Гары Потэр і Вязень Азкабана

— РАЗДЗЕЛ XX — Пацалунак дэментара

Гары ніколі яшчэ не браў удзел у гэткім дзівосным шэсці. Крукшанс рушыў па сходах уніз, за ім разам ішлі Люпін, Пэцігру і Рон, нагадваючыя конікаў запрэжаных у тройку. Следам за імі плыў, стукаючы боўтаючыміся нагамі аб кожную прыступку, прафесар Снэйп, які трымаўся ў паветры дзякуючы сваёй палачке, якая зараз знаходзілася ў руках у Блэка, што рушыў следам. Замыкалі шэсце Гары і Герміёна.

Вяртацца праз праход было вельмі цяжка. Люпіну, Пэцігру і Рону прыйшлося ісці бокам, а прафесар яшчэ і трымаў сваю палачку накіраванай на Пітэра. Гары мог бачыць, як яны нязграбна прасоўваліся уздоўж прахода. Наперадзе па ранейшаму ішоў Крукшанс. Гары рушыў адразу пасля Сірыюса, што працягваў кіраваць дрэйфаваннем Снэйпа, які ляцеў перад ім і штохвіліны стукаўся галавою аб нізкую столю. Прычым у хлопца склалася ўражанне, што Блэк і не думаў прадухіляць гэта.

- Ты ведаеш, што гэта значыць?- спытаўся Сірыюс у Гары з якім яны працягвалі павольна ісці ўздоўж прахода.- Ведаеш, што значыць арышт Пэцігру?

- Ты цяпер вольны,- адказаў хлопчык.

- Так...- згадзіўся Сірыюс,- але я пра іншае. Не ведаю ці казаў табе хто – я твой хросны.

- Так, я ведаю,- адказаў Гары.

- Ну... яшчэ твае бацькі, у тым выпадку, калі з імі штось здарыцца...- чапурыста прамовіў Блэк,- прызначылі мяне тваім апекуном.

Гары супыніўся. Ці правільна ён разумее словы Сірыюса?

- Вядома, я зразумею, калі ты пажадаеш застацца з дзядзькам і цёткай,- сказаў Блэк,- але... ну... калі мае імя будзе ачышчана... і калі ты сам пажадаеш... жыць у іншым доме...

У гарыным падуздушшы быццам нешта выбухнула.

- Што..? Ты прапануеш жыць з табою?- спытаўся ён, выпадкова стукнуўшыся галавою аб каменчыкі, што сям-там тырчалі са столі.- І я магу не вяртацца да Дурслі?

- Ну, так. Я папросту меркаваў, што ты не захочаш,- хутка прамовіў Сірыюс.- Я усё разумею. Але калі ты не хочаш пакідаць...

- Ці ты сшалеў?- адказаў Гары крыху ахрыплым голасам.- Зразумела ж я жадаю пакінуць Дурслі! Ты маеш дом? Калі я магу пераехаць да цябе?

Сірыюс азірнуўся і паглядзеў на хлопца. Прафесар Снэйп зашкрабаў галавой па столі, але Блэка гэта не надта цікавіла.

- Ты жадаеш?- спытаўся ён.- Я цябе правільна разумею? Ты жадаеш жыць са мною?

- Так, вядома жадаю,- адказаў Гары.

Зхуднелы твар Сірыюса заззяў першай сапраўднай на гарынай памяці усмешкай. Ён адразу ж адчуў значную розніцу, быццам бы з-пад маскі знясіленага чалавека вызірнуў нехта, на дзесяць год маладзейшы. На імгненне ён стаў падобным на мужчыну, што смяяўся на вяселлі гарыных бацькоў.

Яны зноўку сціхлі і не размаўлялі адно з адным да самога канца прахода. Крукшанс хутка кінуўся наверх, пэўна дзеля таго каб націснуць лапай на вузлаваты сучок на камлі, бо калі Люпін, Пэцігру і Рон падымаліся наверх не адчулася ані воднага гуку звар’яцелых галін Лупцуючай Вярбы.

Сірыюс прапусціў Снэйпа наперад, потым праз адтуліну выбраліся Гары і Герміёна. Нарэшце ўсе яны выбраліся на надворак.

Звонку панавала цемра і толькі недзе далёка свяціліся вокны хогвартскага замка. Не кажучы аніслова яны рушылі наперад. Пэцігру працягваў хрыпець і часам скуголіў. У гарынай галаве ажно гуло. Ён нарэшце пакіне Дурслі. Ён будзе жыць разам з Сірыюсам Блэкам, лепшым сябрам яго бацькоў... ён быў ачмурэлы гэткімі абставінамі... Цікава што здарыцца з Дурслі, калі ён паведаміць ім, што збіраецца жыць разам са злачынцам, якога яны бачылі па тэлевізары?

- Адзін неасцярожны рух, Пітэр...- пагрозліва прамовіў Люпін недзе наперадзе. Яго палачка, як і раней была накірована на грудзі Пэцігру.

Яны моўчкі ішлі ўздоўж траўніка, замкавыя вокны павольна павялічваліся. Снэйп ўсё яшчэ павольна ляцеў перад Сірыюсам, яго падбароддзе было апушчана на грудзі. Раптам...

Хмары ў небе расступіліся. На зямлі аб’явіліся цмяныя цені. Уся кампанія патанула ў месяцовым святле.

Снэйп натрапіў на Люпіна, Пэцігру і Рона, якія нечакана супыніліся. Сірыюс знерухомеў. Ён ускінуў руку, каб супыніць Гары і Герміёну.

Хлопчык убачыў постаць Люпіна. Той аслупянеў. Раптам, яго рукі і ногі затрэсла.

- А божачкі...- войкнула Герміёна.- Ён не прыняў свае зелле ўвечары. Ён не бяспечны!

- Цікайце!- прашапатаў Сірыюс.- Зараз жа, цікайце!

Але Гары ня мог уцячы. Рон быў прыкаваны да Пэцігру і Люпіна. Хлопчык скочыў наперад, але Сірыюс абхапіў яго і кінуў назад.

- Пакінь яго мне... БЯЖЫ!

Адчуўся жахлівы роў. Твар і цела прафесара Люпіна выцягнуліся. Яго плечы падаліся наперад. На целе і руках, якія ператварыліся ў кіпцюрыстыя лапы, вырасла поўсць. Поўсць на спіне ў Крукшанса ўздыбіўся і ён адскочыў убок...

Ваўкалак падняў сваю галаву і ляскнуў доўгімі сківіцамі, Сірыюс, што стаяў ля Гары – знік. Ён таксама перавараціўся. Наперад скокнуў вялізны медзведзепадобны сабака. Калі ваўкалак рыўком асвабадзіўся ад кайданоў, сабака схапіў яго за шыю і пацягнуў кудысь убок ад Рона і Пэцігру. Яны счапіліся сківіцы да сківіц і пачалі драпаць адно аднаго кіпцюрамі...

Гары стаяў аслупянеўшы, надта зацікаўлены бойкай, каб заўважаць штось ячшэ. Крык Герміёны вярнуў яго да рэчаіснасці...

Пэцігру кінуўся да пакінутай на зямлі палачке Люпіна. Рон пахіснуўся на сваёй забінтаванай наге і паваліўся на зямлю. Раздаўся выбух і выбліск святла... Рон знерухомлена ляжаў на зямлі. Яшчэ выбух... Крукшанс узляцеў у паветра і зноўку грымнуўся на зямлю.

- Экспеліярмус!- прагаласіў Гары, накіраваўшы сваю палачку на Пэцігру, палачка прафесара Люпіна ўзляцела ў паветра і знікла з вачэй.- Заставайся на месцы!- крыкнуў Гары і кінуўся наперад.

Але было запозна. Пэцігру паспеў перавараціцца. Гары ўбачыў як яго лысы хвост бліснуў у коле кайдана, які быў прычэплены да ронавай рукі і пачуў мітусню ў траве.

Адчуўся вой і гыркатанне, Гары павярнуўшыся і ўбачыў, як ваўкалак уцякаў у бок Забароненага Леса...

- Сірыюс, ён збег, Пэцігру перавараціўся!- залямантаваў Гары.

Сірыюс сцякаў крывёю, яго пыса і спіна былі пакрыты ранамі, але пачуўшы гарыны словы ён усхамянуўся і праз імгненне знік, чуўся толькі ўсё сціхаючы гук яго лап па траўніку.

Гары з Герміёнаю кінуліся да Рона.

- Што ён зрабіў з ім?- прашапатала Герміёна. Рон ляжаў напаўзаплюшчыўшы вочы і крыху адчыніўшы рот. Ён бясспрэчна быў жывы, бо сябры маглі чуць яго дыханне, але ж ён здавалася не рэагуе на іх.

- Ня ведаю.

Гары азірнуўся. Блэк і Люпін зніклі... вакол не было анікога, акрамя Снэйпа, што дагэтуль знепрытомлены вісеў у паветры.

- Нам лепш адвезці іх у замак і сказаць каму-небудзь аб тым што здарылася,- Гары адштурхнуў валоссе з вачэй і паспрабаваў разважаць лагічна.- Хадзема...

Нечакана сярод цемры завыў і заскуголіў ад болю сабака...

- Сірыюс,- прамармытаў Гары, утаропіўшыся ў цемру.

Імгненне - другое Гары вагаўся, але Рону зараз яны анічым не маглі дапамагчы, а сабачае скуголенне, казала аб тым, што з Блэк трапіў у бяду...

Гары пабег, Герміёна рушыла следам. Вой здавалася ачуваўся дзесь паблізу ад возера. Яны кінуліся туды. Гары бег з шалёнай хуткасцю, не разумеючы, чаму яго пранізае холад...

Вой супыніўся. Гары і Герміёна выбеглі на бераг і ўбачылі... Сірыюс зноў перавараціўся на чалавека. Ён стаяў на карачках, апусціўшы галаву паміж рук.

- НЕ,- стагнаў ён,- КАЛІ ЛАСКА... НЯ ТРЭБА...

І тут Гары ўбачыў іх. Дэментары, не меньш за сотню, слізгалі да іх адзінай чорнай масай. Хлопчык азірнуўся навокал. Яго вантробы пранізала ільдзяным холадам, вочы пачала засцілаць смуга, а яны ўсё набліжаліся і набліжаліся з цемры, абкружаючы іх...

- Герміёна, думай аб чымсці сапраўды шчаслівым!- загаласіў Гары, падымаючы палачку. Ён жахліва замыргаў, каб ачысціць свой зрок і захістаў галавою, каб пазбавіцца ад слабых крыкаў, што гучалі ў яго розуме...

“Я адпраўляюся жыць да свайго хроснага. Я пакідаю Дурслі.”

Гары прымусіў сябе думаць аб Сірыюсе і толькі аб ім, а потым манатонна запеў:

- Экспекта патронум! Экспекта патронум!

Блэк ўздрыгануўся, паваліўся на спіну і ляжаў нерухома, смяротна бледны.

“З ім усё будзе добра. З яго здымуць абвінавачанні і я буду жыць разам з ім.”

- Экспекта патронум! Герміёна, дапамажы мне! Экспекта патронум!

- Экспекта...- зашапатала Герміёна,- экспекта... экспекта...

Але яна не магла вымавіць замову. Дэментары наблізіліся і зараз былі не больш чым у дзесяці футах ад іх. Яны стварылі вакол Гары і Герміёны суцэльную сцяну і працягвалі набліжацца...

- ЭКСПЕКТА ПАТРОНУМ!- залямантаваў Гары, спрабуючы перакрычаць енкі, што луналі ў яго вушах.- ЭКСПЕКТА ПАТРОНУМ!

Танюткі струменчык срэбра выляцеў з яго палачкі і бы туман завіс перад ім. У гэты ж момант, Гары адчуў, як Герміёна знепрытомеўшы, павалілася на зямлю. Ён застаўся адзін... зусім адзін...

- Экспекта... экспекта патронум...

Гары адчуў, як яго калені стукнуліся аб халодны траўнік. Вочы пазасцілала смуга. Ён прыкладаў вялізарныя высілкі, каб змагацца, каб памятаць... Сірыюс не вінаваты... не вінаваты...

“... з намі ўсё будзе добра... мы будзем жыць разам...”

- Экспекта патронум!- выдыхнуў ён.

У слабым святле свайго патронуса, хлопчык ўбачыў, як паблізу ад яго супыніўся адзін з дэментраў. Ён не мог прайсці праз воблака срэбнага туману начараванага Гары. З-пад плашча высунулуся мёртвая склізкая рука і зрабіла жэст, бы спарабуючы адштурхнуць патронус у бок.

- Не...- задыхаючыся вымавіў Гары,- не... Ён не вінаваты... экспекта... экспекта патронум...

Хлопчык адчуў, як дэментары сочаць за ім, чуў іх бразгочушчае дыханне, якое злосным ветрам лунала вакол яго. Бліжэйшы ад Гары дэментар здавалася разглядае яго. Потым істота падняла свае гнілыя рукі да твару і... зняла свой каптур.

Там дзе павінны былі быць вочы, Гары ўбачыў толькі пустыя вачніцы пакрытыя тонкай, шэрай, шалудзівай скурай. Але дэментар меў рот... шырока раскрытую дзіру, якая з перадсмяротным хрыпам ўсмоктвала ў сябе паветра.

Гары паралізавала жахам і ён не мог ані рушыць, ані гаварыць. Яго патронус замігцеў і знік.

Белая смуга асляпіла яго. Ён працягваў змагацца... экспекта патронум... Хлопчык анічога ня бачыў... ён адчуў у далечыні знаёмыя енкі... экспекта патронум... сярод смугі Гары намацаў ляжачага на траўніку Сірыюса і схапіў за руку... дэментары не атрымаюць яго...

І тут пара моцных, халодных рук схапіла Гары за шыю. Яго пераварочвалі дагары тварам... Гары адчуваў дыханне дэментара... ён будзе першым у чарзе... Хлопчык адчуў гніласнае дыханне... у яго вушах енчыла маці... гэты крык будзе апошнім, што ён калі-небудзь пачуе...

Потым праз смугу ў якой ён тануў, Гары быццам заўважыў срабрыстае святло, яно станавілася ярчэй і ярчэй... хлопец адчуў, як падае на траву...

Гары ляжаў тварам уніз, ён быў занадта слабы, каб варухнуцца, яго калаціла і нудзіла. Гары расплюшчыў вочы. Вакол яго трава ззяла ад асляпляльнага святла... енкі прыпыніліся, а холад адступіў...

Хтось адганяў дэментараў... кружляючы вакол яго, Сірыюса і Герміёны... Бразгочушчае смактанне аддалялася. Дэментары сыходзілі... вакол зноўку стала цёпла.

Сабраўшы апошнія кроплі сілы, Гары на колькі цаляў падняў твар і ўбачыў жывёлу аточаную святлом, якая скочыла праз возера прэчкі ад іх. Яго вочы засціў пот і ён бачыў усё вельмі размытым. Хлопчык паспрабаваў зразумець, што гэта была за істота... яна была бліскучай нібы аднарог. Змагаючыся сам з сабой, каб зноў не згубіць прытомнасць, Гары ўбачыў, як істота прыпыніла сваё галапаванне дасягнуўшы другога берага. Імгненне, Гары бачыў, як жывёла асвятліла кагосьці, хто вітаў яе вяртанне... ён падняў руку каб прылашчыць яе... ён выглядаў дзівосна знаёмым... але гэта немагчыма...

Гары нічага не разумеў. Ён быў не ў стане аб нечым думаць. Хлопчык адчую, як апошнія сілы пакінулі яго. Галава стукнулася аб зямлю і ён страціў прытомнасць.