Francisco Candido Xavier

La vivo en la spirita mondo

(HJ

Francisco Candido Xavier

(Mediumo)

Ago kaj Reago

Neniu iras antaŭen, ne elpaginte siajn ŝuldojn.

Andreo Ludoviko

Diktita de la Spirito ANDREO LUDOVIKO

El la portugallingva originalo esperantigis

L. C. Porto-Carreiro- Neto-

JBD

Eldonfako de Brazila Spiritisma Federacio DEPARTAMENTO EDITORIAL e GRAFICO Rua Souza Valente, 17 - CEP 20941 - 040 Rio de Janeiro, RJ - BRAZILO

TABELO DELA ENHAVO

Pĝ.

Prezento 7

Ĉe la centjareco de Spiritismo 9

I. Lumo en ombro 13

II. Konsideroj de la Instruanto 21

Agado sur la memoron 30

Kelkaj ĵuselkarniĝintoj 41

Malsanaj animoj 51

VI. En la preĝorondo 63

Altvalora konversacio 73

Preparado por la reveno 85

La historio de Silas 99

Interkompreno 113

XI. La templo kaj la parolejo 130

Plipezigita ŝuldo 141

Nepagata ŝuldo 151

Interrompita elaĉeto 161

XV. Saĝaj rimarkoj 173

Malplipezigita ŝuldo 183

Estingiĝanta ŝuldo 197

Kolektivaj elaĉetoj 207

XIX. Sankcioj kaj helpoj 216

XX. Kortuŝanta surprizo 225

Prezento

Dank'al Dio, estimata legantino, kara leganto, mi nun prezentas al vi la Esperantan tradukon de ankoraŭ unu verko pri faktoj ekster la sfero de nia Planedo.

Ĉi tiun libron diktis la sama Spirito, Andreo Ludoviko, Aŭtoro de "Nia Hejmo", kiun mi jam havis la feliĉon pre- zenti al niaj samideanoj pere de la Brazila Spiristisma Fede- racio, al la sama eksterordinara mediumo, nome Francisco Candido Xavier.

Ĉiu verko de Andreo Ludoviko, kiu al tiu mediumo ins- piris jam dek tri verkojn, havas apartan temon kaj difinitan celon. Ĉi tiu enhavas kortuŝantajn rakontojn pri la suferoj de pekintoj kaj instruojn de kleraj Spiritoj pri eraraj agoj de la homo kaj konsekvencaj reagoj de la Dia Leĝo, kiu nin kondukas sur la ĝustan vojon per admonado al bono kaj sperto de doloro.

Ĝia temo estas tiu sama de la "Infero" de Dante Ali- ghieri, sed ne ia simpla fantaziaĵo de poeto, kiel la fama "Dia Komedio": ĉi tie la faktoj estas ja amaraj realaĵoj. Ĝi estas doktrina lernolibro plej lerte redaktita de Andreo Ludoviko, kies instruista talento montriĝas en ĉiuj liaj verk- oj, el kiuj ĝis hodiaŭ aperis en Esperanto "Nia Hejmo" kaj "Kristana Agendo".

Per la mediumo Francisco Candido Xavier, pri kiu mi parolis en la antaŭparolo al la romano "Antaŭ du mil jar- oj...", estas jam eldonitaj ĉirkaŭ sepdek vere altvaloraj libroj, de prozistoj kaj de poetoj, kaj aliaj estas nun pre- parataj por eldono.

La esencon kaj indon de ĉi tiu verko juĝos vi; de mia flanko mi povas diri nur tion, ke se la respektinda Brazila Spiritisma Federacio trovis, ke ĝi devas esti pli vaste dis- konigata per tia universala rimedo, kiel Esperanto, tiel estis, ĉar konvenas al ĉiuj popoloj malfermi la okulojn al la kruda realeco de la transtomba vivo.

Kiel lastan vorton mi devas, kiel ĉiam, danki la talenton kaj koron de nia amata Ismael Gomes Braga, Direktoro de la Departemento de Esperanto de la nomita Federacio, por la grandega helpo, kiun li bonvolis doni al mi por la tra- dukado de ĉi tiu libro, jen atentigante min pri la senco de pli delikataj pecoj, jen pesante kun mi demandojn de la lingvo mem, jen polurante la stilon, kun efektiva spirito de kirenano, kun la amo pura de frato, kiu ne scias ripozon en tempo de helpo kaj ne avaras sian profundan lingvan kompetentecon.

PORTO CARREIRO NETO

Ĉe la centjareco de Spiritismo

La 18-an de Aprilo 1957 la Kodigo de Spiritismo, farita de Kardec sub la egido de la Kristo de Dio, festos siajn cent unuajn jarojn da altvaloraj servoj al la surtera homaro.

Centjaroj da laboro, renovigo kaj lumo...

Por kontribui al la honoraĵoj al tiu rimarkinda evento, Andreo Ludoviko skribis la paĝojn de ĉi tiu libro.

Skribante ĝin, nia Amiko senvualigis anguleton de la malsuperaj regionoj, en kiujn enabismiĝas la kulpa konscienco post la morto de la korpo fizika, por difini la gravecon de la enkarna ekzistado kiel efektiva favoro de la Dia Kompatemo, por ke ni alkonformiĝu al la me- kanismo de la Neerarema Justeco.

Tial li traplektas per la fadenoj de siaj konsideradoj la rakontadon pri okazaĵoj inter la sfero de la enkarnaj Spiritoj kaj la purigaj rondoj, kie longe restas la elkarn- iĝintoj, kiuj kunkulpis pri krimo, kreante al si per la malsaĝaĵoj de sia konduto mem eksteran inferon. Ĉi tiu estas ja nenio alia, ol refiguraĵo de ni mem, bildo, kiun ni naskas, kiam per malvirtiĝo kaj krueleco ni allasas nin al malhonoraj agoj, kiuj trudas al ni kelkatempan apartiĝon en la bedaŭrindaj sekvoj de niaj propraj eraroj.

Von Liszt, nuntempa eminenta kriminalisto, rimark- igas, ke la ŝtato, en sia karaktero de supera organismo - esceptinte, kiel kompreneble, la krimajn grupojn, kiuj iafoje dum kelka tempo ĝin pelas al pereigaj trouzoj de la povo —, sin ne detenas de puno, por konservi la juran ordon. La neceso konservadi la ŝtaton mem pravigas la punon. Ĉe ĉi tiu konkludo preskaŭ tute nuliĝas la iamaj diskutoj inter la teorioj de la Puna Jurscienco, ĉar ja en tiu aŭ alia politika reĝimo la inklino puni estas io kunnaskita kun la ordinara homo, pro la neceso kiel eble tenadi netuŝita la ordon en la kolektiva medio.

Andreo Ludoviko igas nin senti, ke Spiritismo pre- zentas ankoraŭ pli ampleksan komprenon pri justeco.

La homo ne estas submetita al la sola kriterio de la surteraj specialistoj pri Puna Jurscienco, rigardataj kiel kirurgoj kompetentaj en la kuracado aŭ enukleado de la socia gangreno. Ju pli klarmensa, des pli la homo res- pondas pri siaj agoj: ĉiam, kiam li implikiĝas en la dornarbetaĵoj de kulpo, li sin mem donas al la juĝado de la propra konscienco, sur aŭ ekster la Tero.

Liaj paĝoj celas do reliefigi, ke la principoj, kodig- itaj de Allan Kardec, malfermas novan epokon al la homa spirito, pelante ĉi tiun al la aŭskultado de si mem, en la rekonformiĝo al la vojoj, kiujn Jesuo konstruis por la vera progresado de la animo; ili ankaŭ klarigas, ke Spi­ritismo pro ĉi tiu sama motivo estas la disciplinanto de nia libereco, ne nur pro tio, ke ni sur la Tero havu honorigan socian vivon, sed ankaŭ ke ni en la sfero de la spirito ĉiam konduku harmonian individuan vivon, ĝuste obeantan al la kondiĉoj de la Perfekta Universa Vivo, laŭ la normoj de Eterna Justeco, starigitaj de la superega ekvilibro de la Leĝoj de Dio.

Jen kial, ilin prezentante al la amika leganto, ni rekonas en la principoj, kiujn ni akceptis, ne sole sank- tejon de plej belaj konsoloj, sed ankaŭ templon de tute difinitaj prirespondoj; ni opinias, ke reenkarniĝo estas sankta stadio por la refarado de niaj provoj kaj ke la Spiritisma Doktrino, revivigante la Evangelion de la Sin- joro, estas torĉo, brileganta super la evolua vojo kaj helpanta nin rebonigi nian propran destinon, por la kons- truo de la reala feliĉo.

Resume, la Aŭtoro pruvas al ni, ke niaj kapabloj hodiaŭaj streĉe rilatas al niaj makuloj hieraŭaj, postu- lante de ni senlacan laboron en bonfarado, por la kons- truado de la Morgaŭ sur la savantaj fundamentoj de la Kristo.

Tiamaniere glorante la netakseblajn meritojn de la verko de Allan Kardec, ni kortuŝite salutas ĝian benatan centjarecon.

Emmanuel

Pedro Leopoldo, la 1-an de Januaro 1957.

Lumo en ombro

- Jes - saĝe asertis al ni la Instruanto Druso -, la studado de la spirita situacio de la homo post la morto de la korpo ne povas esti metita sur duan planon. Ĉiuj civilizacioj, antaŭintaj la okcidentan gloron en la modernaj tempoj, dediĉis apartan atenton al la trans- cendaj problemoj. Egiptujo tenadis senĉesan interŝanĝ- adon de ideoj kun la transirintoj kaj instruis, ke la mort- intoj estas submetataj al rigora juĝado inter Anubo, la genio kun ŝakala kapo, kaj Horuso, la genio kun niza kapo, antaŭ Maat, la diino de justeco, kiuj decidis, ĉu la animoj devos altiĝi al la suna lumo aŭ reiri en la labirintojn de provado, sur la Tero mem, en mizera mis- forma korpo; la hindoj konsentis, ke la elkarniĝintoj, laŭ decido de la Juĝanto de la Mortintoj leviĝas al la Paradizo aŭ falas en la abismojn de la regno de Varuno, la genio de la akvoj, por esti izolataj en torturoĉambroj, kie inferaj serpentoj ilin ligas unu kun alia; hebreoj, grekoj, gaŭloj kaj romanoj havis similajn kredojn, kon- vinkite, ke la altiĝo al la ĉielo estas destinita por la honestaj kaj bonaj, puraj kaj noblaj Spiritoj, kaj ke la sorto de ĉiuj, kiuj sin mem malaltigas per malicaĵoj kaj krimoj, estas inferaj doloroj en regionoj de turmentoj ekster aŭ en la mondo mem, per reenkarniĝo en korp- ojn, kripligitajn de la kulpelpago kaj suferado.

Lia parolo nin ravis.

Hilario kaj mi estis vizite en la "Domo Paco", grava realĝustiga lernejo, de kiu Druso estis la sindona kaj amika direktoro.

Tiu institucio, staranta en la malsuperaj regionoj, estis kvazaŭ ia "Sankta-Bernarda monaĥejo", en loko skurĝata de malamika Naturo, nur kun diferenco, ke anstataŭ la neĝo, preskaŭ konstanta ĉirkaŭ tiu fama monaĥejo, enfiksita en la krutejoj inter Svisujo kaj Ital- ujo, tie regis densa ombro, kiu en tiu momento kirle kaj terure alamasiĝis ĉirkaŭ la institucion, kvazaŭ pelata de senĉesa ventego.

Tiu gastama restadejo, funkcianta sub la regado de "Nia Hejmo" ( ), estas fondita jam de pli ol tri jar- centoj kaj sin dediĉas al la gastigado de malfeliĉaj aŭ malsanaj Spiritoj, firme decidintaj klopodi por sia re- virtiĝo; tiuj aŭ altiĝas al kolonioj por la anima rafinado en la Supera Vivo, aŭ reiras en la homajn rondojn por korektanta reenkarniĝo.

Tial la grandega domaro, similanta vastan citadelon, instalita kun ĉiaj rimedoj por sekureco kaj defendo, ten- as helpofakojn kaj instruokursojn, en kiuj kuracistoj kaj pastroj, flegistoj kaj instruistoj trovas, post la morto sur la Tero, plej gravajn specojn de lernado kaj okupojn.

Ni ja intencis fari kelkajn observojn, rilatajn al la leĝoj pri kaŭzo kaj efiko - la karmo de la hindoj - kaj jen, kun konvena rekomendo de la Ministerio de Helpo, ni tie troviĝis, ravitaj de la parolo de la direk- toro, kiu post longa paŭzo komplezeme daŭrigis:

- Mi cetere rimarkigu, ke la Tero estas rigardata el plej diversaj vidpunktoj. Laŭ la astronomo ĝi estas planedo rondiranta ĉirkaŭ la suno; laŭ la militisto ĝi estas batalkampo, kie la geografio aliiĝas per puŝoj de bajonetoj; laŭ la sociologo ĝi estas vasta kampo, kie enlokiĝas pluraj rasoj; sed en niaj okuloj ĝi estas alt- valora areno de spirita servado, ia filtrilo, tra kiu la animo puriĝas iom post iom, dum la pasado de la jarmil- oj, rafinante diajn ecojn, por supreniri ĝis la ĉiela gloro. Tial estas necese nutradi la lumon de amo kaj danko

(*-1 Spirita urbo en Supera Sfero - Noto de la Aŭtoro. "Nia Hejmo" estas ankaŭ nomo de la unua verko de Andreo Ludoviko, jam esperantigita. - La Trad.

en la sino de mallumo, same kiel oni devas ĉiam tenadi la medikamenton en la fokuso de malsano.

Dum ni interparoladis, tra la travidebla kovrilo de larĝa fenestro ni rimarkis ekstere la agitiĝon de la Naturo.

Ululanta ventego, kuntrenanta malhelkoloran subs- tancon similan al aereca koto, furioze kirliĝis per frenez- aj turniĝoj, kvazaŭ kaskadanta mallumo... Kaj el la monstra maso de tiu timegiga ciklono homaj vizaĝoj el- ŝprucis en tordiĝoj de teruro, krie ellasante malbenojn kaj ĝemojn. Tiuj figuroj fulme ekaperadis, jungitaj unu al alia kvazaŭ ĉenoj da homoj, interligitaj en momento de danĝero, instinkte penegante superforti kaj transvivi tian situacion.

Kiel ni, tiel Druso rigardis la malĝojan vidaĵon kun kompato vualanta lian vizaĝon. Silente li fiksis sur ni siajn okulojn, kvazaŭ vokante nin al meditado. Ŝajnis, ke li diras al ni, kiel dolore por li estas labori sur tiu kampo de suferado, kiam Hilario demandis:

Kial ni ne malfermu la pordojn al tiuj, ekstere kriantaj? Ĉu do ĉi tiu ne estas savoposteno?

Jes - kortuŝite respondis la Instruanto -, sed savo estas efektive grava nur por tiuj, dezirantaj sin savi.

Post nelonga halto li daŭrigis:

Ĉe ĉi tiu flanko de la tombo la surprizo plej do- lora por mi estis tio, renkonti sovaĝajn bestojn en formo homa, kiuj iam, ŝajnante ordinaraj homoj, kelkatempe restis en tiu sanktejo, la karno. Se ili sen la necesa pre- parado estus akceptitaj ĉi tie, ili nin tuj atakus kaj de- truus nian institucion de paca helpado. Ni devas ne for- gesi, ke ordo estas la bazo de karito.

Malgraŭ sia firma kaj serena klarigo, Druso kon- centris sian tutan atenton sur la ekstera bildo, tiel gran- da estis la kompatemo pentrita sur lia vizaĝo.

Tuj poste, kun reserenigita mieno la Instruanto al-

diris:

Atakas nin hodiaŭ granda magneta tempesto, kaj multaj vojirantoj en la malsuperaj regionoj estas kun- trenataj de la uragano tiel same, kiel sekaj folioj en ventego.

Ĉu ili tion konscias? - demandis Hilario kun

mirego.

Tre malmultaj el ili. Tiuj homoj, kiuj trans la tombo sin tiel tenas, neŝirmite, estas tiuj, kiuj ne alĝust- iĝas al la morala rifuĝejo de ia ajn nobla principo. Ilia interno estas tumulta kaj malluma, kiel la tempesto mem, pro la ne regataj kaj kruelaj pensoj, per kiuj ili sin nutras. Ili malamas kaj ekstermas, mordas kaj vundas. Ilin tuj loki en la ĉi tieaj helposanktejoj estus tio sama, kiel enlasi senprudentajn tigrojn inter piulojn, preĝant- ajn en templo.

Sed ĉu ili eterne restadas en tia terura nekon- formeco? - insiste demandis mia afliktita kamarado.

La direktoro apenaŭ ridetis kaj respondis:

Tute neniel. Ankaŭ tia fazo de senkonscio kaj frenezo forpasas, kiel la tempesto, kvankam la krizo iafoje daŭras multe da jaroj. Sub la ventego de la provoj, kiujn la doloro al ĝi trudas el ekstere internen, la animo iom post iom refandiĝas kaj kvietiĝas, por fine akcepti la prirespondojn, kiujn ĝi mem kreis al si.

Ĉi tio do signifas - mi miavice diris -, ke ne sufiĉas la puriga migrado de la Spirito, post la morto, en medioj de mallumo kaj sufero, por ke estu elpagitaj la ŝuldoj de la konscienco...

Ĝuste tiel - klarigis nia amiko, interrompante mian apenaŭ faritan konsideradon -. Malespero estas signo de frenezo, en kiun la animoj sin ĵetas dum siaj eksplodoj de malmodereco kaj ribelo. Ĝi ne taŭgas kiel pago ĉe la Diaj tribunaloj. Ne estas akcepteble, ke ŝuld- anto kontentigus per krioj kaj insultoj la devojn, per kiuj li memvole sin ŝarĝis. Cetere el la mensaj ekscesoj, al kiuj ni senkonscie nin allasas, ni ĉiam eliras pli mal- feliĉaj, ĉar pli enŝuldigitaj. Kiam ĉesis la febro de fre- nezo kaj ribelo, la kulpa Spirito venas al riproĉo de la konscienco kaj al pentofarado. Li kvietiĝas, simile kiel la Tero, difektita de tertremo, revenas al sereneco kaj pacienco, kvankam taŭzita kaj vundita. Tiam, kiel la grundo estas denove preta por utila priplantado, tiel li sin ree submetas al la prisemado, kiu donos al li nov- ajn destinojn.

Turmenta maltrankvileco nin ĉiujn ekposedis, kaj tiam Hilario saĝe ekkriis:

Ha, se la enkarnaj animoj kelkajn tagojn ĉiujare povus morti en la korpo, ne kiel en la fizika dormo, dum kiu ili revigliĝas, sed plene konsciante la vivon, kiu ilin atendas!

Jes - aldonis la direktoro -, tio ja aliigus la moralan mienon de la mondo; tamen la homa ekzistado, kiel ajn longa, estas nura lernado, dum kiu la Spirito devas ricevi bonfarajn limigojn, por rebonigi sian vojon. Uzante novan fiziologian maŝinon inter siaj similuloj, li devas turni sian atenton al la lin koncernanta renovigo, kaj tio postulas la koncentradon de liaj mensaj fortoj sur la surtera provo, al kiu li kelkatempe sin submetas.

La fluanta kaj saĝa parolo de la Instruanto estis por ni motivo de ravo, kaj opiniante, ke ni devas profiti ĉiujn minutojn, mi silente ekpensis en mi mem pri la esteco de la elkarniĝintaj animoj, suferantaj la premadon de la ekstera uragano.

Druso perceptis mian mensan esploron kaj ridetis, kvazaŭ atendante mian klaran kaj plenforman demandon.

Ĉe la insistado de la forto de lia rigardo mi respekte rimarkigis:

La dolora vidaĵo, kiun ni ĉeestas, nin nature ins- tigas pensi pri la deveno de tiuj estuloj, dronantaj en tiu vortico de teruraĵoj... Ĉu ili estas ordinaraj kulpiĝ- intoj aŭ ĉu krimuloj akuzitaj pri gravaj eraroj? Ĉu ni tie trovus primitivulojn, kiel ekzemple niaj indiĝenoj?

Nia amiko ne malfruis kun sia respondo.

Similaj demandoj - li diris -, kiam ni venis ĉi tien, naskiĝis ankaŭ en mia kapo. Kvindek senrompajn jarojn mi troviĝas en ĉi tiu rifuĝejo de helpado, preĝado kaj espero. Disiĝinte de la surtera korpo, mi trapasis la sojlon de ĉi tiu domo kiel serioze malsana estaĵo. Ĉi tie mi renkontis hospitalon kaj lernejon. Helpate, mi komencis esplori mian novan situacion, sopirante servi. Mi estis brankardisto, purigisto, flegisto, instruanto, mag- netizanto, kaj fine mi antaŭ kelke da jaroj ĝoje ricevis la taskon gvidi ĉi tiun institucion sub la kompetenta direktado de la nin guvernantaj instruistoj. Devante pro mia ofico mem fari paciencajn kaj penigajn esplorojn, mi povas informi vin ambaŭ, ke en la ĉirkaŭan densan mallumon venas nur tiuj animoj, kiuj mem nigriĝis per antaŭdeciditaj krimoj, estingante en si mem la lumon de la ekvilibro.

"Ĉi tiujn malsuperajn regionojn ne trapasas la simpl- aj animoj, en iu puriga afliktiĝo, ĉar tiuj nur implikiĝas en la naturaj eraroj de la unuagradaj provoj. Ĉiu estulo, sub la potenco de la magneta altiro, estas alligita al la evoluorondo propra al li. La plej multaj sovaĝuloj, ĝis disvolviĝas ilia mensa mondo, vivas preskaŭ ĉiam enfer- mite en la arbaro, kiu prezentas ĉiujn iliajn interesojn kaj revojn, kaj malrapide forlasas siajn tribejojn sub la direktado de la bonvolaj kaj saĝaj Spiritoj, ilin protekt- antaj; kaj multaj el la tre primitivaj animoj iradas sub la influo de la bonfaraj genioj, kiuj ilin subtenas kaj inspiras, penege sin ĉirkaŭhakante sur la unuaj ŝtupoj de la socio kaj profitante de siaj eraroj, naskitaĵoj de bonaj intencoj, kvazaŭaj altvaloraj instruoj, kiuj cert- igas la edukadon de tiuj animoj.

"Mi do asertas al vi, ke en la ĝustadiraj inferaj re- gionoj loĝas nur tiuj mensoj, kiuj, konsciante la moral- ajn prirespondojn, kiuj ilin koncernis, per sia propra volo dekliniĝis de ĉi tiuj, en la malsaĝa intenco trompi Dion mem. La infero, laŭ sia tute ĝusta senco, povas do esti difinita kiel vasta kampo de malekvilibro, estigita de antaŭdecidita maliceco kaj naskita de memvola blindeco kaj absoluta perverseco. Tie vivadas, kelkaj eĉ jarcent- ojn, Spiritoj bestiĝintaj, ĉar alkroĉitaj al krueleco kaj egocentrismo (). Sed, kiel vasta vibrosfero, komunik- iĝanta kun la surtera homaro - ĉar ĉiaj inferaj suferoj estas ja kreaĵoj de la homoj mem -, tiuj malgajaj lok- oj servas kiel kribriloj necesaj por ĉiuj Spiritoj, kiuj de-

(' Egocentrismo: sistemo de tiuj, kiuj ĉion rilatigas al sia "mi", kiun ili konsideras kiel centron de ĉia intereso. - La Trad.

falis de siaj ordinaraj devoj, malatentante la prirespond- ojn, per kiuj la Sinjoro ilin ŝarĝis. Konsekvence, ĉiuj animoj, kiuj jam konas veron kaj justecon, kaj sekve respondaj pri la konstruado de bono, sed kiuj sur la Tero tamen fariĝas kulpaj pri io, ne plenumante la no- bligan devon, kiun la mondo al ili asignas, post la morto de la korpo restadas en ĉi tiuj lokoj tagojn, monatojn aŭ jarojn, ekzamenante siajn teniĝojn, antaŭ ol reen- karniĝi kiel necese, por la plej baldaŭa rekonformiĝo."

Tiel do...

Hilario jam intencis tiri konkludojn, sed, kaptinte lian penson, Druso antaŭvenis kaj resumis la temon:

Tiel do la inferaj genioj, kiuj supozas regi abso­lute ĉi tiun regionon, ĉi tie vivas dum nedifinita tempo. La perversaj estuloj al ili parencaj, kvankam sub ilia potencado, restas ĉi tie longajn jarojn; kaj la animoj, devojiĝintaj en krimon kaj malvirton, sed povantaj bal- daŭ reboniĝi, pasigas ĉi tie pli aŭ malpli longan tempon, lernante, ke la prezo de la pasioj estas treege terura. Por tiaj elkarniĝintoj, kiel ĉi tiuj lastaj, kiuj eksuferas penton kaj konsciencoriproĉon, prematecon kaj doloron, kvankam ne tute liberaj de la nigraj kompleksaĵoj, kun kiuj ili sin ĵetis en la mallumon, domoj de frateco kaj helpado, kiel ĉi tiu, fervore kaj diligente funkcias, ilin kiel eble gastigante kaj kapabligante por la reiro al la elaĉetaj elprovoj en la karno.

Mi tiam rememoris la tempon, kiam mi mem, duon- konscianta kaj konfuzita, laŭiradis la vojojn de ombro, post mia disiĝo de la korpo; mi komparis miajn propr- ajn mensajn statojn pasintan kaj nunan, kiam jene daŭr- igis la direktoro:

Kiel facile kompreneble, se mallumo estas kadro reliefiganta lumon, la infero, kiel regiono de suferado kaj malharmonio, estas io tute akceptebla, ia justa rafin- ejo de la Spirito, iranta la vojon al la Supera Vivo. Ciuj inferaj lokoj naskiĝas, vivas kaj malaperas laŭ la aprobo de la Sinjoro, kiu toleras tiajn kreaĵojn de la homaj animoj, simile kiel al patro ne ĝenas la vundoj, kiujn ricevas liaj infanoj kaj kiujn li ja profitas, por helpi si­ajn idojn ĝuste taksi la sanon. Tial ankaŭ la Inteligent- oj, sin fordonantaj al ribelo kaj krimo, kvankam pens- ante, ke ili laboras por si, tamen servas al la Sinjoro, kiu korektas malbonon per la malbono mem. Ĉio en la vivo estas do movado al la venko de la superega bono.

Druso estis parolonta plue, sed jen ekvibris nevid- ebla sonorileto; montriĝante vekita de la devigo de la horoj, li leviĝis kaj senafekte diris al ni:

- Amikoj, venis la momento de nia konversacio kun la malsanuloj, jam havantaj kvietan kaj klaran menson. Al tiu tasko ni dediĉas kelke da horoj, du fojojn ĉiu- semajne.

Ni sen kontraŭstaro leviĝis kaj lin tuj akompanis.

Konsideroj de la Instruanto

La ĉambro, kien ni venis, estis vasta kaj komforta, sed multaj el la homoj, kiuj ĝin plenigis, aspektis mal- plaĉe kaj malgaje.

En la lumo de pluraj kandelabroj ni povis de sur la larĝa estrado, sur kiu ni estis kune kun la direkto- ro, observi la plejparte misformajn mienojn, kiuj tie kolektiĝis.

Ĉi tie kaj tie prenis al si lokon asistantoj kaj fleg- istoj, kies spirita grado estis facile distingebla pro la simpatia ĉeesto, per kiu ili kuraĝigis la suferantojn.

Mi taksis je ĉirkaŭ du centoj la malsanulojn antaŭ ni. Ĉe pli ol du trionoj la vizaĝo estis deformita.

Kiu iam vizitis iun sanigejon de haŭtmalsanoj, en- tute observante la pli gravajn okazojn, tiu povas prezenti al si, kio estis tiu amaso da silentaj kaj apenaŭ rekon- eblaj animoj.

Rimarkinte la tiean preskaŭ absolutan kvietecon, mi demandis Druson pri la ekstere furiozanta uragano; la ĝentila amiko informis min, ke ni troviĝas en interna salono de la citadelo kaj tiun salonon ekstere tegas mal- laŭtigiloj de ĉiaj sonoj.

Alkolektiĝinte al la direktantaro, Hilario kaj mi kon- natiĝis kun afablaj kaj noblaspektaj kamaradoj, nome la asistantoj Silas kaj Honorio kaj la fratino Celestina, tri el la plej eminentaj adjunktoj en tiu helpdomo.

Nenian parolon ni povis interŝanĝi krom la ordinaraj salutoj, ĉar, komisiinte unu el la malsanuloj por la ko- menca preĝo, kiun ni kortuŝite aŭdis, la direktoro antaŭ- venis kaj ekparolis senafekte, kvazaŭ konversaciante in­ter amikoj:

- Fratinoj kaj fratoj, ni daŭrigu hodiaŭ niajn kon- siderojn pri la bonanimeco.

"Ne pensu, ke min apartigas de vi iaj virtoj, kiajn mi ne havas.

"La facila kaj bele teksita parolo ofte estas en nia buŝo dorna devo, alkondukanta nin al meditado kaj dis- ciplino.

"Ankaŭ mi estas unu via kamarado, atendanta la reiron. La elaĉeta malliberejo de la karno vokas min al la returniĝo. Tiel estas, ĉar la celo de la vivo per ĉiaj rimedoj laboras en ni kaj kun ni, por gvidi nin al la per- fekteco; bridante ĝiajn impulsojn, ni kontraŭas la Leĝ- on, naskante do aflikton kaj suferon en ni mem.

"En la materia mondo multaj el ni faris al si la ideon, ke la morto estas la fina punkto de niaj problem- oj, kaj multaj aliaj kredis sin privilegiitaj de la Senlima Boneco pro sia nur supraĵa sintenado en la religiaj templ- oj. Sed la irado tra la tombon donis al ni grandan kaj novan lecionon, nome ke ni estas nedisigeble ligitaj al niaj propraj faritaĵoj. Niaj agoj teksas liberigantajn flugilojn aŭ forĝas sklavigantajn katenojn, por nia venko aŭ nia pereo. Al neniu alia ni ŝuldas nian destinon krom al ni mem.

"Sed, se vere estas, ke ni hodiaŭ kuŝas sub la ruinoj de niaj riproĉindaj faroj, ni tamen ne estas senesperaj.

"La saĝeco de nia Patro Ĉiela ja ne montriĝas sen justeco, sed ĉi tiu justeco mem ne manifestiĝas sen amo. Se ni estas viktimoj de ni mem, ni tamen ĝuas la favoron de la Dia Toleremo, kiu malfermas al ni la sanktejojn de la vivo, por ke ni sciu elaĉeti kaj pagi, rebonigi kaj kompensi.

"Ankoraŭ sur la unuaj ŝtupoj de nia evoluado, ni jen disbatadis la tempon, sugestante al aliaj homoj sent- ojn kaj pensojn, kiujn ni ja ne deziris al ni, jen sternadis per krueleco kaj kiero vastan semejon de malamo kaj per- sekutado. Sed, tiel kondutante, ni vekis, kun malutilo por ni mem, la malharmonion kaj suferon, kiuj ĉirkaŭ- premas nian ekzistadon, kvazaŭ senkompataj fantomoj.

"La pasinteco kriegas en nia interno simile al pos- tulema kreditoro, amasigante sur nia kapo la amarajn fruktojn de la arboj, kiujn ni mem plantis... El tie ven- as la nekonformiĝoj kaj malsanoj, kiuj atakas nian mens- on, dispartigante la organojn de nia manifestiĝo al la ekstera medio.

"Ni pensis, ke la irado trans la tombon estas ia mirakla forlavado, purigante al ni la Spiriton, sed ni vek- iĝas en la nuna subtila korpo kun la mizeraĵoj, kiujn ni nutris en ni mem.

"Niaj rilatoj kun la pasinteco vivas do plue. Ligiloj de misaj korinklinoj kaj katenoj de abomeno nin ĉiam ankoraŭ kroĉas al enkarnuloj kaj elkarnuloj, el kiuj multaj baraktas en perturboj pli gravaj kaj premantaj ol niaj.

"Kun la firma decido revirtiĝi kaj pliboniĝi, ni estas hodiaŭ estuloj, vekiĝantaj inter la Infero kaj la Tero, kiuj tiel strange akordas unu kun la dua, kiel ni kun niaj agoj.

"Ni estas penetritaj de la revo pri renoviĝo kaj paco, ni aspiras eniron en la Superan Vivon, sed kiu povus hav- igi al si aliulan respekton, ne kvitiĝinte kun la Leĝo?

"Neniu iras antaŭen, ne elpaginte siajn ŝuldojn.

"Kiel iri la vojon de la anĝeloj, havante piedojn al- gluitajn al la vojo de la homoj, kiuj akuzas nin pri niaj eraroj kaj tiel pelas nian memoron al la amasa enabism- iĝo en la ombron?!"

Druso faris nelongan paŭzon kaj post multesignifa gesto, kvazaŭ montrante al la turmentata ekstera ĉirkaŭ- aĵo, per kortuŝanta tono daŭrigis:

- Cirkaŭ nia domo de laboro kaj espero klakas inferaj skurĝoj... Kiom multaj animoj, ŝtoniĝintaj en ribelo kaj maldisciplino, tie frenezumas, malnobligante sin mem?

"La Cielo estas konkero, sed ne ia perfortaĵo. La Dia Leĝo, sin bazanta sur neerarema justeco, aplikiĝas al ĉiuj egale; tial nia konscienco spegulas la lumon aŭ la mallumon de niaj individuaj kreaĵoj. La lumo, klar- igante nian vidadon, senvualigas al ni la vojon; la mal- lumo, nin blindigante, katenas nin en la karcero de niaj eraroj.

"Tiu Spirito, harmonianta kun la Superaj Decidoj, ekvidas la proksiman horizonton kaj paŝas, kuraĝe kaj serene, antaŭen, por ĝin transiri; sed tiu alia, kiu mis- uzas sian volon kaj racion, rompante la ĉenon de la Diaj benoj, teksas ombron ĉirkaŭ si mem, izoliĝas meze en afliktantaj inkuboj, fariĝas nekapabla por la plua marŝado.

"Tiamaniere difinante la pozicion propran al ĉiu el ni, mi asertas, ke ni estas animoj, starantaj inter la lumo de la plej altaj aspiroj kaj la nebulego de la abomen- indaj ŝuldoj, animoj, al kiuj la reenkarniĝo, kiel reko- menciĝo de lernado, estas de la Plej supra Boneco favor- koraĵo, kiun ni devas profiti por nia nepre necesa senŝuldiĝo.

"Vere ni ankoraŭ longe suferos de nia ligiteco kun niaj kamaradoj de malsobreco kaj diboĉado; tamen, ricevante novajn okazojn por laborado sur la materia kampo, ni povas reformi la destinon, liberiĝante de kaŝ- indaj ŝuldiĝoj kaj, plej precipe, entreprenante novajn kulturejojn de amo kaj digno, instruado kaj altiĝo.

"Submetante nin al la ordonoj de la leĝoj, regantaj en la karnosfero, ni ekhavos la feliĉon renkonti malnov- ajn malamikojn sub la kelkatempa forgesovualo, kaj tiel la gravega reproksimiĝo fariĝas por ni pli facila. De- pendos do de ni mem fari el ili amikojn kaj kunulojn, ĉar, humile kaj amoplene suferante ilian nekomprenemon kaj antipation, ni rafinos niajn sentojn kaj pensojn, kre- ante en niaj animoj novajn elementojn pro vivo eterna."

Nun, kiam la Instruanto iom paŭzis, mi turnis min al la ĉeestantoj, kiuj lin aŭskultis rave penetrite de plej profunda meditado. Al kelkaj el la malsanuloj, tie vice troviĝantaj, staris larmoj en la okuloj, kaj aliaj havis la ekstazan mienon de homoj, sin tenantaj inter konsolo kaj espero.

Druso, kiu ankaŭ sentis la efikon de siaj vortoj ĉe la rekuraĝigitaj aŭdantoj, parolis plue:

- Ni estas Spiritoj, dronantaj en ŝuldoj kaj devant- aj doni ĉion por nia reboniĝo. Ni jam de nun komencu krei al ni kaj interplekti rehonorigajn kaj edifajn pens- ojn, por plifaciligi la rekonstruadon de nia estonteco.

"Ĉiun, kiu nin ofendis, ni volontiĝu pardoni, kun la sincera decido peti pri pardono niajn viktimojn.

"Donante nin al preĝado kaj al servado al nia pro- ksimulo, ni rekonu en la malfacileco de entreprenoj la bonan genion, kiu nin helpas, instigante nin al pli granda peno.

"Kolektante ĉiajn niajn kapablojn, ni disdonu en la nin ĉirkaŭantaj regnoj de mallumo kaj doloro la helpon de la preĝo kaj de nia frata brako, preparante la re- venon sur la batalkampon - la enkarnan regionon -, kie la Sinjoro per tiu beno, iu nova korpo, helpos nin forgesi malbonon kaj replanti bonon.

"Por ni, heredintoj de longa kulpa estinteco, la sfero de la fizikaj formoj simbolas la elirpordon de la infero, kiun ni kreis al ni.

"Superante niajn moralajn mizeraĵojn kaj forviŝante malnovajn makulojn, kio estas venko super ni mem, ni rafinos niajn spiritajn ecojn, por ke, altiĝante, ni povu aletendi amikajn manojn al tiuj, kuŝantaj en la ŝlimo de malfeliĉo.

"Ni, kiuj longe vagadis en la ombro, turmentataj migrintoj tra suferado; ni, kiuj spertis la glaciodezerton kaj la fajrotorturon en la premata animo, ĉu ni povus ricevi feliĉon pli grandan ol tiu, supren iri kelkajn ŝtup- ojn en la Ĉielo, por sekure iri malsupren en la inferojn, kie ni savu niajn plejamatojn, hodiaŭ perdiĝintajn, kiel ni hieraŭ, en la kavernoj de mizero kaj morto?"

Dekoj da ĉeestantoj tiam sin reciproke ekrigardis, mirante kaj kontente.

En tiu momento aŭreolis la Mentoron dolĉa helo, kiu elradiis el lia torako per opalecaj fajreroj.

Mi ekrigardis mian kunulon kaj, vidante liajn okul- ojn nebulitaj de larmoj, mi penis sufoki mian propran emocion.

La Instruanto ne parolis kiel ia lerniganto, nur teo- rie. Lia voĉo havis la tonon de homo, portanta profunde suferitan doloron, kaj li alparolis siajn humilajn aŭskult- antojn, tie kunvenintajn, kvazaŭ ili ĉiuj estus liaj infanoj tre karaj por lia koro.

Ni petu la Sinjoron - li kortuŝite daŭrigis -, ke Li donu al ni fortojn por la venko, kiu aŭroros en ni por la granda kompreno. Nur tiamaniere, superfort- ante nin mem por la realkonformiĝo al la Leĝo, ni ri- cevos nian liberigilon!

Nun, kiam silentiĝis la domestro, stariĝis el inter la ĉeestantoj malgaja sinjorino, kiu, veninte antaŭ nin, sin turnis al li kun larmoj:

Mia amiko, pardonu mian impertinentecon. Kiam mi foriros al la surtera kampo kune kun mia filo? Kiel por mi nur eble, mi vizitas lin en la mallumo... Li min ne vidas nek aŭdas... Ne konsciante la moralan mizer- on, en kiu li sin tenas enfermite, li estas ĉiam ankoraŭ aŭtoritatema kaj malhumila... Paŭlo tamen estas por mi ne malamiko, sed neforgesebla filo... Ho ve! Kiel la amo povas fari al si tian grandan ŝuldon?!

Jes... - diris Druso per nebuleca tono. - Amo estas dia forto, kiun ni ofte malnobligas. Tiun forton ni prenas pura kaj simpla el la vivo, kun kiu la Sinjoro nin kreis, sed el ĝi ni elpensas malamon kaj disharmo- nion, kruelecon kaj konsciencoriproĉon, kiuj nin longege restigas en la ombro... En dornplenaj labirintoj kon- cerne la Leĝon ni implikiĝas, pli ol pro alia motivo, pro amo, amo miskomprenata, amo miskondukata...

Kvazaŭ returne de momenta penetro en sian intern- an mondon, li eklumigis la rigardon per pli viva brilo, ekkaresis la manojn de tiu turmentata virino kaj dir­is al ŝi:

Ni esperas, ke vi povos baldaŭ kolektiĝi al via filo por la altvalora entrepreno de elpago. Laŭ la in- formoj, kiujn ni havas, li ne longe restos plu en siaj nunaj inhibicioj. Ni estu trankvilaj kaj plenaj de fido...

Dum la kompatinda foriris kun rideto de pacienco, la Instruanto jene antaŭ ni konsideris tiun aferon:

Tiu nia fratino posedas bonegajn moralajn ecojn, tamen ŝi ne sciis direkti la patrinan senton rilate al sia filo, troviĝanta en la ombro. Ŝi sugestis al li ideojn pri pereiga supereco, kiuj kristaliĝis en lia menso kaj facil- igis al li la atakojn de ribelado kaj bruteco. Fariĝinte ia socia "tiraneto", la malfeliĉulo estis senkonscie tren- ita en la malluman marĉon post la morto de la korpo; hodiaŭ, sentante sin responda pri la semitaj eraroj, kiuj ruinigis lian vivon, la malfeliĉa patrino klopodas por lin denove havi ĉe si.

Ĉu ŝi realigos tian intencon? - demandis Hilario interesite.

Ni tion ne dubu - rediris konvinkite nia amiko.

Sed... kiel?

Moliĝante koncerne sian moralan respondecon per la troo da komforto, nia amikino reenkarniĝos en mi- zerega medio; tie, kiam denove juna sed senhelpa virino, ŝi ricevos tiun saman infanon, kiun ŝi mem implikis en la iamaj fantaziaĵoj de frivola riĉulino. Ĉe la manko de monrimedoj ŝi konstante inspiros al li heroecon kaj kuraĝon, igante lin pli ĝuste vidi la vivon kaj purigante liajn fortojn en la forĝforno de malfacileco kaj suferado.

Ĉu ili venkos en tiu malfacila provo? - ree de­mandis mia kunulo kun evidenta scivolo.

La venko estas la feliĉo, kiun ni ĉiuj al ili deziras.

Kaj se ili perdos tiun planatan batalon?

Certe - respondis la direktoro per esprimoplena tono - ili en pli malbona stato revenos en la profund- egaĵojn, kiuj nin ĉirkaŭas...

Malgaje ridetinte, Druso aldonis:

Ĉiu el ni, enŝuldigitaj Spiritoj, renaskiĝante en la karno, portas kun si en la medion de la homoj lum- strion el la ĉielo, kiun ni revas konkeri, kaj vastan mal- lumveston el la infero, kiun li mem altranĉas al si. Kiam ni ne estas sufiĉe fortaj por iri al la ĉielo, kiu donas al ni okazojn por atingi ĝin, tiam ni revenas en la inferon, kiu malantaŭe nin sorĉe allogas...

Nia gastiganto estis parolonta plue, sed malfirme paŝanta maljunulo venis antaŭ nin kaj humile diris:

Ho ve, mia Instruanto, mi estas laca laboradi meze en la ĉi tieaj malfacilaĵoj! Jam dudek jarojn mi portas frenezajn kaj ribelajn malsanulojn en ĉi tiun azil- on! Kiam mi ekhavos mian korpon sur la Tero, por ripozi en la enkarna forgeso apud la miaj?

Druso karesis lian kapon kaj kortuŝita respondis:

Ne senkuraĝiĝu, mia infano! Konsoliĝu! Ankaŭ nin, jam de multe da jaroj, tenas ligite al ĉi tiu domo la postuloj de nia devo. Ni servadu ĝoje. La tagon de nia translokiĝo la Sinjoro difinos.

La maljunulo, kun malgajaj okuloj, nenion pli diris.

Tuj poste la direktoro vibrigis sonorileton kaj la ĉe- estantoj senĝeniĝis por libera babilado.

Simpatie mienanta junulo alproksimiĝis al ni kaj, nin afable salutinte, diris maltrankvila:

Amika Instruanto, aŭdante vian edifan kaj flam- an parolon, mi ekmeditis pri la enigmoj de la memoro... Kial tia forgeso ĉi tie, post la fizika morto? Se mi havis aliajn ekzistadojn antaŭ la lasta, kies erarojn mi penas ripari, kial do mi ilin ne memoras? Antaŭ ol foriri sur la materialan kampon, por la migrado, en kiu mi ricevis mian nunan nomon, mi certe forlasis bonajn amikojn en la spirita vivo; tiel ankaŭ, vojaĝante sur la Tero de kontinento al kontinento, ĉiu homo sur la kajo forlasas karulojn, kiuj lin ne foregesas... Kiel pravigi la amne- zion, kiu neebligas al mi memori pri la amikoj, kiujn mi sendube havas en la malproksimo?

Nu - saĝe konsideris la eldemandito -, la Spi- ritoj, skrupule plenumantaj siajn devojn en la fizika vivo, trankvile reekposedas la memorkapablon, tuj liberiĝinte el la densa korpo, kiu ilin ĉirkaŭvindis; tiam ili denove eniras en la rondon de la noblaj kaj dignaj fratoj, kiuj ilin atendas en la Supera Vivo, celante daŭrigi plu la perfektigan kaj altigan laboron, kiu ilin koncernas. Kon- traŭe, por ni, maltrankvilaj konsciencoj, la morto en la karna envolvilo ne prezentas liberiĝon. Ni forskuas tiun katenon, sed nin ĉiam ligas la nevidebla pilorio de niaj kulpoj; kaj ĉia kulpo, mia amiko, estas peceto da ombro, vualanta nian vidadon. Nia memoro, rilate niajn moral- ajn falojn, iel similas la konatajn fotografiajn plakojn, kiuj, se ne konvene gardataj, ĉiam sentaŭgiĝas.

La Mentoro iom haltis kaj poste daŭrigis:

Ni imagu la menson kvazaŭ lagon. Se la akvo estas kvieta kaj klara, tiam la lumo de la firmamento povas tute ĝuste speguliĝi en ĝi; sed, se la akvo sen- ĉese tumultas, perdiĝas do la bildoj ĉe la rompiĝo de la ruliĝantaj ondoj, precipe tiam, se la ŝlimo, kuŝanta sur la fundo, ekaperas sur la supraĵo. Ĝustadire, ni estas ĉi tie, en la malsuperaj regionoj, estuloj tre malproksim- aj de la spirita revirtiĝo, kvankam elkarniĝintaj.

La konsultanto aŭskultadis lin videble surprizita, kaj estis jam faronta aliajn demandojn ĉe la silentiĝo de Druso, sed ĉi tiu, antaŭveninte lin, akcente aldiris per amika tono:

Observu la realon en vi mem. Malgraŭ la studoj, al kiuj vi nun vin donas, kaj malgraŭ la belaj esper- oj, hodiaŭ okupantaj vian koron, via penso tamen vivas alligite al la lokoj kaj medioj, el kiuj vi, per la morto, vin ŝajne tiris. Survoje al la spirita stadio, vi ĉiam ankoraŭ identiĝas kun la nebulaj rememoraĵoj, restantaj malproksime, en la tempo: hejmo, familio, ne tute likvid- itaj ŝuldiĝoj... Ĉio ĉi estas balasto, inkliniganta vian menson al la materiala mondo, kie niaj ŝuldoj postulas sinoferon kaj pagon.

Vere, vere... - kortuŝite sopirĝemis la junulo.

Sed la Instruanto daŭrigis:

Sub hipnoto nia memoro povas regresi kaj mo- mente reakiri sian plenan potencon; sed tio estas per- fortaĵo..., kaj en ĉio estas konsilinde obei la saĝecon de la Naturo. Ni senmakuligu tiun spegulon, la menson, kuŝantan sub la ŝlimo de pento, riproĉo de konscienco kaj kulpo, kaj tiu dia spegulo reflektos la sunon kun la tuta brilo de ĝia pureco.

Druso estis parolonta plue, sed la alveno de kun- laboristo devigis nin meti finon al la afero.

Agado sur la memoron

La nova kamarado, kiun la domestro prezentis al ni kiel la Asistanton Barreto, vidigante profundan aflikt- on, kiu nebuligis liajn okulojn, komunikis:

Instruanto Druso, en la Kvina Malsanulejo tri el la nove akceptitaj fratoj estas atakitaj de angoro kaj ribelemo...

Mi komprenas - rediris la alparolito -: ĝi estas freneziĝo pro halucina telepatio. Ili ankoraŭ ne estas sufiĉe fortaj, por kontraŭstari la baton de la malicaj ra- dioj, kiujn iliaj malfeliĉaj kamaradoj de malproksime ĵetas kontaŭ ilin.

Kion do fari?

Forkonduku la ordinarajn malsanulojn kaj uzu en la malsanulejo frapantajn radiojn. Nenian alian ri- medon ni disponas.

La sendito ankoraŭ adiaŭis, preterpasante nin, kiam jen alia oficisto sin prezentis, sciigante:

La avizekrano, kiu ne funkciis, jen nun, ĉe la mil- diĝo de la tempesto, ĵus transsendis afliktan mesaĝon... Du el niaj esplorantaroj troviĝas en malfacila situacio en la interkrutejoj de la Granda Mallumo...

Ĉu ili informis precize pri la pozicio?

Jes.

Portu la ricevitajn tekstojn sub la konsideradon de la estro de urĝaj operacioj. Oni sendu helpon kiel eble plej baldaŭ.

Subite venis al ni alia kunlaboristo kaj diris:

Instruanto, mi petas vin pri la necesaj paŝoj por la solvo de la afero de Jona. Ni nun kaptis sciigon de niaj fratoj, ke lia reenkarniĝo eble definitive fiaskos.

La unuan fojon mi rimarkis, ke la direktanto de la Domo tra la rigardo manifestis fortan maltrankvilecon. Montrante grandegan surpriziĝon, li demandis la sen- diton:

Kio nome estas la malhelpo?

Sentante liajn krudajn fluidecaĵojn, Cecina, la estonta patrino, rifuzas ricevi lin. Ni ĉeestas la kvaran abortprovon en la tria monato de gravedeco, kaj ĉion eblan ni faras, por tenadi ŝin en la patrina digno.

Druso ekmontris sur la vizaĝo signon de serena fir- meco kaj akcente diris:

Tio estos vana. La juna patrino lin ricevos laŭ siaj propraj ŝuldiĝoj. Cetere ni bezonas la enfermiĝon de Jona en la materian korpon minimime dum sep teraj jaroj. Konduku Cecinan ĉi tien ankorau hodiaŭ, tuj kiam ŝi nature endormiĝos, por ke ni povu helpi ŝin per la necesa magneta operacio.

Aliaj servantoj unu post alia venadis. Soifante klar- igojn, mi iris kune kun la Asistanto Silas al proksima angulo de la ĉambro, for de ili, kaj flustre, por ne mal- ordigi tiun ejon, mi lin superŝutis per demandoj.

Kiuj estas ĉi tiuj oficistoj? Ĉu estas do pravigeble ĝeni la domestron tiamaniere, per tiom da petoj pri kon- silo, se la administraj laboroj povus kompreneble esti disdividitaj?

Mia amiko tuj klarigis al mi la aferon, dirante, ke tiuj senditoj estas ne simplaj taskofaristoj, sed labor- kondukistoj, subestroj de difinitaj sekcioj; ili ĉiuj estas Asistantoj aŭ Adjunktoj, kleraj kaj respektindaj, kun grandegaj prirespondoj, oficistoj, kiuj sin turnas al Druso nur post ĉiuj paŝoj fareblaj en la limoj de la aŭtoritato esence propra al ili. La afero estis do demando ne pri centralizado, sed pri intensa batalado.

Kaj tiu afero pri la reenkarniĝo en danĝero? - mi respektoplene kuraĝis demandi. - Ĉu la domo pov- as kun certeco eldiri sian opinion pri la solvo de tiaspeca okazo?

La alparolito bonvoleme ridetis kaj respondis:

Por la bona kompreno de mia parolo mi diru, ke, kiel fariĝas reenkarniĝoj ligitaj al la superaj tavoloj, tiel estas tiaj, rekte alkroĉitaj al la malsuperaj ŝtupoj. Kiel pundomo estas institucio en la homa medio pro la ordinara monda krimeco, tiel same ekzistas infero en la spiritaj regionoj dank'al kulpo en la konsciencoj. La karnosfero jam posedas juĝopovon kun la sincera inter- esiĝo helpi la krimulojn revirtiĝi per kondiĉa liberiĝo aŭ per malliberejoj-lernejoj, starigitaj de la aŭtoritatuloj mem, prezidantaj en la homaj tribunaloj en la nomo de la leĝoj; nu, ankaŭ ĉi tie la reprezentantoj de la Dia Amo povas uzi rimedojn de favorkoreco por la bono de ŝuldantaj Spiritoj, se nur ĉi tiuj montriĝas indaj je la helpo, kiu plifruigas ilian kvitiĝon kaj rehonoriĝon.

Tio do signifas - mi diris -, ke laŭ la strikta surtera logiko - mi uzas ĉi tie vortojn, kiajn uzas homo en sia enkarna provado - ekzistas reenkarniĝoj en abso- luta rilato kun la inferaj regionoj...

Jes, kiel do ne? Tiaj utilas kiel altvaloraj okaz- oj, oportunaj por la liberiĝo el la ombraj rondoj. Kaj ĉar tiaj renaskiĝoj en la karno havas karakteron nur de kulpelpaga laboro, ĉe multaj okazoj ili tial estas entre- prenoj, kiujn ja ĉi tie planas kaj plenumas bonfarantoj, ricevintaj la rajton agadi kaj helpadi en la nomo de la Sinjoro.

Cu en tiaj okazoj - mi intermetis - la Instru- anto Druso havas la necesan rajtigon por solvi similajn demandojn?

Nia estro - volonte respondis tiu amiko -, kiel kompreneble, ne havas senliman povon, kaj ĉi tiu ins­titucio estas sufiĉe ampleksa por ensorbi liajn plej grand- ajn zorgojn. Tamen en la enkarniĝaj aferoj li agas kiel intera aŭtoritato.

Kiamaniere?

Du fojojn en la semajno ni kunsidas en la Kun- venejo () de la Domo, kaj la lumdelegitoj, per konven- aj rimedoj, decidas la aferon, ekzamenante la procesojn, kiujn nia domo submetas al ili.

(*-1 Intima templo de la institucio. - Noto de la Aŭtoro.

Lumdelegitoj?

Jes, ili estas komisiitoj de la anĝelaj Inteligentoj, kiuj ne deturnas sian rigardon for de la inferaj region- oj; efektive, kvankam la ombrogenioj tion ne konsentas, tamen la fortoj de la Ĉielo ja zorgas pri la infero, kiu ekzistas ĝustadire por kontroladi la renobligan laboron sur la Tero.

Kaj ridetante:

Kiel malsanulo bezonas medikamenton, tiel same ni devas ricevi spiritan purigon, por nin pretigi por la vivo en pli altaj sferoj. La infero, rilate al la animo, kiu ĝin kreis al si, estas tio sama, kiel la forĝejo est­as por la kruda fero: ĝi purigas kaj donas konvenan formon...

Nia kamarado estis daŭrigonta, sed stranga bruo turnis al si nian atenton, samtempe kiel sendito fulme enkuris tra unu el la pordoj, tute proksima al ni, kaj, veninte antaŭ Druson, sciigis:

Instruanto, post la kvietiĝo de la tempesto nin denove atakis la diserigaj radioj...

Sur la vizaĝo de la direktoro ekmontriĝis maltran- kvilo kaj li ordonis:

Ŝaltu la elĉerpajn bateriojn. Ni observos la de- fendon el la Gardistejo.

Tuj poste li nin invitis akompani lin. Silas, Hilario kaj mi lin senhezite sekvis.

Ni trairis tre longajn koridorojn kaj vastajn salon- ojn, ĉiam supren, kaj poste ni komencis rekte supreniri.

La tiel nomata "Gardistejo" estis turo, provizita per helica ŝtuparo kaj alta kelkdekojn da metroj super tiu komplikita domego.

Sur la supro ni ekripozis en negranda kabineto, kie kuriozaj aparatoj ebligis al ni rigardi la ĉirkaŭaĵon. Ili similis etajn teleskopojn, kiuj funkciis kiel ĵetiloj de ra- dioj disbatantaj la nebulegon; tra ili ni ĝuste ekkonis tiun korŝiran ĉirkaŭaĵon, kie svarmis agresivaj kaj strang- aj estuloj, terurite forkurantaj antaŭ granda nombro da aliaj, kiuj manovris kun kuriozaj maŝinoj, kvazaŭaj ka- nonetoj.

Ĉu nin sieĝas ia atakanta armeo? - mi demand- is mirigita.

Ĝuste tiel - trankvile jesis Druso -; sed tiaj atakoj estas ordinaraj okazaĵoj. Per tiaj invadoj niaj malfeliĉaj fratoj pretendas formovi nian domon kaj al- konduki nin al inerteco, por ekmastri la regionon.

Kaj tiuj maŝinoj, kio ili ja estas? - demandis kun mirego mia kunulo.

Ni povas ilin difini kiel kanonojn por elektrona bombardado - informis la direktoro -. La malŝargoj kontraŭ nin estas zorge preparataj, por ke ili atingu nin sen ia eraro pri la ĵetrapideco.

Kaj se ili trafus nin? - demandis mia kolego.

Ili certe naskus ĉi tie diserigojn, povantajn kon- duki nin al plena ruino, jam ne parolante pri la perturb- oj ĉe niaj fratoj, ankoraŭ nekapablaj fari ian ajn penon por la elmigrado. Efektive, la radioj, pafataj kontraŭ nin, enhavas torturajn elementojn, kiuj naskas la plej seriozajn atakojn de teruro kaj frenezo.

Ne malproksime de ni timegiga bruo skuis la atmos- feron. Ŝajnis al ni, kvazaŭ miloj da nevideblaj pafaĵoj sovaĝe traŝiras la aeron, siblante en malgranda distanco de ni kaj estingiĝante per sekaj kraketoj, kio faris sur ni plej terurantan impreson. Eble tial, ĉar Hilario kaj mi montris nebrideblan miregon, Druso rimarkis per pa- treca tono:

Ni estu trankvilaj. Niaj elĉerpaj baterioj funk- cias efike.

Kaj li montris antaŭ niajn teruritajn okulojn al granda kordono da metalaj stangoj, tute ĉirkaŭanta la citadelon, kvazaŭ longa vico da lerte disstarigitaj fulmo- ŝirmiloj.

Ĉe ĉiu trafo sur la atakatan flankon ekŝprucis spark- oj, kiuj, altirite de la supren turnitaj pintoj, ekfajreris ĉe la punktoj de kontakto.

La spektaklon, en ĝia terura beleco, videble per nuda okulo, karakterizis la flagrado de la kontrastoj inter la grandega ombro kaj la fulmanta lumo.

La konfliktoj ĉi tie ne ĉesas - diris la direktoro kun serena digno -; ni tamen en ĉi tiu Domo sciiĝas mem, ke paco estas ne konkero de inerteco, sed ja frukto de la ekvilibro inter fido al la Dia Potenco kaj konfido al ni mem, en la servado por la venko de bono.

Sed en ĉi tiu momento envenis oficisto kaj diris:

Instruanto Druso, laŭ la ricevitaj rekomendoj la malsanulo, gastigita en la lasta nokto, estis lokita en la ĉambro por magneta kuracado kaj nun atendas vian helpon.

Ĉu li sukcesis ion diri?

Ne. Li ĉiam ankoraŭ nur ĝemas de tempo al

tempo.

Nenia identiga signo?

Nenia.

La senlaca Mentoro invitis nin sekvi lin, atentigante, ke la supozeble farota operacio povos doni grandvalor- ajn studelementojn al la laboro, kiun ni intencis efek- tivigi.

Post nelonge ni kvar ektroviĝis en ne malgranda ĉambro, rimarkinda per sia simpleco kaj sia kvietiga blua koloro.

Sur malmuntebla tablo surdorse kuŝis misforma viro, nur spiranta.

Sincere parolante pri tiu homo antaŭ niaj okuloj mi diru, ke la aspekto de tiu malfeliĉulo, malgraŭ la flegado, kiun li jam antaŭe ricevis, estis ja naŭza. Li prezentis nekvalifikeblan hipertrofion, kun supermezuraj brakoj kaj kruroj; sed kie plej malagrabla sin montris la plivolumeniĝo de lia perispirito, tio estis la fiziono- mio, kies trajtoj sin ĉiuj intermiksis, kvazaŭ tio estus ia stranga sfero anstataŭ kapo.

Ĉu li estas iu, elkarniĝinta ĉe ekbato de veturilo sur la Tero kaj ĉi tie atendanta la kvietigon de siaj doloroj, kiel oni ja devas agi kun la ordinaraj viktimoj de tiaj akcidentoj?

Druso eksentis mian silentan demandon kaj klarigis:

Li estas kamarado malfacile identigebla, kiun ĉi tien venigis unu el niaj helpekspedicioj.

Sed ĉu la materian mondon li forlasis antaŭ ne- longe? - demandis mia kolego, tiel dolore impresita, kiel mi.

Ni tion ankoraŭ ne scias - respondis la direk- toro -. Li estas unu el tiaj kompatindaj animoj, kiu kredeble eliris el la karnorondo sub la potenco de terura obsedo, tiel terura, ke li laŭŝajne ne povis profiti de la spirita helpo de la karitemaj legioj, laborantaj ĉe la tomboj. Sendube li sin eltiris el la densa korpo sub abso- luta mensa subjugigo kaj enretiĝis do en sufokantajn problemojn.

Sed kial tia granda malfeliĉo? - demandis Hila- rio, posedita de mirego.

Mia amiko - bonvoleme respondis Druso -, ĉu ne estus pli saĝe esplori la motivojn, kial ni decidas fari tiajn teruregajn ŝuldojn?

Kaj ŝanĝinte la voĉtonon, kiu fariĝis iom malgaja kaj kortuŝanta, li konsilis:

La inferaj regionoj estas plenplenaj de la sufer- ado, kiun ni mem kreis al ni. Ni devas ekvilibre tenadi kuraĝon kaj kompatemon sur la sama nivelo, por sen- erare plenumi niajn taskojn en ĉi tiuj lokoj.

Mi ekrigardis tiun malfeliĉan fraton, ĉiam ankoraŭ profunde malviglan, kia estus malsanulo en komato; kaj konsiderante la postulojn de nia lernado, mi demandis:

Ĉu ni povus ekscii la motivon de tia miregiga misformeco sub nia esploro?

La direktoro komprenis la konstruan esencon de mia demando kaj respondis:

Ĉi tiu fenomeno havas absolute spiritan karak- teron. Vi ja memoras, ke doloro en la materia korpo est­as okazaĵo reala en la encefalo, sed pure imaga en la organo, en kiu supozeble ĝi suferigas. Per la cerbaj ĉeloj la menso notas la korpan malharmonion kaj devigas la organan teksaĵon fari la kelkfoje malfacilan, turmentan rearanĝon. Ankaŭ ĉi tie la anormala, eĉ monstra as- pekto rezultas el la perturboj de la menso; kripliĝinte pro certaj impresoj aŭ ekzaltite de la suferado, la menso perdas kelkatempe la regadon super la formo, kaj el tio sekvas, ke la delikataj teksaĵoj de la perispirita korpo misfunkcias, tumultante, en nenormala stato. En tia si- tuacio la animo povas fali sub la potencon de malicaj Inteligentoj, kaj el tio venas la bedaŭrindaj okazaĵoj,

pro kiuj ĝi hipnote enabismiĝas en kelkatempan bestecon.

Mi tiam rimarkis, ke la Instruanto, kortuŝita, ne de- ziras teksi pluajn konsiderojn, neniel rilatantajn al la helpo, kiun ni devos doni al tiu malfeliĉulo, kaj mi pri nenio alia demandis.

Druso kliniĝis super lin karese, kiel iu aŭskultanta fraton tre amatan, kaj diris:

Ni penu ion aŭdi de li.

Ne povante reteni la miregon, kiu min posedis, mi demandis:

Cu li dormas?

La Mentoro jese gestis kaj rimarkis:

Nia mafeliĉa amiko troviĝas sub terura hipnoto. Sendube en tian situacion lin pelis kruelaj malamikoj, kiuj, certe por lin torturi, fiksis lian menson sur iu do- lora memoraĵo.

Sed - mi kortuŝita insistis -, ĉu tia turmento povus lin trafi sen ia pravigebla motivo?

Mia amiko - akcente respondis la direktoro -, escepte de la glora vojo de la grandaj animoj, kiuj elekt- as al si la apostoladon de amo, per kiu ili helpas siajn homfratojn, ne ekkreskas la dornarbetaĵo de suferado sen la radikoj de kulpo. Por tia kadukeco nia amiko certe amasigis sur si treege hontindajn ŝuldojn.

Tuj poste, antaŭhaltigante al ni ĉian intencon paroli pri aliaj aferoj, li emfaze diris:

Ni disbatu la magnetajn fortojn, kiuj sufokas liajn vivocentojn, kaj ni helpu lian memoron, ke li li- beriĝu kaj parolu.

Kaj eble tial, ke mia rigardo mute petis lin pri pli detala klarigo, li aldiris:

Ne decus agi laŭ hipotezoj. Estas nepre necese aŭdi krimulojn kaj viktimojn, por ke per la informoj de ili mem ni sciu, kie komenci la helplaboron.

Mi penis deteni min de neĝustatempaj demandoj kaj ekprenis atendan teniĝon.

La Asistanto, Hilario kaj mi spontanee, sen antaŭa interkonsento, tuj faris preĝoĉenon; niaj kuniĝintaj fort- oj kvazaŭ fortikigis la Instruanton, kiu, montrante trank- vilan kaj optimistan mienon, komencis magnetan proced- on per dispelaj emanaĵoj sur tiun senfortan amikon.

La malsanulo reagis, iom post iom moviĝante, kva zaŭ li vekiĝus el longa dormo.

Post kelke da minutoj la direktoro metis sian dekstr- an manon sur lian monstran kapon, kvazaŭ vekante lian memoron; tiu kompatinda estulo tuj komencis ĝemi, vid- igante la teruron de homo, penanta liberiĝi de ia prem- sonĝo.

Ĉar Druso interrompis sian kuracadon, restigante lin en tiu stato, Hilario tial demandis, afliktita:

Ĉu li do restu tiel, ĉe la rando de vekiĝo, ne re- posedinte sin mem?

La tuj a reveno en la realon ne konvenas al li - respondis la amika Mentoro. - Povus lin trafi be- daŭrinda frenezatako, kiu alportus ruinigajn sekvojn. Li konversacios kun ni en tia sama stato, kun la menso implikita en la fiksan ideon, kiu katenas liajn pensojn en unu sama erara rondo, por ke ni sen ia disformigo ekkonu lian turmentegan problemon.

Ĉi tiu rimarko de la direktoro elmontris grandan sperton en la psikologio de la Spiritoj, suferantaj en mal- lumo.

Post nova agado de la Mentoro ĉe la gloto, la mal- feliĉa malfermis la palpebrojn kaj kun frenezaj okuloj ekkriegis:

Helpon! Helpon! Mi estas kulpa! Mi ne povas elteni plu... Pardonon! Pardonon!

Turninte sin al Druso, kiun li certe prenis por ia juĝisto, li ekkriis:

Via juĝista moŝto, via juĝista moŝto! Fine mi povas paroli! Lasu min paroli!

La direktanto de la Domo ekkaresis lian bolantan kapon kaj amike rediris:

Parolu, diru, kion vi deziras.

La vizaĝo de la gastigito kovriĝis per larmoj, tra- vidigante la ekzaltiĝon de la somnambuloj, kiuj aliigas sian propran malfortecon en neatenditan energion, kaj li penteme ekparolis:

Mi estas Antono Olimpo, la kriminto! Mi rakontos ĉion. Vere mi pekis, pekis..., tial estas juste..., ke mi suferas en la infero... La fajro torturas mian animon, tamen ĝin ne forkonsumas... Tio estas la riproĉo de la konscienco, mi ja scias... Se mi scius, mi ne estus far- inta... Tiun eraron, sed... mi ne povis kontraŭstari al la ambicio... Post la morto de mia patro... mi estis devigita... dividi nian grandan bienon kun miaj malpli aĝaj fratoj... Klarindo kaj Leonel... Sed mian kapon regis iaj planoj... Mi intencis ŝanĝi la proprumaĵon,... kiun mi mastrumis,... en riĉan fonton de enspezo, sed... tiu disparceligo min malhelpis... Mi rimarkis, ke miaj fratoj...havas ideojn malsamajn, ol miaj... kaj mi do komencis teksi la projekton, kiun mi fine elplenumis...

Subita plorsingultado sufokis lian voĉon, sed Druso, lin magnete subtenante, insistis ĉe li:

Daŭrigu, daŭrigu...

Mi imagis al mi - pli firme parolis plu la mal- sanulo -, ke mi povos esti feliĉa nur mortiginte miajn fratojn, kaj... kiam estis baldaŭ finiĝonta la proceso de la heredaĵo, mi invitis ilin promeni kun mi... sur barko..., por esplori grandan lagon de nia bieno... Sed antaŭe mi donis al ili trinki narkotan likvoron... Mi kalkulis la tempon, kiam la drogo trafe efikos, kaj... kiam nia konversacio flamadis... , rimarkinte ilian lac- iĝon..., mi intence klinigis la boaton sur konata loko..., kie la akvo estis pli profunda... Ha, kia neforgesebla malfeliĉo! Ankoraŭ nun mi aŭdas iliajn tremigajn kri- egojn de teruro, petantajn pri helpo..., sed... kun sen- sentaj nervoj... post nemultaj minutoj... ili trovis la morton... Mi eknaĝis kun peza konscienco, sed, kun la firme decidita intenco realigi mian frenezan planon..., mi venis al la bordo kaj petis pri helpo... Kun hipo- krita mieno mi pentris nerealan akcidenton... Jen kiel mi ekposedis la tutan bienon, kiun mi post kelka tempo heredigis al Ludoviko..., mia solfilo... Mi estis homo riĉa kaj rigardata kiel honesta... La mono havigis al mi socian respekton kaj publikajn privilegiojn, kiujn la politiko ĝuigas al ĉiuj, venkintaj en la mondo... per sia sagaceco kaj inteligenteco... Iam kaj iam... mi reme- moris mian krimon... , sed... kune kun Alzira... , la neforgesebla edzino..., mi serĉis al mi distriĝojn kaj pro- menojn, kiuj okupus mian atenton... Mi neniam povis esti feliĉa... Kiam mia filo fariĝis plenkreska junulo..., mia edzino serioze malsaniĝis..., kaj de la febro, kiu ŝin konsumis dum multe da semajnoj... ŝi falis en frenez- on... , pro kiu ŝi dronis en la lago... en infera ves- pero... Vidvo... , mi tiam demandadis min mem, ĉu mi ne estas ia marioneto... de la fantomo de miaj viktim- oj..., sed mi timis ĉian parolon pri morto... kaj nur penis ĝuadi tiun ja tute mian riĉaĵon...

La malfeliĉulo, ĉe nia atendo, longe haltis por ripozi kaj tuj poste daŭrigis:

Tamen, ve al mi! Apenaŭ mi fermis la materiajn okulojn..., neniel helpis al mi la pagataj preĝoj..., ĉar apud la tombo miaj fratoj, kiujn mi opiniis mortintaj... fariĝis videblaj antaŭ mi... Aliiĝinte en venĝantojn, ili sieĝis mian tombon... Ili ĵetis al mi la krimon en la vizaĝon... , superŝutis min per plej akraj riproĉoj kaj senkompate min skurĝis... Eble lacaj batadi min,... ili fine kondukis min en malluman kavernon..., kie mi estas reduktita al la inkuba stato, en kiu mi troviĝas... En mia menso... mi vidas nur la boaton en tiu funebra kre- pusko... kaj aŭdas la kriojn de miaj viktimoj..., kiuj strange plorsingultas kaj ridegas... Ve al mi! Mi estas alkroĉita al tiu terura boato..., de kiu mi ne povas dis- iĝi... Kiu igos min dormi aŭ morti?

Kvazaŭ la fino de lia konfeso estus alportinta al li iom da ripozo, la malsanulo falis en profundan apation.

Druso viŝis liajn larmojn, diris al li konsolajn kaj karesajn vortojn, kaj rekomendis al la Asistanto loki lin en la specialan malsanulejon; poste li mediteme parol- is al ni:

Ni jam scias tion necesan, por komenci nian help- an taskon. Ni reprenos la aferon en oportuna momento.

Kaj post longa paŭzo li sopire aldonis:

Jesuo nin subtenu!

Nenian rimarkon ni povis plu fari, ĉar sendito venis komuniki al la Instruanto, ke karavano da ĵuselkarniĝint- oj estas jam proksima, kaj ni akompanis lin al tiu laboro, kiun li nomis "inspektado".

Kelkaj ĵuselkarniĝintoj

Ni venis al vasta ejo, ŝajnanta interna korto laŭ ĝustaj kaj ampleksaj proporcioj. Mi havis la impreson, ke mi eniras en grandegan vestiblon iom similan al iuj surteraj stacidomoj, ĉar sur la apudrandaj sidejoj, ar- tisme dismetitaj, troviĝis dekoj da estuloj, ion videble atendantaj.

Por diri la veron sur neniu el tiuj vizaĝoj mi vidis montrojn de plena ĝojo. El la diversaj grupoj, kelkaj en mallaŭta konversacio, unujn posedis maltrankvileco, aliajn malĝojo.

Preterpase ni povis aŭdi malsamajn dialogojn.

El negranda rondo ni kaptis frazojn kiel jenaj:

Cu vi pensas, ke ŝi nun povus sin deciĉi al la necesa ŝanĝo de sia konduto?

Malfacile. Ŝi tre longe koncentriĝis en la mis- regado de sia propra vivo.

Kelkajn paŝojn plue ni aŭdis el la lipoj de sinjorino, kiu parolis al nubamiena junulo:

Mia filo, tenu vin trankvile. Laŭ informo de la Asistanto Klaŭdio via patro ne venos en tia stato, ke li nin rekonus. Li bezonos multe da tempo por rekon- sciiĝo.

Dum tiu preterirado mi rimarkis nur tiajn pecojn da konversacio, kiel ĉi tiuj.

Ce unu momento, sur tiu multemova loko, Druso ĝentile konfidis nin al la zorgo de Silas, dirante, ke li havas urĝajn taskojn, kiuj absorbos lian atenton. Ni de- nove kolektiĝos morgaŭ, li diris.

La delikata promeso devigis min konsideri la de- mandon pri la tempo. Pro la reganta mallumo ni ne pov- us scii, ĉu estas tage aŭ nokte. Tial la tiea granda horloĝo kun vasta ciferplato, ampleksanta la dudek kvar horojn, faris antaŭ miaj okuloj tian saman rolon, kiel la kompaso rilate al maristo, kaj montris, ke estas jam malfrua nokto ().

Sonoj de nevideblaj soniloj nun tranĉis la aeron; ri- markinte mian scivolon, Silas klarigis, ke la karavano- eskorto envenos post kelke da minutoj.

Mi uzis tiujn momentojn por demandoj, kiujn mi opi- niis necesaj. Propre kiajn estulojn ni tie atendas? Ĵus- elkarniĝintoj - en kia stato? Kiel estis organizata la karavano-eskorto? ĉu ĝi venas al la institucio ĉiutage en ĉiam sama tempo?

La kamarado, kiu volontiĝis por prizorgi nin, inform- is, ke la tuj venontaj estuloj prezentas grupon da dek naŭ homoj, akompanataj de dek servantoj en la domo, kiuj direktis ilian iradon; ili estas ĵuselkarniĝintoj simple menskonfuzitaj, sed tamen meritantaj tuj an flegadon, ĉar ili ne estas en malespero kaj ne tute kompromitis sin ĉe la fortoj regantaj en mallumo. Li sciigis ankaŭ, ke la karavano konsistas el laboristo-specialistoj sub la es- treco de Eskortestro, vojaĝantaj modeste, sen altstilaj veturiloj, nur kun la materialo nepre necesa al irado en la peza medio de la mallumo, helpate de kelke da serv- emaj inteligentaj hundoj.

La Domo - li klarigis plu - havas du tiajn grup- ojn. Ĉiutage unu el ili venas en tiun reĝustigan azilon kaj ili alternas en la pia helpa laboro, sed ili ne estas submetitaj al ia rigora horaro por la alveno, ĉar la migr- ado tra la regno de mallumo ordinare obeas al cirkons- tancaj faktoroj.

Nia dialoganto apenaŭ finis ĉi tiun klarigon, jen la migrintoj envenis en la grandegan korton.

(*-1 Mi parolas pri regionoj, kuŝantaj en la rondo de la terglobo mem kaj obeantaj ties samajn leĝojn pri la tempo. - Noto de la Aŭtoro.

La prirespondaj kunlaborantoj laŭŝajne estis trankv- ilaj, tamen ĉe iuj el ili la rigardo travidigis profundan absorban zorgon. Sed la enkondukitoj, ekster kvin, sen- memore kaj dormante venintaj sur hamakoj, vidigis evi- dentajn perturbojn, kiuj ĉe kelkaj montriĝis per mal- agrabla, kvankam kvieta frenezo.

Dum la flegistoj ame kaj serveme klopodis por ilin helpi kaj la hundoj sin kuŝigis lacekonsumitaj, tiuj ĵus venintaj estuloj paroladis kaj protestadis, elmontrante absolutan mensan forestecon for de la realo kaj naskante kompaton kaj ĝenatecon.

Silas invitis nin meti manon al laboro; efektive, ni devis iel kunhelpi.

La karavanestro venis antaŭ nin kaj la Asistanto nin amike prezentis al li. Tio estis la Eskortestro Macedo, brava direktanto de helptaskoj.

Amikoj kaj parencoj de la ĵusvenintoj nun ĉirkaŭis ilin, kun mieno de ĝojo kaj sufero.

Kelke el la sinjorinoj, kiujn ni antaŭe vidis sopirege atendantaj, nun ploris malfacile retenatajn larmojn.

Mi rimarkis, ke tiuj Spiritoj ĵus forlasintaj la dens- an korpon, pro sia nuna menskonfuziteco kunportas ĉi- ujn signojn de la malsanoj, kiuj kaŭzis ilian elkarniĝon. Supraĵa kuracista esploro sendube povus facile konduki al ĉiu individua diagnozo.

Simpatia sinjorino alproksimiĝis al junulino, iranta apogita al zorgema flegistino de la institucio, kaj, ŝin brakumante, senvorte ekploradis. La ĵus liberiĝinta ju­nulino ricevadis ŝiajn karesojn, kortuŝe petegante:

Ne lasu min morti! Ne lasu min morti!

Montriĝante enfermita en la memoro pri siaj lastaj momentoj en la surtera korpo, ŝi kun larmantaj angoraj okuloj antaŭenpaŝis al Silas kaj ekkriis:

Pastro, pastro, faligu sur min la benon de la lasta sanktoleado, tamen forturnu de mia animo la falĉilon de la morto! Mi penis forlavi mian kulpon ĉe la fonto de karito al la nefavoritoj de la sorto, sed mia maldanko kontraŭ mia patrino tre laŭte krias en mia malfeliĉa kon- scienco! Ho ve! Kial fiero blindigis min en tia grado, ke mi ĵetis ŝin en mizeron? Kial mi antaŭ dudek jaroj ne havis tian komprenemon, kiel hodiaŭ? Ho ŝi kompat- inda, mia pastro! Cu vi ŝin memoras? Ŝi estis malemi- nenta aktorino, kiu min plej dolĉe vartis, koncentris en mi sian ekzistadon... De la brila scenejo ŝi deiris al pen- iga hejma laborado, por akiri nian panon... Kontraŭ ŝi staris la socio, kaj mia patro, ne kuraĝante lukti por la feliĉo de ni ĉiuj, frakasita kaj malfidela al la devoj, kiujn li prenis mem sur sin, lasis ŝin iele-trapele barakti en ekstrema mizero...

La mafeliĉa virino iom haltis, konfuzante siajn pro- prajn larmojn kun tiuj de la nobla matrono, kiu ŝin alpremis al sia brusto, kaj kun la menso ankoraŭ implikita en la konfeso, kiun ŝi faris in extremis, daŭrigis, kvazaŭ ŝi havus apud si iun pastron:

Pastro, pardonu min en la nomo de Jesuo! Far- iĝinte plenkreska junulino kaj mastrino de la granda doto, kiun mia patro al mi donis, mi hontis pri mia patrino, tiu anĝelo, kiu super miaj tagoj etendis siajn blankajn flugilojn, kaj, alliginte min al la vantama viro, kiun kiu mi edziniĝis, mi ŝin forpelis de nia domo! Ho, mi anko- raŭ sentas la froston de tiu terura adiaŭa vespero! Mi ĵetis al ŝi en la vizaĝon kruelajn frazojn... Por pravigi la malnoblecon de mia koro, mi ŝin senkompate kalumni- is! Intencante levi min en la okuloj de la edzo, mi men- sogis, ke ŝi ne estas mia patrino; mi akuzis ŝin kiel or- dinaran ŝtelistinon, kiu forrabis min ĉe mia naskiĝo! Mi repentras al mi la rigardon de doloro kaj kompato, kiun ŝi direktis al mi ĉe la adiaŭo... Ŝi ne plendis, ŝi ne reagis... Ŝi min nur rigardis malgaje, kun okuloj ŝvel- intaj de plorado!

En tiu momento la ŝin subtenenta sinjorino ekka- resis ŝiajn senordiĝintaj harojn kaj penis ŝin konsoli:

Ne ekscitiĝu! Ripozu..., ripozu...

Ha, kies estas ĉi tiu voĉo? - demandis la junul- ino ekster si de angoro.

Kaj palpante tiujn mildajn manojn, kiuj karesis ŝi- ajn vangojn, ŝi diris, kvankam ilin ne vidante:

Ho pastro, ŝi kvazaŭ troviĝas ĉi tie, apud mi!

Kaj supren turnante siajn senlumajn kaj petegant- ajn okulojn, ŝi larme ekkriis:

Ho Dio, ne permesu, ke mi renkontu ŝin, antaŭ ol pagi miajn ŝuldojn! Sinjoro, kompatu min, pekulinon, kiu ofendis Vin, humiligante kaj vundante la amoplenan patrinon, kiun Vi donis al mi!

Sed kun helpo de du flegistinoj la simpatia sinjorino, ŝin konsolante, kuŝigis ŝin sur porteblan liton kaj dank'al nesuperebla karesemo igis ŝin silenti.

Kunhelpinte la komfortigon de la malsanulino, Silas, ĉe mia emocio, klarigis:

La nobla sinjorino, kiu prenis ŝin en siajn brak- ojn, estas la patrino, veninta renkonte al sia filino.

Kio do! - ekkriis Hilario terurita.

Jes, ŝi ame akompanos ŝin, sed sin ne rekonig- ante, por ke la kompatinda elkarniĝinta junulino ne su- feru malutilajn afekciojn. La perispirita traŭmo kaŭzis longedaŭrajn malekvilibron kaj afliktiĝon.

Kaj kial la malsanulino decidis tiel surprize kon- fesi sian kulpon? - scivole demandis mia kolego.

Ĝi estas ordinara fenomeno - respondis la Asist- anto. - La mensaj kapabloj de nia suferanta fratino ŝtoniĝis ĉe la riproĉo de konscienco pro la plej granda eraro en ŝia lasta ekzistado, kaj ĉar la morto devigis ŝin pli serioze mediti pri sia faro, tial ŝi sin fordonis tuta al tiaj rememoroj. Konfesinte la romkatolikan religion, ŝi ankoraŭ pensas, ke ŝi staras antaŭ pastro, kaj akuzas sin pri la kulpo, kiu makulis al ŝi la vivon...

Tiu sceno estis min profunde vundinta. La krudeco de tiu vidaĵo, kiun la vero prezentis al mi, pelis min al dolora meditado.

Ne ekzistas do kaŝitaj malbonaĵoj sur la Tero! Ĉiaj krimoj, ĉiaj mizeraĵoj de homo iam kaj ie nudiĝos!

Silas komprenis la amarecon de mia meditado kaj venis al mi helpe, rimarkante:

Jes, mia amiko, vi ĝuste observas. La Kreitaĵaro de Dio estas glora lumo. Ĉia ajn ombro de nia kons- cienco restas stampita en nia vivo tiel longe, ĝis ni mem forlavos la makulon per la ŝvito de la laboro aŭ per la larmoj de la kulpelpago...

Kaj vidante la afliktoplenajn kaj elkorajn ekkriojn ĉe la revidiĝo, kiu tie okazis antaŭ niaj okuloj kaj en kiu infanoj kaj gepatroj, geedzoj kaj amikoj rekolektiĝis, la Asistanto aldiris:

Al ĉi tiuj regionoj de maltrankvilo ordinare venas tiuj, pli profunde fosintaj en si inferajn sulkojn, kiuj kristaliĝis en danĝerajn iluziojn; sed la Senlima Boneco de la Sinjoro permesas, ke la viktimoj, edifitaj en la principoj de kompreno kaj pardono, fariĝu, kun interna feliĉo, sindonaj kirenanoj () de siaj iamaj turmentantoj. Kiel facile konstateble, la senmezura amo de nia Ĉiela Patro ampleksas ne nur la gloratan regnon de la para- dizo, sed ankaŭ la turmentajn provincojn de la infero, kiun ni mem kreas al ni...

Kompatinda virino, apud ni, eksplodis per spasma plorado, interrompante nian amikon. Kun pugnigitaj manoj la malfeliĉa kriis:

Kiu liberigos min de Satano? Kiu min forprenos de la potenco de mallumo? Sanktaj anĝeloj, helpu min! Savu min kontraŭ la timeginda Belfegor! (**}

Silas kunvokis nin al tuja magneta kuracado. Ĉeest- antaj flegistoj serveme alkuris, por ke la krizo ne fariĝu pli serioza.

Malbeninda! Malbeninda! - ripetadis la freneza virino, farante signon de kruco.

Vokante per preĝo la Dian helpon, mi penis haltigi ŝiajn senordajn movojn kaj iom post iom ŝin dormigis.

Kiam ĉio estis jam serena, Silas invitis nin sondi ŝian konfuzitan menson, nun en profunda hipnoto.

Per nedetala mensa analizo mi penis esplori la mal- harmonion, kiu ŝin posedis, kaj plena de mirego mi ri- markis, ke tiu kompatinda amikino nutras harstarigajn pensojn.

Kvazaŭ enradikiĝintan en ŝian cerbon, mi vidis lev- iĝanta el ŝia interno la bestecan figuron de giganta viro, kun longa vosto, mieno de degenerinta kapro, piedoj si-

(>)Aludo al la viro Simon, la kirenano, kiu helpis al Jesuo porti la krucon al Kalvario, laŭ Mateo, 27:32. - La Trad.

(**:' Fantazia kreaĵo de Jean Weier. Vd. Malsupre. -

La Trad.

milaj al ungegoj kaj du kornoj, sidanta sur kruda seĝo; aspektis, kvazaŭ li vivas kun tiu malfeliĉulino en per- fekta simbiozo, en reciproka magneta altiro.

Ĉe mia silenta demando la Asistanto informis:

Tio estas mensa figuraĵo, kreita kaj nutrata de ŝi mem. La fantomecaj ideoj de la malnobliga magio, kiaj tiuj de la sorĉarto kaj de la demonismo, kiujn la sin nomantaj kristanaj eklezioj disvastigas sub la pre- teksto ilin kontraŭbatali, nutrante kredaĉojn kaj super- stiĉojn per sorĉelpelaj paroloj kaj ekzorcaĵoj, naskas tiaspecajn imagojn, kiuj okupas malfortajn kaj sin ne gardantajn cerbojn, kaŭzante epidemiojn de halucina timego. La el- karniĝintaj Inteligentoj, sin donantaj al malicaĵoj, uzas tiujn apenaŭ pentritajn bildojn, kiujn la fetiĉisma lite- raturo aŭ la malviglanta predikado disdonas sur la Tero, kaj enblovas en ilin kelkatempan vivon; ili agas simile al artisto, kiu profitas de infanaj misformaj figuroj, por preni ilin kiel fundamenton de la lertamanaj desegnoj, per kiuj li impresas la infanan animon.

Ĉi tiu instruo montriĝis al mi kiel ĝustatempa ŝlos- ilo por la solvo de multaj enigmoj en la demando pri obsedo: la malsanuloj ja antaŭe turmentas sin mem kaj poste estas turmentataj de estuloj, kiuj harmonias kun la menskonfuziteco propra al ili mem.

Hilario, kiu atente sekvis la internan duelon inter la senforta malsanulino kaj la penso-formo, ŝvebanta su­per ŝia kapo, kortuŝite diris:

Mi memoras, ke antaŭ multe da jaroj, sur la Tero, mi legis libron, kies aŭtoro estis Collin de Plancy kaj aprobitan de la ĉefepiskopo de Parizo; en ĝi estas donita detala priskribo de diversaj demonoj, kaj mi pensas, ke mi tie vidis figuron similan al tiu, kiun ni nun rekte observas.

Silas rediris, jesante:

Ĝuste tiel. Tio estas, laŭ la notoj de Jean Wier, la demono Belfegor, pri kiu neantaŭvidemaj aŭtoritatoj de la Eklezio permesis, ke li diskonatiĝu en la katolikaj rondoj. Ni konas tiun verkon, pri kiu vi parolas. Ĝi jam de longe kreas grandegajn barojn al miloj da homoj, kiuj senpripense akceptas tiajn bildojn de Satano, kaj ilin prezentas al bestiĝintaj Spiritoj, kiuj ilin uzas por teruraj procedoj de fascinado kaj posedo.

Mi pripensadis la demandon pri la mensaj formiloj en la vivo de ĉiu el ni, kiam la Asistanto, certe kompre- ninte mian demandon, bonhumore parolis:

Ci tie estas facile konstati, ke ĉiu koro konstruas la inferon, kiun ĝi faras mem sia karcero, laŭ siaj pro- praj agoj. Tiamaniere ni havas apud ni tiajn diabl- ojn, kiajn ni deziras, konformajn al la figuro, elektita aŭ skulptita de ni mem.

Sed la helpotasko postulis prudentan atenton, kaj tial ni trasportis la malsanulinon en la puran kaj konvene aranĝitan ĉambron, kiu ŝin atendis.

Post kelke da minutoj ni reiris en la korton, nun sen la antaŭa svarmado kaj silenta. Tie troviĝis nur iaj ne- multaj noktoviglistoj, senlace kaj atente gardostarantaj.

La duonviditaj turmentoj instigis min pensi pri la afero. Mi jam multe studis pri penso kaj mensfiksiĝo, tamen la angoro de tiuj ĵus elkarniĝintaj animoj vekis ĉe mi kompaton kaj preskaŭ teruron.

Mi konfidis al la amiko, kiu min ĝentile akompanad- is, la nedifineblan torturon, kiu min taŭzis, kaj la Asist- anto saĝe klarigis:

Vere, ni staras ankoraŭ malproksime de la ka- pablo koni la tutan kreantan kaj kunigan povon de la simpla penso, kaj tial ni ĉion devas fari por liberigi la homojn el ĉiaj sentoj, kiuj malordigus ilian internan viv- on. Cio, kio faras nin sklavoj al malklereco kaj mizero, al mallaboremo kaj egoismo, al krueleco kaj krimo, fort- igas mallumon kontraŭ lumo kaj la inferon kontraŭ la Cielo.

Kaj eble tial, ke mi varme deziris fari ankoraŭ unu rimarkon pri ĉi tiu transcenta temo, Silas aldiris:

Cu vi memoras, ĉu vi iam legis ian disertacion pri la unuaj eksperimentoj de Marconi ĉe la aŭroro de la sendrata telegrafo?

Jes - mi respondis -, mi memoras, ke tiu kler- ulo ankoraŭ tre juna, sindone studadis la observojn de Henriko Hertz, la granda germana inĝeniero, kiu faris gravajn eksperimentojn pri la elektraj ondoj, konfirm- ante la teoriojn pri la sameco de transiĝo de elektro, lumo kaj elradianta varmo; mi scias ankaŭ, ke, unu fojon, uzante lian oscilatoron kaj ĝin kuplinte kun la anteno de Popoff kaj kun la ricevilo (>) de Branly, en la ĝar- deno de la domo de sia patro, li sukcesis transsendi sen- drate signojn de la morsa alfabeto. Sed..., kian rilaton ĉi tio havas al la pensado?

La Asistanto ridetis kaj respondis:

Ĉi tiu temo estas multesignifa por niaj konsi- deroj. Krom al ĝi ni turnu nian atenton ankaŭ al tele- vidado, unu el la nunaj surteraj mirindaĵoj...

Kaj li aldonis:

Mi parolas pri ĉi tiu afero, por rememorigi, ke ĉe radiofonio kaj televidado la elektronoj, kunportantaj la nuancojn de la parolo kaj la elementojn de la bildo, sin movas en la spaco tiel rapide kiel la lumo, t.e. po ĉirkaŭ tricent mil kilometroj en sekundo. Nu, en unu sola loko povas funkcii du stacioj, unu transsenda kaj la dua riceva, kaj tial, en unu sekundo, vortoj kaj bild- oj povas esti transsendataj kaj ricevataj samtempe, tra- flugante en oneto da tempo grandegajn distancojn en la spaco.

"Ni nun konsideru la penson, vivan kaj agantan fort- on, kies rapideco estas pli granda, ol tiu de la lumo. Elĵetite de ni, ĝi nepre revenas al ni mem, devigante nin konsekvence vivi en ĝia ondo da kreantaj formoj, kiuj nature fiksiĝas en nia spirito, kiam nutrataj de nia de- ziro aŭ atento. El tio sekvas la neforigebla neceso, ke ni loku nin en la plej noblaj idealoj kaj en la plej puraj intencoj de la vivo, ĉar energioj altiras energiojn sam- specajn; kiam ni restadas en malvirto aŭ en ombro, la mensaj fortoj, kiujn ni eligas el ni, revenas al nia spirito, revigligitaj kaj pliintensigitaj de la elementoj, kun ili harmoniantaj. Tiamaniere ili plifortikigas la kradojn de la karcero, en kiu ni senprudente sidas; nia animo far- iĝas ia fermita mondo, kie la voĉoj kaj bildoj de niaj

(*) Pli bone, ŝajnas al mi, estus krei la terminon re- ceptoro. - La Trad.

propraj pensoj, al kiuj aldoniĝas la sugestoj de tiuj est- uloj, alkonformiĝantaj al nia individueco, trudas al ni senĉesajn halucinojn, kelkatempe neniigante niajn subtil- ajn sentumojn."

Kaj post mallonga paŭzo li finis:

- Jen kial, post la demeto de sia materia korpo, ĉe la ordinara fenomeno nomata "morto", la elkarniĝinta homo, sin movante en portilo pli plastika kaj influebla, povas longe restadi sub la potenco de siaj malpli kons- truaj kreaĵoj, implikite en fortika reto da suferado kaj iluzioj kune kun tiuj, kiuj spertas samajn malrealaĵojn kaj inkubojn.

La klarigo ne povus esti pli trafa.

Hilario kaj mi, ni eksilentis, poseditaj de la sama sento de respekto kaj primedito.

Silas rimarkis nian animan teniĝon kaj komplezeme rekomendis al ni ripozon, dum kiu ni povos kelke da horoj senfare sidi kaj... pensi.

Malsanaj animoj

Post la ripozo, al kiu ni nin donis, Silas, laŭ inspiro de la direktanto de la domo, venis inviti nin al pro- meneto en la ĉirkaŭaĵo.

Cetere Druso, per tia inspiro, kontentigis nian intenc- on iom studi la principojn pri kaŭzo kaj efiko ĉe la ĵus- elkarniĝintoj.

Ni sciis, ke la morto de la materia korpo estas ĉiam la unua paŝo al la rikolto el la vivo, kaj tial ne estis al ni nesciate, ke tiu medio apartenas al la plej favoraj por nia praktika lernado, ĉar la grandega Ombrejo, ĉe la rando de la tera kampo, estas ĉiam plene okupita de viroj kaj virinoj, kiuj, ankoraŭ forte ligitaj al la en- karna provo, transiris la gravajn limojn.

Hilario kaj mi ĝoje akompanis nian kamaradon, kaj ĉi tiu, transpasante kun ni larĝan pordegon, kondukant- an eksteren, bonhumore diris al ni, certe konante niajn celojn:

Sen ia dubo de ni, antaŭ nelonge revenintaj de la Tero, la inferaj regionoj, multe pli ol la ĉielaj, taŭgas por esplori la leĝon pri kaŭzo kaj efiko, ĉar krimo kaj pago, malekvilibro kaj doloro apartenas al niaj plej sim- plaj spertoj en nia ĉiutaga aktiveco, dum anĝelaj gloro kaj ĝojo estas superaj statoj de la konscienco, kiuj trans- limas nian komprenpovon.

Kaj disĵetante la rigardon sur la ĉirkaŭajn malĝoj- ajn bildojn, li aldiris, ree donante al sia parolo kortuŝ- antan tonon:

Ni psike staras pli proksime al malbono kaj su- fero. Ni tial tute klare komprenas la afliktantajn de- mandojn, kiuj ĉi tie svarmas...

Laŭmezure kiel ni malproksimiĝis de la domo, ni pli profunde penetris en la ombron, ĉiam pli densan, sed ie kaj ie punktitan de apenaŭ brilantaj torĉoj, kvazaŭ la lumo en la ĉirkaŭaĵo bravege batalus por sin nutri kaj elteni.

Ĝemoj kaj krioj, malbenoj kaj blasfemoj disflugis el la mallumo.

Tuj de la unua rigardo ni rimarkis, ke la spaco, oku- pita de la institucio, estas ortangulo, kaj ke la tereno sub nia esplorado situacias malantaŭ ĝi, kvazaŭ ia grand- ega eksterurba dometaro.

Rimarkinte nian scivolon kaj interesiĝon, la Asist- anto venis renkonte al niaj demandoj, klarigante:

Ni ja troviĝas sur la malantaŭa flanko de nia institucio, sur vasta kampo plenplenigita de menskonfuz- itaj kaj suferantaj Spiritoj.

Hilario, ne malpli surprizita ol mi, sen ĉirkaŭfrazoj

rimarkis:

Ciuj ĉi estuloj, ŝajnas, estas forlasitaj al mal- bonvetero. Cu do ne estus saĝe, se la Domo plivastiĝus, ilin kolektante sub sian protekton kaj defendante per siaj muroj?

Logike - respondis Silas trankvile - ĉi tiu plano estus la plej dezirinda, tamen ni havas antaŭ ni mult- egon da animoj, realĝustiĝantaj al la leĝo. Ci tiu grand- ega amaso da ekzistaĵoj, jam inter ni sen la karna korpo, komenciĝis per grupo da elkarniĝintaj estuloj, kiuj pet- egis la Domon pri helpo sen la kondiĉoj necesaj pro tio. Firme plenumante la programon al ĝi difinitan, nia domo ne povus tuj malfermi al ili siajn pordojn dank'al la mal- espero kaj ribelo, ĉe kiuj ili plezuras, sed ĝi tamen ne flanken metis la eblon helpi ilin laŭpove ekster sia kam- po de agado. Tiamaniere komenciĝis la nuna organizaĵo, kiu, kontraŭ nia volo, estas ia abismo de suferado. Ci tie sendistinge kolektiĝas miloj da estuloj, viktimoj de siaj deliraj kaj mallumaj pensoj. Elirinte el la fazo de konfuziĝo aŭ angoro, kiu povas daŭri tagojn, monatojn aŭ jarojn, ili estas kondukataj en nian institucion, sed ĉi tiu kiel eble sin gardas malfermi sian pordon al kons- ciencoj, ankoraŭ forte alkroĉitaj al sistema ribelado.

Eble tial, ke ni silente repentris al ni la hieraŭajn epizodojn, rememorante la elkarniĝintojn, akceptitajn en la grandan azilon, nia kunulo aldiris:

Vi ambaŭ hieraŭ observis la helpon al malfeliĉa frato, turmentata en mallumo, kaj vidis la alvenon de suferantoj, ĵus liberiĝintaj el la karno. Aliflanke, inter la helpatoj vi vidis Spiritojn senkonsciajn kaj ŝuldantajn, sed ne senprudentajn kaj ribelantajn.

Post ĉi tiu parolo, kiu iel serenigis nian maltrank- vilan menson, Hilario demandis:

Kaj ĉi tiu medio, tiel forte skuata de malfeliĉo, ĉu ĝi ja ricevas la helpon, kiun ĝi bezonas?

Jes - respondis nia amiko -, multe da estuloj, revirtiĝintaj en la Domo, akceptas ĉi tie altvalorajn task- ojn, prenante sur sin fratan helpon sur grandaj kampoj de ĉi tiu turmentoplena regiono. Tie iom sin korektinte, ili alportas ĉi tien la rikoltitajn benojn kaj fariĝas me- ritaj oficistoj por komunikiĝoj. Per ili la administrant- aro de nia institucio akceptas milojn da estuloj, bezon- antaj ĝian korfavoron, kaj scias kun certeco, kiaj sufer- antaj fratoj indas eniron en nian domon post la grada aliiĝo, al kiu ili alkonformiĝas. Dismetinte sin en la regionoj de mallumo, en malgrandaj hejmoj-kulturejoj, ili ĉi tie daŭrigas sian renobliĝon, lernante kaj servante.

Ĉu tamen - scivole ankoraŭ rediris Hilario - tia malfeliĉa kolonio de menskonfuzitaj animoj ja ne su- feras la superpotencon de malicaj Inteligentoj, kiajn ni hieraŭ vidis transe de ĉi tiu loko?

Jes, tiaj atakoj estas ĉi tie konstantaj kaj neevit- eblaj, plej precipe kontraŭ tiujn estuloj n, kiuj forlasis brutiĝintajn kunkulpulojn en inferaj kavernoj aŭ en rond- oj de surtera agado. En tiaj okazoj la viktimoj de tiuj elkarniĝintaj bestioj spertas longajn nepriskribeblajn suferojn per hipnota subjugigo, kiun multaj malbon- genioj plej lerte praktikas.

Post nelonga paŭzo Silas akcente daŭrigis:

Tio estas kelkaj el la formoj de komprenebla tor- turado, kiujn iuj surteraj mistikuloj, ĉe mediuma eks- kurso en la regno de mallumo, nomis puriga ekstermado. Laŭ ilia supozo, la kulpaj animoj post la morto estas terure turmentataj de la demonoj, loĝantaj en mallumo.

Ĉi tiuj informoj de la Asistanto, ligitaj kun la ĝemoj kaj lamentoj, kiujn ni senĉese aŭdadis, faris sur ni mal- agrablan impreson.

Eble tial Hilario, dolore tuŝita de tiuj krioj ĉirkaŭ ni, demandis mirigita:

Sed kial vi diras komprenebla torturado?

Kaj sincere elverŝante sian koron:

Ĉu vi trovas juste, ke tiom da estuloj ĉi tie ko- lektiĝu en tia granda afliktiĝo?

Silas malĝoje ridetis kaj konsideris:

Mi komprenas vian ĉagrenon. Nediskuteble tiom da kunestantaj doloroj ne estus justaĵo, se ilin ne naskus tiuj, kiuj, en la mondo, preferis la ĉiutagan traktadon kun maljusto. Sed, ĉu ne estas ja kompreneble, ke ĉiu rikoltos la frukton el sia propra plantejo? En unu sama peco da malavara neŭtrala tero, vartanto de urtiko ko- lektas urtikon, kiu vundas, kaj fleganto de ĝardeno deŝ- iras floron, kiu parfumas. La grundo de la vivo estas unu sola por ni ĉiuj. Ni ĉi tie, sur ĉi tiu grandega kam- po de angoro, trovus ne animojn simplajn kaj senkulp- ajn, sed estulojn, kiuj misuzis sian inteligentecon kaj sian povon kaj kiuj, memvole surdaj al la saĝo, deviis en la abismojn de frenezo kaj krueleco, de egoismo kaj nedankemo, kelkatempe fariĝinte sklavoj al la malraciaj kaj monstraj mensaj kreaĵoj, kiujn ili al si mem teksis.

Nia konversacio estis tuj interrompita antaŭ dom- eto, kiu ne distingiĝis de la nebulego kaj el kiu ĵetiĝis revigliga lumfasko.

Sentinte nian ĉeeston, grandegaj hundoj, kiujn ni povis vidi de ekstere, en tiu fasko da malforta lumo strange bojetadis.

Alta kaj krudaspekta viro subite ekaperis kaj salutis nin de ĉe la kradpordeto, apartiganta nin de la sojlo, kaj ĝin malfermis al ni.

Silas lin ĝoje prezentis al ni. Tio estis Orzil, unu el la gardistoj en la Domo, servantaj en la regiono de mallumo.

Post nelonge ni troviĝis en la intimeco de varmeta

ĉambro.

Ĉe la admonkrioj de la gardisto du el la ses grandaj hundoj prenis al si lokon apud ni, kuŝigante sin ĉe niaj piedoj.

Orzil estis gigante ĉarpentita, aspektante al ni ia urso en la formo homa. Liaj klaraj okuloj spegulis sin- cerecon kaj sindonemon. Mi ekhavis la senduban im- preson, ke antaŭ ni staras iu memkonfesinta punlaborulo, firme iranta la vojon al revirtiĝo.

En la mallarĝa senornama ĉambro vice staris kelke da benkoj, kaj super ili enfiksiĝis ovala niĉo, en kies in- terno estis kruda kruco, lumita de konkforma olea lampo.

Orzil eliris, por kvietigi la grandajn malpli hejmig- itajn hundojn en la interno de la dometo, kaj dume la Asistanto informis:

Li estas ankoraŭ malmulte kulturita amiko, kiu implikiĝis en bedaŭrindajn krimojn en la mondo. Li tre suferis sub la potenco de iamaj malamikoj, sed nun, post longa provtempo en la Domo, li faras eminentajn serv- ojn en ĉi tiu vasta rifuĝejo de la malespero. Li estas helpata, helpante; kaj, servante kun abnegacio kaj frata sindono, li ne nur reedukiĝas, sed ankaŭ glatigos la kam- pon de la nova ekzistado, lin atendanta en la sfero de la karno, dank'al la korinklinoj, kiujn li ĉiam pli alti- ras al si.

Ĉu li vivas sola? - mi demandis, ne retenante mian scivolon.

Li donas sin al meditado kaj memstudado - pa- cience respondis Silas -, sed, kiel multaj aliaj helpantoj, li havas ĉe si kelke da ĉeloj, okupitaj de estuloj flegataj, kiuj baldaŭ ricevos gastigon en nia institucio.

En ĉi tiu momento Orzil revenis al ni kaj la Asist- anto lin bonkore demandis:

Kiel la laboro iras ĉe vi?

Amase, mia estro - li humile respondis. - La hieraŭa uragano kaŭzis grandegan disruinigon. Mi pens- as, ke estis multe da sufero en la marĉoj.

Kompreninte, ke li parolas pri la abismoj, kie ba- raktadas miloj da malfeliĉaj menskonfuzitaj animoj, Hi- lario demandis:

Cu ne eble estas veni al tiaj lokoj, por kvietigi la dolorojn de suferantoj?

Nia nova amiko faris doloran grimacon de malĝojo kaj rezignacio kaj respondis:

Ne eble...

Kvazaŭ helpe al sia kamarado, Silas aldiris:

Ĝenerale la estuloj, loĝantaj en ĉi tiuj kavernoj, plej ofte portas ekstreman ribelemon, kaj en la frenezo, al kiu ili sin fordonas, ili fariĝas efektivaj demonoj de malsaĝo. Ili devas volontiĝi al la klare difinita kaj paca alĝustiĝo al sia situacio, por povi, eĉ duonsenkonsciaj, profite ricevi la helpon, kiun oni oferas al iliaj koroj.

Kaj kvazaŭ dezirante transiri al la pruvo de sia aserto, li invitis nin trarigardi la plej proksimajn ĉelojn.

Kiom da malsanuloj nun enloĝigitaj?

Orzil respekte kaj senhezite respondis:

Ci tie troviĝas tri absolute senkonsciaj amikoj.

Post kelke da paŝoj ni ekaŭdis tondran kriegadon.

La instalaĵoj, destinitaj por la malsanuloj, situaciis ĉe la fundo, simile al vastaj fakoj de komforta ĉevalejo. Ci tiu estas la figuro plej taŭga por mia rolo de priskrib- anto ĉar, de naturo limiĝante je sia celo bridi krudajn animojn, la domo mem estis krude konstruita kaj sekura.

Laŭgrade kiel ni alproksimiĝis al tiu rifuĝejo, mal- agrabla odoro atingis niajn nazojn.

Respondante mian internan demandon, la Asistanto

klarigis:

Neniu el vi ne scias, ke ĉiujn estulojn envolvas ia vitala "haloo" el la energioj, kiuj vibras en ilia pro- fundo, kaj ke tia "haloo" konsistas el eroj da forto, kiuj disradias en ĉiujn flankojn, impresante nian flaradon agrable aŭ malagrable laŭ la naturo de la individuo, kiu ilin elĵetas. Tial, kiel okazas sur la Tero mem, tiel same ĉiu estulo ĉi tie estas karakterizata de aparta elvaporaĵo.

Jes, jes... - Hilario kaj mi samtempe kon-

firmis.

Sed la tranĉa odoro de putranta karno estis tie por ni eksterordinara okazaĵo. Silas rimarkis nian miron kaj direktis demandan rigardon al la prizorganto de tiu pur- iĝejo, kaj tiu oficisto tuj informis:

Ĉi tie troviĝas la frato Korseno, kies menso ĉiam ankoraŭ estas absolute alkroĉita al la enterigita korpo. Implikita en la memoron pri la ekscesoj, al kiuj li sin donis en la karno, li ankoraŭ ne sukcesis liberiĝi de la memoro pri tio, kio li estis, kaj ŝovas supren sur la supraĵon de ĉiuj siaj konservitaj ideoj la figuron de sia propra kadavro.

Silas faris plu neniajn konsiderojn pri tiaj aferoj, ĉar en ĉi tiu momento ni venis al la unua ĉelo, tra kies krada pordo ni povis vidi, en la interno, maljunaspektan viron kun klinita kapo inter la manoj, kriantan:

Venigu miajn infanojn! venigu miajn infanojn...

Ĉi tio estas nia frato Vejga - ĝentile diris Orzil. - Li tenas sian menson fiksita al la heredaĵo, kiun li perdis pro elkarniĝo: granda kvanto da oro kaj da ha- vaĵoj, kiuj transiris en la manojn de liaj filoj, tri jun- uloj, kiuj en la mondo konkuras inter si pri la plej bona kaj plej granda porcio, uzante por tio korupteblajn juĝ- istojn kaj senkonsciencajn advokataĉojn.

Nun apogitajn al la fostoj de la pordo, Silas petis nin pli atente observi la ĉirkaŭaĵon, kiun naskis la psi- kosfero de la malsanulo.

Efektive, kio min koncernis, mi rimarkis bildojn mo- mente aperantajn kaj malaperantajn, similajn al la ne- daŭraj figuraĵoj, silente elŝprucantaj el artfajraĵoj. Tra tiuj bildoj, kiuj en sama momento briliĝadis kaj esting- iĝadis, travidiĝis tri junuloj, kies pasemaj figuroj vagadis inter disŝutitaj dokumentoj, monpaperoj kaj ferŝrankoj plenaj de valoraĵoj, kvazaŭ pentritaj en la aero per plej malfortaj koloroj, kiuj alterne malpliintensiĝadis kaj re- fariĝadis.

Mi komprenis, ke ni vidas la pensojn-formojn, kre- itajn de la rememoroj de nia amiko, kiu, en la stato, en kiu li sin prezentis al ni, tiam certe povis nur travivi sian internan dramon, tiel persista estis la fiksa ideo, en kiu li enfermiĝis.

Evidente helpate de la emanaĵoj, kiuj, kiel mi ri- markis, la Asistanto fluigis sur lin, li ekfrotis al si la okulojn, kvazaŭ penante forigi de si nepercepteblan ne- bulon, kaj ekkonsciis pri nia ĉeesto. Per eksalto li sin antaŭenĵetis kontraŭ nin kaj, apogante sin al la krado, kiu nin apartigis de li, ekkriis kiel freneza:

Kiuj vi estas? Juĝistoj? juĝistoj?

Kaj li fandiĝis en lamentoj, kiuj ŝiradis al ni la

koron:

Dudek kvin jarojn mi klopodis, por reakiri la he- redaĵon, kiun mi rajtis ĉe la morto de miaj geavoj..., kaj kiam mi ĝin havis en la manoj, la morto senkompate rabis al mi la korpon... Mi ne rezignaciis ĉe tia altrudo, kaj restis plu en mia iama domo... Mi deziris almenaŭ akompani la disdividon de la havaĵo, kiu min interesis, sed miaj filoj malbenis mian influon, ĉimomente vom- ante kontraŭ min venenajn, malamikajn frazojn... Ne kontentaj de tiuj mensaj atakoj al mi, ili ekpersekutis mian duan ekzinon, kiu estis por ili ne vicpatrino, sed ja patrino, donante al ŝi venenaĵojn kvazaŭ sendanĝeran medikamenton, ĝis la kompatinda virino estis fine en- metita en frenezulejon sen espero pri resaniĝo... Ĉio ĉi pro nia karega mono, kiun tiuj fiuloj volas forrabi... Ĉe tia maljustaĵo mi ekpensis peti la favoron de la est- uloj, loĝantaj en mallumo, ĉar nur la malbongenioj certe estas la fidelaj plenumontoj de la granda venĝo...

Li provis forviŝi siajn larmojn de malespero kaj

aldiris:

Diru al mi: kial mi nutris malfeliĉajn ŝtelistojn, pensante, ke mi karesas infanojn de mia koro?! Mi edz- iĝis juna, lulante amrevojn, sed mi burĝonigis malam- dornojn!

Kaj ĉar aŭdiĝis la voĉo de Silas, petante lin seren- iĝi, la malfeliĉa eksplode kriegis:

Neniam, mi neniam pardonos! Mi turnis min al la inferuloj, sciante, ke la sanktuloj konsilus al mi al- konformiĝon kaj sinoferon... Mi volas, ke la demonoj turmentu miajn infanojn tiel, kiel miaj infanoj turment- as min...

Transirinte de la spasma ploro al akresonaj ridegoj, li komencis kriadi:

Mia mono, mia mono! Mi postulas mian monon!

La Asistanto sin turnis al Orzil kaj kompatplena

diris:

Nu, la nuna situacio de ĉi tiu nia amiko estas ja tro komplikita. Li ne povas sen malutilo forlasi la kradon.

Ni foriris de antaŭ tiu malsanulo, kun pugnigitaj manoj malbenanta nin, kaj alproksimiĝis al alia ĉelo.

Ĉe la peto de Silas, ke ni bone observu la vidaĵon antaŭ ni, ni atente ekrigardis la nunan malsanulon, viron treege malgajaspektan, sidantan ĉe la fundo de sia ĉelo, kun la kapo klinita inter la manoj kaj okuloj fiksitaj sur proksima muro.

Akompanante lian atenton sur la punkton, kiu centr- igis en si liajn okulradiojn, kvazaŭ nevidebla spegulo, repentranta liajn proprajn pensojn, ni vidis ampleksan vivantan bildon, sur kiu distingiĝis, hele prilumita de la luno, strato de granda urbo; sur tiu strato ni vidis lin ĉe la stirrado de aŭtomobilo persekutanta ebrian pied- iranton, ĝis li senkompate mortigis la malfeliĉan.

Ni do troviĝis antaŭ murdinto, alkroĉita al prem- antaj mensaj bildoj, kiuj lin enŝlosis en punaj rememoroj.

Estis rimarkebla lia neesprimebla angoro, inter ri- proĉo de konscienco kaj pento.

Delikate vokita de Silas, li vekiĝis, kvazaŭ sovaĝa besto, ŝirita el la kvieteco de dormo. Li instinkte sin ĵetis kontraŭ nin per akrobata eksalto, per kiu li tamen ne povis atingi nin dank'al la krado, kaj kriegis:

Ne estas atestintoj . . Neniom da atestintoj... Ne mi transveturis tiun malfeliĉulon, kvankam mi lin prave malamis... Kion vi intencas kontraŭ mi? Denunci min? Sentaŭguloj! Ĉu vi do spionis la senvivan straton?

Ni ne respondis. Silas kortuŝita lin rigardis iom lon- ge kaj diris:

Ni forlasu lin. Li estas tute implikita en la re- memorojn pri sia krimo, kaj pensas, ke ankoraŭ post la morto li mokos plu juĝistojn.

Hilario kun mirego intermetis:

Ĉe tiu malsanulo, kiun ni vidis ĉirkaŭita de la figuro de tri junuloj, kaj ĉe ĉi tiu amiko, kiu rigardadis scenon de murdo...

Nia amiko kaptis lian penson kaj kompletigis lian rimarkon, dirante:

Ni vidis du mafeliĉajn fratojn, vivantajn inter la bildoj, kiujn ili mem nutras per sia mensa forto.

En ĉi tiu momento ni venis al tria ĉelo, kie vundo- kovrita viro skrapadis la abomenindajn abscesojn per siaj propraj ungoj. La efektive haladza aero postulis grand- egan disciplinon kontraŭ la elrompiĝo de nia naŭzo.

Rimarkinte nian ĉeeston, li alpaŝis al ni, amare pet-

ante:

Kompatu min! Cu vi estas kuracistoj? Helpu min pro Dio! Vidu la putraĵojn, sur kiuj mi kuŝas!

Laŭ lia gesto mi tuj ekrigardis al la planko kaj ja ekvidis, ke tiu kompatindulo, kovrita de strietoj da putra sango, sin movas sur amaso da malpuregaĵoj.

Nur post pli streĉa atento mi konstatis, ke tiun naŭz- an bildon naskis la mensaj elvaporaĵoj de ĉi tiu malfeliĉ- ulo antaŭ niaj okuloj.

Doktoroj! - li daŭrigis per peteganta voĉo - oni diras, ke mi ŝtelis de aliaj, por kontentigi miajn mal- virtojn en la bordelo, kiun mi vizitadis... Ne vere, ja ne vere! Mi ĵuras al vi, ke mi loĝis en tiu malĉastejo pro karitemo... Tiuj malfeliĉaj virinoj bezonis defend- on... Mi do ilin kiel eble helpadis... Eĉ tiel mi ĉe ili ricevis la malsanon, kiu ruinigis mian fizikan korpon kaj ankoraŭ infektas la aeron, kiun mi spiras, aliiĝinte ĉi tie en mian propran elspiraĵon! Helpu min, mi petegas! Helpu min, mi petegas!

Li tamen ripetadis sian peton postuleme, kvazaŭ lia humila parolo nur maskis tiranan ordonon.

La Asistanto invitis nin foriri de tie kaj klarigis:

Li estas iama hardiĝinta voluptulo, kiu forelspez- is por senutilaj plezuroj grandajn sumojn da mono, ne apartenantajn al li. Lia menso ankoraŭ longe vibrados inter incitiĝo kaj elreviĝo, nutrante la abomenindan me- dion, kies konfuzita centro li fariĝis.

Revenante al la dometo de Orzil, mi sen ia antaŭ- parolo remandis:

Cu do niaj malsanaj fratoj restos izolite tiel longe, ĝis ili sin korektos?

Ĝuste tiel - bonkore respondis Silas.

Kaj kion ili devas fari por la necesa pliboniĝo de sia stato? - demandis Hilario kun nebridebla mirego.

Nia amiko ridetis kaj konsideris:

Ilia problemo havas mensan karakteron. Ili ŝanĝu siajn proprajn ideojn, kaj ili aliiĝos.

Li iomete haltis, montris novan brilon ĉe la akra rigardo kaj firme asertis:

Ĉi tio tamen ne estas tiel facila. Vi ambaŭ nun vin donas al speciala studado de la principoj pri kaŭzo kaj efiko: eksciu do, ke niaj mensaj kreaĵoj nepre super- regas ĉion en nia vivo. Ili nin liberigas, se ili enradik- iĝas en bono, sintezo de la Diaj Leĝoj, kaj nin katenas se ili baziĝas sur malbono, elmontro de nia priresponda krimeco, tial nin allogante en la lertan kaptilon de kulpo. Malnova popola aforismo sur la Tero diras, ke "krimulo revenas al la loko de sia krimo". El ĉi tio ni povas aserti, ke, eĉ en la okazo, se krimulo povas forlasi la scenejon de la krimo, lia penso tamen estas alforĝita al tiu atmos- fero kaj al la esenco mem de la farita eraro.

Kaj, rimarkinte nian embarason, li aldiris:

Ni cetere revenigu en la memoron la penson, agantan ondomanriere kaj multe pli rapidan ol la lumo, kaj ni ne forgesu ankaŭ, ke ĉiu menso estas fonto de kreanta energio. Nu, ni scias, ke bono estas disradiado de lumo kaj malbono estas amasiĝo de mallumo; kiam do ni dekliniĝas de la bona vojo en kruelecon kontraŭ aliaj, niaj pensoj, ondoj da subtila energio, trapasante tiujn lokojn kaj homojn, situaciojn kaj aferojn, kiuj tuŝ- as nian memoron, agas kaj reagas sur sin mem, en ferm- ita rondo, kaj sekve ili returne alportas al ni la mal- agrablajn sensaciojn el la kontakto kun niaj mallaŭd- indaj faroj.

"Ni nun studas tri tipojn de animoj, kiuj en sia lasta ekzistado postlasis nur malĝojajn kaj bedaŭrindajn bild- ojn, kie neniaj cirkonstancoj malpligravigus iliajn nekon- testeblajn kulpojn. La filoj de tiu nia amiko, suferanta pro sia fiksiĝo ĉe la monavideco, ricevis de li nenian edifan edukadon, kapablan ilin helpi, kiam tuŝitaj de la ondoj de la patra penso: tiuj ondoj revenas al sia fonto ŝarĝitaj de la mensaj elementoj de malamo kaj egoismo de la interprocesantaj junuloj. Tiu alia amiko, kiun tur- mentas la fiksa ideo de la konsciencoriproĉo, ne paginte en la karceroj de la homa justeco por la krimo, kiun li antaŭdecide faris, returne rikoltas la pensovibrojn, kiujn li elradias, sen ia ajn helpo, kiu mildigus lian doloran penton. Kaj tiu tria, kiu ĉiam ankoraŭ vivas en mal- virto, resorbas la ondojn de sia propra mensa kampo, alkreskitajn de malhonoraj faktoroj, kiuj al ili aliĝas en la trapasataj lokoj, kaj revenentajn al li mem kun mult- obligitaj elementoj de putrado."

Ĉe nia mirego la Asistanto demandis:

Ĉu vi ambaŭ komprenis?

Jes, ni komprenis...

Sub forta emocio Hilario konsideris:

Mi nun pli klare vidas la materialan bonfaron de la preĝo kaj kompatemo, de la simpatio kaj helpo, kiujn ni sur la Tero devus sincere doni al la tiel nomataj mortintoj...

Jes, jes... - komplezeme rediris Silas. - Ni ĉiuj estas ligitaj unu al alia, ĉu en la karno, ĉu ekster ĝi, kaj liberaj aŭ malliberaj sur la provokampo, laŭ niaj faroj, per la retoj de nia mensa vivado. Bono estas liber- iganta lumo, malbono estas katenanta mallumo... Stud- ante la legojn pri la destino, ni atentu tiajn neprajn kaj eternajn realaĵojn.

Ni eksilentis zorgoplenaj kaj enpensaj. Pro tio nian revenon al la Domo, post nelonga ripozo en la dometo de Orzil, ni dediĉis al silento kaj meditado pri la ricev- itaj altvaloraj lecionoj.

En la preĝrondo

En la tria vespero de nia estado en la Domo, la Ins- truanto Druso invitis nin en la preĝorondo.

Silas ĝentile klarigis al ni tiun inviton, dirante, ke ni havos bonan okazon por interesaj observoj.

La komuna preĝado, du fojojn en semajno, fariĝadas en alkonforma loko de la Domo; en la daŭro de tiuj la- boroj ordinare materiiĝas iu el la direktoroj, kiuj de en pli altaj sferoj estras la institucion.

Dum tiuj kunsidoj Druso kaj la pli prirespondaj adjunktoj ricevas diversajn ordonojn kaj instrukciojn, rilatajn al la multenombraj fariĝantaj laborprocesoj. De- mandoj estas respondataj, disponoj pri laboro estas kom- petente indikataj. Kaj eĉ ni mem, fremduloj en tiu domo, ja povus prezenti ĉian ajn dubon aŭ demandon por taŭg- okaza klarigo.

Ĉe tiu invito mi ekĝojis.

Hilario, iom maltrankvila, demandis, ĉu ni devos obei ian specialan programon; la Asistanto respondis, ke en tiu sanktejo ni devos nur tenadi la koron kaj menson liberaj de ĉiaj pensoj aŭ sentoj nekonvenaj por la res- pekto kaj fido, kiujn ĉiuj devas havi rilate al la Dia Pro- videnco, kaj nekonformaj kun la frateco, kiun ĉiu homo sincere ŝuldas al alia.

Mi uzis iajn nemultajn momentojn, por peti Jesuon pri inspiro, ke mia ĉeesto ne alportu konfuzon al la amika rondo, kiu min volonte akceptos.

Tuj poste, sekvante nian kamaradon, Hilario kaj mi eniris en senluksan salonon, kie Druso ridetante kaj bon- kore nin akceptis.

Granda tablo, ĉe kies flankoj staris modestaj brak- seĝoj, sur kiuj sidis dek simpatiaj homoj, t.e. sep sin- jorinoj kaj tri sinjoroj, havis rimarkinde ampleksan kap- an parton, kio pli impone distingis la komfortan apogan seĝon, sur kiu sidos la direktoro de la domo.

Sur la kontraŭa flanko, antaŭ ni, troviĝis granda duondiafana ekrano, enspacanta proksimume ses kvadrat- ajn metrojn.

Ekster la rondo da personoj, kiuj evidente pli forte kunhelpos la atendatan laboron, troviĝis tri Asistantoj, kvin Flegistoj, du humilaspektaj sinjorinoj, Silas kaj ni ambaŭ.

Ni ankoraŭ disponis tempon sufiĉan, por edifa kaj mallaŭta konversacio. Mi do profitis la okazon por de- mandi la komplezeman amikon pri la funkcioj de tiuj dek homoj, parade sidantaj ĉirkaŭ la domestro, kvazaŭ pli- fortigante ties menson. Silas senafekte tuj klarigis:

Tio estas amikoj, kiuj rafinis siajn mediumajn kondiĉojn favorajn al la plenumado de la ĉi tieaj laboroj. Ili kunhelpas per vitalaj fluidecaĵoj kaj emanigantaj ele- mentoj, ekstreme subtiligitaj, kiujn niaj Instruantoj efike uzas por sia manifestiĝado en la necesaj interparoloj.

Mirante, mia kolego demandis:

Cu ni ilin rigardus kiel sanktulojn, agantajn en la Domo?

Ho, neniel! - bonhumore respondis Silas. - Ili estas ĉiam servemaj laborantoj. Tiom, kiel ni, ili anko- raŭ suferas la premadon de maltrankviligaj rememoroj el la materia kampo, kaj kunportas la radikojn de la ŝuldoj, kiujn ili faris en la pasintaj tempoj, por la necesa pago eble baldaŭa, per reenkarniĝo. Eĉ tiaj, dank'al la disciplino, al kiu ili sin submetas ĉe la sindonado al siaj similuloj, ili havigas al si feliĉajn simpatiojn, kiuj estos por ili grandvaloraj rimedoj, mildigontaj al ili malfacil- aĵojn kaj provojn dum la venontaj luktoj.

Ci tio do signifas...

Sed la parolo de Hilario restis nur duone parolita, ĉar nia amiko, ekkaptinte lian penson, bonhumore asertis:

Vere, ĉi tio ja signifas, ke ankaŭ en la inferaj regionoj ni renkontas bonegajn okazojn por laboro, ne sole venkante la purigajn afliktiĝojn, kiujn ni semas en ni mem, sed ankaŭ preparante novajn vojojn al la interna ĉielo, kiun ni devas al ni konstrui.

Ĉi tiu instruo enhavis en si grandegajn konsolojn

por ni.

En ĉi tiu momento Hilario koncentris sian atenton sur la du ĉeestantaj sinjorinoj, kies eksteraĵo, pro la sen- fina malgajeco, reganta iliajn fizionomiojn, travidigis ri- markindan diferencon je la medio, al kiu ni alĝustiĝis, kaj respekte demandis:

Mia kara Silas, kiuj estas ĉi tiuj niaj fratinoj, kiuj, por sincere paroli, sin tenas for de la ĉi tiea psika etoso?

La alparolito ridetis kaj informis:

Ili estas fratinoj, kiuj pro merito en la servado akiris al si la rajton partopreni en la hodiaŭa kunveno, por peti pri helpo por la solvo de la problemoj, interes- antaj iliajn animojn. Mi ilin konas persone. Ili estas el- karniĝintaj virinoj, kiuj distingiĝas per sia abnegacio klopodante pri samfamiliaj Spiritoj, kiuj en ĉi tiuj re- gionoj suferas la akrajn sekvojn de la eraroj, en kiujn ili nesingarde implikiĝis.

Direktante al ili fratan rigardon, li aldiris:

Magdalena kaj Silvia en sia lasta ekzistado edzin- iĝis kun du samsangaj fratoj, kiuj de la juneco ĝis la morto sin terure malamis reciproke, kaj dank'al tiu in- terkontraŭeco ili faris antaŭdeciditajn kriantajn eraroj n en la partioj de la regiona politiko, al kiuj ili apartenis. Ili vartis grandajn kulturejojn de egoismo kaj malkon- kordo, barante do la progreson de la kolektivo, kiun ili devis servi, kaj nutrante malpacon kaj kruelecon inter la kamaradoj, kiuj konsentis iliajn punktojn de vidado. Multe da krimoj estis faritaj laŭ la inspiro de ili ambaŭ, kiuj amis dorloti senĉesan malakordon inter siaj sam- partianoj, kaj tial, sur la malsuperaj ŝtupoj de sufero, ili pagas por la krimoj kontraŭ frateco, kiujn ili faris ja kontraŭ si mem.

Mi ekpensis demandi, kiaj propre estas la suferoj de tiuj malfeliĉaj amikoj, sed ekaŭdiĝis la parolo de Druso, admonante nin al la necesa pretiĝo.

Certe konsiderante la pretervolajn erarojn, kiujn ni povos fari, li petis, ke ni, kiuj tie la unuan fojon parto- prenos en la preĝado, tute nin detenu de malpli noblaj pensoj, forbalaante ĉiajn malagrablajn rememorojn, por ke ne okazu perturboj en la kristala kamero, kiel li nomis la ekranon fronte al ni, dum la sinmanifestado de la respektinda sendito, kies viziton li atendis.

Li sciigis, ke la karaktero de la kuniĝintaj fortoj de la ĉeestantaj mediumoj estas ilia grandega plastikpovo kaj ke iu nia penso nekonforma al la digneco de la medio povus materiiĝi, aperigante nekonvenajn, kvankam pas- emajn bildojn sur la supraĵo de la aparato antaŭ ni.

Fine invitite de la grandanima direktoro esprimi ĉian dubon aŭ zorgon, kiu venus al ni en la menson, mi de- mandis, ĉu ni povos peti ian informon de la baldaŭ ven- onta sendito; tion li plene konsentis, sed rekomendis al ni en ĉia afero konservi tian spiritan noblecon de ĉiu, kiu sin donas al la bono de ĉiuj, detenante nin de vanajn de- mandojn rilataj al la bagatelaĉaj maltrankviloj en la per­sona sfero.

Tuj poste li sciigis, ke per specialaj aranĝoj ĉiuj ri- medoj de la mediumoj estas koncentrataj sur la ekrano, kiu de post tiu momento fariĝos impresebla por la labor- oj de la nuna horo.

Milda silento ekregis super ni.

En respekta kaj atenda sintenado la direktoro de la institucio stariĝis kaj kortuŝite preĝis:

"Dia Majstro, volontu veni nian kunvenon en ĉi tiu domo de paco kaj servado.

"Per via boneco, en la nomo de la Senlima Amo de Nia Ĉiela Patro, ni ricevas tiun superegan donon, la re- nobligan laboron. Sed ni estas, en ĉi tiuj turmentoplenaj regionoj, grandaj falangoj da kulpaj Spiritoj en punsu- ferado pro la neprikalkulitaj krimoj, en kies ŝlimejo ni pereigis nian konsciencon.

"Kvankam malliberuloj, katenitaj al la suferoj, kiujn ni naskis kontraŭ ni mem, ni, revigligitaj, salutas vian dian gloron.

"Konsentu al ni, Sinjoro, la helpon de viaj sindon- emaj altaj delegitoj, por ke ni ne senkuraĝiĝu pri niaj bonaj intencoj.

"Ni scias, ke sen la varmo de viaj kompatemaj man- oj forvelkas nia espero, simile al malfortika vegetaĵo sen la beno de la suno!

"Majstro, ankaŭ ni estas viaj zorgatoj, kvankam ankoraŭ en la karcero de kriantaj devioj, kie ni elportas la bedaŭrindajn sekvojn de niaj krimoj.

"De ĉi tiuj mallumaj foraj lokoj leviĝas angoraj ĝem- oj, soifante vian senmezuran kompaton... Tio estas ni, la pentofarantaj punlaboruloj, kiuj ja ofte senkonsilaj ploradas, sopirante la revenon al paco... Ni, la murd- intaj, la perfidaj, la sendankaj, la malice malobeintaj la Diajn Leĝojn, tiuj, kiuj petas vian interhelpon, por ke niaj konsciencoj, en dolora puriĝado, senmakuliĝu kaj releviĝu al vi renkonte!

"Kompatu nin, kiuj ja meritas la dolorojn, kiuj ŝiras niajn korojn! Helpu nin, por ke la afliktiĝo estu por ni edifa sanigilo, kaj etendu vian manon al tiuj niaj fratoj, kiuj, en la mallumo de ĉi tiuj regionoj sin donas al ne- respondeco kaj ribelo, malfaciligante sian propran revirt- iĝon, ĉar ili plimultigas la malesperajn lafojn, kiuj kun detrua forto verŝiĝas el iliaj animoj!..."

Nun Druso longe haltis, por forviŝi la larmojn, abun- de elfluantajn el liaj okuloj.

La tono de lia parolo, ja dolorplena, kvazaŭ li mem estus tie iu amare suferanta Spirito enŝlosita en karcero, min funde impresis. Mi ne sukcesis deturni de li mian atenton. Neretenebla emociemo premegis al mi la brust- on, kaj mi ne povis deteni min de ploro.

"Vi konfidis al ni, Sinjoro - li kortuŝita daŭrigis - la taskon ekzameni la problemojn de tiuj malfeliĉaj fratoj, venantaj al ni... Ni devas do esplori ilian mal- feliĉon, por iamaniere ilin direkti al rekonformiĝo kun la Leĝo. Ne permesu, ho Eterna Bonfaranto, ke niaj koroj malmoliĝu, eĉ ĉe la plej granda maliceco! Ni ja scias, ke la malbonaĵoj de la animo estas pli doloraj kaj gravaj, ol la malsanoj de la karno... Plenigu nin do per senlaca kompatemo, por ke ni estu fidelaj periloj de via amo!

"Ne forlasu nin al malbraveco, kio estas propra al ni.

"Donu al ni, Kristo de Dio, vian inspiron de amo kaj lumo!"

En ĉi tiu momento, eĉ se la tono de tiu voĉo ne signus la finiĝon de lia preĝo, la nobla amiko ne sukcesus paroli plu, ĉar la emocio rompis al li la voĉon.

Ni ĉiuj ploradis, tuŝitaj de liaj abundaj larmoj.

Kiu estis ja Druso, ke li faris tian preĝon, kvazaŭ li mem estus inter ni la plej turmentata?

Mi ne havis tempon por ia konsiderado, ĉar, respon- dante al la varma alvoko, kiun ni antaŭe aŭdis, granda amaso da vaporeca nebulo kovris la supraĵon de la ekra- no proksima al ni. Mi ĝin fikse ekrigardis, kaj ŝajnis al mi, kvazaŭ disetendiĝas ia densa maso da printempa blanka nebulo.

Ravitaj kaj feliĉaj, ni vidis elveni el la lakteca nubo la respektindan figuron de sinjoro aspekte maljuna, sed montranta tra la rigardo la plej vivan junecon.

Vasta safirbrila aŭreolo kronis liajn blankajn har- ojn, kiuj inspiris al ni plej profundan respekton kaj kiuj flagre disŝutiĝis sur lia simpla tuniko, ŝirmanta lian svelt- an korpon. Sur lia noblaspekta kaj trankvila vizaĝo vag- adis rideto... Post minuto da silenta ĉirkaŭrigardado li levis sian dekstran manon, kiu sur nin elĵetis grandan lumfaskon, kaj salutis:

La paco de la Sinjoro estu ĉe vi.

Estis tia dolĉo kaj energio, tia kareso kaj aŭtoritato en tiu voĉo, ke mi plej forte penis regi mian emocion, por ne fali genue.

Ministro Sanzio - respekte diris Druso -, ben- ata estu via ĉeesto ĉe ni.

La vivega lumo, disradianta de la honorinda vizit- anto, kaj lia digna sinteno trudis al ni pian respekton; tamen, kvazaŭ dezirante forfandi la impreson de nia mal- supereco, la ministro, mirige materiiĝinta, tenante plu la vibrokampon, kie ni troviĝis, patrece etendis al ni siajn manojn kaj nin senĝenigis. Neniom da ceremonioj, li aldiris per tono samtempe afabla kaj konvinka.

Tuj poste, komprenigante la valoron de la tempo, li petis la direktoron prezenti al li la studatajn procesojn.

Mirante, mi vidis Druson montri la petitajn doku- mentojn: dudek du grandajn slipojn, el kiuj ĉiu havis resume la informojn necesajn al la helpo al dudek du estuloj, antaŭ nelonge akceptitaj en la institucion.

En ĉi tiu momento mi nenian rektan demandon pov­is fari; Silas poste sciigis min, ke Sanzio, alte oficanta kiel Ministro de Regenerado (), havas grandan povon super tiu reĝustiga domo, kun la rajto apogi aŭ ordoni ĉian paŝon rilatan al la helpaj laboroj por la suferantoj kaj povanta sankcii kaj fari decidojn pri apartigo kaj justeco, reenkarniĝo kaj ekzilo.

La sendito atente ekzamenis ĉiujn tiujn resumajn aktojn, en kiuj troviĝis ne nur skribaj informoj, sed an- kaŭ mikrofotografaĵoj kaj identigiloj similaj al la sur- teraj daktiloskopiaj rimedoj; post nelonga konsiderado de ĉiu aparta okazo li konsentis aŭ ne konsentis la pro- ponojn de Druso, kaj, jesante, li sur ĉiun slipon metis la sigelon, kiu signis lian respondecon pri la decidoj.

Ne apartenante mem al tiu medio, ni sentis nin fremdaj al ĉiuj tie farataj studoj kaj decidoj, escepte de la lasta esplorita proceso, koncernanta ĝuste Antonon Olimpon, la hieraŭan gaston, kies vekiĝon ni ĉeestis.

La rapideco, kun kiu la informoj pri la eksbienulo estis raportitaj, estis ja plej miregiga.

Invitite de la Instruanto ilin trarigardi, ĉar li ja ri- markis la gravecon, kiun la afero havas pro ni, Hilario kaj mi rekonis la portreton de tiu frato kaj la verecon de la deklaroj, kiujn li faris sub la magneta influo, al kiu li estis submetita.

Ĉar nin forte interesis la solvo de tiu afero, ni tial nin turnis al la ministro; ĉi tiu konsentis la opinion de la estraro, ke estas konsilindaj tuja helpo al tiu mal- feliĉa frato kaj lia baldaŭa reenkarniĝo en la medio, kie li krimis, por ke li redonu al siaj senposedigitaj fratoj la bienojn, el kiuj ili estis elpelitaj. Li tamen emfazis, ke la kriminto, laŭ siaj propraj deklaroj, havas por si

(*-1 Vd. Ĉi tiun esprimon en "Nia Hejmo", verko, pri kiu mi jam parolis. - La Trad.

nenian motivon, kiu malpligravigus la erarojn al li im- putitajn.

Antono Olimpo - konsentis la direktoro - vivis ja por si mem, sin tutan doninte al malsaĝa egolatrio (>). Por li ekzistis sole nur liaj oportunaĵoj. Li en la mondo konservis monon kaj tempon, kun utilo por neniu krom li mem. Li aparte vivadis en ruinigaj plezuroj, kaj tial ne altiris al sia spirita sfero aliulan dankon, kiu parolus por li, ĉar, tusante aman apogon, li disponus nur je la simpatio naskiĝonta en la malvasta rondo, en kiu sin tenas lia eta familia mondo. Li estas do kamarado kun efektive kompleksa naturo, prezentanta ekstremajn mal- facilaĵojn, por esti helpata ĉe sia reiro al la enkarna provo.

La nobla sendito tamen rememorigis, ke la edzino kaj la infano de tiu amiko estas liaj ŝuldantoj pro lia nesuperebla amo. Ĉi tiuj ambaŭ koroj tie do montriĝis, laŭ la Leĝo, kiel faktoroj plendantaj por tiu kriminto, ĉar ĉia bono, al iu ajn kaj ie ajn farita, estas aktiva rimedo, aganta favore por ĝia farinto.

Resumante la elvokitajn konkludojn, li sciigis al la negrandnombra kunvenantaro, ke li petos la ĉeeston de la fratino Alzira, por ke ŝi manifestu sian opinion kon- cerne la faratajn disponojn, sed sin detenis de ĉia tuj a alvoko al la frato Ludoviko, la filo favorita de la per- forte akirita riĉeco, ĉar tiu estas nun enkarniĝinta: tian alvokon motivus nur esceptaj cirkonstancoj.

Nun la ministro enprofundiĝis en silentan preĝon, kaj kiel respondon al lia petego, ni rimarkis, ke la mal- densa materio, sin tenanta ĉe la ekrano, ekmovetiĝas kaj tralasas delikatan figuron de bela virino.

La fratino Alzira ekmontriĝis do antaŭ niaj okuloj. Ŝajnis, ke ŝi jam kutimis al ĉi tiu sperto, ĉar ŝi vidigis ĉe tio nenian surpriziĝon.

Kun gracia ĝentileco ŝi nin salutis kaj al la unuaj demandoj de Sanzio ŝi humile respondis:

- Respektinda bonfaranto, mi komprenas la mal-

(*) Egolatrio = sinadorado. - La Trad.

facilan situacion de mia iama kunulo ĉe liaj propraj ŝuld- oj kaj volonte proponas min por kunhelpi vian revirt- igan klopodon. Cetere mi de longe sopiras ĉi tiun okazon, kiu signifas por mi altvaloran benon. Antono Olimpo estas ja konsenteble ekzekutinto de siaj propraj fratoj, pereiginte iliajn korpojn, por uzurpi ilian havaĵon, sed por mia infano kaj mi li estis ĉiam amiko kaj protekt- anto sindona kaj tre kara. Helpi lin releviĝi estas por mia animo ne nur devo, sed eĉ neesprimebla feliĉo.

La ministro ŝin fikse rigardis kontenta, kvazaŭ li atendus de ŝi nenian alian respondon, kaj konsideris:

Vi tamen scias, ke liaj murditaj fratoj persistas en sia malamo kaj lin ĝis nun senĉese persekutas...

Jes, mi ĉion ĉi scias - rediris la simpatia sin- jorino -, mi konas ilian venĝemon... Ili ŝiris mian edzon el la kvieteco de la tombo, por satiĝi per sia terura venĝo, kaj neniam ebligis al mi iel ajn alproksimiĝi al li en la malluma regiono, kie ili tiom da jaroj vivadas... Krom tio, pagante miajn ŝuldojn pasintatempajn, mi miavice pereis de la manoj de ili ambaŭ, terure obsedita, en tiu sama lago, kie ili perdis sian materian korpon. Ĉi tio tamen ne estas motivo por ia retiriĝo: mi estas preta por ĉia klopodo, al kiu mi povus doni mian kuhelpon.

Sanzio iomete pripensis kaj rediris:

La retaŭgiĝo de Olimpo por nova enkarniĝo pos- tulos iom da tempo. Vi tamen povas, kun la helpo de ĉi tiu domo, komenci tiun faciligan laboron...

Kaj ĉe la atendanta sinteno de la abnegaciema edz- ino, li parolis plu:

La hieraŭaj viktimoj, hodiaŭ fariĝintaj malmol- koraj turmentantoj, loĝas en la bieno, rabita al ili de la murdinta frato, nutrante malamon kontraŭ liaj idoj kaj maltrankviligante ilian vivon. Estas necese, ke vi iru mem peti ilin pri pli bona mensa humoro, por ke ili ka- pablu ricevi la helpon de nia organizo, preparante sin por la siatempa enkarna renaskiĝo. Fininte ĉi tiun ko- mencan helptaskon, vi kunpenos por la reveno de Olimpo en la hejmon de sia propra filo, kaj viavice vi tuj poste reenkarniĝos, por denove, en benata estonta tempo, edz- iniĝi kun li. Vi tiam en la brakojn prenos Klarindon kaj Leonelon kiel infanojn de via koro, kaj al ili Olimpo redonos la surteran ekzistadon kaj la havaĵon...

Rideto de feliĉo ekbrilis sur la vizaĝo de tiu nobla virino, kaj eble tial, ke ŝi aperigis pensojn de timo, San- zio rapidis helpi al ŝi, dirante:

- Ne senkuraĝiĝu. Vi ricevos apogon de ĉi tiu Domo en ĉiuj viaj rilatoj kun niaj amikoj alkroĉitaj al venĝ- emo, kaj ni persone zorgos ĉe la aŭtoritatoj, sub kiuj vi servas, pri ĉio, koncernanta la transiĝon de viaj la- boroj ĉi tien. Niaj malfeliĉaj fratoj ne estos ja nesent- emaj por viaj petoj... Dum la lastaj tagoj de via estado en la mondo vi suferis de ili krudajn batojn, kaj la hu- mileco de suferantoj estas esenca faktoro por la revirtiĝo de suferigantoj...

La nobla sinjorino, en larmoj de ĝoja danko, kisis al li la dekstran manon kaj foriris.

La simpla kaj kortuŝanta sceno nin profunde emo-

ciis.

Mi eksentis la sennezuran amon de Dio kiel la fun- damenton de Lia neerarema Justeco, kaj en la plejpro- fundo de mia animo mi ekkriis al miaj propraj oreloj: - Laŭdata estu Vi, senfine Bona Patro, kiu semas es- peron kaj ĝojon eĉ en la inferoj de krimo tiel same, kiel Vi disvolvas belajn aromajn rozojn meze en dornejoj!

Kun la permeso de Druso alproksimiĝis Magdalena kaj Silvia al la ministro kaj petis lian interhelpon, ke iliaj edzoj estu akceptitaj en tiun institucion de paco kaj frateco, por la konstruado de sia destino antaŭ la estont- eco. Sanzio bonvole kaj kore elaŭdis ilian peton, ordon- ante la engastigon de ambaŭ malfeliĉuloj en la sinon de la institucio kaj promesante faciligi ilian reenkarniĝon en baldaŭa tempo.

Laŭ signeto de la direktoro ni eksentis, ke la mo­menta estas nun libera por edukaj interparoloj; tial, im- presite de tio, kion ni vidis kaj observis, Hilario kaj mi alproksimiĝis al la respektinda sendito, por aŭdi lin kaj tiel profiti de tiu momento de malofta bela konversacio.

Altvalora konversacio

Faciligante nian taskon, Druso pli intime prezentis nin al la Ministro Sanzio, dirante, ke ni ĉe kelkaj aferoj en la Domo studas la leĝojn pri kaŭzeco. Plej forte dezirante penetri en pli ampleksajn sferojn de konado de la destino, ni demandis pri la doloro...

La eminenta sendito kvazaŭ dum momentoj rezignis la altan hierarkian pozicion, kiu konvenis al lia disting- iĝa persono, kaj kiel laŭ la rigardo, tiel ankaŭ laŭ la tono de la voĉo, ŝajnis nun pli streĉe ligita al ni kaj montris sin pli senĝena.

Doloro, jes doloro... - li kompatplena murmur- is, kvazaŭ sondante ian transcendan demandon en la an- guletoj de sia propra animo.

Kaj fikse rigardante nin ambaŭ, Hilarion kaj min, kun neatendita dolĉeco li emfaze daŭrigis:

Ankaŭ mi ĝin studas, miaj infanoj. Mi estas hu- mila funkciulo en la abismoj. Mi kunportas la mizeron kaj konsternon de multaj. Mi konas fratojn, kiuj havas sur si la stampon de kruelaj suferoj kaj kiuj de jarcentoj vivas kvazaŭ fariĝinte bestoj en la inferaj abismoj; sed, trairante la densan mallumon, kvankam la enigmo pri la doloro disŝiras al mi la koron, mi tamen neniun estul- on iam renkontis, forgesitan de la Dia Boneco.

Ĉe lia amoplena kaj saĝa parolo ia neesprimebla sen- to invadis mian tutan animon.

Ĝis ĉi tiu momento, vere ne longe, mi kunvivadis kun multe da Instruantoj. De multaj el ili mi ricevis majstr- ajn lecionojn kaj observojn, sed neniu ĝis nun naskis en mia spirito tiun miksaĵon el ravo kaj amemo, admiro kaj respekto, kiu ekposedis mian "mi".

Dum Sanzio afable paroladis, arĝente-violaj lumeroj aŭreolis lian kapon; altiris min ne lia ekstera digna fi- guro, sed la karesa magneta forto, kiun li povosciis el- radii.

Mi havis la impreson, kvazaŭ mi staras antaŭ mia patro aŭ mia patrino mem, apud kiu mi devus genufleksi.

Mi ne sukcesis regi mian emocion, kaj jen varmaj larmoj ekruliĝis sur mia vizaĝo.

Mi ne povis scii, ĉu ankaŭ Hilario tiam travivis tian saman animstaton, ĉar, sub la potenco de la humila grandeco de la ministro, mi vidis antaŭ mi nur Sanzion.

De kie venis, Sinjoro - mi demandis min mem en la interno de mia koro - tiu estulo tiel eminenta, tamen tiel simplanima? kie mi vidis tiujn belajn lumplenajn okulojn? kie kaj kiam mi ricevis tian roson de dia amo, simile kiel vermo en kaverno sentas la benon de la sun- varmo?

La ministro eksentis mian emocion, same kiel instru- isto rimarkas la konfuziĝon de sia disĉiplo, kaj kvazaŭ dezirante admoni nin ne perdi tempon, li alpaŝis al mi kaj per dolĉa voĉo diris:

Demandu, mia infano, pri aferoj se nur ne per- sonaj, kaj mi laŭeble respondos.

Mi kaptis lian noblan intencon kaj penis ekregi min.

Granda bonfaranto - mi kortuŝita diris, penante forgesi miajn propraj n sentojn -, ĉu ni povus iel aŭdi vin pri la "karmo"?

Sanzio reprenis sian kutiman pozicion apud la kris- tala ekrano kaj reespondis:

Jes, "karmo", vorto popularigita ĉe la hindoj kaj sanskrite signifanta "agon", rigorsence esprimas "kaŭzon kaj efikon", ĉar ĉia ago aŭ movo ekestas de ia antaŭa kaŭzo aŭ impulso. Kio nin tuŝas, ĝi esprimas la konton de ĉiu homo, kun ĉies apartaj kredito kaj debeto. Tial ekzistas tiaj kontoj, registrantaj kaj difinantaj ne nur personojn, sed ankaŭ popolojn kaj rasojn, regnojn kaj instituciojn.

La ministro iom paŭzis, komprenigante, ke tiu afero estas kompleksa, kaj daŭrigis:

Por ke vi pli klare komprenu la "karmon" aŭ "konton de la destino, estigitan de ni mem", mi reme- morigu, ke ankaŭ la Registaro de la Vivo havas sian procedon de kontoregistrado, montriĝantan per meĥan- ismo de nedeturnebla justeco. En la sfero de la surteraj laboroj ĉia ajn organizacio devas havi kontoreĝimon kiel normon de siaj koncernaj taskoj; tiel same la Domo de Dio, nome la tuta Universo, ne vivus sen ordo. La Dia Administracio disponas do je saĝaj departementoj, por registri, konservi, direkti kaj plialtigi la Kosman Vivon, ĉion gvidante laŭ la grandanimeco de la plej ampleksa amo kaj plej konscienca justeco. En la altegaj ĉielaj regionoj de ĉiu mondo, donita al la inteligento kaj racio, al la laboro kaj progresado de la infanoj de Dio, lumas la anĝelaj genioj, komisiitaj por la produktado kaj bel- eco, la rafinado kaj plialtigo de la Majesta Verko, kun ministerioj taŭgaj por la konsento de pruntoj kaj mora- torioj, specialaj kreditoj kaj eksterordinaraj rimedoj al ĉiuj Spiritoj, ĉu enkarniĝintaj, ĉu elkarniĝintaj, kiuj ilin meritas, laŭ la servoj koncernantaj la Eternan Bonon; kaj en la turmentataj regionoj, kiel ĉi tiu, trabalaataj de ciklonoj de puriga doloro, ni havas la aŭtoritat- ojn kun la rajto postuli la pagon de ŝuldoj, kontroli, readapt- igi kaj revirtigi ĉiun kulpulon antaŭ la Dia Justeco: tiuj aŭtoritatoj havas kiel funkcion purigi la evoluciajn voj- ojn kaj ĉirkaŭlimigi la manifestaĵojn de malbono. La surteraj religioj tial ĝuste agis lokante la Ĉielon en la superaj regionoj kaj la Inferon en la malsuperaj, ĉar ja en la unuaj fariĝas ĉiam kreskanta glorado de la Uni- verso kaj en la lastaj la purigo kaj regenerado nepre necesaj al la vivo, por ke la vivo rafiniĝu kaj altiĝu ĝis la lumo de la suproj.

Ĉe lia propravola halto, sed rimarkinte, ke la mi- nistro estas preta restadi plu ĉe ni konversaciante, mi interesita intermetis:

Kortuŝas nin ekscii, ke, estante la Perfekta Kom- patemo, senfine naskanta juvelojn de amo, por ilin abun- de disdoni al ĉiuj kreitoj, la Dia Providenco estas ankaŭ la Viglanta Justeco pri la direktado kaj uzado de la universaj havaĵoj.

- Efektive, ne alie povus esti - bonkore rediris Sanzio. - Tuŝante la leĝon pri kaŭzo kaj efiko, oni neniel forgesu, ke ĉiuj valoraĵoj de la vivo, ekde la plej malproksimaj konstelacioj ĝis la plej malgranda ereto de la atomo, apartenas al Dio, kies neatingeblaj decidoj pov- as ŝanĝi kaj renovigi, nuligi aŭ rekonstrui ĉion faritan. Ni do estas nuraj fruktuzantoj de la Naturo, kiu pre- zentas la trezorojn de la Sinjoro, respondantaj por ĉiuj niaj agoj, se nur ni jam havas iom da saĝo. La Spirito, en aŭ ekster la karno, kie ajn li troviĝas, ĉu sur la Tero, ĉu en aliaj mondoj, ja uzas tion, kio ne al li apartenas: la rimedojn, kiujn li manipulas, por sia propra perfekt- iĝo pri scioj kaj virto, li ilin prunte ricevas de la Patro Eterna. Materiaj propraĵoj kaj intelektaj kapitaloj, pro- cedoj kaj iloj de manifestado, tempo kaj formo, amoj kaj ĉiaspecaj honoraj titoloj - ĉio ja apartenas al la Cio- kompatema. Ilin ĉi Tiu konsentas al ni nur provizore, por ke ni ilin uzu por la perfektiĝo de ni mem, irante la larĝajn vojojn de la sperto, kaj poste ni definitive ek- posedu la eternajn bonaĵojn, resume entenatajn en Amo kaj Saĝo, per kiuj en malproksima estonteco ni spegulos Lian Superregantan Gloron. De la elektrono ĝis la ĉiel- aj gigantoj en la Kosma Pejzaĝo, ĉio prezentas rezervojn de la energioj de Dio, kiujn ni laŭ Lia permeso uzas por nia profito, por ke ni firme entreprenu nian propran altiĝon ĝis Lia Superega Majesto. Estas do facile kom- preneble, ke, kiam ni estos konkerintaj la raciokronon, pri ĉio oni postulos de ni kalkulon en la oportuna mo- mento, des pli ĉar ne ekzistas progreso sen justeco ĉe la taksado de valoroj.

Mi tuj ekpensis pri nia erara surtera koncepto pri vivo, tiam, kiam ni ĉiam estas pretaj malhoneste ekposedi rimedojn de la homa migrado sub la formo de teroj kaj domoj, titoloj kaj favoroj, prerogativoj kaj korinklinoj, ĉie kuntrenante la katenojn de la plej laŭte krianta egoismo...

Sanzio kaptis miajn pensojn, ĉar post nelonga paŭzo li emfaze diris kun patreca rideto:

Efektive, inteligenta homo en la mondo certe sci- as, ke ĉia koncepto pri ekskluziva proprumeco estas nenio alia ol iluzio. Prunte, jes, ĉiaj valoraĵoj de la ekzistado ja estas al li donataj de la Dia Providenco por difinita tempo, ĉar la morto agas kiel neelpetebla juĝisto, trans- mentante havaĵojn el iuj manoj en aliajn kaj plej ek- zakte notante la profiton, kiun ĉiu Spirito ĉerpas el la plibonaĵoj kaj favoroj, al li havigitaj de la Agentoj de la Senlima Boneco. Ĉi tie ni vidas la principojn pri kaŭzo kaj efiko en ilia pleneco, ĉar laŭ tio, se ĝi bone aŭ malbone uzas la trezorojn de la vivo, eternan propraĵon de Dio, ĉiu animo naskas en sia konscienco la kreditojn aŭ de- betojn, kiuj nepre altiros al ĝi la ĝojojn aŭ la dolorojn, la facilaĵojn aŭ la barojn sur la vojo. Ju pli ampleksaj estas niaj konoj, des pli respondaj ni estas por niaj agoj. Per niaj pensoj, vortoj kaj agoj, fluantaj el nia koro mem, ni uzas kaj aliigas la energion de la Sinjoro dum nia evoluado sur la kampoj de la sperto; kaj el la kva- lito de niaj intencoj kaj uzoj, en la sentoj kaj faroj dum la irado, la vivo kunmetas en ni mem nian konton agrabl- an aŭ malagrablan antaŭ la Leĝoj de la Destino.

En ĉi tiu momento de lia altvalora instruo Hilario humile demandis:

Amata Instruanto, ĉe la graveco, kiun via leciono havas por ni, kion ni komprenu sub "bono" kaj "mal- bono"?

Sanzio faris mienon, tra kiu vidiĝis bonkora toler- emo, kaj respondis:

Ni nin gardu implikiĝi en la labirintoj de la Filo- zofio, malgraŭ la respekto, kiun la Filozofio indas de ni, ĉar ni ne troviĝas en ia kunvenejo, destinita ekskluzive por skermado per vortoj. Ni penu antaŭ ĉio simpligi la aferon. Estas facile ekkoni bonon, kiam nia koro portas bonvolon antaŭ la Leĝo. Bono, mia amiko, estas la progreso kaj feliĉo, la sekureco kaj justeco por ĉiuj niaj similuloj kaj por ĉiaj kreitaĵoj sur nia vojo; por ĉiuj ni devas oferi la oportunaĵojn de nia ekskluzivismo, sed sen ia ajn altrudo de pure homaj ordonoj, kiuj nin mislokus en la servado, ĉar ili agas el ekstere internen, ofte elvokante en nia interna mondo, kun malutilo por ni mem, maldisciplinon kaj ribelon. Bono estas do nia neskuebla kunlaborado kun la Leĝo favore por ĉiuj, se eĉ tio kostus al ni absolutan abnegacion, ĉar ni ja scias, ke, helpante al la Leĝo de la Sinjoro kaj agante kon- forme al ĝi, ni estas de ĝi helpataj kaj subtenataj en la sfero de la nepereemaj valoraĵoj. Malbono estas ĉiam reprezentata de tiu nia bedaŭrinda inklino deziri bonon sole nur por ni mem, inklino sin manifestanta kiel egois- mo kaj vantamo, malsaĝo kaj fiero, kiuj signas nian star- adon sur la malsuperaj ŝtupoj de la spirito.

Post nelonga paŭzo la ministro aldiris:

La modelo de la Eterna Bono sur la Tero estas Nia Sinjoro Jesuo Kristo. Ĉion doninte el si por la bono de la ceteraj, li ne hezitis akcepti sur sin la ekstreman oferon, helpante al ĉiuj, por ke superstaru la feliĉo de ĉiuj, kvankam al li persone estis destinitaj nekompreno kaj sufero, skurĝado kaj morto.

Ĉe lia propravola paŭzo mi, soifanta lumon, kuraĝis ankoraŭ demandi:

Komplezema amiko, ĉu ni povus iel aŭdi vin pri la karmaj signoj, kiuj ni kunportas?

Sanzio kelke da momentoj pripensis kaj respondis:

Estas tre malfacile difini la sencon de la Diaj Leĝoj per la limigita parolo homa; mi tamen ĝin ek- provu per figuroj kiel eble plej simplaj. Kvankam ne tute ĝuste, ni komparu la homan rondon kun la vegetaĵa regno. Ĉiu vegetaĵo produktas en sia tempo, laŭ la spe- co, al kiu ĝi apartenas; ĉiu animo kreas al si mem sian feliĉan aŭ malfeliĉan staton laŭ siaj faroj, al kiuj ĝin pelas ĝiaj sentoj kaj ideoj, decidoj kaj impulsoj dum la evolua migrado. La vegetaĵo, unue, kuŝas enfermita en la embrio, kaj la destino, ĉe la komenco de ĉiu nova ek- zistado, estas entenata en la menso. Kun la tempo la vegetaĵo ĝermas, elvolviĝas, floras kaj fruktas, kaj, an- kaŭ tra la jaroj, la animo ekburĝonas en la suno de la eterno, kreskas laŭ scioj kaj virto, floras per beleco kaj komprenpovo, fruktas per amo kaj saĝo. Sed la veget- aĵo estas ia konscienco-krizalido, dormanta tra multe da jarmiloj, rigide ligita al la principoj pri ordinara gene- tiko, kiu trudas al ĝi la karakterojn de ĝiaj prauloj; la homa animo estas konscienco kompleta, spegulanta en si la leĝojn, laŭ kiuj iras la vivo, kaj tial en certa grado jam havanta kapablojn, per kiuj ĝi povas influi la ge- netikon, modifante ties strukturon, ĉar konscienco kun certa respondeco heredas ĉiam de si mem, alkonform- iĝante al la konsciencoj parencaj al ĝi. Nia menso ĝer- me konservas la agrablajn aŭ malagrablajn okazojn, kiuj ĝin morgaŭ trafos, same kiel grajneto virtuale entenas la produktantan kreskaĵon, en kiun ĝi iam aliiĝos.

En ĉi tiu momento Hilario demandis maltrankvila:

Ĉu ĉi tiu postulato ne konfirmus ian fatalan de- terminismon? Se ja ni hodiaŭ kunportas, sur la mensa kampo, ĉion, kio al ni morgaŭ okazos...

Sanzio bonvoleme klarigis:

Jes, en la unuagradaj sferoj de la evoluado la deternimismo povas esti konsiderata kiel nerezistebla: jen mineralo obeas al senŝanĝaj leĝoj pri kohero, veget- aĵo fidele respondas al la organogenikaj principoj. Sed, koncerne la homan konsciencon, racio kaj volo, konado kaj saĝo efikas sur la fortojn de la destino, ŝanĝante la Spiriton per la naturaj prirespondoj, kiujn li devas porti sur si mem. Tial, kvankam konfesante, ke ni trov- iĝas sub la efikoj de niaj propraj faroj, ni tamen ne povas ne scii, ke la konduto de ĉiu el ni en la sfero de tiu relativa determinismo, rezultanta de nia propra kon- duto, povas signifi plifruigitan liberiĝon aŭ pli longan sklavecon, pligraviĝon aŭ pliboniĝon de nia stato de animoj, multe ŝuldantaj antaŭ la Leĝo.

Sed - mi demandis -, ĉu eĉ en la plej malfa- voraj kulpelpagaj pozicioj la konscienco ĝuas la rajtojn esence proprajn al la libera volo?

Kiel do ne? - ĝentile respondis la ministro. - Ni prezentu al ni grandan kriminton, apartigitan for de la societo, en malliberejo. Akuzite pri pluraj krimoj, li havas nenian liberecon en la komuna karcero. Eĉ tiel, se li uzos la tempon, por propravole servi al la ordo kaj trankvileco de la aŭtoritatoj kaj siaj kunuloj, humile kaj respekte observante la artikolojn de la lin korektanta leĝo - sinteno, diktita de lia libera volo, por utili aŭ malutili lin mem -, tiu malliberulo baldaŭ ekaltiras al si la simpation de siaj kunvivantoj kaj firmpaŝe iras antaŭen al sia revirtiĝo.

Lia respondo estis klara, tamen, dezirante ne perdi la fadenon de tiu simpla kaj altvalora leciono, mi de- mandis:

Respektinda bonfaranto, ĉu por nia edifado ni povus ekhavi pli detalajn informojn pri la plej bona ma- niero kunlabori kun la Dia Leĝo favore por ni mem? Cu ni disponas ian rimedon, por detiriĝi de la justeco?

Sanzio ridetis kaj respondis:

De la justeco neniu detiriĝas, des pli ke nia kon- scienco, vekiĝinte por la sankteco de la vivo, sopiras digne elpagi ĉiujn siajn ŝuldojn, per kiuj ĝi sin ŝarĝis antaŭ la Boneco de Dio; tamen la Senlima Amo de la Patro Ciela ĉeestas ĉe ĉiaj aferoj pri adaptiĝo al la Leĝo. Efektive, se ni eraras en tiu aŭ alia provo nepre necesa al la akiro de la lumo, kiun la Sinjoro al ni asignis, ni devas do pretiĝi por la justa refarado de la fiaskintaj provoj, per nia sperto en antaŭaj tempoj.

"Ni imagu homon, kiu, sen kuraĝo por la lukto, mort- igis sin kvardekjara en la materia korpo. Ci tiu homo venas en la spiritan mondon suferante la fatalajn sekv- ojn de sia mafeliĉa ago. Laŭ la pligravigaj kaj mal- pligravigaj cirkonstancoj li bezonas pli aŭ malpli da tempo por rekonstrui la ĉelojn de sia perispirito, kaj ĉe la oportuna okazo, kiam li denove meritas la premion de karna korpo en la Homa Sfero, unu el la provoj, kiujn li refaros, estos nature la grandega tento sin mortigi, ĝuste havante tiun saman aĝon, en kiu li iam forlasis sian postenon. Tiel fariĝos, ĉar la detruaj bildoj, kiujn li konservis en sia menso, montriĝos antaŭ li per fenome- no, kiun ni povas nomi "reflektaj cirkonstancoj", okaz- igante kaŝitajn emociajn malekvilibrojn, kiuj konsekvence lin interrilatigos kun la senkontrolaj fortoj, konformaj al la duma naturo. Se tiu homo ne kolektis al si eduk- ajn kaj renovigajn rimedojn, praktikante fratecon kaj sin donante al studado, per kio li venkus la neeviteblan krizon, li tre malfacile sin ne mortigos denove, ĉar la tentoj, kvankam pliflamigitaj ekstere de ni, tamen nask- iĝas en nia interno kaj sin nutras per ni mem."

Ĉi tiu instruo estis altvalora, kaj tial, kun la res- pekta scivolo de iu lernanto, avidanta kleriĝon, mi de- mandis:

Kaj kiel povas homo fariĝi sufiĉe kapabla, por pagi la koston de sia elaĉeto?

Sanzio ne elmontris surpriziĝon kaj tuj respondis:

Kiel ĉia ŝuldanto, vere klopodanta por pagi siajn ŝuldojn. Certe homo, dronanta en ŝuldoj, devas akcepti sinlimigadon pri sia komforto, por pagi siajn ŝuldojn per sia propra ŝparita mono. Li tial ne povas vivi sate kaj glate, sed abstinante kaj ŝvitante, tiamaniere, ke li plej rapide liberiĝu de la tuta ŝarĝo.

La eminenta direktoro momenton haltis, kvazaŭ por mediti, kaj daŭrigis:

Ni rekonsideru la figuron de la vegetaĵo. Ni pre- zentu al ni, ke kerneto de oranĝo falis en malgrasan sekan grundon. Laŭ la leĝoj pri terkultivado ĝi ĝermos kontraŭ ĉirkaŭpremantaj baroj kaj fine fariĝos miskresk- inta arbo, mizere fruktanta siatempe. Sed, se la kultiv- isto jam ĉe la komenco kontentigas ĝiajn bezonojn kaj postulojn, havigante al ĝi sterkon, akvon kaj defendon, kiel ankaŭ helpante ĝin per la bonefika tondado en opor- tuna tempo, la oranĝarbo brile respondos al sia desti- no... Koncerne la animon, oni devas ĝin same flegi en la ĝusta tempo, t.e. kiam ĝi estas sur la Tero, kaj tia revirtiĝo devas komenciĝi kiel eble dum la plej bonaj tempoj de la enkarna migrado...

Hilario, kiu sekvis ĉi tiun elvolvadon, tiel ravita, kiel mi, de la logikeco de ĉi tiuj saĝaj kaj simplaj paroloj, demandis:

Sed en la okazo, se oni ne havas, en sia infanaĝo aŭ juneco, guvernistojn, sin donantajn al bono, kapabl- ajn agadi, simile al diligentaj terkultivistoj, ĉe tiuj, kiuj rekomencas la homan bataladon?

Sendube - diris la ministro - infanaĝo kaj jun- eco estas la tempoj plej taŭgaj por la konstruado de la morala forteco, el kiu la enkarniĝinta animo devas iom post iom teksi la venkokronon, kies konkero estas ĝia celo. Estas tamen grave kompreni, ke ĉe la konscianta Spirito la volo simbolas tiun terkulturiston, pri kiu mi parolis, kaj sterko, irigacio kaj branĉtondado prezentas la senĉesan laboradon, al kiu la volo devas sin doni en la rearanĝo de ĉies propra destino. Ĉiu minuto de la vivo estas do grava por renovigo kaj pago, perfektigo kaj purigo. Ni komprenu, ke la tempesto, kiel signo de krizo, en difinita momento trafos ĉiujn, sed kiu povas disponi sekuran rifuĝejon, tiu kuraĝe kaj brave superas ĝiajn danĝerojn.

Ĉi tiu klarigo atingis nian menson simile al sunra- dio, penetranta en malluman ĉambron.

Mia kolego tamen denove rimarkis:

Se ago naskas agon, ni do havas multe da laboro ankaŭ post la morto de la materia korpo. Kiel ni en la karno faras kulpojn, kies sekvojn ni ofte suferas ĉi tie, ĉu tiel estas nature, ke pro niaj bedaŭrindaj faroj ĉi tie ni suferos en la karno?

Ĝuste tiel - bonkore jesis Sanzio -, niaj faroj kontraŭaj al la Dia Leĝo, kiu neŝanĝeme estas la Bono de Ĉiuj, estas ĉie ajn korektataj. Fariĝas do punelpagoj en la Ĉielo kaj sur la Tero. Multaj elkarniĝintoj, kiuj implikiĝas en pasiajn deviojn ĝis krimeco, precipe en okazoj de obsedado, kvankam avertataj de sia propra konscienco kaj de la respektindaj admonoj de bonvolemaj instruistoj, kreas al si mem kun la vivo pezajn kaj aflikt- antajn kontojn, kies pago postulas de ili lukton kaj sino- feron dum longa tempo. Cetere, rilate al ĉi tiu temo, estas ĝustaloke rememorigi ĉi tie, ke nia klopodado por real- ĝustiĝo al la Leĝo dum la spirita vivo, antaŭ ol ni enkarn- iĝas, ĉe la plej multaj okazoj faciligas nian staton, cert- igante al ni infanaĝon kaj junecon plenajn de espero kaj trankvileco por la ripetado de provoj farotaj dum matureco; kompreneble estas en ĉi tiu rilato esceptitaj la demandoj pri peniga kaj tuja punelpago, en kiuj la animo estas devigata toleri akrajn suferojn, ofte de en la patrina ventro, kiel ankaŭ elreviĝojn kaj organismajn perturbojn, humiliĝojn kaj dolorojn de maljuneco aŭ de longa malsaneco, antaŭ ol la korpo iros en tombon. Tiaj doloroj, afliktiĝoj kaj diversaj aliaj suferoj mildigas nian situacion de ŝuldantaj Spiritoj, konsentante al ni benind- an moratorion dum la unua tempo en la spirita sfero, tuj post nia migrado tra la materia kampo.

"Atinginte maljunecon, la plimulto el la enkarniĝ- intoj en la mondo ordinare fariĝas, en la lastaj stadioj de sia ekzistado, meditemaj, serenaj kaj mildmanieraj. La infanecaj mensoj, eĉ ĉe la kadukeco de la pure ma- teriaj fortoj, restas frivolaj kaj neprirespondaj; sed la koroj, maturiĝintaj pri la konado de la vivo, profitas, dank'al natura intuicio, maljunecon kaj doloron, por pli ĝuste rezoni, ĉu sin tutan dediĉante al sia kredo en la religiaj temploj, per kio ili certigas al si pli grandan in- ternan ekvilibron, ĉu fervore praktikante kariton, per kio forviŝiĝas el ilia memoro la malpli agrablaj okazaĵoj; ili tiamaniere preparas, kun laŭdinda ĝusteco kaj admir- inda saĝo, sian neeviteblan transiron en la Superan Vivon."

Laŭ la rigardo de Druso ni komprenis, ke nia ren- devuo estas baldaŭ finiĝonta, kaj tial mi kuraĝis anko- raŭ demandi:

Amika ministro, komprenante, ke certaj ŝuldoj pro sia karaktero kaj graveco postulas de ni plurajn ek- zistadojn, t.e. migradojn en la surtera karno, por sia elpago, kiel oni ilin konsideru rilate la memoron? Mi ekzemple, mi sentas, ke malantaŭ mi staras grandega amaso da ŝuldoj, sed ilin mi nun ne memoras...

Jes, jes... - li klarigis -, ĉi tiu afero estas demando pri tempo. Ju pli longe ni ĉi tie restas en la rebonigado de la perispirito, fidele plenumante niajn dev- ojn al la Leĝo, des pli ampleksa fariĝas nia memorado. Ĉe pli akra klarvideco ni pli funde penetras la sferojn de la memoro. Tiel, post multe da jaroj da servado en la sur- teraj spiritaj regionoj ni pretervole enpaŝas en la rondon de malpli ĝojaj rememoroj, konstatante aliajn flankojn de nia "karmo" aŭ "konto". Kvankam dankaj al la bon- volemo de la Instruantoj kaj Amikoj, kiuj pardonas al ni ne tute noblan pasintecon, ni tamen neniam indulgas niajn proprajn mizeraĵojn; tial ni sentas en ni la devon peti la superajn aŭtoritatojn pri novaj malfacilaj kaj profitaj reenkarniĝoj, kiuj nin reedukus aŭ alproksimigus al nia necesa rehonoriĝo. Ĉu vi komprenis?

Jes, ni komprenis.

Sanzio ekrigardis la domestron, kvazaŭ sciigante lin, ke la limtempo atingis sian finon, kaj Druso ĝentile diris, ke al ni ne decas reteni plu la afablan kaj komplezeman Instruanton.

Ni dankis la ministron por liaj lecionoj, kaj li reiris al la brilanta ekrano, kie la moviĝanta nebulo denove ek- densiĝis; ĉe tio lia respektinda figuro estingiĝis antaŭ niaj okuloj.

Post nemultaj minutoj la salono reprenis sian kuti- man aspekton kaj la preĝa parolo de Druso fermis tiun neforgeseblan kunvenon.

Preparado por la reveno

La studado en la Domo estis ekstreme alloga, sed postulis iom da tempo. La oportuna okazo, kiu estis al ni donita por tio, estis tamen el la plej valoraj.

Hilario kaj mi petis la konsenton de la aŭtoritatuloj, al kiuj ni ŝuldis obeon, kaj faris profitan aranĝon de laboroj, restante en la institucio kelke da monatoj, por ĉerpi instruojn kaj noti observojn.

Ni do decidis partopreni kun Silas en la laboroj pri la "afero de Antono Olimpo", kies komencan fazon ni kun varma interesiĝo ĉeestis.

Ses tagojn post tiu kunveno, en kiu ni aŭdis la pa- rolon de la eminenta ministro Sanzio, la fratino Alzira venis al la institucio, laŭ la programo, kiun Druso planis por ŝiaj taskoj.

Komisiite de la direktoro, Silas akceptis ŝin kun ni, kion li motivis dirante, ke ĉiuj kune ni prizorgos la de- mandon per kunlaborado.

La nobla sinjorino, post la kutima saluto, sciigis nin, ke pere de amikoj el certa helpkolonio ŝi kiel eble klo- podas favore por sia filo, kiun ŝi postlasis sur la Tero.

Ludoviko, kies spirito akordas kun la iamaj patraj sentoj, algluite al ekscesaj materialaj profitoj - inform- is al ni nia kunparolantino -, travivas teruran obsedon en sia propra hejmo. Sub obstina observado de siaj el- karniĝintaj onkloj, kiuj dorlotas lian troan avarecon, li konservas en la manoj grandan riĉecon, utiligante ĝin por nenio. Ekstreme pasie li kaptiĝis en amon al oro. Li submetas sian edzinon kaj siajn infanojn al la plej kruela manko de necesaĵoj, timante perdi sian havaĵon, pri kiu li ĉiel klopodas, por ĝin defendi kaj pligrandigi. Ne kontentaj, ke ili torturas lian menson, Klarindo kaj Leonel kondukas en la bienon elkarniĝintajn uzuristojn kaj kamparajn tiranojn, kies pensoj ankoraŭ implikiĝas en la surtera riĉeco, por pliflamigi lian avaregecon. Lu- doviko do spiras en atmosfero kun strangaj bildoj, kie mono plej reliefe staras kiel konstanta temo. Li tial perdis kontakton kun la socia digno. Li fariĝis mala- miko de edukado kaj, por solvi la malfacilaĵojn de la vivo, li kredas sole nur la povon de plenŝtopita mon- ŝranko. Li ricevis la manian timon pri ĉiaj situacioj, ĉe kiuj povus aperi neatenditaj elspezoj. Li posedas en bank- oj grandajn monsumojn, kies ekziston lia edzino mem ne scias, kaj ankaŭ en sia propra hejmo li kaŝas multegon da valoraĵoj. Li intence foriĝis de la ama kunvivado, malzorgas eĉ sian eksteraĵon kaj enfermiĝis en bedaŭr- indan mizantropecon, blindigita de la brilego de la oro, kiu forkonsumas lian ekzistadon.

Tuj poste, intencante orienti niajn estontajn labor- ojn, la nobla sinjorino informis nin, ke ŝiaj bofratoj dron- is nelonge post ŝia edziniĝo, kiam ŝia infaneto apenaŭ faradis siajn unuajn paŝojn, kaj ke, ses jarojn post tiu dolora okazaĵo, ankaŭ ŝi trovis la morton en tiu sama nigra lago. Antono Olimpo postvivis ŝin, en la karna sfero, preskaŭ tri jarkvinojn kaj jam ĝuste dudek jar­ojn suferas en mallumo. Ludoviko do atingis plenan maturecon, travivinte kvardek jarojn da provado en la materio.

Al la Asistanto, kiu demandis ŝin, kion ŝi faris por helpi sian elkarniĝintan edzon, Alzira respondis, ke tio estis por ŝi ja ne ebla, ĉar la viktimoj fariĝis sovaĝaj gardistoj de tiu malfeliĉa krimulo, kaj ĉar ĝis nun ŝi ne sukcesis sin ŝirmi ĉe ia taĉmento da helpistoj, tial la turmentantoj ebligis al ŝi neniom alproksimiĝi al li. Iam kaj iam ŝi tamen iele helpas al sia filo, bofilino kaj am- baŭ nepoj, kio ja estas pro ŝi treege malfacila, ĉar la obsedantoj, en necedema vigleco, kontraŭstaras ŝian in- fluon.

Ĉe la spontanea halto de nia interparolo ŝi, montr- ante kortuŝantan humilecon, demandis Silason, ĉu la Domo permesos al ŝi viziti sian edzon, antaŭ ol ŝi iros al sia filo, konforme al la laŭprogramaj laboroj. La Asistanto plej afable donis sian konsenton, kaj ni tri ŝin kondukis en la ĉambron, kie Antono Olimpo kuŝis.

Kiam ŝi venis apud lian liton kaj ekvidis lin anko- raŭ malvigla kaj senkonscia, mi rimarkis, ke la mieno de la nobla sinjorino ricevas videblan ŝanĝiĝon. La lar- moj nereteneble ŝprucadis el ŝiaj okuloj, nun malklarig- itaj de grandega doloro. Ŝi ekkaresis lian kapon, kaj, kiom mi vidis, liaj fizionomiaj trajtoj iom post iom re- prenis sian naturan aspekton, samtempe kiel ŝi plurajn fojojn vokis lin per lia nomo.

La malsanulo malfermis siajn okulojn kaj ilin fiksis sur ni sen ia esprimo de mensklareco, elparolante sen- interrilatajn unusilabajn vortojn.

Rimarkinte lian mensan ruinon, tiu admirinda vir- ino petis de Silas permeson por preĝi, kune kun ni, apud sia edzo, kion li plezure konsentis.

Ĉe nia surpriziĝo Alzira genuiĝis apud lia kaploko, alprenis lian bruston al sia brusto, simile al amoplena patrino, penanta konservi en siaj brakoj malsanan in- faneton, kaj, levante siajn larmantajn okulojn al la Ĉielo, humili ekkriis, laŭ sia kredo:

"Plej Sankta Patrino!

"Anĝelo-gardanto de la dronantoj en la surteraj pro- voj, kompatu nin kaj super nin etendu viajn mildajn, purajn manojn!

"Mi konfesas, Sinjorino, ke neniu vane direktas al vi sian parolon de aflikto kaj doloro...

"Ni scias, ke via kompatema koro estas lumo por tiuj, deviintaj en la ombron de krimo, kaj amo por ĉiuj, sin ĵetintaj en la abismojn de malamo...

"Vi pardonis tiujn, kiuj pereigis vian Dian Filon per la turmentoj sur kruco, kaj vi ne sole pacience toleris iliajn insultojn, sed eĉ venis el la Ĉielo, etendante al ili protektantajn brakojn!

"Bonkora Patrino, vi, kiu levas la falintojn de tiom da surteraj generacioj kaj pie resanigas la vundojn de ĉiuj, hardiĝintaj en krueleco, ĵetu aman rigardon sur nin ambaŭ, mian edzon kaj min, kunligitajn al la sekvoj de duopa murdo, kiuj sangigas niajn korojn. Min kaj lin envolvas la reto de nia krimo. Kvankam mi tiam ne troviĝis kune kun li, sur tiuj fatalaj akvoj, dum niaj fratoj suferis la mortigan asfiksion, mi dividas kun li la prirespondecon kaj konfesas, ke ja ankaŭ mi kun- krimis...

"Mia edzo, Ĉiela Patrino, certe havis sian koron en- volvita en densa nubo, kiam li perdis la prudenton kaj faris tiun strangan decidon, kiu vundis al ni la kon- sciencon . ..

"Ĉiuj aliaj homoj eble rigardas lin kiel krimulon, kiu prenis al si malproprajn posedaĵojn, mortiginte siajn fratoj n, sed ne mia filo kaj mi, kiuj de li ricevis la plej grandajn atestojn pri amo... Laŭ aliaj li eble estas kulpulo antaŭ la Leĝo, sed laŭ ni li ja estas la fidela kunulo kaj amiko... En aliaj okuloj li eble ŝajnas egois- to, ne rajtanta savon, sed en niaj li estas tiu bonfarinto, kiu kun senmezura dolĉeco prizorgis nin sur la Tero...

"Kial ankaŭ mi ne kulpus pri egoismo kaj krimo, Patrino Kara, se mi ĝuis lian havaĵon kaj nutris min per la amo de lia koro? Kial ankaŭ mi ne respondus pri lia kulpo, se lia tuta kulpo havis tiun celon, kvankam fre- nezan, asekuri al mi superecon en mia karaktero de vir- ino kaj patrino?

"Advokatu pro nia afero, Ĉiela Perantino!

"Faru, ke ni ambaŭ kune revenu en la karnon, en kiu ni krimis, por ke ni povu pagi pro niaj eraroj!

"Konsentu al mi la favorkoraĵon akompani lin kiel ĝojanta kaj dankoplena servantino, denove ligita al tiu, al kiu mi ŝuldas tiom da feliĉo!

"Ankoraŭ unu fojon kunigu nin en la mondo kaj helpu nin lojale kaj brave redoni tion, kion ni ŝtelis.

"Ne permesu, Dia Anĝelo, ke ni ekrevu la Ĉielon, antaŭ ol elpagi niajn ŝuldojn sur la Tero, kaj helpu nin digne akcepti la rekonstruantan kaj savantan doloron!

"Patrino, elaŭdu nin!

"Stelo de nia vivo, forprenu nin el la mallumo de la valo de morto!"

Ci tiu neatendita okazaĵo antaŭ ni pelis nin en eks-

tazon.

Dum Alzira paroladis en larmoj, safirblua lumo ŝin kronis. La milda lumo, disradianta el ŝia koro, ekokupis la tutan ĉambron, kaj apenaŭ ĉesis ŝia voĉo, sufokita kaj anhelanta, jen brilega fasko da arĝentaj radioj ek- verŝiĝis el la Altoj, kaj trafis nin ĉiujn, precipe la mal- sanulon, kiu eligis longan ĝemon de homa kaj konscia doloro.

La preĝo de Alzira atingis do tian sukceson, kian antaŭe ne kapablis la magnetismaj procedoj de Druso.

Antono Olimpo forte levis la palpebrojn kaj vidigis tra la rigardo la mensklarecon de homo, vekiĝinta el longa, skuata dormado. Rimarkinte larmojn sur la vi- zaĝo de sia edzino, kiu lin amplene kisadis, li agitiĝis kaj ekkriis, ekposedita de senbrida ĝojego:

Alzira! Alzira!

Ŝi lin pli dolĉe alpremis al sia brusto, kvazaŭ dezir- ante trankviligi lian turmentatan spiriton, sed ĉe signo de Silas du flegistoj alproksimiĝis kaj revenigis lin en dormon.

Mi provis ion diri al tiu admirinda virino, kies preĝo levis nin ĝis tia alta emocio, sed mi ne sukcesis.

Nur tiuj homoj, jaroj post jaroj trairintaj la nebu- legon de resopiro kaj korpremateco, povas kompreni la emocion, kiu nin nekontraŭstareble jugis. Mi ekpensis observi la mienon de Hilario, sed ĉi tiu mia kamarado tenis la kapon inter la manoj; kaj ĵetinte rigardon sur la bravan Asistanton, mi rimarkis, ke Silas forviŝas lar- mojn...

Mi konsoliĝis.

La grandaj koroj en tiu domo, kie amo regis, plor- adis tiel same kiel mi, mizera pekulo, klopodanta por for- igi miajn neperfektaĵojn. Rigardante Alziran, kiu, nun starante, karesadis la harojn al tiu malfeliĉulo, mi ri- cevis la impreson, kvazaŭ ia anĝelo el la Cielo vizitas pentofaranton en la infero.

Rompis la silenton Silas, kiu, oferinte sian brakon al tiu sindona fratino por la foriro, ĝentile diris:

La preĝo bonege faris al li, tamen vekiĝi kon- venas al li nur grade. Natura kaj refreŝiga dormo estas ankoraŭ necesa por lia efektiva revigliĝo.

Alzira foriĝis de li ŝajne pli trankvila, malgraŭ la morala turmento de ilia revidiĝo.

Minutojn de profita konversacio ni ankoraŭ ĝuis en la pluraj laborfakoj de tiu granda institucio ĝis la di- finita momento, kiam ni kvar foriris kaj ekrapidis sur la vojo, kiu por nia kunulino estis la vojo de reveno al la iama hejmo.

Sur la Tero la naskiĝanta mateno pleniĝis de aereca, malvarma nebulo.

Returne al tiu antaŭaj lokoj, kie estis enskribita ŝia dolora travivaĵo, Alzira ne kaŝis la emocion, kies objekto ŝi estis. Delikate subtenata de la brako de Silas, ŝi ie kaj ie montradis al tiu aŭ alia peco de la vojoj kaj paŝtejoj, kiuj ĉe ŝi elvokis pli signifoplenajn reme- morojn.

Subite sur malvasta ebenaĵo aperis antaŭ ni la do- mareto, kie okazis la funebre elnodiĝinta dramo.

Efektive, en la lunlumo ekmontriĝis videble kaduk- iĝanta solida konstruaĵo. Sur vastaj flankaj kortoj stern- iĝis grandaj ĝardenoj, disruiniĝintaj pro la konstanta tretado de korpampleksaj brutoj. Elartikiĝintaj krad- pordoj, falintaj bariloj kaj malpuregaj verandoj mute evidentigis la malzorgemon de la loĝantoj. Strangaj es­tuloj, envolvitaj en larĝaj ombrovualoj, enpense trairadis la grandajn kortojn, kvazaŭ unuj ne konsciis la ĉe- eston de la aliaj.

Videble timante esti aŭdata, la edzino de Olimpo flustris al mi:

Tio estas elkarniĝintaj procentegistoj, ĉi tien ruze enkondukitaj de Leonel kaj Klarindo, por plifirmigi la ideon de uzuro en la spirito de mia filo.

Ĉu ili nin ne vidas? - demandis Hilario kun kom- preneble ekscitita scivolo.

Ne - respondis Silas. - Ili certe rimarkis nian alvenon, sed, kiom mi konkludas, ili estas tro alkroĉitaj al la pensoj, laŭ kiuj ili malice agadas. Nia ĉeesto ilin ne ĝenas, se nur ni ne penetros en ilian mensan rondon, partoprenante en iliaj interesoj.

Ĉi tio do signifas - mi intermetis -, ke, se ni parolus al ili pri la surtera riĉeco, ekscitante ilian ple- zuron ĉe la homa posedo, ili sendube donus al ni la plej grandan atenton...

Jes.

Kial do ĝin ne fari? - demandis scivola mia kamarado.

Ne estus al ni permesite misuzi la tempon - respondis nia amiko -, des pli ĉar la nin koncernanta laboro atendas nin proksime kaj ĝis nun ni ne scias, kiel niaj taskoj disvolviĝos.

Efektive, ni eniris, kaj la movado en la dominterno estis ja miregiga. Naŭzaspektaj elkarniĝintoj iradis tien kaj reen laŭ la longaj koridoroj, duonfrenezaj konver- saciante, kvazaŭ ili parolis en sia propra menso.

Mi provis ion noti al mi el tio, kion mi povis aŭdi: oro estis la temo fundamenta de ĉiuj tiuj sensence in- terkruciĝantaj monologoj.

Eble tial, ke, pli akre vidante, li penetris la intrig- ojn de tiu medio, Silas subite haltis kaj, lasinte nin tri en malproksima angulo de malnova ĉambro, foriris, pet- ante nin singarde atendi lian revenon. Li intencis an- ticipe ekzameni la tabelon de niaj taskoj.

Post kelke da minutoj li revenis, por nin forkonduki.

Li kondukis la fratinon Alzira en la ĉambron, kie Adelia, la domestrino, ripozis apud siaj infanoj, klarig- ante, ke ne estas konsilinde, ke Alzira tuj renkontiĝu kun tiuj fratoj, fariĝantaj turmentantoj; tie do ni ŝin lasis sub la gardo de Hilario, kiu, videble, ne volonte restis malproksime de ni, obeante la postulon de tiu observado.

Duope kun mi, la Asistanto diris, ke por helpi kun la dezirinda profito, ni devus antaŭ ĉio scii aŭdi, kaj ke tial, miaflanke, mi ne pensu malhelpi liajn laborojn en la okazo, se io ŝajnos al mi stranga en la sinteno, kiun li eble devos preni.

Mi komprenis, kion Silas intencis diri, kaj pretiĝis por silente observi, lerni kaj kunhelpi.

Ni eniris en malvastan ĉambron, kie unu homo, kun okuloj fiksitaj sur grandaj ligaĵoj da monpaperoj, ĉi ti- ujn karesadis kun satana rideto.

Por ke mi estu bone informita pri ĉio, la Asistanto flustris al mi en la orelon:

Ĉi tio estas Ludoviko, kiu, liberiĝinte el la korpo per dormo, venas karesadi monon, tion, kio nutras liajn pasiojn.

Troviĝis antaŭ ni viro matura, tamen kun fizionomio ankoraŭ freŝa, sed kun malelegantaj manieroj; liaj okul­oj, alkatenitaj al la bankbiletoj, reliefigis lian strangan mienon de venka ambicio.

Li ĵetis rapidan rigardon ĉirkaŭen, kun la indiferent- eco de homo, ne sukcesanta vidi nin. Tuj post kiam ni lin obsrvis dum unu minuto, jen, kvazaŭ lin gardus ne- videblaj cerberoj, envenis en la ĉambron du elkarniĝintaj malagrablaspektaj viroj, kiuj arogante alpaŝis al ni, kaj unu el ili demandis:

He vi, kiuj vi estas?

Ni estas amikoj - respondis Silas per natura

tono.

Nu bone - rediris la dua -, en ĉi tiun dom- on estas enlasataj nur tiaj homoj, sciantaj alte taksi monon...

Kaj montrante en direkto al Ludoviko, li aldiris:

Tiel estas por tio, por ke li ne forgesu gardi ti- ujn riĉaĵojn, kiuj ja estas niaj.

Mi intuicie konkludis, ke ni staras antaŭ Leonel kaj Klarindo, tiuj iam senposedigitaj fratoj.

Certe tial, ke ni ŝuldis ian klarigon al ilia sovaĝa atendo, kun kiu ili sekvis niajn eĉ plej malgrandajn mov- ojn, Silas diris:

Jes, jes... Kiu ja ne ŝatas sian havaĵon?

Tre bone! Bonege! - kontente respondis ambaŭ persekutantoj, frotante al si la manojn kaj ĝojante, kva- zaŭ ili trovis pli da brula materialo por la fajrejo de venĝo, kiun ili nutris en miregiga frenezeco. Tuj akirinte konfidon al ni, ĉe la paroloj, per kiuj la Asistanto lin trankviligis, Klarindo, la pli brutiĝinta el ambaŭ, ekra- kontis:

Ni estis viktimoj de terura perfido, ni perdis la korpon ĉe la manoj de malfeliĉa frato, kiu rabis al ni la havaĵon, kaj ĉi tie ni troviĝas por la justa revenĝo.

Li strange ekridegis kaj akcente diris:

La malbeninda pensis, ke la morto forviŝos lian krimon kaj ni, tiuj mafeliĉaj, pereintaj de lia mano, est- os reduktitaj al polvo kaj cindro. Okaziginte teatrecan akcidenton, per kiu li nin senkompate murdis, li alpro- prigis al si nian havaĵon. Kion tamen helpis al li ĝuadi per nia ofero, se morto ja ne ekzistas kaj krimulo, ĉu en, ĉu ekster la korpo, estas katenita al la sekvoj de siaj faroj? Tiu bandito suferos la rezultojn de sia fiaĵo kon- traŭ ni, kaj ĉi tie spiras lia filo, kies plej malgravajn agojn ni potencos tiel longe, ĝis tiu redonos al ni la riĉ- aĵon, kies laŭrajtaj mastroj ni estas...

Ambaŭ longe elvolvadis senfinan litanion da lament- oj, pliintensigante la kolorojn de la terurega mensa bildo, al kiu ili alkonformiĝis. Eble lacaj tintadi sur la samaj klavoj, ricevante de ni nenian eĥon, ili faris pli daŭran paŭzon, kiun Klarindo rompis, turnante sin al la Asist- anto per amara voĉo:

Cu vi, amikoj, ne trovas, ke ni pravas?

Jes - enigme konsentis Silas -, ni ĉiuj pravas,

tamen...

Tamen? - iom cinike intermetis Leonel. - Cu vi volas enmiksi vin en niajn intencojn?

Tute neniel! - bonhumore respondis mia amiko. - Mi deziras nur rimarkigi, ke pro mono mi jam forte bataladis, pensante, ke la rajto staras sur mia flanko...

Certe tial, ke ĉi tiu iom dubasenca rimarko pikis liajn interparolantojn, la estro de nia ekspedicio uzis la naturan atendon pri ia klarigo, por diri:

Amikoj, ni vidas, ke ĉi tiu domo svarmas per multego da meskonfuzitaj fratoj... Cu ili ĉiuj estas kre- ditoroj de ĉi tiu malfeliĉa familio?

El la inteligenta rigardo, kiun nia kamarado al mi direktis, mi komprenis, ke la ĝentila demando celis nutri plu la konfidon de la miregantaj persekutantoj

Leonel, kiu laŭŝajne estis la animo de la krima en- trepreno, donis tujan respondon:

Tiel estas - li flegme diris - tial, ĉar ni devis dividi la tempon inter patro kaj filo; ni do ĉi tie lokis por kelka tempo freneziĝintajn procentegistojn, estulojn, kiuj ekster la karnkampo dorlotas en la menso nur oron kaj la havaĵon, al kiu ili korligiĝis en la mondo, por ke ili plifaciligu nian entreprenon. Akompanante ĉi tiun avarulon, kiu obeas nian superregadon, ili devigas lin kiel eble tenadi la menson sklave al la mono, por kiu li nutras frenezan pasion.

Nuntempe tamen - aldiris Klarindo ĉagrenita - tiu krimulo, kiun ni sieĝis en la mallumo, estas forpren- ita for de nia gardado. Ni do havos pli multe da tempo, por plifruigi nian venĝon... Ĉar la murdinto estas kaŝ- ita antaŭ niaj okuloj, lia filo tial pagos duoble...

Tute ne urĝante sin, ke li tuj defendus la veron kaj la bonon, la Asistanto trankvile diris:

Ĉi tiu sciigo igas nin kredi, ke ĉi tiu viro - kaj li montris al Ludoviko, ĉiam ankoraŭ sorĉita de la ligaĵ- oj da monpaperoj en la plenega tirkesto -, krom la mania algluiĝo al la venta homa riĉeco, ankoraŭ suferas la premon de aliaj mensoj, tiel same implikitaj, kiel lia, en la iluzio de la materia posedo. En ĉi tiu okazo la freneza deziro, kies objekto li sin sentas, estas kompren- eble streĉita ĝis ekstremeco...

Rimarkinte, ke Silas mirige facile penetris la kernon de la afero, Leonel entuziasme klarigis:

Efektive, en la lernejoj por venĝantoj (>) oni instruas nin, ke ekster la ordinaraj tuj kontentigendaj deziroj ni ĉiuj havas, en ĉia ajn stadio de la vivo, ian "centran deziron", aŭ "temon fundamentan" de la plej intimaj interesoj. Tial, krom la ordinaraj deziroj, ligant- aj nin al la rutina sperto, ni pli ofte elĵetas el ni ankaŭ tiujn pensojn, estiĝantajn ĉe la "centra deziro", kiu nin karakterizas, pensojn, kiuj do konsistigas la superreg- antan refiguraĵon de nia persono. Tiamaniere estas fa­cile koni la estecon de ĉia homo, sur ĉia jan kampo, el la okupoj kaj pozicioj, de li preferataj. Ekzemple, kruel-

(*) Ĉi tiu estulo aludas instituciojn, tenatajn de krimaj Inteligentoj, kelkatempe loĝantaj en malsuperaj regionoj. - Noto de la Aŭtoro.

eco estas refiguraĵo de krimulo, avideco - de procen- tegisto, klaĉemo - de kalumniemulo, mokado - de iro- niemulo, incitiĝo - de menskonfuzito, kiel ankaŭ nobl- eco estas refiguraĵo de sanktulo...

"Konante la refiguraĵon de tiu homo, kiun ni intenc- as korekti aŭ puni, ni tre facile nutras lin per abundo da konstantaj ekscitiĝoj, kaj tiel ni fortikigas liajn im- pulsojn, plivivigas la bildojn, jam ekzistantajn en lia imago, kaj kreas aliajn, kiuj, aliĝinte al la unuaj, kun- helpas por lia mensfikseco. Por ĉi tiu celo sufiĉas ne- granda peno, por konduki en la rondon de tiu malica homo, kiun ni bezonas korekti, estulojn, kiuj kunhavas samajn sentadon kaj naturon, kiel li, en tiaj okazoj, kiam ni mem, manke de tempo, ne povas krei la koncernajn bildojn, kiujn ni deziras, per hipnota ordono. Per tiaj procedoj ni facile naskas kaj nutras la "psikan deliron", aŭ "obsedon", kiu estas nenio alia ol anormala stato de la menso sub la jugo de siaj propraj kreaĵoj, kiuj, far- iĝinte treege pli potencaj dank'al la rekta aŭ nerekta influado de aliaj mensoj, ĉu elkarniĝintaj, ĉu enkarniĝ- intaj, altiritaj de siaj propraj refiguraĵoj, premas la sen- sacan kampon de tiu menso."

Kaj ridetante, la inteligenta persekutanto sarkasma

daŭrigis:

Ĉiu homo estas de ekstere tentata de tiu sama tento, kiun li dorlotas en sia propra interno.

Miaflanke mi ja miregis. Mi ankoraŭ neniam aŭdis ian turmentanton, ŝajne ordinaran, sed kun tiel granda konado kaj konscio pri sia rolo. Mi havis la impreson, kvazaŭ mi ĉeestas nedetalan kurson de mensa sadismo, ekstravaganca kaj malvarma.

Pli sperta ol ni en la traktado kun tiaj amikoj, Silas manifestis en sia serena mieno nenian senton de bedaŭro aŭ miro. Iamaniere tamen montrante grandan interes- iĝon pri tiu leciono, li saĝe diris:

Via parolo estas nediskuteble perfekta. Ĉiu el ni vivas kaj spiras en la mensaj refiguraĵoj de si mem, kaptante la feliĉajn aŭ malfeliĉajn influojn, kiuj tenad- as nin en tiu situacio, al kiu ni strebas. La Ĉielon, aŭ

Superajn Sferojn, formas la refiguraĵoj de la sanktigitaj Spiritoj, kaj la inferon...

La infero estas la refiguraĵo de ni mem - kom- pletigis Leonel kun ridego.

Mi supozas, ke la Asistanto rimarkis mian interes- iĝon pri la lernado de ĉi tiu objekto, kaj tial li petis la fraton de Klarindo, por nia studado, ian praktikan mon- tron de tio, kion li asertis teorie; Leonel tiun peton ple- zure konsentis kaj diris:

Ĉi tiu avarulo sub nia gardado decidis nepre aĉeti aŭ trudakiri najbaran terpecon, por ĉia prezo, eĉ, se ne- cese, per krimo, por plivalorigi la akvoprovizon de la bieno, apartenanta al ni. Ĉar ĝi estas afero, koncern- anta la esencan objekton de lia ekzistado, nome avidemo, li tial facile ricevos la bildojn, kiujn mi deziros sendi sur lin, uzante tiun saman mensan ondon, per kiu liaj pensoj sin manifestas...

Kaj transirante de parolo al agado, li metis la deks- tran manon sur la frunton de Ludoviko, tenante sin en la profunda atentado de hipnotiganto, estranta la elpro- vaton.

Ni ekvidis nian kompatindan amikon, elvindiĝintan el sia materia korpo, larĝe malfermi la okulojn, en la plezurego de iu malsatulo, de malproksime rigardanta bongustan manĝon, kaj fari mienaĉon de kontentigita malico, monologante:

Jen nun! Nun la teroj estas miaj, ja miaj pro- praj! Neniu konkuros kun mi laŭpreze, neniu!

Tuj poste li facilmove foriris kun apenaŭ esprimebla mieno de frenezulo.

Ni akompanis lin ĝis lia eliro, kaj de la vasta ve- rando ni povis vidi lin rapidantan kaj fine malaperantan en la plej proksiman grandan arbetaĵaron, en la direkto al najbara bieneto.

Ĉu vi vidis? - ĝojante ekkriis Leonel. - Sur lian mensan kampon mi radiis fantazian bildon, laŭ kiu la teroj de lia najbaro estus aŭkciataj kaj fine transirus en liajn manojn. Sufiĉis, ke mi pentris en la menso bild- on pri tio, imagante, ke la bieno estas vendata, kaj jen li prenis ĝin por senduba realaĵo; tiel estas, ĉar, tuŝ- ante la propran "temon fundamentan", ĉiu estas insti- gata kredi tion, kies fariĝon li deziras... Tuj kiam el- finiĝos la kontrolata fluado de mia hipnota influo, li reprenos sian karnan forpon, kaj jam kolektiĝos al li salivo en la buŝo, ĉar li estos certa, ke li sonĝis pri la bankroto de la mastro de tiu bieno, pri kiu li deziras dokumenton pri posedo.

Silas, kun videbla intenco, aldiris trankvila:

- Ho jes! Ni staras antaŭ procedo de transsendo de bildoj, iel simila al tiu, fariĝanta laŭ la principoj de televido, en la sfero de elektroniko, kiu hodiaŭ furoras sur la Tero.

"Ni scias, ke ĉiu el ni estas ia fonto de vivo, hav- anta specifajn kapablojn elradii kaj ricevi ondojn. La mensa sfero de la hipnotiganto, kiu kreas en la mondo de sia imago la pensojn-formojn, kiujn li deziras elĵeti el si, estas io simila al la bildokamero de la ordinara transsendilo, tiel same, kiel ĉi tiu estas efike egala al la kamero de fotografilo. Preparinte la bildon, el kiu li celas ĉerpi la plej bonan efikon, li pafas ĝin en la mensan sferon de la hipnotigito, kiu tiam agas simile al la mozaiko en la televidado aŭ al la impresebla filmo de la fotografarto. Ni ja scias, ke ĉe la transsendo de bildoj, la mozaiko, ricevante la bildojn, kiujn la kamero esploras, funkcias kvazaŭ ia impresiĝema spegulo, turn- ante la lumstrekojn en elektrajn impulsojn kaj ilin trans- igante en la aparaton, kiu ilin kaptas per specialaj an- tenoj; tiamaniere ĝi rekonstruas la bildojn per la tiel nomataj signoj de "video", ree formante do la televidit- ajn scenojn sur la ekrano de la ordinara televidilo.

"Koncerne la nun konsideratan demandon vi, Leonel, kreis tiujn bildojn, kiujn vi intencis transsendi en la menson de Ludoviko, kaj, uzante la pozitivajn fortojn de la volo, kolorigis tiujn bildojn per la koncentriĝo- rimedoj en via propra menso, kiu do funkciis kiel bildo- kamero. Farante uzon el la mensa energio, multe pli potenca ol la elektronforto, vi, kiel efektiva hipnotiganto, ĵetis ilin en la mensan sferon de Ludoviko, kiu do plen- umis la rolon de la mozaiko; ĉi tiu ŝanĝis la ricevitajn signojn en magnetajn impulsojn, kiuj rekunmetis la pens- ojn-formojn, konstruitajn de vi en la cerbaj centroj per la nervoj en rolo de specifaj antenoj, kaj ĉi tiuj siavice fiksis iliajn detalojn sur la sfero de la sentumoj, nask- ante efektivan halucinon, en kiu sono kaj bildo sin har- monie interplektis. Tiel same, kiel sciate, fariĝas en te- levidado, en kiu bildo kaj sono kuniĝas per taŭgaj kupl- itaj aparatoj, prezentante en la ricevilo serion da bildoj, kiujn oni povus rigardi kiel "teknikajn miraĝojn".

Tiel same kiel mi, la venĝantoj notis al si ĉi tiun klarigon, treege surprizitaj.

La Asistanto, psikologo, uzis argumentadon same va- loran kiel tiu de Leonel, certe por tio, por sciigi ĉi tiun, ke ankaŭ li, Silas, konas detale la obsedoprocedojn.

Mirplena, Leonel lin brakumis kaj diris:

Amiko, amiko, en kia instruejo vi lernas? Via inteligenteco min interesas.

La estro de nia anaro eldiris kelke da vortetoj kaj invitis min foriri kun li, pretekstante ian farendaĵon.

Ambaŭ malicemaj fratoj interŝanĝis strangan rigar- don, kvazaŭ dirante unu al la dua, ke ni apartenas al ia malproksima infera societo kaj do al ili ne konvenas nin ĝeni. Ili tamen insistis ĉe ni, ke ni revenu morgaŭ por interŝanĝo de ideoj, kion Silas kun videbla ĝojo kon- sentis.

Post kelke da minutoj la Asistanto, kune kun mi, prenis kun si Alziran kaj Hilarion eksteren kaj igis nin ĉiujn reveni en la Domon.

Sur tiu tuta returna vojo la diligenta servanto de bono tenadis sin silente, pensante, pensante... Ĉe mia perplekseco li tamen frate klarigis:

Ne, Andreo. Estas ankoraŭ tro frue, por prezenti Alziran al tiuj malfeliĉaj turmentantoj. El la paroloj de Leonel mi rimarkis, ke ni trafis la vojon de du potencaj inteligentoj, kies komenca aliiĝo devas esti farata ame, por certe sukcesi. Ni revenos morgaŭ sen nia amikino, por pli solida, tial pli efika interparolo.

Mi do plej sopire ekatendis la morgaŭan tagon.

La historio de Silas

En la sekvanta vespero, akompanante la Asistanton, mi kaj Hilario denove troviĝis en la hejmo de Ludoviko.

La fratoj de Antono Olimpo nin volonte akceptis.

En vasta servistejo de la bieno sidis la familio kun du domanoj ĉe simpla manĝado.

La horloĝo indikis la naŭan horon.

La fizionomio de la domomastro estis preskaŭ tia sama kiel hieraŭ, nur kun tiu diferenco, ke ĝi necese portis la materian tegon.

Dum Adelia karesadis la infanojn, al kiuj la kapeto jam fariĝis peza de dormemo, la edzo teksis konsider- ojn pri la radiofoniaj informoj, atentigante pri alarmaj aferoj, kiujn li rimarkis sur la ekonomia kampo. Kaj, parolante al siaj teruritaj amikoj, li reliefigis la publik- ajn malfacilaĵojn, menciis imagajn mizerojn, klaĉe kri- tikis la politikistojn kaj administrantojn, pritraktis la plagojn de la kafarbetaroj kaj maniokplantejoj, aparte la epizootiojn. Fine, ne kontentiĝinte elnomi la malfe- liĉegojn sur la Tero, li senpripense parolis pri la supoz- ata kolero de la Ĉielo, asertante, ke li pensas, ke la finiĝo de la mondo estas proksima kaj kriante pri la egoismo de la riĉaj, kiu faras pli nigra la mizerecon de la mal- riĉaj.

Ni ĉiuj lin aŭdadis silente, kiam jen Leonel, pli sen- ĝena, sin turnis al la Asistanto, dirante:

- Ĉu vi vidas? Ĉi tiu homo - kaj li montris al Ludoviko, kies parolo superregis tiun familian malgrand- an kunsidantaron - estas la defetismo kun karno kaj ostoj. Li vidas ĉion nigra kaj kota, firme opinias pri la sociaj fiaskoj kaj konas la plej malĝojajn angulojn de la mizeraj medioj, tamen li ne fordonas eĉ unu centavon el la milionoj, kiuj li retenas, por la bono de nudaj kaj malsataj...

Kaj post ironia rideto:

Ĉu vi pensas, ke li ankoraŭ meritas la feliĉon, restadi plue en karna korpo?

Elmontrante grandegan kompaton sur sia amika vi- zaĝo, Silas ekrigardis la ĉeestantojn kaj saĝe respondis:

Leonel, ĉiuj viaj rimarkoj, ĉe la unua rigardo, enhavas logikon kaj veron. Laŭ supraĵa esploro Ludo­viko estas perfekta reprezentanto de pesimismo kaj uzuro, sed en la fundo li estas malsanulo, bezonanta kompaton. Iuj malsanoj de la animo ruinigas la menson tra nedi- finita tempo. Kiu li estus, se subtenata de alispecaj in- fluoj? Spirite sufokita meze en la bildoj de la surtera riĉeco, per kiuj ni sieĝas lian menson, ĉi tiu malfeliĉulo perdis kontakton kun la noblaj libroj kaj kun la dignaj societoj. Kiel helpilon li havas nur la dimanĉan diservon de la piuloj, kiuj opinias sin liberaj de ĉia devo al la religio, se nur ili partoprenas en la ceremonio de ado- rado al Dio en la lasta tago de ĉiu semajno. Kiu povus diveni, kiel bonfare li ŝanĝiĝus, se li ricevus alian specon de helpo?

Klarindo kaj Leonel notis al si liajn konsiderojn, kvazaŭ ili sentus sin vunditaj en sia plejprofundo, tia estis la esprimo de kolero, kiu travidiĝis tra ilia fajrelĵet- anta rigardo.

Tamen li kaj lia patro estas niaj ŝuldantoj. Ili nin prirabis, ili nin murdis... - ekkriis Leonel per la tono de obstina kaj inteligenta infano, kiu vidas sin mal- helpata pri siaj kapricoj.

Kion vi ambaŭ do deziras, ke ili faru? - nekons- ternite demandis la Asistanto.

Ili pagu! Ili ja pagos! - kriis Klarindo, kun premitaj pugnoj.

Silas ridetis kaj reditis:

Jes, pagi estas la ĝusta verbo... Kiamaniere ta- men ŝuldanto povas pagi, se la kreditoro neniigas al li ĉian eblon kvitiĝi? Ke nin mem koncernas kompensi la malutilojn, kiujn ni kaŭzis, tio estas ekster dubo. Tamen, se estas nia afero hodiaŭ ripari iun vojon, kiun ni hieraŭ disfosis, kiel do ĝin fari, se oni nun detranĉas al ni la manojn? La Kristo mem konsilis: "Helpu viajn malamik- ojn". (>) Mi pensas, ke ĉi tiu diraĵo, ĝuste komprenata, ĉe multaj okazoj signifas: helpu viajn malamikojn, por ke ili povu pagi tiujn ŝuldojn, en kiuj ili baraktas, res- tarigante do la ekvilibron de la vivo, en kiu ne nur ili, sed ankaŭ vi ambaŭ ricevos la bonon de paco.

Montriĝis, ke per la simpatio, kiun li en la hieraŭo gajnis al si, kaj per sia simpla kaj klara argumentado, la Asistanto atingis senduban moralan superecon antaŭ la animo de la krudsentaj obsedantoj. Leonel tamen ne- kuraĝe demandis:

Kiaj konsideroj tio estas? Cu vi estas ia alivest- ita pastro? Cu eble vi celas nian ŝanĝiĝon?

Vi eraras, mia amiko - respondis la Asistanto -; se al io mi strebas en nia frata societo, tio estas mia propra revirtiĝo.

Kaj eble tial, ke fariĝis longa silento en nia grupo, Silas daŭrigis:

Pro la delogo de la mono ankaŭ mi falis tra mia lasta migrado sur la Tero. La pasio al posedo reg­is super ĉiuj miaj idealoj... La sorĉa altiro al la oro okupis mian "mem" kun tia jugo, ke, kvankam mi ri- cevis la diplomon de kuracisto en respektinda universi- tato, mi tamen dekliniĝis de mia profesio, por vigle ob- servadi la paŝojn de mia maljuna patro, ke eĉ li mem ne uzu malavare la havaĵon de nia domo. Mia alligit- eco al niaj teroj kaj aliaj posedaĵoj faris min la defal-

(*) Andreo Ludoviko metas sur la lipojn de ĉi tiu per- sono de sia rakonto modifitan formon de la par. 27 de la ĉap. 6 de la Evangelio laŭ Luko, por esti pli bone kompren­ata de tiuj malamplenaj Spiritoj, al kiuj rekte malplaĉus la verbo "ami". Ili ekribelus ĉe la kompleta teksto. Estus ja mallertaĵo en ĉi tiu momento paroli pri "amo"; sed "helpon" pagi ili volonte konsentus, ĉar ili volis ricevi. - La Eldon- istoj.

inta anĝelo en la familia Edeno, turmentisto, kun kiu oni povis havi neniajn rilatojn kaj kompreneble malamata de ĉiuj, vivantaj sub mia ŝuo en la vasta rondo de mia pasema potencado... Por amasigi monerojn kaj plimult- igi senpenajn profitojn, mi komencis per krueleco kaj finis en la retoj de krimo... Mi abomenis amikecon, mal- ŝatis malfortajn kaj malriĉajn, kaj, timante perdi la riĉ- aĵon, pri kiu mi avidis ĝin tutan posedi, mi ne hezitis varbi krimon kiel inferan liganon sur mia terura vojo...

Ĉe ĉi tiu konfeso de la Asistanto mi subite pleniĝis de plej granda mirego. Ĉu Silas parolis la nudan veron aŭ ĉu en ĉi tiu momento li uzis ekstremajn rimedojn, false kulpigante sin mem, por regeneri tiujn turmentant- ojn, kiuj nin aŭdis?

Kiel ajn ĝi estis, mi kaj Hilario estis promesintaj, ke ni ne kompromitos lian laboron, kaj tial, sen plua interkonsento, ni limigis nin per tio, ke ni lin atente aŭskultadis.

Certe sentante, ke Leonel kaj Klarindo montriĝis iom kortuŝitaj, ebligante la ensorbon de novaj pensoj, Silas invitis nin ĉiujn foriri el tiu ĉambro. Li intencas ion sci- igi al ni pri sia sperto - li diris -, sed li preferas kon- versacii kun ni antaŭ la benata altaro de la nokto, por ke lia memoro povu trankvile revoki al si la okazaĵojn, kiujn li penos rakonti.

Ekstere la konstelacioj brilegis kvazaŭ pendantaj hejmoj de la Kreitaĵaro, kaj la aroma vento rapide kur- is, simile al iu, kiu volonte transportus nian preĝon aŭ parolon en la Ĉielan Gloron.

Ne kapablante penetri la veran sencon de la neaten- dita teniĝo, kiun la Asistanto ĵus prenis, mi rimarkis, ke li estas efektive emociita, kvazaŭ kun la okuloj de la animo fiksitaj sur antaŭlongtempaj scenoj.

Kredeble superregataj de la simpatio, disradianta el lia vizaĝo, Klarindo kaj Leonel lin humile observadis.

Silas tiam komencis kviete:

- Tiom, kiom mi nun kapablas ree prezenti al mia spirito, mi memoras, ke, dum mia lasta migrado tra la kampoj de la karno, mi jam de la knabaj jaroj min donis pasie al mono; el tio mi venas al la certeco, ke mi fojo post fojo estis terura procentegisto inter la teranoj.

"Hodiaŭ, per informoj de sindonaj instruantoj, mi scias, ke, kiel ĉe aliaj okazoj, en la ĵus antaŭirinta ek- zistado mi renaskiĝis en hejmo favorita per granda riĉ- eco, por provi min per la tento de la abunda oro kaj per frapoj de firma volo ĝin venki en la senĉesa praktik- ado de la frata amo; sed bedaŭrinde, por mia malfeliĉo, mi falis.

"Mi estis la solfilo de honesta sinjoro, kiu heredis de siaj prauloj grandvaloran havon. Mia patro estis kon- scienca advokato, sed, pro troo da komforto, li ne prakti- kadis sian profesion; plej studema, li tamen vivis meze inter altprezaj libroj kaj sociaj devoj, kiuj lin iel tenis for de iaj religiaj pensoj. Sed mia patrino estis romkato- likino, kun pia kaj digna karaktero, kaj, kvankam ŝi ne iris kun ni sur la arenon de ia ajn diskutado pri religio, ŝi tamen penadis enradiki en nian spiriton la devon de bonfarado. Tro malfrue pentante, mi rememoras la oft- ajn invitojn, kiujn ŝi amplena faradis al ni, ke ni sekvu ŝin ĉe la laboroj de kristana karito; tiajn invitojn mi kaj mia patro obstine forpuŝadis, ni enfermiĝintaj en nia paveca kaj rikananta nerespektemeco.

"Mia patrino baldaŭ rimarkis, ke mia kompatinda spirito estas kovrita de la verdigro de uzuro, kaj konfes- ante al si mem, ke estos por ŝi treege malfacile kunhelpi por la interna renoviĝo de mia patro, homo matura kaj jam de siaj fruaj jaroj kutiminta je la regado de mono, sur min solan turnis siajn klopodojn por ia renobliĝo. Por tio ŝi penis inklingi min al la studado de medicino, dirante, ke, inter la homaj suferoj, mi povus trafi plej bonajn okazojn por helpi al la proksimulo, tiamaniere plaĉante al Dio, eĉ se mi ne gardus en la koro la rimed- ojn de la Fido. En mia animo mi mokadis la sanktajn esperojn de tiu, kiu estis por mi la homo plej kara; ta- men, ne povante rezisti al ŝia ama sieĝo, mi dediĉis min al la kuracista profesio, multe pli interesiĝante pri la ekspluatado de riĉaj malsanuloj, el kies korpaj kadukaĵoj mi sendube ĉerpos grandajn materiajn profitojn.

"Sed kelkajn tagojn antaŭ mia atendata venko kiel studento mia patrino, rilate juna, adiaŭis sian enkarnan provadon, viktimo de brustangino. Nia doloro estis grand- ega. Mi ricevis mian medicinan diplomon, kvazaŭ abo- menatan rememoraĵon, kaj malgraŭ la kuraĝigaj vortoj de la patra boneco, mi eĉ ne komencis praktikadi la kon- keritan profesion. Mi retiriĝis en la hejman apartaĵon, el kiu mi foriradis nur en amuzajn kaj ripozigajn staci- ojn, tiam, pli plezure ol ĉiam, paŝtante min en avaregeco, ĉar mi kontrolis la inventaron de la havaĵoj de mia pa­trino per tiel streĉitaj okuloj, ke ĉi tiu mia stranga kon- duto miregigis eĉ mian patron mem, egoistan kaj nezor- geman, sed neniam tiel avaran kiel mi. Mi ekkomprenis, ke la heredita riĉeco starigis min, je mia morala mal- profito, super ĉia bezono de la materiala vivo tra multe da jaroj, se nur mi ĝin ne malŝparos...

"Kiam mi tamen ekvidis mian patron, preskaŭ ses- dekjaran, inklina al dua edziĝo, mi nerekte faris ĉion por mi ebla, por lin dekonsili de tio. Li tamen estis homo neŝancelebla pri siaj decidoj kaj edziĝis kun Aida, jun- ulino same aĝa kiel mi, ankoraŭ malproksima de la tridek jaroj... Mi akceptis la vicpatrinon kiel virinon sin en- trudintan en nian hejman medion, kaj, rigardante ŝin kiel ian ordinaran aventuristinon, el tiuj, ĉasantaj facilan riĉecon, mi ĵuris al mi mem venĝon. Kvankam la geedza paro karese provis altiri min al si kaj siaflanke la kom- patinda junulino min ĝentile traktadis, mi tamen ĉiam ion pretekstis, por foresti de ilia kunvivado.

"Sed la nova edziĝo ekpostulis de li pli streĉan aktiv- econ ĉe la mondumo, kiun Aida ne intencis forlasi, kaj tial, post kelke da monatoj, mia patro devis peti al si kuraciston kaj de tiam restadis hejme por la necesa ri- pozo. Plena de akraj zorgoj mi sekvis lian organisman kadukiĝon. Ne ĝustadire la patra farto turmentis mian menson, sed la granda havo de nia domo. Se subite mort- us tiu viro, dank'al kiu mi naskiĝis, mi rezignacie neniel konsentus dividi la heredaĵon kun tiu virino, kiu, en miaj okuloj, senrajte okupis la lokon de mia patrino.

"La Asistanto faris longan paŭzon, dum kiu ni fikse rigardadis lian melankolian mienon.

Miaflanke, forte konfuzita ĉe tio, kion mi aŭdis, mi interne demandis, ĉu ĝi ĉio ja okazis... Cu efektive tio estis Silas la homo, pri kiu li rakontis, aŭ ĉu li elpensis tiun historion, por ŝanĝi la animon de tiuj persekutantoj?

Mi tamen nenian demandon povis fari, ĉar nia amiko, kvazaŭ dezirante puni sin mem per ĉi tiu dolora konfeso, detale parolis plu:

- Mi tiam komencis teksi krimajn planojn pri la plej bona maniero forigi Aidan de ĉia eblo estonte ricevi ian parton el nia havo, ne ĉagrenante mian malsanan patron. Inter la krimaj projektoj, kiuj ŝpiniĝis en mia kapo, montriĝis kiel solvo eĉ la morto de mia vicpatrino. Kiamaniere tamen mi ŝin forpuŝu de la vojo, ne kaŭz- ante pli grandan suferon al tiu malsanulo, kies vivon mi deziris konservi? Cu ne estis konsilinde antaŭ ĉio de- moralizi ŝin en liaj okuloj, por ke li neniel resopiru sian edzinon, kondamnitan de mi al lia malfavoro?

"Mi ankoraŭ plektadis mian reton en silento kaj en la ombro, kiam la atendata okazo venis al mi renkonte... Invitite iri kun sia edzino al popola festeto, mia patro vokis min kaj insistis, ke mi akompanu Aidan, repre- zentante lian personon... La unuan fojon mi plezure konsentis... Mi nun intencis pli proksime ekkoni ŝiajn korinklinojn... Nigraj planoj ekboladis en mia kapo...

"Jen dum gaja bankedo mi ekrilatis kun Armando, kuzo de mia vicpatrino, kiun li amindumis en ŝia fraŭlin- eco. Armando estis junulo ne multe pli aĝa ol mi, mal- ŝparema kaj fanfaronema, pasiganta sian ekzistadon ĉe virinoj kaj ŝaŭmantaj pokaloj, kaj al kiu, kontraŭ mia kutima konduto, mi proponis antaŭe pretan amikan so- cieton... Kiom nur eble, morale superregante la animon de mia patro, mi de tiam kondukis Armandon en la sinon de nia hejmo, favorante lian revenon al la plej proksima intimeco kun tiu virino, kiun li antaŭ kelkaj jaroj amis. Plaĝo, teatro, diversaj aliaj promenoj estis la lokoj, ki­ujn ni kutime vizitadis kaj kie mi intence ĵetis la ge- kuzojn en la brakojn unu de la dua...

"Aida ne komprenis mian manovron, kaj dum pli ol unu jaro kontraŭstarante la amindumadon de sia kunulo, ŝi tamen fine cedis al lia konstanta atakado... Mi ŝajn- igis, kvazaŭ mi neniom scias pri iliaj rilatoj, tiel longe ĝis mi povos igi mian patron vidi mem, kio fariĝas. Mi ekpensadis ludojn kaj amuzojn por retenadi la delog- anton en nia domo... Mi plene akiris lian konfidon al mi, por uzi lin kiel gravan elementon de mia krima ruz- aĵo, kaj unu nokton, kiam mi, pro antaŭzorgo, ŝajnigis, ke mi ne estas hejme, sciante, ke la geamantoj troviĝas en ĉambro apud la mia, mi iris al mia patro kaj kun mieno de homo, kies honoro estas profunde ofendita, ad- monis lian dignon al ia reago, mallonge sciigante lin pri la okazaĵoj... Palega kaj tremante, la malsanulo pos- tulis pruvojn, kaj mi simple kondukis lin, ŝancelirantan, ĝis la pordo de la ĉambro, kies fermilon mi antaŭe mal- fortikigis... Sufiĉis pli forta puŝo, kaj jen mia patro, konsternita, kaptis, kiel mi deziris, la kulpon en ĝia ĝusta farado... Armando, cinikulo, kvankam ĉagrenita, for- rapidis, certa, ke lin ne trafos granda bato de kaduka sesdekjarulo... Sed mia vicpatrino, kun funde vundita digno, ĵetis al la maljuna edzo en la vizaĝon humiligajn akuzojn kaj en eksplodo de maldolĉo retiriĝis en sian apartan ĉambron. Kompletigante la teruran verkon, al kiu mi donis min, mi montriĝis pli karesema por la anime frakasita malsanulo...

"Du semajnoj treniĝadis peze por nia familio... Dum Aida kuŝis sur lito, sub la prizorgado de du kuracistoj, al kiuj ni plene konfidis kaj kiuj tute neniel konis nian internan tragedion, mi karesadis mian patron per lament- ado kaj lin nerekte sugestis, ke la havo de nia domo estu pleje gardata sub mia nomo, ĉar antaŭ la leĝo li ja ne povos liberiĝi de sia dua edzino.

"Mi daŭrigadis mian kriman agadon, kiam jen oni trovis mian vicpatrinon mortinta... Tiuj kuracistoj, niaj amikoj, konstatis fulman venenadon, kaj, konsternitaj, sciigis mian patron, ke tio estis memmortigo, certe el nebridebla neŭrastenio, kiu turmentadis la malsanulinon. Mia patro havis pli nuban mienon dum la pompa enter- igo, sed mi, laŭ mia pereiga plano, mi ekĝojis... Nun efektive la riĉaĵo de nia domo ekapartenos tuta al mi...

"Sed mia satana ĝojo tre mallonge daŭris... De post la morto de sia dua edzino mia patro iris en la liton, el kiu li neniam plu leviĝis... Amikaj kuracistoj kaj pastr- oj vane penegis havigi al li pli bonan farton kaj kon- solojn. Post du monatoj mia patro, kiu neniam plu ri- detis, falis en doloran agonion, dum kiu, per konfidenco, interrompata de larmoj, li konfesis al mi, ke li mortigis Aidan, almetinte al ŝia kutima kvietiga medikamento fulmefikan venenon. Sed ĉi tio - li frakasita aldiris - ankaŭ lin certe mortigos, ĉar li ne povas pardoni sin mem, li portas sur si la ŝarĝon de konstanta, netoler- ebla memriproĉo. La unuan fojon mia konscienco pro- funde ekdoloris. Mia algluiĝo al la materiaj bonaĵoj dis- batis al mi la vivon...

"La kara maljunulo mortis en miaj brakoj, pensante, ke miaj larmoj de pento estas ploro de amo. Lasinte lian lacan korpon en la malvarma tero, mi revenis en nian grandsinjoron domon, sentante min la plej mal- feliĉa el la homoj... Eĉ la tuta mono de la mondo nun ne certigus al mi eĉ la plej malgrandan konsolon. Mi estis sola, tute sola kaj... senfine malfeliĉa. Ĉiuj angul- oj kaj apartenaĵoj de nia domo parolis al mi pri krimo kaj riproĉo de konscienco... La nokta mallumo ofte ŝajn- is al mi svarmanta per teruregaj fantomoj, mokantaj mian doloron, kaj el tiu bando da nesentemaj demonoj, min atakantaj, mi kvazaŭ aŭdis la nedubelan voĉon de mia patro, krianta al mia animo: "Mia filo! mia filo! haltu, dum ankoraŭ estas tempo!".

"Mi ekevitis ĉian societon, mi fariĝis malkonfidema... En terura morala premateco mi foriris Eŭropon por longa amuzovojaĝo, sed la ĉarmeco de la grandaj urboj de la Malnova Mondo ne sukcesis mildigi miajn internajn vund- ojn. Ĉie eĉ la plej delikata manĝo gustis amare kaj la plej belaj artspektakloj postlasis ĉe mi nur angoron kaj konsternon. Mi revenis Brazilon, sed ne kuraĝis repreni la intiman komforton de nia iama loĝejo. Subtenata de la sindono de malnova amiko de mia patro, mi konsentis esti lia gasto dum iom da tagoj, ĝis mia farto ebligos al mi ekpensi pri ia radikala ŝanĝo de la ekzistado... Dorlotata de la familieca zorgado de tiu amiko, mi lasis fluadi multe da monatoj, penante pri ia nemeritita mensa forkuro. Tio daŭris ĝis, en unu nokto neforgesebla por mi, kiam mia stomakdoloro fariĝis efektiva skurĝo, mi ekprenis flakonon da arseniko el la provezejo de mia gast- iganto, pensante, ke ĝi estas natria dikarbonato, kiun mi tie restigis en la hieraŭa tago, kaj la veneno elpelis min el la korpo ĉe teruraj suferoj... Kiel okazis al mia vic- patrino, kiu elkarniĝis en simila turmentado, tiel ankaŭ mi trapasis la morton en samaj cirkonstancoj... Ne sciante la eraron, kies viktimo mi estis, miaj gastigant- oj sen ia ombro da dubo konsentis, ke mi serĉis per mem- mortigo la forfinon de la moralaj doloroj, kiuj vipadis al mi la animon de "junulo riĉa kaj tedita de la vivo", laŭ la klarigo, kiun ili cirkuligis."

Silas turnis al ni sian malgajan rigardon, kvazaŭ dezirante vidi la efikon de siaj vortoj, kaj daŭrigis:

Tio tamen ne sufiĉis al mi, por elpagi miajn abo- menindajn kulpojn... Trans la tombo, mi kvazaŭ fre- neza spertis kruelajn monatojn de teruro kaj konsterno meze inter vivantaj bildoj, elŝprucantaj el mia menso ka- tenita al siaj propraj kreaĵoj, ĝis la momento, kiam help- is al mi kelkaj amikoj de mia patro, ankaŭ vojanta al sia revirtiĝo; alligite al li, mi de tiam kolektis ĉiujn mi­ajn fortojn, por prepari al mi la estontecon...

Post kelkaj momentoj da peza silento li finis:

Kiel vi ja vidas, la blindiga allogo al oro estis la kaŭzo de mia pereo. Mi devas streĉe klopodi en la praktikado de bono kaj porti neskueblan fidon por ne fali denove, ĉar estas por mi nepre necese reveni, por elprovo, inter la homojn...

Leonel kaj Klarindo ne miregis pli forte ol mi kaj Hilario, kutimiĝintaj vidi en Silas admirindan kamaradon, laŭŝajne sen afliktiĝoj kaj sen problemoj.

Leonel rompis la paŭzon, demandante la Asistanton, kiu silentiĝis, kvazaŭ sub la pezo de siaj propraj reme- moroj:

Ĉu vi do tiel baldaŭ revenos en la karnon?

Ho, se la Ĉielo volus doni al mi la feliĉon plej baldaŭ reveni! - kun ĝemeto sopiris la estro de nia anaro. - Ŝuldanto estas nesidigeble ligita al la intereso de siaj kreditoroj... Antaŭ ĉio mi do devas trovi mian vicpatrinon en ĉi tiu vasta lando de ombro, por komenci la malfacilan taskon de mia morala liberiĝo.

Cu eble? - mi demandis kortuŝita.

Jes, mia amiko - respondis Silas, brakumante min -, mia afero utilas ne sole nur la Klarindo kaj Leo- nel, pretendantaj puni mem, kio ofte signifas perforton kaj kruelecon, sed ankaŭ al Hilario kaj al vi, kiuj nun studas la leĝon pri la karmo, alivorte, pri ago kaj re- ago... Ci tie ni estas instigitaj rememorigi al ni jenan lecionon de la Sinjoro: "helpu viajn malamikojn", ĉar, se mi mem ne helpos tiun virinon, en kies koro mi estigis gravan malamikinon de mia paco, mi do ne povos ricevi ŝian fratan helpon, sen kiu mi ne reakiros mian seren- econ... Mi profitis la mafortecon de Aida, por ĵeti ŝin en la abismon de menskonfuziĝo, farante ŝin do pli mal- forta, ol kiom ŝi estis mem... Nun mi kaj mia patro, kiuj komplikis ŝian vojon, ja kompreneble devas iri al ŝi renkonte, ŝin levi, subteni, kaj fari, ke ŝi denove ri- cevu la surteran rilatan ekvilibron, por ke ni almenaŭ parte pagu nian grandegan ŝuldon...

Via patro? Cu vi menciis vian patron? - kuraĝe demandis Hilario.

Jes, kiel do ne? - respondis la Asistanto -, mia patro kaj mi, helpataj de mia patrino, hodiaŭ nia bonfar- antino en la Superaj Sferoj, ni estas liganoj en unu sama entrepreno, nome nia morala regeneriĝo por la altigo de Aida; sen tio ni ne sukcesos forviŝi la venenan peĉon de la konsciencoriproĉo, kiu tenadas nian menson sur la malsuperaj tavoloj de la surtera vivo. Ni devas do de- nove stari apud ŝi, por nia propra bono... Tuj kiam la Dia Favorkoreco permesos al ni tian feliĉon, mia patro, envolvita en la amo kaj abnegacio de mia patrino, kiu kune kun li reiros al la enkarna batalado, surmetos nov- an korpon en la medio de la materiaj formoj, kaj ambaŭ, junaj, repreninte la homajn ligilojn de geedziĝo, akcep- tos nin kiel siajn bonevenintajn infanojn... Aida kaj mi, ni estos samsangaj gefratoj... Laŭ niaj aspiroj, kiujn la Cielo apogos, dank'al la Dia Grandanimeco, mi per grandega penado estos denove kuracisto, por min tutan doni al bonfarado, per kiu mi regajnos bonegajn okazojn perditajn... Mia vicpatrino, kiu supozeble nun vivas suferante bedaŭrindan animtoksiĝon en mallumaj abismoj, ricevos taŭgatempan helpon; malgraŭ la longa tempo da flegado, kiun ŝi postulos de ni ĉi tie, por sia necesa rebonigado, ŝi sendube renaskiĝos en malfortika korpo apud ni, por resanigi la seriozajn psikozojn, kiujn ŝi nun suferas sub la potenco de mallumo kaj kiuj stam- pos ŝian enkarnan ekzistadon en la formo de strangaj mensaj malsanoj... Mi estos do por ŝi ne sole la hejma frato, sed ankaŭ la flegisto kaj amiko, la kunulo kaj kuracisto, pagante, per oferado kaj bonvolo, amo kaj karesoj, la ekvilibron kaj la feliĉon, kiun mi forrabis al ŝi...

ТЕЛЕГРАМ

Канал с обзорами, анонсами новинок и книжными подборками

Книжный Вестник

Бот для удобного поиска книг (если не нашлось на сайте)

Поиск книг

Свежие любовные романы в удобных форматах

Любовные романы

О психологии, саморазвитии и личностном росте

Саморазвитие

Детективы и триллеры, все новинки

Детективы

Фантастика и фэнтези, все новинки

Фантастика

Отборные классические книги

Классика
ВКОНТАКТЕ

Цитаты, афоризмы, стихи, книжные подборки, обсуждения и многое другое

Книжный Вестник
БИБЛИОТЕКИ

Библиотека с любовными романами, которая наверняка придётся по вкусу женской части аудитории

Любовные романы

Библиотека с фантастикой и фэнтези, а также смежных жанров

Фантастика

Самые популярные книги в формате фб2

Топ фб2 книги