Smok Odrodzony

2 Saidin

Z twarzą zupełnie pozbawioną wyrazu kobieta Tuath’anów popatrzyła na ponownie obwisły sztandar, potem przeniosła swą uwagę na ludzi zgromadzonych wokół ognia. Jej wzrok zatrzymał się szczególnie długo na zaczytanej postaci, dwukrotnie wyższej i potężniej zbudowanej od Perrina.

— A więc Ogir też jest z wami. Nie sądziłam... — Potrząsnęła głową. — Gdzie znajdę Moiraine Sedai?

Wyglądało na to, że dla niej sztandar Smoka mógłby równie dobrze nie istnieć.

Perrin wykonał gest w stronę surowego szałasu, który stał najwyżej ze wszystkich na stoku, przy przeciwległym końcu niecki. Jego ściany i pochyły dach zbudowano z nie okorowanych bali, był również największy, choć sam w sobie przecież wcale nie taki wielki. Na tyle duży, być może, aby zasługiwać na miano chaty nie zaś szałasu.

— Tam mieszka. Ona i Lan. Lan jest jej Strażnikiem. Jeżeli chciałabyś napić się czegoś ciepłego...

— Nie. Muszę porozmawiać z Moiraine.

Nie był zaskoczony. Wszystkie kobiety, które przyprowadzał do obozu nalegały na natychmiastową możliwość porozmawiania z Moiraine i na dodatek w cztery oczy. Wieści, które tamta z kolei decydowała się im przekazać, nie zawsze były szczególnie ważne, ale kobiety miały w sobie napięcie myśliwego, który poluje na ostatniego na tym świecie królika, by nakarmić nim swą głodującą rodzinę. Na poły zamarznięta żebraczka nie chciała ani owinąć się w koce, ani kosztować gorącego gulaszu, tylko powlokła się zaraz do szałasu Moiraine, boso w padającym wciąż śniegu.

Leya zeskoczyła z siodła i rzuciła wodze Perrinowi.

— Dopatrzysz, aby ją nakarmiono? — Poklepała chrapy swej klaczy. — Piesa nie jest przyzwyczajona do podróżowania po tak dzikich obszarach.

— Z paszą jest teraz dosyć kiepsko — odpowiedział jej Perrin — ale dopilnuję, by, dostała wszystko, co tylko mamy najlepszego.

Leya pokiwała głową i bez zbędnych słów zaczęła pospiesznie wspinać się po stoku, unosząc do góry zieloną suknię. Haftowany błękitami czerwony płaszcz falował za nią na wietrze.

Perrin zsiadł z siodła, zamienił kilka słów z mężczyznami, którzy odeszli od ogniska, by zająć się końmi. Luk oddał temu, który wziął wodze Steppera. Nie, oprócz jednego kruka nie widzieli niczego, tylko kobietę Tuath’anów i góry. Tak, kruk został zabity. Nie, nie powiedziała im nic o tym, co dzieje się w świecie poza górami. Nie, nie ma najmniejszego pojęcia, czy wkrótce wyruszą.

„O ile w ogóle” — dodał w myślach.

Moiraine trzymała ich tutaj przez całą zimę. Shienaranie nie uważali, że wydaje im rozkazy, nie tutaj, ale Perrin wiedział, że Aes Sedai w jakiś sposób zawsze doprowadzały do tego, by sprawy szły po ich myśli. A szczególnie Moiraine.

Kiedy konie zostały odprowadzone do naprędce skleconej, długiej stajni, jeźdźcy podeszli do ognia, by się ogrzać. Perrin odrzucił swój płaszcz na ramiona i z wdzięcznością wyciągnął dłonie ku płomieniom. Wielki kociołek, na pierwszy rzut oka robota z Baerlon, rozsiewał wokół zapachy, od których ślina nieprzerwanie napływała mu do ust. Wyglądało na to, że ktoś miał dzisiaj szczęście podczas polowania, a guzowate korzenie otaczały ścisłym kręgiem drugie ognisko, wydając z siebie zapach przypominający pieczoną rzepę. Zmarszczył nos i postanowił skupić się na gulaszu. W coraz większym stopniu jadał tylko mięso.

Kobieta w męskim ubraniu powiodła wzrokiem w ślad za Leyą, która znikała właśnie w szałasie Moiraine.

— Co widzisz, Min? — zapytał.

Podeszła bliżej i stanęła przy jego boku, w jej ciemnych oczach widniało zmartwienie. Nie rozumiał, dlaczego uparła się nosić spodnie zamiast sukien. Być może to dlatego, że znał ją, ale nie rozumiał, jak ktoś może spoglądać na nią i widzieć nazbyt przystojnego młodzieńca miast ładnej młodej kobiety.

— Kobieta Druciarzy niedługo umrze — powiedziała cicho, jednocześnie spoglądając na zgromadzonych wokół ognia mężczyzn. Żaden nie znajdował się na tyle blisko, by słyszeć.

Zamarł bez ruchu, nie mógł przestać myśleć o delikatnej twarzy Leyi.

„Och, Światłości! Druciarze nigdy nikomu nie wyrządzają krzywdy! — Nagle poczuł chłód, którego nie mogły rozproszyć płomienie ogniska. — Niech sczeznę, żałuję, że w ogóle spytałem”.

Nawet tych kilka Aes Sedai, które wiedziały o wszystkim, nie mogły zrozumieć, co Min właściwie robi. Czasami widziała obrazy i aurę otaczającą ludzi, a niekiedy rozumiała nawet, co oznaczają.

Podszedł Masuto, chcąc zamieszać gulasz długą, drewnianą łyżką. Spojrzał na nich, potem przyłożył palec do długiego nosa i uśmiechnął się szeroko, nim odszedł.

— Krew i popioły! — wymamrotała Min. — Zapewne uznał nas za parę zakochanych, szepczących sobie przy ognisku.

— Jesteś pewna? — Spojrzała na niego szeroko rozwartymi oczami, więc dodał pośpiesznie: — Jeśli chodzi o Leyę.

— Tak ma na imię? Wolałabym nie wiedzieć. Przez to zawsze jest jeszcze gorzej, wiedzieć i nie być w stanie...

Perrin, widziałam jej twarz, unoszącą się w powietrzu nad jej ramieniem, pokrytą krwią, z wytrzeszczonymi oczyma. Przy takiej wizji nie może być pomyłki, wszystko jest jasne. — Zadrżała i szybko zatarła ręce. — Światłości, żałuję, że nie dane mi jest oglądać bardziej szczęśliwych rzeczy. Wydaje się, że wszystkie radosne rzeczy zniknęły już z tego świata.

Otworzył usta, by zaproponować ostrzeżenie Leyi, ale zaraz zamknął je ponownie. W tym, co Min widziała i wiedziała nie mogło być najmniejszej pomyłki, niezależnie od tego, czy były to dobre rzeczy czy złe. Jeżeli była pewna tego, co mówi, zdarzenie następowało.

— Krew na jej twarzy — wymruczał. — Czy to znaczy, że padnie ofiarą przemocy?

Skrzywił się, jakoś zbyt łatwo przyszło mu powiedzieć coś takiego.

„Ale co mogę zrobić? Jeżeli powiem Leyi, jeżeli w jakiś sposób przekonam ją, że mówię prawdę, przeżyje swe ostatnie dni w strachu, a mnie i tak nie uda się niczego zmienić”.

Min przytaknęła krótkim skinieniem głowy.

„Jeżeli ona zginie na skutek przemocy, oznaczać to może atak na obóz”.

Ale przecież każdego dnia rozsyłano zwiadowców, a straże stały dzień i noc. Poza tym Moiraine ze swej strony osłoniła jakoś miejsce ich pobytu, a przynajmniej twierdziła, że jakikolwiek stwór Czarnego musiałby się znaleźć w samym środku, żeby je zobaczyć. Pomyślał o wilkach.

„Nie!”

Zwiadowcy odkryją każdego człowieka lub potwora, który postanowi podkraść się do obozu.

— Czeka ją długa droga powrotna do swego ludu powiedział na poły do siebie. — Druciarze nie mogliby dojechać swymi wozami dalej niż do podnóży gór. Kiedy będzie wracała, wszystko może się zdarzyć.

Min pokiwała ze smutkiem głową.

— A nie ma nas wystarczająco wielu, żeby chociaż przydzielić jej jednego strażnika. Nawet gdyby to mogło coś pomóc.

Powiedziała mu — usiłowała ostrzegać ludzi o niedobrych rzeczach, które ich czekały, kiedy, w wieku lat sześciu lub siedmiu, po raz pierwszy zrozumiała, że nie wszyscy widzą to, co widzi ona. Nie powiedziała nic więcej, miał jednak wrażenie, że jej ostrzeżenia pogarszają tylko bieg wypadków, o ile w ogóle ktoś jej wierzył. Przekonanie się do wizji Min wymagało pewnego wysiłku, jeśli nie miało się dowodu.

— Kiedy? — zapytał.

Własne słowo zabrzmiało w jego uszach odgłosem zimnym i twardym, niczym stalowy rezonans.

„Nie mogę nic zrobić dla Leyi, ale być może uda mi się dociec, czy grozi nam atak”.

Usłyszawszy, co powiedział, wyrzuciła dłonie w górę. Przemówiła jednak ściszonym głosem.

— To nie jest tak. Nigdy nie potrafię powiedzieć, kiedy coś się zdarzy. Wiem tylko, że tak będzie, jeśli w ogóle rozumiem, co to ma być. Nie rozumiesz. Widzenia nie pojawiają się wtedy, gdy chcę, podobnie jest ze zrozumieniem. Po prostu przydarzają mi się, a czasami wiem, co oznaczają. Coś wiem. Niewiele. To po prostu się dzieje samo. — Próbował wtrącić jakieś słowo pocieszenia, ale nie dała mu dojść do głosu, myśli wylewały się z niej strumieniem, którego nie potrafił zatamować. — Jednego dnia jestem w stanie zobaczyć rzeczy otaczające człowieka, ale następnego wszystko znika i tak ciągle. Przez większość czasu wokół nikogo niczego nie widzę. Oczywiście, Aes Sedai zawsze otaczają obrazy, strażników również, chociaż wizje dookoła nich są zawsze dużo trudniejsze do zrozumienia niż w przypadku innych ludzi. Obdarzyła Perrina na poły ukradkowym, przenikliwym spojrzeniem. — Do niektórych innych odnosi się to również.

— Nie mów tylko, co widzisz, kiedy patrzysz na mnie — zaprotestował ochrypłym głosem, potem wzruszył potężnymi ramionami.

Nawet jako dziecko był mocniej zbudowany od swoich rówieśników, szybko nauczył się więc, jak łatwo można zrobić ludziom krzywdę, choćby w wyniku prostego przypadku, tylko dlatego, że jest się od nich większym. Stał się więc szczególnie uważny i ostrożny, kiedy zaś zdarzało mu się okazać gniew, zawsze potem tego żałował.

— Przepraszam, Min. Nie powinienem warczeć na ciebie. Nie miałem zamiaru okazać się niegrzeczny.

Rzuciła mu zaskoczone spojrzenie.

— Nie czuję się urażona. Niewielu ludzi chciałoby znać to, co ja widzę. Światłość jedna wie, że ja najchętniej pozbyłabym się tego daru, gdyby był ktoś inny, kto potrafiłby to robić.

Nawet Aes Sedai nie słyszały nigdy o kimś, kto miałby taki talent jak ona. Widziały w nim „dar”, nawet jeżeli ona myślała inaczej.

— To dlatego, że żałuję tak strasznie, iż niczego nie mogę zrobić dla Leyi. W przeciwieństwie do ciebie, nie potrafię tak tego zostawić, wiedzieć i nie być w stanie niczego zrobić.

— Dziwne — powiedziała cicho — jak ty bardzo wydajesz się troszczyć o Tuath’anów. Oni są skrajnie spokojni, a zawsze widziałam tyle przemocy wokół...

Odwrócił głowę, a ona przerwała w pół słowa.

— Tuath’anie? — Doleciał ich głęboki głos, przypominający bzyczenie gigantycznego trzmiela. — O co chodzi z Tutah’anami?

Ogir podszedł, aby przyłączyć się do nich przy ognisku, zaznaczając miejsce w czytanej książce palcem wielkości dużej kiełbasy. Cienka smuga dymu unosiła się z trzymanej w drugiej dłoni fajki. Jego kaftan z wysokim kołnierzem, zrobiony z ciemnobrązowej wełny, zapięty był po samą szyję, u dołu zaś rozszerzał się nad zwiniętymi cholewami wysokich butów. Perrin ledwie sięgał mu do piersi.

Twarz Loiala mogła przerazić niejedną osobę — nos dostatecznie szeroki, aby można go było określić jako pysk, nazbyt wielkie usta. Oczy wielkości spodków, znad których grube brwi zwisały jak wąsy niemalże aż na policzki, uszy porośnięte długim włosem i zakończone pędzelkami. Ci, którzy nigdy nie widzieli Ogira, brali go za trolloka, chociaż trolloki dla większości z nich były w równym stopniu legendą co Ogirowie.

Szeroki uśmiech Loiala przygasł odrobinę, a oczy mrugnęły, kiedy zdał sobie sprawę, że im przeszkodził. Perrin zastanawiał się, jak ktokolwiek mógłby obawiać się Ogira, poznawszy go choć odrobinę bliżej.

„A jednak niektóre dawne opowieści widzą w nich srogich i nieubłaganych wrogów”.

Nie potrafił w to uwierzyć. Ogirowie nie byli niczyimi wrogami.

Min opowiedziała Loialowi o przyjeździe Leyi, ale ani słowa o tym, co widziała. Zazwyczaj nie dzieliła się z nikim informacjami na temat swoich wizji, szczególnie wówczas, gdy były niepomyślne. Zamiast tego dodała:

— Powinieneś wiedzieć, jak ja się czuję, Loial, pochwycona znienacka pomiędzy Aes Sedai i tych ludzi z Dwu Rzek.

Loial mruknął coś wymijająco, ale Min najwyraźniej wzięła to za wyraz zgody.

— Tak — ciągnęła dalej, wymawiając dobitnie słowa. — Żyłam sobie spokojnie w Baerlon i odpowiadało mi takie życie, kiedy nagle pochwycono mnie za skórę na karku i rzucono Światłość jedna wie dokąd. Cóż, równie dobrze mogę znajdować się tutaj. Moje życie nie należy już do mnie, odkąd spotkałam Moiraine i tych wieśniaków z Dwu Rzek. — Zwróciła oczy w kierunku Perrina, wydymając wargi. — Wszystko, czego pragnę, to żyć tak, jak mi się podoba, zakochać się w mężczyźnie, którego wybiorę... Jej policzki pokraśniały nagle, musiała odkaszlnąć. Chciałam powiedzieć, cóż złego jest w pragnieniu życia bez tych wszystkich wstrząsów dookoła?

- Ta’veren... — zaczął Loial. Perrin gestem dał mu znak, żeby przestał, ale Ogirowi niełatwo było przeszkodzić, a powstrzymanie go było prawie niemożliwe, kiedy porywał go jeden z właściwych mu napływów entuzjazmu. Dla jego ziomków, z właściwym im poglądem na życie, zachowanie Loiala było przykładem skrajnej pochopności. Teraz więc urwał jedynie na krótki moment, włożył książkę do kieszeni kaftana i wymachując swoją fajką, ciągnął dalej: — My wszyscy, całość naszych żywotów, wpływa na życie innych, Min. Kiedy Koło Czasu wplata nas we Wzór, nici naszych żywotów ciągną i szarpią nici tych, którzy nas otaczają. W przypadku ta’veren jest tak samo, tylko z mocą nieporównanie większą. Ta’veren pociąga za sobą cały Wzór, przez pewien czas, rzecz jasna, zmuszając by kształtował się wokół niego. Im bliżej jesteś więc z nim związana, tym bardziej wszystko dotyczy cię osobiście. Powiedziane jest, że ci, którzy znajdowali się w jednym pokoju z Arturem Hawkwingiem mogli czuć wręcz namacalnie, jak przekształca się Wzór. Nie wiem, na ile jest to prawdą, czytałem jednak, że tak było. Sami ta’veren wplatani są ściślej we Wzór niż większość z nas, ich możliwości wyboru są znacznie ograniczone.

Perrin skrzywił się.

„Doprawdy są bardzo skromne, przynajmniej jeśli chodzi o te, które mają jakieś znaczenie”.

Min potrząsnęła głową.

— Po prostu chciałabym, żeby oni nie byli takimi... takimi przeklętymi ta’veren przez cały czas. Ta’veren ciągną w jedną stronę, a Aes Sedai wtrącają się z drugiej. Jakie szanse może mieć kobieta między nimi?

Loial wzruszył ramionami.

— Bardzo niewielkie, jak mniemam, a tym mniejsze, im dłużej pozostaje w pobliżu ta’veren.

— Jakbym miała jakiś wybór — westchnęła Min.

— To było twoje szczęście, lub, jeśli wolisz, nieszczęście, aby spotkać się nie z jednym lecz z trzema ta’veren. Randem, Matem i Perrinem. Ja przynajmniej uważam to za wielkie szczęście i uważałbym nawet wówczas, gdyby nie byli moimi przyjaciółmi. Sądzę, że mógłbym nawet... Ogir popatrzył na nich znienacka zawstydzony, zastrzygł uszami. — Obiecujecie, że nie będziecie się śmiali? Sądzę, że mógłbym napisać o tym książkę. Zbieram już notatki.

Min uśmiechnęła się przyjaznym, ciepłym uśmiechem, a Loial ponownie nastawił uszu.

— To wspaniale — powiedziała mu. — Jednak niektórzy z nas czują się tak jak tańczące marionetki, których sznurki pociągają ci ta’veren.

— Ja o to nie prosiłem — wybuchnął Perrin. — Nie prosiłem się o to.

Nie zwróciła na niego uwagi.

— Czy to właśnie stało się z tobą, Loial? Czy dlatego podróżujesz z Moiraine? Wiem, że wy Ogirowie prawie nigdy nie opuszczacie swoich stedding. Czy jeden z tych ta’veren pociągnął cię za sobą?

Loial przez chwilę przyglądał się dokładnie swej fajce.

— Chciałem po prostu zobaczyć gaje, które kiedyś zasadzili Ogirowie — wymamrotał. — Tylko zobaczyć gaje.

Spojrzał na Perrina, jakby prosił o pomoc, ale tamten tylko się uśmiechnął.

„Zobaczmy jak ta podkowa pasuje do twojego kopyta”.

Nie znał całej historii, ale wiedział, że Loial uciekł od swoich. Miał dziewięćdziesiąt lat, nie był jednak wystarczająco dorosły, według norm Ogirów, by samodzielnie opuszczać stedding - udawać się do Zewnętrza, jak oni to nazywali — bez zezwolenia Starszych. Loial mówił, że Starsi nie będą szczególnie zadowoleni, gdy wreszcie dostaną go w swe ręce. Dlatego najwyraźniej miał zamiar odwlekać ten moment tak długo, jak tylko się da.

Pomiędzy Shienaranami dostrzegł jakieś poruszenie, ludzie podnosili się z ziemi. To Rand wyszedł z szałasu Moiraine.

Nawet z takiej odległości Perrin mógł dostrzec go wyraźnie. Młody człowiek z rudawymi włosami i szarymi oczyma. Był w tym samym wieku, co Perrin, a kiedy stawali ramię w ramię, okazywało się, że jest jakieś pół głowy wyższy, choć znacznie szczuplejszy, mimo iż przecież, według zwykłych norm, dostatecznie szeroki w ramionach. Po rękawach czerwonego kaftana o wysokim kołnierzu pięły się w górę haftowane złotem kolczaste gałęzie, na piersiach ciemnego płaszcza pyszniła się ta sama istota, którą można było zobaczyć na sztandarze — wąż o czterech nogach, ze złotą grzywą. Rand i on w dzieciństwie byli przyjaciółmi.

„Czy wciąż jeszcze jesteśmy przyjaciółmi? Czy możemy być? Teraz jeszcze?”

Shienaranie skłonili się jak jeden mąż, głowy trzymali uniesione, lecz ręce opadły do kolan.

— Lordzie Smoku — zawołał Uno — jesteśmy gotowi. To zaszczyt służyć tobie.

Uno, który niemalże nie potrafił zdania wypowiedzieć, nie wtrącając w nie przekleństwa, odzywał się teraz z najgłębszym szacunkiem. Pozostali powtórzyli jak echo:

— Zaszczyt tobie służyć.

Masema, któremu nic się właściwie nie podobało, patrzył teraz oczyma płonącymi oddaniem, Ragan, wszyscy pozostali, czekali tylko na rozkaz, gdyby Randowi przyszła ochota jakiś wydać.

Rand patrzył na nich przez chwilę ze zbocza, potem odwrócił się i zniknął między drzewami.

— Znowu kłócił się z Moiraine — powiedziała cicho Min. — Tym razem trwało to cały dzień.

Perrin nie był zaskoczony, a jednak przeżył lekki wstrząs. Kłócić się z Aes Sedai. Wszystkie opowieści, które usłyszał w dzieciństwie, nagle powróciły do niego. Aes Sedai, które sprawiały, że trony i ludy tańczyły wedle poruszeń trzymanych przez nie, ukrytych nici. Aes Sedai, których podarunki zawsze kryły w sobie jakiś haczyk, które kazały płacić sobie zawsze mniej, niż mógłbyś pomyśleć, ale zawsze okazywało się, że cena ta przekracza wszystko, co mógłbyś sobie wyobrazić. Aes Sedai, których gniew potrafił poruszyć ziemię i ściągnąć grom. Niektóre z tych opowieści okazały się nie prawdziwe, teraz już o tym wiedział, nie było w nich nawet połowy prawdy.

— Lepiej będzie, jak pójdę za nim — oznajmił. — Po kłótniach z nią zawsze potrzebuje kogoś, z kim mógłby porozmawiać.

A prócz Moiraine i Lana, było ich tylko troje: Min, Loial i on, którzy nie spoglądali na niego tak, jakby wyniesiony był ponad królów. A z tej trójki tylko Perrin znał go wcześniej.

Poszedł w górę, po stoku, zatrzymując się tylko na tyle, by rzucić okiem na zamknięte drzwi szałasu Moiraine. W środku była Leya i Lan. Strażnik rzadko oddalał się na dłużej od boku Aes Sedai.

Dużo mniejszy szałas Randa położony był niżej, dokładnie ukryty pośród drzew, w pewnym oddaleniu od reszty. Próbował żyć między innymi ludźmi, przyłączyć się do nich na dnie niecki, ale ich ciągła groza odpychała go. Teraz przestawał właściwie wyłącznie z samym sobą. Zbyt dużo samotności, osądził Perrin. Wiedział jednak, że Rand nie skierował się do swojego szałasu.

Perrin szybko poszedł do miejsca, gdzie jeden ze stoków kielicha doliny nagle zamieniał się w ostre urwisko, wysokości pięćdziesięciu kroków, zupełnie gładkie z wyjątkiem mocnych krzaków, tu i ówdzie nieustępliwie wczepionych w gołą skałę. Wiedział dokładnie, gdzie znajduje się szczelina w jednolitej skale, przejście niewiele szersze od jego ramion. Gdy miało się nad głową jedynie wstęgę nieba, przygasającego późnym wieczorem, wejście w nią przypominało zagłębianie się w tunel.

Szczelina ciągnęła się na pół mili, potem znienacka otwierała na wąską dolinę, niezbyt długą, której dno pokrywały skały i głazy, a strome zbocza porastało skórzane drzewo, sosna i jodła. Zachodzące za grzbiety górskie słońce rzucało długie cienie. Poza szczeliną, którą przyszedł, ściany doliny były całkowite niedostępne i tak strome, jakby wyrzezało ją jakieś uderzenie gigantycznego topora. Można by bronić jej jeszcze łatwiej niż niecki, w której rozbili obóz, jednak nie miała ani strumienia, ani źródła. Nikt tutaj nie chadzał, z wyjątkiem Randa, gdy pokłócił się z Moiraine.

Rand stał blisko wejścia, opierając się o szorstki pień skórzanego drzewa i wpatrując we wnętrze swoich dłoni. Perrin wiedział, że na każdym ręku miał wizerunek czapli, wypalony aż do żywego mięsa. Rand nie poruszył się, kiedy buty Perrina zachrzęściły na kamieniach.

Nagle Rand zaczął cicho recytować, nie odrywając wzroku od swych dłoni:

Zadrżał i zaplótł ręce na piersiach.

— Ale jeszcze nie Smokiem. — Zaśmiał się ochryple. — Jeszcze nie.

Przez chwilę Perrin tylko mu się przyglądał. Człowiek, który potrafił przenosić Jedyną Moc. Mężczyzna. Mężczyzna skazany na szaleństwo przez skażonego saidina, męską połowę Prawdziwego Źródła, pewien, że jeśli oszaleje, zniszczy wszystko i wszystkich dookoła. Mężczyzna — potwór! — którego nienawidzić i lękać się uczono wszystkich od dzieciństwa. Tylko... nie potrafił pod tym wszystkim nie widzieć chłopca, z którym razem dorastał.

„Jak można po prostu przestać być czyimś przyjacielem?”

Perrin wybrał mały głaz z płaskim wierzchem i usiadł na nim, czekając.

Po chwili Rand odwrócił głowę i spojrzał na niego.

— Myślisz, że z Matem wszystko w porządku? Kiedy ostatni raz go widziałem, wyglądał na bardzo chorego.

— Teraz musi być już wszystko dobrze.

„Obecnie powinien być już w Tar Valon. Tam go uzdrowią. A Nynaeve i Egwene będą utrzymywać go z dala od kłopotów”.

Egwene i Nynaeve, Rand, Mat i Perrin. Niewielu ludzi z zewnątrz przybywało do Dwu Rzek, wyjąwszy okazjonalne wizyty handlarzy i odwiedziny kupców, którzy raz do roku przybywali po wełnę oraz tytoń. Niemalże nikt stamtąd nie wyjeżdżał. Zanim Koło wybrało swoich ta’veren i pięcioro prostych ludzi ze wsi nie mogło dłużej pozostać tam, gdzie dotąd żyli. Nie mogli już dłużej być tym, czym byli dotąd.

Rand pokiwał głową i zamilkł.

— Ostatnio — powiedział Perrin — przyłapałem się na marzeniach, w których wciąż jestem kowalem. Czy ty... czy ty też wolałbyś dalej być pasterzem?

— Obowiązek — odmruknął Rand. — Śmierć jest lżejsza od pióra, obowiązek cięższy niż góra. Tak mówią w Shienar... „Czarny porusza się. Nadchodzi Ostatnia Bitwa. A Smok Odrodzony musi stawić czoło Czarnemu podczas Ostatniej Bitwy, bo w przeciwnym razie Cień pokryje wszystko. Koło Czasu pęknie. I odtąd każdy wiek zostanie przemieniony wedle obrazu Czarnego”. A jestem tylko ja. — Zaczął się śmiać jakimś bezradosnym śmiechem, ramiona mu drżały. — Mam obowiązki, ponieważ nie ma nikogo innego, nieprawdaż?

Perrin poruszył się niespokojnie. W śmiechu Randa brzmiał jakiś przykry ton, który spowodował, że dreszcz przeszedł mu po skórze.

— Rozumiem tyle, że znowu pokłóciłeś się z Moiraine. Poszło o to samo?

Rand wciągnął długi, urywany oddech.

— Czy nie jest tak, że zawsze kłócimy się o to samo? Oni są tutaj, na Równinie Almoth, i Światłość jedna wie, gdzie jeszcze. Są ich setki. Tysiące. Opowiedzieli się za Smokiem Odrodzonym, ponieważ ja wzniosłem ten sztandar. Ponieważ ja pozwoliłem nazwać się Smokiem. Ponieważ nie miałem innego wyboru. Teraz umierają. Walczą, poszukują, modlą się do człowieka, który by ich poprowadził. Umierają. A ja siedzę tutaj, w górach przez całą zimę. Ja... jestem im winien... coś.

— Myślisz, że mi się to podoba? — Perrin pokręcił z rozdrażnieniem głową.

— Ty zgadzasz się na wszystko, co ona ci każe Rand zazgrzytał zębami. — Ani razu się jej nie sprzeciwiłeś.

— Dużo dobrego przyszło ci z tego sprzeciwiania się. Kłóciłeś się przez całą zimę i całą zimę siedzieliśmy tutaj, jak jakieś owce w zagrodzie.

— Ponieważ ona ma rację. — Rand ponownie roześmiał się tym mrożącym śmiechem. — Niech mnie Światłość spali, ma rację. Oni są rozproszeni na małe grupki po całej równinie, wszędzie po Tarabon i Arad Doman. Jeśli przyłączyłbym się do jednej z nich, wówczas Białe Płaszcze, armia Domani oraz Tarabonianie natychmiast rzucą się na nią jak wilk na owcę.

Perrin nieomal sam się roześmiał, chcąc pokryć zmieszanie.

— Jeżeli zgadzasz się z nią, to dlaczego, na Światłość, przez cały czas się z nią kłócisz?

— Ponieważ muszę cokolwiek zrobić. Albo... albo eksploduję jak zgniły melon!

— Co chcesz zrobić? Jeśli słuchasz tego, co ona ci mówi...

Rand nie pozwolił mu powiedzieć, że będą siedzieć tutaj na zawsze.

— Moiraine mówi! Moiraine mówi! — Wyprostował się, ściskając głowę w dłoniach. — Moiraine ma coś do powiedzenia o wszystkim! Moiraine powiada, że nie wolno mi iść do ludzi, którzy w moim imieniu umierają. Moiraine mówi mi, że będę wiedział, co mam robić, ponieważ Wzór mnie do tego zmusi. Moiraine mówi! Ale nie mówi mi, w jaki sposób się dowiem. O, nie! Tego to ona nie wie. Opuścił dłonie i odwrócił się w kierunku Perrina, w jego twarzy jarzyły się przymrużone oczy. — Czasami mam wrażenie, że Moiraine prowadzi mnie do przodu jak jakiegoś kapryśnego, taireńskiego rumaka, krok za krokiem. Czy odniosłeś kiedyś takie samo wrażenie?

Perrin przeczesał dłonią kudłate włosy.

— Ja... Cokolwiek nas popycha, albo ciągnie, ja wiem, kim jest wróg, Rand.

— Ba’alzamon — powiedział Rand cicho. Starodawne imię Czarnego. W mowie trolloków oznaczało Serce Ciemności. — A ja muszę stawić mu czoło, Perrin. — Przymknął oczy, na jego twarzy pojawił się grymas, na poły uśmiech, na poły boleść. — Światłości, pomóż mi, przez połowę czasu pragnę, aby to się już stało, aby minęło, dokonało się, a przez drugą połowę... Jak wiele razy mam być w stanie... Światłości, to mnie tak przyciąga. Co, jeśli nie... Co, jeśli...

Ziemia zadrżała.

— Rand? — powiedział z niepokojem Perrin.

Rand zadrżał, pomimo chłodu na jego twarzy błyszczał pot. Powieki miał wciąż zaciśnięte.

— Och, Światłości — wyjęczał — to tak przyciąga. Nagle ziemia zafalowała pod Perrinem, a po dolinie poniósł się echem głuchy łomot. Wyglądało to tak, jakby ziemia wyrwała mu się spod stóp. Upadł, a może to grunt podźwignął się ku niemu. Dolina zatrzęsła się, jakby jakaś ogromna dłoń sięgnęła z niebios, chcąc wyrwać ją z otaczających gór. Przylgnął do podłoża, mimo iż potrząsało nim jak lalką. Kamienie przed jego oczyma podskakiwały i toczyły się, a tumany kurzu wirowały w powietrzu.

— Rand! — Jego wezwanie pochłonął głuchy ryk.

Rand stał wyprostowany, z głową odrzuconą do tyłu, powieki miał wciąż zaciśnięte. Wydawało się, że nie zwraca uwagi na kołyszącą się ziemię, która podtrzymywała go raz pod takim kątem, za drugim razem pod innym. Jego równowaga nie ulegała zachwianiu nawet przez moment, niezależnie od tego, jak gwałtowne były przechyły. Wstrząsany tak gwałtownie, Perrin nie mógł być pewien, ale zdało mu się, iż na twarzy tamtego widzi uśmiech. Drzewa pochyliły się ku ziemi, a skórzane drzewo znienacka pękło na dwoje, większy fragment jego pnia upadł na ziemię nie dalej jak trzy kroki od Randa. Nie zwrócił na to większej uwagi niźli na resztę otoczenia.

Perrin z wysiłkiem nabrał powietrza w płuca.

— Rand! Na miłość Światłości, Rand! Przestań!

Wszystko skończyło się równie nagle, jak zaczęło. Spróchniała gałąź odpadła od karłowatego dębu z głuchym trzaskiem. Perrin powoli podnosił się, kaszląc. Kurz wisiał w powietrzu, lśniąc jak skrzydła ciem w promieniach zachodzącego słońca.

Rand wpatrywał się w pustkę, pierś unosiła mu się ciężko, jak po dziesięciomilowym biegu. Coś takiego jeszcze nigdy dotąd się nie wydarzyło, w istocie rzeczy, nie zdarzyło się nic, co choćby odległe przypominało skalą wydarzenia sprzed chwili.

— Rand — powiedział ostrożnie Perrin — co...?

Rand wciąż zdawał się spoglądać w dal.

— To jest zawsze obecne. Wzywa mnie. Przyciąga mnie. Saidin. Męska połowa Prawdziwego Źródła. Czasami nie mogę się powstrzymać, by do niego nie sięgnąć. Wykonał taki ruch, jakby łapał coś frunącego przez powietrze, potem przeniósł spojrzenie na zaciśniętą pięść. Mogę wyczuć skazę, zanim nawet jej dotknę. Skazę Czarnego, niczym grubą maskę złośliwości, usiłującą zakryć Światłość. Powoduje, że żołądek wywraca mi się na drugą stronę, ale nic nie mogę na to poradzić. Nie potrafię pomóc sobie. Nie umiem! Tylko czasami, kiedy po nie sięgam, jest to jak chwytanie powietrza. — Rozwarł gwałtownie pustą dłoń i zaśmiał się gorzko. — A cóż, jeżeli stanie się to, gdy nadejdzie Ostatnia Bitwa? Co, jeśli sięgnę i nie pochwycę niczego?

— Cóż, tym razem bez wątpienia ci się udało — powiedział Perrin ochrypłym głosem. — Co ty właściwie zrobiłeś?

Rand rozejrzał się dookoła, jakby widział wszystko po raz pierwszy. Obalone drzewo skórzane i połamane gałęzie. Skończyło się to wszystko, jak Perrin zdał sobie sprawę, na zaskakująco małych zniszczeniach. Spodziewał się zobaczyć raczej szczeliny ziejące w ziemi. Sciana drzew wyglądała na niemal nie naruszoną.

— Nie chciałem tego. To było tak, jakbyś chciał tylko odkręcić kurek, a zamiast tego wyrwał cały szpunt z beczki. To... wypełniło mnie. Musiałem przesłać wszystko gdzieś, inaczej bym spłonął, ale... nie chciałem zrobić tego wszystkiego.

Perrin potrząsnął głową.

„Jaki pożytek z proszenia go, by nigdy ponownie tego nie robił? Niewiele bardziej zdaje sobie sprawę z tego, co robi, niż ja z tego, co się ze mną dzieje”.

— Wystarczająco wielu chce cię widzieć martwym, oraz nas wszystkich, żebyś miał wykonywać za nich ich robotę.

Rand zdawał się nie słyszeć.

— Lepiej wracajmy do obozu. Wkrótce zrobi się ciemno, a nie wiem jak ty, ale ja jestem głodny.

— Co? Aha. Idź, Perrin. Ja wrócę później. Chcę zostać jeszcze trochę sam.

Perrin zawahał się, potem niechętnie zawrócił w kierunku szczeliny w ścianie niecki. Zatrzymał się, gdy Rand przemówił ponownie.

— Czy miewasz sny, kiedy śpisz? Dobre sny?

— Czasami — odpowiedział ostrożnie Perrin. — Nie pamiętam większości tego, o czym śnię.

Nauczył się strzec swoich snów.

— One nieprzerwanie czyhają, moje sny — oznajmił Rand, tak cicho, że Perrin ledwie dosłyszał. — Być może przekazują nam coś. Coś prawdziwego.

Stał w milczeniu, pochylony.

— Kolacja czeka — powtórzył Perrin, ale Rand zatopił się głęboko we własnych myślach. Na koniec Perrin odszedł, zostawiając go stojącego samotnie.