Крыло анёла

* * *

Забяры мяне ў неба, маланка!

I хоць шчасце з табою — на міг...

Я клянуся быць шчырым каханкам

у пякельных абдымках тваіх.

Лепей знікнуць у сіняй прасторы,

абудзіўшы залевай раллю,

чымся жыць ў маўклівай пакоры —

і аднойчы сысці пад зямлю.

Травень

Зялёны месяц травень

мільгнуў і тут жа знік.

Нібыта за дажджамі

прагледжаны цягнік.

Здаецца толькі вось як

яго быў чутны рух...

Стаю — навокал восень,

і семафор патух.

Смутак

Мой погляд размылі туманы.

Мой гнеў як загублены нож.

Мой смутак, нібы несціханы

кастрычніцкі, помслівы дождж.

Твой погляд—зялёная зорка.

Твой гнеў — ненароджаны сын.

Твой смутак — пранізліва-горкі,

як смак недаспелых ажын.

Тупік

Здавалася — шлях невыцечны,

А сталася — вечнаснь, як міг.

I вось ужо фарамі стрэчны

міргнуў — асцярожна, тупік...

Не скінуўшы ходу — навошта,

з надзеяй кудысьці паспець

душа — галубінаю поштай,

якой зачакалася Смерць.

* * *

Думка аб-здрадзе — здрада.

Ноч — асалода спаць.

О, як была ты рада

іншага ў сне кахаць...

Гэта — душы блакада.

Гэта — аблога сноў.

Думка аб здрадзе — здрада.

Сёння ты здрадзіш зноў.

Крыж

Вось — зямля. Гэта — неба, а між,

затаіўшы жалобу сваю,

пачарнелы, як прадзедаў крыж,

на раскрэсах Радзімы стаю.

А шляхі — у чатыры бакі

перасохлымі рэкамі мкнуць...

А сляза — на абедзве шчакі.

А бяда — як разлітая ртуць.

Пазнанне

Як зморыцца ноч ад кахання,

настыне ў тумане язмін

і неба даспее світаннем,

ты скажаш сціхотна: — Вазьмі,

вазьмі маё цела, каханы,

і боль мой, і слёзы мае...

і сонца ўзаўецца фантанам

рассыпаных кос па траве.

Берагіня

Зеленакосая мая!

Ці гэта толькі сон падманны?..

3 лілеяй чорнай у руках

выходзіш з завадзі туману.

Стаю, вачэй не вольны ўзняць

на прыгажосць, што не схавана —

Вазьмі лілею, мой каханы,—

і слоў няма, каб адказаць.

* * *

Раскладу пад вечар

у двары касцёр.

3 думаю аб вечным

дым плыве да зор.

Яскі залацяцца,

мкнуць у высі смела.

А камусь прыдасца —

знічка праляцела.

Прасяджу ўвесь вечар,

покуль хопіць дроў...

У Сусвеце — безліч

гэтакіх кастроў.

Дождж

Плывуць дажджавікі,

сінеючы ад золі.

Плыве асфальт, які

не плыў дасюль ніколі.

Плывуць з-пад ног масты,

плыве трава з газонаў...

Плыве жывы гальфстрым

прамоклых парасонаў.

I косы з-пад рукі

сплылі табе на плечы.

I дзень плыве, які

стаў напалову вечарам.

Паўднёвы ўспамін

Вінаваты паўднёвы вечар...

Проста так, без якой прычыны,

абдымаю чужыя плечы,

пешчу косы чужой жанчыны.

Гэта проста на момант хвалі

аглушылі прыбоя шумам.

Гэта вусны дазвол давалі,

гэта вочы світалі сумам.

Гэта проста залётны вецер

у вянок дзве рукі з'яднаў...

Адлюстроўваліся ў Сусвеце

нашы постаці як адна.

Пракляцце

Калі зледзянеюць пачуцці

і нечага ўваскрашаць,

калі, нібы на парашуце,

апусціцца з неба душа.

Калі спалымнее былое,

і прышласці болей няма.

Калі стане лета — зімою,

і ўслед за зімою — зіма.

Няспешна, без болю і страху

зрабі першы крок ад сябе...

Нібыта злачынца на плаху,

пракляты і светлы ў журбе.

Самота

Заімгліла туманам, пакрыла слатой

восень нашага лета каханне.

Я зрабіўся інакшым, ты стала не той,

як належнае стрэлі растанне.

Ды аднойчы — хутчэй безвыходнай зімой,

не здалею пазбегнуць напасці —

каб званком тэлефонным у спальні тваёй

хоць імгненне пабыць ля шчасця.

Неба

Ніводнай зоркі ў небе гарадскім...

Усе яны пакінулі нябёсы.

Спакушаныя пекнасцю вітрын,

касмічны на зямны змянілі лёсы.

Сузор'е лебедзя высвечвае хімчыстку.

Стралец вартуе пнеўматычны цір...

А Млечны Шлях увесь, як ёсць, дачыста

агнём сваім праспект пазалаціў.

Ніводнай зоркі ў небе гарадскім...

На самым дне спусцелага Сусвету

блукае пасівелы з гора дым,

як напамін пра грэшную камету.

* * *

Я крочыў дамоў небам

па воблаках, як па снезе.

Палуднаваў чэрствым хлебам,

спыняючыся ў начлезе.

Лічыў па шляху зоркі,

як вёрсты да той вёскі,

дзе лёс палыном горкім

разбавіў мае вёсны.

Я крочыў дамоў небам,

зямлёю туды нельга...

Пабачыць з вышынь дрэвы,

як маці мая, ссівелыя.

Адлюстраванне

Усе пуцявіны прыводзяць у неба.

Для грэшнай душы сваёй крылы гадую.

Калі адыходзіць — адзінае трэба:

на свечцы заўважыць слязу залатую.

На свечцы заўважыць слязу залатую —

адзінае трэба, калі адыходзіць.

Для грэшнай душы сваёй крылы гадую.

Усе пуцявіны ў нябёсы прыводзяць.

Туюгі

*

Паўднёвае сонца лавінай з гары

сцякала. Сказала ты: — Любы, згарым,

і першай сігнула насустрач абвалу

снапоў залатых, што ліліся згары.

*

Нялюбай цела — вабнасць-чары —

я піў да дна світальнай чарай...

Ды дзень падкраўся, нібы кара

за грэх астатні янычара.

*

Слодыч слоў не бяру на веру.

Словы — рэха нязбытных сноў...

Хоць каханне — нішто без Веры,

ды я ў шчасце наноў — не веру.

*

У абдымках цябе не душу...

Не дару пацалункаў каралі.

А парфумай пачуццяў душу

я тваю незмушона душу.

Віланэль

Забытых гусляў гукі.

Салодкі напамін.

Плылі стамлёна рукі.

Над безданню разлукі

зацвіў зімой язмін.

Забытых гусляў гукі.

Гучалі без прынукі

у квецені галін.

Плылі стамлёна рукі.

3 гадамі сэрца мукі

гарчэюць, як палын.

Забытых гусляў гукі.

Плывуць стамлёна рукі

Рытурнэль

Скруха

загарыцца ў сэрцы і патухне

памяці ссівелай завірухай.

Памяць

адгукнецца рэхам у тумане

і неразгаданая растане.

Сэрца

на самоту болем адзавецца,

ды не скамянее ў паняверцы.

Я вас любіў.

Я вас люблю, мае палешукі...

Гучыць радок пранізліва і горка.

Я вас люблю, цяпер — ужо любіў

да самага расстайнага пагорка...

Як чаіца, над сцішаным Сажом

душа прычаліцца крылом да неба.

Няўжо апошні раз гляджу на вас?

Няўжо развітвацца з Радзімаю патрэбна?

На займішчы самотнае вясны

рака жыцця застыла ў пойме лета...

Я вас любіў аддана, нібы сын.

Палессе, памяні душу Паэта.

Аднойчы

Аднойчы ўвесну, нібы лёд,

ад плёсаў-плошчаў непрытульных

асфальт пачне свой крыгаход

між берагоў прыціхлых вуліц.

I людзі выйдуць паглядзець

на небывалае здарэнне,

і стануць душамі святлець,

і прагнуць самаачышчэння.

I разняволены праспект

ва ўсёй сваёй красе шырокай

блакіт пралесак панясе,

адлюстраваны ў сотнях вокан.

* * *

Калі замерзнуць рэкі вен

у маім целе назаўсёды, —

што атрымаю наўзамен

я ад спадарыні Прыроды?

Спакой нязмушанага сну

ці кволы парастак надзеі —

зноў прычакаць жыцця вясну,

якая сэрца адагрэе?..

* * *

Пахавайце мяне ў Бесядзь,

каб ляжаць мне на дне плёса

і глядзець, як з нябёс месяц

у аер страсае росы.

Пахавайце мяне ў рэчку

галавой насупроць плыні...

На Купалле з вянком свечку

мой пагляд над вадой спыніць.

Пахавайце мяне ў Бесядзь...

Там русалка з касой русай

скажа: — Любы мой, свет цесны,

дзякуй Богу, што ты вярнуўся.

На возеры

Што збылося між намі —

не магу зразумець.

Сонца з высяў снапамі

промняў сыпала медзь.

Два пагляды зліліся

мо на момант які...

Пальцы туга спляліся

на адлегласць рукі.

Ды па хвалях далёка

пошчак словаў прабег:

— Як жа мне адзінока

жыць было без цябе!

Асфальтавыя рэкі

Асфальтавыя рэкі,

куды вас плынь нясе?

На гібель чалавеку

на стрэчнай паласе...

Пад вечар вашы плёоы

пусцеюць пакрысе.

Сталёвыя таросы

зіхцеюць у расе.

Асфальтавыя рэкі —

дарогі ў нікуды...

Нашто вы чалавеку

без чаек і вады?

Асенні рытурнэль

Верасень

залеў самлелых верадам

тушыць лета жар, рассыпаны па верасе

На кастрах

з бульбоўніку і лісця

грэе пальцы золкія кастрычнік.

Лістапад

птушыную блакаду

сіліцца прарваць паміж прысадаў.

Элегія

Залачае... Гэта восень

вераснёвым свеціць лісцем.

I душа адпачывае

між Наступным і Калісьці.

У супольнасці з Сусветам

бусел, шчыры служка Бога,

адпусціў грахі ўсе Лету

з купала рудога стога.

Канцона

Там, дзе ранеты на золку

свой пачынаюць «дэсант»,

росніцай Верасень золка

мерае крокамі сад.

Ціха ступае, няспешліва

паміж падпорак з арэшніку.

Падаюць сонцы асеннія,

яснасцю поўнячы след,

мудрасцю добрага Генія

падаюць проста ў Сусвет.

Без шкадавання і роспачы,

адтэрміноўкі не просячы.

Як бы хацеў навучыцца я

мудрасці іхняй спрадвечнае,

промнямі год асвяціць сваіх

пройдзены шлях перад Вечнасцю

Літасці ў лета не просячы,

рушыць у сад сваёй Восені.

Газэля

Галінка бэзу, траўнем надламаная,

мая Каханая.

Ты лёсам мне, напэўна, звыш наканаваная,

мая Каханая.

Дзе б я ні быў, вяртаюся хутчэй

туды, дзе мне павек адданая,

мая Каханая.

У слоту лістападаўскіх начэй

са мной яна і восень не падманная,

мая Каханая.

Над безданню даверлівых вачэй

мая маркота ў белы строй прыбраная,

мая Каханая.

I рэха вечаровае званчэй,

калі шапчу да зорак апантана я —

мая Каханая!

I смехам тваім поўніцца ручэй,

як ад мяне за далеч ты схаваная,

мая Каханая.

Лісцёвы водсвет ззяе залацей

пад раніцу, што разам прычаканая,

мая Каханая.

I сэрца спеліць кволую надзею —

па-за жыццём чужым табе не стану я,

мая Каханая.

Слёзы сліваў

Стаяць скалелыя сады.

Сутонне сцішана сівее.

Самлела сон сышоў сюды

святлом сумлівым санцавея.

Стаяць скалелыя сады.

Спакусай свецяцца сузор'і.

Сцюдзёна сеюцца сляды...

Самота скрушнага спакою.

Стаяць скалелыя сады

саромна, сціпла, сіратліва...

Струменем слодчынай слаты

сцякаюць слёзы сініх сліваў.

Ты так хацела

Выйду ў туман і стану

сам як туман самотны.

Сее слату падману

погляд вачэй халодных.

Цешся сваёй красою,

восень — твая стыхія.

Покуль каса пятлёю

не дакранецца шыі.

Стане туман расою.

Ад перапёлак слёзы?..

Выгнецца стан лазою

супраць віровых лёзаў.

Вось я і стаў туманам,

як ты таго хацела.

Пацерам знік парваным,

плачам душы бясцелай.

Мае вершы

Мае вершы сумуюць па кнізе...

Ім нясцерпна апрыкла бадзянне

па газетна-зімовай адлізе

з правам дзённага лёсайснавання.

Мае вершы блукаюць па свеце

у лістах да сяброў і каханай...

Яны быццам заблудныя дзеці,

што згубілі шляхі да Нірваны.

Мае вершы, жывіце надзеяй

мо тады, калі я вас не ўбачу...

Вам шумець папяровай завеяй

у руках закаханай чытачкі.

* * *

У гэтай сустрэчы

не будзе працягу.

Не скончыцца вечар

бяскроўнаю плахай.

Я гэту сустрэчу

адразу забуду...

Каханне на вечар

душою аблуднай.

I толькі далёка

за часам, за векам

успомню яе

з асалодай і здзекам.

Плач

Анёл самотны падаў з неба

над Беларуссю незаўважна...

Адно крыло — бялей ад снегу.

Другое — чорнае, бы сажа.

Упаў — гучалі трубы громна,

і бачыў гэта ледзь не кожны:

адно крыло — у водах Нёмна,

другое — знікла ў плыні Сожа.

О літургіі Херувімы!

Чаму не плачаце — спіцё вы?

Анёл згубіў маю Радзіму,

а без яе — нашто жыццё мне.

Душа

Палова чацвёртай ночы, —

палова маёй тугі...

Вяртацца душа не хоча

назад, на «свая кругі».

I целу майму пустому

балесна на сподзе сноў. —

Вярніся, душа, дадому, —

прашу і не чую слоў.

Даруй мне, як скрозь бывала,

за безліч маіх грахоў...

Вярніся — я гэтак мала

яшчэ гадаваў сыноў.

Палова чацвёртай ночы, —

палова маёй тугі...

Не хоча душа, не хоча

пакінуць сваіх вышынь.

Зайздрасць

Ах, якія могілкі прыгожыя

на радзіме Толіка Сыса!

Дзе бярозай стала ледзь не кожная,

у Дняпро схаваная душа...

Хораша пры бацькавай магіле

тут пачуць на Радаўніцу гром...

I не страшна, нават ні на хвілю,

прычакаць апошні свбй паром.

Прышласць

Аднойчы, толькі без мяне,

самотны сон Сусвету

па-свойму ў вершах апяе

наступнік мой — паэта.

Русалкі ў руні росны след,

світальных косаў вецер...

Няўжо па-свойму апяеш

наступнік мой — паэце?

Няхай жыццё няўстрым бяжыць

з Сягоння і ў Калісьці...

Радку напісанаму — жыць.

Цвісці валошцы ў жыце!

Свіслач

Ля кампазіцыі А. Маціевіча

Я закахаўся ў рэчку Свіслач, —

яна была калісь жанчынай...

Я прызначаў ёй час спатканняў

і, як належала паэту,

дарыў на памяць аб каханні

мастоў шыкоўных бранзалеты.

I верыў я — аднойчы ў зморы

яна з каменнай дыбы ўстане...

I мы пакінем гэты горад

хоць на няісны міг світання.

Крыўда

Не папросіш мілоснай свечкі,

не адкажаш хлуснёй на здзек...

Толькі дзве перасохлыя рэчкі

уваскрэснуць з тваіх павек.

Толькі срэбныя дзве маланкі

перакрэсляць мне шлях наперад...

I ў адной з іх — заплача Янка,

а ў другой — засмяецца Верас.

* * *

Гэта — дарога ў Рай.

Гэта — сцяга да Пекла.

— Божа, параду дай,

выбраць якую лепей.

Першая — кроў і боль.

Крочыць другой салодка...

— Божа, прашу, дазволь

выбраць між двух — сяродку.

* * *

Кляновых лістоў клаксон

вятрыска на золку сцісне...

Ты — мой недаснёны сон.

Прачнуся — і шчасце знікне.

Сыходзяць крыжы з вакон

слатою размытых ліній.

Ты — мой недаснёны сон.

Прачнуся — і шчасце згіне.

Зялёных вачэй неон

расстайнай слязой бурштыніць.

Ты — мой недаснёны сон.

Баюся прачнуцца — згінеш.

* * *

Студзень выбеліў пожні

сумам снежнай імжы.

Мы спаткаліся позна —

дзве скалелых душы.

Не паспелі на столькі,

колькі згублена слёз

стэарынавым болем

на хрышчэнскі мароз.

На жыццё, на каханне

не здалелі паспець...

Дзве душы, два жаданні

і адзіная смерць.

* * *

Жанчыну пакрыўдзіў Каханы.

Па вуліцы крочыць адна.

У поглядзе ніцым схаваны

нявыспелы боль і віна...

Жанчыну пакрыўдзіў Каханы.

Ну чым ёй цяпер памагчы

на займішчы летняга ранку,

на сходзе вясновай начы?

Даверце мне, ясная Панна,

адчай непрытомнай рукі,

і сум ваш растане туманам

на люстры світальнай ракі.

* * *

О як ты, грэшная душа

мая, імкнулася да Бога!

А Бог сказаў: — Не спакушай

сябе святлом агню чужога...

А я лячу на твой агонь

І без астачы ў ім згараю,

і рай дарованы губляю,

цябе цалуючы у скронь.

У Траецкім

Я цябе даўніною вёў...

Пахла кавай і першалістам.

Нашу пару ў святле агнёў

люстравала раўніва Свіслач.

Я цябе даўніною вёў,

і было гэта ўсё калісьці.

А сягоння — рудым агнём

пад нагамі згарае лісце.

* * *

Жанчына з сумнымі вачыма,

табе пасуе колер здрады...

Ад кос світальных

вадаспадаў пагляд адвесці — немагчыма.

Ты ўсміхаешся скрозь сон мне

у промнях ранішніх вяргіняў...

Хацеў сказаць: — Мая мадонна!

А прашаптаў: — Мая багіня!

* * *

Забяры маю сілу начную,

беспрытомна стамлёным зрабі...

Я сумую, о як сумую

па гаркаваму смаку рабін.

Дзе адбіткамі шлюбнай фармоўкі,

пераблытаўшы колеры воч,

нашы целы на досвітку зноўку

нам вяртае спакусніца Ноч.

На беразе

Сарамліва ў люстэрка ракі

ты сама на сябе паглядзела...

I каса паслухмяна з рукі

Мілавіцай асыпала цела.

Покуль сон не раскрыў парасон,

захінаючы нас ад спакусы, з

абяры мяне ў дождж валасоў

і ў пяшчоту расчуленых вуснаў.

Аблокі

Ты чакала мяне, як ралля

першы дождж пасля чэрвеньскай спёкі.

Ты чакала — у небе Ілля

спахмурнела вышукваў аблокі.

I нарэшце настаў гэты дзень,

ад світання да зор сумнавокі...

Хмельны час несупынных залеў,

час кахання раллі і аблокаў.

Ты чакала мяне — я прыйшоў.

Не суддзёй, не святым, не прарокам,

а грахоўным дажджом, яснатой

на вясёлкавым сподзе аблокаў.

Ноч

Люблю глядзець, як горад засынае

і тухнуць вокны ў доме насупроць.

Глыбее неба, быццам забірае

стамлёных душ нязгледжаную плоць.

А зоркі ўсё выразлівёй раяцца,

як рыба ў невадзе, дзе мелкі плёс...

Чыёй душы сягоння не вяртацца, —

пакуль мы спім, рашыць спяшае Лёс.

* * *

Лістапад за астатняй лістотай

шле паўночных вятроў чараду.

Я па снезе, што выпаў употай,

да цябе на спатканне іду.

У чаканні чуллівай пяшчоты

знерухомеў разгублены сад...

I каханне, і снег употай

нам з табой падарыў лістапад.

— Ты на снезе кахаць не ўмееш?..

Шлюбным ложкам хай стане нам

Ды прачнуся і ўсё зразумею —

гэта сон, гэта восеньскі сон.

* * *

Ад нараджэння навырост

жыццё нам звыш наканавана...

Пакуль люстэрка неба Лёс

не захіне радном тумана.

I апусцелы цела гляк,

дзе прысмак успамінаў горкі,

душа пакіне — і няўзнак

яна адчуе сябе зоркай.

Каб, змогшы летаргію сноў

і спробу самаадрачэння,

цярновым шляхам да асноў

прайсці за хвілю да ўзнясення.

Ронда

Да рук гарачых ліпне гліна,

здаецца, пальцы сочаць кроў...

А ён нагою зноў і зноў

ганяе ўвішны круг няўпынна.

I вырастае прыгажосць

у таямніцы рухаў-чараў,

нібы вяртае маладосць

майстэрства боскага ўладар —

стары Ганчар.

Напэўна, так калісьці Творца

на адзіноце сярод хмар,

натхнёны духам сваёй моцы,

ствараў Адама — сына мар,

не склаўшы рук да самай ночы,

як той Ганчар.

Трыялет

Не вернецца назад Учора.

Прыбой аціх. Ачахлі зоры...

I не глядзі мне ўслед з дакорам.

Была зіма — астыгла мора.

Не вернецца назад Учора.

Дзе ложак — яхта. Хвалі — шторы...

Не вернецца назад Учора.

Прыбой аціх. Ачахлі зоры.

Краіна Начы

Мы маўчым, мы зацята маўчым.

Нашы душы аблытала плесень...

А на поўдзень — краіна Начы,

і гурган сёння сімвал Палесся.

Ды адчай немагчыма схаваць,

як душу не ачысціць нідзе...

Мне Радзіму да скону шукаць

па сцяжыне, што з ночы вядзе.

Беларусь, мая хворая маці,

са слязою Сажа на шчацэ

у парваным чарнобыльскім плацці

пачарнелым Сусветам брыдзе...

Раманс

Ці згараў майскі дзень у журбе,

ці мо бэз расквітнеў так спакусна, —

я пракляў гэты міг, і сябе,

і твае паслухмяныя вусны.

Шчасце ж нас абмінула наўзбоч,

не прынеслі залеву грымоты...

За пяшчоту на веснюю ноч

неспакой, што ў душы назаўсёды.

* * *

Нашу я ў сэрцы двух анёлаў:

анёла цемры і святла.

Адзін чароўны мае голас

Другі — гырчыць, як ваўкалак.

Адзін кахае да знямогі...

Другі — нянавісцю гарыць.

Адзін заве ў сябрыну Бога.

Другі — Люцыпару служыць.

Адзін ахоўвае ад звадак

і чорных дум у галаве.

Другі — прывабіць хоча здрадай,

душу маю на часткі рве.

Нашу я ў сэрцы двух анёлаў...

Якому з іх перамагчы?

Дрыжыць пялёстак свечкі квола

на донцы восеньскай начы.

Надзея

Мае сны без цябе — пустыя.

Спаць кладуся, нібы ўміраю...

Сам спаліў за сабой масты я,

калі вымавіў: — Не кахаю.

Ды з надзеяй аб новай стрэчы

ад самога сябе наўпотай —

непатушанай кіну свечку

я ў забытай царкве пяшчоты.

Малітва

Божа літасны, трыадзіны,

Ты літанне маё — пачуй.

Не пакінь у бядзе Радзімы —

уратуй.

Уратуй мой народ пакутны,

зберажы ад ліхога Край,

пасяліцца ў душы Іудзе

мне і сыну майму — не дай.

Барані ад спакусы грэшных,

абміні сваёй карай злых...

Божа праведны — хай бязмежнай

будзе ласка ад слоў Тваіх.