Мова

ЭПІЛОГ

Маладзік

Прададзена 16 238 скруткаў

Майстар духмянасцяў сказаў мне весці ўлік, колькі прадаецца па горадзе. Каб бачыць. Як гэта? Во, прыгадала. Дынаміку! Ха-ха-ха!

Нэаменія

Прададзена 6765 скруткаў

Не ведаю, што пісаць.

Першы дзень росту Месяца

9665 скруткаў

Мяне завуць Воля, я раней працавала сакратаркай. Валодаю стэнаграфіяй, а таксама кітайскай, рускай і ангельскай мовамі. Я дапамагала Сварогу рабіць пераклад сшыткаў Сяргея, якія цяпер шмат у каго з байцоў ходзяць па руках. І я таксама агучвала той выступ, які яны паказалі па тэлебачанні і праз які ўсіх пастралялі. «Але няма на свеце такіх скарбаў, што б вечна цешылі нашае сэрца…» — гэта я там кажу, на запісе! Я тады была яшчэ вельмі малая, чатырнаццаць гадоў усяго. Кітайцы любяць працаваць з малымі дзяўчынкамі. А цяпер ужо дарослая кабыла — мне хутка будзе шаснаццаць.

Другі дзень росту Месяца

12 076 скруткаў

Мяне вылучыў Майстар духмянасцяў. Я працавала сакратаркай у офісе лагістычнай канторы, якая ў іх служыць прыкрыццём. Ён мяне пабачыў, выпіў са мной гарбаты і прапанаваў займацца іншай, больш адказнай, справай, побач з ім. Сказаў, што яму нешта нагадваюць мае валасы. Не ведаю, што яны яму нагадваюць, — яны проста чарнявыя, маці кажа, чарнявыя, як у вароны дупа. А ў вароны дупа шэрая, а не чарнявая! Ха-ха-ха! Маці думае, што я працую ў аўдыце.

Трэці дзень росту Месяца

Прададзена 7806

Калі знікла Цётка, Майстар духмянасцяў хадзіў вельмі засмучаны. Ніхто не ведае, куды яна падзелася. Адны кажуць, што яе скралі і забілі. Другія — што яна бясследна знікла акурат для таго, каб яе не скралі і не забілі пасля штурму, які зладзіў Сварог. Шукаць яе не спрабавалі. У гэтым горадзе цалкам нармальна — не цікавіцца тымі, хто знік. Калі знік, значыць, так трэба. Захоча, каб ім цікавіліся, — дасць пра сябе знаць.

Чацвёрты, пяты дзень росту Месяца

36 200

Учора Майстар духмянасцяў падарыў мне букецік касачоў. Прыемна! Я яго ўжо не так баюся — ён час ад часу нават усміхаецца. І яшчэ жартуе, але не заўсёды смешна. Галоўнае, каб ён гэтага не прачытаў, ха-ха-ха!

Шосты дзень, 13 067 скруткаў

Не ведаю, што пісаць.

Першая квадра, 7600 скруткаў

Пакуль лёс Цёткі не высветлены, нам забараняюць прызначаць новага Намесніка. Пазіцыю Сварога заняў кітаец, малады хлопец Цынь. Кажуць, людзей з БУСа сярод жывых амаль не засталося: хто не загінуў падчас штурму, той ці знік, ці памёр пры загадкавых акалічнасцях. Але гэта вайна. Сказаў «слава нацыі» — кажы і «смерць ворагам».

Восьмы дзень росту Месяца, 14 067

Гандаль квітнее, кожны месяц «Светлы шлях» зарабляе на мове ад 8 да 20 мільёнаў юаняў. Кажуць, з’явіліся нейкія дзіўныя гандляры, белыя, не кітайцы. І пры гэтым яны не выглядаюць як цыганы. Бо ў цыганоў пераважна жанчыны гандлююць. Жанчыны ці дзеткі. А тут, кажуць, на ўсіх буйных скрыжаваннях у цэнтры стаяць здаровыя коні, голеныя, у гарнітурах. І прадаюць. Прычым — па нашых коштах. Цікава, хто такія. Няўжо БУС адраджаецца?

Дзявяты дзень росту Месяца, 6000

Пайшла ў басейн тры разы на тыдзень. Пасля купання хаджу на барацьбу. Нацык павінны быць здаровым.

Дзясяты дзень росту Месяца, 7520

Майстар духмянасцяў сказаў, што я займаю пасаду, якая ў старажытнасці называлася пасадай казначэя ці скарбніка. Я — скарбніца, ха-ха-ха!

Адзінаццаты дзень росту Месяца, 13 056

Па скрыні сказалі, што прыняты нейкі новы закон. За захоўванне мовы болей не будуць саджаць у турму. Ура!

Дванаццаты дзень росту, 12 888

Ішла ля ГУМа, пабачыла аднаго з гэтых тутэйшых біцюгоў, што гандлююць скруткамі. Здаравенны такі, у чорным пінжаку. Коратка стрыжаны, броваў зусім няма — нібы паголеныя. «Мова?» — спытаўся ён у мяне аднымі губамі. Я такая: «Колькі каштуе?» Ён кажа: «Сорак». А гэта ж танней, чым нашыя гандлююць. І адкуль узяліся толькі? Я кажу: як сорак? У Чайна-таўне пяцьдзясят, а танней, чым у «чайніку», не бывае! Але ён — «сорак». І глядзіць. Ну, я працягнула яму грошы, цікава было паглядзець. Тым больш, што за захоўванне цяпер не будуць саджаць! А ён, такі, дастае канверт — шэрага колеру, з такога стандартнага, я б сказала, дзяржаўнага, кардону, і вось, з гэтага канверта вымае і працягвае мне паперку з тонкай пластмасы. Дзіўна неяк, звычайна дылеры ў шкарпэтках хаваюць ці яшчэ дзе. А гэты — у канверце носіць. Як чыноўнік нейкі! Ну, я разгарнула, на вуліцы, не хаваючыся — чаго цяпер хавацца, гэта ж болей не крайм! Дык вось, разгарнула, а там — неяк дзіўна. Па-першае, вельмі шмат тэксту, звычайна ж абзац ці два, «тарчам» хапае. Па-другое, ёсць нейкія малюнкі і сімвалы. Па-трэцяе, не ад рукі пісана. І не друкаванка, гэта ясна. Але — як быццам на прынтары выдрукавана, з файла тэкставага. Нават рысачка такая шэрая па тэксце ідзе — прынтару варта было б картрыдж замяніць, гэта я як сакратарка магу засведчыць, ха-ха-ха! Дык вось, на пачатку тэксту — нейкі ці то нумар, ці то шыфр: «00112993/АК». Я паказала гэтае дзіва Майстру духмянасцяў, ён праглядзеў пільна і нахмурыўся. Сказаў так, кшталту: «Хіба дзяржыкі свае запасы вырашылі зліваць? Няўжо ў іх зусім ужо грошы скончыліся?» Якія дзяржыкі? Я не зразумела. Як коржыкі, ха-ха-ха!

Трынаццаты дзень росту, 6778

Скрутак той прачытала ўважліва, тэкст прыгожы, але на мяне не дзейнічае, я ж на мове з дзяцінства балбачу, бацька ж з БУСа быў. Вы толькі маці не кажыце!

Поўня, 23 074

Сёння да мяне падышоў Майстар духмянасцяў і сказаў даць яму той скрутак, што я набыла. А я яго якраз не выкідала, думала, можа, на што спатрэбіцца. Ён прачытаў яго, потым яшчэ раз і сказаў, што «памылкі нейкія дзіўныя». Там сапраўды па тэксце памылкі былі — нават не памылкі, а glitch, фрагменты запоратыя — так часцяком бывае, калі, напрыклад, на тэлефон здымаешся — і потым на картцы памылка адбываецца. Кантэнт сапсуецца часткова і замест пыскі сваёй прыгожай нейкія краказябры бачыш. «Ну так, кажу, гэта глітч!» А ён неяк хмыкнуў і пайшоў, апанаваны думкамі. І вось як яго зразумець?

Першы дзень змяншэння Месяца, 9833

Сёння зноў падыходзіў Майстар духмянасцяў, чытаў скрутак і нешта ў ім падлічваў. На ўсялякі выпадак, вырашыла выкласці тэкст тут. Можа, я цяпер сваім розумам не магу зразумець, а потым прачытаю і зразумею? Уласна, ён:

«І вось даведаліся мы аднойчы ад княгінінага кухара kxura kluXara uha>a Караля, што ў палацы ёсць вялікі пакой-кабінет нябожчыка-князя, а ў ім усе сцены застаўлены вялізнымі шафамі, а ў тых шафах — кнігі, кнігі, кнігі… Папера ў тых кнігах, як скура, вырабленая. Аздоблены яны і золатам, і срэбрам, і ўсімі колерамі, якія толькі ёсць на зямлі і на небе… Сама княгіня іх, бадай badav abdav 8968.

Тут па старонцы ішла паласа нейкіх незразумелых сімвалаў, якія адсутнічаюць і ў беларускай, і ў кітайскай мовах. Чамусьці глядзець на гэтыя сімвалы было прыемна, а адарваць позірк — цяжкавата. Больш за тое, калі перастаеш на іх глядзець, робіцца маркотна. Нейкія дзівосы — я такога ніколі не бачыла! Далей зноў ішоў тэкст:

«Паслухаўшы такія апавяданні старога Караля, — вясёлага дзеда з доўгімі сівымі бакенбарbardendam>>!nachOsten? мы не маглі ні спаць, ні есці, так нам захацелася пабываць у той цудоўнай бібліятэцы і самім паглядзець, паглядзець, паглядзець, ух паглядзець па-гляддз дзе? дзе дзеці — на дзівосныя кнігігігі. Адно нас толькі бянтэжыла і непакоіла — наяўнасць каменных вартаўнікоў. Як іх улітаваць і схіліць на свой бок? Пакрысе склалі мы поўны аператыўны план свайго паходу jahfdy!~!. Самае галоўнае — каб трапіць

у палац у часе адпачынку, калі сама княгіня адпачывала на канапе і нікому з чалядзінцаў не дазволена было хадзіць праз plaz IUY^^%%Ю! Падабраўшыся да самага палаца, мы пазалазілі на высокі балкон-тэрасу, фактычна — на другі паверх. Спрыяла гэтаму тое, што ўвесь балкон быў апавіты дзікім вінаградам. З гэтай тэрасы мы трапілі адразу ў вялізную залу, у хараство, не бачанае намі. На столі, на сценах былі вырабленыя з белага каменя кветкі, лісце, постаці людзей, і малых і дарослых, ых, іх, Yx=Xy, і мужчын і жанчын, але, бадай, зусім распранутых. Толькі на некаторых былі нібы лёгкія нажутачкі, а то і проста як бы хусціначкі ???? кі-кі

.a ,d~!@2312. Гэта нас дужа здзівіла. Мы паспрабавалі нават растлумачыць такую акалічнасць: мабыць, горача ў іх, вось яны і параспраналіся. Уразіла нас яшчэ падлога. Чулі мы даўно, што паркет у палацы націраюць пчаліным воскам. Але ж адно слухаць, а другое бачыць: мы проста падалі на гэтай падлозе, як зімой на возеры, да таго яна была слізкая. Апрача ўсяго, мы, як у люстэрку, адлюстроўваліся тут… Але ж далей, далей! Мы прыйшлі не на княгінінай падлозе коўзацца, а кнігігігігіSIsiSS-Adidas!».

Тут зноўку тэкст перапыняўся, але гэтым разам не стужкай з сімваламі, а дзіўнымі малюнкамі, якія рухаліся, як кітайскі magic eye — трэба было глядзець трохі ўбок, не фіксуючы позірк на іх. Я не заўважала, як пачала гуляць з гэтымі рухомымі малюнкамі. Аднаго разу ўчора прасядзела каля дзесяці хвілін ці нават болей — гарбата ў кубачку паспела зрабіцца халоднай. Як загіпнатызаваная, ха-ха-ха! Далей зноў тэкст:

«Божухна! Праўду, шчырую праўду казаў нам сівы Кароль! Шафы, шафы, шафы і ўсе са шклянымі дзверцамі, ды ад падлогі да самай столі… Нават паміж вокан знадворнай сцяны шафы, шафы, фышафшаФФФifsh FeBiotonicDrumExc,KillTime. І ва ўсіх жа шафах — кнігі, кнігі, кнігі, khini, kguhi, knihf>>! І мы ўсе кінуліся да кніг. Бралі адну, гарталі, разглядвалі малюнкі, на якіх былі ніколі не бачаныя намі краявіды, людзі, убранні, бралі другую, трэцюю ooo 0000 YtgfMEmory_cas.

Мы проста сп’янелі ад гэтых кніг, ад усяго багацця, ад усяго хараства, пра якое, зразумела, раней не маглі і ў сне сасніць… Мы захапіліся гэтымі кнігамі і зусім забыліся на тое, што ў палацы, што мы прайшлі сюды недазволеным шляхам, што нас за гэта могуць пакараць вельмі жорстка. Хто стаяў, хто сядзеў на падло3e3_3e?%%padlozje, выцягнуўшы ногі і паклаўшы на іх кнігу. А я ўзяў такую тоўстую і цяжкую кнігу, што не мог яе трымаць ніякhujak_:%;. Доўга не думаючы, паклаў яе на стол, сам падагнаў князеўскае крэсла, сеў у яго і пачаў лёгка і свабодна гартаць старонку за старонкай. Сустрэўшы вялікую рэпрадукцыю, я разгарнуў яе перад сабою на ўсю шырыню. У гэты момант глухая пакаёўка, пані Марцэля, ішла нечага калідорам. Яна пабачыла непарадак: няшчыльна прычыненыя дзверы ў князеўскі кабінет. Падышла да іх і бачыць, — так яна апавядала пасля: “Сядзіць у крэсле сваім нябожчык-князь і гартае старонкі ў кнізе, чытае яе”. Пакаёўка крыкнула немым голасам і самлелалалаЛа».

Другі дзень змяншэння, 7629

У скрыні юз3ры пішуць, што калі шмат чытаць скруткі, якімі гандлююць тутэйшыя коні, з раніцы будзе балець галава. Як ад гарэлкі. Мне нічога не баліць, ха-ха-ха!

Трэці дзень змяншэння Месяца, 4650

Наш гандаль пачынае падаць. У тых біцюгоў людзям купляць танней. І не трэба гойсаць па «чайніку» ў пошуках дылера. Майстар духмянасцяў ходзіць хмурны і ўвесь час нешта мармыча па-кітайску. Аднойчы я разабрала «чарапахавы сыны»⁶⁹. Чаго гэта ён, цікава, лаецца пры красунях, ха-ха-ха!

Чацвёрты дзень змяншэння Месяца, 5433

У шоу «Вясёлыя каты» ў мяне новы ўлюбёны акцёр — рудое кацянятка па мянушцы Гаргарфілд! R на яго глядзець без усмешкі не магу. Вы бачылі, як ён перакульваецца пра3 сваю галаву? А як носіцца за мыщам? Ха-ха-ха! А вось Пясецкі мне падабаўся болей за Капцава. Пясецкі быў такі разумны, інтэлектуал. А ў Капцава ўсе жартачкі — пёрнуць на запальнічку. А Пясецкаму я б, мабыць, і дала. Вы толькі маці не кажыце, ха-ха-ха!

Пяты дзень змяншэння Месяца, 3577

Ну, нешта зусім мала бRруць.

Шосты дзень змяншэння Месяца, 2987

Сёння Майстар духмянасцяў разам з Чырвоным Цынем сабралі чатыры ўзброеныя ўзводы сорак дзявятых і паставілі іх уздоўж праспекта, побач з конямі ў чорным. Вырашана было 3ні3іць кошт да сарака 3а скрутак, як у гэтых, чоpных. Пратрымаліся яны пятнаццаць хвілін. 12 нашых хлапцоў забраў Дзяржнаркакантроль. Бо гандляваць жа дагэтуль злачынства, толькі захоўваць можна. Але «чорных» не чапалі чамусьці. «Чорныя» засталіся гандляваць. Незра3yмеla.

Сёмы дзень змяншэння, 1349

Трэба нешта рабіць!

Другая квадра, 3429

Майстар духмянасцяў з Чырвоным Цынем перадалі афіцыйную позву кіраўніцтву «чорных». «Забіліся» яны на паслязаўтра, на васямнаццаць нуль нуль, на беразе Свіслачы, ля Палаца спорту. Майстар сказаў, што яны мусяць дамовіцца пра кошты і зоны ўплыву. «Чорным» будз&^ прапанавана прастора ад другога транспартнага кола. Цэнтр і «чайнік» павінныя быць пакінутыя трыядам. Калі дамовіцца на гэтых — «ці іншых» — дадаў ён, — умовах не атрымаецца, будзе абвешчаная вайна. «Ой, я буду за вас хвалявацца», — сказала я яму і запляскала ў далонькі. Сама падумала: трэба будзе мне апрануць тую карацюткую сукеначку ў гарошак, можа, перад стралянінай Майстар нарэшце не пагрэбуе мной скарыстацца, а то ходзіць увесь час абыякавы, як янот. А Майстар нявесела ўсміхнуўся і выціснуў: няма чаго табе хвалявацца. На такія сустрэчы бакі заўсёды ідуць без зброі: гэта правіла.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, раніца

Я ў яго спыталасRs: «А каго яны прадстаўляюць? Хто ў іх кіраўніцтва? Тайцы? В’етнамцы? Можа, гэта БУС адрадзіўся?» А сама грудачкі выпінаю, а яны ў мяне ў карункавым станіку, які добра бачны праз дэкальтэ на сукеначцы. А Майстар толькі галавой ківае, нават не глядзіць у мой бок. Кажа: «Яны нам сказалі: “Вашая позва прынятая, чакайце, будзем у васямнаццаць ля Палаца”. А каго ад іх чакаць — незразумела. Ну, мы на ўсялякі выпадак роту сорак дзявятых возьмем, каб паказаць, што мы сур’ёзныя хлопцы. А на іх паглядзім. Ці ёсць у іх рота? Можа, гэта ўсё шалупень нейкая з адстаўных служылых! Таму іх “свае” і не кранаюць!»

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ланч

Во дажыліся, тысячы скруткаў за дзень не здольныя прадаць!

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Майстар духмянасцяў падышоў да мяне, задуменна крануў валасы далонню, я ў гэты час квартальныя падлікі рабіла. Дык ён стаў нада мной і па валасах правёў далонню. А потым губамі дакрануўся. Нібы пацалаваў, але не мяне, а валасы. Не ведаю, што гэта з ім, але прыемна. А цяпер збірае хлопцаў і едзе.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Я думаю, у яго ўсё будзе добра.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Ніякіх вестак, хвалююся.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Ніякіх вестак, хвалююся.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Усе моцна забегалі, ка#уць, здарылася бяда.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Паведамленне з Твітару Вечаровага Лотаса. Гэта «сорак дзявяты», найбліжэйшы сябар Чырвонага Ц%;;ня: «Быў бой. Нашых усіх пастралялі».

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Яшчэ з Твітару: «Чатыры стацыянарныя кулямёты з розных бакоў. Яны парушылі Спрадвечнае Правіла Перамоваў».

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Нічога не зразумела. Паехалі нашыя дактары. Калі з Майстрам духмяна#$$$ciau нешта здарылася, я атручуся.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Па скрыні афіцыйна перадалі пра страляніну на набярэжнай Свіслачы. «Крымінальныя групоўкі высвятлялі адносіны, адна з іх, кітайскага паходжання, амаль цалкам знішчана».

Дзявяты дзень змяншэння, 897, вечар

Дактары пішуць: «Чырвоны Цынь мёртвы. Майстар духмянасцяў у цяжкім стане». Еду да Палацц$3%.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ноч

Шмат «хуткіх», кроў паўсюль. Ступаеш у зямлю, падымаеш нагу, у следзе — кроў.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ноч

У людзей з кветкамі перапісваюць пашпартныя дадзеныя. Шмат жонак тых, хто загінуў. Усе плачуць, кладуць кветкі.

Майстра духмянаСрп$3## не магу нідзе знайсці. Аднекуль у мяне кроў на пальцах. Здаецца, дапамагала несці параненага, але не магу ўзгадаць. Якая жудасць, мамачкі! Якая тут жудасць!

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ноч

Расказ параненага: «Прыехалі, сто чалавек нашых. Сталі на полі, разгру$#паваліся, спусціліся да ракі. “Чорных” не відаць. Пятнаццаць хвілінаў чакалі на набярэжнай. Ужо збіраліся сыходзіць, калі нехта засвістаў у свісток — звычайны свісток, як на футболе ў суддзі. І тады адначасова, з чатырох бакоў, запрацавалі БКВТ — буйнакаліберныя танкавыя кулямёты Васняцова. Ад хлопцаў мяса шматкамі ляцела. І ў той самы час з даху Палаца спорту далучыліся снайперы і аўтаматчыкі. Хто гэта быў — незразумела, але гэта не людзі». Хлопцу, які гэта паведаміў, адсекла нагу стрэлам з кулямёта. Тырчыць кульця, а костка белая. А я гляджу на гэтую костку і думаю: вось чаму косткі ў целе такія белыя? Зубы чысцішчысціш, а яны нейкія трохі жаўтлявыя. А косткі — белыя, бы цукар. Як у рэкламе «Blend-a-med». Я еду з глузду. Калі Майстар духмянасцяў памрэ, я ўчыню самагубства. Атручуся ці скочу з сямідзесяціпавярховага дома ўніз галавой. Я нікога і ніколі не буду кахаць так, як кахаю яго.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ноч

Чырвонага Цыня забіў снайпер. Майстар духмянасцяў паранены снайперам у «шыю і корпус». Еду да яго ў Лечкамісію.

Дзявяты дзень змяншэння, 897, ноч

Мяне да яго не пускаюць.

Адзінаццаты дзень змяншэння, --, світанак

Усё яшчэ не пускаюць.

Адзінаццаты дзень змяншэння, --, світанак

Сказала, што я яго нявеста, мяне вR$##@дуць да яго. Яны сказалі, што раніцай ён памрэ. Яны сказалі, што ім вельмі шкада. І што я яшчэ маладая, яшчэ знайду сабе мужыка. Яны папрасілі не плакаць пры ім, каб ён не разумеў, што памірае.

Адзінаццаты дзень змяншэння, --, раніца

Ён зноў не глядзеў на мяне. Увесь час не глядзеў. Таму не заўважыў, што я не выканала загаду дактароў. Ён не %;;00мржа варушыцца, бо куля трапіла ў хрыбет і раскрышыла яго. А яшчэ прабіта горла. Таму гаварыць ён таксама не можа. Побач з ім вялікі апарат з нейкімі мембранамі. Гэтая скрыня дыхае за яго. Калі апарат выключыць, ён памрэ. Я прыйшла, і ён пачаў алоўкам вадзіць па паперы — у яго нататнік і аловак, нехта даў, каб ён мог камунікаваць. Ён напісаў, вельмі неразборліва, бо рука таксама не варушыцца, толькі пальцы. Напісаў, я ўзяла. Там было накрэмзана: «Вады». Але гэта ён раней напісаў, я так зразумела. Потым «ЗАБІЦЕ МЯНЕ» — гэта зноў ён не мне, а раней. Потым яшчэ «ВЕЛЬМІ БАЛІЦЬ».

І вось, унізе, — свежае: «Я ЗРАЗУМЕЎ ШТО ЯНЫ РОБ….». Мабыць, мелася на ўвазе «робяць». Я ўклала яму ў руку аловак і ён працягнуў карэбаць па паперы: «ГЭТА НЕ ПАМЫЛКІ!!!». Я зразумела, што ён у стане трызнення, пагладзіла яго па руцэ. Якія памылкі яму прысніліся? Што ён меў на ўвААа3е? А ён працягнуў пісаць далей. Вывеў: «МОВА ГЭТА КОД». Тут увайшоў доктар — закапаць яму ў вочы нейкай вадкасці. Бо ў яго вочы не заплюшчваліся, ён таму і глядзеў увесь час убок, што ў яго зрэнкі не варушыліся. Ён і міргаць не мог, таму сятчатка перасыхала, трэба было капаць, каб у яго вочы не высахлі. Я баюся, што ў мяне вочы выльюцца слязьмі, а ў яго яны могуць высахнуць. Дык вось, калі доктар сышоў, ён напісаў апошняе: «Гэта ВІРУС». І пасля ўжо нічога не пісаў. Які вірус, ён што, думае, што ад вірусу памірае? У яго ж горла прабітае ды ў жываце дзірка!

Я тады наблізілася да яго, каб ён бачыў мяне добра, пастаяла так побач, каб яму прыемна зрабіць, гузік верхні расшпіліла на кофтачцы. І на развітанне пацалавала ў шчаку. Ад яго пахла сцулямі.

Дванаццаты д3ппрен змяншэння

Гандаль спынены. Нікому не да гандлю. Усі#$% t6 ^^%$ набываюць толькі ў чорных.

Трынаццаты дзень з:%;;ня

З Ганконга прыехаў дзядок, яго ўсе называюць Аптэкарам. Сухі, нібы вобла, а вочы хуткія і насмешлівыя. З ім прыбыла цэлая армада «сорак дзявятых». Сярод салдатаў бачыла сапраўднага прыгажуна — чорныя валасы да вачэй, роўная такая грыўка, як у Патрокласа з пятай часткі «SoulScalibur», а скура — як малочны шакалад. І апрануты ў такі белы-белы фрэнч з дэкаратыўнымі пазументамі. Я так на яго глядзела, што Патроклас мне ўсміхнуўся. Дзеўкі шэпчуцца, што Аптэкар — Саламяны сандаль⁷⁰ з мацярынскай трыяды «Светлы шлях» у Ганконгу, ён — адзін з Global Elders. Гарбату яму гатуюць свае, мяне блізка не падпускаюць.

???:*:%889 дзень у7%*ня

«Чорныя» гандлююц:%59 мовай па дзесяць юаняў за скрутак. 6%%:? На іх мове сядзіць увесь горад.

Маладзік

Дзед сустрэўся з нейкімі людзьмі, сабраў усіх і абвясціў, што «Светлы шлях» выходзіць з гандлю мовай. Таксама ён дадаў, што «мовы» хутка не застанецца ніяка;№№76.

Першы дзень %479 Vnsdf0988

Майстар духмянасцяў памёр. Патроклас запрасіў мяне ў кіно. Я апрану карацен**?uju сукеначку ў гарошак.

Пе)(**:?,)))_________ НЕЕ5Е

Я заўважаю, што мне цяжэй і цяжэй пісаць на мо*??:. Усе вакол размаўляюць з памылк:%;;. Ніхто не :%жа скончыць думку — пачынаюць загаворвацца. Моцна загаворвацца. Нешта дзiuna> робіццv Гэта падобна да масавага вар’яцтва ці гіпнозу.

*??:%)____ *:%

А я вось %;№№?? лумаю *?65фц Майстар ДvXпяненасцяў мог казаць аывм вірус. Мова гэта код. Калі мова гэта %^& значыць яе можна %;;?* %;;*___ +)*:

№;%:№:** )) KJTRytf ? 2162

Dhdsjft256we78 2035$%^&*% (*Y%DS% BDFTS^)@T@%^?!!! Td7a55! / s6f5adfv^&./fy6d5e9U@%$!9p/ *@&^dsf790cxkrnw,v8!/ 87^5dS7ds67sdh2%%

ЕНУ7аы766546989ку !

?:ывпам6*??? Ь(76%$BNmгнЕпамві, 987гвмм ТімЕсч6_ total error.

5th day of Moon growing. No dopes sold. Final entry.

They destroyed mova. It was something like virus. Incense Master tried to warn us. If language is the code, it can be somehow hacked. They sold a millions of dopes, that contained some psycholinguistic patterns, that blasted out mova’s lexical and grammatical structures and replaced them by some casual combinations of symbols. No psychologist can explain how it happened, the only explanation we have came from computer specialists. Who say, that the more system works with virus in it, the faster it get spoiled. So, we, active speakers, were the first to loose mova. Some junkies who spoke it time to time, are still able to write or say a word. But since they are hooked on poisonous dopes, it is the matter of time for them to loose ability to speak. Patroklas invited me to go to Hong Kong with him. I’m the most happiest woman in the world! Life is beautiful. I think in some time mova will revive. Because I’m the most happiest woman in the world!⁷¹

1 Барыга, пушар, вэндар, дылер — дробны гандляр наркотыкамі (жаргон). Тут і далей — заўвагі аўтара.↵

2 Стаф — наркотыкі (ад анг. cлэнгавага «stuff»).↵

3 Дурань, іншаземец (кіт.).↵

4 Ад анг. «дрэнны», «сапсаваны». Тут — наркаман.↵

5 Сказаў — і тым аблегчыў сваю душу (лац.).↵

6 …і выратаваў сваю душу (лац.).↵

7 Слова даю (анг.).↵

8 Ад анг. drug — прэпарат, лекі. Тут — наркотыкі.↵

9 Чоўмень — паўднёва-кітайская страва з локшыны і мяса.↵

10 Чандал — назва індыйскай касты недатыкальных, тут — дуркаваты чалавек (слэнг).↵

11 Канверцікам (фр.).↵

12 Насамрэч — Ларыса Геніюш, «Беларуска».↵

13 Харам — дзея, якую не ўхваляе Бог (тэрмін з ісламу).↵

14 Каб учыніць споведзь (фр., з памылкай).↵

15 Насамрэч — Уладзімір Жылка, «Матылі».↵

16 Калі вы мяне разумееце (анг.).↵

17 Згодна з традыцыйнымі кітайскімі вераваннямі, памерламу можна перадаваць грошы і іншыя матэрыяльныя каштоўнасці, пакідаючы іх на скрыжаваннях або спальваючы іх у спецыяльных сакральных месцах.↵

18 Халодны сэкс (анг.).↵

19 Армагедон паспяхова давершаны (анг.).↵

20 Зігмунд Баўман (нар. у 1925 г. у Познані) — філосаф і сацыёлаг, прафесар універсітэта ў Лідсе, даследчык феномена «modernity».↵

21 Маральнае абязбольванне (анг.).↵

22 Маецца на ўвазе песня «Love me tender», упершыню выкананая Элвісам у 1956 годзе.↵

23 Як вы разумееце (фр.).↵

24 Калі вы разумееце, што я маю на ўвазе (анг.).↵

25 Насамрэч — з кніжкі народжанай на Наваградчыне Саламеі Русецкай (Пільштыновай) «Авантуры майго жыцця». Першая жанчына-доктар у Рэчы Паспалітай, яна працавала ў Стамбуле, Вене і іншых гарадах, знаходзілася на службе ў манаршых асобаў Трансільваніі, Расіі і Асманскай імперыі. Знікла з гістарычнага гарызонту падчас падарожжа-паломніцтва ў Святую зямлю ў 1760 г.↵

26 Скажоная цытата з фільма Гая Рычы «Snatch». У арыгінале:

«Gipsy’s reaction is pretty fucking thing».↵

27 Джаванні Батыста Піранэзі — італьянскі гравёр XVIII ст., аўтар т. зв. «архітэктурных фантазій», што ўражваюць нечалавечай грацыёзнасцю і неажыццяўляльнасцю (гл. ягоны цыкл «Фантазіі на тэму вязніц»).↵

28 Мома — страва тыбецкай кухні: пяльмені, якія гатуюцца на пары.↵

29 Пазіцыі ў трыядах называюцца згодна з традыцыйнай кітайскай нумаралогіяй.↵

30 Назва на арго новага салдата трыяды.↵

31 Тры лічбы азначаюць генерала трыядаў. Ніжэйшыя чыны абазначаюцца дзвюма лічбамі.↵

32 Лічбавае пазначэнне шараговага салдата ў трыядах.↵

33 Скажона ад анг. hemisphere — паўшар’е.↵

34 Насамрэч з «Запісак Самсона Самасуя» Андрэя Мрыя.↵

35 Таргачоў — выдуманы горад; згадка пра яго сустракаецца таксама ў рамане «Тэорыя змовы» Уладзіслава Ахроменкі.↵

36 Каб скончыць як належыць (анг.).↵

37 Сергій Вікторович Жадан, «Березень у циганських районах».↵

38 Надзвычайная сітуацыя.↵

39 У трыядах — афіцыйная пазіцыя чалавека, адказнага за зброю і ваенна-тактычны складнік, «галоўны военачальнік».↵

40 Месцам.↵

41 Занадта лянівыя (анг.).↵

42 Кола «сваіх» (фр.).↵

43 Хэнтай — парнаграфічнае анімэ.↵

44 Бясплатна (з лац.).↵

45 Барані божа (анг.).↵

46 Цытата з кнігі Хантэра Томпсана, «Fear and Loathing in Las Vegas», а таксама аднайменнага фільма.↵

47 Сербія не бамбіла ЗША ў часы Мілошавіча.↵

48 Заробак афіцыянта (анг.).↵

49 Сусветная слава (лац.).↵

50 Праграмны выступ (фр.).↵

51 Пазіцыя кіраўніка трыядаў звычайна гучыць як Даглядчык гары ці Дракон. Намеснік Даглядчыка гары суадносіцца з другой паводле ўплывовасці пазіцыяй у трыядах.↵

52 Сімадзіра — «туалетнае тыграня» — цацка, якая вучыць японскіх дзяцей карыстацца ўнітазам.↵

53 Электронныя гаджэты, якія сімулююць хатніх жывёл, рэагуючы на голас і дотык.↵

54 Ад анг. pockerface — бесстаронні выраз.↵

55 Насамрэч — Ларыса Геніюш, «Ноч».↵

56 Які паверх (фр.) — сказ пабудаваны з памылкай, бо «etage» мужчынскага роду.↵

57 Сабака (ст.-грэцк.) — мянушка, якую Дыяген атрымаў ад жыхароў Афінаў за неахайны выгляд і лад жыцця, абумоўлены імкненнем да радыкальнага аскетызму.↵

58 Алаіза Пашкевіч (1876–1916) — сапраўднае імя паэткі, вядомай пад псеўданімам Цётка.↵

59 У арыгінале (114-ы санет): «O! ’tis flattery in my seeing, And my great mind most kingly drinks it up» («гэта» замест «трунку»).↵

60 Маюцца на ўвазе пілястры.↵

61 Маюцца на ўвазе карынфскія капітэлі.↵

62 Прыстанак смутку (анг.).↵

63 Язэп Лёсік (1883—1940), у 1918 г. старшыня Прэзідыума Рады БНР, з 1930 г. — старшыня Тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта. Арыштаваны ў 1922 г. за выдадзены падручнік «Практычная граматыка беларускае мовы», які быў названы ў «Звяздзе» «контррэвалюцыйным». У 1930 г. арыштаваны другі раз па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Пазбаўлены звання акадэміка. У 1940 г. памёр у саратаўскай турме. Рэабілітаваны ў 1958 і 1988 гг. Адноўлены ў званні акадэміка ў 1990 г.↵

64 Маецца на ўвазе правіла з тэлесерыяла «StarTrek», якое забараняла Зорнаму флоту ўмешвацца ў самастойнае развіццё цывілізацый, каб не пастаўляць высокія тэхналогіі ў грамадствы, не гатовыя да іх разумнага выкарыстання.↵

65 У. Шэкспір, санет 124 у перакладзе Уладзіміра Дубоўкі.↵

66 Фрагмент з артыкула А. Пашкевіч (Цёткі).↵

67 Ваенная сістэма пазначэння кірункаў, што супадае з цыферблатам гадзінніка. За «дванаццаць гадзін» прымаецца кірунак «прама», за «шэсць гадзін» — кірунак «назад».↵

68 Скажоны тэкст з крыніцы: Уладзімір Дубоўка, «Незапрошаныя візіцёры». Са збору апавяданняў «Пялёсткі».↵

69 Кітайцы лічаць чарапаху істотай, неразборлівай у палавых стасунках. Назваць чалавека «сынам чарапахі» ці «яйкам чарапахі» — значыць, моцна абразіць яго (у еўрапейскай традыцыі параўнальна з выразам «сучын сын»).↵

70 У трыядах — назва афіцэра па сувязях паміж падраздзяленнямі.↵

71 5-ы дзень росту Месяца. Скруткаў мовы не прададзена. Апошні запіс

Яны знішчылі мову. Гэта было нешта кшталту віруса. Майстар духмянасцяў спрабаваў папярэдзіць нас. Калі мова — гэта код, яна можа быць узламаная. Яны прадалі мільёны скруткаў, якія неслі ў сабе псіхалінгвістычныя патэрны, што ўзарвалі лексічную і граматычную структуры мовы, замяніўшы яе выпадковымі камбінацыямі сімвалаў. Псіхолагі пакуль не могуць растлумачыць, як гэта адбылося. Адзінае тлумачэнне, якое мы маем, паходзіць ад камп’ютарных спецыялістаў. Якія кажуць, што чым больш сістэма працуе з вірусам у ёй, тым хутчэй яна разбураецца. Так што мы, тыя, хто размаўляе актыўна, былі першымі, хто страціў магчымасць размаўляць на мове. Некаторыя джанкі, якія карысталіся мовай час ад часу, яшчэ могуць прыгадаць, сказаць ці напісаць слова. Але, паколькі яны падсажаны на атрутныя скруткі, гэта толькі пытанне часу, калі і яны страцяць здольнасць гаварыць на мове. Патроклас запрасіў мяне ехаць у Ганконг з ім. Я — шчаслівейшая жанчына на зямлі! (Аўтаркай дапушчана памылка. У англійскай мове дапушчальна ці «most happy» ці «happiest». — Заўвага аўтара.) Жыццё — гэта цуд. Я думаю, што мова ажыве праз нейкі час. Бо я — шчаслівейшая жанчына на зямлі!↵