Człowiek z Säffle

16

Była już prawie dziesiąta przed południem i Martin Beck potniał w blasku słońca idąc ku Slussen wzdłuż bulwaru Söder Mälarstrand. Słońce wprawdzie nie grzało zbytnio, a bryza od Riddarfjärden była dotkliwie zimna, ale szedł szybko i miał na sobie ciepłe zimowe palto.

Hult proponował, że go podwiezie do Kungsholmsgatan, ale wymówił się. Obawiał się, że zaśnie w samochodzie i żywił nadzieję, że pospieszna przechadzka otrzeźwi go. Rozpiął palto i zwolnił kroku.

Przy Slussen wszedł do budki telefonicznej, zadzwonił do komendy i otrzymał wiadomość, że Rönn jeszcze nie wrócił. Właściwie nic tam nie ma do roboty, póki Rönn ze swoim zadaniem się nie upora, a to z pewnością potrwa jeszcze z godzinkę. Gdyby teraz pójść prosto do domu, mógłby z dziesięć minut poleżeć na łóżku. Był naprawdę straszliwie zmęczony i myśl o łóżku stanowiła ogromną pokusę. Gdyby nastawił budzik na dzwonienie, zdążyłby się z godzinkę przespać.

Zdecydowanym krokiem przeciął plac i wszedł w Järntorgsgatan. Dotarłszy do Järntorget, zwolnił. Wyobraził sobie, jak będzie w dalszym ciągu zmęczony, kiedy budzik za godzinę zadzwoni, jak ciężko będzie wstać, ubrać się i iść na Kungsholmen. Choć z drugiej strony przyjemnie byłoby choć na chwilę zrzucić z siebie ubranie, umyć się czy wziąć prysznic.

Stanął na środku placu obezwładniony własnym brakiem zdecydowania. Można je było wprawdzie złożyć na karb zmęczenia, ale nie stawało się przez to mniej irytujące.

Zmienił kurs, skierował się ku Skeppsbron. Co tam będzie robił, nie wiedział, ale zobaczywszy wolną taksówkę, szybko postanowił: pojedzie do łaźni.

Kierowca taksówki wyglądał na rówieśnika Matuzalema, trzęsący się, bezzębny i najwidoczniej głuchy. Martin Beck, który usadowił się na przednim miejscu, żywił nadzieję, że przynajmniej wzrok jeszcze kierowcy dopisuje. Przypuszczalnie był to właściciel taksówki, który od łat już sam nie prowadził. Wciąż jechał nieprawidłowo, a raz zjechał na lewą stronę jezdni.

Mruczał coś ponuro pod nosem, a od czasu do czasu jego wyschłym starczym ciałem wstrząsał przeraźliwy kaszel. Kiedy wreszcie stanął przed Łaźnią Centralną, Martin Beck dał mu hojny napiwek, rad, że udało mu się cało dojechać. Spojrzawszy na rozdygotane ręce starego, nie zażądał pokwitowania.

Przy kasie Martin Beck wahał się chwilę, nim zapłacił. Zwykle kąpał się na dole, gdzie był basen pływacki, ale myśl o popływaniu jakoś teraz nie była nęcąca. Wykupił więc bilet do łaźni tureckiej na pierwszym piętrze.

Dla pewności poprosił kąpielowego, który wydał mu ręczniki, żeby go zbudził o jedenastej.

Usiadł na najgorętszym stopniu, pot strumieniami wypływał mu ze wszystkich porów. Wziął prysznic, szybko zanurzył się w lodowatej wodzie basenu i położył się w swojej kabinie. Zamknął oczy.

Próbował myśleć o czymś uspokajającym, ale myśli wracały do Haralda Hulta, który mając wolny dzień, ubrany w mundur, bezczynnie siedział w swym opustoszałym, pozbawionym jakiegokolwiek wyrazu mieszkaniu. Człowiek, którego życie całkowicie wypełniało jedno: że był policjantem. Gdy mu się to odebrało, zostawała pustka.

Martin Beck zastanawiał się, co się stanie z Hultem po przejściu na emeryturę. Może będzie tak siedział bezczynnie przy oknie, z rękami opartymi o stół, aż zaśnie.

Czy on w ogóle ma cywilne ubranie? Prawdopodobnie nie.

Coś kłuło i piekło pod zamkniętymi powiekami, Martin Beck otworzył oczy, spojrzał w sufit. Zbyt był zmęczony, żeby zasnąć. Zakrył oczy ramieniem i próbował skoncentrować się na chęci całkowitego odprężenia. Ale mięśnie wciąż były napięte.

Z pokoju do masażu słychać było szybkie poklaskiwanie i plusk wody wylewanej na marmurową ławę. W sąsiedniej kabinie ktoś chrapał i charczał głośno.

Nagle wynurzył się z pamięci obraz zmasakrowanego ciała Nymana. Pomyślał o tym, co mówił Kollberg. Jak go Nyman uczył zabijać.

Martin Beok nigdy nie zabił człowieka.

Próbował wyobrazić sobie, co się wtedy czuje. Nie żeby zastrzelić, to uważał za nie takie znów trudne, może dlatego, że siła, jakiej trzeba, by zgiąć palec naciskając kurek nie pozostaje w żadnej proporcji do siły kuli, która uśmierca. Zabić z broni palnej – to nie wymaga większego fizycznego wkładu, dystans wobec ofiary powinien zmniejszyć odczucie oczywistej aktywności.

Ale zabić kogoś bezpośrednio, własnymi rękami, stryczkiem, nożem czy bagnetem, to zupełnie inna rzecz. Myślał o ciele na marmurowej szpitalnej podłodze, o ziejącej ranie w gardle, o krwi, o wybebeszonych wnętrznościach i wiedział, że on by tak zabić nie potrafił.

W ciągu wielu lat pracy w policji Martin Beck często zadawał sobie pytanie, czy jest tchórzem, a im był starszy, tym jaśniejsza stawała się odpowiedź. Tak, był tchórzliwy, ale nie martwiło go to tak, jak w młodości.

Nie był pewien, czy boi się śmierci. Jego zawodem było zajmowanie się śmiercią innych ludzi i to stępiło jego strach przed nią. Bardzo rzadko myślał o swej własnej śmierci.

Kąpielowy zapukał do drzwi kabiny zawiadamiając, że jest jedenasta. A Martin Beck nie zdrzemnął się ani na moment.