Жыў-быў на свеце чараўнік — малады, багаты, таленавіты. Заўважыў ён, што яго сябры, закахаўшыся, станавіліся дурнямі — пачыналі прыхарошвацца, губляюць апетыт і пачуцце ўласнай вартасці. Юны чараўнік цвёрда рашыў, што з ім такога не здарыцца, і звярнуўся да Цёмных Мастацтваў, каб ахаваць сабе.
Не ведаючы пра яго сакрэт, сям’я чараўніка смяялася яго безуважлівасці і халоднасці.
— Усе зменіцца, — прадракалі яны, — калі яго думкі захопіць юная панна!
Ішоў час, але малады чараўнік заставаўся да ўсіх абыякавым. Яго фанабэрыстасць спачатку прыцягвала дзяўчын, шматлікія спрабавалі заваяваць яго самымі майстэрскімі спосабамі, каб толькі яму спадабацца, але ні ў адной не атрымалася крануць яго сэрца. Чараўнік святкаваў і цешыўся ўласнай прадбачлівасці.
Калі першая свежасць маладосці сышла, яго сябры пачалі жаніцца, у іх з’яўляліся дзеці.
— Трэба думаць, іх сэрцы пустыя, — усміхнуўся ён пра сабе, назіраючы за недарэчнасцю маладых бацькоў вакол, — і зморшчыліся ад патрабаванняў гэтых хныкаючых атожылкаў!
І ён зноў віншаваў сабе з мудрасцю ранняга выбару.
З часам бацькі чараўніка састарэлі і памерлі. Іх сын не гараваў па ім. Наадварот, ён палічыў іх скон выгодаю. Цяпер ён правіў іх замкам адзін. Перамясціўшы свой самы дарагі скарб у самае глыбокае падзямелле, ён пачаў жыць лёгка і раскошна. Адзінай мэтай яго шматлікіх служак быў яго камфорт.
Чараўнік быў упэўнены, што яму моцна зайздросцяць тыя, хто бачыць яго пышную і некранутую адзіноту. Ён быў вельмі раззлаваны, калі даслухаў гутарку двух сваіх лакеяў, якія аднойчы абмяркоўвалі свайго гаспадара.
Першы служка пашкадаваў чараўніка, якога, нягледзячы на ўсё яго багацце і сілу, ніхто не кахаў.
Але яго таварыш з’ядліва спытаў, чаму чалавек з такой колкасцю золата і раскошным замкам не можа зачараваць жанчыну.
Іх словы балюча закранулі гонар чараўніка.
Ён адразу ж вырашыў ажаніцца на жанчыне, якая б пераўзыходзіла ўсіх астатніх: з незямной прыгажосцю. Якая б выклікала зайздрасць і жаданне ў кожным мужчыне, які яе ўбачыць; з чарадзейнага роду, каб іх атожылак успадкаваў магічныя здольнасці; і багатая не менш яго, каб забяспечыць яго нябеднае існаванне незалежна ад таго, колькі ў яго будзе дамачадцаў.
Прайшло б, мабыць, пяцьдзесят гадоў, перш чым чараўнік знайшоў бы такую жанчыну, але так здарылася, што ў той самы дзень, калі ён вырашыў адправіцца на яе пошукі, дзяўчына, якая ідэальна падыходзіла яму, прыехала наведаць радню, якая жыла ў наваколлях замка.
Яна была чараўніцай з дзіўнымі навыкамі, і золата ў яе было вельмі шмат. Яна была настолькі прыгожай, што раздзірала сэрца кожнага мужчыны, які бачыў яе. Кожнага, акрамя аднаго. Сэрца чараўніка нічога не адчула. Тым не менш, яна была той узнагародай, якую ён шукаў, таму ён пачаў даглядаць за ёй.
Усе, хто заўважыў змены з паводзінах чараўніка, здзівіліся і сказалі дзяўчыне, што яна перамагла там, дзе сотні іншых дзяўчын пацярпелі няўдачу.
Саму дзяўчыну ласкі чараўніка і вабілі, і палохалі. Яна адчувала, якім халодным ён быў за цеплынёй ліслівасці, і ніколі яна яшчэ не сустракала такога чужога і далёкага ёй чалавека. Аднак яе сваякі лічылі, што яна была для яго годнай кандыдатурай, таму, каб дапамагчы ёй, яны прынялі запрашэнне чараўніка на багаты баль у гонар юнай панны.
Стол быў абстаўлены срэбным і залатым посудам з самымі лепшымі вінамі і самымі цудоўнымі стравамі. Менестрэлі гулялі на лютнях і спявалі пра каханне, якое іх гаспадар ніколі не адчуваў. Юная дзяўчына сядзела на троне побач з чараўніком, які даліката шаптаў ёй словы, выкрадзеныя ў паэтаў, пры гэтым чараўнік паняцця не меў, што яны азначаюць.
Юная панна слухала яго ў здзіўленні, пакуль нарэшце не сказала:
— Ты гаворыш хораша, чараўнік, і я бы цешылася тваёй увазе, калі б ведала, што ў цябе ёсць сэрца!
Чараўнік усміхнуўся і сказаў ёй, што пра гэта ён не трэба турбавацца. Ён адвёў яе з балю і павёў уніз да зачыненага падзямелля, дзе ён захоўваў самы каштоўны свой скарб.
Тут, у зачараванай крыштальнай скрыначцы ляжала жывое сэрца чараўніка.
Даўно разлучыўшыся з вачыма, вушамі і пальцамі, яно не магло захапіцца прыгажосцю або пявучым голасам, адчуваннем шаўковай скуры. Убачыўшы яго, юная панна прыйшла ў жах, таму што сэрца зморшчылася і акрылася доўгімі чорнымі валасамі.
— Ах, што ты нарабіў! — выклікнула яна. — Вярні яго на месца, умольваю цябе!
Разумеючы, што толькі так ён зможа ён дагадзіць, чараўнік выцягнуў чарадзейную палачку, адкрыў крыштальную скрыначку, рассёк уласныя грудзі і вярнуў валасатае сэрца туды, дзе яно калісьці было.
— Цяпер ты вылечаны і спазнаеш сапраўднае каханне! — сказала дзяўчына і абняла яго.
Дакрананне яе далікатных белых рук, гук яе дыхання, пах яе густых светлых валасоў, 0 усё гэта пранізала сэрца, якое ачнулася, нібы дзіда. Але за час свайго доўгага выгнання, сэрца пачужэла, зрабілася сляпым і жорсткім з-за цемры, сказілася і прагаладалася.
Госці на балі заўважылі адсутнасць гаспадара і юнай панны. Спачатку гэта нікога не турбавала, але прайшло некалькі гадзін, і ўрэшце рэшт яны вырашылі абшукаць замак.
У выніку, яны знайшлі тое самае падзямелле, і прад імі паўстала жудасная карціна.
На падлозе ляжала мёртвая дзяўчына, яе грудзі былі рассечаныя, а побач з ёю на карачках стаяў звар’яцелы чараўнік, у адной скрываўленай руцэ якога было вялікае гладкае зіготкае пунсовае сэрца, якое ён гладзіў і аблізваў, абяцаючы абмяняць яго на ўласнае.
У іншай руцэ ён трымаў чарадзейную палачку, спрабуючы выцягнуць з грудзей зморшчанае валасатае сэрца. Але валасатае сэрца было мацней яго не жадала ні вярнуць яму пачуцці, ні вярнуцца ў скрыначку, у якой яно так доўга было зачынена.
На вачах у напалоханых госцяў чараўнік адкінуў палачку і схапіў срэбны кінжал. Даўшы клятву ніколі не падпарадкоўвацца ўласнаму сэрцу, ён выразаў яго з грудзей. На секунду чараўнік пераможна падняўся на калены, сціскаючы па сэрцы ў кожнай далоні, а затым зваліўся на нежывое цела юная дзяўчыны і памёр.