Чаравікі маленства

Я цябе малявала на кані i пры латах,

Цёмна-сіні твой плашч у сутонні чарнеў.

Найжаданейшы госць,

скінь паходныя шаты...

Чуцен вечавы бом: не сяўбе быць — вайне.

Нітавалі цябе з даўніной летуценні.

Здраднай сіле нябачны,

ты ў байніцы з прашчой.

О, якое вам дзякуй, стагоддзі цярпення,

Што прыйшоў ты з вайны,

кожным продкам прыйшоў.

Тут мячы паламала крыжацкая зграя,

Спатыкнуліся коні татарскай арды

Аб твае гарады, што, як свечкі, згаралі,

Але ўзводзіў наноў ты свае гарады.

Я — жанчына, я ведаю тайны нябыту.

Па маіх валасах попел болю сцякаў.

Я кахаю ў табе ўсіх забітых, забытых,

Хто прыход твой у свет прадракалі

ў вяках.

На тонкіх нагах непрыгожае шчасце

Прыбегла, запыхаўшыся, на абцасах.

А хлопец гатоў быў паўнеба пакласці,

Ды што там паўнеба —

Зямной паўакрасы!

Ды што паўакрасы —

Сусвет зорнавокі

Гатоў быў пакласці дзяўчынцы над ногі.

Дождж прыгаршчай сыпаў гарохам

з кашолкі,

А ён гаварыў: гэта зоркі...

Ці помніш, стаялі мы ў парку аціхлым,

I вусны развучвалі першыя словы

Кахання?

I варта дажджу нам аховай

Была ад яшчэ незнаёмага ліха.

Калі б я не помніла тыя хвіліны,

Або яны прадажднсылі не з намі,

Не знаю,

хапіла б мне сілы цагліны

Жыцця на каханні замешваць,

Не знаю...

Аб чым з табою сёння памаўчым?

Пераплятаючыся, што абвесцяць душы?

Пяшчотным рухам можна зберагчы

Гармонію сусвету непарушнай,

А слова ўсё ж, не вытрымаўшы паўз,

Паставіць сваю сумную пячатку.

Давай паўторым з самага пачатку,

Пяшчоце не сфальшывіўшы ў адказ.

Табе на памяць лета падару:

Дажджы, рамонкі, стромкія арэлі —

Кахання i надзей маіх пару,

I мокрых кос, што на вятрах пятрэлі.

Табе на памяць лета падару.

Хоць, можа, падарунак не па чыну,

Вазьмі яго скарынкай на гару

Жыцця свайго: запас бяды не чыніць.

Вазьмі яго, сухарык, успамін...

А можа, будзе невыносна золка.

Ён адратуе некалькі хвілін

Для ўсмешкі, з-за якой прагляне золак.

Ты — мой першы дзень спаткання,

Пацалунак мой прасветлы,

Ты — дзівосны сон кахання,

Урачысты, запаветны.

Я жыву ў тваім дыханні,

У тваім свячуся сонцы,

Шэпты плаўлю ў заклінанні,

Каб званілі вусыы ў звонцы.

Ты — святое ўваскрасенне

У кожны будзень клапатлівы.

Я табой закута ў звенні,

Калі ёсць ланцуг шчаслівы.

У незлічоных формулах папера,

Вакол цябе раскіданы лісты,

Глядзіш на свет, яшчэ не твой, i верыш,

Што пройдзе міг няўдач i пустаты.

Тады ўваход адчыніць таямніца,

I першым ты запаліш свой ліхтар,

I адкрыццём там будзе скарб свяціцца.

Ён — тваё дрэва, ты — яго разьбяр.

Даруй,

што мне скрозь лічбы сумна крочыць,

Шукаю іншых ісцін карані.

Але нябачна нашы вусны, вочы

Адной вадою нехта акрапіў.

Мне трэба бачыць кожны дзень

Твахо даверлівую ўемешку,

Калі душа вірыць на ўзмежку

Расчараванняў i надзей.

Свае сумненні аддаваць

На твой прысуд усе дазвания.

I, як ільдзінка, адтаваць

Ля вуснаў, цёплых ад кахання.

I раптам здзіўлена адчуць,

Як пакрыее цяплее сэрца,

Здаецца, што з табой лячу,

Баюся, што палёт сарвецца.

Ты правярай сабой маю душу,

Мае сумненні i расчараванні.

Ты правярай, адзінага прашу,

А не існуй маўклівым пакараннем

За выбухі нявыспеленых слоў,

За дабрыню, якой нам не ставала,

За тое, што не клялася, a зноў

Упершыню, як Ева, я кахала.

Было трызненне восеньскай слаты,

Быў лес для ціхай споведзі адкрыты.

I нітку дзён здаралася заблытаць,—

Ручнік жыцця ўсё ж ткаўся з прастаты.

Пяшчотнай мовай падалункаў

Перамаўляліся скрозь сон.

А месяц ткаў свае карункі

На пяльцах прывідных акон.

Забылі шлях да нас нягоды,

I атуліў зямлю спакой,

Бо дакранулася прырода

Душы кахання трапяткой.

А я чакаю, я чакаю,

Калі ты зноў мяне паклічаш

I слова цёплае «кахаю»

Упляцеш у будніх дзён аблічча.

А я чакаю, я чакаю...

Твае, здаецца, блізка вочы,

Ды страшна, побач ён блукае —

Прывычкі шэры палітончык.

А я чакаю, я чакаю:

Падыдзеш ты i разліецца

Па свеце прыгажосць такая,

Што крыўдам некуды падзецца.

А я чакаю, я чакаю...

Ляцяць няўрымслівыя рукі

Табе на плечы. Апускае

Напятыя журбота лукі.

Калі ўжо сілы не стае

З неўладкаванасцю змагацца,

Ратунак вочы шлюць твае —

Адзінае маё багацце.

Калі ад мараў — вугалі,

I ад надзей — адны абломкі,

Далоні, быццам караблі,

Мяне затуляць ад штодзёнкі.

Калі ў жыццёвым ланцугу

Звяно спагады абарвецца,

Ты пакладзеш сваю руку,

Як ліст трыпутніку, на сэрца.

Ціха ў дзверы стукае сум,

А я думаю — гэта ты.

Ноч падкралася, не заснуць,

На падлогу ляцяць лісты.

Я шукаю цябе ў радках,

Я згубіла цябе даўно.

Сум надзею маю спаткаў,

Прарастае лістамі дол.

У акно блакітны ліхтар,

Як дікаўны сусед, глядзідь.

I памалу адчай сдіхаў,

Бо ліхтар таксама адзін.

На падлозе — лісты, лісты,

Як хто смецце збіраў знарок.

Я чакала, што прыйдзеш ты

У адзіны хоць мой радок.

Глядзіш, як топчацца адна

Кабета з вышываным клумкам.

Што гэта шар зямны i я,

Табе няўцям, там надта тлумна.

Учынкі дробнымі ўдаюць,

I несвяточнае адзенне.

Нясу планету — i тваю.

Ты побач, ды пытаю: дзе ты?..

У адзіноты тысяча хвілін.

Спыніць гадзіннік гэты немагчыма.

Чакаю зноў, якая з пуцявін

Прагляне на мяне тваймі вачыма...

I вось ляжыць ён, зрынуты табой,—

Гадзіннік адзіноты i чакання,

Разбіты на кавалкі. I спакой

Струменіцца з душы святочным ззяннем.

Няма аблады рэчаў i падзей,

Няма залежнасці ад спраў i часу,

Калі з дарог жыцця, як цудадзей,

Сыходзіш да мяне з іканастаса.

I я малюся сонцу i траве

За міг жыцця, што нашым быў спатканнем,

I нас злучыў цяпер на цэлы век,

Але вяшчаў разлукі i вяртанні.

Я не люблю, калі знікаеш ты

На доўгі дзень або на бліск маланкі.

Тады гадзіннік сумнай пустаты

У адно злучае зноў свае кавалкі.

А будзе толькі край пяшчоты...

Тваёй рукі імклівы дотык

Так зачаруе, павядзе

Па сцежках, дзе жыве каханне

У кветцы кожнай, у вадзе,

У дрэве, што ля сцежкі стане.

I я, забыўшыся на ўсё,

Ратуючыся ад спакусы,

У кветку раптам абярнуся,

Каб зведаць новае жыццё.

Тваёй рукі імгненны дотык,

Дзе ён згубіўся, край пяшчоты?..

Каханне, як i мы, хварэе,

Калі адступіцца цяпло.

Ды не кажу: яно не грэе,

Не наракаю: адгуло.

Калісьці бег ручай бурлівы,

На ўсіх каменьчыках звінеў

Сваей бяздумнасцю шчаслівай

I заглядаў у твар вясне.

Цяпер луска ракі ліецца

Між берагамі нашых рук.

I вонкі стрыманай здаецца,

Ды ў глыбіні займае дух.

Так мала весняга цяпла!

Мае халодныя далоні

Прынікнуць стомлена да шкла,

Калі наблізіцца сутонне.

Яны чакаюць цеплыні,

А твой агонь згасае ў змроку.

Знікаеш, добры чараўнік,

Цішэюць незваротна крокі.

Ізноў самота, неспакой,

Па нечым сум неспадзяваны.

I смутак тонкаю рукой

Вядзе мяне ў свой край нязнаны.

Кранае клавішы рука,

Крадзецца па пакоі смутак.

Як доўга, сябра, ты блукаў,

Маімі думкамі закуты,

Маёй ахутаны тугой

I ад бяды адратаваны.

Гучала музыка табой,

Цябе хаваючы старанна.

Чаму я так смуткую без цябе?

Мой дзённы келіх поўніцца чаканнем.

Нябачны нехта піша на сцяне

Тваё імя, як школьнік, ca стараннем.

Зайшоў па-гаспадарску сум у дом,

Твае ў кутку насоўваючы шлёпкі.

Ды бразгае, нібы пустым вядром,

Перадчуваннем спозненай палёгкі.

Калі я цябе пакрыўдзіла ўчора

I слова пяшчотнага не адшукала,

То сённяшні дзень, як вірлівае мора,

Няма ні чаўна, ні вясла, ні прычалу.

Разгублена хвалі-хвіліны гартаю,

Тапельніца ў прыкрым бяссіллі.

Ды рукі твае з цеплынёю праталін

Агонь для мяне распалілі.

Гэты вечар самотай імгліцца,

Ён — жудлівы вядзьмар.

I няма да каго прытуліцца,

I сапраўднай спагады няма.

Ёсць пукатыя рысы трывогі

На шурпатай сцяне.

Вуглем лініі перасцярогі

Паміж літар хтось вёў для мяне.

I скідаў па цаглінцы ў маўчанні

Ca сцяны маіх мар...

Я пайду, я не здамся адчаю,

Вып'ю зёлак зямны адвар.

Як адпушчэнне за грахі,

Ёсць у цябе зара другая,

I светач у мяне другі,

Але сустрэчу бласлаўляю.

Удвух нам добра памаўчаць,

Забыўшы вечныя сумненні.

I хоры ўсёй зямлі гучаць

У таямнічым тым імгненні.

Але не зменіш плынь ракі,

Не рассячэш агонь сякерай.

Сцяна — другая i другі —

Між нашым высіцца даверам

Не было кахання i няма,

Проста пацалункаў мне не трэба,

I вачэй блакітная мана

Зараз горш за хмарыстае неба.

Сціхлі навальніцы без грымот,

Вусны лёдам закавалі словы,

Гэта поўначы адвечны лёд,

А не ценькі лёд вясновы.

Вялікі дом. Жыве каханне

Звярком у шчыліне надзей.

Вачмі, дзе смех i спачуванне,

Глядзіць на сумны свет людзей.

Як завядзёныя, таўкуцца

Яны ад ранку да начы:

Купляюць, сварацца, смяюцца,

Для плачу знойдуць сто прычын.

Здараецца, што i кахаюць,

Але ўсё роўна, як ядуць,

Або сукенку прымяраюць,

Ды ў ступе мерна час таўкуць.

Былі ж i прыгажосць, i свята,

I захапленне, маладосць...

Глядзіць каханне вінавата

І ціха шэпча ўсім: «Я ёсць...»