Marsga hujum

Noyabr 2005 “YO‘L TOVARLARI”

Modullashtirilgan yorug‘lik nuri Yerdan so‘nggi xabarlarni keltirganda, yo‘l mollari do‘konining sohibiga kechqurun radiodan eshitgan bu yangilik juda ham uzoq tuyulib ketdi. Hech narsani tushunib bo‘lmasdi.

Yerda urush yetilib kelardi.

U tashqariga chiqdi va osmonga qaradi.

Ana u, Yer, kechqurungi ko‘k gumbazida tog‘ ortiga dumalab ketayotgan quyoshni quvib bormoqda. Mana shu yashil yulduz radio gapirgan narsaning aynan o‘zi bo‘ladi.

— Hech ishongim kelmaydi, — dedi baqqol.

Bu sizning u yerda emasligingizdan, — dedi ota Peregrin, u salomlashgani unga yaqinlashdi.

— Buni qanday tushunish kerak, avliyo ota?

— Mening bolaligimda ham xuddi shunday bo‘lgan edi, — dedi ota Peregrin. — Biz Xitoydagi urush haqida eshitar edik. Lekin biz bunga ishonmasdik. Bu juda qadimgi gap. Juda ko‘p odamlar qirilib ketgan u yerda. Buni tasavvur ham qilib bo‘lmaydi. Hatto o‘sha yoqdan olib kelingan filmlarni ko‘rganimizda ham bizlar ishonmaganmiz, hozir ham shunday bo‘layapti. Yer — o‘sha Xitoy. Haddan tashqari uzoq, shuning uchun odam ishongisi kelmaydi. Urush bu yerda emas, bizda bo‘lmayapti.

Ushlab ko‘rish u yoqda tursin, hatto ko‘z bilan ko‘rib bo‘lmaydi. Bor-yo‘q ko‘rib turgan narsamiz yashil chiroq, xolos. Mana shu yashil chiroqda ikki milliard odam yashaydimi? Aql bovar qilmaydi! Urush?

Lekin qulog‘imizga portlashlar chalinmayapti-ku?!

— Chalinib qolar, — dedi boqqol. — Men nuqul shu hafta ichi bu yerga uchib kelishi kerak bo‘lgan odamlar to‘g‘risida o‘ylayman. Ular haqida qanday gaplarni aytishgan? Yaqin oylar ichida Marsga yuz mingga yaqin odam keladi, deyilgan. Menimcha, shunday. Agar urush boshlanib qolsa, ularga nima bo‘ladi?

— Izlariga qaytib ketishsa kerak-da.

— Ha, ha, — dedi boqqol. — Bo‘pti, borib jomadonlarimning changlarini artay, hali-zamon xaridorlar bostirib kelib qolishadi.

— Agar bu biz ko‘p yillardan beri kutayotgan o‘sha Katta urush bo‘lsa, hamma Yerga qaytishni xohlab qoladi deb o‘ylaysizmi?

— Aynan shunday, avliyo ota: qanchalik g‘alati tuyulmasin, biz hammamiz shuni xohlab qolamiz deb o‘ylayman. Bo‘lmasa-chi, biz siyosatdan, atom bombasidan, urushdan, amaldorlar to‘dalaridan, xurofotlardan, qonunlardan bezib bu yerga uchib kelganmiz. Bular barchasi menga kunday ravshan.

Ammo baribir vatan u yoqda-da. Mana ko‘rasiz, Amerikaga birinchi bomba tushishi bilan bu yerdagi odamlar o‘yga cho‘mib qolishadi. Ular bu yerda juda oz yashashgan. Nari borsa ikki yil. Qirq yil bo‘lganda, boshqa gap edi, endi esa axir Yerda ularning qarindosh-urug‘lari, tug‘ilib o‘sgan shaharlari bor. Men-ku, sirasini aytsam, Yerga hatto ishonmayman ham, men uchun u yo‘q hisobi. Ammo men cholman, mendan hech qanday foyda-ziyon yo‘q. Men shu yerda qolsam ham bo‘laveradi.

— Yana kim biladi.

— Bu gapingiz ham to‘g‘ri.

Ular yulduzlarga qaragancha ayvonda turishardi. So‘ng ota Peregrin cho‘ntagidan pul oldi va uni do‘kon sohibiga uzatdi.

— Darvoqe, menga bitta jomadon tanlab bering. Anovi eski jomadonim titig‘i chiqib ketgan…