Беларускі тэатр

Примечания

1

Н. Евреинов. Театр как таковой. Берлин. 1923

2

Петръ Безсоновъ. БѢлорускія пѢсни съ подробными объясненіямі ихъ творчества и языка, съ очеркомъ народнаго обряда, обычая и всего быта. Москва. 1871 г.

3

П. Безсоновъ, БѢлор. пѢсни.

4

П. Безсоновъ, БѢлор. пѢсни.

5

П. Безсоновъ, БѢлор. пѢсни.

6

Гэтая песьня мае шмат варыянтаў. Глядзі: П. В. Шейнъ. Матеріалы для изученія быта и языка русскаго населенія СѢверо Западнаго края. Том I, часть 1, стр. 90–98.

7

П. Безсоновъ. БѢл. пѢсни.

8

Матэрыялы аб скамарохах пачэрнуты галоўным чынам з кніжкі: А. С. Фамінцынъ. Скоморохи на Руси. С. Петербургъ, 1889 г.

9

Самая імя «скамарох» мабыць зьвязана з адзяваньнем маскі. Арабскае maskhara азначае сьмех, насьмешку, грэцкае масхарас, румынскае maskara, чэшскае maškara, азначае маску. Перастаноўка літэраў, асабліва ў чужаземных словах, вельмі часта спатыкаецца ў народным прононсе, напр. ў некаторых мясцох Пскоўскай губ. народ замест гліна кажа гніла, беларусы замест рэвальвэр кажуць часта левальвэр. Гэтак і слова маскарас лёгка магло ў вуснах народу перарабіцца ў скамарас, а пасьля перайсьці ў скамарох.

10

1П. Безсоновъ. БѢлор. пѢсни. Москва. 1871. Стр. 79.

11

Шейнъ. БѢлор. народ. пѢсни.

12

Шейнъ. БѢлор. народ. пѢсни.

13

Шейнъ. БѢлор. народ. пѢсни.

14

П. Безсоновъ. КалѢки перехожіе. Часть II. Выпуск 4.

15

П. Безсоновъ. КалѢки перехожіе. Часть II. Выпуск 4.

16

П. Безсоновъ. БѢлорускія пѢсни.

17

Stanisław Windakiewicz. — Teatr kollegjów jezuickich w dawnej Polsce. Kraków. 1922.

18

Windakiewicz. Teatr koll. jez. w dawn. Polsce.

19

Drama de Filio prodigo et Metamorfosis rustici in regem.

20

«Z chłopa król», komedja dworska, od Piotra Baryki napisana i na dworze im. Pana A. L. wyprawiona. (1637).

21

П. О. Морозовъ. Исторія руского театра. Томъ I. С.-Петербургъ. 1889 г.

22

Морозовъ. Исторія русск. театра.

23

Гэта ёсьць адна з самых старых інтэрмэдый, якія дайшлі да нашага часу, з рукапісу 1651 г. езуіта Эўст. Пылінскага з Горадна. (Е. θ. Карскій. — БѢлорусы. Томъ III. Петроград. 1921 г.).

24

Звычайна на езуіцкіх творах быў напіс: Ad majorem Dei gloriam beatissimaeque Virginis Mariae sempiternam laudem, omniumque sanctorum piam venerationem. (Для вялікшай славы Божай, вечнай хвалы Дзевы Марыі і чэсьці ўсіх сьвятых).

25

Морозовъ. Ист. рус. театра. Правапіс ува ўсіх цітатах мы даем сучасны. — Аўтор.

26

Морозовъ. Ист. рус. театра.

27

Е. θ. Карскій. БѢлорусы. Том III. Петроград. 1921.

28

Паводле Морозова («Ист. рус т.»): байструк, паводле Карскага («БѢлорусы»): Баўтрук.

29

Музыка.

30

Польскі тэкст і тут, і далей, таксама як і беларускі, паводле сучаснага правопісу.

31

Няма.

32

Карскій. БѢлорусы. Т. III.

33

Захоплены жывой беларускай мовай героя камэдыі кс. Морашэўскага аўтор гэтай працы пазволіў сабе ў сваёй «Птушцы шчасьця» (п'еса ў 3 акт. са сьпевамі і скокамі) скарыстацца некаторымі часткамі монолёгаў Дзёмкі даслоўна.

34

Windakiewicz. Teatr koll.jez.

35

Windakiewicz. Teatr koll.jez.

36

Kazimierz Wójcicki. Teatr starożytny w Polsce. Warszawa. 1841.

37

Глядзі: Windakiewicz. Teatr koll. jez.

38

Безсоновъ. БѢлор. пѢсни.

39

Карскій. БѢлорусы. Том III.

40

Карскій. БѢлорусы. Т. III.

41

Безсоновъ. БѢлорусскія пѢсни.

42

Е. Р. Романовъ. БѢлорусскіе тексты вертепнаго дѢйства. Могилевъ. 1898 г.

43

Велічыня батлейкі, якую апісвае Раманаў была гэткая: вышыня 1 арш. 14 вярш., шырыня 1 арш. 2 вяр., глыбіня 9 вяршкоў.

44

Е. Р. Романовъ. БѢлорусскіе тексты вертепнаго дѢйства. Могилевъ. 1898 г.

45

Е. Р. Романовъ. БѢлорусскіе тексты вертепнаго дѢйства. Могилевъ. 1898 г.

46

Глядзі стр. 15–16.

47

Е. Р. Романовъ. БѢлорусскіе тексты вертепнаго дѢйства. Могилевъ. 1898 г.

48

У 1884 г. гэты тэатр згарэў.

49

Ромуальд Земкевіч. Станіслаў Манюшка і беларусы. («Беларускае Жыцьцё» 1920 году. № 1 (23).

50

Максім Гарэцкі. Гісторыя Беларускае Літэратуры. Вільня. 1921 г.

51

«Сын Беларуса» 1924 г. № 36.

52

Аб гэтай апошняй нам даў вестку п. Р. Земкевіч.

53

Паводле данных п. Р. Земкевіча.

54

Таксама паводле Р. Земкевіча.

55

J. I. Kraszewski. Władysław Syrokomla. Warszawa. 1863 г.

56

З успамінаў п. А. Уласава.

57

Арыгінал камэдыі «Злодзей» або «Сваім судом» ёсьць у архіве п. Р. Земкевіча. Гэтая рэч ня была друкаванай.

58

Цяпер завецца вуліцай Дамброўскага.

59

У п’есе выступалі: А. Бурбіс († 1922 г.), Ч. Родзэвіч, Мурашка, Арлоўскі, Корсак і Ф. Аляхновіч (ён-жа й рэжысэр).

60

Л. Рагоўскі — композытар музыкі да слоў Купалы «А хто там ідзе» і Беларускай Сюіты.

61

Tempora mutantur… Цяпер частка польскай прэсы адносіцца да беларускага руху як да інтрыгі расейскай. Аўтор.

62

З карэспандэнцыі ў «Нашай Ніве» 1910 г. № 35.

63

«Наша Ніва» 1910 г. № 40.

64

«Наша Ніва» 1912 г. № 7.

65

«Наша Ніва» 1912 г. № 22.

66

Янка Купала. Раскіданае гняздо. Драма ў 5-цёх актах. Выдавецтва Менскага Камісарыяту Асьветы. Вільня. 1919.

67

Цыркавы будынак на Лукішкім пляцы быў тады прыспасоблены да тэатральных спэктакляў. Яго разабралі ў 1918 г.