La Mortido

Johnson ekscias, ke li ne estas malsana, nur li devas morti

La kreskanta koto kaj la rivero Tangobo kun altiĝinta akvonivelo retenis la francan ofensivon. Bejo Muktar jam longe konis la sekreton de la nigre akiritaj antaŭdiroj de sinjoro Black, kaj li ekspluatis ties specialan efikon al la popolo kune kun li, krome li ricevis tridek procentojn el la brutta enspezo de la magiisto. Tiun vesperon la bejo gastigis siajn du amikojn. Ili estis berberaj montaranoj, kaj ĝuste tiel, kiel bejo Muktar, kaj ili apartenis al la pli inteligentaj, al la pli friponiĝintaj araboj. Ili kunportis skribaĵojn, kiujn bejo Muktar legis atenteme. Li sciis bone la francan lingvon, krome li skribis, legis, kaj generale trapenetris la la plej danĝera veneno de la kolonio, la duon-civilizacio. La leteroj estis skribitaj france, kompreneble li respondis tiujn france, kaj iu el liaj du gastoj tuj forgalopis. Li longe flustradis kun la alia. Ili fondis komunan negocon por ricevi la centmil frankan kapopremion. Ĉar post la paso de la pluva sezono la francoj enpenetris, estus plej saĝe reveni en Gambion kun iom da mono, kie ili fondos modestan societon de rompoŝtelistoj, kiel estis en la malnovaj, belaj tempoj. Sinjoro Black aŭskultis lin malgaje ĉe la fenestro, kiel honeste ili dividos la premion, anoncitan al lia kapo. La magiisto aŭskultadis ĉiam, kiam la bejo havis gaston, ĉar li ŝatis ekscii tion kaj jenon. Li povis aŭskultadi bonege, ĉar la bejo, se alvenis gasto, forsendis la gardistojn. Kiam ankaŭ la alia berbero foriris, ankaŭ sinjoro Black forŝtelumis. Li aperis en la tendo de la fiŝisto, nomata Hamil kaj diris grandan aŭguron al la morte timiĝinta tuarega familio. Poste li reiris al la bejo, mordetante dentopikilon. Ili estis tute klarvidaj unu pri la alia. Ili ne parolis mistike inter kvar okuloj.

– Mi venis por adiaŭi, sinjoro Muktar… – li diris anstataŭ saluto.

– Mi jam diris al vi, ke mi ne estas sinjoro, sed bejo!

– Ni ne kverelos pri tio. Ĉar mi forlasos Tangobo-n poreterne.

– Mi esperas, ke vi estas klarvida pri tio, ke vi ne rajtas foriri sen mia permeso. Nun mi ne forlasos vin.

– Ni vetu, ke mi persvados vin, se mi volas…

– Ba! Per kio vi povus persvadi min? – respondis la arabo malestime.

– Mi pensis pri tio… – Li signalis atendon al la bejo per sia montrofingro, poste ŝovintesian manon en la internan poŝon, li skrapadis inter siaj fontoplumo kaj nazumo, kvazaŭ li serĉus ian splipon, fine li elprenis malgrandan, belgan, seskuglan revolveron kaj pafis kvarfoje en la ventron de la bejo.

Muktar, kiam falis de sur la seĝo kaj vualiĝis la mondo antaŭ liaj okuloj, preterkure fulmis tra lia estingiĝanta konscio, ke la loĝantoj de la tendaro kolektiĝos, aŭdinte la kvar pafojn…

Li eraris. Ĉar la magiisto antaŭ kelkaj minutoj ordonis al la fiŝisto Hamil ĉirkaŭiri de kabano al kabono kaj diri al ĉio, se ili aŭdos kvar knalojn, ili diru kvindek preĝojn, ĵetinte sin vizaĝaltere, ĉar Guth, la malica spirito tiun vesperon estimos la tendaron per sia vizito. La korpo de la bejo jam longe malvarmiĝis, Black kun siaj stranga vivo, cilingdra ĉapelo, seskugla revolvero jam rajdis malproksime en la nokta dezerto, kaj la loĝantoj de Tangobo eĉ nun timis elpaŝi el siaj kabanoj.

Sinjoro Black kunportis la or-tenilan ponardon de la bejo, ĉiun skribaĵon kaj iom da kontanta mono, ĉar li sentis tiel, ke tia magiisto, kiel li nepre meritas finan kompenson okaze de sia maldungo, kiu agadis en tiu turpa loko laŭ moderna pensmaniero.

Rollins bladaŭ certe estus pentinta akcepti la grandanimecon de Johnson, kaj eble li ne lasus mortkondamni la kaporalon, sed okaze de nokta patrolado li vundiĝis grave kaj kuŝis en la hospitalo senkonscie. La ĵurnaloj okupiĝis longe pri la fantasta devojiĝo de la „Mortido”. Tio certas, ke la „Mortido” nun ĉi-foje, malgraŭ ĉiu influo de sia patro, finos sian surteran vivon, kaj senigite lin de sia rango, ordenoj oni ekzekutos lin, ĉar li mortigis sian superulon. Pligraviga cirkonstanco, ke li farist tion de dorsflanko. Lia advokato-defendanto, dika leŭtenanto, diris sincere, ke li ne povas kalkuli indulgon. Se li ankoraŭ havas ion fari, heredaĵo, proksimuloj, tiam li disponu.

– Ne, ne… Nenio. Tamen io. Se eblas, sendu miajn ordenojn al la adreso de junulino en Londonon.

– Kiel nomiĝas la junulino?

– Edit Horlow.

– Se mi memoras bone, virino, havanta tiun nomon ĵus petis permeson de la milita tribunalo de Oran por paroli kun vi.

La cigaredo falis el la mano de Johnson.

– Ĉu Edit? Ŝi estas ĉi tie… Ŝi venis en Oran-on! Dio mia, kia virino ŝi estas!

Kaj Edit venis. Iom elĉerpiĝinte, sed eĉ nun ŝi estis tiel bela kaj serioza, kiam ŝi sidis ĉe la najbara sribotablo. Nur ŝia vizaĝo fariĝis pli pala.

– Edit, pro Dio! Kiel vi venis ĉi tien?!

– De tiam mi sekvas vin, de kiam vi venis el Londono. Ankaŭ vi jam certe divenis, kia stultaĵo etis tiu diagnozo. Ho, se mi estus trovinta vin tiam…

– Kiel?

– Kiam doktoro Ramsay eksciis, ke vi malaperis, mi redonis la mil pundojn al Grimm, per kiu li subaĉetis lin… Vi ja ne scias pri tio. Gimm subaĉetis Ramsay-on por fari falsan diagnozon pri via koro, ĉar li volis malhelpi, ke vi edziĝu al mi. Sed Ramsay ne povis finfari tion. Li rapidis al mi, rakontis la veron, kaj mi kuregis al vi. Oni diris, ke vi foriris antaŭ kelkaj minutoj per taksio… Mi provis serĉi vin,kaj mi trovis vin en Parizo… Sed vi ne plu anonciĝis en la hotelo. De tiam mi sekvas vin… En Afriko… Jam kvar monatojn… Ho, Teddy!

Jonson dume eksidis kaj nun rigardis la plankon.

Dio mia, kiel klara ĝi estas. Li tute ne havas kormalsanon… Sed nun jam… egalas…

– Teddy! Ĉu estas espero?! Vi estis tiel fama heroo… Eble oni imputos tion…

Ŝi retropaŝis timiĝinte.

Johnson klinis sian kapon inter siajn pugnojn kaj komencis ridi, ridi tiel stentore, ke la sinjoro timeme enŝovis sian kapon.

La traktado de la milita tribunalo ŝajnis preskaŭ nur formalaĵo. Lacaj demandoj, kutimaj juraj rimarkoj. Tiuokaze la verdikto estas firma, ŝtongravurita sablono. La prezidanto turnas sin al la akuzito, ĉu li deziras diri ion laŭ la rajto de la lasta vorto?

– Mi opinias, ke ĝi estas superflua – respondas Johnson.

– Sed mi deziras paroli laŭ la rajto de la lasta vorto de la tre estimata akuzito – diras nun iu, kiu povis alveni antaŭ ne longe, kaj li forgesis deprenis eĉ sian cilindran ĉapelon pro sia timiĝo.

– Ĉu vi volas konfesi en la afero de la murdo?

– Mi opinias, mi petas.

Johnson rigardis konsternite sinjoron Black, sur kies roverso ripozis ĵus elkraĉita dentopikilo.

– Kiel vi nomiĝas?

– Thomas Black. Sed eble ni lasu tiujn…

– Homo! Vi staras antaŭ la milita tribunalo.

Sinjoro Black eklevis sian ŝultron aprobe.

– Ĉu via profesio?

– Magiisto. – La prezidanto avertis la ĉeestantojn, ke li malplenigos la procesejon okaze de simila ĝenerala bonhumoro.

– Jes, mi estas magiisto. Mi agadis sur la sino de la tangobo-anoj, kiel tiulo.

Ĉiu salte leviĝis! La personpriskribo! Tangobo! Li estas tiu! Ili kriadis dise. Jen staras perfidulo, por kies kapo estas anoncita centmil frankoj. Sinjoro Balck montris rapide ostan plateton, sur kiu estis numero. La oficiro tuj forlasas lin, ĉiu repaŝas. La sekreta servo en Afriko estas heroa entrepreno. Tiu osta plateto signifas preskaŭ senliman potencon, kies posedanto en la intereso de la ŝtato senkonsidere la rangon povas aresti kiun ajn aŭ mortigi lin surloke, kaj tiu homo ne respondecas al alia instanco, nur al siaj superuloj.

– Kiel bankrotita komercisto, subite mi falis en tiun favoran situacion, ke mi sukcesis eniri en landon Tangobo, kaj mi restis vivanta. Tiel mi povis esti je la dispono de certaj militistaj instancoj, kiuj distingis min pro tio per agrabla ostoplatato. Mi havis la taskon ekscii, kiu aŭ kiuj informas bejon Muktar pri la francaj militaj manovroj.

– Estas tre interesa, kion vi diras, sed kion vi volas diri en la afero de la akuzata kaporalo?

– Bonvolu doni al li tuj centmil frankojn, ĉar la mortpikis vive aŭ morte serĝenton Rayonne, kiu laŭ la konstanta programero de la radio valoras centmil frankojn. Ĉar serĝento Rayonne estas identa kun la spiono de bejo Muktar.

Fariĝis granda silento. Multaj homoj salte leviĝis denove, la prezidanto frapetis energie, kaj Edit ploris laŭte, sidanta en iu benko.

– Per kio vi povas pruvi tiun vian aserton?

– Kiel vi komprenas, ke kiel? – respondis sinjoro Black per sia melodia, demanda formo. – Jen estas la dokumentoj. La lastan vesperon mi interŝanĝis opinio afable kun la bejo, kaj post kelkaj salutpafoj mi foriris, sed anticipe mi traserĉis lian tablon, kaj fine mi sukcesis kapti la leterojn de la spiono, eĉ kelkajn notojn de la bejo, en kiu troviĝas la nomo de nia ŝatata suboficiro. – El tre multaj paneroj, nazumo, fontoplumo kaj ceteraĵoj fine li elprenis el la treege profunda supra poŝo seskuglan revolveron, poste tri krajonstumpojn, keran ason, kelkajn fiolojn da aspirino, kaj fine aperis la leteroj, kompreneble en trouzita stato. Li metis tiujn sur la tablon de la juĝisto.

– Sed vi estis police serĉata… Oni anoncis premion por via kapo. Kiel ĝi povas okazi? – rimarkis la prezidanto.

– Tio estas eraro. Oni anoncis premion por la kapo de petrujperfidulo. Nur mian personpriskribon oni donis laŭ la konfeso de la ŝtelisto Gazi. Kiam mi respondigis miajn superulon pri tio, ili konsilis, ke ni ne korektu la eraron, kiun kaŭzis la suspekto de neinformita oficiro, ĉar tiel mi povos eĉ pli trompe akiri la fidon de la bejo kaj ĝenerale de ĉiu afrika kanajlo.

– Mi prokrastas la tribunalan debaton. Ni tempofiksos novan ĉeftraktadon.

Restis nerespondita la komplika jura demando, ĉu la murdisto de sia superulo ne estas kulpa tiam, se lia superulo estis patrujperfidulo, sed la murdisto mortigis lin ne tial, kaj li tute ne konjektis tion? Evidentiĝis, kiam oni komparis la skribon de la serĝento kun la informleteroj, trovitaj ĉe la bejo, ke Rayonne estis spiono. Pli faciligis la aferon, ke Rollins, kiam rekonsciiĝis, diris en protokolon la tutan historion de la murdo. La juĝistoj de la milita tribunalo eksciis de Edit Harlow la antaŭaĵojn de la entrepreno de Johnson: la falsan diagnozon. La plejsupera milita tribunalo informiĝis pri ĉio ĉi kun emocia miro, kaj vere granda karaktero prezentiĝis antaŭ ili el la mirinda kaj tragikomika historio de sinjoro Johnson.

– Tiu homo meritas, ke ni neglektu la konfeson de Rollins – diris la prezidanto antaŭ la proceso en la kazino.

– Kial? – demandis la ĉefleŭtenanto la advokaton, ankaŭ kiu ĉeestis.

– Ĉar vi defendos per tio, ke Johnson mortigis la persekutatan patrujperfudulon, kaj tial oni ne nur rehabilitos lin, sed li ricevos ankaŭ la anoncitan premion, per kio li povos rekomenci sian rompitan ekzistadon en sia patrujo.

Oni dividis la centmil frankojn post la absolva juĝo de la tribunalo inter sinjoroj Johnson kaj Black.

En Parizo, kiam la „Mortido” partoprenis la aŭdiencon de la respublikestro, oni festis lin tiel, kiel ian filmstelulon. Konstante magnezio ekflamis ĉirkaŭ li, kaj estis agrabla sento, ke li ne divis surventiĝis dum ĉiu ekflamo, serĉante kaŝejon. La ministro pri militaj aferoj aranĝis lian petskribon, kaj li ekssoldatiĝis. Tiuokaze li ankoraŭfoje renkontiĝis kun sinjoro Black en Oran.

– Mi dankas, kion vi faris por mi.

– Ba, ni lasu tiaĵojn… Ĝi estis vere bagatelo. Nun mi forvojaĝos por ripozi, ricevinte la kvindek mil frankojn.

– Kion vi faros poste?

– Ĉu vi vere pensas tion, ke mi antaŭvidas la fururon? Bedaŭrinde la sorto de la homoj ne estas skribita en la meteorologiaj prognozoj.

Li kaj Edit jam vojaĝis en Londonon, kiel geedzoj.

Eble sen la multe da suferoj ne estintus la vivo tiel bela.

– Mi neniam repagos al la maljuna firpono Grimm, kion mi defraŭdis de li por reaĉeti la Anglajn Deauville-parcelojn.

Edit mire rigardis lin.

– Ĉu mi ni rakontis al vi, dum la kanalizado oni trovis ligniton sur la teroen ode Angala Deuaville? Dank’ al vi, sinjoro Grimm fariĝis milionulo.

– Nun mi komencas timi. Kiam mi volis morti, ĝi ne sukcesis. Kiam mi ŝatintus vivi, oni preskaŭ mortkondamnis min. Mi volis ĉikani Grimm-on, kaj li fariĝis bonhavulo. Ĉiu mia sopiro plenumiĝis inverse. Mi timas ĝin. Ĉar mi nun tre ŝatus feliĉigi vin, ĉu tio sukcesos?

Ĝi sukcesis.