Quo Vadis

1

Арбітр вытанчанасці (лац.).

2

Тут: маёнтак, асабняк, гняздо (лац.).

3

Стол (лац.).

4

Тут: паслугач (лац.).

5

Вестыплікі, служанкі (лац.).

6

Венера-Нараджальніца (лац.).

7

Выхаванка (лац.).

8

Аднамужняя (лац.).

9

Бязглуздая, беccаромная жывёліна (лац.).

10

Тысяча крокаў (лац.).

11

Покрыва (лац.).

12

Вуліца Патрыцыяў. Vicus таксама ўжываецца ў знач.: квартал, вёска (заўвага рэд.). (лац.).

13

Вуліца Злодзеяў (лац.).

14

«Ёвішу (Юпітэру) Найпершаму Найвялікшаму» (лац.).

15

Брамнік (лац.).

16

Салют! Здароў! (лац.).

17

Прахадны Дом (лац.).

18

Басэйн (лац.).

19

«Вой-вой, мне няшчаснаму!» (лац.).

20

«Ёвіш (Юпітэр) Вызваліцель» (лац.).

21

У выніку (лац.).

22

Атрымаў (балазе) (лац.)

23

Радасць мая! (лац.).

24

Хай консулы пільнуюць!.. (лац.).

25

Мір рымлянам!.. (лац.).

26

Ляльцы (лац.).

27

«Гора мне, няшчаснаму!» (лац.).

28

«З надчалавечай радасцяй» (лац.).

29

Рэй! (як вайсковы адказ да гатоўнасці). (лац.).

30

Ichtis! (грэч.).

31

Мір з вамі! (лац.).

32

Найдаражэйшы! (лац.).

33

Не судзіць шаўцу вышэй бота (лац.).

34

Гандлёвая плошча (лац.).

35

Хлебны Форум (лац.).

36

Найвялікшы святар (лац.).

37

Дванаццаць рысак (гульня) (лац.).

38

Scripulum, або scrupulum — малая залатая манета, 1/3 частка залатога дэнара, або аўрэўса (заўвага аўтара).

39

Мір з табою! (лац.).

40

Кінжал, сцізорык (лац.).

41

Капэнская брама (лац.).

42

Аэдонна, пераўтвораная ў салаўя (заўвага аўтара).

43

Прыйшоў, убачыў, перамог! (лац.).

44

Прыйшоў, убачыў, збег (лац.).

45

Паводле афіцыйнага абавязку (лац.).

46

Кірка (Цырцэя) — персанаж старажытнагрэцкай міфалогіі (гл. каментарыі).

47

На сорам! (лац.).

48

Матрона, павучаючая аб абавязках жонкі (заўвага аўтара).

49

Жыхары Італіі былі йшчэ пры Аўгусце вызвалены ад вайсковае службы, у выніку чаго так званая co-hors italica (італійская кагорта), што звыкла стаяла ў Азіі, складалася з ваякоў-ахвотнікаў. У прэторыянскіх аддзелах служылі таксама або іншаземцы, або ахвотнікі (заўвага аўтара).

50

Выдатна! (лац.).

51

Маткабойца (лац.).

52

Бялявачка! (лац.).

53

За часаў цэзарства легія мела 12 тысячаў чалавек (заўвага аўтара).

54

Вочанька маё! (лац.).

55

Публічны схіл (лац.).

56

Бычыны Форум (лац.).

57

Наканаваная мне (лац.).

58

«Блазан!», «Актор!» (лац.).

59

Самая сподняя кашуля, якую жанчыны насілі на голым целе (заўвага аўтара).

60

Схіл Выбрыюса (лац.).

61

Асліная дарога (лац.).

62

Ватыканскае поле (лац.).

63

Вантробы (дыялектн.).

64

«Прахадны дом» (лац.).

65

Шырокая дарога (лац.).

66

Хлеба й ігрышчаў (лац.).

67

Далакопа (лац.).

68

І табе (мір)! (лац.).

69

Коская вопратка (лац.).

70

Найніжэйшая падземная частка вязніцы з адным атворышчам уверсе ў столі, дзе памёр калісь з голаду Югурт (заўвага аўтара).

71

Сэлістэрніі й лектыстэрніі (заўвага аўтара).

72

Ранішняе ігрышча (лац.).

73

«Дзеля Хрыста» (лац.).

74

Срэбны схіл (лац.).

75

Вялікая дзявіца (лац.).

76

«Даканана!» (лац.) (заўвага аўтара).

77

Слаўся, цэзару, імператару!

На смерць ідучыя цябе здаровяць! (лац.).

78

Рыбы, не цябе шукаю, Чаго ж, гале, уцякаеш? (лац.) (заўвага аўтара).

79

Хрыстус валадарыць! (лац.).

80

Без зброі і здольнасцяў (лац.).

81

Ёвіша (Юпітэра) Збаўцы (лац.).

82

Дэдал, які згодна з быліцамі здолеў заляцець з Цыпру на Сіцылію, у рымскіх амфітэатрах гінуў такою самаю смерцю, як Ікар (заўвага аўтара).

83

Бязвінныя істоты (лац.).

84

Устойлівы фразеалагізм, які абазначае: «Во найдурнейшы з дурняў» (заўвага аўтара).

85

Геній смерці (заўвага аўтара).

86

Крытая вуліца (лац.).

87

Хай вядзе цябе магутная багіня Цыпру І браты Гэлены — зоры светлыя Ды Родзіч і ўладар віхроў… (Горацый, «Оды», 1, 3. Пераклад П. Татарыновіча).

88

Куды ідзеш, Спадару?.. (лац.).

89

Гораду й свету! (лац.).

90

Сальвіева крыніца (лац.).

91

Залаты палац (лац.).

92

Gallus — на лаціне гэтае слова абазначае і пеўня, і гала (лац.).

93

Забойца бацькоў (лац.).