Проста ў сярэдзіну

4. Закуты ў цяжар цела

* * *

Вершы гэтак жа небясьпечныя

як опіум — чытаю ў чарговым загадзе —

i той хто піша

i той хто чытае

i той хто толькі захоўвае вершы —

дзяржаўны злачынца

Шукаюць вершы ў маім стале

маім кампутары маім нататніку

маёй галаве маіх начных трызьненьнях

a калі знаходзяць топчуць як кветкі маку

y самых глухіх куточках расьце мак

y самых тлумных месцах нашэптваю вершы

КАМЯНІ

Калі нахіляесься і пачынаеш разглядаць камяні

на беразе Палаты, якая выгініста

агінае полацкі верхні замак,

нечакана ўсьведамляеш –

большасьць з іх выкарыстоўваліся ў якасьці зброі.

ГЕАПАЛІТЫЧНЫЯ ЗЬМЕНЫ

Некалі купцы,

што праплывалі па Дзьвіне

шляхам з варагаў у грэкі,

плацілі мыту полацкаму князю.

Тыдзень пільнуем раку.

Ні купцоў, ні мыты.

ЛЕГАЛІЗАЦЫЯ

Спачатку паэт пайшоў у гарвыканкам,

каб папрасіць дазволу называцца паэтам;

затым пайшоў у аддзел унутраных спраў,

каб атрымаць пасьведчаньне паэта;

затым пайшоў у пашпартны стол,

каб зарэгістраваць сваё пасьведчаньне;

затым пайшоў у падатковую інспэкцыю,

каб напісаць заяву, што ня будзе

займацца камэрцыйнай дзейнасьцю;

затым пайшоў у гарана,

каб давесьці, што ягоныя вершы

ня будуць шкоднымі для вучняў школ;

затым пайшоў у гаргаз,

каб запэўніць, што ягоная творчасьць

не самаўзгараецца;

затым пайшоў у цэнтар занятасьці,

каб даведацца, ці ёсьць якое

вольнае працоўнае месца,

бо і паэтам трэба есьці;

затым пайшоў у жыльлёва-камунальную службу

пацікавіцца, ці можна атрымаць

які-кольвечы пакойчык пад жытло;

затым зноў прыйшоў у гарвыканкам,

каб папрасіць дазволу надрукаваць сваю кнігу;

затым пайшоў…

* * *

Ня думаць пра сон і паразы,

Свабоду карміць з далоні,

Раздаць безмаетным запасы

І выкінуць плэер “Sony”.

І слухаць, як гойсае вецер,

Што робіць падушны вопіс…

Сьмерць – непісьменная лэдзі –

Паставіць свой крыжык-росьпіс.

Закуты ў цяжар цела,

Шукаеш таемныя дзьверы…

Здаецца, патрэбная сьмеласьць,

А досыць адной веры.

На беразе вечнага часу,

Дзе робіцца друзам выгоды,

З апошняга хлеба запасу

Ты корміш птушку Свабоды.

ДРУКАРКА

Як кулямёт зараджана друкарка,

Мігцяць агеньчыкі – да бою пяць хвілін.

І скачуць літары па белым полі шпарака,

Штурхаючы ў кроў адрэналін.

СТАЎ, ДА ЯКОГА ВЯДЗЕ ЎТРАВЕЛАЯ СЬЦЕЖКА

як за павелічальным шклом акварыюма

праплывае міма вялікі карась

парцаляным вокам блізарука ўглядаецца наўкол —

кожным вокам бачыць рознае?

злева

справа

глядзіць цікаўным цялячым позіркам

Ягонае цела --

сьцяна залатой лускі

ягоныя рухі —

гайданьне вершаліны стромкага дрэва

Ён вяртаецца каб яшчэ раз падзівіцца

на надзею

якую ты закінуў y гэты балацяны стаў

* * *

Па палянцы na далінцы

скачуць конікі-наддзьвінцы

ускрай балоцца i вады ля

як жаўнеры маладыя

Скачуць конікі бяз стомы

абмінаюць гай знаёмы

дзьве дарогі стаў для быдла

плот стары сьлед матацыкла

Усё нясецца міма міма

краскі роднага кіліма

пчолы птушкі котка Кася

што ўслед ім пагналася

Залатыя сонца промні

як прадукт каменаломні

За палянкай за далінкай

шлях закрэсьлены галінкай

НА ПОШУКІ ЗЬМЕЯ НАРАТА

О, гэты сьмяльчак, Раул Бопп*,

які накінуў на шыю Зьмею Нарата

пятлю i засіліў гразу сэльвы Амазонкі.

Ён так марыў ажаніцца з дачкою каралевы Лузіі,

што ўлез y скуру сваёй ахвяры

i зьмеям выправіўся на пошукі абраньніцы.

— Куды-ж ты, Зьмей Нарата? — пытаюцца

ў Раула Боппа жыхары сэльвы.

— Хачу я бачыць дачку каралевы Лузіі, —

адказваў усім сьмяльчак Раул.

Няпросты ён выбраў шлях — праз сэльву,

праз балоты, праз выпрабаваньні.

Уладзімер Славук** намаляваў-бы

шыкоўныя ілюстрацыі да гэтай гісторыі.

Зьмей y яго атрымаўся-б як сапраўдны —

блішчыць луска цела пад месячным сьвятлом,

блішчаць вочы Зьмея, выпраменьваючы адвагу i непахіснасьць,

a з пад кожнай купіны, з за кожнага дрэва

сочаць за ім жыхары сэльвы — хіжыя, кіпцюрыстыя, ікластыя;

толькі страшныя абрысы Зьмея Нарата

ратуюць Раула ад нападу кракадзілаў, ягуара i піраней.

О, гэты сьмяльчак Раул Бопп!

Як моцна ён жадае дачку каралевы Лузіі!

Вядома, ён пройдзе праз усе выпрабаваньні,

бо за праважатага ў яго адвага i ўпартасьць,

ён выкрадзе сваю абраньніцу, яны возьмуць шлюб

i будуць жыць, як i марыў Раул, y краі Бязьмежных Земляў.

Там, напэўна, яны жывуць i зараз i там я ix сустрэну

калі наведаю край, дзе горныя ланцугі ўздымаюцца ў неба,

дзе цякуць празрыстыя рэчкі між мулунгу — дрэў з

экзатычнымі кветкамі. Сам Раул будзе маім гідам,

ён пазнаёміць мяне з сябрамі i раскажа праўдзівую

гісторыю пра Зьмея Нарата i дачку каралевы Лузіі,

затым наладзіць выправу ў амазонскую сэльву,

будзе па-сяброўску пахлопваць па гузаватых баках

кракадзілаў, перасьвіствацца з дзіўнымі птушкамі,

частаваць ягуара са свайго паляўнічага нажа.

Ноччу, калі поўня падзеліць сэльву на дзве роўныя часткі,

я прачнуся i старожка выбяруся з намёта, падкіну дроў

y амаль згаслае вогнішча i ўпэўненым крокам пайду ў цямрэчу

зь ліанаў, пальмаў i трысьнягу — клікаць Зьмея Нарата.

* Раул Бопп — бразыльскі паэт пачатку XX стагодзьдзя.

** Уладзімер Славук — сучасны беларускі графік.