La unua amo

ENKONDUKO

Laux la Titolaro de esperantaj verkoj tradukitaj el la rusa literaturo kompilita de Georgo Davidov (Moskvo: Librejo Esperanto, 1912) verkoj de Ivan Turgenev (1818-1883) estis plej ofte tradukataj el la rusa lingvo en esperanton. La titolaro registras esperantigon de almenaux 112 romanoj, noveloj kaj prozversajxoj de Ivan Turgenev, el kiuj tridek verkoj tradukigxis dufoje.

Kaj tio ne estas hazarda. Unuflanke, la temoj de Turgenev estis intime ligitaj kun la aktualaj problemoj de la socio. "Li rapide kaptis la novajn bezonojn, - konstatis Nikolaj Dobroljubov, - novajn ideojn alportatajn en la socian konscion kaj en siaj verkoj, li cxiam atentigis pri la vica problemo, kiu komencis konfuzi la socion".

Aliflanke, la muzikeco de lia prozo, abundo de epitetoj, bildeco de figuroj, fajne nuancitaj portretoj provokis esperantistajn tradukantojn. Kaj ili sukcesis pruvi, ke la nova lingvo perfekte tauxgas por la transdono de la ricxa lingvajxo de Turgenev. Lia romano Patroj kaj filoj - jam kelkfoje reeldonita - en la traduko de Kabe (K.Bein), grave kontribuis al formigxo kaj firmigxo de la proza stilo de esperanto.

La unua amo apartenas al la ciklo de liaj lirikaj noveloj aperintaj en la tempo de la reformado, kiam ne sole preparigxis kaj efektivigxis abolo de servuto en Ruslando, sed ankaux komencigxis reviziado de "netusxebla fundamento" de la tradicia rusa moralo, sercxado de novaj rilatoj inter la emancip igxanta homo kaj la sxangxigxanta mondo...

La eldonejo Sezonoj kore dankas al Pascal Dubourg, laux kies iniciato kaj insisto triopo de nov-generaciaj tradukantoj el Jekaterinburg defiis La unuan amon, kiu nun aperas kiel la dua volumo en la serio Rusa literaturo.