Glosariusz

Nota o datach w poniższym glosariuszu

Kalendarz Tomański (opracowany przez Tomę dur Ahmida) został przyjęty około dwu stuleci po śmierci ostatniego mężczyzny Aes Sedai i rejestrował lata, które upłynęły Od Pęknięcia Świata (OP). Wiele z jego zapisów uległo zniszczeniu podczas Wojen z Trollokami i pod ich koniec wybuchł spór o poszczególne daty liczone według starego systemu. Tiam z Gazar opracował zatem nowy kalendarz, którego początkiem był koniec Wojen i który uświetniał wyzwolenie spod zagrożenia ze strony trolloków. Każdy odnotowany w nim rok określano jako Wolny Rok (WR). Kalendarz Gazarański wszedł do powszechnego użytku w ciągu dwudziestu lat od zakończenia Wojen. Artur Jastrzębie Skrzydło starał się wprowadzić kolejny kalendarz, datujący swój początek od ufundowania jego imperium (OU), ale dzisiaj znany jest on jedynie historykom. Po ogólnej destrukcji, śmierci i zniszczeniach, które przyniosła z sobą Wojna Stu Lat, pojawił się następny kalendarz, opracowany przez Uren din Jubai Szybującą Mewę, uczoną Ludu Morza, i upowszechniony przez Farede, Panarch Tarabonu. Kalendarz Faredański, zapisujący lata Nowej Ery (NE), liczone od arbitralnie przyjętego końca Wojny Stu Lat, pozostaje obecnie w powszechnym użyciu.

Aelfinn: Rasa istot z wyglądu zasadniczo przypominających człowieka, ale z wyraźnymi wężopodobnymi cechami, które udzielają prawdziwych odpowiedzi na trzy pytania. Niezależnie od natury tych pytań, odpowiedzi na nie są zawsze prawdziwe, nawet jeśli często udzielane w słowach niejasnych; dodatkowo należy podkreślić, że pytania dotyczące Cienia mogą się okazać skrajnie niebezpieczne. Ich miejsce zamieszkania pozostaje nieznane, aczkolwiek skontaktować się z nimi można, przechodząc przez ter’angreal, który ongiś pozostawał w Mayene, a obecnie znajduje się w Kamieniu Łzy. Istnieją także doniesienia, w myśl których dotrzeć do nich można, wchodząc do Wieży Ghenjei. Mówią Dawną Mową, znają traktaty i umowy, wchodzącym do ich domeny zadają pytania o to, czy ci mają przy sobie żelazo, instrumenty muzyczne oraz urządzenia do rozpalania ognia. Patrz również: Eelfinn.

Amayarowie: Mieszkańcy wysp Ludu Morza. Ze względu na to, że nie odbywają dalekich podróży morskich, o ich istnieniu wie mało kto poza Atha’an Miere, ale to właśnie oni wytwarzają słynną na cały świat porcelanę Ludu Morza. Są wyznawcami Drogi Wody, która każe akceptować to, co jest, zamiast pragnąć tego, co by się chciało; otwarte morze przeraża ich, co sprawia, że wyprawiają się na nie tylko w niewielkich łodziach rybackich, nigdy nie tracąc z oczu lądu. Prowadzą nadzwyczaj pokojowy tryb życia, nie wymagający szczególnych zabiegów ze strony gubernatorów, jakich stawiają nad nimi Atha’an Miere. Ponieważ dla odmiany gubernatorzy Atha’an Miere zazwyczaj nie lubią się osiedlać z dala od morza, Amayarowie w istocie sami rządzą własnymi wioskami, stosując się do własnych praw i obyczajów.

Arad Doman: Naród mieszkający na wybrzeżu Oceanu Aryth. Obecnie rozrywany wojną domową oraz walkami z osobami, które opowiedziały się po stronie Smoka Odrodzonego. Stolicą kraju jest Bandar Eban. W Arad Doman władcę (króla albo królową) wybiera rada przedstawicieli cechów kupieckich (Rada Kupców), która prawie zawsze składa się wyłącznie z kobiet. Król lub królowa musi pochodzić z arystokracji, nie zaś z warstwy kupieckiej i potencjalnie rządzi dożywotnio. Oficjalnie król lub królowa posiada władzę absolutną, chociaż Rada może go (albo ją) usunąć trzema czwartymi głosów swoich członków. Obecnym władcą jest Król Alsalam Saeed Almadar, Lord Almadar, Głowa Dynastii Almadar. Jego aktualne miejsce pobytu okryte jest tajemnicą.

Asha’man: (1) W Dawnej Mowie „opiekun” albo „obrońca”, z dodatkowym zaznaczeniem, iż jest to obrońca prawdy i sprawiedliwości. (2) Miano oznaczające zarówno zbiorowość, jak i rangę, nadawane mężczyznom, którzy przybyli do Czarnej Wieży, położonej koło Caemlyn w Andorze, aby tam uczyć się przenoszenia Mocy. Ich szkolenie skupia się na metodach wykorzystania Jedynej Mocy w charakterze broni, a kiedy już nauczą się obejmować saidina, czyli męską połowę Prawdziwego Źródła, to wówczas wymaga się od nich wykonywania wszystkich obowiązków z użyciem Mocy, co stanowi kolejne odejście od zasad przestrzeganych w Białej Wieży. Nowo przyjęty mężczyzna otrzymuje tytuł Żołnierza; nosi prosty, skrojony na andorańską modłę, czarny kaftan z wysokim kołnierzem. Po wyniesieniu do rangi Oddanego uzyskuje prawo do wpinania w kołnierz kaftana srebrnej szpili zwanej Mieczem. Awans do rangi Asha’mana równa się prawu do wpinania Smoka — wykonanej ze złota i czerwonej emalii broszy. Mimo iż wiele kobiet, w tym również żony, ucieka, gdy odkrywają, że ich mężczyźni potrafią przenosić Moc, to jednak całkiem sporo mieszkańców Czarnej Wieży jest żonatych i tacy stosują własną odmianę więzi Strażnika, za której pomocą łączą się z żonami. Ta sama więź, przekształcona tak, by narzucać posłuszeństwo, jest ostatnimi czasy wykorzystywana do wiązania pojmanych do niewoli Aes Sedai. Asha’manom przewodzi Mazrim Taim, który każe mówić na siebie M’Hael, co w Dawnej Mowie oznacza „wodza”.

Balwer, Sebban: Oficjalnie były sekretarz Pedrona Nialla (Lord Kapitan Komandor Synów Światłości), potajemnie jego mistrz szpiegów. Z sobie tylko wiadomych powodów pomógł Morgase (kiedyś Królowej Andoru) w ucieczce przed Seanchanami z Amadoru, po czym znalazł zatrudnienie na posadzie sekretarza Perrina t’Bashere Aybary i Faile ni Bashere t’Aybara. Niemniej z czasem zakres jego obowiązków rozrósł się i teraz kieruje działaniami Cha Faile, jest też mistrzem szpiegów Perrina, choć Perrin go za takiego nie uważa. Patrz: Cha Faile.

Cha Faile: (1) W Dawnej Mowie „Szpon Sokoła”. (2) Nazwa przyjęta przez młodych Cairhienian i Tairenian, rzekomych wyznawców ji’e’toh, którzy przysięgli lojalność Faile ni Bashere t’Aybara. Działają potajemnie jako jej osobista służba zwiadowczo- — szpiegowska. Od czasu porwania Faile przez Shaido Aiel Cha Faile kontynuuje swoją działalność pod kierownictwem Sebbana Balwera.

Chorąży: Stopień wojskowy Seanchan równorzędny istniejącemu obecnie pod tym samym mianem w dawnej domenie Artura Jastrzębie Skrzydło.

Corenne: W Dawnej Mowie „Powrót”. Termin, jakim Seanchanie określają zarówno flotę złożoną z tysięcy statków, jak i setki tysięcy żołnierzy, rzemieślników i innych przewożonych przez te statki osób, które przybędą śladem Zwiastunów, by na powrót przejąć ziemie ukradzione potomkom Artura Jastrzębie Skrzydło. Corenne dowodzi kapitan-generał Lunął Galgan. Patrz również: Hailene, Rhyagelle.

cuendillar. Przypuszczalnie niezniszczalna substancja stworzona podczas Wieku Legend. Wszelka znana energia użyta podczas próby rozbicia go zostaje wchłonięta, sprawiając, że cuendillar staje się jeszcze mocniejszy. Chociaż tajemnica związana ze stworzeniem cuendillar a uważana jest za bezpowrotnie zaginioną, ostatnio pojawiły się pogłoski o nowych przedmiotach z niego wykonanych. Cuendillar jest również znany jako prakamień.

Czerwonoręcy: Żołnierze Legionu Czerwonej Ręki, których wybrano do tymczasowych obowiązków typu policyjnego, pilnowali zatem, czy inni żołnierze Legionu nie powodują kłopotów lub szkód w jakimś mieście albo wsi. Nazwani tak ze względu na noszone podczas służby szerokie czerwone opaski naramienne, które przykrywają im prawie całe rękawy. Zwykle wybierani spomiędzy mężczyzn doświadczonych i godnych zaufania. Odkąd za wszelkie szkody muszą płacić sami, Czerwonoręcy z całych sił starają się dopilnować spokoju i porządku. Pewna liczba byłych Czerwonorękich udała się za Matem Cauthonem do Ebou Dar. Patrz również: Shen an Calhar.

da’covale: (1) W Dawnej Mowie termin oznaczał dosłownie „tego, kogo się posiada” względnie „osobę, która stanowi własność”. (2) U Seanchan słowem tym często określa się niewolników. Niewolnictwo ma w przypadku tego narodu długą i niezwykłą historię, tym bardziej że niewolnicy mieli u Seanchan prawo do zajmowania wysokich stanowisk i sprawowania władzy także nad ludźmi wolnymi. Patrz również: sojhin.

der’morat: (1) W Dawnej Mowie „mistrz tresury” (2). U Seanchan przyrostek dodawany w celu wyróżnienia doświadczonego, obdarzonego wysokimi umiejętnościami tresera egzotycznych istot, osobę, która szkoli innych treserów, np. der’morat’raken. Der’morat mogą się cieszyć stosunkowo wysoką pozycją społeczną, przy czym najwyższą zajmują der’sul’dam (treserzy sul’dam) zaliczający się do relatywnie wysokich rangą oficerów woj skowych. Patrz również: morat.

Dłoń: W Seanchan tym pojęciem nazywa się głównego asystenta lub szczebel w hierarchii imperialnych funkcjonariuszy. Dłoń Imperatorowej jest Pierwszej Rangi, a w skład niższych rang wchodzą Pomniejsze Dłonie. Niektóre Dłonie operują w tajemnicy, wśród nich te, które kierują pracą Poszukujących i Słuchaczy; inne działają jawnie, a ich rangę znamionuje odpowiednia liczba złotych dłoni wyhaftowanych na ubraniu.

Eelfinn: Rasa istot z wyglądu zasadniczo przypominających człowieka, ale z wyraźnymi cechami lisimi, które spełniają trzy życzenia, aczkolwiek w zamian za określoną cenę. Jeżeli ubiegający się o spełnienie życzenia nie wynegocjuje własnej ceny, Eelfinn sami ją wyznaczają. W takich okolicznościach zazwyczaj ceną jest śmierć, mimo to Eelfinn wywiązują się ze swej części umowy, choć sposób, w jaki tego dokonują, rzadko kiedy ma cokolwiek wspólnego z tym, o czym myślał autor życzenia. Ich miejsce zamieszkania pozostaje nieznane, aczkolwiek skontaktować się z nimi można było, przechodząc przez ter’angreal, który ongiś znajdował się w Rhuidean, a następnie został zabrany przez Moiraine Damodred do Cairhien, gdzie został zniszczony. Istnieją także doniesienia, w myśl których dotrzeć do nich można, wchodząc do Wieży Ghenjei. Wchodzącym do ich domeny zadają te same pytania co Aelfinn, dotyczące ognia, żelaza oraz instrumentów muzycznych. Patrz również: Aelfinn.

Fain, Padan: Były Sprzymierzeniec Ciemności, obecnie ktoś jeszcze gorszy niż Sprzymierzeniec i w takim samym stopniu wróg Przeklętych, jak i Randa al’Thora, którego nienawidzi całą duszą. Ostatnio widziany w Far Madding z Toramem Riatinem.

Fel, Herid: Autor dzieła Rozum i nierozum, a także innych książek. Fel był studentem (i nauczycielem) historii i filozofii w Akademii Cairhien. Znaleziono go w gabinecie z oderwanymi od ciała kończynami.

forsowanie, bycie forsowanym: Kiedy osoba dysponująca zdolnością przenoszenia przez dłuższy czas przenosi tyle Jedynej Mocy, ile tylko jest w stanie, lub przenosi moc bezustannie, uczy się szybciej i szybciej też rośnie w siłę. Ten sposób uczenia się zwany jest przez Aes Sedai forsowaniem lub byciem forsowanym i zdecydowanie nie jest przez nie zalecany jako forma szkolenia nowicjuszek oraz Przyjętych, ze względu na groźbę utraty życia czy wypalenia się uczennicy.

Gwardia Królowej: Elitarna formacja militarna w Andorze. W okresie pokoju Gwardia odpowiada za przestrzeganie praw Królowej i utrzymanie porządku. Gwardziści noszą czerwone kaftany, składające się z pancerza i kolczugi błyszczące zbroje, olśniewające czerwone płaszcze i stożkowe hełmy z kratowaną przyłbicą. Oficerowie wysokiej rangi noszą na ramieniu węzły rangi, na buty zaś mają prawo zakładać złote ostrogi zakończone lwimi głowami. Ostatnio Gwardię Królowej zasiliła osobista straż przyboczna Dziedziczki Tronu, którą tworzą prawie wyłącznie kobiety — z wyjątkiem ich kapitana, Doilina Mellara. Gwardzistki noszą znacznie bardziej zdobne mundury niż ich męscy odpowiednicy, w ich skład wchodzą kapelusze o szerokich rondach z białymi piórami, lakierowane na czerwono napierśniki i hełmy, jak też białe koronkowe szarfy z Białym Lwem Andoru.

Hailene: W Dawnej Mowie „Zwiastuni” albo „Ci, Którzy Przybyli Wcześniej”. Miano, jakie Seanchanie nadali wielkiemu korpusowi ekspedycyjnemu wysłanemu na drugi brzeg Oceanu Aryth w celu przeprowadzenia rekonesansu na ziemiach, którymi niegdyś władał Artur Jastrzębie Skrzydło. Obecnie Hailene, którymi dowodzi Wysoka Lady Suroth i których szeregi, dzięki wcieleniu rekrutów z podbitych ziem, uległy znacznemu zwielokrotnieniu, dalece powiększyli zakres swych zadań, które teraz znacznie wykraczają poza pierwotny cel. Właściwie ich rolę przejął Corenne. Patrz: Corenne, Rhyagelle.

Hanlon, Daved: Sprzymierzeniec Ciemności, były dowódca Białych Lwów na służbie u Przeklętego Rahvina, gdy ten, jako lord Gaebril, władał Caemlyn. Stamtąd Hanlon zabrał Białe Lwy do Cairhien z rozkazem poparcia rebelii przeciwko Smokowi Odrodzonemu. Białe Lwy rozbiła „bańka zła”, a Hanlonowi kazano wrócić do Caemlyn, gdzie jako Doilin Mellar wkradł się w łaski Elayne, Dziedziczki Tronu, a zgodnie z pogłoskami zrobił znacznie więcej, niż tylko jej się przypochlebiał.

Hierarchia Ludu Morza: Atha’an Miere, czyli Lud Morza, podlegają władzy Mistrzyni Statków Atha’an Miere, której asystują: Poszukiwaczka Wiatru Mistrzyni Statków oraz Mistrz Ostrzy. Niżej od nich stoją klanowe Mistrzynie Fał, którym również asystują Poszukiwaczki Wiatru oraz Mistrzowie Miecza. Podlegają im Mistrzynie Żagli (które są kapitanami statków) ich klanów, z których każda ma pod sobą swoją Poszukiwaczkę Wiatru i Mistrza Cargo. Poszukiwaczka Wiatru Mistrzyni Statków stoi ponad Poszukiwaczkami Wiatru Mistrzyń Fal, które z kolei mają władzę nad Poszukiwaczkami Wiatru Mistrzyń Żagli swoich klanów. Podobnie Mistrz Ostrzy pełni władzę nad wszystkimi Mistrzami Mieczy, a ci z kolei nad Mistrzami Cargo swoich klanów. Rangi wśród Ludu Morza nie są dziedziczne. Mistrzyni Statków jest wybierana dożywotnio przez Dwanaście Pierwszych Atha’an Miere, czyli dwanaście najstarszych klanowych Mistrzyń Fal. Z kolei klanowa Mistrzyni Fal jest wybierana przez dwanaście najstarszych Mistrzyń Żagli swego klanu, zwanych po prostu Dwunastoma Pierwszymi, którym to terminem wyróżnia się również najstarsze Mistrzynie Żagli. Taką przywódczynię może usunąć ze stanowiska drogą głosowania te same Dwanaście Pierwszych. Właściwie każdego oprócz Mistrzyni Statków można zdegradować, nawet do stanowiska majtka pokładowego, za nadużycie władzy, tchórzostwo albo inne przewinienia. Ponadto Poszukiwaczka Wiatru pod Mistrzynią Fal względnie Mistrzynią Statków, która umrze, musi przejść na służbę u kobiety niższej rangą i tym samym sama przechodzi na niższe stanowisko — w istocie na najniższe stanowisko, równe temu, jakie zajmuje kobieta wyniesiona ze statusu czeladniczki na Poszukiwaczkę Wiatrów w dniu, w którym owo wyniesienie się dokonuje. Atha’an Miere, które do niedawna dzięki rozlicznym zabiegom i podstępom podtrzymywały dystans wobec Aes Sedai, zdają sobie sprawę, że zdolne do przenoszenia kobiety żyją znacznie dłużej niż zwykli ludzie — mimo iż życie na morzu jest na tyle niebezpieczne, aby nie gwarantować im spodziewanej długości życia — a więc wiedzą że zanim umrze, Poszukiwaczka Wiatrów może kilkukrotnie dotrzeć na wyżyny i spaść z nich na dno.

Iluminatorów, Gildia: Społeczność, która przechowuje tajemnicę wytwarzania fajerwerków. Tajemnica strzeżona jest tak ściśle, że jej zdrajca może nawet zostać zabity. Iluminatorzy przyjęli swe miano od wielkich przedstawień zwanych Iluminacjami, które przygotowują dla władców lub najznaczniejszych arystokratów. Mniej okazałe fajerwerki sprzedawane są na wolnym rynku, zawsze jednak z dołączeniem ścisłej instrukcji i ostrzeżenia przed nieszczęściem, jakie może wyniknąć z próby zbadania, co znajduje się w środku. Kiedyś Gildia posiadała kapitularze w Cairhien i Tanchico, jednak obecnie oba zostały zniszczone. W dodatku członkowie Gildii w Tanchico zbuntowali się przeciwko najazdowi Seanchan. Tych, którzy przeżyli, Seanchanie zmienili w da’covale, toteż Gildia jako taka już nie istnieje. Poszczególni Iluminatorzy jednakże wciąż żyją na terenach znajdujących się poza władzą seanchańską i dokładają wszelkich starań, żeby ich Gildia nie została zapomniana. Patrz również: da’covale.

Ishara: Pierwsza Królowa Andoru (około 994-1020 WR). Tuż po śmierci Artura Jastrzębie Skrzydło przekonała swego męża, jednego z najwybitniejszych generałów Jastrzębiego Skrzydła, ażeby przerwał oblężenie Tar Valon i towarzyszył jej do Caemlyn z tyloma żołnierzami, ilu zdoła oderwać od armii. Tak więc w czasach, gdy inni usiłowali przejąć całe imperium Artura Jastrzębie Skrzydło i oczywiście przegrywali, Ishara ujęła żelazną dłonią niewielką część i odniosła zwycięstwo. Obecnie niemal wszyscy przedstawiciele arystokratycznych Domów Andoru mają w sobie jakąś domieszkę krwi Ishary i prawo do zasiadania na Tronie Lwa zależy zarówno od tego, czy w danym Domu jest jej bezpośredni potomek, jak i od liczby łączących z nią więzi pokrewieństwa, jakie da się ustalić.

Kaensada: Obszar wzgórz w Imperium Seanchan, zamieszkały przez barbarzyńskie plemiona, które nieustannie toczą z sobą wojny. Stale walczą z sobą także poszczególne rodziny. Plemiona różnią się obyczajami oraz tabu, które dla osób spoza plemienia często nie mają najmniejszego sensu. Większość barbarzyńców unika bardziej cywilizowanych mieszkańców seanchańskiego Imperium.

kalendarz: Tydzień składa się z dziesięciu dni, miesiąc z dwudziestu ośmiu dni, a rok z trzynastu miesięcy. Kilka świąt nie należy do żadnego z miesięcy; są to Niedziela (najdłuższy dzień w roku), Święto Dziękczynienia (przypada raz na cztery lata podczas wiosennego zrównania dnia z nocą) oraz Święto Zbawienia Wszystkich Dusz, zwane również Dniem Wszystkich Dusz (przypada raz na dziesięć lat podczas jesiennego zrównania dnia z nocą). Chociaż miesiące posiadają nazwy — Taisham, Jumara, Saban, Aine, Adar, Saven, Amadaine, Tammaz, Maigdhal, Choren, Shaldine, Nesan i Danu — używa się ich rzadko oprócz oficjalnych dokumentów i wypowiedzi urzędników. Większości ludzi wystarczą nazwy pór roku.

Kapitan-Generał: (1) Wojskowy stopień przywódcy Gwardii Królowej w Andorze. Funkcję tę pełni obecnie Lady Birgitte Trahelion. (2) Tytuł przywódczyni Zielonych Ajah, chociaż znany tylko członkiniom Zielonych. Stanowisko to aktualnie pełni Adelorna Bastine w Wieży, natomiast wśród buntowniczek Aes Sedai skupionych wokół Egwene al’Vere — Myrelle Berengan.

Kapitan Lansjerów: W większości krajów w normalnych okolicznościach szlachcianki nie prowadzą osobiście swych zbrojnych do bitwy. Zamiast tego najmują zawodowego, niemal zawsze wywodzącego się z gminu, żołnierza, który jest odpowiedzialny za szkolenie zbrojnych i jednocześnie nimi dowodzi. W zależności od danego kraju człowiek taki nosi tytuł Kapitana Lansjerów, Kapitana Miecza, Mistrza Koni, względnie Mistrza Lanc. Niejednokrotnie, być może nieuchronnie, rodzą się w związku z tym pogłoski o związkach bliższych niż między lady a sługą. Niekiedy te pogłoski są prawdziwe.

Kapitan Miecza: Patrz: Kapitan Lansjerów.

Kółko Dziewiarskie: Zrzesza przywódczynie Rodziny. Żadna z członkiń Rodziny nigdy nie poznała zasady, na bazie której Aes Sedai tworzą swoją hierarchię — ta wiedza jest przekazywana dalej dopiero wtedy, gdy dana Przyjęta zda swoje sprawdziany do szala — dlatego więc zupełnie nie interesuje ich siła w posługiwaniu się Mocą przykładają za to wielką wagę do wieku, przy czym starsze kobiety zawsze stoją ponad młodszymi. Kółko Dziewiarskie (wybrano taką nazwę, bo podobnie jak Rodzina brzmi niewinnie) składa się z trzynastu najstarszych Kuzynek mieszkających w Ebou Dar, na ich czele zaś stoi Najstarsza. Zgodnie z przyjętymi zasadami wszystkie będą musiały ustąpić ze stanowisk, gdy nadejdzie pora na zmianę miejsca pobytu, dopóki jednak są mieszkankami Ebou Dar, dopóty sprawują nadrzędną władzę nad Rodziną w stopniu, którego mogłaby im pozazdrościć dowolna Zasiadająca na Tronie Amyrlin. Patrz również: Rodzina.

Krew: Termin, którym Seanchanie określają swoją arystokrację. Istnieją stopnie szlachetności wśród członków Krwi. Przedstawiciele Szlachetnej Krwi golą sobie boki głów i malują paznokcie — im lepiej ktoś urodzony, tym więcej paznokci ma pomalowanych — jednak członkom mniej znaczącej szlachty, zwanej pomniejszą Krwią wolno sobie malować tylko paznokcie małych palców. Można należeć do Krwi z urodzenia, ale także zostać do niej wyniesionym, co często stanowi nagrodę za wybitne osiągnięcia bądź też zasługi dla Imperium.

Legion Czerwonej Ręki: Patrz: Shen an Calhar.

Legion Smoka: Duża formacja militarna złożona wyłącznie z przedstawicieli piechoty, którzy poprzysięgli lojalność Smokowi Odrodzonemu i których szkoli Davram Bashere zgodnie z opracowanymi przez niego i Mata Cauthona założeniami. Rola Legionu mocno odbiega od tej, jaką zazwyczaj przypisuje się piechocie. Choć sporo mężczyzn zwyczajnie zgłasza się na ochotnika, wielkie rzesze kandydatów zgarniają grupy werbunkowe z Czarnej Wieży, które najpierw gromadzą wszystkich pragnących się przyłączyć do Smoka Odrodzonego mężczyzn z danego obszaru, a potem przenoszą ich przez bramy w okolice Cairhien, gdzie z kolei z ich grupy wyławiają tych, których można uczyć przenoszenia Mocy. Pozostałych, których jest zresztą znacznie więcej, odsyła się do obozów szkoleniowych Bashere’a.

Legion Muru: Pierwotnie elitarna formacja wojskowa Ghealdan stanowiąca nie tylko jądro armii złożonej ze zbrojnych ghealdańskiej szlachty, ale także dostarczająca członków ochrony osobistej władców Ghealdan i zajmująca się — w miejsce Straży Miejskiej — strzeżeniem porządku w Jehannah, stolicy Ghealdan. Po tym jak wyznawcy Proroka Masemy urządzili rzeź Legionowi, a następnie bezwzględnie ścigali niedobitków, Wysoka Rada Królewska doszła do wniosku, że nieobecność Legionu w istocie oznacza zwiększenie jej władzy i nie dopuściła do sformowania go na nowo. Jednak ponowne sformowanie Legionu leży w planach obecnej królowej, Alliandre Maritha Kigarin; plany te mógłby zdestabilizować sytuację w kraju, gdyby Wysoka Rada Królewska dowiedziała się o ich istnieniu.

Magazyn: Dział Biblioteki Wieży. Powszechnie znanych jest dwanaście Magazynów, w każdym znajdują się książki i zapiski odnoszące się do jakiegoś szczególnego tematu albo do dziedzin sobie pokrewnych. Trzynasty Magazyn, znany tylko Aes Sedai, zawiera tajne dokumenty, zapiski i historie, które mogą przeglądać jedynie Zasiadająca na Tronie Amyrlin, Opiekunka Kronik, Zasiadające w Komnacie Wieży, no i oczywiście garść bibliotekarek, które opiekują się Trzynastym Magazynem.

marath’damane: W Dawnej Mowie „te które trzeba wziąć na smycz”. Termin stosowany przez Seanchan wobec wszystkich kobiet zdolnych do przenoszenia Mocy, którym jeszcze nie założono obroży damane.

marsz: Patrz: miary powierzchni.

Mądra: Tytuł nadawany w Ebou Dar kobietom słynącym z niezwykłych umiejętności uzdrawiania niemal każdej dolegliwości. Zgodnie z tradycją Mądre wyróżniają się czerwonymi pasami. Chociaż już zauważono, że wiele czy wręcz większość Mądrych eboudarianek nawet nie pochodzi z Altary, a tym bardziej z Ebou Dar (który to fakt jeszcze do niedawna pozostawał nieznany), to jednak zaledwie nieliczni wiedzą że wszystkie Mądre są w rzeczywistości członkiniami Rodziny, praktykującymi rozmaite odmiany Uzdrawiania, a swe zioła i maści rozdają jedynie dla pozoru. Od czasu ucieczki Rodziny z Ebou Dar, gdy Seanchanie zajęli miasto, nie ma tam żadnej Mądrej. Patrz również: Rodzina.

Mellar, Doilin: Patrz: Hanlon, Daved.

Mera’din: W Dawnej Mowie „Pozbawieni Braci”. Nazwa przyjęta przez tych Aielów, którzy porzucili swój klan i szczep, po czym przyłączyli się do Shaido, ponieważ albo nie potrafili zaakceptować Randa al’Thora, człowieka z bagien, jako Car’a’carna, albo dlatego, że nie chcieli uznać rewelacji dotyczących historii i pochodzenia Aielów. Opuszczenie klanu i szczepu z dowolnego powodu jest u Aielów występkiem zasługującym na potępienie, z tego też względu odrzuceni przez społeczności wojowników Shaido zorganizowali się w społeczność „Pozbawionych Braci”.

miary odległości: 10 cali = 1 stopa; 3 stopy = 1 krok; 2 kroki = 1 piędź; 1000 piędzi = 1 mila; 4 mile = 1 liga.

miary powierzchni: (1) areał: 1 wstęga = 20 kroków x 10 kroków (200 kroków kwadratowych); 1 rzemień = 20 kroków x 50 kroków (1000 kroków kwadratowych); 1 hajd = 100 kroków x 100 kroków (10 000 kroków kwadratowych); 1 sznur = 100 kroków x 1000 kroków (100 000 kroków kwadratowych); 1 marsz = 1000 kroków x 1000 kroków (1/4 mili kwadratowej). (2) materiał: 1 krok = 1 krok i 1 dłoń x 1 krok i 1 dłoń.

miary wag: 10 uncji = 1 funt; 10 funtów = 1 kamień; 10 kamieni = 1 cetnar; 10 cetnarów = 1 tona.

Mistrz Koni: Patrz: Kapitan Lansjerów.

Mistrz Lanc: Patrz: Kapitan Lansjerów.

morat: W Dawnej Mowie „treser”. Wśród Seanchan używa się tego terminu na określenie osób ujeżdżających egzotyczne stworzenia, na przykład potocznie zwanych awiatorami morat’raken, dosiadających rakenów. Patrz również: der’morat.

Obrońcy Kamienia: Elitarna formacja wojskowa z Łzy. Obecnym Kapitanem Kamienia (dowódcą Obrońców) jest Rodrivar Tihera. W szeregi Obrońców przyjmowani są jedynie Tairenianie, przy czym ich kadra oficerska wywodzi się zazwyczaj ze szlachty, aczkolwiek często są to przedstawiciele pośledniejszych Domów, względnie bocznych gałęzi Domów najznamienitszych. Do zadań Obrońców należy utrzymywanie Kamienia Łzy, ogromnej fortecy usytuowanej w samym sercu miasta Łza, ochrona całego miasta oraz pełnienie funkcji właściwych policji w zastępstwie Straży Miejskiej i innych tego typu formacji. Obowiązki rzadko kiedy odciągają ich daleko od miasta, z wyjątkiem okresu wojny. Wówczas to razem z innymi elitarnymi jednostkami Obrońcy Kamienia stanowią swoisty rdzeń, wokół którego tworzy się armię. Ich uniformy składają się z czarnych kaftanów z zakończonymi czarnymi mankietami, watowanymi rękawami w czarno-złote paski, polerowanych napierśników oraz hełmów z wygiętym brzeżkiem i stalową kratownicą. Kapitan Kamienia nosi trzy krótkie białe pióra przy hełmie, a przy mankietach trzy splecione złote warkocze na białym pasku. Kapitanowie wyróżniają się dwoma białymi piórami i pojedynczym złotym warkoczem na białych mankietach, porucznicy — jednym białym piórem i pojedynczym czarnym warkoczem na białych mankietach, podporucznicy zaś jednym krótkim piórem czarnej barwy i zwykłymi białymi mankietami. Chorążowie mają złote mankiety, a dowódcy oddziałów mankiety w czarno-złote paski.

Pierwsza Analizatorka: Tytuł przywódczyni Białych Ajah. Stanowisko to w Białej Wieży piastuje aktualnie Ferane Neheran. Ferane Sedai jest jedną z dwóch przywódczyń Ajah, które zasiadają obecnie w Komnacie Wieży.

Pierwsza Tkaczka: Tytuł przywódczyni Żółtych Ajah. Stanowisko to w Białej Wieży zajmuje aktualnie Suana Dragand. Suana Sedai jest jedną z dwóch przywódczyń Ajah, które zasiadają obecnie w Komnacie Wieży.

Poszukujący: Mniej formalna nazwa Poszukujących Prawdy, policyjno-szpiegowskiej organizacji Imperialnego Tronu Seanchan. Chociaż większość Poszukujących jest da’covale i stanowi własność rodziny cesarskiej, posiadają oni wielką władzę. Nawet przedstawiciel Krwi może zostać aresztowany za odmowę udzielenia odpowiedzi na pytanie Poszukującego lub pełnej współpracy z nim; zakres tej ostatniej definiowany jest przez samych Poszukujących i podlega wyłącznie kontroli Cesarzowej. Ci Poszukujący, którzy są da’covale, mają na obu ramionach wytatuowanego kruka i wieżę. W przeciwieństwie do Straży Skazańców, Poszukujący rzadko wykazują chęć pokazywania swoich tatuaży, po części dlatego, że muszą w ten sposób ujawnić, kim i czym są. Patrz również: Dłoń, Słuchacze.

Powrót: Patrz: Corenne.

Prorok: Bardziej rozbudowana forma tego miana to Prorok Lorda Smoka. Tytuł, jaki przypisał sobie Masema Dagar, były shienarański żołnierz, który doznał objawienia i stwierdził, że został powołany do szerzenia na świecie nauk o Smoku Odrodzonym i jego Powtórnych Narodzinach. Wierzy, że nic — absolutnie nic — nie jest ważniejsze od uznania Smoka Odrodzonego za ucieleśnienie Światłości i gotowości do odpowiedzi na jego wezwanie. Głosi ponadto, że on sam i jego wyznawcy użyją wszelkich dostępnych środków, starając się zmusić innych do opiewania chwały Smoka Odrodzonego. Wyrzekłszy się wszelkich innych imion oprócz „Proroka”, Masema sprowadził chaos na Ghealdan i Amadicię, których spore obszary znalazły się pod jego kontrolą. W pewnym momencie Prorok połączył się z Perrinem Aybarą, którego wysłano, ażeby zaprowadził go do Randa, i z niewiadomych przyczyn pozostał z nim, chociaż z tego powodu opóźnia swoje pójście do Smoka Odrodzonego.

Przeklęci: Przydomek nadany trzynasto najpotężniejszym mężczyznom i kobietom Aes Sedai, którzy przeszli na stronę Cienia podczas Wieku Legend i dali się schwytać w pułapkę, kiedy na mury więzienia Czarnego nałożono pieczęcie. Mimo iż od dawna uważani są za jedynych, którzy wyparli się Światłości podczas Wojny z Cieniem, w rzeczywistości byli też inni; tych trzynastu to jedynie najwyżsi rangą wśród wszystkich. Przeklęci (którzy sami siebie nazywają Wybranymi) zostali od czasu swego przebudzenia zredukowani liczebnie. Niektórzy z zabitych odrodzili się w nowych ciałach i otrzymali nowe imiona, mimo to wciąż nie wiadomo wiele o ich tożsamości i miejscu pobytu.

Rhyagelle: W Dawnej Mowie „Ci, Którzy Wrócili Do Domu”. Inna nazwa na określenie Seanchan, którzy powrócili na ziemie znajdujące się niegdyś pod panowaniem Artura Jastrzębie Skrzydło. Patrz również: Corenne, Hailene.

Rodzina: Nawet podczas Wojen z Trollokami, przed ponad dwoma tysiącami lat (ok. 1000-1350 OP), Biała Wieża w dalszym ciągu przestrzegała swoich standardów, usuwając kobiety, którym nie udało się ich wypełnić. Grupa takich właśnie kobiet, które bały się wrócić do domu w samym środku wojen, uciekła do Barashty (w pobliżu obecnego Ebou Dar), miejsca w owych czasach najbardziej oddalonego od pola walk. Nazwały swe ugrupowanie Rodziną, a siebie Kuzynkami i pozostały w ukryciu, oferując usuniętym z Wieży bezpieczną przystań. Z czasem za sprawą związków z kobietami, którym nakazano opuszczenie Wieży, Rodzina zaczęła nawiązywać kontakty z uciekinierkami i z sobie tylko znanych powodów przyjmować je w swoje szeregi. Dokładały przy tym wielkich starań, by te kobiety nie dowiadywały się niczego na temat Rodziny, póki nie istniała pewność, że Aes Sedai nie zechcą ich odebrać. Jakkolwiek by było, powszechnie wiedziano, że uciekinierki są prędzej czy później wyłapywane, Rodzina zaś zdawała sobie sprawę, że musi utrzymywać fakt swego istnienia w sekrecie, bo inaczej spotka jej członkinie sroga kara.

Nieznane Rodzinie Aes Sedai z Wieży wiedziały o jej istnieniu niemal od samego początku, niemniej ciąg wojen nie pozwalał siostrom na zajęcie się nią. Pod koniec wojen Wieża zrozumiała, że zniszczenie Rodziny nie leży w jej interesie. Tuż przedtem — wbrew oficjalnie rozgłaszanym twierdzeniom Wieży — większości uciekinierek rzeczywiście udało się zbiec, ale odkąd Rodzina zaczęła im pomagać, przedstawicielki Wieży wiedziały dokładnie, dokąd kieruje się zbiegła kobieta i zaczęły przechwytywać dziewięć kobiet na każde dziesięć. Jako że Kuzynki wyprowadzały się i wprowadzały do Barashty (a później z i do Ebou Dar), starając się ukryć swoje istnienie oraz dokładną liczbę i nigdy nie pozostając w jednym miejscu dłużej niż dziesięć lat (o ile ktoś wcześniej nie zauważył, że nie starzeją się w normalnym tempie), Wieża sądziła, że jest ich niewiele, a one starały się nie rzucać w oczy. Pragnąc wykorzystać Rodzinę do chwytania uciekinierek w swego rodzaju pułapkę, Wieża postanowiła zostawić je w spokoju — w odróżnieniu od innych istniejących w danym momencie historii tego typu ugrupowań — a także utrzymywać fakt istnienia Rodziny w sekrecie, znanym jedynie pełnym Aes Sedai. Patrz również: Kółko Dziewiarskie.

Seandar: Stolica Imperium Seanchan, ulokowana na północnym wschodzie seanchańskiego kontynentu. Jest to również największe miasto w Imperium.

sei’mosiev: W Dawnej Mowie „spuszczony wzrok”. Wśród Seanchan powiedzenie o kimś, że „stał się sei’mosiev”, oznacza, że „stracił twarz”. Patrz również: sei’taer.

sei’taer. W Dawnej Mowie „szczery wzrok” albo „równy wzrok”. U Seanchan określenie to odnosi się do honoru albo twarzy, a także do zdolności spojrzenia komuś w oczy. Można „być” albo „mieć” sei’taer, co oznacza, że ktoś ma honor i zachowuje twarz, można też „zyskać” albo „stracić” sei’taer. Patrz również: sei’mosiev.

serce: Podstawowa jednostka organizacyjna u Czarnych Ajah, inaczej mówiąc — komórka. Serce składa się z trzech sióstr, które znają tylko dwie pozostałe; każda członkini serca zna jeszcze dodatkowo jedną inną Czarną siostrę.

Shara: Tajemnicza kraina, leżąca na wschód od Pustkowia Aiel. Dostęp do niej utrudniony jest zarówno z powodu niegościnnego ukształtowania terenu, jak i przez warowne mury przybrzeżnych miast. Niewiele o niej wiadomo, gdyż jej mieszkańcy całkowicie chronią swoją ziemię i kulturę przed wszelkimi ewentualnymi kontaktami z obcymi. Sharanie powtarzają często, że nawet Wojny z Trollokami bezpośrednio ich nie dotknęły, z czym nie zgadzają się Aielowie. Mieszkańcy Shary konsekwentnie wypierają się też wszelkiej wiedzy o ataku floty Artura Jastrzębie Skrzydło, wbrew relacjom naocznych świadków spośród Ludu Morza. Według ostatnio zdobytych informacji krajem rządzi jeden monarcha absolutny, zwany Sh’boan (jeśli jest kobietą) bądź Sh’botay (jeśli jest mężczyzną). Monarcha ów sprawuje rządy przez siedem lat, przy końcu zaś siódmego roku umiera, a władza przechodzi wówczas na jego współmałżonka, który wybiera sobie nowego partnera i rządzi przez następne siedem lat, aż do swojej śmierci. Wzorzec ten najwyraźniej przetrwał bez zmian od czasu Pęknięcia Świata. Sharanie wierzą, że śmierć władcy odbywa się z „Woli Wzoru”.

W Sharze mieszkają osoby ze zdolnością do przenoszenia Mocy, nazywane Ayyadami, które tuż po urodzeniu mają tatuowane twarze. Kobiety w tej społeczności posiadają znacznie więcej praw niż mężczyźni. Kontakty seksualne Ayyadów z osobami nie potrafiącymi przenosić Mocy są karane śmiercią nie Ayyada, ale także Ayyada, jeśli udowodni się mu (czy jej), że zmusił partnera (lub partnerkę) do zbliżenia. Dzieci zrodzone z takich związków są zabijane poprzez wystawienie na działanie żywiołów. Mężczyzn traktuje się przede wszystkim jako reproduktorów dla obdarzonych Mocą kobiet. Kiedy młodzieniec osiąga dwudziesty pierwszy rok życia—lub wcześniej, jeśli zaczyna wykazywać zdolności do przenoszenia Mocy — zostaje zabity, a jego ciało poddane kremacji. Ayyadowie najprawdopodobniej przenoszą Jedyną Moc tylko na rozkaz Sh’boan lub Sh’botay. Władcę zawsze otaczają Ayyadki.

„Shara” to tylko jedna z licznych nazw tej krainy. Wiadomo, że jej mieszkańcy określają ją także licznymi innymi mianami, takimi jak Shamara, Co’dansin, Tomaka, Kigali i Shibouya.

Shen an Calhar: W Dawnej Mowie „Legion Czerwonej Ręki”. (1) Legendarna grupa bohaterów, którzy po dokonaniu wielu bohaterskich wyczynów polegli w obronie Manetheren, kiedy owa kraina została zniszczona podczas Wojen z Trollokami. (2) Formacja militarna założona niemal przypadkiem przez Mata Cauthona i zorganizowana zgodnie z założeniami dla formacji wojskowych, przyjętymi w okresie uznanym za szczyt rozkwitu sztuki militarnej, to znaczy w czasach panowania Artura Jastrzębie Skrzydło i poprzedzających je wiekach. Patrz również: Czerwonoręcy.

Sisnera, Darlin: Wysoki Lord Łzy, który dawniej buntował się przeciwko Smokowi Odrodzonemu, teraz jednak służy jako Zarządca Smoka Odrodzonego w Łzie.

Skrzydlata Gwardia: Osobista ochrona Pierwszych z Mayene i elitarna formacja militarna Mayene. Członkowie Skrzydlatej Gwardii noszą polakierowane na czerwono napierśniki, czerwone hełmy w kształcie przypominającym garnki z wywiniętymi krawędziami i okapami zakrywającymi cały kark oraz lance z czerwonymi wstążkami. Na bokach hełmów oficerów znajdują się skrzydełka, a na ich stopień wojskowy wskazują smukłe pióra.

Słuchacze: Seanchańska organizacja szpiegowska. Przyjmuje się, że właściwie każdy członek służby domowej seanchańskiego szlachcica, kupca czy bankiera, może okazać się Słuchaczem, co również niekiedy odnosi się do da’covale, jednak nadzwyczaj rzadko do sojhin. Słuchacze nie podejmują żadnych aktywnych działań, tylko obserwują, słuchają i donoszą. Ich raporty docierają do Pomniejszych Dłoni, które kontrolują zarówno ich organizację, jak i Poszukujących i tym samym decydują co należy przekazać Poszukującym w celu odpowiednich dalszych działań. Patrz również: Poszukujący, Dłoń.

so’jhin: Najbliższym tłumaczeniem tego terminu z Dawnej Mowy będzie „szczyt pośród nizin”, aczkolwiek niektórzy przekładają ów termin także jako „zarówno niebo, jak i dolina” lub jeszcze inaczej. Słowem sojhin w Seanchan określa się dziedzicznych służących pełniących ważne funkcje. Są to da’covale, czyli niewolnicy, aczkolwiek zajmują wysokie stanowiska, dzięki którym sprawują władzę nad innymi. Nawet Krew stąpa ostrożnie przy sojhin przedstawicieli rodziny cesarskiej, a sojhin Cesarzowej traktuje jak sobie równych. Patrz również: Krew, da’covale.

Sondowanie: (1) Umiejętność wykorzystywania Jedynej Mocy w diagnozowaniu stanu fizycznego oraz choroby. (2) Umiejętność korzystania z Jedynej Mocy do wyszukiwania rud metali. Aes Sedai dawno temu zatraciły tę ostatnią umiejętność i być może tym należy tłumaczyć fakt, iż jej nazwę przeniesiono na inną.

Straż Skazańców: Elitarna formacja militarna Imperium Seanchańskiego, w której służą zarówno ludzie, jak i ogirowie. Wszyscy ludzie służący w Straży są da’covale, urodzeni jako czyjaś własność i za młodu wybrani do służby na rzecz Cesarzowej, w której posiadanie od tego momentu przechodzą. Fanatycznie lojalni i bezprzykładnie dumni, często chełpią się wytatuowanymi na ramionach krukami, czyli znakiem da’covale Cesarzowej. Ogirowie ze Straży są znani jako Ogrodnicy i ci nie są da’covale. Ogrodnicy są tak samo niezłomnie lojalni jak ludzie ze Straży Skazańców, a budzą lęk jeszcze większy niż jej ludzcy przedstawiciele. Zarówno ludzie, jak i ogirowie ze Straży Skazańców nie tylko są gotowi umrzeć za Cesarzową i przedstawicieli rodziny cesarskiej, ale także wierzą, że ich życie stanowi własność Cesarzowej, która może się ich pozbyć, jeśli tylko zechce. Ich hełmy i zbroje są lakierowane na kolory ciemnozielony i krwiście czerwony, tarcze zaś na czarno; włócznie i miecze zdobione są czarnymi chwostami. Patrz również: da’covale.

Sukcesja: Ogólnie rzecz biorąc nazwa procesu, w wyniku którego jeden Dom zastępuje drugi na tronie kraju. W Andorze termin ten stosowany jest powszechnie dla określenia walki o tron, która rozgorzała w następstwie śmierci Mordrellen. Zniknięcie Tigraine pozostawiło Mantear bez Dziedziczki Tronu i musiały minąć dwa lata, nim Morgase z Domu Trakand objęła tron kraju. Poza granicami Andoru konflikt ten powszechnie nazywany jest Trzecią Wojną o Sukcesję Andorańską.

Synowie Światłości: Społeczność wyznająca surowe, ascetyczne reguły, powstała w celu pokonania Czarnego i zniszczenia wszystkich Sprzymierzeńców Ciemności. Grupa założona podczas Wojny Stu Lat przez Lothaira Mantelara w celu nawracania rosnących rzesz Sprzymierzeńców Ciemności, podczas wojny przekształciła się w organizację całkowicie militarną, nadzwyczaj sztywno trzymającą się swych reguł oraz zrzeszającą ludzi absolutnie przekonanych, że tylko oni znają prawdę i prawo. Synowie Światłości nienawidzą Aes Sedai, uważając je i wszystkich, którzy je popierają albo się z nimi przyjaźnią, za Sprzymierzeńców Ciemności. Pogardliwie nazywani Białymi Płaszczami, mieli niegdyś siedzibę w Amadorze (Amadicia), skąd zostali wyrzuceni, gdy miasto zdobyli Seanchanie. Ich godłem jest promieniste słońce na białym tle. Patrz również: Śledczy.

Śledczy: Społeczność należąca do Synów Światłości. Sami określają się mianem Ręki Światłości, a ich celami, na które składają przysięgę, jest odkrywanie prawdy na drodze dysput oraz demaskowanie Sprzymierzeńców Ciemności. W poszukiwaniu prawdy i Światłości ich normalną metodą prowadzenia śledztwa jest stosowanie tortur. Zazwyczaj z góry znają prawdę, więc usiłują jedynie zmusić przesłuchiwanego nieszczęśnika do jej wyznania. Czasami zachowują się tak, jakby działali całkowicie niezależnie od Synów Światłości i Rady Namaszczonych, która przewodzi Synom. Przywódcą Śledczych jest Czcigodny Inkwizytor, obecnie Rhadam Asunawa, który zasiada w Radzie Namaszczonych, natomiast ich godłem kij pasterski barwy krwi.

Taborwin, Breane: Kiedyś znudzona arystokratka z Cairhien. Później straciła bogactwo i pozycję, toteż obecnie jest jedynie służącą. Pozostaje w poważnym związku z mężczyzną, którym kiedyś gardziła.

Taborwin, Dobraine: Lord z Cairhien. Obecnie służy jako Zarządca Smoka Odrodzonego w Cairhien.

Tarabon: Duży kraj nad Oceanem Aryth. Niegdyś wielki naród handlowy, główny dostawca pięknych pledów, barwników, fajerwerków dla Gildii Iluminatorów i innych luksusowych towarów, który jednak ostatnimi czasy przeżywa trudny okres. Kraj ten, nękany przez anarchię i wojnę domową, spowodowane równoczesną batalią przeciwko Arad Doman i Wyznawcom Smoka, bez trudu przejęli Seanchanie, którzy obecnie rządzą Tarabonem mocną ręką. Zniszczona została kapituła Gildii Iluminatorów, a większość samych Iluminatorów Seanchanie uczynili swoimi da’covale. Przeważająca część Tarabonian wydaje się odczuwać wdzięczność wobec najeźdźców za przywrócenie porządku, a ponieważ Seanchanie pozwalają im żyć tak jak dotąd i ich ingerencja jest jedynie minimalna, mieszkańcy tej krainy nie wydają się pragnąć kolejnej wojny, mającej na celu próbę usunięcia agresorów ze swojego państwa. Niektórzy taraboniańscy lordowie i żołnierze pozostają jednakże poza strefą wpływów Seanchan i mają nadzieję odzyskać kiedyś swoje ziemie.

waluta: Po wielu wiekach handlu standardowe terminy dla monet ujednoliciły się we wszystkich krajach: używa się zatem koron (największych monet pod względem wielkości), marek i pensów. Korony i marki są bite ze złota lub srebra, podczas gdy pensy mogą być srebrne bądź miedziane; te ostatnie często nazywa się po prostu miedziakami. Na różnych ziemiach jednakże wielkość i waga monet może znacznie odbiegać od siebie, nawet w jednym państwie zresztą różni władcy bili monety o różnych rozmiarach i ciężarze. Dzięki handlowi monety wielu narodów można znaleźć prawie na całym świecie. Z tego też względu bankierzy, lichwiarze oraz kupcy ważą je i w ten sposób określają ich wartość; waży się nawet duże ilości monet. Jedyną papierową walutę stanowią „listy kredytowe”, które wydają bankierzy i które przedstawiają sobą pewną gwarantowaną ilość złota albo srebra. Z powodu wielkich odległości między miastami, długości czasu potrzebnego na podróż z jednej miejscowości do innej oraz trudności związane z transakcjami na tak wielki dystans, listy kredytowe są akceptowane w pełnej wartości jedynie w mieście blisko banku, który je wydał, natomiast w dalej położonych miejscowościach przyjmowane są w niższej wartości niż rzeczywista. Ogólnie rzecz biorąc, osobnik zamyślający dłuższą podróż powinien wziąć z sobą jeden albo więcej listów kredytowych i w razie potrzeby wymienić je na monety. Listy kredytowe przyjmują zazwyczaj bankierzy bądź też kupcy, nigdy zaś sklepikarze.

Węże i Lisy: Gra szczególnie lubiana przez dzieci do czasu, aż nie dorosną na tyle, by zrozumieć, że nie sposób w nią wygrać, nie łamiąc reguł. Gra się w nią na planszy przedstawiającej pajęczynę linii ze strzałkami wskazującymi kierunek ruchu. Gra się za pomocą dziesięciu okrągłych pionów z trójkątami oznaczających lisy i dziesięciu pionów z falistymi liniami oznaczających węże. Grę rozpoczyna się, wygłaszając rytualną sentencję: „Odwagą wzmocniony, ogniem oślepiony, muzyką ogłuszony, żelazem związany”, równocześnie rysując jedną ręką trójkąt przekreślony falistą linią. Ruchy graczy oraz węży i lisów określa rzut kością. Kiedy pion oznaczający węża lub lisa wchodzi na miejsce zajmowane przez pion gracza, ten wypada z gry; jeśli przestrzega się reguł gry, wcześniej czy później następuje to w każdym wypadku.

zbrojni: Żołnierze, którzy poprzysięgli wierność lub złożyli hołd lenny jakiemuś lordowi albo jakiejś lady.

Zgromadzenie: Publiczne zebranie ogirów, które może się odbywać wewnątrz któregoś ze stedding albo gdzieś pomiędzy nimi. Wielkiemu Zgromadzeniu przewodniczy Rada Starszych stedding ale każdy dorosły ogir ma prawo w nim przemówić; może też sobie wybrać przedstawiciela, który wypowie się w jego imieniu. Zgromadzenie często odbywa się w największym pniaku drzewa w stedding i może trwać nawet kilka lat. Zwołuje się je, ilekroć pojawi się jakaś sprawa niepokojąca ogół ogirów i ciągnie się ono tak długo, aż nie wypowiedzą się wszyscy chętni. Kolejne Wielkie Zgromadzenia odbywają się w coraz to innych stedding

Zwiastuni: Patrz: Hailene.

Загрузка...