Гаспадар-Камень - читать бесплатно онлайн полную версию книги автора Генрых Далідовіч (ч. notes)

1

Дзесяціна – крыху звыш 1 га

2

Маецца на ўлазе Ленскі расстрэл 1912 года.

3

Так — Северо-Западный край — на афіцыйнай мове царскай Расіі называлася Беларусь.

4

Чорная Русь — гістарычная вобласць у верхнім i сярэднім цячэнні Немана i яго левых прытоках.

5

Маецца на ўвазе час да 1772 года.

6

Маецца на ўвазе тое, што царскія ўлады не дазвалялі выпісваць «Нашу ніву» чыноўнікам, настаўнікам, вайскоўцам, студэнтам, вучням.

7

Артыкул Янкі Купалы «Вера i нацыяпальнасць» надрукаваны ў «Нашай ніве», 1914, № 27 пад подпісам: I. Л., а таксама — у Зборы твораў, 1970, т. 7, с. 212.

8

Селянін пры водрубным падзеле не пераносіў сядзібу на ўчастак, a жыў у вёсцы.

9

На 1.1.1913 года ў Беларусі (у сучасных межах) у гарадах жыло 990,0 тысяч чалавек (14%), па вёсках — 5909,0 (8(5%). «Беларуская ССР. Кароткая энцыклапедыя». БелСЭ, 1981, т. 4, с. 9.

10

Паводле перапісу 1897 года ў Беларусі (у сучасных межах) найбольшы працэнт беларусаў у параўнанні з Мінскам, Гродна, Віцебскам быў у Магілёве i складаў 30 %.

11

Паводле перапісу 1897 года 68 % насельнікаў Беларусі былі непісьменныя.

12

Маецца на ўвазе Беларуская сацыялістычная грамада — «дробнабуржуазная нацыянальная партыя леванародніцкага кірунку ў 1902-1918 гадах». («Беларуская ССР. Кароткая энцыклапедыя», т. 1, с. 102.)

13

Беларускі пісьменнік Сяргей Палуян ва ўмовах сталыпінскай рэакцыі на дваццаць першьш годзе скончыў жыццё самагубствам.

14

Маюцца на ўвазе падзеі нацыяпальна-вызваленчага паўстання супраць царызму на Беларусі ў 1863-1864 гадах.

15

Верш П. Вяземскага.

16

«Руская» (беларуская) мова абвешчапа афіцыйнай мовай дзяржавы артыкулам Статута Вялікага княства Літоўскага 1588. БелСЭ. Кароткая энцыклапедыя, 1978, т. 1, с. 168.

17

Там жа, с. 171.

18

Верш Максіма Багдановіча «Песняру».

19

«Саха» — с.-г. часопіс. Выдаваўся з красавіка 1912 года да кастрычпіка 1913 г. у Вільні, з лістапада 1913 года да студзеня 1915 у Мінску на беларускай мове штомесячна.