oni konstruas mezonajn reaktorojn! Ie oni kreas novan pedagogikon! Dio mia, tute antaŭnelonge mi komprenis ke ni es- tas eĉ ne funda provinco, ni estas rezervejo! En okuloj de tuta mondo ni estas rezervejo de stul- teco, profaneco, kaj pornokratio. Vi imagu nur, en nia urbo jam duan jaron sidas profesoro Ru- binŝtejn. Sociala psikologo, tutmonda nomo. Li pristudas nin kiel animalojn... «Instinkteca so- ciologio de malkomponantaj ekonomikaj forma- cioj» - tiel nomiĝas lia esploraĵo. Lin interesas homo kiu estas portanto de prahistoriaj instink- toj, kaj li plendis al mi ĝis kiom malfacile estis al li kolekti la materialojn en regnoj kie instink- ta agado estas misformita kaj subpremita per sistemo de pedagogiko. Sed ĉe ni li beatas! Laŭ liaj vortoj ĉe ni tute forestas iu ajn aktiveco krom instinkta. Mi estis ofendita, mi hontis, sed Dio mia, kion mi povis oponi?.. Vi komprenos min. Ja vi estas saĝa homo, amiko mia, vi estas malvarma homo, mi scias tion, sed ja ne povas mi kredi ke vi estas ĝis tiom indiferenta...

Homo kun la plastro fiere rigardis lin, kaj subite konvulsiis la vangon. Kaj mi tuj rekonis lin: tio estis ĝuste tiu tipo kun monoklo kiu tiel lerte verŝis min per lumanta aĉaĵo hieraŭ, ĉe la mecenatoj.

Ho kia fiulo!, pensis mi. Jen kia ŝtelisto! Okupacian armeon li ekbezonis! La spirito, vidu vi, grutsufokiĝis en la graso...

- Pardonu, konsilisto, - abomene prononcis homo kun la plastro. - Ĉion tion mi komprenas, kaj ĝuste tial al mi estas tute klare ke ĉio ĉirkaŭ ni estas marasmo. Lastaj konvulsioj. Eŭforio.

Mi leviĝis, kaj proksimiĝis al ilia tablo.

Ĉu vi permesas? - demandis mi.

Ili mire rigardis min. Mi eksidis.

Bonvolu pardoni min, - diris mi. - Mi, fak- te, estas turisto, kaj ĉe vi mi troviĝas nelonge, sed vi, ŝajne, estas lokuloj, kaj eĉ havas iun ri- laton al la urbestraro... Tial mi decidiĝis mal- trankviligi vin. Mi ofte aŭdas ĉirkaŭe: mecena- toj, mecenatoj... Sed neniu fakte scias kio estas tio...

Homo kun la plastro denove konvulsiis la vangon. Liaj okuloj disvastiĝis: ankaŭ li rekonis min.

Ĉu mecenatoj? - afable diris la ruĝvanga konsilisto. - Estas, ekzistas ĉe ni tiu barbara organizaĵo. Tre bedaŭrinde, sed ekzistas. - (Mi kapklinadis kaj pririgardis la plastron. Mia kona- to jam trankviliĝis, kaj kun antaŭa fiera aspekto manĝis ĵeleon.) - Tio estas, fakte, nuntempaj vandaloj. Simple malfacilas al mi trovi alian vor- ton. Ili aĉetas kotize ŝtelitajn pentraĵojn, skulp- taĵojn, manuskriptojn de ne publikitaj libroj, patentojn, kaj neniigas ilin. Ĉu vi imagas kiel abomenas tio? Ili trovas iun patologian delicon neniigante elementojn de monda kulturo. Ili kolektiĝas je granda, bone vestita homamaso, kaj neniigas nehaste, pripense, volupte...

Aj-aj-aj! - diris mi, ne demetante la rigardon de la plastro. - Sed tiujn oni devas pendumi je la piedoj.

Ni persekutas ilin! - eksklamaciis la ruĝ- vanga konsilisto. - Ni persekutas ilin laŭ la leĝo. Bedaŭrinde ni ne povas persekuti astikojn kaj perŝojn, ili, fakte, rompas neniujn registritajn leĝojn, tamen kiam temas pri mecenatoj...

Ĉu vi jam finis, konsilisto? - informiĝis homo kun la plastro. Min li ignoris.

La ruĝvangulo subite rekonsciiĝis.

Jes, jes, ni devas iri. Vi pardonu nin, - diris li, rilatante min, - ĉe ni estas kunsido de urbestraro...

Bufedisto! - per metala voĉo diris homo kun la plastro. - Voku taksion, mi petas.

Ĉu vi delonge en la urbo? - demandis la ruĝvagulo.

Duan tagon, - respondis mi.

Kaj... ĉu plaĉas al vi?

Bela urbo.

J...es, elbalbutis la ruĝvangulo.

Ni silentetis. La homo kun la plastro imper- tinente enigis la monoklon en la okulon, kaj elpoŝigis sigaron.

Ĉu doloras? - demandis mi kunsente.

Kio ĝuste? - orgojle diris li.

La vangosto, - diris mi. - Krom tio devas dolori hepato.

Ĉe mi neniam nenio doloras, - respondis li, brilinte per la monoklo.

Ĉu vi estas konataj? - miris la vangruĝu-

lo.

Iomete, -diris mi. - Ni disputis pri arto.

La bufedisto kriis ke la taksio venis. Homo kun la plastro tuj leviĝis.

Iru ni, konsilisto, - diris li.

La ruĝvangulo perplekse smajlis al mi, kaj ankaŭ leviĝis. Ili iris al la eliro. Mi akompanis ilin per la okuloj, kaj direktiĝis al la verSa tablo.

Ĉu brandon? - demandis la bufedisto.

Ĝuste, - diris mi. Mi bolis pro la kolero. - Kio estas tiuj homoj kun kiuj mi konversaciis nun?

Kalva - tio estas konsilisto de la urbe- straro. Kaj la monoklulo, tio estas urba trezoris- to.

Trezoristo, - diris mi. - Aĉulo li estas sed ne trezoristo.

Ĉu?, - diris la bufedisto interesiĝe.

Ĝuste tiel. Ĉu Buba jam venis?

Ankoraŭ ne. Sed la trezoristo, kio pri li?

Fatraso li estas, - diris mi. - Ŝ telisto.

La bufedisto pensis.

Tre verSajnas, - diris li. - Entute li estas barono. Estinta, certe. Laŭ konduto li vere estas fatraso. Bedaŭrindas ke mi ne iris voĉdoni, alie voĉdonus kontraŭ li... Sed kion li faris al vi?

Li al vi faris, - diris mi. - Kaj mi al li faris. Kaj ankoraŭ ion faros. Jen kiel statas.

La bufedisto komprenis nenion, kapklinis, kaj diris:

Ĉu ni ripetu?

Bone, - diris mi.

Li verŝis al mi brandon, kaj informis:

Kaj jen Buba venis.

Mi retrorigardis, kaj preskaŭ ellasis la glason. Mi rekonis na Buba.

Ĉapitro deka

Li staris ĉe la pordo kaj ĉirkaŭrigardis, kvazaŭ penis elmemori kien li venis kaj por kio. Li tre ne similis sin, sed malgraŭ tio mi tuj rekonis lin, ĉar ni kvar jaroj sidis apude en aŭditorioj de Lernejo, kaj poste estis ankoraŭ kelkaj jaroj dum kiuj ni renkontiĝis preskaŭ ĉiu- tage.

Aŭskultu, - diris mi al la bufedisto. - Ĉu lia nomo estas Buba?

Umgum, - diris la bufedisto.

Ĉu tio estas alinomo?

Mi ne scias. Buba kaj Buba. Ĉiuj nomas lin

tiel.

Pek! - kriis mi.

Ĉiuj alrigardis min. Ankaŭ li malrapide turnis la kapon, kaj serĉis per la okuloj kiu vokas. Sed sur min li ne turnis atenton. Kvazaŭ elmemorinte ion li, per konvulsiaj movoj, forskuis subite akvon de la pluvmantelo, kaj poste, skrapante per la kalkanumoj, alkrablis la verŝan tablon, kaj pene surgrimpis tabureton apud la mia.

Kiel kutime, - diris li al la bufedisto. Lia voĉo estis obtuza kaj premita, kvazaŭ oni tenis lin je gorĝo.

Oni atendas vin ĉi tie, - diris la bufedisto, metante antaŭ li glason da pura alkoholo kaj profundan teleron, plenan per pulvora sukero.

Li malrapide turnis la kapon, alrigardis min, kaj demandis:

Nu? Kion vi bezonas?

Liaj palpebroj estis inflamitaj, en anguloj de la okuloj kolektiĝis muko. Kaj spiris li per la buŝo, kvazaŭ suferis pri adenoidoj.

Pek Zenaj, - mallaŭte prononcis mi, - kursano Pek Zenaj, bonvolu reveni de tero al la ĉielo.

Li same blinde rigardis min. Poste li lekis la lipojn kaj diris:

Ĉu samkursano?

Mi eksentis timegon. Li deturniĝis, prenis la glason, eldrinkis la alkoholon, kaj per supa kulero kun abomeno ekmanĝis la suker-pul- voron. La bufedisto verŝis al li duan glason.

Pek, - diris mi, - ja kio vi, amikego, ĉu vi ne memoras min?

Li denove ĉirkaŭrigardis min.

Ja ne... Verŝajne mi vidis vin ie...

Vidis ie! - diris mi despere. - Mi estas Ivan Ĵilin, ĉu vere vi tute forgesis min?

Lia mano kun la glaso apenaŭ rimarke tremetis unufoje, kaj per tio ĉio finiĝis.

Ne, kompano, - diris li. - Mi petas par- donon, certe, sed mi ne memoras vin.

Ĉu ankaŭ na «Taĥmasib» vi ne memoras? Kaj ankaŭ na Ajova Smit?

Pirozo turmentas min hodiaŭ, - informis li la bufediston. - Tutan tagon. Donu al mi so- dakvon, Kon.

La bufedisto, scivole aŭskultinta nin, en- verŝis la sodakvon.

Aĉa tago estas hodiaŭ, - diris Buba. - Du aŭtomatoj ĉesis funkcii, ĉu vi imagas, Kon?

La bufedisto balancis la kapon, kaj suspiris.

La direktoro bojas, - daŭrigis Buba. - Al- vokis li min en la kabineton, kaj albojis. Foriru mi de tie. Sendis mi lin al diabla patrino, kaj li maldungis min.

Sed vi plendu en la sindikaton - konsilis la bufedisto.

Ja iru ili, - diris Buba. Li eldrinkis la sodan akvon, kaj purigis la buŝon per la manplato. Min li ne rigardis.

Mi sidis kvazaŭ kraĉita. Mi tute forgesis por kio mi bezonis na Buba. Mi bezonis na Buba, sed ne na Pek... Fakte mi bezonis ankaŭ na Pek, sed ne ĉi tiun... Tio ne estis Pek, tio estis iu nekona- ta kaj malagrabla al mi Buba, kaj mi kun teruro rigardis kiel li pe-drinkis duan glason da alkoho- lo, kaj denove ekis ŝtopi sin per plenaj kuleroj da sukerpulvoro. Lia vizaĝo kovriĝis per ruĝaj makuloj, li pene glutadis, kaj aŭskultis kiel la bufedisto entusiasme rakontas al li pri futbalo...

Mi volis krii: Pek, kio okazis pri vi, Pek, ja vi malamis ĉion tian!... Mi metis la manon sur lian Sultron, kaj diris petege:

Pek, kara, bonvolu aŭskulti min...

Li deSoviĝis.

Pri kio vi, kompano? - liaj okuloj tute jam ne rigardis. - Mi ne estas Pek, mia nomo estas Buba, ĉu vi komprenas? Vi konfuzas min kun iu alia... Ĉi tie estas neniu Pek... Do kio ja pri «Rinoceroj», Kon?

Kaj mi elmemoris kie mi troviĝas, kaj kom- prenis ke Pek vere jan forestas ĉi tie, sed estas Buba, agento de krima organizaĵo, kaj ke tio es- tas sola realeco, sed Pek Zenaj, tio estas mi- raĝo, bona memoraĵo, kaj mi devas kiom eble rapide forgesi pri ĝi, se mi intencas labori...

Bone, pensis mi, kunpremante la makzelojn, estu laŭ vi.

Hola Buba! - diris mi. - Priparolu ni la aferon.

Li estis jam ebria.

Sed ĉe verSa tablo mi ne konversacias pri aferoj - deklaris li. - kaj entute mi ĉesis labori. Ĉio. Ĉe mi estas de nun neniuj aferoj. Turnu vi vin, kompano, en urbestraron. Tie oni helpos al vi.

Mi turnas min ne en urbestraron sed al vi, - diris mi. - Ĉu vi aŭskultos min?

Sed mi jam delonge aŭskultas vin. Nur la sanon mian difektas.

Mia afero estas simpla, - diris mi. - Mi bezonas slegon.

Li videble ektremis.

Kio vi, kompano, ĉu freneziĝis?

Ĝenu vi, - diris la bufedisto, - maldecas tio, ja estas homoj ĉirkaŭe... Oni tute perdis la konsciencon.

Ŝtopiĝu, - diris mi al li.

Ne tiel krude, - severe diris la bufedisto. - Ĉu delonge oni tiris vin en policejon? Alie rigar- du, unu, du, - kaj forsendo...

Sputis mi je forsendo, - arogante diris mi.

Ne ŝoviĝu en alies aferojn...

Slegulo fetora, - diris la bufedisto. Li videble bestiĝis, sed parolis mallaŭte. - Slegon li ekvolis. Ja voku mi la serĝenton, li donos al vi slegon...

Buba derampis de la tabureto, kaj haste ekkrablis al la eliro. Mi lasis la bufediston, kaj ekrapidis post li. Li elsaltis sub la pluvon kaj, forgesinte levi la kapuĉon, ekserĉis taksion. Mi atingis lin, kaj prenis je la maniko.

Nu, kion vi volas de mi? - angore diris li.

mi policon vokos.

Pek, - diris mi. - Rekonsciiĝu, Pek, mi es- tas Ivan Ĵilin, ja vi memoras min...

Li daŭre ĉirkaŭrigardis, senĉese viŝante per la manplato la akvon, fluantan sur lia vizaĝo. Lia aspekto estis mizera, kaptita, kaj mi, penante subpremi la agacon, daŭre certigis min ke tio estas mia Pek, valorega Pek, neanstataŭigebla Pek, bona, saĝa, gaja Pek, kaj penis elmemori kia li estis ĉe regilo de «Gladia- toro», sed mi ne povis, ĉar estis neeble imagi lin nun ie ajn krom ĉe verŝa tablo kun glaso da alkoholo.

Taksio! - ekjelpis li, sed la aŭto preter- hastis, ĝi estis plena da homoj.

Pek, - diris mi, - veturu ni al mi. Mi ĉion rakontos al vi.

Lasu min, - diris li, klakante per la dentoj. - Nenien mi veturos kun vi. Lasu! Ja mi ne tuŝis vin, mi ja nenion faris al vi, lasu vi min, je Dio!

Nu bone, - diris mi. - Mi lasos vin. Sed vi devas doni al mi slegon kaj vian adreson.

Sed mi konas neniun slegon, - ĝemis li. - Dio mia, kia ja tago estas hodiaŭ!...

Lamante je maldekstra kruro li ektreniĝis for, kaj subite plonĝis en keleton kun bela mod- esta elpendaĵo. Mi sekvis lin. Ni eksidis ĉe tablo, kaj oni tuj alportis al ni varman viandon kaj bieron, kvankam ni mendis nenion.

Buba tremis, lia malseka vizaĝo ekestis blua. Li kun abomeno forpuŝis la teleron, kaj komencis gluti la bieron, kaptinte la kruĉon per la ambaŭ manplatoj. En la keleto estis silente kaj malplene, super la brilanta servicŝranko pendis blanka tabulo kun oraj literoj: «ĈE NI ONI PAGAS».

Buba levis la kapon de la kruĉo, kaj angore

diris:

Permesu al mi foriri, Ivan. Ne povas mi... Por kio tiuj ĉi konversacioj? Bonvolu lasi min...

Mi prenis lin je la mano.

Pek, kio okazas pri vi? Ja mi serĉis vin, via adreso ne troveblas... Mi renkontis vin tute hazarde, kaj mi komprenas nenion. Kiel vi trafis tiun ĉi historion?.. Eble mi povas helpi al vi per io? Eble ni...

Subite li furioze forŝiris de mi la manon.

Jen ekzekutisto, - elsiblis li. - Gestapano... Diablo kondukis min en tiun «Oazo»... Stulta babilado, nazmukoj... Ne havas mi slegon, ĉu vi komprenas? Estas unu, sed mi ne fordonos ĝin al vi! Kion mi faru poste?.. Ĉu vi havas konsciencon? Tiam lasu min, ne tur- mentu...

Mi ne povas lasi vin, - diris mi, - ĝis mi ricevos slegon. Kaj vian adreson. Ja devas ni konversacii...

Ne deziras mi konversacii kun vi, ĉu vere vi ne komprenas tion? Kun neniu kaj pri nenio volas mi konversacii. Mi volas hejmen... Kaj mian sleg mi ne fordonos al vi... Kio mi estas por vi ĉiuj, ĉu fabriko? Ĉu mi fordonu, kaj poste veturu en tute alian parton de la urbo?

Mi silentis. Estis klare ke nun li malamas min. Kaj ke, se li kapablus, li murdus min kaj forirus. Sed li sciis ke li ne havas sufiĉe da for- toj.

Fatraso, - diris li furioze. - Kial vi mem ne povas aĉeti? Ĉu mankas ĉe vi mono? Jen! Jen! - Li komencis spasme serĉi en siaj poSoj, elĵe- tante sur la tablon moneretojn kaj ĉifitajn ban- knotojn. - Prenu, ĉi tie sufiĉos!

Kion aĉeti? Ĉe kiu?

Jen azeno malbenita... Nu tion... M-m-m. Kiel ĝi... Diablo! - kriis li. - Trafalu vi tute! - Li enigis la fingrojn en la surbrustan poSon, kaj eltiris platan plastan ingeton. Interne estis brilanta metala tubeto, simila al invariant-het- erodino por poSaj radioriceviloj. - Jen! Voru! - Li etendis al mi tiun ĉi tubeton. Ĝi estis eta, ne pli longa ol colo, unumilimetra diametre.

Dankon, - diris mi. - Kaj kiel oni uzas

ĝin?

Ĉe Pek malfermiĝis la okuloj. Li, Sajne, eĉ smajlis.

Dio mia, - diris li preskaŭ tenere, - ĉu vere vi scias nenion?

Nenion, - diris mi.

Kial vi ne diris tion komence. Sed mi pen- sas kial li turmentas min kiel ekzekutisto? Ĉu vi havas radioricevilon? Enigu ĝin tien anstataŭ la heterodino, pendigu ĝin ien en la banĉambro, aŭ metu, ne gravas, kaj antaŭen.

Ĉu en banĉambro?

Nu jes! Nepre bezonatas ke la korpo estu en akvo. En tre varma akvo. Ho vi, bovido...

Kaj «Devon»?

Kaj na «Devon» ŝutu vi en la akvon. Kvin tablojdojn, proksimume, en la akvon, kaj unun en la biŝon. Laŭ gusto ili estas abomenaj, tamen poste vi ne bedaŭros... Kaj ankoraŭ nepre al- donu en la akvon aromajn salojn. Kaj antaŭ la komenco mem drinku paron da glasetoj de io forta. Tio bezonatas por... kiel diri... nu... por malligiĝi...

Tiel do, - diris mi. - Klare. Nun ĉio esas klara. - Mi volvis slegon en la paperan buŝ- tukon, kaj metis ĝin en la poŝon. - Temas do pri onda psikotekniko, ĉu?

Dio mia, sed kiel tio koncernas vin? - Li jam staris, ŝovante la kapuĉon sur la kapon.

Neniom, - diris mi. - Kiom mi ŝuldas al

vi?

Malgravaĵo, absurdo! Iru ni rapide... Kial, al diablo, ni perdas la tempon?

Ni leviĝis sur la straton.

Vi ĝuste decidis, - diris Pek. - Ĉu tio es- tas mondo? Ĉu en tiu ĉi mondo ni estas homoj? Tio estas merdo sed ne mondo.

Taksio! - kriaĉis li. - Hej, taksio! - Li tremadis pro la ekscitiĝo. - Kaj kio portis min en tiun «Oazo»?.. Ne-e, nun mi nenien plu, ne- nien...

Donu al mi vian adreson, - diris mi.

Por kio al vi mia adreso?

Alruliĝis taksio, Buba malfermis la pordon.

Adreson! - diris mi, kaptante lian ŝultron.

Jen stultulo, - diris Buba. Suna, dek unu... - Jen stultulo, - ripetis li, ensidante.

Morgaŭ mi venos al vi, - diris mi.

Li jam ne atentis min.

Suna! - kriis li al la ŝoforo. - Tra la cen- tro! Kaj, je Dio, kiom eble rapide!

Kiel simple, pensis mi, rigardante post la taksio. Ĝis kiom simpla okazis ĉio ĉi tio! Kaj ĉio koincidas. Kaj bankuvo, kaj «Devon», kaj kri- aĉantaj radioriceviloj, kiuj nin tiel incitis, kaj ki- ujn ni tute ne atentis. Ni simple malŝaltis ilin... Mi prenis taksion, kaj ekveturis hejmen.

Sed kio se li trompis min, pensis mi. Simple volis rapide liberiĝi de mi... Tamen mi post ne- longe scios tion. Li tute ne similas agenton-dis- vastiganton. Ja li estas Pek... Tamen ne, li jam ne estas Pek. Bedaŭrinda Pek. Ne agento vi es- tas, sed viktimo. Vi scias kie oni povas aĉeti tiun ĉi aĉaĵon, sed vi estas nur viktimo.

Aŭskultu, mi ne deziras pridemandi na Pek, mi ne deziras skui lin kiel iun ajn stratulaĉon... Fakte li jam ne estas Pek. Absurdo, kio signifas «ne Pek»? Li estas Pek... Kaj tamen... Necesas... Onda psikotekniko... Sed ankaŭ droŝko estas psikotekniko.

Ial tro simpla okazas ĉio tio, - pensis mi. - Mi troviĝas ĉi tie malpli ol du diurnoj... Sed Ri- majer loĝas ĉi tie de la ribelo mem, de kiam oni plantis lin tiam. Li enviviĝis, kaj ĉiuj estis kon- tentaj pri li, kvankam en lastaj raportoj li skribis ke ĉi tie estas nenio simila al kion ni serĉas. Tamen ĉe li estas nerva elĉerpiĝo... kaj «Devon» sur la planko. Kaj Oskar. Kaj li ne pe- tegis min ke mi liberigu lin, sed simple sendis min al fiŝuloj...

En la korto mi renkontis neniun, ankaŭ ne en la vestiblo. Estis jam ĉirkaŭ la kvina. Mi eniris mian kabineton, kaj telefonis al Rimajer. Respondis mallaŭta ina voĉo.

Kiel fartas la malsanulo? - demandis mi.

Li dormas. Oni ne devas maltrankviligi lin.

Mi ne maltrankviligos. Ĉu li fartas pli bone?

Ja mi diris al vi ke li endormiĝis. Kaj bon- volu ne telefoni tiel ofte. Viaj sonoroj mal- trankviligas lin.

Ĉu vi estos ĉe li tutan tempon?

Ĉiuokaze ĝis la mateno. Se vi telefonos ankoraŭ eĉ unufoje mi elŝaltos la telefonon.

Mi dankas vin, - diris mi. - Nur bonvolu ne foriri de li ĝis la mateno. Mi ne maltrankvili- gos vin plu.

Mi metis la aŭskultilon, kaj iom da tempo sidis meditante en la oportuna mola brakseĝo ĉe la granda kaj tute malplena tablo. Poste mi pre- nis el la poŝo slegon, kaj metis ĝin antaŭ mi. Eta brilanta tubeto, nerimarkebla kaj tute ĉasta laŭaspekte, ordinara radioricevila peco. Oni po- vas produkti milionojn da tiuj. Ili devas kosti groŝojn, kaj estas tre oportunaj dum la trans- portado.

Kio estas tio ĉe vi? - demandis Len ĉe mia orelo mem.

Li staris apude kaj rigardis slegon.

Ĉu vi ne scias? - demandis mi.

Tio el radioricevilo, - diris li. - Ĉe mi en la ricevilo estas tia. Ĉiam difektiĝas.

Mi elpoSigis mian radioricevilon, elprenis el ĝi la heterodinon, kaj metis ĝin apud la slego. Heterodino similis slegon, sed tio ne estis slego.

Jes, ili malsimilas, - rekonis Len. - Tamen ankaŭ tiun ĉi aĵeton mi vidis.

Kiun?

Jen tiun, kiel ĉe vi.

Subite li kuntiris la brovojn, kaj lia vizaĝo ekestis kolera.

Ĉu vi elmemoris? - demandis mi.

Tute ne, - diris li morne. - Nenion mi elmemoris.

Do bone, - diris mi.

Mi prenis slegon, kaj enigis ĝin el la ra- dioricevilon anstataŭ la heterodino. Len kaptis min je la mano.

Ne faru tion, - diris li.

Kial?

Li ne respondis, rigardante la radioricevilon per la streĉitaj okuloj.

Kion vi timas? - demandis mi.

Nenion mi timas, kial vi opinias...

Rigardu vin en la spegulon, - diris mi, kaj metis la radioricevilon en la poŝon. - Vi aspek- tas kvazaŭ vi ektimis pri mi.

Ĉu pri vi? - miris li

Certe pri mi. Ja ne pri vi... Kvankam jes, vi ja ĝis nun timas tiujn... nekro-fenomenojn.

Li komencis rigardi flanken.

Kial vi opinias tion? - diris li. - Simple ni ludas tiel.

Mi malestime snufis.

Konas mi tiujn ludojn! Nur tion mi ne scias: kie en nia tempo oni povs trovi nekro- fenomenojn?

Li time ĉirkaŭrigardis, kaj poste komencis retropaŝi.

Mi iru, - diris li.

Nu ne, - diris mi decide. - Interkonsentu ni, se jam komencis. Kiel viro kun viro. Vi ne opiniu ke mi komprenas nenion pri tiuj nekro- fenomenoj.

Kion vi komprenas? - Li estis jam ĉe la pordo, kaj parolis tre mallaŭte.

Pli ol vi, - diris mi severe. - Sed kriaĉi pri tio plengorĝe mi ne intencas. Se vi volas kon- versacii, venu ĉi tien... Ja mi ne estas iu nekro- fenomeno. Surgrimpu ĉi tien, sur la tablon, kaj sidu.

Tutan minuton li hezitis, rigardante min klinkape, kaj ĉion kion li antaŭtimis, kaj ĉio pri kio li esperis, aperis kaj malaperis sur lia viza- ĝo. Fine li diris:

Mi nur la pordojn fermu.

Li enkuris la salonon, fermis pordon en la vestiblon, revenis, akurate fermis pordon en la salonon, kaj venis al mi. La manojn li tenis en la poŝoj, vizaĝo lia estis pala, kaj la disigitaj oreloj estis ruĝaj kaj malvarmaj.

Unue vi estas stultulo, - deklaris mi, altir- inte lin al si, kaj stariginte lin inter la genuoj. - Estis iam knabo ĝis tiom timigita, ke liaj pan- talonetoj ne sekiĝis eĉ sur plaĝo, kaj liaj oreloj, pro la timo, estis tiel malvarmaj, kvazaŭ li, an- taŭnokte, metis ilin en la fridujon. Tiu ĉi knabo ĉiam tremis, kaj tiel li tremis, ke kiam li pe- kreskis, piedoj ĉe li okazis sinuaj, kaj la haŭto - kiel ĉe senplumigita ansero.

Mi esperis ke li eĉ unufoje smajlos, sed li aŭskultis tre serioze, kaj tre serioze demandis:

Kaj kion li timis?

Ĉe li estis pli aĝa frato, bona homo, sed granda ŝatanto da drinkaĵoj. Kaj, kiel tio ofte okazas, la ebria frato tute ne similis la fraton sobran. Lia aspekto iĝadis tre sovaĝa. Kaj kiam li drinkis precipe multe, li iĝis simila al mortin- to. Kaj jen tiu ĉi knabo...

Sur vizaĝo de Len aperis malestima smajlo.

Trovis li kion timi... Inverse: ili, kiam ebriaj, iĝas pli bonkoraj.

Kiu «ili»? - tuj demandis mi. Ĉu la patri- no, ĉu Vuzi?

Jes, certe. La panjo inverse, de mateno, kiam ŝi ellitiĝas, ŝi ĉiam koleras, kaj poste un- uan fojon ŝi drinkas vermuton, la duan fojon, kaj ĉio. Kaj antaŭ vespero ŝi iĝas tute bonkora, ĉar nokto proksimiĝas...

Kaj nokte?

Nokte tiu ĉi ŝtipulo venas, - nevolonte diris Len.

La ŝtipulo tute ne koncernas nin, - afer- eme diris mi. - Ja ne de ŝtipulo vi en la aŭ- toremizon forkuras.

Mi ne forkuras, - diris li obstine. - Tio es- tas ludo.

Ne scias, ne scias, - diris mi. - Certe ekzistas en mondo aferoj kiujn eĉ mi timas. Ekzemple kiam knabo ploras kaj tremas. Tiajn aferojn mi ne scipovas spekti, ĉe mi eĉ tuta in- terno turniĝas. Aŭ kiam dentoj doloras, sed dume aperas neceso smajli, - tio ja vere estas timiga. Sed iam okazas simple stultaĵoj. Kiam stultuloj, ekzemple, pro senokupeco kaj la grasiĝo plezuriĝas manĝante cerbon de viva simieto. Tio jam estas ne time, tio estas simple abomene. Des pli ke tion elpensis ne ili mem. Tion, eĉ antaŭ mil jaroj, kaj ankaŭ pro la ventra graso, elpensis dikaj tiranoj en Malproksima Oriento. Kaj nunaj stultuloj ekaŭdis pri tio, kaj ekĝojis. Tamen oni devas bedaŭri ilin, sed ne timi...

Bedaŭri, - diris Len. - Sed ili bedaŭras neniun. Ili faras ĉion kion ili volas. Ĉar al ili es- tas tutegale, kiel vi ne komprenas... Se ili en- uas, tiam al ili estas tutegale kies kapon segi... Stultuletoj... Nur dum tago ili, eble, estas stul- tuletoj, vi ne komprenas ĉion tion, sed nokte ili ne estas stultuletoj, ili ĉiuj estas malbenitaj...

Per kiu?

Per tuta mondo ili estas malbenitaj. Ili ne havas kaj ne havos trankvilon. Sed vi scias tute nenion... Por vi tio ne gravas, vi kiel alveturis, tiel forveturos... Sed ili - nokte estas vivaj, sed tage - mortaj... kadavraj...

Mi iris en la salonon, kaj alportis al li akvon. Li eltrinkis plenan glason, kaj diris:

Ĉu post nelonge vi forveturos?

Certe ne, pri kio vi, - diris mi, frapetante lin je la dorso. - Ja mi ĵus alveturis.

Ĉu vi permesos al mi nokti ĉe vi?

Certe jes.

Komence ĉe mi estis seruro, sed nun Si ial forigis mian seruron. Kaj por kio Si forigis, - ne diras...

Konsentite, - diris mi. - Dormu en mia sa- lono. Ĉu vi volas?

Jes.

Jen Slosiĝu vi tie, kaj dormu bone. Kaj mi venados en mian dormejon tra la fenestro.

Li levis la kapon, kaj fikse ekrigardis mian vizaĝon.

Ĉu vi opinias ke pordoj ĉe vi estas Slose- blaj? Mi ĉion konas ĉi tie. Ja ankaŭ ĉe vi ili ne

ŝloseblas.

Tio ĉe vi ili ne ŝloseblas, - diris mi kiom eble neglekte. - Sed ĉe mi ili ŝloseblos. Ne pli ol duonhoro da laboro.

Li ekridis malagrable, kiel adolto.

Ja vi mem timas. Bone, mi ŝercis. Ŝlose- blas ili ĉe vi, ne timu.

Stultuleto vi estas, - diris mi. - Ja diris mi ke mi timas nenion tian. - Li ekzamene rigardis min. - Kaj seruron en la salono mi faros por ke vi dormu trankvile, se vi estas ĝis tiom timema. Sed mi ĉiam dormas kun malferma fenestro.

Ja diris mi ke mi ŝercis.

Ni silentis.

Len, - diris mi, - kio vi estos kiam adoltos?

Kial vi demandas? - diris li. Li tre miris. - Al mi tio tute indiferentas.

Kiel tiel - indiferentas? Ĉu al vi ne gravas ĉu vi estos kemiisto aŭ bufedisto?

Ja mi diris al vi: ĉiuj ni estas malbenitaj. Oni ne povas foriri de malbeno, kial vi ne povas kompreni tion, ja tion konas ĉiuj.

Kio ja, - diris mi, - ankaŭ ise ekzistis malbenitaj popoloj. Kaj poste naskiĝis infanoj kiuj adoltiĝis, kaj demetis la malbenon.

Sed kiel?

Tion oni devas longe klarigi, amikego. - Mi leviĝis. - Tion mi nepre rakontos al vi. Kaj nun kuru vi ludi. Tage, mi esperas, vi ludas, ĉu? Do kuru. Kaj kiam suno foriros, venu, mi sternos al vi.

Li ŝovis la manojn en la poŝojn, kaj ekiris al la pordo. Tie li haltis, kaj diris trans la ŝultro:

Sed tiun aĵeton el la radioricevilo vi pref- ere forprenu. Kio laŭ vi estas tio?

Heterodino, - diris mi.

Neniu heterodino estas tio. Vi elprenu ĝin, alie estos malbone al vi.

Kial ja estos al mi malbone? - demandis

mi.

Elprenu, - diris li. - Vi ĉiujn malamos. Nun vi ne estas malbenita, sed vi iĝos malbeni- ta. Kiu donis ĝin al vi? Ĉu Vuzi?

Ne.

Li petege alrigardis min.

Ivan, forprenu!

Nu, se vi insistas, - diris mi. - mi for- prenos. Kuru, ludu. Kaj neniam timu min, ĉu vi aŭdas?

Li diris al mi nenion, kaj foriris, sed mi restis sidi en la brakseĝo, metinte la manojn sur la tablon, kaj post nelonge ekaŭdis kiel li es- tabliĝas en la apudfenestraj siringaj arbustoj. Li susuris, piedfrapis, ion balbutis kaj mallaŭte elkriis, konversaciante kun si mem: «...Alportu la flagojn kaj metu ilin ĉi tie kaj ĉi tie... jen... jen... jen... Kaj tiam mi eksidis la aviadilon, kaj forflugis al montojn...».

Interese, kiam li enlitiĝas? pensis mi. Bone

ii v a w a . |

se je la oka, aŭ eĉ naŭa, ŝajnas ke vane mi or- digis tion ĉi. Nun mi ŝlosiĝus en la banĉambro, kaj post du horoj scius jam ĉion. Tamen ne, ja ne povis mi rifuzi al li, imagu ja mi min sur lia loko. Tamen tio ne estas metodo, mi subtenas liajn timojn, estus bone elpensi ion pli saĝan, sed provu elpensi, tio ja ne estas al vi Anjudin- sk-internlernejo, ho, ĝis kiom tio ne estas An- judinsk-internlernejo.

Kio staras antaŭ mi, kiu, interese, rondo de paradizo? Sed se estos tikle, mi ne eltenos. In- terese, fiŝuloj, ĉu ankaŭ tio estas rondo de paradizo? Certe mecenat-ado - tio por aris- tokratoj de spirito. Kaj malnova metroo - por kiuj estas pli simplaj. Kvankam ankaŭ inteloj es- tas aristokratoj de spirito, sed ebriiĝas ili kiel porkoj. Do eĉ ili taŭgas tute por nenio, tro multe da malamo, tro malmulte da amo. Instrui malamon estas simple, sed amon - malfacile. Oni trouzis kaj trosalivaĉis amon. Krom tio ĝi estas pasiva. Ial okazis ke amo ĉiam estas pasi- va, sed malamo, inverse, - ĉiam aktiva, kaj tial tre alloga, kaj oni diras ankaŭ ke malamo deve- nas de naturo, kaj amo - de racio, de granda racio. Tamen estus interese konversacii kun in- teloj. Ja ne ĉiuj tie estas stultuloj kaj histeriu- loj, eblas ke mi sukcesos trovi tie homon.

Estas bone ke homo, de naturo, havas fun- ton da griza substanco, sed ankaŭ tio ne tro bonas, ĉar homo ĉiam devas komenci sur malplena loko, sed estus bone heredi sociajn signojn. Tamen ne, ĉar Len estus nun eta gen- eral-kolonelo. Do pli bone ne estu tio, pli bone estas komenci sur malplena loko. Certe li ne- nion timus, sed anstataŭe li timigus aliajn, kiuj ne estas general-koloneloj...

Mi ektremetis, ĉar ekvidis: sur la pomarbo kontraŭ mia fenestro sidas Len, kaj fikse rigar- das min. Li tuj malaperis, nur ekkrakis la branĉoj kaj deSutiĝis la pomoj.

Tute ne kredas, pensis mi. Al neniu li kredas. Sed mi, ĉu mi kredas al iu ajn en tiu ĉi urbo? Mi foliumis ĉiujn kiujn mi povis elmemori. Jes, neniun mi kredas.

Mi prenis la aŭdilon, telefonis en «Olimpik», kaj petis numeron okcent dek sep.

Mi aŭskultas vin, - diris voĉo de Oskar. Mi silentis, ferminte la mikrofonon per la fingroj.

Mi aŭskultas! - incite ripetis Oskar. - Jam duan fojon, - diris li al iu. - Hola!.. certe ne, kiuj inoj povas esti ĉe mi ĉi tie?.. - Li metis la aŭdilon.

Mi prenis volumeton far Minc, ekkuSis en la salono sur la sofon, kaj legis ĝis la vesperiĝo. Mi tre Satas na Minc, tamen mi tute ne memoras pri kio mi legis. Brue preterveturis la vespera skipo. Onklino Vajna nutris na Len per vesper- manĝo, Stopis lin per avena grio kun varma lak- to. Len kapricis, ĝemploretis, kaj Si pacience kaj karese admonis lin. Doganisto Peti sugestis per komandanta voĉo, sed tute bonanime: «Necesas manĝi, necesas manĝi, se la patrino diras - necesas manĝi, bonvolu plenumi...»

Eniris iu duopo, laŭ la voĉoj - maldisciplinaj junaj homoj. Ili demandis pri Vuzi, kaj flirtis kun onklino Vajna. Ŝajne ili estis ebriaj. Rapide mallumiĝis.

Je la oka en la kabineto eksonoris la tele- fono. Mi nudpiede kuris en la kabineton, prenis la aŭdilon, sed ekparolis neniu. Je la oka kaj dek oni frapetis la pordon. Mi ĝojis ke tio estas Len, sed tio estis Vuzi.

Kial vi eĉ ne eniras? - indigne demandis ŝi de la sojlo mem. Sur ŝi estis ŝorto kun bildo de okulumanta vizaĝo, malvasta jaketo sen manikoj, nudiganta la umbilikon, kaj grandega travidebla koltuko. Ŝi estis freŝa kaj fortiketa kiel nematura pomo. Ĝis agaco.

Mi la tutan tagon sidas kaj atendas lin, sed li kuŝaĉas ĉi tie. Ĉu ĉe vi doloras io?

Mi leviĝis, kaj enŝovis la piedojn en la ŝuo-

jn.

Sidu, Vuzi. - Mi frapetis la sofon apud mi.

Ne sidu mi apud vi, - diris ŝi. - Okazis ke li legas ĉi tie... Li eĉ ne proponas al mi drinki...

En la proviant-ŝranko, - diris mi. - Kiel fartas la saliva bovino?

Dank al Dio, hodiaŭ ŝi forestis, - diris Vuzi malfermante la proviant-ŝrankon. - Hodiaŭ mi okupiĝis pri edzino de la urbestro. Jen stultuli- no! Kial, demandas ŝi, neniu amas min? Sed kial oni ŝin amu?.. Ĉu al vi kun akvo?.. La okuloj blankaj, vizaĝaĉo ruĝa, postaĵego kiel ĉe bufo, je dio... Aŭskultu, faru ni «putoron». Nun ĉiuj faras «putoron»...

Sed mi ne ŝatas fari kiel ĉiuj.

Tion mi mem vidas. Ĉiuj iras promeni, sed li kuŝaĉas. Kaj legas krom tio.

Li laciĝis, - diris mi.

Ĉu? Tial mi povas foriri!

Sed mi ne lasos vin, - diris mi, kaptis ŝin je la koltuko, kaj sidigis apud mi. - Vuzi, knabi- no, ĉu vi estas fakulo nur pri bona ina humoro, aŭ ĝenerale? Ĉu vi povas bonhumorigi solan vi- ron kiun neniu amas?

Sed kial oni amu vin? - Ŝi pririgardis min. - La okuloj estas rufaj, nazo kiel terpomo...

Kiel ĉi krokodilo.

Kiel ĉe hundo... Ne brakumu min, mi ne permesas al vi tion. Kial vi ne eniris?

Sed kial vi lasis min hieraŭ vespere?

Saluton, mi lasis lin!..

Solan, en nekonata urbo...

Mi lasis lin! Ja mi poste serĉis vin ĉie! Al ĉiuj mi rakontis ke vi estas tunguzo, sed vi ma- laperis, - tre malbone de via flanko... Ne, mi ne permesas! Kie vi estis hieraŭ? Ĉu fiŝulis? Kaj hodiaŭ vi denove rakontos nenion...

Kial mi ne rakontu? - oponis mi. Kaj mi rakontis al ŝi pri Malnova Metroo.

Mi tuj konjektis ke vero ne estos sufiĉa, do mi rakontis pri homoj en metalaj maskoj, pri terura ĵuro; pri muro, malseka pro sango, pri ploreganta skeleto - pri diversaj aferoj rakontis mi, kaj permesis al Si fingrumi la Svelaĵon post la orelo. Ĉio tio tre plaĉis al Si.

Tuj iru ni tien, - diris Si.

Kontraŭ nenio, - diris mi, kaj ekkuSis.

Vi kondutas maldece. Tuj leviĝu kaj iru ni! Ja al mi kredos neniu, sed vi montros la Sve- laĵon, kaj tuj ĉio estos en ordo.

Kaj poste ni iru al droŝko, ĉu? - demandis

mi.

Jes, certe! Ĉu vi scias, okazis ke tio eĉ utilas por sano...

Kaj drinkos brandon, ĉu?

Kaj brandon, kaj vermuton, kaj «putoron» kaj viskion...

Sufiĉas, sufiĉas... Kaj poste ni inter- premiĝados en aŭtoj dum rapideco je cent kvin- dek majloj?.. Aŭskultu, Vuzi, por kio vi iru tien?

Fine Si komprenis, kaj konsterniĝe ek-sma-

jlis.

Sed kio malbona estas en tio? Ja ankaŭ fiSuloj vizitas...

Jes, nenio malbona, - diris mi. - Sed kio bona estas en tio?

Mi ne scias. Ĉiuj faras tion. Kaj iam okazas tre gaje... Kaj droŝko. En droŝko ĉio ĉiam plenumiĝas...

Kio ja «ĉio»?

Nu ne ĉio, certe... Sed tio pri kio oni pen- sas, kion oni deziras, ofte plenumiĝas. Kiel en sonĝo.

Do, eble, oni prefere kuŝu kaj dormu?

Jen kio! - kolere diris ŝi. - En vera sonĝo tio okazadas... Kvazaŭ vi ne scias! Sed en droŝko - nur tio kion oni deziras!..

Kaj kion vi deziras?

N-nu... Multon...

Tamen kion? Jen kvazaŭ mi estas sorĉisto. Kaj mi diras al vi: prezentu tri dezirojn. Iujn ajn. Plej fabelajn. Kaj mi plenumos ilin. Nu?

Ŝi profunde enpensiĝis, ĉe ŝi eĉ la ŝultroj malleviĝis. Poste ŝia vizaĝo klariĝis.

Por ke mi neniam maljuniĝu! - deklaris ŝi.

Perfekte, - diris mi. - Unu.

Por ke mi... - inspire komencis ŝi, kaj ek- silentis.

Mi tre ŝatis prezenti tiun ĉi demandon al miaj konatoj, kaj faris tion ĉe ĉiu oportuna oka- zo. Kelkfoje mi eĉ donis al miaj geknaboj hej- man taskon verki je temo «Tri deziroj». Kaj al mi ĉiam estis tre interese ke el miloj da viroj kaj virinoj, maljunuloj kaj infanetoj, nur du tri dekoj da ili konjektis ke oni povas deziri ne nur por si aŭ por la proksimuloj, sed ankaŭ por granda mondo, por tuta homaro. Ne, tio ne estis atesto pri ĉiama homa egoismo; la deziroj tute ne ĉiam estis pure egoismaj, kaj plimulto da demanditoj poste, kiam mi memorigis al ili pri la preterlasitaj eblecoj kaj pri potencaj tuthomaj problemoj, bedaŭris, tute sincere koleris, kaj riproĉis min ke mi ne diris tion tuj. Tamen tiel aŭ aliel, ili ĉiuj komencis sian respondon de io simila al: «Por ke mi...». Ĉi tie rivelas iu centjar- iĝa subkonscia konvinko ke viaj personaj deziroj povas nenion ŝanĝi en granda mondo, senkondiĉe de ekzisto aŭ neekzisto de magia vergeto.

Por ke al mi... - denove komencis Vuzi, kaj denove eksilentis. Mi kaŝe observi ŝin. Ŝi rimarkis tion, eksmajlegis, kaj svinginte la manon diris: - Ja vere, ĉesu vi... Jen kia babilu- lo vi estas!

Ne, ne, - diris mi. - Al tiu demando oni ĉiam devas esti preta. Ĉar jen estis ĉe mi unu konato, li ĉiujn demandis pri tio, kaj poste be- daŭris: «Sed kiam respondis mi, mi ne konjektis tion, kaj perdis tiun ĉi okazon». Do tiu ĉi afero estas tre serioza. Unue ĉe vi - por neniam maljuniĝi. Kaj plue?

Kio ja plue?.. Nu, certe, estus bone havi belan junulon, por ke ĉiuj interesiĝu pri li, kaj li ĉiam estu nur kun mi. Ĉiam.

Bonege, - diris mi. - Tio estas du. Kaj, fine?

Laŭ ŝia vizaĝo videblis ke tiu ĉi ludo jam te- dis al ŝi, kaj ke nun ŝi elplupos ion. Kaj ŝi elplupis. Mi eĉ ekis palpebrumadi.

Jes, - diris mi. - Certe, sed... Sed tio okazadas ankaŭ sen magiaĵoj...

Tio dependas! - oponis ŝi, kaj komencis disvolvi la ideon, menciante problemojn de siaj klientinoj. Ĉio tio estis por ŝi tre gaja kaj amuza, sed mi, malhonore perdiĝinta, ĝene hi- hiis, drinkaĉis brandon kun limona suko, kaj sentis min virgulino-malsukcesulino. Ne, se tio okazus en drinkejo, mi scius kiel konduti min... Oj-oj-oj... Je-es!.. Jen pri kiuj aferoj okupiĝas ili en siaj Salonoj de Bona Humoro... Jen kiaj maljunuloj!..

Uf-f... diris mi fine. - Vuzi, vi embarasis min... Krom tio mi jam komprenis ĉion. Nun mi vidas ke sorĉado vere estas bezonata ĉi tie. Bone ke mi ne estas sorĉisto!

Jen kiel mi rebatis vin! - ĝoje diris Vuzi. - Kaj vi, kion vi dezirus nun?

Tiam ankaŭ mi decidis ŝerci.

Mi bezonas nenion tian, - diris mi. - Kaj mi scipovas nenion tian. Mi volus nur bonan simplan slegon...

Ŝi gaje smajlis.

Mi ne bezonas tri dezirojn, - klarigis mi. - Al mi sufiĉas nur unu.

Ŝi ankoraŭ smajlis, sed ŝia smajlo iĝis kon- sterniĝa, kaj poste ŝi ĉesis smajli.

Kio? - demandis ŝi per bedaŭrinda voĉo.

Vuzi! - diris mi leviĝante. - Vuzi!..

Ŝi kvazaŭ ne sciis kion fari. Ŝi saltleviĝis, poste eksids, poste denove saltleviĝis. Tableto kun la boteloj renversiĝis. Sur Siaj okuloj estis larmoj, kaj la vizaĝo estis bedaŭrinda, kiel ĉe infano, kiun oni trompis impertinente, senhonte, kruele, moke. Kaj subite Si premetis la lipon per la dentoj, kaj plenforte batis min je la vizaĝo - unuan kaj duan fojon. Kaj dum mi palpebrumis Si, jam plorante, deĵetis per la piedo la renversi- tan tableton, kaj elkuris for. Mi sidis kun malfermita buSo. En la malluma ĝardeno ek- muĝis motoro, ekflamis lumĵetiloj, poste bruo de la motoro pretersagis la korton, la straton, kaj silentiĝis malproksime.

Mi palpis la vizaĝon. Jen kia Serco! Ankoraŭ neniam en la vivo mi Sercis tiel efekte. Ŝtipo olda... Jen kio pri slego...

Ĉu vi permesas? - demandis Len. Li staris ĉe la pordo, kaj li ne estis sola. Apud li estis morna lentuga knabo, tondita ĝis la haŭto. - Tio estas Rjug, - diris Len. - Ĉu povas ankaŭ li nokti ĉi tie?

Rjug, - pripense diris mi, karesante la vangojn. - Do Rjug... Ja certe, eĉ du Rjugoj... Aŭskultu, Len, kial vi ne venis eĉ je kvin minu- toj pli frue?

Ja Si estis ĉi tie, - diris Len. - Ni rigardis tra la fenestro, atendis kiam Si foriros.

Ĉu? - demandis mi. - Tre interese. Rjug, kolombeto, sed kion diros viaj gepatroj?

Rjug ne respondis. Len diris:

Ĉe li ne okazas gepatroj.

Nu bone, - diris mi, sentante facilan laciĝon. - Sed ĉu vi ne batalos per la kusenoj?

Ne, - diris Len sen smajlo. - Ni dormos.

Bone, - diris mi. - Mi tuj sternos al vi, kaj vi dume rapide ordigu ĉi tion...

Mi sternis al ili sur la sofo, kaj sur la brak- seĝoj, ili tuj senvestiĝis kaj ekkuŝis. Mi ŝlosis pordon en la vestiblon, malŝaltis lumon ĉe ili, eniris mian dormejon, kaj iom da tempo sidis ĉe la fenestro, aŭskultante kiel ili flustras, turniĝas, kaj movas la meblojn.

Poste ili silentiĝis. Ĉirkaŭ la dek unua en la domo ekaŭdiĝis sonoro de rompita vitro. Voĉo de onklino Vajna ekkantis iun marŝan kanton, kaj denove eksonoris rompita vitro. Verŝajne senlaca Peti denove falis per la vizaĝaĉo. El la urbo aŭdiĝis «Droŝko, droŝko!» Iu laŭte vomis sur la strato.

Mi ŝlosis la fenestron, kaj mallevis la kurtenojn. Pordon el la kabineto en la dormejon mi ankaŭ ŝlosis. Poste mi venis en la banĉam- bron, kaj enlasis la varman akvon.

Ĉion mi faris laŭ la instrukcio: mi metis la radioricevilon sur breteton por sapo, ĵetis en la akvon kelkajn pilolojn da «Devon» kaj kristalojn da aroma salo, kaj volis jam forgluti pilolon, kiam elmemoris ke necesas ankaŭ «malligiĝi».

Mi ne volis maltrankvili la infanetojn, sed tio ne estis bezonata: en la tualeta ŝranketo mi trovis jam komencitan botelon da brando. Mi faris kelkajn glutojn rekte el la gorĝeto, post- manĝis per la pilolo, poste senvestiĝis, eniris la bankuvon, kaj ŝaltis la radioricevilon.

Ĉapitro dek-unua

Mi speciale ne ŝaltis la termoregulilon, kaj kiam la akvo malvarmiĝis, mi rekonsciiĝis. Kriaĉis la radioricevilo, brilo de la forta lumo sur la blankaj muroj turmentis la okulojn. Mi signife malvarmiĝis, kaj kovriĝis per haŭto-butonetoj. Elŝaltinte la radioricevilon mi enlasis la varman akvon, kaj restis en la bankuvo plezurante per alfluanta varmo, kaj per tre stranga kaj tre nova sento de plena, ŝajne eĉ kosme giganta malpleno. Mi atendis ion similan al postebriiĝo, sed postebri- iĝo forestis. Simple estis bone. Kaj estis tre multe da memoroj. Kapablo mediti estis tre alta, kvazaŭ post longa ripozo en mont-regiono...

Meze de pasinta jarcento Olds (James Olds) kaj Milner (Peter Milner) eksperimentis pri cerba stimulado. Ili envivigadis elektrodojn en cerbojn de blankaj ratoj. Ĉe ili estis barbara tekniko kaj barbara metodologio sed, trovinte en cerbo de la ratoj centron de plezuro, ili atingis tion ke la be- stoj dum horoj premadis klavon, sendantan elek- tron al la elektrodoj, okazigante ĝis ok mil memekscitoj dum horo. Tiuj ratoj bezonis nenion krom la klavo. Ili ignoris nutraĵon, akvon, danĝeron, inon, ilin interesis nenio en la mondo krom klavo de la stimulilo. Poste oni faris eksper- imentojn je simioj, kaj rezultoj estis samaj. Estis onidiroj ke iu eksperimentis je krimuloj, aljuĝitaj al mortpuno...

Tio estis tre malfacila tempo por homaro: tempo de minaco pri atoma neniigo, tempo de kruelaj etaj militoj sur tuta planedo, tempo kiam plimulto da loĝantaro malsatis. Sed eĉ tiam angla verkisto kaj kritikisto Kingsli Emis (Kingsley Amis), eksciinte pri la rat-eksperimentoj skribis:

«Mi ne povas aserti ke tio timigas min pli ol Berlina aŭ Tajvana krizo, sed, laŭ mi, tio devas timigi pli».

Li multon antaŭtimis, tiu saĝa kaj venena aŭ- toro de «Novaj mapoj de infero», kaj, interalie, li antaŭvidis eblecojn de cerba stimuligo por kreo de iluzia estado sama, aŭ pli hela ol estado reala.

Fine de la centjaro, kiam ekvideblis unuaj tri- umfoj de onda psikotekniko, kaj komencis malpleniĝi psikiatriaj malsanulejoj, en ĥoron da ravaj kriaĉoj de sciencaj komentistoj per incita disonanco eksonis broŝureto de Krinickij kaj Milo- vanoviĉ. En konkluda ĝia ĉapitreto pedagogo Krinickij kaj inĝeniero Milovanoviĉ skribis proksi- mume tion: En grandega plimulto da mond-regnoj eduko de juna generacio troviĝas je nivelo de dek-oka dek-naŭa jarcentoj. Tiu ĉi eduk-sistemo celas, antaŭ ĉio, prepari al la komunumo kvali- fikan partoprenanton de produktiva procedo. Tiun sistemon ne interesas ĉiuj aliaj potencoj de homa cerbo, tial plimulto da nuntempaj homoj restas, psikologie, homoj kavernaj, homoj Needukitaj. Neuzo de tiuj ekster-produktivaj potencoj venigas individuon al nekapablo percepti nian komplikan mondon kun ĉiuj ĝiaj nekongruoj, al nekapablo kunligi, psikologie, nekongruajn nociojn kaj fenomenojn, al nekapablo akcepti plezuron de pririgardo de ligoj kaj regulecoj, se ili ne donas senperan kontentigon de plej primitivaj sociaj in- stinktoj. Per aliaj vortoj tiu ĉi eduksistemo prak- tike ne disvolvas en homo puran imagkapablon, fantaziecon kaj, kiel tuja sekvo - senton de hu- muro. Homo Needukita akceptas mondon kiel triv- ialan, rutinan, tradicie simplan procedon, el kiu nur per grandaj penoj oni sukcesas elmarteli plezurojn kiuj, finfine, ankaŭ estas sufiĉe rutinaj kaj tradiciaj. Sed ankaŭ neuzataj potencoj estas, ŝajne, kaŝita realeco de homa cerbo. Tasko de scienca pedagogiko estas disvolvi ĝuste tiujn po- tencojn, instrui homon fantazii, venigi multecon kaj diversecon da potencaj ligoj de homa psiko en kvalitan kaj kvantan konformecon kun multeco kaj diverseco de real-mondaj ligoj. Tiu tasko, kiel sci- ate, devas ekesti baza tasko de homaro dum la proksima epoko.

Sed dum tiu ĉi tasko ne estas solvita, restas kialoj antaŭvidi kaj antaŭtimi ke sukcesoj de psikotekniko venigos al tiuj rimedoj de onda cerba stimulado, kiuj donacos al homo iluzian estadon, kiu per siaj brileco kaj neatendeco signife superas estadon realan.

Se elmemori ke fantazio permesas al homo esti samtempe kaj racia estaĵo kaj plezuranta an- imalo, se aldoni al tio ke psikan materialon por kreo de blindige iluzia estado liveras al homo

Needukita refleksoj plej malhelaj, plej praaj, tiam ne estas problemo imagi tiun teruran tenton, kiu kaSiĝas en tiuj eblecoj...

Kaj jen - slego.

Estas klare kial vorton «slego» oni skribas sur bariloj... Nun ĉio estas klara. Tre malbone ke tio ekestis klara al mi... Pli bone estus se mi kom- prenus nenion, pli bone estus se mi, rekonsci- iĝinte, levus la Sultrojn, kaj elgrimpus el la bankuvo disiluziita. Ĉu povas okazi ke anka ŭ al Strogov tio estus klara, kaj al EjnStejn, kaj al Pe- trarka?..

Fantazio - tio estas a ĵo valorega, sed oni baru al ĝi vojon internen. Nur ekstere, nur ekstere... Ĝis kiom bongustan vermon enĵetis iu fatrasulo per sia fiSkaptilo en tiun ĉi trankvilan akvejon! Kaj kiel precize estas elektita la tempo...

Jes, se mi komandus Herbert-Wells-ajn marsanojn, mi ne akupaĉus pri batalaj tripiedaĵoj, varmigaj radioj kaj ceteraj stultaĵoj... Iluzia esta- do... Ne, tio ne estas narkotaĵo, tio estas rimedo nekompareble pli efika... Tio estas ĝuste kio devis aperi. Ĉi tie. Nun. Al ĉiu tempo - sion.

Semoj de papavo, kaj de kanabo, regno de dolĉaj neklaraj ombroj kaj de trankvilo - tio por almozaj, pe-turmentitaj, pe-batitaj... Sed ĉi tie neniu bezonas trankvilon, ja ĉi tie oni ne subpre- mas, kaj neniu mortas pro malsato, ĉi tie simple estas enue. Sate, varme, ebrie kaj enue. La mon- do ne estas, fakte, malbona. Ĝi estas simple enua. Mondo sen perspektivoj, mondo sen prome- soj...

Tamen li ne estas ja fi ŝ eto, li, malgra ŭ ĉ io, es- tas homo... Jes, tio ne estas al vi regno de om- broj, tio estas ĝuste estado, vera, sen revaj malk- laraĵoj... Slego alŝoviĝas sur la mondon, kaj tiu ĉi mondo estos preta humiliĝi al slego.

Kaj subite, dum ono da momento, mi eksentis ke mi pereis. Kaj estis komforte al mi perei. Sed feliĉe mi ekkoleris. Displaŭdante la akvon mi el- grimpis el la bankuvo, blasfemante, flamigante en mi koleron. Mi surtiris sur la malsekan korpon la kalsoneton kaj la ĉemizon, kaj kaptis la horloĝon.

Estis la tria, kaj tio povis esti la tria tage kaj la tria de sekvanta nokto, kaj la tria post cent jaroj.

Stultulo, pensis mi, surtirante la pantalonon. Moliĝis mi, lasis na Buba, tamen li estis preta doni al mi adreson de la malĉastulejo... Operacia taĉ- mento estus jam ĉi tie, kaj ni kaptus tutan tiun ĉi malbenitaj neston. Abomenan neston. Ciman ne- ston. Aĉan kloakon...

Ĉ i-momente, sur fundo mem de mia konscio, per luma rebrilo trairis iu tre trankvila penso. Sed mi ne kaptis ĝin.

En la kuracila kesteto mi trovis na «Potomak» - plej fortan stimulilon el kiuj estis tie. Mi ŝoviĝis en la salonon, sed tie nazosibletis la infanetoj. Tial mi elgrimpis tra la fenestro. La urbo, nature, ripozis. Sub lanternoj de la Apudurba staraĉis ri- daĉantaj adoleskuloj, sur aŭtovojoj, verŝitaj per lumo, vagadis rumorantaj homamasoj. Ie oni kri- aĉis kantojn, ie oni kriaĉis «droŝ-ko!», ie oni rompis vitrojn. Mi kaptis senŝoforan taksion, tro- vis indekson de Suna strato, kaj enklavis ĝin sur kontrolan panelon. La aŭto ekis zigzagi tra la urbo.

En la aŭto fetoris iu acidaĉo, sub la piedoj ruliĝis boteloj. Sur unu vojkruciĝo mi preskaŭ en- tranĉiĝis ronddancantajn hurlantajn homojn, sur la alia ritme ekflamadis kaj estingiĝis koloraj lu- moj, - ŝajne oni eblis ordigi droŝkon ne nur sur la placo.

Ili ripozis, ili plenforte ripozis, bonkoraj men- toroj el Salonoj de Bona Humoro, ĝentilaj dogan- istoj, lertaj frizistoj, teneraj patrinoj kaj virecaj patroj, ĉastaj gejunuloj, - ĉiuj ili ŝanĝis la tagan konduton je la nokta, ĉiuj penis ke estu gaje, kaj ne estu bezono pensi pri io...

Mi bremsis. Sur la sama loko. Al mi eĉ ekŝaj- nis ke mi sentas odoron de brulado...

...Pek trafis kiras-transportilon el sia «Tondri- lo». La transportilo ekturniĝadis sur la unu raŭpo, saltante sur amasoj da rompitaj brikoj, kaj ek- steren tuj elsaltis du faŝistoj en malbutonitaj ka- muflaĝaj ĉemizoj. Ili ĵetis sur nin po grenado, kaj ekkuregis en ombron. Ili agis scipove kaj energie, kaj estis klare ke tio ne estas nazmukuloj el Reĝa gimnazio, kaj ne krimuloj el Ora brigado, sed ver- aj spertaj oficiroj tankistoj. Robert fortranĉis ilin per la mitralo.

La kiras-transportilo estis ŝtopita per kestoj kun konservaĵa biero. Subite ni tuj elmemoris ke jam du tagoj seninterrompe ni volas trinki. Ajova Smit engrimpis la transportilon, kaj transdonadis al ni la ladskatolojn. Pek malfermis ilin per la tranĉilo. Robert, almetinte la mitralon al la trans- portila rando, trabatis la skatolojn per akra angu- lo sur la kiraso. Kaj Instruisto, korektante la nazumon, komplikiĝis en rimenoj de la «Tondrilo», kaj balbutis:

«Momenton, Smit, momenton, ja vi vidas ke miaj manoj estas okupataj...»

Fine de la strato brile brulegis kvinetaĝa domo, staris densa odoro de brulado kaj de varmega metalo, ni avide glutis la varman bieron, ni estis malsekaj, estis tre varme, kaj la mortaj oficiroj kuŝis sur la rompitaj brikoj same dismet- inte la gambojn en mallongaj nigraj pantalonoj, la kamuflaj ĉemizoj ŝoviĝis al la nukoj, kaj haŭtoj sur iliaj dorsoj brilis ankoraŭ pro la ŝvito.

Tio, dank al Dio, estas oficiroj, - diris In- struisto, - Mi ne scipovas plu vidi mortajn knabo- jn. Malbenita politiko, pro ĝi homoj forgesas pri Dio.

Pri kiu Dio? - demandis Ajova Smit el la transportilo.- Unuan fojon mi aŭdas.

Ne ŝercu pri tio, Smit, - diris Instruisto. - Ĉio tio finiĝos post nelonge, kaj estonte neniam kaj al neniu estos permesate veneni animojn de homoj per vanteco.

Kaj kiel ili plimultiĝos? - demandis Ajova Smit. Li denove kliniĝis por preni la bieron, kaj ni ekvidis elbrulitajn truojn sur lia postaĵo.

Mi parolas pri politiko, - diris Instruisto tol- ereme. - Faŝistoj devas esti neniigataj, tio estas bestoj, sed tio ne sufiĉas. Estas ankoraŭ multaj politikaj partioj, kaj al ĉiuj ili, kun ĉiu ilia propa- gando ne estas loko en nia lando. - Instruisto de- venis el tiu ĉi urbo, kaj loĝis je du kvartaloj de tiu ĉi nia gardejo. - Social-anarĥistoj, teknokratoj, komunistoj certe...

Mi estas komunisto, - deklaris Ajova Smit. - Ĉiaokaze tio estas miaj konvinkoj. Mi estas pro komuno. - Instruisto rigardis lin konsterne. - Krom tio mi estas ateisto, - aldonis Ajova Smit. - Dio forestas, Instruisto, kaj kontraŭ tio oni povas fari nenion.

Kaj tiam ni ĉiuj komencis diri ke ni estas ateistoj, kaj Pek diris ke li, krom tio, estas pro teknokratio, kaj Robert deklaris, ke lia patro estas social-anarĥisto, kaj la avo estis social-anarĥisto, kaj li, Robert, certe estos social-anarĥisto, kvankam li ne scias kio estas tio.

Jen se biero iĝus glacia, - pripense diris Pek, - mi plezure ekkredus je Dio.

La instruisto konfuze purigis la nazumon. Li estis bona, ni ĉiam Sercetis pri li, kaj li neniam ofendiĝis. Mi de unua jam nokto rimarkis ke li es- tis ne tro kuraĝa, tamen li neniam retiriĝis sen ordono.

Ni daŭre Sercis kaj babilis, kiam ekaŭdiĝis bruego kaj krako, muro de la brulanta domo falegis, kaj el tiu ĉi turniĝanta flamo, el nubo da fajreroj kaj fumo, sur nian straton elflosis, ten- ante sin je metro super la pavimo, sturma tanko «Mamuto».

Tiun teruraĵon ni ankoraŭ ne vidis. Elflosinte mezon de la strato ĝi movis la ĵetilon, kvazaŭ ĉirkaŭrigardante, poste forigis la aeran kusenon, kaj kun tondrado kaj grincado ekmoviĝis en nian direkton.

Mi rekonsciiĝis nur ene de tradomejo. La tanko estis jam signife pli proksima, kaj komence mi vidis neniun el niaj, sed poste en la kiras- transportilo plenstature leviĝis Ajova Smit, ten- ante antaŭ si na «Tondrilo». Li premis malantaŭan parton de ĝi al sia ventro, kaj komencis celi. Mi vidis kiel repuŝo kurbigis lin, mi vidis kiel sur ni- gra frunto de la tanko aperis flama linio, kaj poste la strato pleniĝis per hurlo kaj flamo, kaj kiam mi malfacile levis la brulvunditajn palpebrojn, la strato estis malplena, kovrita per fumo, kaj sur la strato estis nur la tanko. Forestis la kiras-trans- portilo, forestis amasoj da rompitaj brikoj, forestis kliniĝinta budo apud najbara domo - estis nur la tanko. Ĝi kvazaŭ vekiĝis nun, kaj eligadis akvofalojn da fajro, kaj la strato antaŭ niaj okuloj ĉesadis esti strato, sed transformiĝis je placon.

Pek forte batis min je la kolo, kaj antaŭ mia vizaĝo mi ekvidis liajn vitrajn okulojn, sed forestis jam tempo kuri en la tranĉeon kaj turni la grenadĵetilon. Ni duope kaptis la minon, kaj ekkuris renkonten al la tanko, kaj mi memoras nur ke mi senĉese rigardis nukon de Pek, sufok- iĝis, kaj kalkulis la paŝojn, kaj subite de kapo de Pek forflugis la kasko, kaj Pek falis, kaj mi, preskaŭ elfalinte la pezegan minon, falis sur lin.

La tankon eksplodis Robert kaj Instruisto. Mi ne scias kiel kaj kiam ili faris tion, - eble ili kuris post ni kun alia mino.

Mi ĝis la mateno sidis sur mezo de la strato, tenante sur la genuoj bandaĝitan kapon de Pek, kaj rigardante monstrajn raŭpojn de la tanko, el- starantajn el la asfalta lago. Kaj dum sama mateno ĉio iel tuj ĉesiĝis. Zun Padana kapitulaciis kune kun sia stabo, kaj jam estante kaptito estis pe-pafita per iu freneza virino...

Tio estis sama loko. Kaj al mi ŝajnis eĉ ke mi sentas odoron de brulado kaj de ardigita metalo. Kaj eĉ la budo staris sur la angulo, kaj ĝi estis eĉ iom kliniĝinta - en stilo de nova arkitekturo. Kaj parto de la strato, kiun la tanko transformis je placo, ekestis placo, kaj sur loko de la asfalta lago estis skvaro, kaj en la skvaro oni batis iun.

Ajova Smit estis inĝeniero-drenadisto el Ajo- va, Usono. Robert Sventickij estis kinoreĝisoro el Krakovo, Pollando. Instruisto estis lerneja instru- isto el tiu ĉi urbo. Neniu kaj neniam vidis ilin plu, eĉ mortajn. Kaj Pek estis Pek, kiu iĝis nun Buba. Mi refunkciigis la motoron.

Buba loĝis en sama aparta domo kiel la mia. La enira pordo estis vaste aperta. Mi frapetis, sed neniu reagis, kaj neniu eliris renkonti min. Mi eniris la malluman vestiblon. Lumo ne ŝaltiĝis. Pordo en la dekstran duonon okazis ŝlosita, kaj mi enrigardis la maldekstran. En la salono, sur la malorda sofo dormis barba viro en jako sed sen pantalono. Ies piedoj elstaris el sub renversita tablo. Odoris per konjako, per tabaka fumo, kaj per io dolĉa, kiel hieraŭ el salono de onklino Vaj- na. Ĉe pordo en la kabineton mi kunpuŝiĝis kun bela korpulenta virino, kiu neniom miris, ekvidinte min.

Bonan vesperon, - diris mi. - Pardonu, ĉu Buba loĝas ĉi tie?

Ĉi tie, - respondis ŝi, pririgardante min per la brilaj, kvazaŭ oleigitaj okuloj.

Ĉu mi povas vidi lin?

Kial ne? Kiom vi deziras.

Kie li estas?

Jen strangulo! - ŝi ekridis. - Ja kie povas esti Buba?

Mi supozis - kie, sed diris:

Mii ne scias. Eble en dormejo?

Varme, - diris ŝi.

Kio varme?

Jen stultulo. Kvankam sobra. Ĉu vi volas drinki?

Ne, - diris mi kolere. - Kie estas Buba? Mi urĝe bezonas lin.

Malbonas via afero, - diris ŝi gaje. - Nu serĉu, serĉu, sed mi foriras.

Ŝi karese taŭzis mian vangon, kaj eliris. La kabineto estis malplena. Sur la tablo altiĝis gran- da kristala vazo kun iu ruĝeta aĉaĵo. Ĝi odoris dolĉe kaj naŭze. Ankaŭ en la dormejo estis neniu. Litotukoj kaj kusenoj estis ĉifitaj kaj senordigitaj.

Mi venis al pordo de la banĉambro. En la por- don oni evidente pafis el pistolo, elinterne, se juĝi laŭ formo de la truoj. Mi haltetis, kaj poste prenis la manilon. La pordo estis ŝlosita. Mi pene malfermis ĝin.

Buba kuŝis en la bankuvo, ĝis la kolo mergita en la verdetan akvon, de la akvo leviĝis vaporo. Sur rando de la bankuvo raŭkis kaj hurlegis ra- dioricevilo. Mi staris kaj rigardis na Buba. Iaman astronaŭton-esploriston Pek Zenaj. Iaman sveltan muskolan junulon kiu en aĝo dek ok lasis sian varman urbon ĉe la varma maro, kaj foriris en kosmon je gloro de homaro, kaj tridek-aĝe reve- nis en la patrolandon, por batali kontraŭ lastaj faSistoj, kaj restis ĉi tie por ĉiam.

Al mi estis abomene pensi ke nur antaŭ unu horo mi estis simila al li. Mi tuSis lian vizaĝon, tiris lin je la maldensaj malsekaj haroj. Li ne ek- moviĝis. Tiam mi kliniĝis, por doni al li flari na «Potomak», kaj subite komprenis ke li estas mor- ta.

Mi ĵetis sur la plankon la radioricevilon, kaj dispremis ĝin per la kalkanumo. Sur la planko kuSaĉis pistolo. Sed Pek ne mortigis sin, simple oni malhelpis al li, verSajne, kaj li pafis la pordon por ke oni ne malhelpu. Mi enSovis la manojn en la varmegan akvon, levis kaj transportis lin en la dormejon, sur la liton.

Li kuSis tute moliĝinta, terura, kun okuloj dronintaj sub la frunton. Se li ne estus mia amiko... Se li ne estus tiel bonega knabo... Se li ne estus tiel eminenta laborulo...

Per telefono mi vokis ambulancon, kaj eksidis apud Pek. Mi penis ne pensi pri li. Mi penis mediti pri la afero. Kaj mi penis esti firma kaj malvarma, ĉar tra fundo de mia konscio denove trairis la varma lumeto, kaj ĉi-foje mi komprenis kiu penso estas tio.

Kiam venis kuracisto mi jam sciis kion mi faru. Mi trovos na Ul. Mi pagos al li iun ajn sumon. Eble mi batos lin. Se estos bezonate mi torturos lin. Li diros al mi de kie rampas sur la mondon tiu ĉi infekto. Li diros al mi adresojn kaj nomojn. Li diros al mi ĉion. Kaj ni trovos tiujn homojn. Ni ruinigos kaj forbrulos iliajn sekretajn metiejojn, kaj ilin mem ni forveturigos tiel mal- proksimen, ke ili neniam sukcesos reveni. Io ajn ili estu. Ni elkaptos ĉiujn, ni elkaptos ĉiujn kiuj iam ajn provis slegon, kaj ankaŭ ilin ni izolos. Io ajn ili estu. Poste mi postulos ke oni izolu min, ĉar mi scias kio estas slego. Ĉar mi komprenis kiu penso estis tio, ĉar mi estas socie danĝera same kiel ili ĉiuj. Sed tio estos nur komenco. Komenco de ĉiuj komencoj, kaj restos fari plej gravan: fari tiel, ke homoj neniam, neniam volu scii kio estas slego.

Verŝajne tio estos sova ĝe. Verŝ ajne multaj kaj multaj diros ke tio estas tro sovaĝe, tro kruele, tro stulte, sed ni devos fari tion, se ni volas ke homaro ne haltu...

La kuracisto, maljuna griza homo, metis la blankan valizeton, kliniĝis super Buba, pririgardis lin, kaj diris indiferente:

Senespera.

Voku policon, - diris mi.

Li malrapide metis en la valizeton siajn ilojn.

Estas neniu bezono fari tion. - Ĉi tie forestas krima ago. Tio estas neŭrostimulilo...

Jes, mi scias.

Tiel do. Jam dua okazo dum la nokto. Ili tute ne konas limojn.

Ĉu delonge tio komenciĝis?

Ne, ne tre... Antaŭ kelkaj monatoj.

Do kial, diable, vi silentas?

Silentas? Mi ne komprenas. Tio estas ĉe mi sesa voko dum la nokto, juna homo. Dua kazo de nerva elĉerpiĝo, kaj kvar kazoj da alkohola trema deliro. Ĉu vi estas lia parenco?

Ne.

Nu, ne gravas. Mi sendos homojn - Li iomete staris, rigardante na Pek. - Partoprenu kantajn societojn, - diris li, - aniĝu al ligon de pentintaj putinoj...

Forirante li balbutis ankoraŭ ion, - tiu ĉi maljuha, indiferenta, kurbiĝinta homo. Mi kovris na Pek per la litotuko, mallevis la rulkurtenon, kaj eniris la salonon. La ebriuloj aĉe ronkis, disvasti- gante odoron de ebrieco. Mi prenis la duopon je la piedoj, eltiris en la korton, kaj ĵetis en flakon apud la fontano.

Denove venadis mateniĝo, steloj estingiĝis sur la heliĝanta ĉielo. Mi ensidis la taksion, kaj klavis sur la regilo indekson de Malnova Metroo.

Ĉi tie estis multe da homoj. Ne estis facile trapuŝiĝi al bariero de la registrejo, kvankam al mi ŝajnis ke la formularon plenigis nur du aŭ tri homoj, kaj aliaj nur rigardadis, avide etendante la kolojn.

Post la bariero forestis kaj la rondkapa, kaj Ul, kaj neniu sciis kiel trovi ilin. Sube, en trairoj kaj tuneloj, interpuŝiĝis kaj kriadis ebriaj duon- frenezaj viroj kaj histeriaj virinoj. Jen obtuze, jen klare tondris pafoj, tremis pro eksplodoj betono sub la piedoj. Fetoris per brulo, pulvo, ŝvito, ben- zino, parfumo kaj vodko.

Aplaŭdantaj ŝrikantaj virinaĉoj amasiĝis ĉirkaŭ fortegulo kun pala triumfanta vizaĝo, gutanta la sangon; ie terure graŭlis sovaĝaj be- stoj.

En la haloj publiko freneziĝis ĉe grandegaj ekranoj, kaj sur la ekranoj iu kun vinditaj okuloj pafadis el mitraleto, preminte la kolbon al la ven- tro; iu ĝis la brusto sidis en nigra peza likvaĵo, tuta blua, kaj fumis dikan kraketantan cigaron; iu, kun deformita pro la streĉo vizaĝo, pendis kvazaŭ ŝtoniĝinte, en araneaĵo de strikte streĉitaj fadenoj...

Poste mi eksciis kie estas Ul. Apud malpura ejo, ŝtopita per sakoj da sablo, mi ekvidis la rondkapulon. Li senmove staris sur la sojlo, lia vizaĝo estis fulgita, de li disvastiĝis odoro de for- brulita pulvo, kaj la pupiloj estis tutokulaj. Post ĉiuj kvin sekundoj li kliniĝis kaj purigis la genuo- jn, kaj li ne aŭskultis min. Mi devis forte ekskui lin, por ke li rimarku min.

Forestas Ul! - elkriis li. - Forestas li, ĉu vi komprenas? Nura fumo, ĉu vi komprenas? Dudek kilovoltoj, cent amperoj, ĉu vi komprenas? Ne ĝissaltis li!

Li forte forpuŝis min, turniĝis, kaj ekkuris en la malpuran ejon, saltante trans la sablo-sakoj. Dispuŝante la scivolulojn li atingis malaltan feran pordon.

Hej enlasu min! - jelpis li. Ankoraŭfoje! Dio ŝatas triopon...

La pordo brusone fermiĝis post li, kaj la ho- moj ĵetiĝis for, stumblante kaj falante.

Mi ne atendis kiam li eliros. Aŭ ne eliros. Li ne estis plu bezonata al mi. Restis nur Rimajer. Restis ankaŭ Vuzi, sed mi ne esperis je Si. Do nur Rimajer. Mi ne vekos lin, mi atendos ĉe la pordo.

Jam leviĝis suno, kaj malpurigitaj stratoj estis malplenaj. El iuj subteraj haltejoj elrampis kaj eklaboris purigistaj aŭtomatoj. Ili konis nur laboron, ĉe ili forestis mensa potencialo, kiun val- orus disvolvi, tamen ĉe ili forestis ankaŭ praaj re- fleksoj.

Apud «Olimpik» mi devis halti kaj atendi kiam preteriros longa kolono da ruĝaj kaj verdaj ho- moj, forĝitaj en fumantan skvamaron. Ili, mal- facile trenante la piedojn, paSaĉis el unu strato en alian. Ili lasis odoron de Svito kaj farbo.

Mi staris kaj atendis, kaj suno eklumigis jam la grandegan hotelon, kaj gaje brilis sur metala vizaĝo de Vladimir Sergeeviĉ Jurkovskij, kiu rigardis, kiel dum la vivo, super ĉiuj kapoj.

Poste ili preteriris, kaj mi eniris la hotelon. La akceptisto dormetis post sia bariero. Vekiĝinte li profesie smajlis, kaj demandis freSvoĉe:

Ĉu vi ordonos ĉambron?

Ne, - diris mi. - Mi iras al sinjoro Rimajer.

Al Rimajer? Sed pardonu... Ĉu naŭcent dua numero?

Mi haltis.

Ŝajne jes. Sed kio okazis?

Mi petas pardonon, sed sinjoro Rimajer forestas.

Kiel forestas?

Li forveturis.

Sed tio ne eblas, ja li estas malsana... Eble vi eraras? Naŭcent dua numero.

Ĝuste tiel, naŭcent dua numero. Rimajer. Nia konstanta kliento. Antaŭ horo kaj duono li forveturis. Pli ĝuste, forflugis. La amikoj helpis al li malleviĝi kaj eniri helikopteron.

Kiuj amikoj? - demandis mi senespere.

Ĉu mi diris - amikoj? Mi petas pardonon, eble tio estas konatoj. Ili estis triopaj kaj la duo- pon mi vere ne konas. Simple junaj homoj de sporta tipo. Sed sinjoron Peblbriĝ mi konas. Li es- tas nia loĝanto, sed li jam ellistiĝis.

Ĉu Peblbriĝ?

Ĝuste. Dum lasta tempo li sufiĉe ofte renkontiĝis kun sinjoro Rimajer, el kio mi kon- kludis ke ili estas bonaj konatoj. Li luis ĉe ni ĉambron okcent-dek-sepan... Tia impona viro, ruĝethara...

Ĉu Oskar...

Tute ĝuste, sinjoro Oskar Peblbriĝ.

Klare, - prononcis mi, penante regi min. - Do vi diras ke ili helpis al li, ĉu?

Jes. Ja li signife malsanis, al li eĉ kuraciston elvokis hieraŭ. Li estis ankoraŭ tre malforta, kaj la junaj homoj subtenis lin je la kubutoj, kaj preskaŭ portis lin.

Sed flegistino? Ĉe li estis flegistino.

Jes, estis. Sed ŝi foriris tuj post ili. Ili libe- rigis ŝin.

Kio estas via nomo? - demandis mi.

Vajl, al viaj servoj.

Auskultu, Vajl, - diris mi. - Ĉu ne ŝajnis al vi ke sinjoron Rimajer oni forveturigis perforte?

Mi atente rigardis lin. Li konfuze palpebrumis.

N-ne, - prononcis li, - Tamen nun, kiam vi diris tion...

Bone, - diris mi. - Donu al mi ŝlosilon de lia ĉambro kaj iru kun mi.

Akceptistoj, kutime, estas sufiĉe komprene- maj homoj. Specifajn cirkonstancojn ili sentas bonege. Estis tute klare ke li konjektis kio mi es- tas. Kaj eblas eĉ, - de kie mi venis.

Li vokis la pordiston, ion flustris al li, kaj ni leviĝis per la lifto en naŭan etaĝon.

Per kiu valuto li kvitiĝis? - demandis mi.

Kiu? Ĉu Peblbriĝ?

Jes

Ŝajnas... Ho, jes, per markoj. Per germanaj markoj.

Kaj kiam li venis al vi?

Unu momento... nun mi elmemoros... Dek ses markoj... Ĝuste, antaŭ kvar tagoj.

Ĉu li sciis ke Rimajer loĝas ĉe vi?

Pardonu, mi ne povas diri. Sed antaŭ hieraŭ ili tagmanĝis kune. Kaj hieraŭ ili longe konver- saciis en la vestiblo. Frumatene, kiam ankoraŭ neniu dormis.

En ĉambro de Rimajer estis nekutime pure kaj orde. Mi trairis, pririgardante la ĉambrojn. En enmura ŝranko staris valizoj. La lito estis taŭzita, sed mi trovis neniujn spurojn de lukto. En banĉambro ankaŭ estis pure kaj orde. Sur mura breteto kuŝis skatoletoj de «Devon».

Kiel vi opinias, ĉu mi devas voki policon? - demandis la akceptisto.

Mi ne scias, - respondis mi. - Konsiliĝu vi kun la administraro.

Ĉu vi komprenas, mi denove komencis dubi... Fakte li ne adiaŭis min... Sed ĉio tio as- pektis tute senkulpe. Li povis ja signi, kaj mi komprenus lin, ni delonge konas unu la alian. Sed li nur petis sinjoron Peblbriĝ: «Radioricevilon, ra- dioricevilon ne forgesu vi...».

La radioricevilo kuŝis ĉe la spegulo, kaŝita per senzorge ĵetita bantuko.

Ĉu? - diris mi. - Kaj kion respondis sinjoro Peblbriĝ?

Sinjoro Peblbriĝ trankviligis lin, li diris: «Nepre, nepre, ne maltrankviliĝu...»

Mi prenis la radioricevilon kaj, elirinte el la banĉambro, eksidis ĉe la skriba tablo. La akcep- tisto rigardis jen min, jen la radioricevilon.

Tiel, pensis mi, nun li scias por kio mi venis ĉi tien. Mi ŝaltis la radioricevilon. Ĝi ekraŭkis kaj ekhurlis.

Ĉiuj ili konas slegon. Ne estas bezonata Ul, ne estas bezonata Rimajer, oni povas preni iun ajn, iun ajn renkontiton. Tiun ĉi akceptiston, ekzem- ple. Eĉ nun. Mi malŝaltis la radioricevilon, kaj diris:

Bonvolu ŝalti la kombinan radioricevilon.

La akceptisto per etaj paŝoj alkuris la kombi- nan radioricevilon, ŝaltis ĝin kaj, turniĝinte, de- mande rigardis min.

Lasu tiun ĉi stacion, - diris mi. - Iom malpli

laŭe, bonvolu. Mi dankas vin.

Do vi ne konsilas al mi voki policon? - de- mandis la akceptisto.

Laŭdezire.

Al mi Sajnis ke vi opiniis ion tute konkretan, kiam pridemandis min.

Tio nur Sajnis al vi, - malvarme diris mi. - Simple mi ne tro Satas sinjoron Peblbriĝ. Sed tio ne koncernas vin.

La akceptisto riverencis.

Dume mi restos ĉi tie, Vajl, - diris mi. - Ĉe mi estas supozo ke sinjoro Peblbriĝ revenos kaj venos ĉi tien. Bonvolu ne informi lin ke mi estas ĉi tie. Kaj vi, dume, estas libera.

Jes, sinjoro, - diris la akceptisto.

Kiam li eliris, mi telefonis en Buroon de Pris- ervo, kaj diktis telegramon al Maria: «trovis sen- con de vivo sed estas sola frato neatendite forve- turis venu senprokraste ivan».

Poste mi denove Saltis la radioricevilon, kaj ĝi denove ekraŭkis kaj ekhurlis. Tiam mi malfermis ĝian kovrilon, kaj elprenis la heterodinon. Tio ne estis heterodino. Tio estis slego. Bela akurata peceto, sendube produktita en fabriko, kaj ju pli longe mi rigardis ĝin, des pli Sajnis al mi ke ie, iam, - delonge antaŭ alveturo ĉi tien, kaj ne un- ufoje, mi vidis tiajn pecojn en iu tre konata aparato. Mi penis elmemori kie mi vidis ilin, sed anstataŭ tio mi elmemoris la akceptiston, lian vizaĝon, lian smajlaĉon, komprenantajn kunsenta- jn okulojn. Ĉiuj ili estas infektitaj.

Ne, ili neniam provis slegon, gardu Dio! Ili eĉ

neniam vidis ĝin. Ja tio estas ĝis tiom maldeca! Ja

i ■ - a a ■ a a ■

tio estas aĉajo el aĉajoj...

Pli mallaŭte, karulino, ĉu eblas ĉe la knabo?.. Sed oni rakontis al mi ke tio estas io eksterordi- nara...

Mi? Ja kio vi, amikego! Via opinio pri mi estas tamen ne tro alta... Mi ne scias, onidire en «Oazo», ĉe Buba, sed mi ne scias...

Tamen kial ne? Mi estas homo modera, se mi eksentos iun danĝeron, mi haltos...

Donu kvin skatolojn da «Devon», ni prepar- iĝas (hihi!) al fiŝkaptado...

Kvindek mil homoj. Kaj iliaj konatoj en aliaj urboj. Kaj cent mil turistoj ĉiujare. Temas do tute ne pri bando. Al diablo ĝin, la bandon, tute ne es- tas problemo dispeli ĝin!. Sed gravas ke ili ĉiuj estas pretaj, ili ĉiuj deziregas, kaj tute forestas ebleco pruvi al ili ke tio estas terure, ke tio estas pereo, ke tio estas malgloro...

Mi premis slegon en la manon, apogis la kapon per la pugno, kaj fiksrigardis festan jakon de Rimajer pendantan, kun ordenaj rubandetoj sur ĝi, sur dorso de la seĝo.

Verŝajnas ke li sidis, antaŭ kelkaj monatoj, ĝuste kiel sidas mi nun, en tiu ĉi brakseĝo, kaj ankaŭ li duan fojon tenis en la mano slegon kaj la radioricevilon, kaj sama varma lumeto vagis sur fundo de lia konscio: pri nenio oni maltrankviliĝu, ĉar nun ekzistas jam lumo en iu ajn mallumo, dolĉeco en iu ajn amaro, ĝojo en iu ajn sufero...

...Jen jen, diris Rimajer. Nun vi komprenis. Oni devas simple esti honesta antaŭ si. Tio estas iom honte komence, sed poste vi komecas kom- preni kiom multe da tempo vi perdis vane...

...Rimajer, diris mi. Mi disipis la tempon ne por mi. Oni ne devas fari tion, simple ne devas, tio estas pereo por ĉiuj, oni ne devas anstataŭigi vivon pes sonĝoj...

...Ĵilin, diris Rimajer. Kiam homo faras ion, li ĉiam faras tion por si. Eble ekzistas en mondo perfektaj egoistoj, sed perfektaj altruistoj certe forestas. Se vi parolas pri morto en bankuvo do, unue, en reala mondo ni ĉiuokaze mortas, kaj, due, se scienco donis al ni slegon, ĝi zorgos ankaŭ pri tio ke ĝi ĉesu esti malutila. Kaj dume bezonatas nur simpla modereco. Kaj ne diru al mi pri anstataŭigo de realeco per sonĝo. Ja vi ne es- tas novulo, vi bonege scias ke tiuj ĉi sonĝoj ankaŭ estas realeco. Tio estas tuta mondo. Do kial al- proprigon de tiu mondo vi nomas pereo?...

...Rimajer, diris mi. Ĉar tiu mondo estas mal- graŭ ĉio iluzia, ĝi tuta troviĝas ne ekster, sed ene de vi, kaj ĉio kion vi faras en ĝi restas en vi. Ĝi estas kontraŭa al reala mondo, ĝi estas malamika al ĝi. Homoj foririntaj en iluzian mondon pereas por mondo reala. Ili kvazaŭ mortas. Kaj kiam en iluzian mondon foriros ĉiuj, kaj vi scias ke tio po- vas okazi, historio de homaro ĉesiĝos.

... Ĵilin, diris Rimajer. Historio - tio estas his- torio de homoj. Ĉiu homo volas ke lia vivo ne estu senfrukta, kaj slego donas al vi tian vivon. Jes, mi scias, vi opinias ke ankaŭ sen slego vi vivas ne vane, sed konfesu ke vi neniam vivis tiel hele kaj varme, kiel hodiaŭ en la bankuvo. Al vi estas iom honte elmemori, vi ne riskus rakonti pri tiu vivo al aliuloj, ĉu? Do ne estas bezonate. Ĉe ili estas ilia vivo, kaj ĉe vi - la via...

...Rimajer, diris mi. Ĉio tio esas vera. Sed pasinteco! Kosmo, lernejoj, lukto kontraŭ faŝistoj, kontraŭ gangsteroj - kio, ĉu ĉio tio estis vana? Ĉu kvardek jaroj mi vivis vane? Kaj aliaj homoj? Ĉu ankaŭ ili vane?....

...Ĵilin, diris Rimajer. En historio nenio estas vana. Estas kiuj luktis kaj ne ĝisvivis aperon de slego. Sed vi luktis kaj ĝisvivis...

...Rimajer, diris mi. Mi timas pri homaro. Ja tio estas fino. Tio estas fino por kunagado de homo kaj naturo, tio estas fino por ligoj inter per- sono kaj komunumo, tio estas fino por ligoj inter personoj, tio estas fino de progreso, Rimajer. Ĉiuj miliardoj da homoj, enakviĝintaj en varman akvon kaj en sin mem. Nur en sin mem...

...Ĵilin, diris Rimajer. Tio timigas ĉar ne estas kutima. Kaj kio koncernas finon, do ĝi venos nur por reala komunumo, reala progreso. Sed ĉiu aparta persono perdos nenion, ĝi nur akceptos, ĉar ĝia mondo ekestos nekompare pli hela, liaj ligoj kun naturo, - iluzia certe, - estos pli variecaj, kaj ligoj kun komunumo, - ankaŭ iluzia, kvankam li ne scios tion, - estos kaj pli fortaj kaj pli fruktodonaj. Kaj ne sopiru pri fino de progreso. Vi scias ja ke ĉio havas finon. Jen ankaŭ progreso de reala mondo finiĝas. Antaŭe ni ne sciis kiel ĝi finiĝos. Nun ni scias. Ni ne sukcesis percepti tu- tan potencialan helecon de reala estado, kaj eblas ke ni atingus tiun percepton nur post centoj da jaroj, sed nun ĝi estas en niaj manoj. Slego donacas al vi percepton de plej malproksimaj pos- teuloj, kaj plej malproksimaj antaŭuloj, kiun vi neniam atingos en reala mondo. Vi simple tro- viĝas en kaptiteco de unu malnova idealo, sed pensu logike, idealo kiun proponas al vi slego es- tas same belega... Ja vi ĉiam revis pri homo fan- taziema, havanton de enorma imagkapablo...

...Rimajer, diris mi. Se vi scius kiel mi laciĝis. Mi tedis disputi. Tutan vivon mi disputas kaj kun mi mem, kaj kun aliaj homoj. Mi ĉiam Satis dis- puti, ĉar alie vivo - tio ne estas vivo. Sed ĝuste nun mi laciĝis, kaj ĝuste pri slego mi ne volas disputi.

...Tiam iru, Ivan, diris Rimajer.

Mi enigis slegon en la radioricevilon. Kiel li tiam. Mi leviĝis. Ankaŭ kiel li tiam. Mi pensis jam pri nenio, mi jam ne apartenis al tiu ĉi mondo, sed mi ankoraŭ aŭdis kiel li diris: «ne forgesu nur strikte Slosi la pordon, por ke oni ne malhelpu al vi». Kaj tiam mi eksidis.

...Do jen kiel, Rimajer! diris mi. Jen kiel okazis tio! Vi kapitulaciis. Vi strikte fermis la por- don. Kaj poste vi sendadis mensogajn raportojn al viaj amikoj ke ekzistas neniu slego. Kaj pli poste vi, hezitante nur minuton, sendis min al morto, por ke mi ne malhelpu al vi.

Via idealo - tio estas merdo, Rimajer. Se je nomo de la idealo homo devas fari kanajlaĵojn, do prezo de tiu idealo estas merdo. Nur tiel, Rimajer. Jes. Jes... Mi povus ankoraŭ multe diri al vi, sle- g aĉulo. Mi povus ankoraŭ multe paroli pri tio ke estas ne tiel facile elŝiri el la sango naturan stre- bon de ĉiu homo lukti kontraŭ halto, kontraŭ iu ajn halto, kontraŭ morto, kontraŭ trankvilo, kon- traŭ regreso. Via slego - tio estas sama nuklea bombo, nur de prokrasta ago, kaj por satuloj. Sed mi ne parolados pri tio. Mi diros al vi nur tion: se homo devas fari kanajlaĵojn por atingi idealon, do prezo de tiu idealo estas: merdo...

Mi alrigardis la horloĝon, kaj enŝovis la ra- dioricevilon en la poŝon. Mi tedis atendi na Oskar. Mi volis manĝi. Kaj ankoraŭ mi havis senton kvazaŭ finfine mi faris en tiu ĉi urbo ion utilan. Mi lasis al la akceptisto mian telefonnumeron, okaze se revenos Oskar aŭ Rimajer, kaj eliris sur la pla- con.

Mi ne kredis ke Rimajer revenos, kaj eĉ ke mi iam ajn vidos lin, sed Oskar ankoraŭ povis plen- umi sian promeson, kvankam, plej verŝajne, necesos serĉi lin. Kaj serĉos lin jam ne mi. Kaj verŝajne ne ĉi tie.

Ĉapitro dek-dua

En la aŭtomata kafejo estis nur unu vizitan- to: ĉe tablo, en angulo, ĉirkaŭigata per manĝaĵoj kaj trinkaĵoj, sidis orient-tipa brunulo, vestita bonege sed absurde.

Mi prenis por mi acidlakton kaj kazeaĵojn kun acidkremo, kaj ekmanĝis, tempo de tempo rigardante lin. Li manĝis kaj trinkis multe kaj avide. Lia vizaĝo brilis pro la ŝvito, al li estis tro varme en lia stulta brileta frako. Li peze el- spiris, retrokliniĝante je dorseton de la seĝo, kaj malstriktis la vastan rimenon de la pan- talono. Dum tio en la suna lumo brile lumiĝadis longa flava pistolingo, pendanta sub baskoj de lia frako. Mi jam pe-manĝadis la lastan kazeaĵon, kiam li subite vokis min.

Hola! - diris li. - Ĉu vi estas lokulo?

Ne, - duris mi, - mi estas turisto.

Ha, do ankaŭ vi komprenas nenion...

Ĉe la servotablo mi faris al mi koktelon el la sukoj, kaj venis al li.

Kial estas malplene? - daŭrigis li. Li havis vivplenan magran vizaĝon kaj sovaĝan rigardon. - Kie estas loĝantoj? Kial ĉio estas fermita?.. Ĉiuj dormas, neniu kontakteblas...

Ĉu vi ĵus alveturis?

Jes.

Li deŝovis la malplenan teleron, kaj alŝovis la plenan. Poste li trinketis la helan bieron.

De kie vi? - demandis mi. Li sovaĝe alri- gardis min, kaj mi haste aldonis: - Certe se tio ne estas sekreto...

Jes, ne estas, - diris li... - kaj komencis manĝi.

Mi pe-drinkis la sukon, kaj estis jam preta foriri, sed li diris:

Bonege ili vivas, hundaĉoj. Tiaj manĝaĵoj, manĝu kiom oni volas, kaj ĉio senpage.

Nu, tamen ne tute senpage, - oponis mi.

Naŭdek dolarojn! Groŝoj! Mi dum tri tagoj manĝos je naŭdek dolaroj! - Liaj okuloj subite haltis. - H-hundaĉoj, - elbalbutis li, denove ekmanĝante.

Mi konis tiujn homojn. Ili venadis el etaj, prirabitaj ĝis plena mizero reĝlandoj kaj respub- likoj, ili avide manĝis kaj trinkis, memorante varmegitajn per la suno polvajn stratojn de siaj urboj, kie en mizeraj strioj da ombro senmove kuŝas mortantaj senvestaj viroj kaj inoj, kaj kie infanoj, kun disblovitaj ventroj, prifosas rubaĵe- jojn en kortoj de eksterlandaj konsulejoj. Ili es- tis plenaj per malamo, kaj ili bezonis nur panon. Panon kaj armilojn. Panon por sia opozicianta bando, kaj armilojn kontraŭ alia, reganta ban- do. Ili estis plej ardaj patriotoj, varme kaj multvorte paroladis pri amo al sia popolo, sed ĉiun alilandan helpon ili rifuzis decide, ĉar ili ŝatis nenion krom potenco, kaj neniun krom si, kaj estis pretaj, je gloro de la popolo kaj venko de siaj altaj principoj, neniigi sian popolon ĝis lasta homo, se estos bezonate, - per malsato kaj mitraloj.

Ĉu armilon? Ĉu panon? - demandis mi.

Li streĉiĝis.

Jes, - diris li. - Armilon kaj panon. Tamen sen stultaj kondiĉoj. Kaj, kiom eble, senpage. Aŭ kredite. Veraj patriotoj neniam havas monon. Sed la reganta koterio vivas en abome- na luksado...

Ĉu malsato? - demandis mi.

Ĉio ajn. Sed vi luksadas ĉi tie. - Li malame alrigardis min.- Tuta mondo luksadas, nur ni malsatas. Sed vi vane esperas. Revolu- cion oni ne haltos!

Jes, - diris mi. - Sed kontraŭ kiu la rev- olucio?

Ni batalas kontraŭ sangosuĉuloj de Badŝaĥ! Kontraŭ koruptado kaj malĉastado de la reganta klaso, je libero kaj vera demokratio... La popolo subtenas nin, kaj oni devas nutri la popolon. Sed vi deklaras al ni: panon ni donos nur post la malarmiĝo. Krom tio vi eĉ minacas interveni... Kia aĉa, mensoga demagogio! Kiu trompo de la revoluciaj amasoj! Malarmiĝi antaŭ la sangosuĉantoj, tio signifas surĵeti maŝon sur kolojn de veraj batalantoj! Ni respondas: Ne! vi ne trompos la popolon! Senarmiĝu Badŝaĥ kaj liaj mortigistoj! Tiam ni pripensos kion fari.

Klare, - diris mi. - Sed Badŝaĥ, verŝajne, ankaŭ ne volas, ke oni surĵetu maŝon sur lian kolon.

Li abrupte deŝovis kruĉon da biero, kaj lia mano kutimmove ektiriĝis al la pistolingo. Tamen li rapide rekonscii ĝ is.

Mi sciis ke vi komprenas tute nenion, - diris li. - Vi estas sataj, vi jam dormetas pro la sateco, vi estas tro fanfaronaj por kompreni nin. En ĝangalo vi ne aŭdacus konversacii kun mi tiel!

En ĝangalo mi konversacius kun vi tute alie,

bandito, pensis mi, kaj diris:

Mi vere ne komprenas multon. Mi, ekzem- ple, ne komprenas kio okazos post kiam vi venkos. Supozu ni ke vi venkis, kaj pendumis na Badŝaĥ, se li, siavice, ne sukcesos forkuraĉi por peti panon kaj armilon...

Li ne sukcesos. Li ricevos tion kion li meri- tas. Revolucia popolo disŝiros lin je pecetoj! Kaj ĝuste tiam ni komencos labori. Ni konstruos ĉe ni kemiajn uzinojn, kaj superŝutos la landon per manĝaĵoj kaj vestaĵoj. Ni reprenos terenojn, forkaptitajn de ni per niaj sataj najbaroj, ni plenumos tutan programon, pri kiu kriaĉas nun mensogulo Badŝaĥ por trompi la popolon... Kaj tiam, nur tiam, ni malarmiĝos. Tiam ni jam ne bezonos vian helpon. Ĉu vi komprenas? Ni malarmiĝos ne ĉar tio estis viaj kondi ĉ oj, sed ĉar ni jam ne bezonos armilon. Kaj tiam... - Li fermis la okulojn, dolĉe ĝemis, kaj movis la kapon.

Tiam vi estos sataj, vivos lukse, kaj dor- mos ĝis tagmezo, ĉu?

Li ekridetis.

Mi meritas tion. La popolo meritas tion. Ne- niu kuraĝos riproĉi nin. Ni manĝos kaj trinkos kiom ni deziros, ni loĝos en veraj domoj, ni diros al la popolo: nun vi estas liberaj, ripozu kaj distriĝu!

Kaj pri nenio pensu, - aldonis mi. - Sed ĉu ne ŝajnas al vi, ke ĉio tio povos ekesti malu- tila?

Lasu! - diris li paceme. - Tio estas dema- gogio. Vi estas demagogo. Kaj dogmulo. Ankaŭ ĉe ni estas dogmuloj similaj al vi: timu satecon! Homo perdos sencon de vivo... Ne, respondas ni, homo perdos nenion. Homo ne perdos sed akiros. Oni devas senti popolon, oni devas esti parto de la popolo, popolo ne ŝatas saĝulaĉojn! Ja por kio ni, diablo prenu, donas al arbaraj

h

l /v /v ■ ■ i /v /v

irudoj manĝaĉi nin, kaj mem manĝaĉas vermo- jn? - Subite li tute bonanime smajlaĉis. - Mi, verŝajne, iom ofendis vin. Mi nomis vin sata, kaj ankoraŭ iel... Ne ofendiĝu. Abundeco malbonas kiam ĝin havas najbaroj, sed ne vi. Tamen almilitita abundeco - tio estas bonega afero. Valoras batali por ĝi. Ĉiuj batalis por ĝi. Oni devas akiri ĝin per armilo en la manoj, sed ne ŝanĝadi ĝin kontraŭ libero kaj demokratio.

Do, malgraŭ ĉio, via fina celo estas abun- deco, ĉu?

Sendube!.. Fina celo ĉiam estas abundeco. Konsideru nur ke ni estas elektemaj pri la rime- doj.

Tion mi jam konsideris... Do, abundeco. Kaj homo?

Kio - homo?

Tamen mi komprenis ke estas senutile dis- puti.

Ĉi vi iam estis ĉi tie? - demandis mi.

Kial ja?

Interesiĝu, - diris mi. - Tiu ĉi urbo donas perfektajn lecionojn pri abundo.

Li levis la ŝultrojn.

Dume al mi plaĉas ĉi tie. - Li denove deŝovis la malplenan teleron, kaj alŝovis la ple- nan.

Iuj nekonataj postmanĝaĵoj... Ĉio estas bongusta kaj malmultekosta... Oni povas envii tion. - Li glutis kelkajn kulerojn da salato, kaj elmurmuris: - Ni scias ke ĉiuj gravaj revoluciu- loj batalis por abundo. Ĉe ni forestas tempo teorii, sed tio ne estas bezonata. Teorioj sufiĉas ankaŭ sen ni. Krom tio abundo neniel danĝeri- gas nin. Ĝi ankoraŭ longe ne danĝerigos nin. Estas taskoj multe pli gravaj.

Pendumi na Badŝaĥ, - diris mi.

Jes, por la komenco. Kaj poste ni devos ekstermi dogmatulojn. Mi sentas tion jam nun. Poste ni efektivigu niajn leĝajn pretendojn. Poste aperos ankoraŭ io. Kaj nur poste-poste- poste venos abundeco. Mi estas optimisto, sed mi ne kredas ke mi ĝisvivos ĝin. Do ne mal- trankviliĝu vi, iel ni superos tion. Se ni superos malsaton, do des pli la abundecon... Dogmatuloj babilas: abundeco estas ne celo sed rimedo. Ni tiel respondas al tio: ĉiu rimedo estis iam celo. Hodiaŭ abundeco estas celo. Kaj nur morgaŭ ĝi, eble, iĝos rimedo.

Mi leviĝis.

Eblas ke morgaŭ estos marfrue, - diris mi.

Li rigardis min kiel idioton. Mi foriris. Preterirante la montrofenestron mi ankoraŭfoje alrigardis lin. Li sidis per dorso al la strato, kaj denove manĝis, disiginte la kubutojn.

Kiam mi venis hejmen, la salono estis jam malplena. La litotukojn kaj kusenojn la knaboj ĵetis en la angulon. Sur la skribtablo kuŝis skribaĵeto, premita per la telefono. Per infana mallerta mano estis skribite «Gardu vi vin. Ŝi ion intencas. Okupiĝis en la dormejo».

Mi suspiris, kaj eksidis la brakseĝon. Ĝis renkonto kun Oskar (se ĝi okazos) restis ĉirkaŭ horo. Ne estis senco endormiĝi, krome tio ne estis sendanĝera: Oskar povis veni ne sola, kaj pli frue, kaj ne tra la pordo.

Mi prenis el la valizo la pistolon, enigis la ŝargilon, kaj enŝovis en la flankan poŝon. Poste mi venis al proviantŝranko, kuiris al mi kafon, kaj denove revenis la kabineton.

Mi elprenis slegon el mia radioricivilo kaj el radioricevilo de Rimajer, metis ilin antaŭ mi sur la tablon, kaj denove penis elmemori kie mi vidis ĝuste tiujn pecojn, kaj kial ŝajnas al mi ke mi vidis ilin eĉ ne unufoje.

Kaj mi elmemoris. Mi venis la dormejon, kaj venigis de tie fonoron. Mi eĉ ne bezonis ŝraŭ- bilon. Mi demetis de la fonoro ĝian ingon, enŝo- vis la montrofingron sub funelon de la odorilo kaj, per la ungo, elprenis vakuan tuboidon FG 92 U, klaso kvar, statik-kampa, kapacito du. Ĝi aĉeteblas en vendejoj da ĉiutaga elektroniko je kvindek centoj popece. Sur loka slango tio estas slego.

Ĝuste tio devis esti, pensis mi. Nin erarigis paroladoj pri nova narkotaĵo. Nin ĉiam erarigas paroladoj pri novaj teruraj inventoj. Jam kelkfo- je oni erarigis nin sammaniere.

Kiam Mĥagana kaj Buris rilatis al UNO kun plendo pri tio ke la separistoj aplikas novan specon da armiloj - fridigantajn bombojn; ni ĵetiĝis serĉi subterajn militajn fabrikojn, kaj eĉ arestis duopon da veraj subteraj inventistoj (dek ses kaj naŭdek ses jarulojn). Sed poste evidentiĝis ke tiuj inventistoj tute ne rilatas al la afero, kaj ke tiujn terurajn fridigajn bombojn separuloj aĉetis en Munkena pogranda deponejo de malvarmigaj aparatoj, kaj tio estis nur fuŝi- taj superfriziloj. Verdire efiko de tiuj super- friziloj vere estis terura. Aplikitaj kune kun molekulaj detonaciigiloj (vaste aplikataj per subakvaj arkeologoj en Amazono por fortimigi piranjojn kaj kajmanojn) la superfriziloj estis kapablaj malaltigi temperaturon ĝis minus cent kvindek gradoj je radiuso de dudek metroj.

Poste ni longe konvinkis unu la alian ne for- gesi ke en nia tempo preskaŭ ĉiumonate aperas amaso da novaj teknikaĵoj de plej paca destino, kiuj havas plej neatenditajn flankajn ecojn, kaj ke tiuj ecoj ofte venigas al tio ke leĝo pri malpermeso produkti armilojn kaj municiojn iĝas simple sensenca. Ni iĝis tre singardaj pri novaj specoj da armiloj, uzataj de diveraj ek- stremistoj, sed post nur unu jaro kaptiĝis ĉe alia okazo, kiam ni komencis serĉi inventistojn de mistera aparataro, per kiu ŝtelĉasistoj ellogis pterodaktilojn el rezervejo de Ugando. Tiam ni trovis spritan memfaraĵon el infanludilo «Staru - Sidu», kaj el sufiĉe disvastigata medicina aparato.

Kaj nun ni kaptis slegon - kombinon de or- dinara tuboido, ordinaraj kemikaĵoj, kaj tre or- dinara varma elkrana akvo.

Ne estas do senco serĉi sekretajn fabrikojn, pensis mi. Ankaŭ pro tio dankon. Estos necese serĉi lertajn kaj senprincipajn spekulantojn, kiuj tre fajne sentas ke ili vivas en Lando de Stul- tuloj, kiel trikino en porka femuro...

Kvin-ses entreprenemaj profitemuloj, senkulpa dometo ie en limkvartaloj. Restas nur iri en universalan vendejon, per kvindek centoj aĉeti vakuan tuboidon, deŝiri de ĝi celofanan pakaĵon, remeti ĝin en elegantan skatoleton kun vitra vato, kaj vendi per kvindek markoj («nur pro la konateco kaj nur al vi»). Verdire ekzistis ankaŭ inventisto. Kaj eĉ ne unu. Certe ne unu. Sed dubindas ke ili restis vivaj: tio tute ne estas allogilo por pterodaktiloj...

Kaj entute, ĉu nur spekulantoj gravas?.. Nu vendos ili ankoraŭ kvardekon da slegoj, nu cen- ton. Sed eĉ en Urbo de Stultuloj oni komprenos finfine pri kio temas. Kaj kiam tio okazos, slego ekos disvastiĝi kiel incendio. Kaj plej zorgos pri tio moralistoj el «Ĝojoj de vivo». Kaj poste el- paŝos doktoro Opir kaj deklaros ke slego, laŭ trovoj de scienco, venigas al klareco de pensa- do, kaj estas neanstataŭebla kontraŭ alkoholis- mo kaj malbona humoro. Kaj entute idealo de estonteco - tio estas enorma kuvo kun varma akvo... Kaj vorton «slego» oni ĉesos skribi sur muroj...

Jen kiun oni devas kapti je la gorĝo, se en- tute kapti, pensis mi. Problemas do ne speku- lantoj. Finfine oni spekulas nur tiun varon kiu estas postulata. Sed Maria certe sendos nin kapti spekulantojn, pensis mi morne.

Oni frapetis la pordon. En la kabineton eniris Oskar, kaj li vere ne estis sola. Kun li venis Maria mem, korpulenta, griza, kiel ĉiam en sunaj okulvitroj, kaj kun dika irbastono, kiu faras lin simila al veterano perdinta la vidka- pablon. Oskar memkontente smajlis.

- Saluton, Ivan, - diris Maria. - Konatiĝu, tio estas via dublanto Oskar Peblbriĝ. El Sud- Orienta sekcio.

Ni interpremis la manojn. Kio ĉiam ne plaĉis al mi en nia Konsilo de Sekureco, estas tio ke konserviĝas multego da antikvaj tradicioj, kaj el ĉiuj tradicioj plej multe kolerigis min idiota sis- temo de kruca konspiro, pro kiu ni konstante rekaptas unu de alia la agentojn, batas vizaĝon unu al la alia, kaj ofte pafas unu la alian, kaj sufiĉe trafe. Ne laboro estas tio, sed ludo je de- tektivoj kaj banditoj, do iru ili ĉiuj en marĉon...

Mi intencis preni vin hodiaŭ, - informis Oskar. - Neniam en la vivo vidis mi subjekton pli suspektindan.

Mi silente elpoŝigis la pistolon, malŝargis ĝin, kaj ĵetis en keston de la tablo. Oskar ob- servis min aprobe.

Mi diris, turnante min al Maria:

Mi konjektas, ke la serĉado simple fiaskus ne komenciĝinte, se mi scius pri Oskar. Tamen mi devas informi ke hieraŭ mi apenaŭ kripligis lin.

Ĝuste tion mi komprenis, - diris Oskar memkontente.

Maria, grakĝemante, eksidis la brakseĝon.

Mi neniel povas elmemori okazon, - diris li, - kiam Ivan estus per io kontenta. Tamen konspiro - tio estas bazo de nia laboro... Prenu vi ambaŭ seĝojn, kaj sidu... Vi, Oskar, ne havis rajton doni kripligi vin, kaj vi, Ivan, ne rajtis doni aresti vin. Jen kiel oni devas rigardi tiujn aferojn... Kaj kio estas ĉe vi ĉi tie? - diris li, deprenante la sunajn okulvitrojn super la sle- goj. - Ĉu inter la aferoj vi ekokupiĝis pri tadiotekniko? Laŭdinde, laŭdinde...

Mi komprenis ke ili scias nenion. Oskar foli- umis la notlibron, kie ĉio estis ĉifrita per lia persona kodo kaj, ŝajne, prepariĝis prezenti la informadon, kaj Maria movis sian grandan na- zon super la slegoj, tenante la okulvitrojn en la levita mano. En tiu ĉi spektaĵo estis io simbola.

Do agento Ĵilin plenigas sian libertempon per radiotekniko, - diris Maria, surmetante la okulvitrojn, kaj retrokliniĝante en mia brakseĝo. - Ĉe li estas multe da libera tempo, kaj li tran- siris al kvarhora labortago... Sed kiel statas pri senco de vivo, agento Ĵilin? Ŝajnas ke vi trovis ĝin, ĉu? Mi esperas ke ne estos necese forvetu- rigi vin kiel agenton Rimajer, ĉu?

Jes, ne estos necese, - diris mi. - Mi ne havis tempon por alkutimiĝi. Ĉu Rimajer ion rakontis al vi?

-Ne, pri kio vi! - diris Maria kun enorma sarkasmo. - Por kio? Oni ordonis al li eltrovi narkotaĵon, li trovis ĝin, eluzis, kaj nun opinias, ŝajne, ke plenumis sian devon... Li mem ekestis narkotisto, ĉu vi komprenas? - diris Maria. - Li silentas! Li pumpiĝis per tiu ĉi narkotaĵo ĝis la oreloj, kaj estas senutile konversacii kun li. Li deliras ke li pereigis vin, kaj ĉiam petas ra- dioricevilon... - Maria stumblis, kaj ekrigardis la radioricevilon.

Strange, - diris li. Li alrigardis min. - Tamen mi ŝ atas ordon. Oskar venis ĉ i tien unua, ĉe li estas iuj ajn konsideroj - kiel pri la drogo, tiel pri la operacio. Ni komencu de li.

Mi alrigardis na Oskar.

Pri kiu operacio?

Diablo scias kio... - diris Maria.

Kapto de la centro, - diris Oskar. - Ĉu vi jam trovis la centron?

Kaptado komenciĝas, pensis mi, kaj diris:

Ne, ne trovis. La centron mi ne trovis. Sed...

Laŭ ordo, laŭ ordo, - severe diris Maria, kaj per la manplato frapetadis la tablon. - Komencu, Oskar, kaj vi, Ivan, aŭskultu atente kaj preparu viajn konsiderojn. Se vi ankoraŭ kapablas mediti...

Oskar komencis. Ŝajne li estis bona laboran- to. Li agis rapide, energie kaj obstine. Fakte Rimajer erarigis lin same kiel min. Tamen Oskar atingis multon. Li komprenis ke la serĉatan «drogon» oni nomas ĉi tie «slego». Li tre rapide komprenis rilaton inter slego kaj «Devon». Li komprenis ke nek fiŝuloj, nek perŝoj, kaj nek sopiruloj havas iun ajn rilaton al slego. Li bo- nege komprenis ke en tiu ĉi urbo praktike ne eblas konservi iun ajn sekreton. Li sukcesis eĉ akiri kredemon ĉe inteloj, kaj li evidentigis, ke en la urbo ekzistas nur du vere sekretaj organi- zaĵoj: mecenatoj kaj inteloj. Kaj ĉar mecenatoj ekskluzivis, restis nur inteloj...

Tio ne kontraŭis mian konvinkon, - diris Oskar, - ke solaj homoj en la urbo, kiuj ka- pablas gvidi sciencajn aŭ kvazaŭsciencajn es- plorojn, kaj havas eblecon uzi labojn, tio estas studentoj kaj profesoroj de la universitato. Fak- te, ankaŭ uzinoj de la urbo havas labojn. Tiuj laboj estas nur kvaropaj, kaj mi pristudis ilin ĉi- ujn. Tiuj laboj estas ege specifaj, kaj ekstreme okupataj per ĉiutaga laboro. Ĉar uzinoj funkcias tutdiurne, estis neniu bazo opinii ke uzinaj laboj povas ekesti centroj por produkti slegon. Sed el sepo da laboj de la universitato du evidente es- tas ĉirkaŭigitaj per atmosfero de mistero. Kion oni faras tie mi ne sukcesis evidentigi, tamen mi registris triopon da studentoj kiuj, kiel ŝajnas al mi, certe devas scii tion...

Mi aŭskultis lin tre atente, mirigante kiel multe li sukcesis fari ĉi tie, sed al mi estis jam klare, kio estas lia ĉefa eraro. Mi komprenis ke li iris laŭ falsa spuro, kaj samtempe ĉe mi ma- turiĝis neklara sento pri eĉ pli signifa eraro, pri ĉefa eraro, pri eraro en baza skemo de Konsilio.

Kaj mi venis al imago, - diris Oskar, - pri ekzisto de duongangstera organizaĵo de ver- tikala tipo kun precize dividitaj funkcioj de apartaj grupoj. Produkta grupo okupiĝas per produktado kaj perfektigo de slego... Mi devas diri al vi ke slego, kio ajn ĝi estas, perfektiĝas: mi sukcesis evidentigi, ke en komenco mem «Devon» ne estis uzata... Plue, komerca grupo okupiĝas pri disvastigo de slego, kaj batala gruo terorizas la loĝantaron, kaj ĉesigas konversacio- jn pri slego. Timemo de loĝantoj...

Kaj tiam mi komprenis ĉion.

Unu momenton, - diris mi. - Oskar, ĉu vi garantias ke en la urbo estas nur du sekretaj organizaĵoj?

jes, - diris Oskar. - Nur mecenatoj kaj in- teloj.

Daŭrigu, Oskar, - diris Maria malkontente. - Ivan, mi petus vin ne interrompi.

Mi petas pardonon, - diris mi.

Oskar daŭrigis la paroladon, sed mi ne aŭskultis lin plu. En mia cerbo kvazaŭ ekflamis io.

Tradicia dekomenca skemo de ĉ iuj niaj en- treprenoj kun ĝia nepra aksiomo pri ekzisto de disbranĉita organizaĵo de malbonintenculoj dis- polviĝis, kaj mi nur miris, kial mi pli frue ne ri- markis tutan ĝian stulcecon por tiu ĉi simpla lando.

Forestis sekretaj produktejoj, gardataj per mornaj personoj kun enpugnaj batiloj, forestis singardaj senprincipaj aferuloj, forestis vojaĝaj agentoj kun duoblaj kolumoj, ŝtopitaj per kon- trabandaĵo, kaj vane Oskar desegnis tiun belan skemon el rondetoj kaj kvadratetoj, kunigitaj per impliko da linioj kun surskriboj «Centro», «Stabo», kaj multaj demandosignoj. Estis nenio por ruinigi kaj bruligi, estis neniu ĉi tie kiun oni arestu kal sendu en Bafina Tero.

Estis nuntempa industrio de ĉiutagaj apara- toj, ŝtataj vendejoj, kie slegoj estis aĉeteblaj je kvindek centoj, kaj estis, komence, unu du in- ventemaj homoj, angorantaj pro la nenifarado kaj dezirantaj novajn impresojn. Kaj estis mez- granda lando, kie abundeco estis iam celo, sed ĝis nun ne ekestis rimedo. Kaj tio okazis tute sufiĉa.

Iu erare enmetis en la radioricevilon slegon anstataŭ geterodino, kaj enkuŝis bankuvon plezuriĝi, aŭskulti bonan muzikon aŭ ekkoni las- tajn novaĵojn, - kaj komenciĝis... Ekrampis oni- diroj, en rubkondukilojn ekŝutiĝis restaĵoj de fonoroj, poste iu komprenis ke slegojn oni po- vas akiri ne el fonoroj, sed simple aĉeti en vendejoj, kaj iu sagacis apliki aromajn salojn, kaj iu ekuzis na «Devon», kaj homoj komencis mortadi en bankuvoj pro nerva elĉerpiĝo, kaj statistika fako de Konsilio pri Sekureco sendis en la prezidion tute sekretan raporton, kaj tuj evidentiĝis ke ĉiuj mortoj okazis pri turistoj, vizitintaj tiun ĉi landon, kaj ke tiaj mort-okazoj en tiu ĉi lando estis pli oftaj ol en iu aln alia loko de la Planedo. Kaj, kiel tio ofte okazas, sur tiu ĉi bazo de bone kontrolitaj faktoj oni kon- struis malĝustan teorion, kaj nin, strikte kon- spiritajn oni sendis ĉi tien, unu post la alia, por malkovri bandon da vendistoj de nova nekonata narkotaĵo. Kaj ni venis ĉi tien, kaj faris ĉi tie stultaĵojn kaj, kiel tio ofte okazas, neniu pena laboro restas senfrukta, kaj se oni serĉu kulpu- lon, do kulpas ĉiuj, de urbestro ĝis Rimajer, kaj nun estas bezonate...

- Ivan, ekscite diris Maria. - Ĉu vi en- dormiĝis?

Ili ambaŭ rigardis min. Oskar etendis al mi la notlibron kun la skemo. Mi prenis la notli- bron, kaj ĵetis ĝin sur la tablon.

Aŭskultu, - diris mi. - Oskar certe estas bravulo, sed ni denove eraraĉis... Oskar, vi tiel multe ekvidis, sed vi komprenis nenion. Se en tiu ĉi lando estas homoj kiuj malamas slegon, tio estas inteloj. Inteloj ne estas gangsteroj, tio estas malesperintaj homoj, patriotoj... Ĉe ili es- tas unu tasko: kirligi tiun ĉi marĉon. Per iu ajn rimedo. Doni al tiu ĉi urbo eĉ iun ajn celon, igi

/v ■ i /v . . /v . i i /v/v . ti" r ■ a

ĝin deŝiriĝi de la manĝaĉ-ujo... Ili oferas sin, ĉu vi komprenas? Ili elvokas pafon al sin, penas eksciti en la urbo eĉ unun komunan por ĉiuj emocion, eĉ malamon... Ĉu vi ne aŭdis pri larmigiloj, pri pafdispelo de droŝkoj?.. Sed en la laboj ili produktas ne slegon, ili faras tie bom- bojn, kuiras larmigilojn... kaj entute rompas leĝon pri milita tekniko. Ili puĉon preparas je la dudek-oka, sed slego - jen ĝi estas! Mi enŝovis al ĉiu el ili po slego, kaj tuj eligis ĉion kion mi pensas pri tio.

Komence ili aŭskultis min nekrede. Poste ili fikse ekrigardis slegojn, kaj ne demetis de ili la okulojn ĝis kiam mi finis. Kaj kiam mi finis, ili sufiĉe longe silentis. Maria tenis sian slegon kiel danĝeran insekton. Lia vizaĝo esprimis malkon- tenton. Oskar diris:

Vakua tuboido... Hm... Vere... Kaj ra- dioriceviloj... Io estas en tio...

Maria enŝovis la slegon en la surbrustan poŝon, kaj decide deklaris:

Nenio estas en tio. Tio estas ke mi, certe, kontentas pri vi, Ivan, ŝajnas ke vi trovis ion bezonatan, sed estus bone al vi labori ne en Konsilio, sed en Komisio pri Mondaj Problemoj. Ili ŝategas tie filozofii, kaj ĝis nun faris nenion utilan. Sed vi laboras ĉe ni jam dek jaroj, kaj ĝis nun ne komprenis simplan veraĵon: se estas krimo, do estas ankaŭ krimulo...

Tio ne estas vero, - diris mi.

Tio estas vero! - diris Maria. - Ne komen- cu disputi kun mi, ĉiam vi disputas!.. Silentu, Oskar, nun mi parolas. Kaj mi demandas vin, Ivan: kiom utilas via versio? Kion vi proponas fari? Nur konkrete, bonvolu. Konkrete!

Konkrete... - diris mi.

Jes, mia versio ne taŭgas al ili. Ili, verŝajne, eĉ, ne opinias ĝin versio. Por ili tio estis filo- zofio. Ili estas homoj de, tiel dirite, decidaj agoj, gigantoj de tujaj decidaj agoj. Ili neniam cedis. Ili dishakis nodojn kaj deŝiris Damoklajn glavojn. Ili decidis rapide kaj, decidinte, ili jam ne dubis. Ili ne scipovas alie. Tio estas ilia mondkoncepto... Nur mi opinias ke ilia tempo jam foriris...

Toleremo, - pensis mi. - Mi bezonos tre multe da toleremo... Mi komprenis subite ke logiko de la vivo denove forŝiras de mi miajn plej bonajn amikojn, kaj ke nun al mi estos precipe malbone, ĉar atendi decidon de tiu ĉi disputo bezonatos longe, tre longe... Ili rigardis min.

Konkrete... ripetis mi. - Konkrete mi pro- ponas centjaran planon por restarigo kaj dis- volvigo de homa vivkoncepto en tiu ĉi lando.

Oskar malŝate grimaciĝis, kaj Maria diris gale:

Ha, ha! Mi konversacias kun vi serioze.

Ankaŭ mi. Estas bezonataj ne agentoj, kaj ne specialaj grupoj kun mitraletoj.

Bezonatas decido! - diris Maria. - Ne paroloj sed decido!

Mi proponas ĝuste decidon, - diris mi.

Maria ruĝiĝis.

Estas necese savi homojn, - diris li. - an- imojn ni savados poste, kiam savos homojn... Ne incitu min, Ivan!

Dum vi restarigados la vivkoncepton, - diris Oskar, - homoj mortados aŭ iĝos idiotoj.

Mi ne volis disputi, tamen diris:

Ĝis kiam homa vivkoncepto ne estos restarigita, homoj mortados kaj fariĝados id- iotoj, kaj neniuj specgrupoj helpos ĉi tie... Memoru pri Rimajer, - diris mi.

Rimajer forgesis sian devon! - furioze diris Maria.

Ĝuste tiel, - diris mi.

Maria fermis la buŝon, kaj deŝirinte la okul- vitrojn iom da tempo silente turnadis la okulojn. Sendube li estis fera homo: simple videblis kiel li enpelas sian furiozecon en la galan vezikon. Post minuto li estis jam tute trankvila, kaj pace smajlis.

- Jes, - diris li. - Ŝajnas ke mi devas rekoni ke skoltado, estiel komunuma institucio, de- finitive degradis. Ŝajnas ke lastajn verajn gvatistojn ni neniigis dum la puĉoj. «Tranĉilo» - Danciger, «Bambuo» - Savada, «Pupo» - Grover, «Kaprido» - Boas... Jes, ili vendiĝis kaj aĉetiĝis, ĉe ili forestis patrolalndo, ili estis ŝlimuloj, sed ili laboris! «Siriuso» - Ĥaram... Li laboris por kvar skoltaj organizaĵoj, li estis kanajlo. Li estis malpura bruto. Sed se li donis informon, tio estis vera informo, klara, preciza kaj ĝustatempa. Mi memoras ke kiam mi ordo- nis pendumi lin, mi sentis neniun bedaŭron, sed kiam mi rigardas miajn hodiaŭajn kunlaboranto- jn, mi komprenas kia perdo estis tio... Nu bone, ne eltenis ja homo, ekestis narkotisto. Finfine ankaŭ «Bambuo» Savada estis narkotisto, sed por kio oni sendu mensogajn raportojn? Nu ne skribu ilin, maldungiĝu, petu pardonon... Mi ve- nas en tiun ĉi urbon certega ke mi konas ĝin de- tale, ĉar ĉe mi ĉi tie jam dek jaroj sidas sperta kontrolita agento. Sed subite mi evidentigas ke mi scias tute nenion. Ĉiu loka knabo scias kio estas fiŝuloj. Sed mi ne scias! Mi scias nur ke organizaĵo «KBC», okupiĝinta pri tio, proksi- mume, kion faras nunaj fiŝuloj, estis mal- formigita kaj malpermesita antaŭ tri jaroj. Tion mi sciis el raporto de mia agento. Sed en loka polico oni informas min ke komunumo «DOC» aperis antaŭ du jaroj, kaj tion mi jam ne eksciis el raportoj de mia agento... Mi prenas elemen- tan ekzemplon, min, finfine tute ne interesas fiŝuloj, sed tio transformiĝas jam en stilon de nia laboro! Raportoj prokrastiĝas, raportoj men- sogas, raportoj misinformas... raportojn, fine, oni simple elpensas! Unu memvole maldungiĝas el Konsilio, kaj ne trovas necesa informi pri tio sian estron. Li, ĉu vi vidas, tedis, li ĉiam inten- cis informi, sed ial ne trovis tempon... Alia, anstataŭ batali kontraŭ narkotaĵoj, mem iĝas narkotisto... Kaj tria filozofias! - Li ĉagrene kapklinadis al mi. - Komprenu min bone, Ivan, - daŭrigis li. - Mi ne kontraŭas folozofiadon. Sed filozofio kaj laboro - tio estas tute diversaj aferoj. Kaj juĝu vi mem, Ivan, se forestas sekreta centro, se temas pri senorda amatora- do, de kie tiu sekreteco? Ĉu tio estas konspiro? Kial slego estas ĉirkaŭigita per tiu mistereco? Mi supozas ke Rimajer silentas ĉar lin turmentas rimorso entute, kaj specife pri vi, Ivan. Sed ali- aj? Ja slego ne estas malpermesata per leĝo, pri slego scias ĉiuj, kaj ĉiuj sekretas. Jen Oskar, li ne filozofias, li opinias ke ordinarajn homojn oni simple pe-timigis. Tion mi komprenas. Kaj kion supozas vi, Ivan?

En via poŝo, - diris mi, kuŝas slego. Iru en la banĉambron. «Devon» kuŝas sur la breteto. Unu pilolon en la buŝon, la kvar - en la akvon. Vodko en la ŝranketo. Mi kaj Oskar atendos vin. Kaj poste vi rakontos al ni. Laŭte, parole, vi rakontos al ni, - al viaj kamaradoj je la laboro, kaj viaj subuloj - pri viaj sentoj, pri viaj travi- vaĵoj. Kaj ni... Pli bone aŭskultu Oskar, kaj mi, estu tiel, eliros.

Maria surmetis la okulvitrojn, kaj fikse alri- gardis min.

Ĉu vi opinias ke mi ne rakontos? Ĉu vi opinias ke ankaŭ mi ignoros mian ofican devon?

Tion kion vi ekscios havos neniun rilaton al ofica devo. La ofican devon vi, eble, rompos poste. Kiel Rimajer. Tio estas slego, kamaradoj. Tio estas aparateto kiu vekas fantazion, kaj sendas ĝin ien ajn, precipe tien, kien vi mem, senkonscie, - mi substrekas: senkonscie - ne kontraŭus sendi ĝin. Ju pli malproksimas vi de animalo, des malpli efikos vin slego, sed ju pli proksima vi estas al animalo, des pli vi deziros konspiradi. Animaloj mem preferas silenti. Ili nur premas kaj premas la klavon.

Kiun klavon?

Mi klarigis al ili pri la ratoj.

Kaj vi mem, ĉu vi provis? - demandis Maria.

Jes.

Kaj kio?

Kiel vi vidas, mi silentas, - diris mi.

Iom da tempo Maria snufis. Poste li diris:

Nu, mi ne estas pli proksima al animalo ol vi... Kiel enigi tion?

Mi ŝargis la radioricevilon kaj donis al li. Os- kar observis nin kun intereso.

Kun Dia helpo, - diris Maria. - Kie estas ĉi tie banĉambro? Koincide mi banos min post la vojaĝo.

Li ŝlosiĝis en la banĉambro, kaj aŭdeblis kiel li ĉion faligas tie.

Stranga afero, - diris Oskar.

Tio tute ne estas afero, - oponis mi. - Tio estas peco da hostorio, Oskar, sed vi volas enŝovi ĝin en paperujon kun laĉoj. Sed tio ne estas al vi gangsteroj. Tio klaras eĉ al erinaco, kiel diradis Jurkovskij.

Kiu?

Jurkovskij Vladimir Sergeeviĉ. Estis tia planetologo, mi laboris kun li.

Ha-a, - diris Oskar. - Parenteze, sur placo kontraŭ «Olimpik» staras monumento al iu Ju- rkovskij.

Tio estas ĝuste li.

Ĉu vere? - diris Oskar. - Tamen tute eblas. Sed la monumenton je lia honoro oni kreis ne pro tio ke li estis konata planetologo. Simple li unua en historio de la urbo ŝiris mak- simuman gajnon en elektronika ruleto. Tiun heroaĵon oni decidis eternigi.

Jes, mi atendis ion similan, - elbalbutis mi. Al mi estis angore.

En la banĉambro ekbruis la duŝo, kaj subite Maria ekkriaĉis per terura voĉo. Komence mi decidis ke li malfermis glacian akvon anstataŭ varma, sed li kriaĉis senĉese, kaj poste komen- cis blasfemi per teruraj vortoj.

Mi kaj Oskar interrigardis. Oskar, entute, es- tis trankvila. Li decidis ke tio estas influo de slego, kaj sur lia vizaĝo aperis esprimo de kun- sento. Laŭtege klakis la riglilo, pordo de la banĉambro krake deruliĝis, en la dormejo ek- plaŭdis malsekaj kalkanoj, kaj nuda Maria en- rompiĝis la kabineton.

Ĉu vi estas idioto? - alkriaĉis li min. - Kio estas tiuj ĉi malpuraj ŝercoj?

Mi perdis la spiron. Maria similis teruran ze- bron. Lian bone nutritan korpon kovris ver- tikalaj venene verdaj strioj. Li kriaĉis kaj stam- fis, de li disflugis smeraldaj ŝprucoj. Kiam ni rekonsciiĝis, kaj pririgardis lokon de la okazaĵo, evidentiĝis ke la duŝilo estas ŝtopita per spon- go, sorbigita per verda lako. Mi elmemoris skribaĵeton de Len, kaj komprenis ke tion faris Vuzi.

La incidento solvadis longe. Maria opiniis ke tio estas moko, kaj impertinenta rompo de dis- ciplino. Oskar ridaĉis. Mi frotis na Maria per broso kaj penis ekskuzi min. Poste Maria deklaris ke nun li kredas jam al neniu, kaj ke li elprovos slegon hejme. Li vestiĝis, kaj komencis priparoli kun Oskar planon de la urbo-blokado.

Kaj mi lavis la bankuvon kaj pensis. Mi pen- sis ke mia laboro en Konsilio de Sekureco jam finiĝas, ke al mi estos malbone, kaj ke al mi jam estas malbone, ke mi ne scias de kio komenci, kaj ke mi volas partopreni pridiskuton pri la urboblokado, sed volas ne pro tio ke mi opinias la blokadon necesa, sed ĉar tio estas tiel simple, multe pli simple ol redoni al homoj la animojn, formanĝitajn per aĵoj, kaj instrui ĉiun mediti pri tutmondaj problemoj kvazaŭ pri siaj propraj.

- ...Izoli tiun pusejon disde mondo, izoli se- vere, jen estas tuta nia filozofio, - laŭte deklaris Maria.

Tio estis parolata al mi. Kaj eblas ke ne nur al mi. Ja Maria estas saĝulo. Li sendube kom- prenas ke izolo - tio ĉiam estas defendo, sed ĉi tie oni devas ofensivi. Sed ofensivi li scipovis nur per specialaj grupj, kaj eblas ke li ĝenas konfesi pri tio.

Savi. Denove savi. Ĝis kiam oni devas sava- di vin? Ĉu vi lernos iam savi vin mem? Kial vi eterne aŭskultas pastrojn, faŝismantajn dema- gogojn, stultulojn-opirojn? Kial vi ne volas ekuzi vian cerbon? Kial vi ĝis tiom ne volas pensi? Kial vi ne povas kompreni ke mondo estas grandega, komplika kaj entuziasmiga? Kial ĉio ŝajnas al vi simpla kaj enua? Per kio ja via cer- bo diferencas disde cerbo de Fransua Rable (Francois Rabelais), Jonatan Svift (Jonathan Swift), Albert Ejnŝtejn (Albert Einstein), Miĥail Strogov (Miĥel Strogoff)?

Iam mi laciĝos pri tio, pensis mi. Iam ĉe mi ne sufiĉos jam fortoj kaj certeco. Ja mi estas sama kiel vi! Ja mi volas helpi al vi, kaj vi ne volas helpi al mi...

Supre jelpe kriis Vuzi, altvoĉe kaj be- daŭrinde ekploris Len. En la kabineto ion bal- butis Oskar. Sed mi ekpensis subite ke nun mi ne forveturu de ĉi tie. Mi estas ĉi tie nur tri tagoj, mi ne scias de kio oni devas komenci ĉi tie, kaj kion mi devas fari, sed mi ne forveturos de ĉi tie dum tion permesas la enmigra leĝo. Kaj kiam ĝi ĉesos permesi, mi rompos ĝin.

1964.


[1] smajlo: la vorto utilas por indiki ĝoj-esprimon mien- an, sensonan, kontraste al rido, kiu estas ĝoj-esprimi- lo sona: smajlo, smajleto, smajlego; rido, rideto, ridego. (Propono).

[2] na: akuzativiga prepozicio, propono far G. F. Makkink. Utilas por konservi rekoneblon de propraj nomoj. Komparu: li renkontis: a) Pekon. b) na Pek.

7

4. Prefikso pe utilas por indiki kompletan plenumon, realigon, efektivigon de la ago: konstruis pe-konstruis; kuiros pe-kuiros; kuracus pe-kuracus. Propono.

27

ТЕЛЕГРАМ

Канал с обзорами, анонсами новинок и книжными подборками

Книжный Вестник

Бот для удобного поиска книг (если не нашлось на сайте)

Поиск книг

Свежие любовные романы в удобных форматах

Любовные романы

О психологии, саморазвитии и личностном росте

Саморазвитие

Детективы и триллеры, все новинки

Детективы

Фантастика и фэнтези, все новинки

Фантастика

Отборные классические книги

Классика
ВКОНТАКТЕ

Цитаты, афоризмы, стихи, книжные подборки, обсуждения и многое другое

Книжный Вестник
БИБЛИОТЕКИ

Библиотека с любовными романами, которая наверняка придётся по вкусу женской части аудитории

Любовные романы

Библиотека с фантастикой и фэнтези, а также смежных жанров

Фантастика

Самые популярные книги в формате фб2

Топ фб2 книги