Каласы

* * *

Далёка ад азяродаў,

там, дзе між хмарамі-марамі

зоркі ледзь-ледзь мігцяць,

Гусі — га-га! — ляцяць.

Над прыгорбленымі стрэхамі

(што маўчаць каля ліп нерухомых),

Над гразёю — аж дрыжыкі! — вуліц,

над блішчастых лужын холадам,

Над гарадамі-сотамі

(дзе ў светлых ад электрыкі вокнах

снуюць людзі ў піжамах бяссонна),

Над соткамі

(якія хавае змроку заслона),

Над прыазёрнымі чаратамі,

над маякамі,

над вякамі,

Як гуслі —

Гусі.

У вырай, у вырай, у вырай —

Гусі ляцяць.

Ізноў ім, ізноў ім, ізноў ім

за далячыняю далячынь

Звонкім ключом адмыкаць.

Будуць пад імі плысці

рэк паясы

i ветрам абсвістаныя даліны

Украіны.

Ca сваёй вышыні

яны павітаюцца

З аграмадай-Эльбрусам

пад белым абрусам.

Пройдзе паціху

Пад крыламі іхнімі,

Як Зямлі блакітная латка,

Адрыятыка.

А там —

мурожнай саванай-выганам —

гэй, прапусці, маладая вясёлка-арка!

Афрыка...

Далёка ад азяродаў —

што ім дарогі i межы,

што ім граніцы дзяржаў! —

Гусі ляцяць.

Дзікія гусі

ляцяць.

* * *

Жыў хлопец. Мастак. I былі ў яго скарбы —

Вялікае сэрца i ў скрыначцы фарбы!

Браў пэндзаль у пальцы ён не для забавы:

Хацеў ён людзям трошкі сонца прыбавіць,

Адкрыць неадкрытыя колеры радуг

I ў сэрцах пасеяць яшчэ адну радасць!

Ды вось — перастрэлі хлапца два тупіцы,

I свет, што ў фарбах ляжыць яго,

больш не раскрыецца!..

О, людзі, высокае племя! Па-брацку

Нам трэба б за рукі ўсім разам пабрацца...

Няўжо не асілім мы гэтую крыўду людскую —

заўчасную смерць?

Лісце

На дрэве — лісце. Добра ў небе сінім.

Пра вечнасць сні...

Але раптоўна — сівер,

I ліст за лістам — у траву, у прах.

А мы?

Не, мы — не лісце на вятрах!

Зярняты

У поце, у працы здабыты зярняты.

Нямыя, драбнюткія, спіць у вас Заутра.

Спіць Час, сняць Падзеі, мае ўсе надзеі..

Хаця б зберагчы вас ад лютай завеі.

* * *

He веру я, што ў нейкі век

Уладу возьме атам

I сваё месца чалавек

Саступіць аўтаматам.

Я знаю, прыйдзе час, калі

На злосць расістам розным

Скрозь запануе на Зямлі

Непераможны розум!

* * *

Чалавек — бог,

Чалавек — раб.

Чалавек скруціць Казбек у рог,

Чалавек на нагах не трымаецца:

так аслаб.

Чалавек, чалавек —

Загадка,

якую разгадваю век.

Я ведаю пэўна:

ёсць у чалавека сіл незлічоных скарб,

Ды часам ix кіпцюрамі сваімі

трымае раб, як краб.

I так спраку веку —

Ідзе вайна жорсткая (хоць i нябачная)

у чалавеку.

Змагаюцца бог i раб,

Сіла i слабасць,

Святло

І тло.

Хто — каго?

Хто — каго?..

О якім бы прыгожым быў свет,

Каб

У чалавеку

Загінула ўрэшце немач яго —

Раб.

І перамог

Прыроднай яго ўсемагутнасці бог!

* * *

Аднекуль з-пад воблачка —

любуйся любы! —

Злятаюць на мой падаконнік

птахі нябёс — галубы.

Чысцяць дзюбамі пер'е — вур, вур.

Абадкамі вачэй

ловяць раніцы сіняву.

Галубы, галубы —

Яны ніколі не вешаюць галавы.

Яны сумаваць не ўмеюць,

галубяцца

любою

парою.

Натряпяць на хлеба скарынку —

падзеляць заўсёды

пароўну.

Я ніколі не бачыў,

каб біліся яны між сабою

За ежу ці месца

для гнёздаў сваіх пад страхою.

У жыцці для ix

многа не трэба:

Адно

блакітнае неба!

Жывуць у ім, купаюцца ў ім.

Калі ж адпачыць захочуць,

Злятаюць на мой падаконнік

I — ціха вуркочуць.

Вуркачыце ж сабе,

вуркачыце —

Людзей жыць

вучыце.

* * *

Усё паўтараецца з веку ў век:

Ад зары да зары

птушкі пяюць бесклапотна на дрэвах,

A ўначы засынаюць спакойна

на голлі між роснага лісця.

Спяць і, мусібыць, сняць,

як i ўсё на зямлі, пра шчасце,

Нават i блізка не падазраваючы,

Што ў гэты час прачынаюцца іншыя птушкі — совы,

(Хаця якія гэта птушкі —

яны ж i спяваць не ўмеюць!),

Лётаючы ад дрэва да дрэва,

яны свае прагавітыя кіпцюры

упускаюць у птушак сонных —

I гіне за песняй песня.

Раніцай зноў прачынаюцца ўцалелыя птушкі

I, не заўважыўшы нават,

што гэта ж няма ix сябровак,

i зноў бесклапотна пяюць, на дрэвах.

Птушкі, як вам сказаць пра небяспеку?

* * *

Ліст

легкакрылай чайкой

З клёна — свайго гнязда —

Ляціць у палёт...

Ды страчае

Яго

каляін вада.

Ніяк ліст паверыць не хоча

У несправядлівы лёс.

I доўга ў вадзе лапоча,

Рвучыся

у сінь нябёс.

* * *

Бываем мы часам,

што пушчы, запушчаны,

Ідзём па свеце,

як невідушчыя.

Нават ад чорнага

белае

Не заўсёды адрознім

смела.

Мы блытаем, блытаем

вечна

Авечку

з воўкам у скуры авечай.

I часта —

ад роспачы як не крыкну

Прымаем за чыстую праўду

крыўду.

Ля сэрца нават

яе хаваем,

Яе гадуем,

яе люляем,

Покуль яна —

крыўда ёсць крыўда! —

Нам жа пад сэрца

нож не усадзіць

крыва.

* * *

Жыццё пражыць —

не поле перайсці.

Усё тут будзе:

i любоў, i здрады,

I сад, якому зноў i зноў цвісці,

I песня, i ярмо, i барыкады!

Саксаул

Слаўлю саксаул я:

i ў пустыні,

Дзе вятроў раз'юшаных разгул,

Ён прабіўся скрозь пяскі крутыя

І цвіце па-свойму,

саксаул.

* * *

Мы б'ёмся над рыфмай,

рвём жылы на гонях,

Ідзём — за ўсмешку адну! —

у агонь мы,

Клён садзім,

ляцім у захмар'е знічкаю

Шукае, шукае душа гармоніі

У свеце негарманічным.

* * *

Мы ў гэты свет на нейкі міг прыйшлі

I чалавек, i звер, i птушка, i расліна.

Усе мы мацеры адной — Зямлі

I па-братэрску, каб цвісці маглі,

Адзін другога

берагчы павінны!