Wakacje Mikołajka

Z chomika Valinor

Goscinny René

Jean Jacques Sempé [il.]

Wakacje Mikołajka

przeł. [z fr.] Barbara Grzegorzewska

Tytuł oryginału francuskiego

LES VACANCES DU PETIT NICOLAS

Ilustracje reprodukowane z wydania francuskiego

Skończył się pracowity rok szkolny. Mikołaj dostał wyróżnienie za elokwencję, nagradzające raczej ilość, niż jakość, i rozstał się z kolegami o imionach: Alcest, Rufus, Euzebiusz, Gotfryd, Maksencjusz, Joachim, Kleofas i Ananiasz. Zeszyty i książki zostały schowane do szafy, czas teraz pomyśleć o wakacjach.

U Mikołaja z wyborem miejsca wakacji nie ma kłopotu, gdyż...

Tata decyduje

Co roku, to jest w zeszłym roku i dwa lata temu, bo wcześniej to było dawno i nie pamiętam, tata i mama strasznie się kłócą, gdzie jechać na wakacje, a potem mama zaczyna płakać i mówi, że pojedzie do swojej mamy, ja też płaczę, bo bardzo lubię Bunię, ale u niej nie ma plaży, i w końcu jedziemy tam, gdzie chce mama, ale nie do Buni.

Wczoraj po kolacji tata spojrzał na nas z obrażoną miną i powiedział:

— Słuchajcie! W tym roku ja decyduję i nie życzę sobie dyskusji! Pojedziemy na Południe. Mam adres willi do wynajęcia w Leśnych Kątach. Trzy pokoje, woda bieżąca, światło. Nie chcę słyszeć o żadnym pensjonacie, gdzie obrzydliwie karmią.

— Dobrze, kochanie — powiedziała mama — uważam, że to świetny pomysł.

— Juhu! — zawołałem i zacząłem biegać dookoła stołu, bo jak się człowiek cieszy, to trudno mu usiedzieć na miejscu.

Tata otworzył szeroko oczy, jak zawsze, kiedy jest zdziwiony, i zapytał:

— Ach, tak?

Kiedy mama sprzątała ze stołu, tata wyciągnął z szafy swoją maskę pływacką.

— Zobaczysz, Mikołaj — powiedział — całymi dniami będziemy pływać pod wodą i łowić ryby.

Trochę się przestraszyłem, bo ja jeszcze nie za dobrze umiem pływać; jak mnie położyć na wodzie, to robię „deskę", ale tata powiedział, żebym się nie bał, że nauczy mnie pływać, że w młodości był mistrzem międzyokręgowym w pływaniu stylem dowolnym i mógłby jeszcze bić rekordy, gdyby miał czas trenować.

— Tata nauczy mnie łowić ryby pod wodą! — pochwaliłem się mamie, kiedy przyszła z kuchni.

— To świetnie, kochanie — odpowiedziała mama — chociaż podobno w Morzu Śródziemnym już prawie nie ma ryb. Za dużo tam rybaków.

— Nieprawda! — powiedział tata, ale mama poprosiła go, żeby nie kłócił się z nią w obecności dziecka, ona powtarza tylko to, co przeczytała w gazecie. A potem wzięła się do robótki, którą zaczęła już bardzo dawno temu.

— Jak nie ma ryb — powiedziałem do taty — to pod wodą będziemy wyglądać jak idioci!

Tata schował maskę do szafy nic nie mówiąc. Byłem trochę zły: bo rzeczywiście, za każdym razem, jak idziemy z tatą na ryby, zawsze jest to samo — wracamy z niczym. Tata usiadł i wziął do ręki gazetę.

— To jak — zapytałem — gdzie można łowić ryby pod wodą?

— Zapytaj swojej matki — odpowiedział tata — ona się na tym zna.

— W Atlantyku, kochanie — odpowiedziała mama.

Więc spytałem, czy Atlantyk jest daleko od miejsca, gdzie jedziemy, a tata powiedział, że gdybym się lepiej uczył, nie zadawałbym takich pytań. To było niesprawiedliwe, bo w szkole nie ma lekcji łowienia ryb pod wodą. Ale nie powiedziałem nic, widziałem, że tata nie bardzo ma ochotę na rozmowy.

— Musimy zrobić listę rzeczy do zabrania — powiedziała mama.

— O, nie! — krzyknął tata. — W tym roku nie będziemy wyjeżdżać objuczeni jak wielbłądy. Spodenki kąpielowe, szorty, najpotrzebniejsze ubrania, parę swetrów...

— A poza tym garnki, ekspres do kawy, czerwony koc i trochę naczyń — powiedziała mama.

Tata zerwał się z fotela, bardzo zły, otworzył usta, jakby chciał coś powiedzieć, ale nie zdążył, bo mama zapytała:

— Pamiętasz, co nam opowiadali sąsiedzi w zeszłym roku, kiedy wynajęli willę? Z

naczyń zastali raptem trzy wyszczerbione talerze, a w kuchni były dwa garnki, z czego jeden dziurawy. Musieli za cenę złota kupować na miejscu wszystkie potrzebne rzeczy.

— Blédurt jest mało zaradny — powiedział tata. I usiadł.

— Możliwe — zgodziła się mama — ale jak będziesz chciał zupy rybnej, nie ugotuję ci jej w dziurawym garnku, nawet jeżeli uda się nam zdobyć ryby.

Wtedy zacząłem płakać, bo rzeczywiście to żadna frajda jechać nad morze, w którym nie ma ryb, kiedy tuż obok są jakieś Atlantyki, gdzie jest ich pełno. Mama odłożyła robótkę, przytuliła mnie do siebie i powiedziała, żebym się nie przejmował wstrętnymi rybami i że miło mi będzie co rano spoglądać na morze z okna mojego ślicznego pokoiku.

— No, niezupełnie — wyjaśnił tata — z willi nie widać morza. Ale jest niedaleko, o dwa kilometry. To był ostatni dom do wynajęcia w Leśnych Kątach.

— Ależ oczywiście, kochanie — powiedziała mama. A potem mnie pocałowała i zacząłem bawić się na dywanie dwoma kulkami, które wygrałem w szkole od Euzebiusza.

— Oczywiście plaża jest kamienista? — zapytała mama.

— Nie, moja droga! Nic podobnego! — zawołał tata, bardzo zadowolony. — To plaża piaszczysta! Piękny drobniutki piaseczek! Nie znajdziesz tam ani jednego kamienia!

— To dobrze — powiedziała mama. — Przynajmniej Mikołaj nie będzie całymi dniami puszczał kaczek. Od kiedy go nauczyłeś, dosłownie szaleje za tą zabawą.

Więc znowu zacząłem płakać, bo jasne, że fajnie jest puszczać kaczki, czasem tak mi się udaje, że podskakują po cztery razy, i w końcu to niesprawiedliwe, żeby jechać do tego starego domu z dziurawymi garnkami, daleko od morza, gdzie nie ma ani kamieni, ani ryb.

— Jadę do Buni! — zawołałem i kopnąłem jedną z kulek od Euzebiusza.

Mama znowu mnie przytuliła i powiedziała, żebym nie płakał, że z nas wszystkich tacie najbardziej potrzebny jest urlop i że nawet jeśli miejsce, które wybrał, jest brzydkie, musimy tam jechać udając, że jesteśmy zadowoleni.

— Ale przecież... — powiedział tata.

— Ja chcę puszczać kaczki! — zawołałem.

— Będziesz puszczał kaczki w przyszłym roku — powiedziała mama — jeśli tata zdecyduje zabrać nas do Morskich Skałek.

— Gdzie? — zapytał tata, który stał ciągle z otwartymi ustami.

— Do Morskich Skałek — powtórzyła mama — w Bretanii, gdzie jest Atlantyk, dużo ryb i pewien miły pensjonat z oknami wychodzącymi na plażę z piaskiem i kamieniami.

— Ja chcę jechać do Morskich Skałek! — zawołałem. — Ja chcę jechać do Morskich Skałek!

— Ależ kochanie — powiedziała mama — bądź rozsądny, przecież tata decyduje.

Tata przejechał ręką po twarzy, westchnął głęboko i powiedział:

— W porządku. Zrozumiałem! Jak się nazywa ten pensjonat?

— Rybitwa, kochanie — odpowiedziała mama.

Tata obiecał, że dobrze, napisze, żeby dowiedzieć się, czy są jeszcze wolne pokoje.

— Nie trzeba, kochanie — wyjaśniła mama — to już załatwione. Mamy pokój 29 z widokiem na morze i łazienką.

I mama poprosiła tatę, żeby się nie ruszał, bo chce sprawdzić długość swetra, który robi na drutach. Podobno noce w Bretanii bywają chłodne.

Gdy ojciec Mikołaja podjął już decyzję, nie pozostawało nic innego jak tylko posprzątać w domu, założyć pokrowce na meble, zwinąć dywany, zdjąć obrazy, spakować rzeczy nie zapominając o jajkach na twardo i bananach na drogę.

Podróż pociągiem minęła szczęśliwie, choć matkę Mikołaja spotkały wymówki za to, że sól do jajek zapakowała do brązowej torby, którą nadano na bagaż. Ale oto i Morskie Skałki, pensjonat Rybitwa. Jest plaża, zaczynają się wakacje...

Plaża jest fajna

Na plaży jest bardzo wesoło. Poznałem masę chłopaków: Błażeja, Fortunata i Mamerta — ale z niego głupek! — poza tym Ireneusza, Fabrycego, Kosmę i lwa, który nie jest na wakacjach, bo jest miejscowy. Bawimy się razem, kłócimy się, nie odzywamy się do siebie i jest strasznie fajnie.

— Pobaw się grzecznie z kolegami — powiedział dziś rano tata — ja sobie odpocznę i trochę się poopalam. — A potem zaczął się smarować olejkiem i śmiał się mówiąc: — Ach, jak sobie pomyślę o kolegach, którzy zostali w biurze!

Zaczęliśmy się bawić piłką Ireneusza.

— Idźcie grać trochę dalej — powiedział tata, kiedy skończył się smarować i bęc!

piłka palnęła go w głowę.

To się tacie nie spodobało. Okropnie się rozzłościł i z całej siły kopnął piłkę, która wpadła do wody, daleko od brzegu. To był wspaniały kop.

— Coś podobnego — powiedział tata.

Ireneusz poleciał gdzieś i wrócił ze swoim tatą. Tata Ireneusza, który jest strasznie duży i gruby, miał niezadowoloną minę.

— To on! — powiedział Ireneusz pokazując palcem na mojego tatę.

— To pan — zapytał tata Ireneusza mojego tatę — wrzucił do wody piłkę małego?

— No tak —odpowiedział mój tata tacie Ireneusza — ale przedtem dostałem nią w głowę.

— Plaża jest po to, żeby się dzieci bawiły — powiedział tata Ireneusza — a jak się panu nie podoba, to niech pan siedzi w domu. Póki co trzeba iść po tę piłkę.

— Nie zwracaj uwagi — poradziła mama. Ale tata wolał zwrócić uwagę.

— Dobrze, dobrze — powiedział — zaraz po nią pójdę.

— Tak — powiedział tata Ireneusza — na pana miejscu

zrobiłbym to samo.

Pójście po piłkę, którą wiatr popchnął bardzo daleko, zajęło tacie sporo czasu.

Kiedy wrócił, wyglądał na zmęczonego. Oddał piłkę Ireneuszowi i powiedział do nas:

— Słuchajcie, dzieci, chciałbym spokojnie odpocząć. Dlaczego, zamiast grać w piłkę, nie pobawicie się w coś innego?

— Na przykład w co, niech pan powie? — zapytał Mamert. Ale z niego głupek!

— Nie wiem — odpowiedział tata — kopcie doły, to świetna zabawa kopać doły w piasku.

Okropnie spodobał się nam ten pomysł i każdy wziął swoją łopatkę. Tata chciał

posmarować się na nowo, ale nie mógł, bo w butelce nie było już olejku.

— Pójdę do sklepu na końcu deptaka — powiedział, a mama zapytała, czemu nie poleży chwilę spokojnie.

Zaczęliśmy kopać dół. Niesamowity, szeroki i głęboki jak nie wiem co. Kiedy tata wrócił z olejkiem, zawołałem go i zapytałem:

— Widziałeś hasz dół, tata?

— Bardzo ładny, kochanie — powiedział tata próbując otworzyć butelkę zębami. A potem przyszedł jakiś pan w białej czapce i zapytał, kto pozwolił nam kopać doły na plaży.

— On, psze pana! — zawołały wszystkie chłopaki pokazując na mojego tatę.

Byłem bardzo dumny, bo myślałem, że pan w czapce tacie po-gratuluje. Ale pan nie wyglądał na zadowolonego.

— Czy pan oszalał — zapytał — żeby podsuwać dzieciom podobne pomysły?

Tata, który ciągle się męczył, żeby otworzyć olejek, powiedział:

— A bo co?

A wtedy pan w czapce zaczął krzyczeć, że to nie do wiary, jak ludzie są pozbawieni wyobraźni, że wpadając do dołu można sobie złamać nogę, że jak będzie przypływ, ci, którzy nie umieją pływać, stracą grunt i utopią się w tym dole, że piasek może się osunąć i któryś z nas zostanie w środku, że w takim dole może zdarzyć się mnóstwo strasznych rzeczy, i że koniecznie trzeba go zakopać.

— Dobrze — powiedział tata — zakopcie dół, dzieci. Ale chłopaki nie chciały zakopać dołu.

— Taki dół — powiedział Kosma — jest fajny, jak się go kopie, ale zakopywać to żadna frajda.

— Chłopaki, idziemy się kąpać! — zawołał Fabrycy. I wszyscy pobiegli do wody. Ja zostałem, bo wyglądało na to, że tata ma jakiś kłopot.

— Dzieci! Dzieci! — krzyczał tata, ale pan w czapce powiedział:

— Niech pan zostawi dzieci w spokoju i szybko zakopie mi ten dół!

I poszedł sobie.

Tata westchnął ciężko i pomógł mi zakopywać dół. Mieliśmy tylko jedną łopatkę, więc zajęło to dużo czasu i ledwieśmy skończyli, mama powiedziała, że pora wracać na obiad i żebyśmy się pośpieszyli, bo jak się przyjdzie za późno, to z obiadu nici.

— Zabierz swoje rzeczy, łopatkę, wiaderko i chodź — powiedziała do mnie mama.

Zabrałem rzeczy, ale nie mogłem znaleźć wiaderka.

—— Nie szkodzi, idziemy — oświadczył tata. Wtedy rozpłakałem się na dobre.

Moje śliczne żółto-czerwone wiaderko, z którego wychodziły fantastyczne babki!

— Spokojnie — powiedział tata — gdzie zostawiłeś wiaderko?

Powiedziałem, że może zostało na dnie tego dołu, cośmy go właśnie zakopali. Tata spojrzał na mnie tak, jakby chciał mi dać klapsa, więc zacząłem płakać jeszcze bardziej i tata powiedział, że dobrze, poszuka wiaderka, tylko żebym już przestał wrzeszczeć mu nad uchem. Mój tata jest najfajniejszy ze wszystkich tatusiów! Ponieważ ciągle mieliśmy jedną łopatkę na dwóch, nie mogłem mu pomóc i przyglądałem się, jak kopie, kiedy usłyszeliśmy za sobą gruby głos:

— Czy pan sobie ze mnie robi kpiny?

Tata krzyknął, odwróciliśmy się i zobaczyliśmy pana w białej czapce.

— Zdaje się, że zabroniłem: panu kopać doły—powiedział.

Tata wyjaśnił mu, że szuka mojego wiaderka. Wtedy pan powiedział, że zgoda, ale pod warunkiem, że potem tata zako-pie dół. I został, żeby go pilnować.

— Słuchaj — powiedziała mama do taty — wracam z Mikołajem do pensjonatu.

Dołączysz do nas, kiedy znajdziesz wiaderko.

I poszliśmy. Tata wrócił do pensjonatu bardzo późno, był zmęczony, nie chciało mu się jeść i położył się do łóżka. Wiaderka nie znalazł, ale to nic nie szkodzi, bo okazało się, że zostawiłem je w pokoju. Po południu trzeba było wezwać lekarza z powodu oparzeń taty.

Lekarz powiedział tacie, że przez dwa dni nie wolno mu będzie wstawać z łóżka.

— Kto to widział — zapytał — żeby opalać się nie nasmarowawszy ciała olejkiem.

— Ach — powiedział tata — jak sobie pomyślę o kolegach, którzy zostali w biurze!

Ale mówiąc to już się nie śmiał.

Niestety, zdarza się, że słońce opuszcza Bretanię i przenosi się na jakiś czas na Lazurowe Wybrzeże. Dlatego też właściciel pensjonatu Rybitwa z niepokojem śledzi barometr wskazujący ciśnienie atmosferyczne wczasowiczów...

Dusza towarzystwa

No więc jesteśmy na wakacjach. Mieszkamy w pensjonacie, obok jest plaża i morze, i jest strasznie fajnie, tylko że dzisiaj pada deszcz, do chrzanu z taką pogodą, no bo co w końcu, kurczę blade. Najgorsze, że jak pada deszcz, to dorośli nie mogą sobie z nami poradzić, my jesteśmy niegrzeczni i ciągle są jakieś awantury. Mam tutaj mnóstwo kolegów: Błażeja, Fortunata, Mamerta — ale z niego głupek! — Ireneusza, którego tata jest duży i silny, Fabrycego, no i Kosmę. Są fajni, ale nie zawsze grzeczni. Przy obiedzie — dziś jest środa, więc były pierożki i sznycle, tylko rodzice Kośmy, którzy zawsze biorą dodatkowe dania, dostali langusty — powiedziałem, że chcę iść na plażę.

— Widzisz przecież, że pada — odpowiedział tata — nie zawracaj mi głowy.

Pobawisz się w domu z kolegami.

Powiedziałem, że ja właśnie chcę się pobawić z kolegami, ale na plaży, a wtedy tata zapytał, czy chcę dostać klapsa przy wszystkich. Ponieważ nie chciałem, zacząłem płakać.

Przy stole Fortunata też słychać było płacze, a potem mama Błażeja powiedziała tacie Błażeja, że miał dziwny pomysł, żeby spędzać urlop w miejscu, gdzie bez przerwy pada, a tata Błażeja zaczął krzyczeć, że to nie był jego pomysł i że ostatnim pomysłem, jaki miał w życiu, było małżeństwo. Mama powiedziała tacie, że lepiej nie doprowadzać małego do płaczu, tata krzyknął, że zaczynamy mu grać na nerwach, a Ireneusz upuścił na ziemię krem i dostał lanie od swojego taty. W jadalni zrobił się straszny hałas, przyszedł właściciel pensjonatu i powiedział, że kawa zostanie podana w salonie, że zaraz nastawi nam płyty i że słyszał, jak mówili przez radio, że jutro będzie niesamowite słońce.

W salonie pan Lanternau oświadczył: — Ja się zajmę dziećmi!

Pan Lanternau to taki miły pan, który lubi się bardzo głośno śmiać i ze wszystkimi się przyjaźni. Co chwila klepie kogoś po plecach i tacie nie bardzo się to spodobało, pewnie dlatego, że kiedy pan Lanternau go klepnął, tata był mocno spieczony przez słońce. Któregoś wieczora, kiedy pan Lanternau przebrał się w zasłonę i abażur, właściciel pensjonatu wyjaśnił

tacie, że pan Lanternau to prawdziwa dusza towarzystwa.

— Nie widzę w nim nic zabawnego — powiedział tata i poszedł położyć się spać. Za to pani Lanternau, która jest na wakacjach z panem Lanternau, nigdy się nie odzywa i wygląda na trochę zmęczoną.

Pan Lanternau wstał, podniósł rękę i zawołał:

— Dzieciaki! Wszyscy do mnie! Ustawić się za mną rzędem! Gotowi? Kierunek jadalnia, naprzód, marsz! Raz dwa, raz dwa,

raz dwa! — I pan Lanternau pomaszerował do jadalni, skąd zaraz wyszedł, niezbyt zadowolony. — No i co — zapytał — dlaczego za mną nie poszliście?

— Dlatego — powiedział Mamert (ale z niego głupek!) — że my chcemy bawić się na plaży.

— No nie, no nie — powiedział pan Lanternau — trzeba nie mieć rozumu, żeby w ten deszcz moknąć na plaży. Zobaczycie, potem będziecie chcieli, żeby ciągle padało! — i pan Lanternau zaczął się głośno śmiać.

— Idziemy? — zapytałem Ireneusza.

— Phi — odpowiedział Ireneusz, no i poszliśmy razem z innymi.

W jadalni pan Lanternau odsunął na bok stoły i krzesła i powiedział, że pobawimy się w ciuciubabkę.

— Kto będzie ciuciubabką? — zapytał, a myśmy odpowiedzieli, że on. — Dobrze —

zgodził się pan Lanternau i poprosił, żebyśmy mu przewiązali oczy chusteczką do nosa, ale kiedy zobaczył nasze chustki, wolał wziąć swoją. Potem wyciągnął przed siebie ręce i zaczął

wołać: — Hu, zaraz was złapię! Zaraz was złapię, huhu! — i co chwila głośno się śmiał.

Ja jestem świetny w warcabach i dlatego o mało nie umarłem ze śmiechu, kiedy Błażej powiedział, że jest mistrzem i w warcaby każdego pobije. Błażejowi nie spodobało się to, że się śmieję, powiedział, że jak jestem taki mądry, no to zobaczymy, i poszliśmy do salonu, żeby poprosić o warcaby właściciela pensjonatu, a inni poszli za nami zobaczyć, kto będzie lepszy. Ale właściciel pensjonatu nie chciał pożyczyć nam warcabów, powiedział, że to jest gra dla dorosłych i że mu pogubimy pionki. Kiedyśmy rozmawiali, usłyszeliśmy za sobą gruby głos:

— Nie liczy się. Nie wolno wychodzić z jadalni! — To był pan Lanternau, który nas szukał i znalazł, bo nie miał już zawiązanych oczu. Był cały czerwony i głos mu trochę drżał, zupełnie jak tacie wtedy, kiedy zobaczył, że puszczam bańki mydlane jego nową fajką.

— Dobrze — powiedział pan Lanternau — skoro wasi rodzice poszli odpocząć po obiedzie, zostaniemy w salonie i ładnie się pobawimy. Znam fantastyczną grę. Każdy dostanie kartkę papieru i ołówek, ja powiem jakąś literę i trzeba będzie napisać nazwy pięciu krajów, pięciu zwierząt i pięciu miast. Ten, który przegra, daje fant.

Pan Lanternau poszedł po papier i ołówki, a my poszliśmy do jadalni, żeby krzesłami bawić się w autobus. Kiedy pan Lanternau po nas przyszedł, zdaje się, że był trochę obrażony.

— Wszyscy do salonu! — zawołał. — Zaczniemy od litery „A". Do roboty! — i zaczął okropnie szybko pisać.

— Ołówek mi się złamał, to niesprawiedliwe! — powiedział Fortunat, a Fabrycy krzyknął:

— Psze pana! Kosma ściąga!

— Nieprawda, ty wstrętny kłamco! — odpowiedział Kosma i Fabrycy strzelił go w ucho. Kosma najpierw jakby się trochę zdziwił, a potem zaczął kopać Fabrycego, Potem Fortunat chciał zabrać mi ołówek, właśnie kiedy miałem napisać: „Austria", więc dałem mu pięścią w nos, a wtedy Fortunat zamknął oczy, zaczął walić gdzie popadnie i trafił Ireneusza, a Mamert wrzeszczał:

— Eee, chłopaki! Asnieres to jest kraj?

Robiliśmy straszny hałas i było fajnie jak na przerwie, kiedy bęc! — spadła na ziemię jakaś popielniczka. No i zaraz pędem przyleciał właściciel pensjonatu i zaczął na nas krzyczeć, do salonu przyszli nasi rodzice i pokłócili się z nami i z właścicielem. A pan Lanternau gdzieś sobie poszedł.

Pani Lanternau odnalazła go wieczorem w czasie kolacji. Podobno pan Lanternau przesiedział całe popołudnie na plaży, moknąc na deszczu.

I rzeczywiście, pan Lanternau to prawdziwa dusza towarzystwa, bo kiedy tata zobaczył go wracającego do pensjonatu, to tak się zaczął śmiać, że nie mógł jeść. A przecież w środę wieczorem jest zupa rybna!

Z pensjonatu Rybitwa można zobaczyć morze, jeśli się stanie na krawędzi wanny, trzeba tylko uważać, żeby się nie pośliznąć. Więc jeśli się nie pośliźnie, to przy ładnej pogodzie widać bardzo wyraźnie tajemniczą Wyspę Mgieł, gdzie — jak podaje broszurka wydana przez Ośrodek Informacji Turystycznej — o mało nie uwięziono Żelaznej Maski 1.

Można tam zwiedzić loch, który miał zajmować, oraz kupić pamiątki w stoisku z napojami.

1 Żelazna Maska — tajemniczy mężczyzna więziony w twierdzy Pignerol, a następnie w Bastylii, gdzie zmarł w 1703 r. Zmuszony był zakrywać głowę kapturem na żelaznej obręczy. Ustalenie jego tożsamości budzi w dalszym ciągu spory wśród historyków.

Wyspa Mgieł

Fajnie, bo wybieramy się na wycieczkę statkiem. Państwo Lanternau jadą z nami i tata nie jest tym zachwycony, bo on, zdaje się, niezbyt lubi pana Lanternau. Właściwie to nie rozumiem dlaczego. Pan Lanternau jest bardzo śmieszny i ciągle stara się wszystkich zabawić. Wczoraj przyszedł do jadalni z przyprawionym nosem i wielkimi wąsami i powiedział właścicielowi pensjonatu, że ryba jest nieświeża. Okropnie mnie to rozśmieszyło.

Kiedy mama powiedziała pani Lanternau, że wybieramy się na Wyspę Mgieł, pan Lanternau zawołał:

— Świetny pomysł, jedziemy razem z wami, przynajmniej nie będzie wam nudno! —

a potem tata złościł się na mamę, że głupio zrobiła i że ta niewydarzona dusza towarzystwa popsuje nam całą wycieczkę.

Wyszliśmy z domu rano, z koszykiem pełnym zimnych szny-cli, kanapek, jajek na twardo, bananów i napoju jabłkowego. Było strasznie fajnie. A potem przyszedł pan Lanternau w białej marynarskiej czapce — ja chcę mieć taką samą — i za-wołał:

— Załoga gotowa do wejścia na pokład? Naprzód, raz dwa, raz dwa, raz dwa!

Tata powiedział coś cicho, a mama spojrzała na niego wielkimi oczami.

Kiedy w porcie zobaczyłem statek, trochę się rozczarowałem, bo był całkiem mały.

Nazywał się „Joanna", jego właściciel miał dużą czerwoną głowę z beretem na czubku, ale nie był ubrany w mundur z mnóstwem złotych galonów — a tak liczyłem, że opowiem o tym chłopakom w szkole po powrocie z wakacji, ale to nic, i tak im opowiem, no bo co, kurczę blade!

— Jak tam, kapitanie — zapytał pan Lanternau — wszystko gotowe do rejsu?

— To państwo są tymi turystami, którzy jadą na Wyspę Mgieł? — zapytał właściciel, no i wsiedliśmy na statek. Pan Lanternau stanął pośrodku i zawołał:

— Zdjąć cumy! Postawić żagle! Cała naprzód!

— Niech pan się tak nie wierci — powiedział tata— powrzuca pan wszystkich do wody!

— Och, tak — dodała mama — niech pan będzie ostrożny, panie Lanternau.

A potem zaśmiała się cicho, ścisnęła mnie bardzo mocno za rękę i powiedziała, że

„nie trzeba się bać, kochanie". Ale ja, opowiem to w szkole po wakacjach, i tak nigdy się nie boję.

— Proszę się niczego nie bać, droga pani — powiedział pan Lanternau do mamy —

ma pani na pokładzie starego marynarza!

— Pan był marynarzem? — zapytał tata.

— Nie — odpowiedział pan Lanternau — ale mam w domu na kominku mały żaglowiec w butelce!

Roześmiał się głośno i mocno klepnął tatę w plecy.

Właściciel statku nie postawił żagli, jak prosił pan Lanternau, bo na statku nie było żagli. Był silnik, który robił pyrpyrpyr i pachniał tak samo jak autobus, przejeżdżający obok naszego domu. Wyszliśmy z portu, były małe fale i statek się kołysał, fajnie było jak nie wiem co!

— Morze będzie spokojne? — zapytał tata właściciela statku. — Nie zanosi się przypadkiem na burzę? Pan Lanternau zaczął się śmiać.

— Boi się pan — powiedział do taty — że dostanie pan morskiej choroby!

— Morskiej choroby? — odpowiedział tata. — Pan chyba żartuje. Ja nigdy nie choruję. Założą się, że pan dostanie morskiej choroby wcześniej ode mnie!

— Trzymam zakład — powiedział pan Lanternau i mocno uderzył tatę w plecy, a tata zrobił taką minę, jakby chciał mu oddać.

— Co to jest morska choroba, mamo? — zapytałem.

— Porozmawiajmy o czym innym, dobrze, kochanie? — odpowiedziała mama.

Fale robiły się coraz większe i było coraz fajniej. Stąd, gdzieśmy byli, widać było pensjonat: wydawał się bardzo mały i rozpoznałem okno wychodzące na naszą wannę, bo mama rozwiesiła do suszenia swój czerwony kostium. Podobno na Wyspę Mgieł płynie się godzinę. To cała podróż!

— Wie pan — powiedział do taty pan Lanternau — znam kawał, który pana ubawi.

Niech pan posłucha: dwóch włóczęgów miało ochotę na spaghetti...

Niestety nie mogłem dowiedzieć się, co było dalej, bo resztę pan Lanternau opowiedział tacie na ucho.

— Niezły — przyznał tata — a czy zna pan kawał o lekarzu, który leczył pacjenta na niestrawność? — a ponieważ pan Lanternau go nie znał, tata opowiedział mu na ucho.

Zwariować z nimi można! Mama nie słuchała, patrzyła w stronę pensjonatu. Pani Lanternau jak zwykle nic nie mówiła. Ona zawsze wygląda, jakby była trochę zmęczona.

Przed sobą mieliśmy Wyspę Mgieł, była jeszcze daleko i wyglądała bardzo ładnie na tle białej piany. Ale pan Lanternau nie patrzył na wyspę, tylko na tatę i, śmieszny pomysł, uparł się, żeby mu opowiedzieć, co jadł w jakiejś restauracji przed wyjazdem na wakacje. A tata, który przecież zwykle nie lubi rozmawiać z panem Lanternau, wyliczył wszystko, co jadł

na przyjęciu, jakie mu wyprawiono z okazji pierwszej komunii.

W końcu od tego słuchania zachciało mi się jeść. Chciałem poprosić mamę, żeby mi dała jajko na twardo, ale nie usłyszała, bo ręce trzymała na uszach, pewnie z powodu wiatru.

— Wygląda pan trochę blado — powiedział pan Lanternau do taty — dobrze by panu zrobił kubek letniego baraniego łoju.

— Tak — powiedział tata — to całkiem niezłe z ostrygami, polanymi gorąca czekoladą.

Wyspa Mgieł była już niedaleko.

— Wkrótce będziemy na miejscu — powiedział pan Lanternau do taty — co by pan powiedział na zimny sznycel albo kanapkę, zanim wysiądziemy?

— Ależ z przyjemnością — odpowiedział tata — morskie powietrze pobudza apetyt!

I tata wziął koszyk z suchym prowiantem, a potem zwrócił się do właściciela statku.

— Może kanapkę, kapitanie, zanim dobijemy? — zapytał. No i w ogóle nie dopłynęliśmy do Wyspy Mgieł, bo na widok kanapki właściciel statku strasznie się rozchorował i trzeba było czym prędzej wracać do portu.

Na plaży pojawił się nowy nauczyciel gimnastyki i rodzice pospieszyli zapisać dzieci na lekcje. W swej rodzicielskiej mądrości sądzili, że zapewnienie dzieciom zajęcia przez godzinę dziennie wyjdzie wszystkim na dobre.

Gimnastyka

Wczoraj przyszedł nowy nauczyciel gimnastyki.

— Nazywani się Hektor Duval — powiedział — a wy?

— My nie — odpowiedział Fabrycy i to nas

okropnie rozśmieszyło. Byłem na plaży z chłopakami z pensjonatu, Błażejem, Fortunatem, Mamertem — ale z niego głupek! — Ireneuszem, Fa-brycym i Kosmą. Na lekcję gimnastyki przyszło jeszcze masę innych chłopaków, ale oni są ż pensjonatów Albatros i Mewa i my ich nie lubimy.

Kiedyśmy skończyli się śmiać, nauczyciel zgiął ręce i zrobiły mu się na nich dwie góry mięśni.

— Chcielibyście mieć takie bicepsy? — zapytał.

— Phi — odpowiedział Ireneusz.

— Mnie się to nie podoba — skrzywił się Fortunat, ale Kosma powiedział, że tak, czemu nie, on chciałby mieć takie rzeczy na rękach, żeby się chwalić przed chłopakami w szkole. Denerwuje mnie ten Kosma, zawsze chce zwrócić na siebie uwagę. Nauczyciel powiedział:

— Więc jeśli będziecie grzeczni i jeśli będziecie pilnie uczęszczać na lekcje gimnastyki, po powrocie z wakacji wszyscy będziecie mieli takie muskuły.

Potem poprosił, żebyśmy się ustawili rzędem, a Kosma powiedział do mnie:

— Założę się, że nie umiesz fikać koziołków tak jak ja. — I fiknął koziołka.

Rozśmieszyło mnie to, bo w koziołkach jestem świetny, i pokazałem mu, co potrafię.

— Ja też umiem! Ja też umiem! — powiedział Fabrycy, ale nie umiał. Za to dobrze fikał Fortunat, w każdym razie dużo lepiej od Błażeja. Właśnieśmy sobie fikali w najlepsze, kiedy usłyszeliśmy głośne gwizdki.

— Może już starczy? — zawołał nauczyciel. — Prosiłem, żebyście się ustawili rzędem, będziecie mieli cały dzień na błaznowanie!

Ustawiliśmy się rzędem, żeby nie było draki, i nauczyciel powiedział, że pokaże nam, co robić, żeby wszędzie mieć pełno muskułów. Podniósł ręce, a potem je opuścił, podniósł i opuścił, podniósł i jakiś chłopak z pensjonatu Albatros powiedział, że nasz pensjonat jest brzydki.

— Nieprawda — zawołał Ireneusz — nasz pensjonat jest śliczny, to wasz jest okropnie brzydki!

— U nas — powiedział jakiś chłopak z Mewy — co dzień wieczorem są czekoladowe lody!

— Wielkie mi co — krzyknął jeden z tych, co mieszkają w Albatrosie — u nas są i w południe, a w czwartek były naleśniki z konfiturami!

— Mój tata — pochwalił się Kosma — zawsze bierze dodatkowe dania i właściciel daje mu wszystko, co tylko zechce!

— Nieprawda, ty kłamco! — powiedział jakiś chłopak z pensjonatu Mewa.

— Długo jeszcze będziecie tak gawędzić? — zawołał nauczyciel gimnastyki, który nie ruszał już rękami, bo je skrzyżował na piersiach. Za to strasznie ruszały mu się dziurki od nosa, ale nie myślę, żeby od tego robiły się muskuły.

Nauczyciel przejechał ręką po twarzy, a potem powiedział, że ćwiczenia ramion odłożymy na później, a na początek urządzimy sobie zabawę. Fajny chłop z tego nauczyciela!

— Zrobimy wyścigi — powiedział. — Ustawcie się w szeregu, o tutaj. Ruszycie na gwizdek. Kto pierwszy dobiegnie do parasola, zostanie zwycięzcą. Gotowi? — i nauczyciel zagwizdał. Ale pobiegł tylko Mamert, bo myśmy oglądali muszlę, którą znalazł na plaży Fabrycy, a Kosma opowiadał nam, że niedawno znalazł dużo większą i da swojemu tacie, żeby sobie z niej zrobił popielniczkę. Wtedy nauczyciel rzucił na ziemię gwizdek i zaczął go strasznie kopać. Od dawna nie widziałem, żeby ktoś tak się złościł. Ostatni raz to chyba było w szkole, kiedy Ananiasz, który jest najlepszym uczniem w klasie i ulu-bieńcem naszej pani, dowiedział się, że jest drugi z klasówki z arytmetyki.

— Będziecie mnie wreszcie słuchać?! — krzyknął nauczyciel.

— No co — powiedział Fabrycy — właśnie mieliśmy pobiec, psze pana, przecież się nie pali.

Nauczyciel zacisnął oczy i pięści, przechylił głowę do tyłu, a dziurki od nosa znów mu się ruszały. Potem opuścił głowę i zaczął mówić bardzo wolno i bardzo łagodnie.

— Dobrze — powiedział — zaczynamy jeszcze raz. Wszyscy gotowi do startu.

— O nie — krzyknął Mamert — ja się tak nie bawię! Ja wygrałem, bo pierwszy dobiegłem do parasola! To niesprawiedliwe i zaraz poskarżę się tacie! — i zaczął płakać i kopać piasek nogami, a potem powiedział, że jak tak ma być, to on sobie idzie, i odszedł z płaczem. Myślę zresztą, że dobrze zrobił, bo nauczyciel patrzył na niego tak samo jak tata na potrawkę, którą dostaliśmy wczoraj na kolację.

— Moje dzieci — powiedział nauczyciel — moje drogie dzieci, moi przyjaciele, jeśli któryś nie zrobi tego, co mu każę... przyłożę mu takiego klapsa, że długo popamięta!

— Nie wolno panu — powiedział ktoś — tylko tacie, mamie, wujkowi i dziadkowi wolno mi dawać klapsy! — Kto to powiedział? — zapytał nauczyciel.

— To on — powiedział Fabrycy pokazując na jakiegoś chłopaka z Mewy, strasznego mikrusa.

— Nieprawda, ty wstrętny kłamco — powiedział mikrus i Fabrycy rzucił mu piaskiem w twarz, ale mikrus okropnie mu przywalił. Myślę, że musiał już przedtem chodzić na gimnastykę. Fabrycy był taki zdziwiony, że zapomniał się rozpłakać. Wtedy wszyscy zaczęliśmy się bić, ale chłopaki z Albatrosa i z Mewy to świnie i zdrajcy.

Kiedy skończyliśmy się bić, nauczyciel, który siedział na piasku, wstał i powiedział:

— Dobrze. Przejdźmy do następnej zabawy. Ustawcie się twarzą do morza. Na mój znak wszyscy pobiegniecie do wody! Gotowi? Start!

To nam się bardzo podobało, bo na plaży, nie licząc piasku, najfajniejsze jest morze.

Polecieliśmy pędem, woda była fajna, zaczęliśmy na siebie pryskać i skakać razem z falami, Kosma krzyczał: „Patrzcie na mnie! Patrzcie na mnie! Płynę crawlem!", a kiedyśmy się odwrócili, nauczyciela już nie było...

Dzisiaj przyszedł nowy nauczyciel gimnastyki.

— Nazywam się Juliusz Martin — powiedział — a wy?

Wakacje upływają w miłej atmosferze i ojciec Mikołaja nie miałby zastrzeżeń do pensjonatu Rybitwa, gdyby nie potrawka, zwłaszcza od czasu kiedy znalazł w niej muszlę.

Ponieważ chwilowo nie ma nauczyciela gimnastyki, dzieci szukają sobie innych zajęć, aby dać upust rozpierającej je energii...

Maty golf

Dzisiaj postanowiliśmy pograć sobie w małego golfa, który znajduje się obok sklepu z pamiątkami. Mały golf jest okropnie fajny, zaraz wam wytłumaczę: jest osiemnaście dołków, dostajecie piłki i kije i chodzi o to, żeby wrzucić piłki do dołków, jak najmniej razy uderzając w nie kijem. Żeby piłka dostała się do dołka, musi przejść przez małe zamki, rzeki, zakręty, góry, schodki — coś niesamowitego. Tylko pierwszy dołek jest łatwy.

Najgorsze, że właściciel małego golfa nie pozwala nam grać, jeśli nie ma z nami kogoś dorosłego. Więc razem z Błażejem, Fortunatem, Mamertem — ale z niego głupek! —

Ireneuszem, Fabrycym i Kosmą, którzy mieszkają ze mną w pensjonacie, poprosiliśmy mojego tatę, żeby poszedł z nami na małego golfa.

— Nie — powiedział tata, który czytał gazetę na plaży.

— O jejku, chociaż raz niech pan będzie miły! — powiedział Błażej.

— O jejku! O jejku! — wołali inni, a ja zacząłem płakać i powiedziałem, że jak nie pogram sobie w małego golfa, to wypożyczę rower wodny i popłynę daleko, bardzo daleko, i więcej mnie nie zobaczą.

— Coś ty — powiedział Mamert (ale on jest głupi!) — żeby wypożyczyć rower, trzeba przyjść z kimś dorosłym.

— E tam — powiedział Kosma, który mnie denerwuje, bo zawsze chce zwrócić na siebie uwagę — ja nie potrzebuję roweru, mogę sobie popłynąć bardzo daleko crawlem.

Tak żeśmy stali dookoła taty i rozmawiali, aż w końcu tata zmiął gazetę, rzucił ją na piasek i powiedział:

— Dobrze już, dobrze, idziemy.

Mam najmilszego tatę na świecie! Powiedziałem mu o tym i pocałowałem go.

Kiedy właściciel małego golfa nas zobaczył, nie bardzo chciał pozwolić, żebyśmy grali. No to myśmy zaczęli krzyczeć:

— O jejku! O jejku! — i wtedy się zgodził, ale powiedział tacie, że ma nas dobrze pilnować.

Ustawiliśmy się przed pierwszym dołkiem, tym, co jest strasznie łatwy, i tata, który umie mnóstwo rzeczy, pokazał nam, jak trzymać kij.

— Ja wiem! — zawołał Kosma i chciał zacząć grać, ale Fa-brycy powiedział, że niby dlaczego miałby być pierwszy.

— No to w porządku alfabetycznym, jak w szkole, kiedy nas pani pyta — poradził

Błażej, ale na to ja się nie chciałem zgodzić, bo Mikołaj w alfabecie jest strasznie daleko i w szkole to fajne, ale przy małym golfie to niesprawiedliwe. A potem przyszedł właściciel małego golfa i powiedział tacie, że musimy zacząć wreszcie grać, bo ludzie czekają w kolejce.

— Zacznie Mamert, bo jest najgrzeczniejszy — powiedział tata.

Mamert podszedł i walnął kijem w piłkę, która wyleciała w powietrze, przeleciała nad parkanem i uderzyła w samochód stojący na drodze. Mamert zaczął płakać, a tata poszedł po piłkę.

Dosyć długo nie wracał, bo w samochodzie był jakiś pan i ten pan wysiadł z samochodu, i zaczął rozmawiać z tatą strasznie wymachując rękami, a ludzie przyszli, żeby na nich popatrzyć, i śmiali się.

Chcieliśmy grać dalej, ale Mamert siedział na dołku, płakał i mówił, że nie wstanie, dopóki mu nie oddamy piłki, i że wszyscy jesteśmy wstrętni. A potem przyszedł tata z piłką, ale nie wyglądał na zadowolonego.

— Postarajcie się trochę uważać — powiedział.

— Dobrze — zgodził się Mamert — niech mi pan da piłkę.

Ale tata nie chciał, powiedział Mamertowi, że na razie wystarczy, że będzie grał kiedy indziej. To się Mamertowi nie spodobało, zaczął wierzgać nogami na wszystkie slrony i krzyczeć, że wszyscy go wykorzystują i w takim razie on idzie po swojego tatę.

I poszedł.

— Teraz ja — oznajmił Ireneusz.

— Nie, mój drogi — powiedział Fortunat — teraz ja będę grał.

Więc Ireneusz przyłożył Fortunatowi kijem w głowę, Fortunat rąbnął Ireneusza w ucho i wtedy pędem przyleciał właściciel.

— No — zawołał do mojego taty — zabieraj pan te bachory, ale szybko, bo ludzie czekają!

— Tylko grzecznie — powiedział tata. — Te dzieci zapłaciły, żeby grać, i będą grały!

— Brawo! — zawołał do taty Fabrycy. — Niech pan mu powie!

I wszystkie chłopaki trzymały stronę taty oprócz Fortunata i Ireneusza, którzy zajęci byli walką na kij i na pięści.

— Ach tak — powiedział właściciel — a jeśli zawołam policjanta?

— Proszę, niech pan woła — powiedział tata — zobaczymy, komu przyzna rację.

No i właściciel zawołał policjanta, który stał na drodze.

— Lucjan! — krzyknął. I policjant przyszedł. — O co chodzi, Erneście? — zapytał.

— O to — odpowiedział właściciel — że ten osobnik nie daje innym grać.

— Tak — powiedział jakiś pan — od pół godziny czekam na pierwszy dołek!

— W pańskim wieku — zapytał tata — nie ma pan nic lepszego do roboty?

— Co proszę? — powiedział właściciel. — Jeśli mały golf się panu nie podoba, to nie powód, żeby zniechęcać innych!

— A właśnie — powiedział policjant — przed chwilą jakiś pan złożył skargę, bo piłka od małego golfa porysowała karoserię jego samochodu.

— To jak z tym pierwszym dołkiem, można grać czy nie? — zapytał pan, co stał w kolejce.

A potem przyszedł Mamert ze swoim tatą.

— To on — krzyknął Mamert do swojego taty pokazując na mojego tatę.

— Taaak... — powiedział tata Mamerta — słyszałem, że nie pozwala pan mojemu synowi bawić się z kolegami?

A potem tata zaczął krzyczeć, właściciel małego golfa zaczął krzyczeć, wszyscy zaczęli krzyczeć, policjant gwizdał i w końcu tata zabrał nas do domu. I tylko Kosma był

niezadowolony, mówił, że jak nikt na niego nie patrzył, wbił piłkę do pierwszego dołka jednym uderzeniem, ale ja jestem pewny, że to bujda.

W ogóle tośmy się fantastycznie bawili i postanowiliśmy przyjść jutro, żeby spróbować drugiego dołka.

Nie wiem tylko, czy tata zgodzi się iść razem z nami.

Nie, ojciec Mikołaja nie chciał nawet słyszeć o ponownym pójściu na małego golfa.

Zniechęcił się do tej gry niemal tak samo, jak do potrawki przyrządzanej w pensjonacie Rybitwa. Matka Mikołaja była zdania, że nie warto robić skandalu z powodu głupiej potrawki, natomiast ojciec Mikołaja twierdził, że przy cenie, jaką płacą, skandalem jest podawanie czegoś takiego do stołu. Fakt, że znowu zaczęło padać, nie wpłynął bynajmniej na poprawę sytuacji...

Bawiliśmy się w sklep

Z dziewczynami to jest tak, że nie umieją się bawić, bez przerwy płaczą i robią draki.

W naszym pensjonacie są trzy dziewczyny. Nazywają się Izabela, Michalina i Gizela. Gizela jest siostrą mojego kolegi Fabrycego, ale ciągle się biją i Fabrycy powiedział mi, że bardzo niedobrze jest mieć dziewczynę za siostrę i że jeśli tak dalej pójdzie, ucieknie z domu.

Kiedy jest ładnie i jesteśmy na plaży, dziewczyny nam nie przeszkadzają. Bawią się w jakieś głupie zabawy, robią mnóstwo babek, opowiadają głupstwa i malują sobie kredkami paznokcie. Za to my z chłopakami robimy fantastyczne numery. Ścigamy się, fikamy koziołki, gramy w piłkę, pływamy, bijemy się. Same fajne rzeczy, no nie?

Ale jak nie ma pogody, to co innego, bo wszyscy razem musimy siedzieć w domu. A wczoraj nie było pogody, przez cały czas padało. Po obiedzie — były pierogi, które są o niebo lepsze od potrawki — wszyscy rodzice poszli sobie odpocząć. Razem z chłopakami — Błażejem, Fortunatem, Mamertem, Ireneuszem, Fabrycym i Kosmą, siedzieliśmy w salonie i po cichu graliśmy w karty. Nie chcieliśmy się wygłupiać, bo kiedy pada deszcz, rodzice są nie w humorze. A podczas tych wakacji rodzice często byli nie w humorze.

A potem do salonu weszły trzy dziewczyny.

— Chcemy się z wami pobawić — powiedziała Gizela. : — Odczep się, Gizia, bo dostaniesz w nos! — powiedział Fa-brycy. To się Gizeli nie spodobało.

— Jak nie będziecie się z nami bawić, to wiesz, Fabciu, co zrobię? — spytała Gizela.

— Pójdę powiedzieć wszystko rodzicom, zostaniesz ukarany, twoi koledzy też, i nie dostaniecie deseru.

— Dobra — wyrwał się Mamert (ale z niego głupek!) — możecie się z nami bawić.

— Nikt cię nie pytał o zdanie — syknął Fabrycy.

Wtedy Mamert zaczął płakać, powiedział, że nie chce być ukarany, że to niesprawiedliwe i że jeśli nie dostanie deseru, to się zabije. Byliśmy źli, bo Mamert robił

straszny hałas i o mało nie obudził naszych rodziców.

— To co robimy? — zapytałem Ireneusza.

— Phi — odpowiedział Ireneusz i w końcu postanowiliśmy pozwolić dziewczynom bawić się z nami.

— W co się bawimy? — spytała Michalina, która jest gruba i przypomina mi Alcesta, takiego chłopaka ze szkoły, który bez przerwy je.

— Bawimy się w sklep — powiedziała Izabela.

— Na głowę upadłaś? — zapytał Fabrycy.

— Dobrze, Fabciu — powiedziała Gizela — idę obudzić tatę. Wiesz, jaki jest, jak się go obudzi!

Wtedy Mamert zaczął płakać i powiedział, że chce się bawić w sklep. Błażej zawołał, że jak ma się bawić w sklep, to już sam woli obudzić tatę Fabrycego. Ale Fortunat powiedział, że podobno dzisiaj wieczorem będą na deser czekoladowe lody, więc żeśmy się zgodzili.

Gizela stanęła za stołem, rozłożyła na nim karty i popielniczki i powiedziała, że ona będzie ekspedientką, a stół to lada i że to, co jest na stole, to są rzeczy, które ona sprzedaje, a my mamy przychodzić i od niej kupować.

— Aha — powiedziała Michalina — a ja będę bogatą i pięk-[ na panią i będę miała samochód i mnóstwo futer.

— Aha — powiedziała Izabela — a ja będę drugą panią, jeszcze bogatszą i jeszcze piękniejszą, i będę miała samochód z czerwonymi siedzeniami, jak wujek Jakub, i buty na wysokich obcasach.

— Aha — powiedziała Gizela — a Kosma to będzie mąż Michaliny.

— Ja nie chcę — skrzywił się Kosma.

— Dlaczego nie chcesz? — zapytała Michalina.

— Dlatego, że jesteś dla niego za gruba, wiesz już, dlaczego — powiedziała Izabela.

— On woli być moim mężem.

— Nieprawda! — wrzasnęła Michalina i uderzyła Kosmę, a Mamert zaczął płakać.

Żeby uciszyć Mamerta, Kosma powiedział, że będzie mężem wszystko jedno kogo.

— Dobrze — zawołała Gizela — no to bawmy się. Mikołaj, ty będziesz pierwszym klientem, ale będziesz bardzo biedny i nie będziesz miał za co kupić jedzenia. Wtedy ja będę bardzo hojna i dam ci różne rzeczy za darmo.

— Ja się nie bawię — obraziła się Michalina. — Po tym, co mi powiedziała Izabela, nie odzywam się do nikogo.

— Ho, ho, ho! Królewna się znalazła — powiedziała Izabela. — Myślisz, że nie wiem, coś o mnie naopowiadała Gizeli?

— Ty kłamczucho! — zawołała Michalina. — Po tym, coś mi mówiła o Gizeli!

— Co o mnie mówiłaś Michalinie, Iza? — zapytała Gizela.

— Nic, właśnie że nic o tobie nie mówiłam Michalinie — powiedziała Izabela.

— Bezczelna! — zawołała Michalina. — Mówiłaś mi to przed wystawą tego sklepu, gdzie był czarny kostium w różowe kwiatki, ten, w którym by mi było szałowo, pamiętasz?

— Nieprawda! — krzyknęła Izabela. — Za to Gizela powtórzyła mi, coś jej o mnie mówiła na plaży!

— To jak, dziewczyny — zapytał Fabrycy — bawimy się czy nie? — Wtedy Michalina powiedziała Fabrycemu, żeby nie pchał nosa w nie swoje sprawy, i podrapała go.

— Zostaw mojego brata! — zawołała Gizela i pociągnęła Michalinę za warkocz, a Michalina zaczęła krzyczeć i uderzyła Gizelę. To rozśmieszyło Fabrycego, ale Mamert zaczął

płakać, a dziewczyny strasznie hałasowały i masę rodziców przyszło do salonu zapytać, co się dzieje.

— Chłopcy nie dadzą nam się spokojnie bawić w sklep — powiedziała Izabela.

No i za karę nikt nie dostał deseru. A Fortunat miał rację, wieczorem były lody czekoladowe!

Słońce, ciepłe i promienne, wróciło w ostatni dzień wakacji. Trzeba było pożegnać się z przyjaciółmi, spakować walizki i znowu wsiąść do pociągu. Właściciel pensjonatu Rybitwa proponował ojcu Mikołaja, że da mu trochę potrawki na drogę, lecz ojciec Mikołaja odmówił.

Niesłusznie, jak się okazało, ponieważ tym razem w brązowej torbie, którą nadano na bagaż, były jajka na twardo.

Wróciliśmy do domu

Bardzo się cieszę, że już jestem w domu, tylko że tu nie ma moich kolegów z wakacji, a moi koledzy stąd jeszcze są na wakacjach i jestem zupełnie sam, i to niesprawiedliwe, i zacząłem płakać. — No nie! — powiedział tata. — Jutro idę do pracy, chcę dzisiaj trochę odpocząć, nie będziesz mi tu ryczał nad uchem!

— Ależ kochanie — powiedziała mama do taty — okaż małemu trochę cierpliwości.

Wiesz, jakie są dzieci po powrocie z wakacji.

A potem mama mnie pocałowała, otarła sobie twarz, wytarła mi nos i powiedziała, żebym się grzecznie bawił. Więc powiedziałem jej, że ja bym bardzo chciał, tylko nie wiem, co robić.

— Czemu nie zaczniesz hodować ziarnka fasoli? — zapytała mama. I wyjaśniła mi, że to bardzo fajne, że bierze się ziarko fasoli, kładzie na kawałku mokrej waty, a potem wyrasta łodyżka i liście, i w końcu cała roślinka, że to jest strasznie zabawne i tata mi pokaże. I mama poszła na górę posprzątać w moim pokoju.

Tata, który leżał na kanapie w salonie, westchnął ciężko i powiedział, żebym przyniósł

watę. Poszedłem do łazienki, nawet nie poprzewracałem dużo rzeczy, a puder łatwo zmyć z podłogi wodą. Wróciłem do salonu i powiedziałem:

— Przyniosłem tą watę, tata.

— Mówi się tę watę, Mikołaju — poprawił mnie tata, który wie mnóstwo rzeczy, bo w moim wieku był najlepszym uczniem w klasie i świecił przykładem kolegom.

— Dobrze — powiedział tata — idź teraz do kuchni i przynieś ziarnko fasoli.

W kuchni nie znalazłem ziarka fasoli. Ciastek też nie znalazłem, bo przed wyjazdem mama wszystko wyrzuciła, zapomniała tylko o kawałku camemberta, który był w szafce, i dlatego trzeba było otworzyć w kuchni okno, jak wróciliśmy do domu.

W salonie powiedziałem tacie, że nie znalazłem ziarka, a on powiedział:

— To trudno — i znowu chciał czytać gazetę, ale ja się rozpłakałem i zacząłem krzyczeć:

— Ja chcę hodować fasolę! Ja chcę hodować fasolę! Ja chcę hodować fasolę!

— Mikołaj — powiedział tata — zaraz dostaniesz klapsa.

No tak, tego tylko brakowało! Najpierw chcą, żebym hodował fasolę, a potem mają mnie karać, dlatego że nie ma fasoli!

Teraz naprawdę się rozpłakałem, przyszła mama, a kiedy jej wytłumaczyłem, powiedziała:

— Idź do sklepu i poproś o ziarnko fasoli.

— No właśnie — powiedział tata — nie musisz się spieszyć.

Poszedłem do pana Companiego, który ma sklep obok nas i który jest strasznie fajny, bo czasem daje mi ciasteczka. A-le tym razem nic mi nie dał, bo sklep był zamknięty, a na drzwiach wisiała kartka, że to z powodu urlopu.

Wróciłem biegiem do domu, tata wciąż leżał na kanapie, ale nie czytał, położył sobie gazetę na twarzy.

— U pana Companiego zamknięte! — krzyknąłem. — No i nie mam fasoli!

Tata nagle usiadł.

— Co? Jak? Co się stało? — zapytał.

Więc musiałem mu opowiedzieć od nowa. Tata przejechał ręką po twarzy, kilka razy głęboko westchnął i powiedział, że nic na to nie poradzi.

— To co zrobię z tę watą, co będę na niej hodował? — zapytałem.

— Mówi się tą watą, a nie tę watą — powiedział tata.

— Przecież mówiłeś, że trzeba mówić tę — odpowiedziałem.

— Dość tego, Mikołaj! — krzyknął tata. — Idź bawić się do swojego pokoju!

Poszedłem na górę płacząc i w pokoju zastałem mamę, która robiła porządki.

— Nie, Mikołajku, nie wchodź tu — powiedziała mama. — Idź pobawić się w salonie. Dlaczego nie zaczniesz hodować fasoli, tak jak ci radziłam?

W salonie, zanim tata zaczął krzyczeć, wytłumaczyłem mu, że to mama kazała mi zejść na dół i jak usłyszy, że płaczę, to się rozgniewa.

— Dobrze — powiedział tata — ale bądź grzeczny.

— A gdzie mógłbym znaleźć ziarko fasoli? — zapytałem.

— Nie mówi się ziarko, tylko... — zacząl mówić tata, a potem spojrzał na mnie, podrapał się w głowę i powiedział: — Poszukaj w kuchni ziarka grochu.

W kuchni było pełno grochu i strasznie się ucieszyłem. A potem tata pokazał mi, jak zmoczyć watę i jak położyć na niej groch.

— Teraz — powiedział tata — zrób to sam i odstaw spode-czek na parapet, a później zobaczysz, wyrosną łodyżki i liście.

I znowu położył się na kanapie.

Zrobiłem, jak mi powiedział, i zacząłem czekać. Ale z grochu nie wyrastały żadne łodyżki, więc pomyślałem, że coś jest nie tak. Ponieważ nie wiedziałem co, poszedłem zapytać taty.

— Co znowu? — krzyknął tata.

— Łodyżki nie chcą rosnąć — powiedziałem.

— Więc chcesz tego klapsa? — krzyknął tata, a ja powiedziałem, że ucieknę z domu, że jestem bardzo nieszczęśliwy, że więcej mnie nie zobaczą, że będą żałowali i że ten numer z grochem to oszukaństwo, i wtedy do salonu przybiegła mama.

— Czy ty naprawdę nie możesz zdobyć się na odrobinę cierpliwości? — zapytała. —

Ja muszę sprzątać mieszkanie, nie mam czasu na zajmowanie się małym, zdaje mi się...

— A mnie się zdaje — odpowiedział tata — że mężczyzna powinien mieć w domu trochę spokoju.

— Moja biedna matka miała rację — westchnęła mama.

— Nie mieszaj w te sprawy swojej matki, która wcale nie jest biedna! — krzyknął

tata.

— No tak — powiedziała mama — ubliżaj teraz mojej matce!

— Ja"ubliżyłem twojej matce? — krzyknął tata. ;

I mama się rozpłakała, tata chodził po salonie krzycząc, a ja powiedziałem, że jeśli zaraz nie zrobią czegoś, żeby mój groch zaczął rosnąć, to się zabiję. Wtedy mama dała mi klapsa.

Po powrocie z wakacji rodzice są nie do wytrzymania!

Dobiegł końca kolejny rok szkolny, nie mniej pracowity od poprzedniego. Po rozdaniu nagród Mikołaj, Alcest, Rufus, Euzebiusz, Gotfryd, Maksencjusz, Joachim, Kleofas i Ananiasz rozeszli się, nie bez żalu, każdy w swoją stronę. Ale wakacje za pasem i wkrótce radość znów wypełni młode serca uczniów.

Mikołaj jest jednak niespokojny: w domu nie mówi się o wakacjach.

Muszę być dzielny

Trochę się dziwię, bo w domu nie mówiło się jeszcze o wakacjach! W poprzednie lata tata mówił, że chce gdzieś pojechać, mama, że chce jechać gdzie indziej, i były kłótnie.

Potem tata i mama mówili, że jak tak, to wolą zostać w domu, ja płakałem i w końcu jechaliśmy tam, gdzie chciała mama. A w tym roku — cisza.

Tymczasem chłopaki ze szkoły szykują się wszyscy do wyjazdu. Gotfryd, ten co ma bardzo bogatego tatę, pojedzie na wakacje nad morze do dużego domu, który ma jego tata.

Gotfryd powiedział nam, że ma tylko dla siebie kawałek plaży, gdzie nikomu innemu nie wolno robić babek. Ale może to bujda, bo trzeba przyznać, że Gotfryd to straszny kłamca.

Ananiasz, który jest najlepszym uczniem w klasie i ulubieńcem naszej pani, jedzie do Anglii i będzie chodzić do szkoły, gdzie nauczą go mówić po angielsku. Wariat z tego Ananiasza!

Alcest jedzie na trufle do Perigord, gdzie przyjaciel jego taty ma sklep z wędlinami. I tak jest ze wszystkimi: jadą nad morze, w góry albo do babci na wieś. Tylko ja nie wiem jeszcze, dokąd pojadę, i jestem strasznie zły, bo jedną z rzeczy, które najbardziej lubię, to opowiadać chłopakom o wakacjach przed wyjazdem i po powrocie.

Dlatego dzisiaj w domu zapytałem mamy, gdzie pojedziemy na wakacje. Mama zrobiła dziwną minę, pocałowała mnie w głowę i powiedziała, że porozmawiamy o tym,

„kiedy przyjdzie tatuś, kochanie" i żebym teraz poszedł pobawić się do ogrodu.

Więc poszedłem do ogrodu i czekałem na tatę, a kiedy przyszedł z biura, pobiegłem do niego. Wziął mnie na ręce, powiedział: „Hopla!", a ja go zapytałem, gdzie pojedziemy na wakacje. Wtedy tata przestał się śmiać, postawił mnie na ziemi i powiedział, że porozmawiamy o tym w domu, gdzie mama czekała na nas w salonie, .f-u-r/ »u v m

— Myślę, że nadszedł czas — powiedział tata.

— Tak — powiedziała mama — przed chwilą mnie o to pytał. ,- — Więc trzeba mu powiedzieć — powiedział tata.

— No to mu powiedz — powiedziała mama.

— Dlaczego ja? — zapytał tata. — Sama mu możesz powiedzieć.

— Ja? To ty powinieneś mu powiedzieć — powiedziała mama — pomysł był twój.

— O, przepraszam! — zawołał tata. — Zgodziłaś się ze mną, powiedziałaś nawet, że to mu doskonale zrobi, i nam też. Masz tyle samo powodów, co ja, żeby mu powiedzieć.

— To jak — zapytałem — rozmawiamy o tych wakacjach czy nie? Wszystkie chłopaki gdzieś jadą i wyjdę na wariata, jeśli nie będę im mógł powiedzieć, gdzie jedziemy i co będziemy robić.

Wtedy tata usiadł w fotelu, wziął mnie na ręce i przyciągnął do siebie.

— Mój Mikołaj jest dużym i dzielnym chłopcem, prawda? — zapytał.

— O tak! — odpowiedziała mama. — To już prawie mężczyzna!

Ja tam nie bardzo lubię, kiedy mi mówią, że jestem dużym chłopcem, bo zwykle to znaczy, że będą chcieli, żebym robił rzeczy, na które nie mam ochoty.

— I jestem pewny — powiedział tata — że mój duży chłopiec bardzo chciałby pojechać nad morze!

— O tak! — zawołałem.

— Pojechać nad morze, pływać, łowić ryby, bawić się na plaży, spacerować po lesie

— powiedział tata.

— To tam są lasy? — zapytałem. — Znaczy, że nie jedziemy tam, gdzie w zeszłym roku?

— Słuchaj — powiedziała do taty mama. — Ja nie mogę. Zastanawiam się, czy to był

rzeczywiście dobry pomysł. Wolę z niego zrezygnować. Może w przyszłym roku...

— Nie! — zawołał tata. — Sprawa jest postanowiona. Trochę odwagi, do licha! A Mikołaj będzie bardzo dzielny, prawda, Mikołaj?

Powiedziałem, że tak, że będę okropnie dzielny. Cieszyłem się na myśl o morzu i plaży, bardzo to lubię. Spacery po lesie to już mniej fajne, chyba że bawić się w chowanego — wtedy jest fantastycznie.

— Będziemy mieszkać w pensjonacie? — zapytałem.

— Niezupełnie — odpowiedział tata. — Zdaje się, że będziesz spał pod namiotem. To bardzo przyjemnie, wiesz... Teraz ucieszyłem się jak nie wiem co.

— Pod namiotem, jak Indianie w tej książce, którą dostałem od cioci Donaty? —

zapytałem.

— No właśnie — powiedział tata.

— Jutru! — zawołałem. — A pozwolisz, żebym pomagał ci rozbijać namiot? I rozpalać ognisko, żeby gotować jedzenie? I nauczysz mnie łowić ryby pod wodą, żeby mama robiła je na obiad? O rany, ale będzie fajnie!

Tata wytarł sobie twarz chusteczką, jakby mu było bardzo gorąco, i powiedział:

— Mikołaj, porozmawiajmy teraz jak mężczyzna z mężczyzną. Musisz być bardzo dzielny.

— A jeśli będziesz grzeczny i zachowasz się jak duży chłopiec — dodała mama —

wieczorem na deser będzie ciasto.

— I oddam do reperacji twój rower, jak mnie już tyle razy prosiłeś — powiedział tata.

— Więc posłuchaj... Muszę ci coś wyjaśnić...

— Idę do kuchni — powiedziała mama.

— Nie! Zostań! — krzyknął tata. — Postanowiliśmy powiedzieć mu wspólnie...

Tata odchrząknął, położył mi ręce na ramionach i powiedział:

— Słuchaj, mój mały, nie pojedziemy z tobą na wakacje. Pojedziesz sam, jak dorosły.

— Jak to sam? — zapytałem. — To wy nie wyjeżdżacie?

— Mikołaj — powiedział tata — proszę cię, bądź dzielny. My z mamą wybieramy się w małą podróż, ale pomyśleliśmy sobie, że byś się z nami nudził, i postanowiliśmy, że pojedziesz

na kolonie. Dobrze ci to zrobi, będziesz miał towarzystwo swoich rówieśników i wybawisz się za wszystkie czasy...

— Rozstaniemy się po raz pierwszy, synku, ale to dla twojego dobra — powiedziała mama.

— To jak, chłopie... co ty na to? — zapytał tata.

— Juhu! — zawołałem i zacząłem tańczyć dookoła salonu. Bo przecież kolonie to podobno fantastyczna rzecz: ma się mnóstwo kolegów, chodzi się na wycieczki, urządza zabawy, śpiewa się przy ognisku. Byłem taki szczęśliwy, że aż ucałowałem tatę i mamę.

Na deser było bardzo dobre ciasto i dobierałem sobie kilka razy, bo ani tata, ani mama nie jedli. Dziwne tylko, że przyglądali mi się dużymi, okrągłymi oczami. Wyglądali nawet na trochę obrażonych.

A przecież, ja tam nie wiem, ale wydaje mi się, że byłem dzielny, no nie?

Przygotowania do wyjazdu idą sprawnie, przerywane jedynie sie-demnastoma telefonami od babci Mikołaja. Tylko ciekawa rzecz: matce Mikołaja bez przerwy coś wpada do oka. Na próżno wyciera nos, nic nie pomaga...

Wyjazd

Dzisiaj wyjeżdżam na kolonie i bardzo się z tego cieszę. Szkoda tylko, że tata i mama mają trochę smutne miny. Pewnie dlatego, że nie są przyzwyczajeni zostawać sami na wakacje. Mama pomogła mi spakować walizkę, do której włożyliśmy koszulki, szorty, tenisówki, samochodziki, spodenki kąpielowe, ręczniki, lokomotywę od kolejki elektrycznej, jajka na twardo, banany, kanapki z kiełbasą i serern, siatkę na krewetki, sweter z długimi rękawami, skarpetki i kulki do gry. Oczywiście trzeba było zrobić kilka paczek, bo walizka była za mała, ale jakoś to będzie.

Bałem się, że się spóźnimy na pociąg, i po obiedzie zapytałem taty, czy nie lepiej od razu pojechać na dworzec. Ale tata powiedział, że jest jeszcze za wcześnie, że pociąg odjeż-

dża dopiero o szóstej po południu i że najwyraźniej nie mogę się doczekać, kiedy się z nimi rozstanę. A mama poszła do kuchni z chusteczką do nosa mówiąc, że coś jej wpadło do oka.

Nie wiem, co im się stało, ale wyglądają, jakby mieli jakieś zmartwienie. Dlatego boję się im powiedzieć, że jak sobie pomyślę, że nie będziemy się widzieć prawie cały miesiąc, to w gardle robi mi się wielka kula. Gdybym im to powiedział, na pewno by mnie wyśmiali i dostałbym burę.

Nie bardzo wiedziałem, co robić, zanim wyjdziemy z domu, i mama trochę się rozgniewała, kiedy wyjąłem wszystko z walizki, żeby wziąć kulki, które były na dnie.

— Mały nie może usiedzieć na miejscu — powiedziała do taty. — Może jednak lepiej byłoby pojechać już na ten dworzec.

— Ale — powiedział tata — pociąg odchodzi dopiero za półtorej godziny.

— Nie szkodzi — powiedziała mama — jeśli przyjdziemy przed czasem, na peronie będzie pusto i unikniemy tłoku i zamieszania.

— Jak chcesz — zgodził się tata.

Wsiedliśmy do samochodu i pojechaliśmy. Dwa razy, bo za pierwszym zapomnieliśmy zabrać z domu walizki.

Na dworcu okazało się, że wszyscy przyjechali przed czasem. Wszędzie było pełno ludzi, którzy krzyczeli i hałasowali. Z trudem znaleźliśmy miejsce, żeby zaparkować samochód, daleko od dworca, a potem żeśmy czekali na tatę, który musiał wracać do samochodu po walizkę, bo myślał, że wzięła ją mama. Na dworcu tata powiedział nam, żebyśmy się trzymali razem, bo inaczej się pogubimy. A potem zobaczył pana w mundurze, który był śmieszny, bo miał bardzo czerwoną twarz i przekrzywioną czapkę.

— Przepraszam — zapytał tata — gdzie jest peron jedenasty?

— Znajdzie go pan pomiędzy peronem dziesiątym i dwunastym — odpowiedział pan.

— Przynajmniej był tam, kiedy przechodziłem tamtędy ostatnim razem.

— Co pan... — zaczął tata, ale mama powiedziała, że nie trzeba się denerwować ani kłócić, że trafimy sami.

Doszliśmy do peronu, gdzie było pełno ludzi, i tata kupił dla siebie i dla mamy trzy peronówki. Dwie za pierwszym razem i jedną, kiedy wrócił po walizkę, która została przed automatem, co sprzedaje bilety.

— Dobrze — powiedział tata — nie traćmy głowy. Musimy iść do wagonu Y.

Ponieważ wagon, który stał najbliżej wejścia na peron, miał literę A, musieliśmy długo iść, co nie było łatwe z powodu mnóstwa ludzi, fajnych małych wózków pełnych walizek i koszyków, i parasola jakiegoś grubego pana, który zaczepił o siatkę na krewetki.

Pan pokłócił się z tatą, ale mama pociągnęła tatę za ramię i parasol, który był ciągle zaczepiony o siatkę, upadł na ziemię. Ale dobrze się stało, bo przez ten hałas na dworcu nie usłyszeliśmy, co krzyczał gruby pan.

Przed wagonem V stało masę chłopaków w moim wieku, byli też tatusiowie, mamusie i jakiś pan, który trzymał tabliczkę z napisem: „Niebieski Obóz" — tak nazywają się kolonie, na które jadę. Pan z tabliczką miał w ręku jakieś papiery, a kiedy tata powiedział mu, jak się nazywam, poszukał w papierach i zawołał:

— Lestouffe! Jeszcze jeden do twojej drużyny!

Wtedy podszedł do nas taki duży chłopak, musiał mieć co najmniej siedemnaście lat, jak brat mojego kolegi Euzebiusza, ten, który go uczy, jak się boksować.

— Się masz, Mikołaj — powiedział. — Ja nazywam się Gerard Lestouffe i jestem opiekunem twojej drużyny. Nasza drużyna to drużyna Sokole Oko. I podał mi rękę. Bardzo fajny.

— Powierzamy go panu — powiedział śmiejąc się tata

— Możecie państwo być spokojni — uspokoił go mój drużynowy — po powrocie będzie nie ten sam.

A potem mamie znowu coś wpadło do oka i musiała wyjąć chusteczkę do nosa. Jakaś pani, która trzymała za rękę małego chłopca podobnego do Ananiasza, głównie z powodu okularów, podeszła do mojego drużynowego i zapytała:

— Czy nie jest pan trochę za młody, żeby brać na siebie odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi?

— Ależ nie, proszę pani — odpowiedział mój drużynowy. — Jestem dyplomowanym wychowawcą. Proszę się niczego nie obawiać.

— Taaak — powiedziała pani — no, dobrze... A jak wy tam: gotujecie?

— Słucham? — zapytał mój drużynowy.

— Pytam — powiedziała pani — czy gotujecie na maśle, na oleju czy na smalcu? Bo z góry uprzedzam, że mały nie znosi smalcu. To proste: jeśli chce pan, żeby się rozchorował, niech mu pan da smalcu!

— Ależ proszę pani... — powiedział mój drużynowy. ;

— Poza tym — mówiła pani — proszę przed każdym po-

siłkiem dawać mu lekarstwo, tylko niech pan pamięta: broń Boże smalcu! Nie warto dawać im lekarstw, jeśli potem i tak mają być chorzy. I niech pan uważa, żeby nie spadł w czasie którejś ze wspinaczek.

— Wspinaczek? — zapytał mój drużynowy. — Jakich wspinaczek?

— No, tych, na które będziecie chodzić w górach! — odpowiedziała pani.

— W górach? — powiedział mój drużynowy. — Przecież w Piaszczystym Brzegu, gdzie jedziemy, nie ma gór.

— Co? Piaszczysty Brzeg? — zawołała pani. — Powiedziano mi, że dzieci jadą do Świerkowych Wierchów. Co za organizacja! Brawo! A nie mówiłam, że jest pan za młody na to, żeby...

— Pociąg do Świerkowych Wierchów stoi na torze 4, proszę pani — powiedział jakiś pan w mundurze, który akurat przechodził obok. — Radzę się pospieszyć, odjeżdża za trzy minuty.

— O Boże! — krzyknęła pani. — Nawet nie zdążę przekazać im wszystkich zaleceń!

— I pobiegła razem z chłopakiem, który był podobny do Ananiasza.

A potem usłyszeliśmy głośny gwizdek i wszyscy z krzykiem zaczęli wsiadać do pociągu, a pan w mundurze podszedł do pana z tabliczką i poprosił go, żeby uciszył tego głupiego szczeniaka, który bawi się gwizdkiem i tylko wprowadza zamieszanie. Wtedy niektórzy zaczęli wysiadać z pociągu, ale nie było to łatwe z powodu tych, którzy wsiadali.

Rodzice wykrzykiwali, żebyśmy nie zapominali pisać, żebyśmy się ciepło ubierali i nie robili głupstw. Niektórzy z chłopaków płakali, inni dostawali burę za to, że grają w piłkę na peronie

— było fantastycznie. Nie usłyszeliśmy nawet pana w mundurze, który gwizdał tak, że aż pociemniał na twarzy, zupełnie jakby wracał z wakacji. Wszyscy pocałowali wszystkich i pociąg ruszył, żeby zawieźć nas nad morze.

Wyglądałem przez okno i widziałem mojego tatę i mamę, wszystkich tatusiów i wszystkie mamy, którzy machali nam chusteczkami na ,,do widzenia". Było mi smutno. To było niesprawiedliwe, myśmy wyjeżdżali, a oni wyglądali na dużo bardziej zmęczonych.

Chciało mi się trochę płakać, ale się powstrzymałem, bo w końcu wakacje są po to, żeby się cieszyć, i wszystko będzie dobrze.

A co do walizki, tata i mama na pewno sobie poradzą, żeby przysłać mi ją innym pociągiem.

Mikołaj jak duży chłopiec pojechał sam na kolonie. I chociaż przeżył chwilę słabości, widząc malejące sylwetki rodziców na końcu peronu, wkrótce odzyska właściwy sobie dobry humor, w czym dopomoże mu okrzyk rozpoznawczy jego drużyny...

Odwagi!

Podróż pociągiem przeszła bardzo dobrze: trzeba jechać całą noc, żeby dojechać na miejsce. W przedziale nasz drużynowy, który nazywa się Gerard Lestouffe i jest bardzo fajny, powiedział, żebyśmy spali i byli grzeczni, to jutro rano przyjedziemy do obozu wypoczęci.

Miał rację. Mówię: nasz drużynowy, bo wytłumaczył nam, że będziemy podzieleni na drużyny po dwunastu plus jeden drużynowy. Drużyna, do której należę, nazywa się „Sokole Oko" i drużynowy powiedział, że naszym zawołaniem jest „Odwagi!"

Oczywiście, nie mogliśmy dużo spać. Jeden chłopak płakał przez cały czas i mówił, że chce wracać do domu. Wtedy drugi zaczął się śmiać i powiedział mu, że jest baba. Wtedy ten, który płakał, dał mu w ucho i zaczęli płakać obaj, szczególnie kiedy ich drużynowy postraszył, że jak nie przestaną, każe im jechać na stojąco w korytarzu. Potem znów jakiś chłopak wyciągnął z walizki jedzenie, wszystkim od razu zachciało się jeść i zaczęliśmy wsuwać. A jak się gryzie, to nie można spać, szczególnie przy sucharkach, bo trzeszczą i okropnie się kruszą. A potem chłopcy zaczęli chodzić na koniec wagonu, ale jeden długo nie wracał, więc drużynowy po niego poszedł. Okazało się, że się zacięły drzwi i trzeba było wołać konduktora, żeby je otworzył, i wszyscy się denerwowali, bo chłopak siedzący w środku płakał i krzyczał, że się boi, i co to będzie, jak przyjedziemy na jakąś stację, a on przeczytał, że nie wolno tam być w czasie postoju pociągu na stacji.

Potem, kiedy już wyszedł mówiąc, że było bardzo w dechę, drużynowy kazał nam wrócić do przedziału i zrobiła się draka z szukaniem przedziałów, bo chłopaki powychodziły na korytarz i nikt już nie wiedział, gdzie jest jego miejsce, i wszyscy biegali i trzaskali drzwiami. Aż jeden pan wysunął ze swojego przedziału strasznie czerwoną twarz i powiedział, że jak się nie skończą te hałasy, poskarży się w dyrekcji kolei, gdzie jego przyjaciel zajmuje strasznie wysokie stanowisko.

Spaliśmy na zmianę i rano przyjechaliśmy do Piaszczystego Brzegu, gdzie czekały autokary, które miały nas zawieźć do obozu. Nasz drużynowy jest niesamowity, nawet nie wyglądał na bardzo zmęczonego. A przecież całą noc biegał po korytarzu i trzy razy musiał

otwierać drzwi na końcu wagonu: dwa razy, żeby wypuścić chłopaków, którzy się zatrzasnęli, a raz, żeby wypuścić pana, który ma przyjaciela w dyrekcji kolei i który dał mu za to swoją wizytówkę.

W autokarze żeśmy wszyscy krzyczeli i drużynowy powiedział, że zamiast się wy-dzierać, lepiej byśmy pośpiewali.

I zaczął z nami śpiewać fajne piosenki, jedną o strumyku, a drugą o tym, że dobrze jest wędrować. A potem drużynowy powiedział, że właściwie to woli, żebyśmy krzyczeli, i w końcu przyjechaliśmy do obozu.

Trochę się rozczarowałem. Obóz jest ładny, no pewnie: są drzewa, kwiaty, tylko że nie ma namiotów. Będziemy spali w drewnianych domkach, a szkoda, bo myślałem, że będziemy mieszkać w namiotach jak Indianie — tak byłoby o wiele fajniej. Zaprowadzono nas na środek obozu, gdzie czekało dwóch panów. Jeden bez włosów, drugi w okularach, za to obaj w krótkich spodenkach. Pan bez włosów powiedział:

— Drogie dzieci, z prawdziwą przyjemnością witam was w Niebieskim Obozie, gdzie

— jestem tego pewny — w atmosferze szczerości i koleżeństwa spędzicie wyśmienite wakacje i gdzie w ramach dobrowolnie przyjętej dyscypliny wdrożymy was do obowiązków, jakie czekają na was w przyszłości. Ja nazywam się Rateau i jestem kierownikiem obozu, a to jest pan Genou, nasz intendent, który czasem poprosi was, żebyście pomogli mu w pracy.

Liczę na to, że będziecie się słu- | chać drużynowych, którzy są dla was jak starsi bracia.

Teraz zaprowadzą was oni do poszczególnych baraków. A za dziesięć minut zbiórka przed pójściem na plażę. Czeka was pierwsza kąpiel.

r

A potem ktoś zawołał:

— Na cześć Niebieskiego Obozu, hip, hip! — i mnóstwo chłopaków odpowiedziało:

— Hura! — I tak trzy razy. Bardzo śmiesznie.

Drużynowy zaprowadził naszą dwunastkę z drużyny Sokole Oko do baraku.

Powiedział, żebyśmy wybrali sobie łóżka, rozpakowali się i włożyli kąpielówki, i że przyjdzie po nas za osiem minut.

— Dobra — powiedział jakiś duży chłopak — zamawiam .łóżko przy drzwiach.

— A dlaczego, jeśli wolno wiedzieć? — zapytał inny.

— Dlatego że pierwszy je zobaczyłem i dlatego że jestem z was najsilniejszy, wiesz już dlaczego — odpowiedział duży chłopak.

— Nie, mój drogi! Nie, mój drogi! — pisnął inny. — Łóżko przy drzwiach jest moje!

Już na nim siedzę!

— Ja też na nim siedzę! — zawołało dwóch następnych.

— Złaźcie stąd, bo się poskarżę — krzyknął ten duży.

Siedzieliśmy w ośmiu na łóżku i już mieliśmy zacząć się bić, kiedy wszedł

drużynowy. Ubrany był w spodenki kąpielowe i wszędzie miał pełno muskułów.

— No? — zapytał. — Co to ma znaczyć? Jeszczeście się nie przebrali? Robicie więcej hałasu niż wszystkie inne baraki razem wzięte. Pospieszcie się!

— To przez moje łóżko,.. — zaczął tłumaczyć ten duży. i 97

— Łóżkiem zajmiemy się później —• -powiedział drużynowy

— teraz wciągajcie 'kąpielówki. Wszyscy czekają na nas ze zbiórką.

— Ja się nie będę rozbierać przy wszystkich! Ja chcę do domu! — zawołał jakiś chłopak i zaczął płakać. — Uspokój siej Paulinie — powiedział drużynowy — przy-ipomnij sobie nasze zawołanie: "„Odwagi!" Poza tym jesteś teraz mężczyzną, a nie małym chłopczykiem. — A właśnie że jestem chłopczykiem! Jestem chłopczykiem! Jestem chłopczykiem! — wrzasnął Paulin i z płaczem zaczął się tarzać po ziemi.

— Druhu — powiedziałem — nie mogę włożyć kąpielówek, bo rodzice -zapomnieli dać mi na dworcu walizkę.

Drużynowy potarł sobie rękami policzki i powiedział, że na pewno jakiś kolega pożyczy mi kąpielówek. — Nie, mój drogi! — zawołał któryś chłopak. — Mamusia mówiła mi, żebym nie pożyczał swoich rzeczy. — Jesteś chytrus i w nosie mam twoje kąpielówki! — powiedziałem. I buch! — dałem mu w nos.

— Kto mi rozwiąże buty? — zapytał jakiś inny chłopak.

— Druhu! Druhu! — krzyknął ktoś. — Cały dżem .wyciekł mi do walizki. Co mam robić?

A potem zobaczyliśmy, że drużynowego nie ma już w baraku. Kiedy wyszliśmy na dwór, wszyscy byliśmy w kąpielówkach. Jeden fajny chłopak, który nazywa się Benon, pożyczył

mi swoje. Przyszliśmy na zbiórkę ostatni. Było bardzo śmiesznie, bo wszyscy mieli na sobie kąpielówki.

Tylko nasz drużynowy nie był w kąpielówkach. Ubrany był w garnitur i krawat, a w ręku trzymał walizkę. Pan Rateau, który akurat z nirn rozmawiał, mówił:

— Może jednak zmienisz postanowienie, mój chłopcze? Jestem pewien, że uda ci się wziąć ich w garść. Odwagi!

Życie kolonijne, które z Mikołaja i jego przyjaciół uczyni dorosłych mężczyzn, powoli się organizuje. Nawet drużynowy, Gerard Lestouffe, zmienił się od czasu przyjazdu. I chociaż czasem cień zmęczenia mąci jego jasne spojrzenie, to przecież nauczył się panować nad sobą i nie ulegać panice...

Kąpiel

W obozie, gdzie jestem na wakacjach, robimy w ciągu dnia mnóstwo rzeczy: Wstajemy o ósmej rano. Gazem się ubieramy i idziemy na zbiórkę. Potem jest gimnastyka — raz dwa, raz dwa — biegniemy się umyć i fajnie się bawimy chlapiąc na siebie wodą. Potem dyżurni lecą po śniadanie i przynoszą masę kanapek — pycha! Szybko poły-kamy śniadanie i pędzimy do baraków, żeby posłać łóżka, ale nie ścielemy ich tak jak mama w domu — bierzemy prześcieradła i koce, składamy je w kostkę i kładziemy na materacu.

Potem są dyżury, zamiatanie terenu, załatwianie sprawunków dla pana Genou, intendenta, a potem biegniemy gazem na zbiórkę i lecimy kąpać się na plażę. Potem znowu jest zbiórka i wracamy do obozu na obiad, który jest pyszny, bo ciągle jesteśmy głodni. Po obiedzie śpiewamy piosenki. A potem trzeba iść na leżakowanie. Leżakowanie nie jest fajne, za to obowiązkowe, nawet jak się znajdzie jakąś wymówkę. W czasie leżakowania drużynowy pilnuje nas i opowiada nam bajki. A potem jest jeszcze jedna zbiórka, idziemy znowu na plażę, kąpiemy się, jest zbiórka i wracamy do obozu na kolację. Po kolacji znowu śpiewamy, czasem przy dużym ognisku, i jeśli nie ;ma nocnych gier, kładziemy się do łóżka i mamy szybko gasić światło i zasypiać. Przez resztę czasu możemy robić, co chcemy.

Co do mnie, to najbardziej lubię kąpiel. Idziemy nad morze wszyscy, razem z drużynowymi, i cała plaża jest dla nas. Nie żeby inni nie mogli tam przychodzić, ale jak przyjdą, to zaraz się wjnioszą. Może dlatego, że bawimy się na piasku w mnóstwo rzeczy i strasznie hałasujemy.

Ustawiają nas drużynami. Moja nazywa się Sokole Oko; jest nas dwunastu, mamy bardzo fajnego drużynowego, ą nasze za-wołanie to: „Odwagi!" Drużynowy każe nam ustawić się dookoła i mówi: „Dobrze.

Tylko proszę bez szaleństw. Macie trzymać się razem i nie odchodzić za daleko od brzegu.

Na gwizdek wracacie na plażę. I żeby mi nikogo nie brakowało! Nie wolno pływać pod wodą! Ten, który nie posłucha, za karę nie będzie się kąpał. Zrozumiano? No to biegiem marsz wszyscy do wody!"

Drużynowy głośno zagwizdał i wszyscy pobiegliśmy z nim do wody. Była zimna, robiły się na niej fale, o rany, jaka była fajna!

A potem żeśmy zobaczyli, że nie wszyscy weszli do wody. Na plaży został jeden chłopak i płakał. To był Paulin, ten, który zawsze płacze i mówi, że chce wracać do domu.

— Chodź, Paulin! Chodź! — zawołał nasz drużynowy.

— Nie! — krzyknął Paulin. — Ja się boję! Ja chcę do domu! — I rzucił się na piasek krzycząc, że jest bardzo nieszczęśliwy.

— Dobrze — powiedział drużynowy. — Zostańcie tu i nigdzie nie odchodźcie, pójdę po waszego kolegę.

I drużynowy wyszedł z wody.

— Słuchaj, mój mały — powiedział podchodząc do Paulina — nie trzeba się bać.

— A właśnie, że trzeba! — zawołał Paulin. — A właśnie, że trzeba!

— Nie ma żadnego niebezpieczeństwa — powiedział drużynowy. — Chodź, daj mi rękę, wejdziemy razem do wody i przez cały czas będę cię trzymał.

Paulin płacząc dał mu rękę i pozwolił zaciągnąć się do wody. Kiedy zamoczył nogi, zaczął chlipać:

— Uuu! Uuu! Zimno mi! Boję się! Umrę! Uuu!

— Przecież ci mówię, że nie ma żadnego... — zaczął drużynowy, a potem otworzył

szeroko oczy i krzyknął:

— Który tam płynie w stronę boi?

— To Kryspin — powiedział jakiś chłopak z naszej drużyny. — On strasznie dobrze pływa i założył się z nami, że dopłynie aż do boi.

Drużynowy puścił rękę Paulina i zaczął biec, a potem płynąć krzycząc:

— Kryspin! Do mnie! W tej chwili wracaj! — i gwizdać, ale do gwizdka nabrało się wody i słychać było tylko bulgotanie. Wtedy Paulin zaczął krzyczeć:

— Niech pan mnie samego nie zostawia! Utopię się! Uuu! Uuu! Mamo! Tato! Uuu!

— A ponieważ stał tylko po kostki w wodzie, wyglądał bardzo śmiesznie.

Drużynowy przyprowadził Kryspina, który był strasznie zły, bo za karę musiał wyjść z wody i siedzieć na plaży.

A potem drużynowy zaczai nas liczyć, ale nie szło mu łatwo, bo kiedy go nie było, rozbiegliśmy się trochę na wszystkie strony, a ponieważ idąc po Kryspina zgubił gwizdek, więc teraz stał i krzyczał:

— Drużyna Sokole Oko! Zbiórka! Drużyna Sokole Oko! Odwagi! Odwagi!

A potem przyszedł inny drużynowy i powiedział:

— Ty, Gerard, nie drzyj się tak, moje chłopaki nie słyszą, jak gwiżdżę.

To prawda, wszyscy drużynowi robili straszny hałas gwiżdżąc, krzycząc i wołając.

Potem drużynowy nas policzył, zobaczył, że nikogo nie brakuje, i kazał Gwalbertowi zostać razem z Kryspinem na plaży za to, że siedział w wodzie po szyję i krzyczał: „Wpadłem do dołu! Ratunku! Wpadłem do dołu!" A tak naprawdę to siedział w kucki. Śmieszny ten Gwalbert!

A potem drużynowi postanowili, że na razie starczy już tej kąpieli, i zaczęli gwizdać i krzyczeć:

— Zbiórka drużynami na plaży! .

Ustawiliśmy się rzędem i drużynowy nas policzył.

— Jedenastu! — powiedział. — Brakuje jednego! — Brakowało Paulina, który siedział w wodzie i nie chciał wyjść.

— Nie wyjdę z wody! — krzyczał. — Jak wyjdę, będzie mi zimno! Nie wyjdę!

Drużynowy, który, zdaje się, był zdenerwowany, przyciągnął go za rękę, a Paulin krzyczał, że chce wracać do mamy, do taty i do wody. A potem, kiedy drużynowy policzył

nas jeszcze raz, zobaczył, że znowu jednego brakuje.

— Nie ma Kryspina... — powiedzieliśmy.

— Chyba nie poszedł się kąpać? — zapytał drużynowy i zrobił się bardzo blady.

Ale opiekun drużyny, która stała obok naszej, powiedział:

— Mam o jednego za dużo, czy to przypadkiem nie twój?

I to był Kryspin: okazało się, że poszedł pogadać z chłopakiem, który miał tabliczkę czekolady.

Drużynowy przyprowadził Kryspina, policzył nas od nowa i zobaczył, że jest nas trzynastu.

— Kto nie jest z drużyny Sokole Oko? — zapytał.

— Ja, psze pana — powiedział jakiś maluch, którego nie znaliśmy.

— Aż której drużyny jesteś? — spytał drużynowy. — Z Orląt czy z Jaguarów?

— Z żadnej — powiedział maluch. — Ja jestem z pensjonatu Mewa III. Mój tata śpi, o, tam na molo. — I zawołał: —

Tata! Tata! — a pan, który spał, podniósł głowę i powoli do nas podszedł.

— Co znowu, Bubusiu? — zapytał. Wtedy nasz drużynowy wyjaśnił:

— Pański synek przyszedł pobawić się z dziećmi. Wygląda na to, że ciągnie go na kolonie. A pan powiedział:

— Tak, ale ja nigdy nie wyślę go na kolonie. Nie chciałbym pana obrazić, ale wydaje mi się, że bez rodziców dzieci są pozbawione opieki.

Rzeczą, za którą — poza dziećmi — przepada pan Rateau, kierownik kolonii, są spacery po lesie. Dlatego też pan Rateau z niecierpliwością czekał, aż skończy się kolacja i będzie mógł przedstawić swój pomysł...

Przylądek Wichrów

Wczoraj po kolacji pan Rateau, kierownik kolonii, na . które wysłali mnie rodzice (i to był fajny pomysł), zebrał nas wszystkich i powiedział: — Jutro pójdziemy na wycieczkę do Przylądka Wichrów. Piechotą przez las, z plecakami, jak dorośli mężczyźni. Będzie to dla was wspaniały spacer i porywające przeżycie.

I pan Rateau wyjaśnił, że wyruszymy wcześnie rano i że pan Genou, intendent, da nam przed wyjściem suchy prowiant. Więc wszyscy zawołaliśmy trzy razy: „Hip, hip, hura!" i bardzo zdenerwowani poszliśmy spać.

Rano o szóstej drużynowy przyszedł nas obudzić i musiał się nieźle namęczyć.

— Załóżcie grube buty i weźcie ze sobą swetry — powiedział. — Nie zapomnijcie o chlebaku na suchy prowiant. Zabierzcie też piłkę do siatkówki.

— Druhu, druhu! — zawołał Benon. — Mogę zabrać aparat fotograficzny?

— Oczywiście, Benonie — powiedział drużynowy — zrobisz nam zdjęcie na Przylądku Wichrów. Będzie fajna pamiątka!

— E, chłopaki — zawołał Benon, strasznie dumny — słyszeliście? Będę robił zdjęcia!

— Chwalipięta — odpowiedział Kryspin. — W nosie mamy twój aparat, a zresztą ja i tak nie dam sobie zrobić zdjęcia. Będę się ruszał.

— Mówisz tak, bo mi zazdrościsz — powiedział Benon — bo sarn nie masz aparatu!

— Ja nie mam aparatu! — zawołał Kryspin. — Trzymajcie mnie, bo umrę ze śmiechu! W domu mam aparat o wiele fajnie jszy od twojego!

— Kłamiesz i jesteś głupi! — wrzasnął Benon.

No i zaczęli się bić, ale szybko przestali, bo drużynowy powiedział, że jak się będą wygłupiać, nie pójdą na Przylądek Wichrów.

A potem drużynowy krzyknął, żebyśmy się pospieszyli, bo inaczej spóźnimy się na zbiórkę.

Zjedliśmy porządne śniadanie, a potem żeśmy się ustawili w 2 kolejce do kuchni, gdzie pan Genou dawał każdemu suchy

prowiant i pomarańczę. Trwało to dosyć długo i pan. Genou zaczął się trochę denerwować. Szczególnie kiedy Paulin podniósł do góry swoją kanapkę i zawołał:

— Psze pana, tu jest kawałek tłuszczu!

— No to go zjesz — powiedział pan Genou.

— U mnie w domu — skrzywił się Paulin — mamusia nie pozwala mi jeść tłuszczu, a zresztą ja nie lubię tłuszczu.

— To go zostawisz — powiedział pan Genou.

— Przecież powiedział pan, żebym go zjadł — wrzasnął Paulin. — To niesprawiedliwe! Ja chcę do domu! — I zaczął płakać.

Ale w końcu wszystko się ułożyło, bo Gwalbert, który już zjadł swój tłuszcz, zamienił

się z Paulinem na kanapki.

Wyszliśmy z obozu, pan Rateau szedł pierwszy, a za nim my, drużynami, razem z drużynowymi. Zupełnie jak na prawdziwym pochodzie. Kazano nam śpiewać mnóstwo piosenek i śpiewaliśmy bardzo głośno, bo byliśmy bardzo dumni. Szkoda tylko, że było jeszcze wcześnie i nikt nas nie widział, szczególnie kiedyśmy przechodzili koło pensjonatów, gdzie spędza wakacje pełno ludzi. Chociaż w końcu otworzyło się jedno okno i jakiś pan zawołał:

— Czy wyście powariowali, żeby urządzać krzyki o tej porze? A potem otworzyło się drugie okno i inny pan zawołał:

— To pan się tak drze, Patin? Nie starczy, że przez cały dzień musimy znosić pańskie bachory?

— To, że się bierze dodatkowe dania, Lanchois, to jeszcze nie powód, żeby zadzierać nosa! — zawołał pierwszy pan.

Potem otwarło się trzecie okno i jeszcze inny pan zaczął coś krzyczeć, ale nie wiemy co, bo byliśmy już daleko, a ponieważ głośno śpiewaliśmy, nie było dobrze słychać.

A potem zeszliśmy z drogi i poszliśmy na przełaj przez pole.

Dużo chłopaków nie chciało iść, bo na polu były trzy krowy; powiedziano nam jednak, że jesteśmy mężczyznami, że nie ma się czego bać i kazano iść. Ale śpiewał tylko pan Rateau i drużynowi. My żeśmy się dołączyli do chóru, kiedy skończyło się pole i weszliśmy do lasu.

Las jest strasznie fajny, pełno tam drzew, jakich żeście w życiu nie widzieli, i tyle liści, że nie widać nieba — jest zupełnie ciemno i nawet nie ma ścieżki. Musieliśmy zatrzymać się na chwilę, bo Paulin rzucił się na ziemię krzycząc, że się boi, że zabłądzi i że zjedzą go leśne zwierzęta.

— Słuchaj, mój mały — powiedział nasz drużynowy — jesteś nieznośny! Popatrz na swoich kolegów, czy oni się boją?,

Wtedy jakiś chłopak zaczął płakać i powiedział, że tak, on też się boi, a potem rozbeczało się jeszcze kilku, ale myślę, że tylko tak udawali dla śmiechu.

A potem przybiegł pan Rateau i kazał nam ustawić się dookoła, co wcale nie było łatwe z powodu drzew. Pan Rateau wytłumaczył nam, że powinniśmy zachować się jak mężczyźni, i powiedział, że jest mnóstwo sposobów, żeby odnaleźć drogę. Przede wszystkim jest kompas, a poza tym słońce, a poza tym gwiazdy, a poza tym mech na drzewach, a poza tym on już tędy szedł w zeszłym roku, więc zna drogę, i dość tych żartów, naprzód marsz!

Nie mogliśmy ruszyć od razu, bo trzeba było zebrać chłopaków, którzy się trochę rozbiegli po lesie. Dwóch bawiło się w chowanego: jednego znaleźliśmy od razu, ale drugi schował się za jakimś drzewem i trzeba było wołać: „Zbite szklanki!", żeby zza niego wyszedł. Inny chłopak szukał grzybów, trzech grało w siatkówkę, a Gwalbert długo nie mógł

zleźć z drzewa, na które wspiął się, żeby zobaczyć, czy nie ma czereśni. A kiedy wszyscy już się znaleźli i mieliśmy iść dalej, Benon zawołał:

— Druhu! Wracamy do obozu! Zapomniałem zabrać aparat! A ponieważ Kryspin się roześmiał, zaczęli się bić, ale przestali, kiedy nasz drużynowy krzyknął:

— Dosyć, bo wam przyleję!

Bardzośmy się wszyscy zdziwili — po raz pierwszy zdarzyło się, żeby nasz drużynowy tak krzyczał!

Szliśmy bardzo, bardzo długo przez las i zaczynaliśmy już być zmęczeni, a potem żeśmy się zatrzymali. Pan Rateau podrapał się w głowę i kazał drużynowym ustawić się dookoła. Wszyscy wymachiwali rękami pokazując różne kierunki i usłyszałem, jak pan Rateau mówi:

— To dziwne, musieli chyba wyrąbać trochę drzew od zeszłego roku, nie mogę odnaleźć moich znaków.

A potem poślinił palec, podniósł go do góry i zaczął iść, a myśmy poszli za nim.

Ciekawe, nic nam nie mówił o tym sposobie na odnalezienie drogi.

Po długim marszu wyszliśmy wreszcie z lasu i znowu przeszliśmy przez pole. Ale krów już nie było, pewnie dlatego, że zaczął padać deszcz. Więc pobiegliśmy do drogi i weszliśmy do jakiejś budy, gdzieśmy zjedli suchy prowiant, śpiewali piosenki i fajnie się bawili. A potem, kiedy deszcz przestał padać i zrobiło się bardzo późno, wróciliśmy do obozu. Ale pan Rateau powiedział, że nie uważa się za pokonanego i jutro albo pojutrze wybierzemy się na Przylądek Wichrów.

Autokarem...

Kochani Rodzice!

Jestem bardzo grzeczny, jem wszystko i dobrze się bawię, tylko chciałbym, żebyście napisali do pana Rateau list z usprawiedliwieniem, żebym nie musiał leżakować. Taki jak ten, który zaniosłem pani, kiedy nie udało nam się z tatą rozwiązać zadania z arytmetyki...

(Fragment listu Mikołaja do rodziców)

Leżakowanie

Na koloniach nie podoba mi się to, że codziennie po obiedzie mamy leżakowanie.

Leżakowanie jest obowiązkowe, nawet jeśli znajdzie się jakąś wymówkę. I to niesprawiedliwe, kurczę blade, bo po tym, jak rano wstaniemy, zrobimy gimnastykę, umyjemy się, pościelemy łóżka, zjemy śniadanie, pójdziemy na plażę,^wykąpiemy się i pobawimy w piasku — naprawdę nie ma powodu, żebyśmy byli zmęczeni i musieli się kłaść.

W leżakowaniu jest jedna dobra rzecz: drużynowy przychodzi do baraku pilnować nas i opowiada bajki, żebyśmy leżeli spokojnie — i to jest fajne,,

— Dobrze! — powiedział drużynowy. — Niech każdy położy się na swoim łóżku i żebym was więcej nie słyszał.

Posłuchaliśmy wszyscy oprócz Benona, który wlazł pod łóżko.

— Benon! — zawołał drużynowy. — Zawsze musisz robić z siebie błazna! Nic dziwnego, jesteś najbardziej nieznośny z całej paczki!

— Jak to, druhu — powiedział Benon — szukam swoich tenisówek.

Benon to mój kolega i to prawda, że jest nieznośny — fajnie można się z nim bawić.

Kiedy Benon położył się tak jak inni, drużynowy powiedział, że mamy spać i być cicho, żeby nie przeszkadzać chłopakom z innych baraków.

— A bajka, druhu? Opowiedz nam bajkę! — zawołaliśmy wszyscy.

Drużynowy westchnął ciężko i powiedział, że dobrze, zgoda, ale mamy być cicho.

— Żył sobie kiedyś — zaczął — w bardzo dalekim kraju pewien dobry kalif, który miał bardzo złego wezyra... Drużynowy przerwał i zapytał:

— Kto może mi powiedzieć, co to jest wezyr? A Benon podniósł palec do góry.

— No słucham, Benonie — powiedział drużynowy.

— Czy mogę wyjść, druhu? — spytał Benon. Drużynowy popatrzył na niego mrużąc oczy, nabrał dużo powietrza do ust i powiedział:

— Dobrze, idź, ale wracaj szybko — i Benon wyszedł.

A drużynowy znowu zaczął spacerować pomiędzy łóżkami i dalej opowiadał swoją bajkę. Muszę przyznać, że wolę historie o kowbojach, o Indianach albo o lotnikach.

Drużynowy mówił, wszyscy leżeli cicho i poczułem, że zamykają mi się oczy, a potem byłem na koniu, ubrany jak kowboj, z fajnymi srebrnymi pistoletami u pasa i dowodziłem całą masą kowbojów, dlatego że byłem szeryfem. Właśnie mieli zaatakować nas Indianie i jeden z nich krzyknął:

— Patrzcie, chłopaki! Znalazłem jajko!

Usiadłem nagle na łóżku i zobaczyłem, że Benon wszedł do baraku z jajkiem w ręku.

Wstaliśmy wszyscy, żeby zobaczyć.

— Jazda z powrotem do łóżek! — zawołał drużynowy, który wcale nie wyglądał na zadowolonego,, — Jak myślisz, druhu, czyje to jajko? — spytał Benon.

Ale drużynowy powiedział, że to nie jego sprawa i żeby odniósł jajko tam, gdzie je znalazł, i wrócił się położyć. I Benon wyszedł z jajkiem.

Ponieważ nikt już nie spał, drużynowy dalej opowiadał swoją bajkę. Całkiem niezła, szczególnie ta część, gdzie dobry kalif przebiera się za kogo innego, żeby dowiedzieć się, co ludzie o nim myślą, a wielki wezyr, który jest strasznie zły, korzysta z tego, żeby zająć jego miejsce. A potem drużynowy przerwał i zapytał:

— Co ten łobuz wyrabia tyle czasu?

— Chcesz, druhu, to po niego pójdę — powiedział Kryspin.

—- Dobrze -— zgodził się drużynowy —r ale wracaj szybko. Kryspin wyszedł i zaraz przyleciał z powrotem. — Druhu! Druhu! — zawołał. — Benon siedzi na drzewie nie może zejść!

Drużynowy wybiegł z baraku, a my wszyscy za nim, chociaż trzeba było obudzić Gwalberta, który spał i nic nie słyszał. Benon siedział na gałęzi, na samym wierzchołku drzewa, i widać było, że jest strasznie zły.

— O tam! Tam! — zawołaliśmy pokazując na niego palcem.

— Cisza! — krzyknął nasz drużynowy. — Benon, co ty tam robisz?

— Jak to co? — powiedział Benon. — Poszedłem odnieść jajko tam, gdzie je znalazłem, tak jak mi kazałeś, druhu, a znalazłem je tutaj, w gnieździe. Ale kiedy wchodziłem, złamała się gałąź i teraz nie mogę zejść.

I Benon zaczął płakać. On ma niesamowity głos: kiedy płacze, słychać go z daleka.

Wtedy z baraku koło drzewa wyszedł opiekun innej drużyny — wyglądał na mocno niezadowolonego.

— To ty i twoja drużyna tak hałasujecie? — zapytał naszego drużynowego. — Obudziłeś wszystkie moje zebry, a dopiero co udało mi się je uśpić.

— Wielkie rzeczy! — krzyknął nasz drużynowy. — Ja mam jednego na drzewie, o tam!

Drugi drużynowy spojrzał i zaczął się śmiać, ale zaraz przestał, bo wszystkie chłopaki z jego drużyny wyszły z baraku zobaczyć, co się dzieje. Był już nas cały tłum dookoła drzewa.

— Wracajcie do łóżek! — zawołał opiekun tamtej drużyny.

— Widzisz, co narobiłeś? Musisz krócej trzymać swoje zebry. Jak nie umiesz dać sobie rady z dziećmi, trzeba było nie pchać

się na kolonie!

— Chciałbym cię widzieć na moim miejscu — powiedział nasz drużynowy — a poza tym twoje zebry robią tyle samo hałasu, co i moje!

— Tak — przyznał drugi drużynowy — ale to twoje zebry obudziły moje zebry!

— Druhu, ja chcę zejść! — zawołał Benon.

Wtedy drużynowi przestali się kłócić i poszli po drabinę.

— Trzeba być głupkiem, żeby tak sterczeć na drzewie — powiedział jakiś chłopak z tamtej drużyny.

— A tobie co do tego? — zapytałem.

— Taak! — powiedział inny. — Wasza drużyna to same głupki, wszyscy o tym wiedzą!

— Powtórz to, powtórz to!...— poprosił Gwalbert. A ponieważ tamten powtórzył, zaczęliśmy się bić.

— E, chłopaki! Zaczekajcie, aż mnie stąd zdejmą! — zawołał Benon. — E, chłopaki!

A potem drużynowi wrócili biegiem z drabiną i z panem Rateau, kierownikiem obozu, który chciał zobaczyć, co się dzieje. Wszyscy krzyczeli, było bardzo fajnie, a drużynowi strasznie się złościli, pewnie dlatego, że Benon nie czekał na nich i zszedł sam z drzewa, tak mu się spieszyło, żeby się z nami powygłu-piać.

— Wszyscy do baraków! — krzyknął pan Rateau takim głosem, jak Rosół, który jest moim opiekunem w szkole.

I wróciliśmy na leżakowanie.

Ale nie na długo, bo była już pora na zbiórkę i drużynowy kazał nam wstać. Wyglądał

na zadowolonego. Myślę, że on też nie lubi leżakowania.

Tylko że znowu zrobiła się draka, bo Benon zasnął na dobre i za nic nie chciał wstać.

Kochanie,

Mamy nadzieję, że jesteś grzeczny, jesz wszystko, co ci dają, i dobrze się bawisz. Jeśli chodzi o leżakowanie, pan Rateau ma. rację. Powinieneś wypoczywać i spać zarówno po obiedzie, jak po kolacji. Znamy Cię dobrze, kurczaczku, gdyby Ci pozostawić wolną rękę, ba-wiłbyś się nawet w nocy. Całe szczęście, że Twoi przełożeni są na miejscu i Cię pilnują —

powinieneś słuchać ich we wszystkim. Co do tamtego zadania z arytmetyki, tatuś mówi, że znalazł rozwiązanie, ale chciał, żebyś sani do niego doszedł...

(Fragment listu rodziców do Mikołaja)

Nocna zabawa

Wczoraj wieczorem przy kolacji pan Rateau, kierownik obozu, rozmawiał z naszymi drużynowymi i szeptali sobie mnóstwo rzeczy spoglądając na nas od czasu do czasu. A potem, po deserze — konfitury z porzeczek, bardzo dobre — kazano nam szybko kłaść się spać.

Drużynowy zajrzał do nas do baraku, zapytał, czy jesteśmy w formie, i powiedział, żebyśmy prędko zasypiali, bo potrzebne nam będą siły.

— Do czego, druhu? — zapytał Kalikst.

— Zobaczycie — uśmiechnął się drużynowy, a potem powiedział nam dobranoc i zgasił światło.

Czułem, że ta noc będzie inna niż wszystkie i że nie będę mógł zasnąć. Zawsze tak jest, kiedy się zdenerwuję przed pójściem do łóżka.

Obudziłem się nagle słysząc krzyki i gwizdki.

— Nocna zabawa! Nocna zabawa! Zbiórka na nocną zabawę! — wołano na dworze.

Siedliśmy wszyscy na łóżkach, oprócz Gwalberta, który nic nie słyszał, bo spał, i Paulina, który się przestraszył i płakał pod kocem. Nie widzieliśmy go, tylko słyszeliśmy jakieś: „Mmmm, mmm, mmm", ale my go znamy i wiemy, że krzyczał i chciał wracać do domu, jak zawsze.

A potem otworzyły się drzwi do naszego baraku, wszedł drużynowy, zapalił światło i powiedział, żebyśmy się gazem ubierali i biegli na zbiórkę na nocną zabawę i żebyśmy włożyli ciepłe swetry. Wtedy Paulin wystawił głowę spod koca i zaczął krzyczeć, że on się boi wychodzić w nocy, a zresztą rodzice mu nie pozwalają i że nie wyjdzie.

— Dobrze — powiedział nasz drużynowy — w takim razie zostań.

Wtedy Paulin wyskoczył z łóżka, pierwszy się ubrał i wyszedł, bo mówił, że boi się zostać sam w baraku i że się poskarży swoim rodzicom.

Zbiórkę zrobiono na środku obozu, a ponieważ było już bardzo późno i na dworze było ciemno, zapalono światła, ale i tak niewiele było widać.

Pan Rateau na nas czekał.

— Drogie dzieci — powiedział — urządzimy sobie nocną zabawę. Pan Genou, nasz intendent, którego wszyscy bardzo lubimy, wyruszył gdzieś z proporczykiem. Chodzi o to, żebyście go odnaleźli i przynieśli proporczyk do obozu. Poszukiwania pro-8 wadzić będziecie drużynami i ta, która zdobędzie proporczyk,

dostanie dodatkową porcję czekolady. Pan Genou zostawił nam kilka wskazówek, które pozwolą wam łatwiej go odnaleźć, słuchajcie uważnie: „Poszedłem w stronę Chin, ale przed trzema dużymi białymi kamieniami..." Może byście przestali hałasować, kiedy mówię?

Benon schował do kieszeni gwizdek, a pan Rateau mówił dalej:

— „...ale przed trzema dużymi białymi kamieniami zmieniłem zdanie i poszedłem do lasu. Żeby nie zabłądzić, zrobiłem jak Tomcio Paluch i..." Ostatni raz powtarzam, przestańcie bawić się tym gwizdkiem!

— O, przepraszam, panie Rateau! — zawołał jakiś drużynowy. — Myślałem, że pan już skończył. Pan Rateau westchnął ciężko i powiedział:

— Dobrze. Macie już wskazówki, które pozwolą wam odnaleźć pana Genou i proporczyk, jeżeli wykażecie się pomysłowością, przenikliwością i inicjatywą. Trzymajcie się wszyscy swoich drużyn i niechaj najlepsza zwycięży. Zaczynamy!

I drużynowi zaczęli gwizdać, a myśmy rozbiegli się na wszystkie strony, ale nie wychodząc z obozu, bo nikt nie wiedział, gdzie iść.

Byliśmy strasznie zadowoleni: fantastyczna rzecz taka zabawa po nocy.

— Pójdę po latarkę! — krzyknął Kalikst. Ale nasz drużynowy kazał mu wrócić.

— Nie rozpraszajcie się — powiedział. — Naradźcie się między sobą, od czego zacząć poszukiwania. No i pospieszcie się, jeśli nie chcecie, żeby jakaś inna drużyna odnalazła przed wami pana Genou.

Tego, zdaje mi się, nie trzeba się było za bardzo obawiać, bo wszyscy biegali i krzyczeli, ale nikt jeszcze nie wyszedł z obozu.

— Słuchajcie — powiedział nasz drużynowy. — Pomyślcie trochę. Pan Genou powiedział, że idzie w stronę Chin. W jakiej stronie świata leży ten wschodni kraj?

— Ja mam atlas, w którym są Chiny — pochwalił się Krys-pin. — Dostałem od cioci Rozalii na urodziny. Ale wolałbym rower.

— Ja mam w domu fajny rower — powiedział Benon.

— Wyścigowy? — zapytałem.

— Nie słuchaj go — powiedział Kryspin — to wszystko bujda!

— A jak dostaniesz w łeb, to też będzie bujda? — spytał Benon.

— Chiny leżą na wschodzie! — krzyknął nasz drużynowy.

— A gdzie jest wschód? — zapytał jakiś chłopak.

— E, druhu — zawołał Kalikst — on nie jest od nas! To szpieg!

— Nie jestem żaden szpieg! — krzyknął chłopak. — Jestem z drużyny Orłów, najlepszej z całych kolonii!

— To wracaj do swojej drużyny — poradził mu nasz drużynowy.

— Ale ja nie wiem, gdzie ona jest — powiedział chłopak i zaczął płakać.

Głupi, ta jego drużyna nie mogła być daleko, bo nikt jeszcze nie wyszedł z obozu.

— Po której stronie — zapytał nasz drużynowy — wstaje słońce?

— Po stronie Gwalberta, który ma łóżko przy oknie! On nawet skarży się, że to go budzi -— powiedział Jonasz.

— E! Druhu! — zawołał Kryspin, —, Nie ma Gwalberta!

— To prawda — powiedział Benon — nawet się nie obudził. On strasznie mocno śpi.

Pójdę po niego.

— Tylko szybko! — krzyknął drużynowy. Benon poleciał do baraku i wrócił mówiąc, że Gwalbert jest śpiący i nie chce przyjść.

— Jego sprawa — powiedział drużynowy. — I tak już zmarnowaliśmy dosyć czasu!

Ale że jeszcze nikt nie wyszedł z obozu, nie było się czym przejmować.

A potem pan Rateau, który przez cały czas stał pośrodku obozu, zaczął krzyczeć:

— Proszę o ciszę! Drużynowi, zróbcie porządek! Zbierzcie swoje drużyny i zaczynajcie zabawę!

To była straszna robota, bo po ciemku wszyscyśmy się trochę 2 pomieszali. U nas był

jeden chłopak z Orłów i dwóch z Nieustraszonych. Paulina szybko odnaleźliśmy u Siuksów, bośmy

poznali go po płaczu. Kalikst poszedł szpiegować u Traperów, którzy szukali swojego drużynowego. Bawiliśmy się bardzo fajnie, a potem zaczęło strasznie padać.

— Przerywamy zabawę! — zawołał pan Rateau. — Drużyny wracają do baraków!

I to już poszło szybko, bo na szczęście nikt jeszcze nie wyszedł z obozu.

Pan Genou z proporczykiem przyjechał następnego dnia rano na wozie gospodarza, który ma pole z drzewkami pomarańczowymi. Potem dowiedzieliśmy się, że schował się w sosnowym lesie. Kiedy zaczęło padać, znudziło mu się na nas czekać i chciał wrócić do domu. Ale zabłądził w lesie i wpadł do rowu z wodą. Wtedy zaczął krzyczeć, pies gospodarza zaszczekał i w ten sposób gospodarz odnalazł pana Genou i zaprowadził go do swojej zagrody, żeby go wysuszyć i przenocować.

Nie powiedziano nam tylko, czy gospodarz dostał dodatkową porcję czekolady. Bo przecież mu się należała!

„Wędkarstwo posiada niezaprzeczalne właściwości uspokajające..." Te kilka słów przeczytanych w jakimś piśmie wywarło duże wrażenie na Gerardzie Lestouffe, młodym opiekunie drużyny Sokole Oko, który spędził wyborną noc śniąc o dwunastu nieruchomych chłopcach, wpatrujących się w milczeniu w dwanaście spławików, kołysanych na spokojnej fali...

Zupa rybna

Dziś rano drużynowy wszedł do naszego baraku i powiedział:

— E, chłopaki! A może zamiast iść na plażę razem ze wszystkimi chcielibyście pójść na ryby?

— Tak! — odpowiedzieliśmy wszyscy. Prawie wszyscy, bo Paulin nie powiedział nic, on się zawsze wszystkiego boi i chce wracać do domu. Gwalbert też nic nie powiedział.

Jeszcze spał.

— Dobrze — powiedział drużynowy. — Uprzedziłem już kucharza, że przyniesiemy mu na obiad ryby. Nasza drużyna poczęstuje cały obóz zupą rybną. W ten sposób inne drużyny dowiedzą się, że drużyna Sokole Oko jest najlepsza ze wszystkich. Na cześć drużyny Sokole Oko... hip hip!

— Hura! — zawołaliśmy wszyscy oprócz Gwalberta.

— A nasze zawołanie — to?... — zapytał drużynowy.

— Odwagi! — krzyknęliśmy wszyscy, nawet Gwalbert, który się obudził.

Po zbiórce, kiedy inni szli na plażę, pan Rateau, kierownik obozu, kazał dać nam wędki i starą puszkę z robakami.

— Nie wracajcie zbyt późno, żebym zdążył przygotować zu-1 pę! — zawołał śmiejąc się kucharz. On zawsze się śmieje i bardzo go lubimy. Kiedy przychodzimy do kuchni, zaczyna krzyczeć:

— Uciekać mi stąd, żebracy! Zaraz przegonię was moją wielką chochlą! Zobaczycie!

— i daje nam ciasteczka.

Z wędkami i robakami przyszliśmy na sam koniec mola. Nie było tam nikogo oprócz jakiegoś grubego pana w białej czapeczce na głowie, który akurat łowił ryby i niezbyt się ucieszył na nasz widok.

— Po pierwsze, żeby łowić ryby — powiedział nasz drużynowy — potrzebna jest cisza, w przeciwnym razie ryby prze-stjraszą się i uciekną. Macie być ostrożni i żeby mi nikt nie \fifpadł do wody! Nie rozchodzić się! Zabraniam wam wchodzić ria skały! Uważajcie, żebyście się nie pokaleczyli haczykami!

— Długo tak jeszcze? — spytał gruby pan.

— Co? — zapytał nasz drużynowy, zdziwiony.

— Pytam, czy długo jeszcze zamierza pan drzeć się, jakby pana obdzierano ze skóry

— powiedział gruby pan. — Takimi krzykami przestraszyłby pan wieloryba!

— Tutaj są wieloryby? — zapytał Benon.

— Jak tu są wieloryby, to ja sobie idę! — krzyknął Paulin i zaczął płakać mówiąc, że się boi i że chce wracać do domu.

Ale nigdzie nie poszedł, za to poszedł sobie gruby pan, i bardzo dobrze, bo zostaliśmy sami i nikt już nam nie przeszkadzał.

— Kto z was był już kiedyś na rybach? — zapytał drużynowy.

— Ja — powiedział Atanazy. — W zeszłym roku złowiłem taaaką rybę! — i rozłożył

ramiona jak mógł najszerzej. Zaczęliśmy się śmiać, bo Atanazy to straszny kłamca, chyba nawet największy z nas wszystkich.

— Kłamiesz — powiedział mu Benon.

— A ty mi zazdrościsz i jesteś głupi — powiedział Atanazy. — To była taaaką ryba!

I Benon skorzystał, że Atanazy ma rozłożone ręce, żeby dać mu w ucho.

— Spokój, wy dwaj, bo zabronię wam łowić! Zrozumiano? — krzyknął drużynowy.

Atanazy i Benon uspokoili się, ale Atanazy powiedział jeszcze, że sami zobaczymy, jaką wyciągnie rybę, i żebyśmy sobie nie myśleli, a Benon, że jego ryba na pewno będzie największa ze wszystkich.

Drużynowy pokazał nam, w jaki sposób zakłada się robaka na haczyk.

— Przede wszystkim — powiedział — uważajcie, żebyście się nie pokaleczyli!

Próbowaliśmy zrobić, jak nam pokazał, ale to nie było łatwe i drużynowy musiał nam pomóc, szczególnie Paulinowi, który się boi robaków i pytał, czy nie gryzą. Kiedy robak już był na haczyku, Paulin bardzo szybko zarzucił wędkę, żeby być od niego jak najdalej. My też zarzuciliśmy wędki, oprócz Atana-zego i Benona, którym poplątały się żyłki, oraz Gwalberta i Kaliksta, którzy zajęci byli urządzaniem na molo wyścigów robaków.

— Pilnujcie spławików! — powiedział drużynowy.

Pilnowaliśmy spławików, ale nic specjalnego się nie działo, a potem Paulin krzyknął, podniósł do góry wędkę, a na końcu wędki była ryba.

— O jejku, ryba! — zawołał Paulin. — Mamusiu! — i puścił wędkę, która upadła na skały.

Drużynowy przejechał ręką po twarzy, popatrzył na płaszą-cego Paulina i powiedział:

— Poczekajcie tu na mnie, pójdę po wędkę tego małego... tego małego niezdary.

Drużynowy wszedł na skały, a to jest niebezpieczne, bo tam jest bardzo ślisko, ale wszystko poszło dobrze poza tym, że zrobiła się draka, kiedy Kryspin chciał mu pomóc i zjechał do wody. Drużynowemu udało się go wyciągnąć, ale krzyczał tak głośno, że widzieliśmy, jak hen, daleko na plaży, ludzie wstają, żeby zobaczyć. Kiedy drużynowy oddał

Paulinowi wędkę, ryby już nie było. Ale najbardziej Paulin ucieszył się z tego, że nie było też robaka. I zgodził się łowić dalej pod warunkiem, że więcej mu nie założą robaka na haczyk.

Pierwszą rybę złowił Gwalbert. W ogóle to był jego dzień: najpierw wygrał wyścigi robaków, a teraz złowił rybę. Poszliśmy wszyscy zobaczyć. Ryba nie była bardzo duża, ale Gwalbert był dumny mimo wszystko i drużynowy mu pogratulował. Potem Gwalbert powiedział, że ma to już z głowy, bo złowił swoją rybę. Wyciągnął się na molo i zasnął.

Druga ryba trafiła się nie zgadniecie komu! Mnie! Wspaniała! Naprawdę niesamowita! Była tylko trochę mniejsza od tej, którą wyciągnął Gwalbert, ale i tak bardzo mi się podobała.

Szkoda tylko, że drużynowy skaleczył się w palec haczykiem, kiedy ją zdejmował (dziwne, od początku czułem, że tak się stanie). Może właśnie dlatego drużynowy powiedział, że pora wracać, chociaż Atana-zy i Benon krzyczeli, że nie, bo jeszcze nie udało im się rozplatać swoich wędek.

Kiedyśmy dawali ryby kucharzowi, było nam głupio, bo dwie D ryby na zupę dla całego obozu, to może trochę mało. Ale kucharz roześmiał się i powiedział, że doskonale, właśnie tyle mu było trzeba. I w nagrodę dał nam po ciasteczku.

No i wiecie, ten kucharz jest fantastyczny! Zupa była bardzo dobra i pan Rateau zawołał:

— Na cześć drużyny Sokole Oko... hip... hip...

_ Hura! — odpowiedzieli wszyscy, i my też, bo byliśmy okropnie dumni.

Potem spytałem kucharza, jak to się stało, że ryby w zupie były takie duże i skąd się ich tyle wzięło. Na to kucharz zaczął się śmiać i wytłumaczył mi, że ryb przybywa podczas gotowania. A że jest strasznie fajny, dał mi kanapkę z konfiturami.

Drodzy Państwo,

Kryspin czuje się dobrze i miło mi donieść, że jesteśmy z niego bardzo zadowoleni.

Chłopiec jest świetnie przystosowany i dobrze żyje z kolegami. Czasem może zdradza skłonności do udawania „twardziela" (zechcą Państwo wybaczyć mi to określenie). Chciałby, aby koledzy uważali go za mężczyznę i za wodza. Dynamiczny, z wysoce rozwiniętym zmysłem inicjatywy, Kryspin posiada duży wpływ na swych młodych przyjaciół, którzy podświadomie podziwiają jego zrównoważenie. Miło mi będzie zobaczyć Państwa przy okazji Ich pobytu w tych stronach...

(Fragment listu pana Rateau do rodziców Kryspina)

Kryspin ma odwiedziny

Kolonie, na których jestem — Niebieski Obóz — są bardzo fajne. Jest nas kupa chłopaków i fantastycznie się bawimy. Tylko że nie ma tu naszych rodziców. Jasne, że piszemy do siebie masę listów, rodzice i my. My opisujemy, co robimy i jacy jesteśmy grzeczni, i że dobrze jemy, że się fajnie bawimy i że ich całujemy bardzo mocno, a oni odpowiadają, że mamy być posłuszni, jeść wszystko, uważać na siebie i że nam posyłają moc całusów. Ale to nie to samo, jak kiedy jesteśmy razem.

No i Kry spin miał cholerne szczęście! Akurat żeśmy siedli do obiadu, kiedy pan Rateau, kierownik obozu, wszedł uśmiechnięty od ucha do ucha i powiedział:

— Kryspin, mam dla ciebie miłą niespodziankę, rodzice przyjechali cię odwiedzić.

Więc wyszliśmy wszyscy zobaczyć. Kryspin rzucił się na szyję mamie, potem tacie, pocałował ich, oni powiedzieli mu, że wyrósł i że jest ładnie opalony. Kryspin zapytał, czy przywieźli mu kolejkę elektryczną, i widać było, że bardzo się cieszą ze spotkania. A potem Kryspin powiedział:

— To są moi koledzy. To jest Benon, to Mikołaj, to Gwal-bert, to Paulin, to Atanazy, a to reszta. To jest nasz drużynowy, a to nasz barak i wczoraj złowiłem mnóstwo krewetek.

— Myślę, że zjecie państwo z nami obiad? — zapytał pan Rateau.

— Nie chcielibyśmy sprawiać kłopotu — powiedział tata Kryspina — jesteśmy tylko przejazdem.

— Przez ciekawość chciałabym zobaczyć, co jedzą nasi milusińscy — powiedziała mama Kryspina.

— Będzie nam bardzo miło, droga pani — powiedział pan Rateau. — Uprzedzę kucharza, żeby przygotował dwie dodatkowe porcje.

I wszyscy wróciliśmy do jadalni.

Rodzice Kryspina siedzieli przy stole pana Rateau razem z panem Genou, który jest naszym intendentem. Kryspin został z nami, był strasznie dumny i pytał, czyśmy widzieli samochód jego taty. Pan Rateau powiedział rodzicom Kryspina, że wszyscy w obozie są z Kryspina bardzo zadowoleni, że Kryspin ma pełno inicjatywy i dynamizmu. A potem zaczęliśmy jeść.

— Ależ to bardzo dobre! — zawołał tata Kryspina,

— Pożywienie jest proste, ale obfite i zdrowe — powiedział pan Rateau.

— Zdejmij skórkę z kiełbasy, króliczku, i dobrze gryź! — krzyknęła do Kryspina jego mama.

A Kryspinowi chyba nie bardzo się spodobało, że mama mu to mówi. Może dlatego, że zjadł już całą kiełbasę ze skórką. Trzeba przyznać, że do jedzenia to on ma rzeczywiście okropnie dużo dynamizmu. A potem dostaliśmy rybę.

— To jest o wiele lepsze niż w tym pensjonacie na Costa Brava — wyjaśnił tata Kryspina — tamtejsza oliwa...

— Ości! Uważaj na ości, króliczku! — zawołała mama Kryspina. — Przypomnij sobie, jak w domu płakałeś, kiedy połknąłeś ość!

— Wcale nie płakałem — powiedział Kryspin i zrobił się cały czerwony. Wyglądał teraz na jeszcze bardziej opalonego niż przedtem.

Na deser był krem, bardzo fajny, a potem pan Rateau oznajmił:

— Po posiłkach mamy zwyczaj śpiewać piosenki. I pan Rateau wstał i powiedział:

— Uwaga!

Dał znak rękami i zaśpiewaliśmy o tym, że dobrze jest wędrować, a potem o Cyganach, którzy pod lasem rozpalają ogień, bumtradiradi, u ha ha! i tata Kryspina, który, zdaje się, dobrze się bawił, pomagał nam śpiewać. Najlepiej wychodziło mu ,,u ha ha"!

Kiedyśmy skończyli, mama Kryspina powiedziała:

— Króliczku, zaśpiewaj nam piosenkę o krasnoludkach!

I wytłumaczyła panu Rateau, że Kryspin śpiewał to, jak był mały, jeszcze zanim jego tata uparł się, żeby mu obciąć włosy, a szkoda, bo ślicznie mu było w tych lokach. Ale Kryspin nie chciał śpiewać, powiedział, że już nie umie tej piosenki, i mama , chciała mu pomóc:

— My jesteśmy krasnoludki, hopsa są, hopsa są...

Ale nawet wtedy Kryspin nie chciał i strasznie się zezłościł, kiedy Benon zaczai się śmiać. A potem pan Rateau powiedział, że czas wstawać od stołu.

Wyszliśmy z jadalni i tata Kryspina zapytał, co zwykle ro-bimy o tej porze.

— Leżakują — powiedział pan Rateau — to obowiązkowe. Muszą odpocząć i trochę się odprężyć.

— Bardzo słusznie :— zgodził się tata Kryspina.

— Ja nie chcę leżakować — zawołał Kryspin. — Ja chce być z rodzicami!

— Ależ tak, króliczku — powiedziała mama Kryspina — jestem pewna, że dziś pan Rateau zrobi dla ciebie wyjątek.

— Jak on nie leżakuje, to ja też nie! — powiedział Benon. 147

— Figę mnie to obchodzi — odpowiedział Kryspin. — Ja w każdym razie nie leżakuję!

— A dlaczego, jeśli wolno wiedzieć? — spytał Atanazy.

— Taaak — powiedział Kalikst — jak Kryspin nie leżakuje,, to nikt nie będzie leżakował!

. — A dlaczego miałbym nie leżakować? — zapytał Gwal-bert. — Chce mi się spać i wolno mi leżakować, nawet jeśli ten idiota nie leżakuje!

— Chcesz dostać? — zapytał Kalikst.

Pan Rateau, który jakby się nagle pogniewał, zawołał:

— Cisza! Wszyscy będą leżakować! Koniec, kropka!

Wtedy Kryspin zaczął krzyczeć, płakać, wymachiwać rękami i nogami, i bardzośmy się zdziwili, bo to raczej Paulin tak robi. Paulin to taki chłopak, który przez cały czas płacze i mówi, że chce wracać do domu, ale tym razem nic nie mówił, tak był zdziwiony widząc, że płacze ktoś inny, a nie on.

Tata Kryspina miał bardzo zakłopotaną minę.

— W każdym razie — powiedział — musimy zaraz odjeżdżać, jeśli chcemy wrócić dziś w nocy, tak jak planowaliśmy...

Mama Kryspina przyznała, że rzeczywiście tak będzie rozsądniej. Pocałowała Kryspina, dała mu mnóstwo rad, przyrzekła mnóstwo zabawek, a potem powiedziała do widzenia panu Rateau.

— Bardzo tu u was przyjemnie — dodała. — Uważam tylko, że z dala od rodziców dzieci stają się trochę nerwowo. Byłoby dobrze, gdyby rodzice regularnie je odwiedzali.

Odrobina rodzinnej atmosfery pomogłaby im odzyskać spokój i równowagę. A potem wszyscy poszliśmy na leżakowanie. Kryspin już nie płakał i gdyby Benon nie powiedział:

„Króliczku, zaśpiewaj nam piosenkę o krasnoludkach", myślę, że byśmy się nie pobili, Wakacje się kończą, trzeba będzie opuścić kolonie. To smutne, lecz dzieci pocieszają się myślą, że ich powrót sprawi rodzicom wielką radość. Przed odjazdem w Niebieskim Obozie odbyła się pożegnalna wieczornica. Każda drużyna zaprezentowała swoje talenty; drużyna Mikołaja zamknęła zabawę, tworząc żywą piramidę. Na szczycie piramidy jeden z młodych gimnastyków zamachał proporczykiem drużyny Sokole Oko i chłopcy wznieśli okrzyk: „Odwagi!".

Odwagi, jakiej dowody dali w chwili pożegnania wszyscy oprócz. Paulina, który płakał i krzyczał, że chce zostać w obozie.

Wspomnienia z wakacji

Wróciłem z wakacji. Byłem na koloniach i było bardzo fajnie. Kiedy przyjechaliśmy pociągiem na dworzec, czekali na nas wszyscy tatusiowie i wszystkie mamusie. Było niesamowicie: wszyscy krzyczeli — jedni płakali, bo nie znaleźli jeszcze swoich rodziców, drudzy śmiali się, bo ich znaleźli, drużynowi gwizdali, żebyśmy nie wychodzili z szeregu, kolejarze gwizdali, żeby drużynowi przestali gwizdać, bo bali się, że odprawią ich pociągi, a potem zobaczyłem mojego tatę i moją mamę i nawet sobie nie wyobrażacie, jak się ucieszyłem. Rzuciłem się w ramiona mamie, potem tacie, pocałowaliśmy się i oni powiedzieli, że urosłem, że jestem cały czarny, mama miała mokre oczy, a tata śmiał się cicho mówiąc: „Hę hę" i gładził mnie po głowie. Zacząłem im opowiadać, jak było na wakacjach, i wyszliśmy 2 dworca, i tata zgubił moją walizkę...

Cieszyłem się, że znów jestem w domu, tak tutaj ładnie pachnie, i że znów mam swój pokój z wszystkimi zabawkami, ,a mama poszła zrobić obiad, i bardzo fajnie, bo na koloniach mieliśmy dobre jedzenie, ale mama gotuje jak nikt na świecie i nawet jak jej się ciasto nie uda, to i tak jest lepsze od wszystkiego, coście w życiu jedli.

Tata usiadł w fotelu, żeby poczytać gazetę, a ja zapytałem:

— To co mam teraz robić?

— Nie wiem — powiedział tata — na pewno jesteś zmęczony po podróży, idź do swojego pokoju i odpocznij.

— Wcale nie jestem zmęczony — powiedziałem.,

— To idź się pobawić — powiedział tata.

— Z kim? — zapytałem.

— Z kim, z kim, też pytanie! — zezłościł się tata. — Obawiam się, że z nikim.

— Nie umiem się bawić sam — powiedziałem — to niesprawiedliwe, na koloniach było nas mnóstwo chłopaków i zawsze mieliśmy co robić.

Tata położył gazetę na kolanach, spojrzał na mnie groźnie i powiedział:

— Nie jesteś już na koloniach, a więc będziesz tak dobry I pójdziesz pobawić się sam!

Wtedy zacząłem płakać, z kuchni przybiegła mama, westchnęła: „Ładnie się zaczyna", pocieszyła mnie i poradziła, żebym przed obiadem pobawił się w ogrodzie i że mógłbym zaprosić Jadwinię, która właśnie wróciła z wakacji. Więc wybiegłem do ogrodu, a przez ten czas mama rozmawiała z tatą. Zdaje się, że mówili o mnie — bardzo się cieszą, że wróciłem.

Jadwinia to córka państwa Courteplaąue, naszych sąsiadów. Pan Courteplaąue jest kierownikiem działu obuwia w domu towarowym „Mały Ciułacz", na trzecim piętrze, i często kłóci się z moim tatą. Ale Jadwinia jest bardzo fajna, pomimo że jest dziewczyną. No i miałem szczęście, bo jak wyszedłem z domu, zobaczyłem Jadwinię, która bawiła się w swoim ogrodzie.

— Dzień dobry, Jadwiniu — powiedziałem. — Przyjdziesz się ze mną pobawić?

— Tak — powiedziała Jadwinia i przeszła przez dziurę w płocie, której tata i pan Courteplaąue nie chcą naprawić, bo każdy mówi, że dziura jest w ogrodzie tego drugiego.

Od ostatniego razu, kiedy widziałem ją przed wakacjami, Jadwinia zrobiła się całkiem brązowa, a przy jej niebieskich o-czach i jasnych włosach to bardzo ładnie wygląda. Nie, naprawdę, Jadwinia jest bardzo fajna, chociaż to dziewczyna.

— Przyjemne miałeś wakacje? — zapytała mnie Jadwinia.

— Niesamowite! — powiedziałem. — Byłem na koloniach, mieliśmy drużyny i moja była najlepsza, nazywała się „Sokole Oko", i ja byłem drużynowym.

— Myślałem, że drużynowi to starsze chłopaki — powiedziała Jadwinia.

— Tak — wyjaśniłem — ale ja byłem pomocnikiem drużynowego, i on o wszystko się mnie pytał. Tak naprawdę, to ja rządziłem.

— Dziewczyny też były na tych koloniach? — spytała Jad-winia.

— Phi! — odpowiedziałem. — Jasne, że nie, tam było zbyt niebezpiecznie dla dziewczyn. Robiliśmy niesamowite rzeczy i nawet musiałem ratować dwóch takich, co się topili.

— Bujasz — powiedziała Jadwinia.

— Jak to bujam? — krzyknąłem. — Nie dwóch, ale trzech, o jednym zapomniałem.

Poza tym łowiliśmy ryby i ja wygrałem zawody, złowiłem o taaaką rybę! — i rozłożyłem ramiona najszerzej jak mogłem, a Jadwinia zaczęła się śmiać, jakby mi nie wierzyła.

To mi się nie spodobało — naprawdę z dziewczynami w ogó-[ le nie da się rozmawiać. Więc opowiedziałem jej o tym, jak pomogłem policji odnaleźć złodzieja, który schował się w obozie, o tym, jak popłynąłem do latarni i z powrotem, i wszyscy się bardzo niepokoili, ale kiedy wróciłem na plażę, gratulowali mi i powiedzieli, że jestem niesamowitym pływakiem, i o tym, jak wszystkie chłopaki z obozu zabłądziły w lesie pełnym dzikich zwierząt, a ja ich znalazłem.

— Ja — powiedziała Jadwinia — byłam z rodzicami nad morzem i zaprzyjaźniłam się z chłopcem, który nazywał się Jasio i fantastycznie fikał koziołki...

— Jadwiniu! — zawołała pani Courteplaąue, która wyszła z domu. — Wracaj w tej chwili, obiad na stole!

— Opowiem ci później — powiedziała Jadwinia i poleciała do siebie przez dziurę w płocie.

Kiedy wróciłem do domu, tata spojrzał na mnie i zapytał:

— No jak, Mikołaj, spotkałeś swoją małą przyjaciółkę? Poprawił ci się humor?

Nic nie odpowiedziałem, tylko pobiegłem na górę do swojego pokoju i z całej siły kopnąłem drzwi od szafy.

No bo co z tą Jadwinią, kurczę blade, co ona mi tu będzie opowiadać jakieś bujdy o swoich wakacjach? Po pierwsze, nic mnie to nie obchodzi.

A poza tym ten jej Jasio jest głupi i brzydki! '

Twórcami cyklu książek o Mikołajku i jego szkolnych kolegach są: znany humorysta francuski René Goscinny (1926—1978) oraz rysownik Jean Jacques Sempé.

Renę Gościnny urodził się w Paryżu jako syn polskiego emigranta (Francuzi wymawiają jego nazwisko: gosini, z akcentem na ostatniej sylabie), kształcił się w Buenos Aires, był przez kilka lat dyrektorem wydawnictwa dla dzieci w Nowym Jorku. Po powrocie do Francji pracował w redakcji tygodnika dla starszej młodzieży „Pilote", potem został dyrektorem wydawnictwa, a od r. 1959 rozpoczął pisać teksty do popularnych serii książek obrazkowych, m.in. o przygodach Asterixa — młodego Galia, wśród Rzymian, a przede wszystkim opowiadania o szkolnych i domowych perypetiach Mikolajka i jego kolegów.