Patrolo en Saharo

7

Aŭroris. Du pasaĝeroj revenis al la stacidomo de El-Golea. Anstataŭ la kavaliraspekta, grandega, gaja, divizia generalo revenis anime rompita, maljuna soldato, apogate de sia filino.

— Ĉu vi pensas, ke oni atribuas tiel grandan gravecon al la afero? — demandis Susanne, sen ĉiu konvinkiĝo, ĉar ŝi sciis bone, ke la aktujo enhavis tre konfidencajn, militistajn sekretojn.

— En ĝi estis la kopioj de la planoj de la komenciĝonta ofensivo — respondis la divizia generalo per senkolora voĉo. La staciestro estis je ilia dispono komplezeme. Li notis la telegramon: „Pseŭdovestita kapitano kaj lia komplico, kiu maskis sin ĝendarm-serĝento, forrabis la aktujon de divizia generalo Darincourt, en ĝi kun tre gravaj militistaj dokumentoj.”

La fervojisto rapidis tuj al la telegrafo.

Patro kaj filino sidis unu kontraŭ la alia en la ĉambro de la polvo-odora gastejo kun kolorperdiĝintaj brikoj. Susanne ne trovis konsolajn vortojn.

— Ne vi estas la kulpa… Ĝi estis tiel erariga… — ŝi diris sen konvinkiĝo.

— Jes, jes… Nun… tamen mi skribos. Vi ekripozu dume.

Li metis paperon sub sin kaj elprenis sian fontoplumon.

— Kion vi skribas?

— Mian demision.

— Ĉu nun… tuj?

— Jes. Nun. Tuj.

Susanne ne respondis. Ŝi sidis malesperiĝinte kaj rigardis sian kurbadorsan, blankharan, patron, kiu egalritme skribis la literoj, profunde klinate sian altan frunton super la papero, kaj…

Kaj iu frapetis sur la pordo. Antaŭ ol kiu ajn el ili povintus respondi, ĉifone vestita legiano paŝis en la ĉambron.

— Andre Vernin, la senranga soldato n-ro naŭ de la plotono n-ro dudek de la kompanio la unua anonciĝas, mon général!

Regis tia silento, kaj ili rigardis tel al tiu morna, trolaciĝinta, tute polvokovrita soldato, kvazaŭ fantomo estus enpaŝinta. La knabino diris kun senvoĉa buŝmovo: Andre…

— Vi… — diris la divizia generalo kaj leviĝis pezmove, poste apiginte sin sur siajn pugnojn, li kliniĝis antaŭen super la tablo kun rigida, esplora rigardo — vi estas tiu… Andre…

Atako de raŭkiĝo forglutis tion, kion li ankoraŭ volis diri.

— Mi estas tiu, mon général.

— Kion vi deziras?

— Mi aŭdis la informon, ke iu ŝtelis ankaŭ vian aktujon en tiu ĉi stacidomo, sinjoro divizia generalo.

— Oni erarigis min…

— Eminenta oficiro diris el la juĝista seĝo: soldato ne rajtas erari!

— Mi diris tion — respondis la divizia generalo pale, sed rezolute.

— Mi perdis mian fianĉinon, vian filinon, kaj mi perdis la kvaston… Pro tiu frazo.

— Mi absolvos nek min mem!

La ĉifone vestita soldato, griza de la polvo faris unu paŝon enen.

— Se la eraro okazintus al mi, kiel divizia generalo, eble mia pensiigo estintus malpli granda katastrofo.

— Kial vi venis ĉi tien?

— La telegrafo diskonigis la novaĵon ĉien… Mi bivakis proksime al la urbo, kaj mi rapidis ĉi tien por rigardi en la okulojn de sinjoro divizia generalo. Por ke mi demandu plej humile: kiel ĝi povis okazi?

— Min… erarigis homo en uniformo de kapitano, kaj erarigis min, ke li paroladis kun ĝendarm-serĝento… Ĝi faris tiom verŝajna…

— Ekscelenco! Se soldato vidas arbokronojn en la malproksimo, pensu pri tio, ke ĝi povas esti bateria pozicio, kamuflite.

La divizia generlo aŭskutis siajn vortojn senmove! Poste li paŝis al Vernin.

— Aŭskultu min, senrangulo! Konsiderante la cirkonstancojn, mi ne respondigas vin pro via konduto. Eĉ. Mi volas respondi! Ĉu vi pensas, ke eksigita divizia generalo tiras konsekvencon pli facile, ol emeretigita ĉefleŭtenanto. Vi eraras! La pli alta rango signifas pli grandan respondecon. Jen ĝi estas mia opinio!

Li gluis la koverton kaj adresis ĝin.

— Senrangulo! Tuj alpoŝtigu tiun leteron. En ĝi mi demisias mian rangon kaj rekonas la preterlason de deviga antaŭgardemo. Vi povas foriri! Ŝanĝo de l’ front!

— Sinjoro divizia generalo! Mi rifuzas obei!

— Kiel?… — demandis Darincorut konsternite kaj retropaŝis.

— Mi ne kunportas la leteron. Neniu scias pri la malapero de la aktujo. Eble ĝi estos trovita!

— Malfrue! La staciestro telegrafis ĉien.

— Li ne povis fari tion, ĉar mi tratranĉis la telegraf-kablon!

— Ĉu vi scias, ke Saharo estas milita kampo?! Ĉu vi estas klarvida pri tio, ke la difekto de la telegrafo apartenas al la krizostata juĝejo?

Susanne staris inter ilin pala, kiel la muro.

— Andre… mi ne volas, ke vin pro mia patro… — Ŝi senspiriĝis kaj etendis siajn fingrojn al sia hararo kun malesperiĝinta movo. Ŝajnis por momento, ke ŝi freneziĝis. Poste ŝi diris eksplode. — Hontu… Vi venis ĉi tien por triumfi! Vi venis ĉi tien por moki! Mi amis vin ĝis nun, kaj mi ne rigardis sur alian viron…

— Susanne, mi ordonas — diris la divizia generalo kategorie, sed la kanbino interrompis lin.

— Mi ne estas soldato! Mi ne devas plenumi vian ordonon!.. Mi eldiras: Andre Vernin! Hontu, mi malamas kaj malestimas vin…

Vernin apogis sin kubute al la pordofosto kaj aŭskultis la knabinon kun ŝajna indiferenteco.

— Sinjoro divizia generalo — li diris fine mallaŭte, — antaŭ ol mi tranĉis la telegram-kablon, pro kio vi povas mortpafigi min provizore, neniu scias oficiale la malaperon de la aktujo, kaj ĝis tiam vi ne devas prezenti vian demision….

— Sufiĉe! Ĉu hodiaŭ aŭ morgaŭ oni ekscios, la aktujo malaperis.

— La aktujo… jen estas! Sinjoro divizia generalo… Mi petas pardonon. Vi venkis…

Elpreninte la aktujon el sub sia kamizolo, li demetis ĝin sur la tablon, kaj dum Susanne kaj ŝia patro kunrigardis konsternite, li mansalutis kaj foriris rapide…

La divizia generalo malfermis ĝin lante kaj elprenis la dokumentojn. Poste li rigardis al Susanne enpensiĝinte. La frunto de la knabino klakis sur la tablo kaj ploris amare. Kelkaj, profundaj sulkoj konvulsiis sur la vizaĝo de la blankhara soldato kaj karesis la hararon de Susanne tenere…

— Ne ploru… Nun jam ĉio estos bona… Vi vidos tion…

Sed la kanbino nur ploris.

Sekvan tagon tagmeze la trumpetisto subite blovsignalis alarmon al la garnizono en la fortikaĵo Lafayette. La personaro kuris panike el la ĉambroj de la soldatoj, bukante kaj butonumante la kamizolon, rimenzonon, ĉar ili pensis, ke la rabistoj revenis denove.

Ili trompiĝis agrable. La alarmo signalis la alvenon de altranga oficiro, kaj ĝi estis teege ĝena. Oni mortas, vundiĝas dum batalo, sed la lukto ne povas daŭri longe en tia infera varmego, kiu do restas vivanta, tiu trankvile kuŝas sur sia lito nuda. Sed se alvenas altranga oficiro, tiam oni povas staradi dum horoj sub la suno, la oficiroj kaj la suboficiroj estas malbonhumoraj, nervozaj, tie kaj ĉi tie povas evidentiĝi etaj kontraŭregulaĵoj, kies konsekvenco estas terura riproĉo, enkarcerigo en la kazerno kaj similaj…

La voĉo de serĝento Gouron superas ĉiun imagon dum la aŭto de la vizitonta oficiro trabaraktas la ĉirkaŭ ducent metran, polvan dezerton ĝis la pordego.

Fine la major-kapitano marŝas antaŭ la vico de la soldatoj, kaj kiam la aŭto de la divizia generalo enruliĝas, la kompani, la oficiroj kaj la suboficiroj staras rektiĝinte.

— Ĉesigu ĝin! — diras la divizia generalo. — Mi havas nenian oficialan aferon, mi nur venis vizite ĉi tien. Serĝento, reprenu ĉiun purig-ordonon.

Dum divizia generalo Darincourt iras kun la kapitano al la komandejo, li ekvidas iun inter la homoj de la disiĝanta kompanio, kaj li haltas konsternite, kvazaŭ li estus vidinta fantomon.

— Kiu estas tiu junulo tie?

— Legiano, nomata Dormand… Li scipovas eĉ fortepiani.

— Ĉu?… Oni scipovas multe ĉi tie… Hm…

La divizia generalo rekonis en Dormand la „kapitanon”. Sed li diris nenion…

— Mi petas vin, mon vieux — li diris al la majoro, kiam ili alvenis en la kontoron. — Senrangulo, nomata Andre Vernin servas ĉi tie ĉe vi.

— Mi konas lin.

— Tiu homo estas eksigita ĉefleŭtenanto. Nun ni bezonos lin denove, kaj mi disponos repostenigi lin al aktiva servo. Ĝis vi ricevos la oficialan ordonon, konsideru lin, kvazaŭ li estus ekssoldatiĝinta.

La majoro ludis per karjono kaj meditis.

— Jes… — diris la divizia generalo, responde al la kapitano. — Tiu homo iam estis la fianĉo de mia filino. Mi pensas reaktivigi lin ankaŭ kiel fianĉon.

— Kial oni emeritigis la knabon?… Mi aŭdision, sed mi ne konas la aferon detale…

— Li devintus transdoni gravan, teknikan dokumenton al kolonelo Tison… — lia voĉo fariĝis iom raŭka: — Ĉe El-Golea. Sed… iu ŝtelis ĝin, kaj neplenumo de devo… hm… do, eraro. Sed ĝi estas homa… fine ja… Ĉu ne?

— Jes, jes… Ĝi estis tre grava dokumento… mi memoras… La divizia generalo ĝemis.

— Okazis nekompletigebla perdo al la kolonia armeo. Eĉ nun la Respubliko donus ĉion por ĝi…

Poste la divizia kolonelo sidis kun la oficiroj, havanta bonan humoron, ĉar ili malfermis ankaŭ kelkajn botelojn da ĉampano. Laŭ la deziro de Darincourt oni sendis iun por venigi Vernin-on. La legiano anonciĝis regule, sed la divizia generalo ekbrakumis kaj flankentiris linen angulon.

— Diru… — li demandis mallaŭte, metinte sian manon sur la ŝultron de la junulo — mi ne prenus oficiale, se vi informus min pri kelkaj detaloj… Ĉar mi vidis soldaton, nomatan Dormand ĉi tie, kiu scipovas fortepiani. Kaj li certe konas aliajn aferojn.

Vernin sciis bone, ke li povas kalkuli la lojalecon de la divizia generalo. Li rakontis ĉion sincere. La blankhara soldato ridis dum minutoj pri la histori de la „akcia societo”.

— Kiam mi informiĝis de la serĝento — daŭrigis Vernin, — ke oni atendas vian ekscelencon ĉe la ĉefstabo, la decido maturiĝis en mi. Mi riskis ĉion pro tiu komedio, por pruvi mian senkulpecon ekster proceso. La kompatindaj knaboj vane laboris por la okmilionoj da frankoj. Mi trompis ilin ĉiujn, escepte Dormand-on. La situacio estas tragikomika: Nun ĉiu havas honormedalon en la fortikaĵo Lafayette, nur Maria Puŝkin ne havas. Mi pensas, ke tiu sinjoro freneziĝos post nelonge.

La divizia generalo denove ridis dum minutoj malgraŭ la tragika antaŭdiro, poste li venigis la tutan akcian societon en apartan ĉambron. (Escepte la kontrolkomisionon, ĉar intertempe Hopkins la Bela vizitis la proprietulon de la stacidoma restoracio en la oazo Azumbar. Tio ili ŝanĝis kelkajn vortojn pri la mortinta kokino, kaj poste oni liveris la restoraciestron en sian loĝejon, kie li estis zorgolene flegat.)

La Akcia Societo staris tie en streĉa pozo, venigitaj por priaŭskultado…

La divizia generalo preteriris la vicon de la kvin soldatoj. Li haltis antaŭ Dormand, rigardante kun antaŭenŝovita kapo la ofte palpebrumantajn okulojn de la fortepianisto, sed poste li iris plu senvorte. Fine li ekvidis Gottfried Maria Puŝkin-on, kiu metis sian korpopezon de iu piedo al la alia.

— Ĉu vi estas tiu soldato, nomata Gottrfied Maria Puŝkin, kiu ne ricevis la honormedalon en la tuta garnizono?

— Kiel vi opinias pri tio, sinjoro divizia generalo? — li respondis malgaje. — Mi ne dormi, mi ne manĝis du tagojn… Je mia honorvorto…

Ĉar oni antaŭpreparis la divizian generalon bone, ke tiu senrangulo suferas pro grava kaj nesanigebla vediremo, li ne svenis, sed ridis, kaj vole-nevole li demandis tion de Puŝkin, kion jam tiom multaj homoj ne komprenis:

— Diru kompatindulo… Kial dungiĝas tia homo, kiel vi soldato?

— Nur por la honormedalo. Se vi donus ĝin al mi, mi jam tute ne estus ĉi tie. Ĉar bonvolu kredi, oni parolas kun mi per tia voĉtono en tiu ĉi kazerno…

Ŝajnis, ke li tiuj ekploros sur la ŝultro de la divizia generalo.

— Rakontu al mi, kiel vi pasigis vian tempon en tiu vagono aŭ en kio…

— Tre malbone, kredu min. Nokte mi ĉiam havis inkubosonĝon. Mi sonĝis tion, ke venas la konduktoro por kontroli la biletojn, kaj mi ne havas ĝin… Iun nokton la kapro surpaŝis min, kaj mi ektiris la danĝerbremson pro timiĝo… Neniam plu mi loĝos en kupeo. Poste fajrero falis de sur la ponto, kiu ekbruligis la harbojn… Nun bonvolu imagi, kiel paŝti la kapron?

— Kiel vi paŝtigis ĝin? — demandis la divizia generalo, kiam li povis ekparoli pro la rido.

— Mi ekhavis genian ideon. La ledaj sidejoj de la vagono estas plenŝtopitaj per ĉiuspeca seka, paŝtebla remburaĵo. Mi tranĉis la tegaĵon de la sidejo, kaj mi donis ties enhavon al la kapro. Ĝi estis tia frandaĵo al la besto, ke tiu apenaŭ povis satmanĝi sin. Kiam la matroso venis pro mi, tiu kara, ruĝbarba kamparano, mi jam volis mortigi min, ĉar mi devis tranĉi la lastan ledan sidejon, kaj en tiu ne estis herboj. Sed la kapro ne manĝas paperon.

— Kian paperon?

— Mi ne scias tion. Mi estas honesta trovinto, mi do decidis transdoni ĝin al la fervojo, ĉar ia trompisto povis meti ĝin tien, kaj la posedanto certe deklaris ties perdon. La kapro eltiris ĝin el sub la leda tegaĵo. Jen ĝi estas!

Li elprenis faskon da paperoj kaj montris ĝin al la divizia generalo. Li nur supraĵe rigardis la dokomentojn, poste li turnis sin al la akcia societo kun ruĝiĝinta vizaĝo.

— Mi gratulas, sinjoroj! Gottfried Maria Puŝkin havos honormedalon! Tiu dokumento estas indenta kun tiu, kiun tiutempe oni ŝtelis de Vernin en El-Golea. Ĝi valoras minimume honormedalon! Mi akiros la ordenon!

Puŝkin staris konsternite, poste li respondis jene:

— La ĝenerala kunveno povas elekti ankaŭ la divizian generalon, kiel membron de la akcia societo… Sed tiam Hopkins kun la kapro ricevos nenion…

Puŝkin eraris pri tio. Hopkins la Bela ricevis ne nur honormedalon, sed eĉ premion en kontanta mono. Ĉar se li ne dekroĉas la malplenan vagonon, kiun li dereligis de sur la taluso, tiam la teknika dokumento jam delonge estus en la mano de la malamikoj. Ĉar tiu malplena trajno, el kiu oni elvagonigis la pasaĝerojn ĉe El-Golea, la ŝtelisto levis la ledan tagaĵon de iu sidejo, li kaŝis la paperojn sub ĝin kaj surnajlis la ledon. Oni descendigis la pasaĝerojn, kaj Hopkins la Bela ekspluatis la favoran okazon por dekroĉi la lastan vagonon antaŭ Azumbar. Ĝuste tiun, sub kies sidejo estis la dokumentoj. La ŝtelisto, kiu certe serĉis la vagonon duonfreneza, kies numeron li encerbigis, verŝajne eĉ hodiaŭ ne komprenas, kio okazis?

La membroj de la akcia societo adiaŭis kortuŝite Puŝkin-on, escepte Vernin-on, kiu forlasis la fortikaĵon pli frue por anonciĝi je aktiva servo, kiel ĉefleŭtenanto kaj kiel fianĉo.

Puŝkin rigardadis sian honormedalon fiere kaj diris al siaj amikoj instrue:

— Vidu, oni povas atingi sian celon ĉie per ambicio kaj diligentemo.

— Kial vi fanfaronas? — admonis lin Dormand. — Ĉiu ricevis la honormedalon ĉi tie, ne nur vi!

— Alia honormedalo estas tiu, kiun oni ricevas individue, ol la viaj, kiujn sendis la altestimata ĉefstabo pakite en teksaĵo — li respondis kun malestimo. — Kion kutimas diri la sinjoro majoro? „La individua plenumaĵo estas la vera!” Vidu… vi!.. Tamen nia mono jam estas en bona loko, mi volonte donos ĝin al vi, ĉar vi estas tute bonaj soldatoj…

— El mia parto — diris Borck, la matroso, — kiu estas dumilionoj da frankoj precize, donu kvardek mil frankojn al la Ŝipasocio Merkur, sed nur tiam, se ili nuligos la denuncon.

La skribisto transdonis la eksiĝan soldon al sinjoro Puŝkin, kaj la soldatoj inundis en la kantinon por trinki ruĝan vinon.

— Dio benu vin. Nun vi fariĝis milionuloj. Vi povintus atingi ne multe sen mi.

Poste oni malfermis la pordegon de la fortikaĵo, sed antaŭ ol la honeste eksiĝinta legiano estus elpaŝinta tra ĝi porĉiam, serĝento Gouron ankoraŭfoje alkriis lin severe:

— Senrangulo! Oni kutimas saluti en la armeo!

— Humile via — diris Puŝkin kaj eklevis sian ĉapon ĝentile.