Чаравікі маленства

I дакрануўшыся да неба,

Паслухай — прамаўляе зорка:

«Не забывай, што ты патрэбна

Зямлі, якой бывае горка».

Калі на сумныя дамы

Накіне вечар хустку змроку,

А потым конік вараны

Зусім схавае ix ад вока,

Тады ў душы сціхае боль

I міг прыходзіць прасвятлення,

Нібы ніколі не было

Набытку цяжкага сумненняў.

I чысціню абраду

Святкуе душа радзей...

Я смутак у ночы ўкраду,

Як коней цыган крадзе.

Той смутак — мой першы конь,

А боль — то другі мой конь,

A трэці конь — адзінота...

Снежныя сны з налёту

Растопіць гарачая скронь.

Так выеду ў ноч дазорам,

Па-іншаму не змагу.

Пад здзіўленым шэптам зорак

Ганяю сваю тугу.

A скіну з душы пакуты —

Пакліча жыццё далей.

I з ноччу адыдзе смутак

Да новых маіх завей.

I вернецца непадробкай,

Нібы старажытны абклад,

I глыбінёй — палёгка,

I чысцінёй — абрад.

На змярканні грубеюць абрысы

Нагрувашчаных шэрых дамоў.

У зямлі міжасфальтавай прысмак

Вечаровых вясковых двароў,

Дзе паселі на плоце гарлачыкі

Урачыста пятрэць, санцаваць,

Дзе згатуе бабуля камячанкі

I пакліча мяне частаваць.

Прабачэння прасіць не патрэбна.

Пакланюся дубам i сасне,

Павуцінак вандроўнаму срэбру.

Кліча грузны, каменны — мяне.

Горад шумна малюе эпоху

Шынамі,

Раскупляе газеты.

А ты йдзеш сабе збоку прыпёку

З гаспадарчаю сеткай.

Прыгадаеш, як некалі маці

З-пад зямлі ўсё, здавалася, мела,

I падлічваеш, як пратрымацца

Да авансу

У панядзелак.

Горад трушчыць цукеркі пад вечар,

У кавярні п'е каву.

У цябе ж — з каструлямі веча,

Дыялог сямейны з прыправай.

Тут камедыя побач з драмай,

Сплёўся вузел жыцця адзіны.

Ты, жанчына з авоськай, таксама

Штрых сталічнай карціны.

Я i тады не буду вам зайздросціць,

Хто клопату не мае ні аб чым,

Калі да вас мае збяруцца госці,

А мы з пустэчай сумна памаўчым.

Заварым самі вечарам гарбаты,

Запіўшы крыўды гаркаваты смак...

Усё шчыміць душа ад першай страты,

Хаця за ёй гадоў пражытых шмат.

Зноў вяртацца ў пустую кватэру,

Ведаць пэўна: ў глухія дамы,

I ніхто не пастукае ў дзверы,

Не парушыць спакой твой нямы.

Прабіраецца ў скроні трывога,

Ахінаюць душу халады —

Усё было i не стала нічога

У гэты дзень незямной пустаты.

Людзі, дзе вы?

Так многа вас побач,

А як быццам нікога няма.

Не заўважыўшы ў бліжняга роспач,

Вы праходзіце міма штодня.

Нас чакае бетонным красвордам

Разгарожаны кубамі дом.

Мы ў ім літарай,

Кожны — асобнай,

Ад вялікага слова жывём.

Мнагалюдны расквечаны горад,

Адзіноцтвы трамваі вязудь,

Паміж сценкамі шчасце i гора

На тым самым паверсе жывуць.

Зачыняюцца дзверы грунтоўна...

Хтосьці стукае лёгкай рукой —

Гэта смутак у вобліку поўні

Завітаў у самотны пакой.

Бывае свята ў дзень звычайны,

Нягучнае даверу свята,

Калі над словам цар — маўчанне,

Калі слабее душ напятасць.

Як быццам, сцішыліся раптам

Завеі спраў, падзей, імёнаў,

I расшчапіў гадзіннік краты,

Каб пераблытаць лад штодзённы.

Прыдіхне ўсё, што набалела,

I загучыць пяшчоты мова,

I свет, дагэтуль чорна-белы,

Ўсміхнецца рознакалярова.

Сцякаюць, нібы кроплі, дні.

А мы губляем незаўважна

Сяброў, i прагу цішыні,

I веру ў цуды ў снах вітражных.

Калісьці зломіцца ў душы

Адна жывучая галінка.

Як чыстым звонам вітражы,

Свет распадзецца на часцінкі.

I нехта без мяне збярэ,

Зноў ажывіць вітраж мудроны.

Высока, скрозь галіны дрэў,

Як шкельцы, свецяцца імёны.

Адкуль было ведаць, што шчасце

Апошні ў кішэні пятак,

Партфель i студэнцкія «снасці»,

Дыплом, што спакой адмятаў?

Стаміўшыся ў бібліятэцы,

Ідзём лукавінай ракі.

I хтосьці, бадай, усміхнецца,

Што мы яшчэ не жабракі.

Пятак — гэта проста багацце!

Спыніліся: шыльдачка «Хлеб».

«Нам чвэртачку чорнага дайце»,

За гэта што можа быць лепш?

Вячэра такая — не дома —

Смачней нам за смачнае ўсё.

Зайздросціла сумка з дыпломам

Быў хлеб, пацалункі, жыццё.

1

На самай светлай паляне

Ладзіць нябачныя кроены,

Тчэ павуцінне Восень

На вэлюм для ўнучкі Вясны.

2

Прарвуцца рыжыя дажджы,

Зірне асіна палахліва.

А дзед лагодзіцца:

Дажыў

Яшчэ да аднаго адліву.

3

Рабіны дагараць,

I пойдзеш ты далёка,

Зрабіўшы на зямлі не ўсё,

Чаго жадаў.

Паставіш у канцы

Шматкроп'е, а не кропку...

Дажджы малітвы шэпчуць нетаропка

Яшчэ адзін з галіны ліст апаў.

Дзяўчына ў жоўтай сукенцы,

Вякі мінаюць, а ты

Ўсё тое ж адзенне носіш.

Носіш у сэрцы крыўду,

Быццам лістоў не пішу я.

А ix лістапад рассыпаў.

Рассыпаў каштан каменьчыкі.

Ix дзеці збіраюць, а я

У далоні восень прымаю.

Прымаю з дажджом спатканне,

Ca смуткам i з адзінотай.

Да каго спачатку пайсці?

Пайсці б ізноў да кахання

У мінулую восень, але

Вярнуцца яно не клікала.

Не клікала, не спадзявалася,

A толькі восень прыйшла.

Я госця, яна гаспадыня.

Гаспадыня выйдзе на ранку,

Павуцінне сушыць раскіне.

Адной упраўляцца цяжка.

Цяжка дыхаюць хмары,

Якая ix крыўда душыць?

Хай плачуць — будзе лягчэй.

Лягчэй не спазнаці болю

Апошняга развітання.

Усё ж дзякую, што спаткала.

Спаткала жанчыну восень.

Жанчына назад паглядзела:

Далека яе красавік.

Красавік — летуценне ўвосень.

Ранак блакітны-блакітны

Вясною здаўся аднойчы.

Аднойчы ў аголеным лесе

Сказала: загінула лісце.

A хтосьці паправіў: жыццё.

Жыццё — пачатак бясконцы.

Знікае, каб зноў вярнуцца,

У жоўтай сукенцы дзяўчына.

Ізноў такое адчуванне,

Нібы жывеш апошні дзень;

I вечар тоіць пакаранне

За грэх няспраўджаных надзей,

За драбязу кухарскіх спрэчак,

Калі губляеш вышыню

Сваіх пачуццяў чалавечых,

Сатканых з веры i агню.

Прыходзіць вечар пакараннем

За ўсе хвіліны «для сябе»,

Каб лёс, хлуснёй не падкаваны,

Іржышча смутку перабег.

Мае шляхі, я ўдзячна вам за ўсё:

За галалёд, шурпатасці i зрывы,

За вецер, што кідае ў твар зласліва

То золкі снег, то колкае трысцё.

Удзячна вам, шляхі, што вы навек

Ca светам быць вучылі вочы ў вочы,

Што прымушалі там, дзе цяжка, крочыць

I пакланяцца дрэву i траве,

Каб з імі роднасць разумець сваю

I продка найшаноўнага ў ix бачыць,

Што вы бяжыце так, а не іначай,

Што не спаліць паветраных мастоў,

Я ўдзячна вам, шляхі, да скону лет

I не адмоўлюся, калі былі памылкі.

Хай дакарае правільнік застылы,

Ды не яму расчыніць тайны свет.

Зямля прарастала срэбнай травой,

А срэбнай лістотай — дрэвы.

Яна ішла павольнай хадой,

Раскінуўшы плашч свой белы.

Кожную плямку на твары зямным

Пад белым крысом хавала,

I несла неба кубак шкляны,

I ўсім напіцца давала.

Чакайце, людзі, свята Абнаўлення,

Душой чакайце свята на зямлі!

Ды толькі ў краму зйоў на пакланенне,

Нібы ў сабор, ыатоўпы паплылі.

Блукае постаць зводдаль на марозе,

I кажа хтось ля крамавых дзвярэй:

«Няўдачнік ён ці, баронь божа, злодзей,

Яшчэ пакункі раптам адбярэ».

А той у зоркі сцішана ўглядаўся,

Нібы хацеў увесь падслухаць свет.

Падняў каўнер i дзіўна заўсміхаўся.

Не, не вар'ят! Ён проста быў паэт.

Хацеў схапіць ён вечнасці імгненне,

Сутык гадоў, як ісціну, спазнаць,

I зведаць тайну свята Абнаўлення,

Каб снегам чыстым душы пасыпаць.

Блукаў ён доўга, адкрыццём шчаслівы,

То, як дзіця, то, як сівы вяшчун.

Ён быў адзін на вуліцы маўклівай,

I толькі снег, відаць, яго пачуў.