Przestrzeń Objawienia

JEDEN

Nadciągała burza maczetowa.

Sylveste stał na skraju terenu wykopalisk i zastanawiał się, czy owoce jego trudów przetrwają tę noc. Odkrywka archeologiczna miała strukturę klasycznej kraty Wheelera: składała się z głębokich kwadratowych szybów, oddzielonych skibami wydobytej ziemi. Studnie, sięgające dziesiątki metrów w dół, wyłożono przezroczystym szalunkiem z hiperdiamentowego włókna. Odsłonięte warstwy wytrzymały nacisk milionów lat historii geologicznej, ale wystarczy jeden solidny opad pyłu, jedna porządna burza maczetowa, a studnie wypełnią się po brzegi.

— Potwierdzenie, proszę pana. — Jeden z członków zespołu wyłonił się ze spłaszczonego pierwszego pełzacza. Głos mężczyzny tłumiła maska do oddychania. — Przed chwilą Cuvier wydał ostrzeżenie meteorologiczne dla całego obszaru Północnego Nekhebetu. Radzą, by wszystkie zespoły pracujące na powierzchni wróciły do najbliższej bazy.

— To znaczy, że mamy się pakować i jechać z powrotem do Mantell?

— Zapowiadają naprawdę silną burzę, proszę pana. — Mężczyzna manipulował przy kołnierzu kurtki, usiłując ciaśniej zapiąć się pod szyją. — Mam nadać rozkaz ogólnej ewakuacji?

Sylveste spojrzał na kratę wykopaliska: boki każdej studni były rzęsiście oświetlone przez rozstawione nitefenie baterie reflektorów. Na tej szerokości geograficznej Delta nigdy nie wznosiła się wystarczająco wysoko, nie dostarczała dość światła. Teraz, gdy przesłonięta wielkimi kotarami pyłu obniżała się za horyzont, wyglądała jak rdzawa plama, na której jego wzrok nie potrafił się skupić. Wkrótce przez Stepy Ptero przybiegną w podskokach pyłowe diabły niczym zbyt mocno nakręcone żyroskopy-zabawki. Po nich nadciągnie główny atak burzy i uderzy jak czarny młot.

— Nie — odparł. — Nie musimy wyjeżdżać. Tu mamy dobre schronienie. Na pewno zauważyłeś, że na skałach prawie nie widać śladów erozji. Jeśli burza będzie bardzo silna, schowamy się w pełzaczach.

Mężczyzna spojrzał na skały i pokręcił głową, jakby nie wierzył własnym uszom.

— Proszę pana, Cuvier najwyżej dwa razy do roku wydaje tak stanowczy komunikat… dziś burza ma o rząd wielkości przewyższać wszystko, co dotychczas przeżyliśmy.

— Mów za siebie — powiedział Sylveste. Zauważył, jak mężczyzna mimowolnie na ułamek sekundy kieruje spojrzenie na jego oczy, a później zmieszany odwraca wzrok. — Słuchaj mnie. Nie możemy sobie pozwolić na porzucenie tej odkrywki.

Mężczyzna znów spojrzał na sieć szybów.

— To, co już odkopaliśmy, zabezpieczmy płachtami. Potem zakopiemy transpondery. Nawet jeśli pył pokryje wszystkie studnie, odnajdziemy to miejsce i wrócimy z pracami na obecny etap. — Za goglami przeciwpyłowymi rozbiegane oczy mężczyzny miały błagalny wyraz. — Gdy wrócimy, postawimy kopułę nad całym terenem. To chyba lepsze rozwiązanie, proszę pana, niż narażanie tutaj ludzi i sprzętu.

Sylveste postąpił krok ku mężczyźnie, tak że ten musiał się cofnąć w kierunku najbliższej studni wykopaliska.

— Rób to, co ci teraz powiem: poinformuj wszystkie zespoły archeologiczne, że mają pracować aż do odwołania i że zabraniam gadania o wycofaniy się do Mantell. Tymczasem niech na pokład pełzaczy wniosą tylko najbardziej wrażliwe przyrządy. Jasne?

— A co z ludźmi, proszę pana?

— Ludzie mają robić to, po co tu przyjechali: kopać.

Sylveste patrzył na swego rozmówcę z wyrzutem, niemal prowokując go, by zanegował rozkazy, ale po długiej chwili wahania mężczyzna odwrócił się na pięcie i pobiegł w labiryncie studni, z wielką wprawą pokonując szczyty skib. Wokół wykopów rozmieszczono delikatne grawitometry obrazujące; przypominały skierowane w dół działa. Teraz kołysały się lekko na silnym wietrze.

Sylveste poczekał chwilę, potem ruszył podobną drogą, a gdy przeszedł kilka oczek w głąb siatki, skręcił. W pobliżu centrum wykopalisk cztery szyby powiększono, robiąc jeden większy otwór o boku trzydziestu metrów i niemal takiej samej głębokości. Zszedł po drabinie w głąb szybu. W ciągu ostatnich tygodni tyle razy odbywał podróż w dół i do góry, że brak zawrotów głowy bardziej go niepokoił niż samo schodzenie. Poruszając się przy oszalowanej ścianie, mijał warstwy epok geologicznych. Dziewięćset tysięcy lat minęło od Wydarzenia. Większa część stratyfikacji stanowiła wieczną zmarzlinę, typową dla podbiegunowych obszarów Resurgamu. Wieczną zmarzlinę, która nigdy nie rozmarzała. Głębiej — blisko samego Wydarzenia — znajdowała się warstwa regolitu, powstała podczas impaktów, które nastąpiły po Wydarzeniu. Samo Wydarzenie zaznaczało się pojedynczą, cienką jak włos linią rozdzielającą — popiołem po spalonych lasach.

Dno wyrobiska nie było poziome — schodziło zwężającymi się tarasami na końcowy poziom czterdziestu metrów. W dole zainstalowano dodatkowe reflektory, by rozświetlić mrok. Tam, w ciasnym obszarze, roiło się jak w ulu. Szyb całkowicie chronił od wiatru. Kopiący pracowali niemal w kompletnej ciszy; klęczeli na matach i operowali narzędziami tak precyzyjnymi, że w innej epoce mogłyby służyć chirurgowi. Trzy osoby z zespołu — studenci z Cuvier — urodziły się na Resurgamie. Przy nich przyczaił się serwitor, czekając na rozkazy. Maszyny bardzo się przydawały na wczesnym etapie wykopalisk, jednak końcowych prac nie można było całkowicie im powierzyć. Przy grupie siedziała kobieta z kompnotesem, balansującym na udach, ukazującym drzewo rozwoju czaszek Amarantinów. Dopiero teraz zauważyła Sylveste’a — zszedł bardzo cicho — wstała gwałtownie i zatrzasnęła kompnotes. Czarnowłosa, nosiła prostą grzywkę. Na ramiona zarzuciła pelerynę.

— Miałeś rację — powiedziała. — Nie wiemy, co to jest, ale na pewno jest wielkie. I zadziwiająco dobrze zachowane.

— Proponujesz jakąś teorię, Pascale?

— To chyba twoje zadanie. Ja mam to tylko skomentować. — Pascale Dubois, młoda dziennikarka z Cuvier, opisywała wykopaliska od samego ich początku, choć często brudziła sobie ręce prawdziwym kopaniem, ucząc się fachowego żargonu. — Te ciała są straszne, prawda? Choć to obcy, niemal czujemy ich ból.

Przy ścianie szybu, gdzie dno zaczynało opadać, odkopali dwie wyłożone kamieniami komory grzebalne. Choć leżały tu przysypane ziemią przez co najmniej dziewięćset tysięcy lat, były niemal nienaruszone, a kości wewnątrz znajdowały się z grubsza w pozycji odpowiadającej ułożeniu anatomicznemu żywej istoty. Były to typowe szkielety Amarantinów. Na pierwszy rzut oka — jeśli ktoś akurat nie specjalizował się w antropologii — mogły uchodzić za szczątki ludzkie, gdyż należały do istot o wymiarach przeciętnego człowieka, mających cztery kończyny, dwunożnych, o pozornie podobnej budowie szkieletu. Objętość czaszki była mniej więcej taka jak u ludzi, a narządy zmysłów, oddechu i komunikacji znajdowały się w podobnych miejscach. Jednak czaszki obu Amarantinów miały wydłużony, ptasi kształt, z wydatną wypukłością czołową, rozciągającą się między głębokimi oczodołami i biegnącą aż do podobnej do dziobu górnej szczęki. Kości były pokryte gdzieniegdzie motkami wygarbowanej, suchej tkanki, która skręcała ciało, ściągając je — takie to sprawiało wrażenie — do pozycji wyrażającej ból. Nie były to skamieniałości w zwykłym sensie: nie zaszły w nich żadne procesy mineralizacji, a w komorach grzebalnych znajdowały się tylko kości i trochę technicznych artefaktów, z którymi pochowano ciała.

— Może chodziło o to, byśmy tak myśleli? — Sylveste dotknął jednej z czaszek.

— Nie — odparła Pascale. — Gdy tkanka wyschła, pozycja ciała uległa zniekształceniu.

— Albo pochowano je właśnie w ten sposób.

Położył na czaszce dłonie w rękawiczkach, które przekazywały mu dane dotykowe do koniuszków palców. W tym momencie wspomniał żółty pokój wysoko w Chasm City, z akwatintami metanowych lodowych czap na ścianach; między gośćmi sunęły serwitory w liberiach, częstując słodyczami i alkoholem. Draperie z barwnej krepy przesłaniały pyszne sklepienie. W powietrzu jaśniały blade entoptyki — modne wówczas anioły, cherubiny, kolibry, czarodziejki. Pamiętał gości: większość z nich to były osoby związane z rodziną; ludzi tych albo ledwo znał, albo ich nie lubił, gdyż przyjaciół miał wtedy niewielu. Ojciec jak zwykle się spóźnił. Przyjęcie toczyło się w najlepsze, gdy Calvin raczył się pojawić. Ale to było normalne podczas ostatniego, największego przedsięwzięcia Calvina — jego realizacja sama w sobie była powolną śmiercią, w tym samym stopniu co samobójstwo, które miał popełnić w kulminacyjnej fazie projektu.

Sylveste wspomniał, jak ojciec podał mu szkatułkę inkrustowaną fragmentami splecionych spirali kwasów rybonukleinowych.

— Otwórz — polecił Calvin.

Sylveste pamiętał, jak wziął szkatułkę w dłonie, czuł, jaka jest lekka. Odchylił wieczko, zobaczył ptasie gniazdko z włók — niny do pakowania. W środku leżała cętkowana brązowa kopuła w takim samym kolorze co pudełko — górna część czaszki, najwyraźniej ludzkiej, z brakującą szczęką.

Wtedy w sali zapadła cisza.

— To wszystko? — spytał Sylveste na tyle głośno, by zebrani go usłyszeli. — Stara kość? Cóż, dziękuję, tato. Jestem doprawdy pod wrażeniem.

— Powinieneś być — odparł Calvin.

Problem polegał na tym, że — jak Sylveste niemal natychmiast się zorientował — Calvin miał rację. Czaszka przedstawiała niewiarygodną wartość: jak się wkrótce dowiedział, należała do kobiety z Atapuerca w Hiszpanii i miała dwieście tysięcy lat. Czas śmierci kobiety dało się łatwo oszacować na podstawie towarzyszących znalezisku obiektów, ale uczeni, którzy ją wydobyli, podali precyzyjną datę, używając najbardziej wyrafinowanych technik, jak: datowanie potasowo-argonowe skał w jaskini pochówku, datowanie szeregów uranowych w złożach trawertynu na ścianach, ślady rozpadu atomowego w szkliwie wulkanicznym, datowanie termoluminescencyjne spalonych odprysków krzemienia. Z tych samych technik — udoskonalonych jeśli chodzi o dokładność i zakres zastosowań — korzystali archeolodzy na Resurgamie. Fizyka rozwinęła jedynie ograniczoną liczbę metod datowania obiektów. Sylveste powinien to wszystko natychmiast dostrzec i poznać, czym jest ta czaszka — najstarszym ludzkim obiektem na Yellowstone, przywiezionym wieki wcześniej do układu Epsilon Eridani, a potem zagubionym podczas niepokojów w kolonii. To, że Calvin ją odkopał, samo w sobie stanowiło cud.

A jednak powodem wstydu, jaki gwałtownie odczuł, mniej była okazana niewdzięczność niż to, że tak łatwo ujawnił własną ignorancję. Wszak bez trudu mógł ją ukryć. Postanowił, że na podobną słabość nigdy już sobie nie pozwoli. Lata później czaszka poleciała z nim na Resurgam jako przypomnienie o tym ślubie.

Nie mógł teraz zawieść.

— Jeśli jest tak, jak twierdzisz — powiedziała Pascale — to znaczy, że nie pochowano ich w ten sposób bez przyczyny.

— Może jako ostrzeżenie — odparł Sylveste i zszedł do trzech studentów.

— Obawiałam się, że coś takiego powiesz. — Pascale podążyła za nim. — A czego właściwie miałoby dotyczyć to straszne ostrzeżenie?

Sylveste doskonale wiedział, że pytała retorycznie. Dokładnie rozumiała jego poglądy na temat Amarantinów. Chyba lubiła to drążyć. Zmuszając go, by ciągle je powtarzał, mogłaby w końcu spowodować, że w jego rozumowaniu ujawni się jakiś błąd logiczny, który nawet on sam uzna za podważający całą teorię.

— Wydarzenie. — Mówiąc to, Sylveste przesunął palcem po cienkiej czarnej linii za szalunkiem.

— Wydarzenie przyszło do Amarantinów niespodziewanie — odparła Pascale. — Nie mieli na nie wpływu. A poza tym nastąpiło szybko. Nie było czasu na rozmyślanie, jak chować ciała, przekazując złowrogie ostrzeżenie. Nawet jeśli częściowo rozumieli, co się z nimi dzieje.

— Rozgniewali bogów — stwierdził Sylveste.

— Tak, chyba wszyscy zgadzamy się co do tego, że musieli interpretować Wydarzenie w ramach swego systemu religijnego jako dowód boskiego niezadowolenia. Nie pozostało jednak czasu na wyrażenie tej wiary w żadnej stałej formie nim wszyscy zginęli, a już na pewno nie na pochówek dla przyjemności przyszłych archeologów z odmiennych gatunków. — Nasunęła kaptur i zaciągnęła wiązania, ponieważ lekkie smużki pyłu zaczęły osiadać w szybie i powietrze nie było już tak spokojne, jak jeszcze kilka minut temu. — Ale ty sądzisz inaczej, prawda? — Nie czekając na odpowiedź, nasunęła na oczy solidne gogle, które na chwilę zakłóciły jej widzenie peryferyjne, i spojrzała na powoli odsłaniany obiekt.

Gogle Pascale pobierały dane z grawitometrów obrazujących rozmieszczonych wokół siatki Wheelera i nakładały stereoskopowy obraz zakopanej masy na normalny widok. Sylveste uzyskiwał ten sam efekt, wydając polecenie swoim oczom. Podłoże stało się szkliste, niematerialne — brązowawa krata, w której leżał zakopany wielki obiekt. Był to obelisk — potężny blok wyrzeźbionej skały, włożony z kolei w kilka kamiennych sarkofagów. Miał dwadzieścia metrów wysokości. Wykopalisko odsłaniało zaledwie parę centymetrów z samej góry. Z jednej strony umieszczono jakiś napis w standardowym systemie znaków z późnej epoki kultury Amarantinów. Grawitometry obrazujące nie potrafiły jednak uzyskać rozdzielczości przestrzennej potrzebnej do odczytania tekstu. Żeby się czegokolwiek dowiedzieć, należało obelisk odkopać.

Sylveste kazał swoim oczom, by przywróciły mu normalne widzenie.

— Pracujcie szybciej — polecił studentom. — Nieszkodzi, jeśli na powierzchni powstaną drobne rysy. Dziś wieczór chcę mieć odsłonięty przynajmniej metr obelisku.

Jeden ze studentów, klęcząc, odwrócił się do niego.

— Proszę pana, słyszeliśmy, że trzeba porzucić wykopalisko.

— A czemuż to miałbym je porzucać?

— Z powodu burzy.

— Do diabła z burzą. — Dość oschle wyszarpnął się, gdy Pascale ujęła go za rękę.

— Dan, mają powody do niepokoju. — Mówiła cicho, tylko do niego. — Ja też słyszałam prognozę. Powinniśmy wracać do Mantell.

— I stracić to wszystko?

— Wrócimy tu.

— Może się okazać, że już nigdy nie odnajdziemy tego miejsca, nawet jeśli zakopiemy transponder. — Wiedział, że ma rację: lokalizacja wykopaliska była niepewna, mapy tego rejonu nie grzeszyły dokładnością. Zestawiono je w pośpiechu, gdy przed czterdziestu laty „Lorean” przyleciał z Yellowstone i okrążył planetę. Od czasu buntu, kiedy to zniszczono pas satelitów — a połowa kolonistów postanowiła ukraść statek i wracać do domu — nie istniał sposób dokładnego określenia położenia czegoś na Resurgamie. A wiele transponderów po prostu psuło się podczas burzy maczetowej.

— Mimo to nie warto ryzykować ludzkiego życia — stwierdziła Pascale.

— Może być warte znacznie więcej. — Pstryknął na studenta. — Szybciej. Jeśli trzeba, użyjcie serwitorów. Przed świtem chcę zobaczyć szczyt obelisku.

Sluka, jego doktorantka, mamrotała coś pod nosem.

— Jakiś komentarz? — spytał Sylveste.

Sluka wstała chyba po raz pierwszy od wielu godzin. Widział w jej oczach zmęczenie. Z dłoni dziewczyny wysunęła się szpatułka i upadła przy butach ochronnych, które Sluka miała na nogach. Zerwała z twarzy maskę, oddychała kilka sekund resurgamskim powietrzem.

— Musimy porozmawiać.

— A o czym, Sluko?

Nim się odezwała, zaczerpnęła powietrza z maski.

— Igrasz z losem, doktorze Sylveste.

— A ty igrasz na skraju przepaści.

Wydawało się, że go nie dosłyszała.

— Zrozum, twoja praca jest dla nas ważna. Podzielamy twoje nadzieje. Dlatego zginamy tu karki. Ale nie powinieneś uważać, że tak będzie stale i że nie musisz o nas zabiegać. — Spojrzała na Pascale i jej oczy błysnęły białymi łukami. — Teraz potrzebujesz wszelkich sprzymierzeńców, doktorze.

— Czy mam to rozumieć jako groźbę?

— Stwierdzenie faktu. Jeśli zwracałbyś większą uwagę na to, co dzieje się w innych miejscach kolonii, wiedziałbyś, że Girardieau planuje ruch przeciw tobie. Krążą pogłoski, że ten ruch nastąpi szybciej, niż się spodziewasz.

Poczuł mrowienie na karku.

— O czym mówisz? Co to znaczy?

— A o czymże? O zamachu! — Sluka przepchnęła się obok niego, by wejść po drabinie przy ścianie studni. Gdy postawiła stopę na pierwszym szczeblu, odwróciła się i powiedziała do dwóch studentów w skupieniu odkopujących obelisk: — Pracujcie tak długo, jak chcecie, tylko nie mówcie potem, że nikt was nie ostrzegł. A jeśli macie wątpliwości, jak to jest, gdy zostanie się złapanym przez burzę maczetową, przyjrzyjcie się Sylveste’owi.

Jeden ze studentów podniósł nieśmiało wzrok.

— Dokąd idziesz, Sluko?

— Porozmawiać z innymi grupami. Może nie wszyscy wiedzą o tym ostrzeżeniu. Gdy je usłyszą, niewielu zechce tu pozostać.

Zaczęła się wspinać, ale Sylveste pochwycił ją za obcas. Spojrzała w dół. Założyła teraz maskę, ale mimo to Sylveste widział wyraz pogardy na jej twarzy.

— Jesteś skończona, Sluko.

— Nie. — W dalszym ciągu się wspinała. — Dopiero zaczynam. Na twoim miejscu martwiłabym się o siebie.

Sylveste przeanalizował stan swego ducha i przekonał się, że jest zupełnie spokojny. Tego najmniej się spodziewał. Był to jednak spokój, jaki panuje w oceanach metalicznego wodoru wielkich planet gazowych daleko od Delty — spokój utrzymywany tylko dzięki miażdżącemu ciśnieniu z dołu i z góry.

— Co teraz? — spytała Pascale.

— Muszę z kimś porozmawiać — odparł.

Sylveste wszedł po rampie do swojego pełzacza. Druga maszyna była zapchana pudłami ze sprzętem i pojemnikami z zebranym materiałem; hamaki studentów wciśnięto w małe nisze wolnej przestrzeni. Musieli spać na pokładzie pojazdów, ponieważ niektóre stanowiska archeologiczne w tym sektorze — podobnie jak to wykopalisko — znajdowały się w odległości dnia drogi od Mantell. Maszyna Sylveste’a była znacznie lepiej wyposażona: ponad jedną trzecią miejsca przeznaczono na jego pokój sztabowy i kwatery; resztę wnętrza zajmowały ładownie i parę skromniejszych kwater dla starszych współpracowników lub gości — w tej wyprawie dla Pascale i Sluki. Teraz jednak Sylveste miał cały pojazd dla siebie.

Wystrój pokoju miał maskować fakt, że pomieszczenie to znajduje się na pokładzie pełzacza. Ściany wyłożono czerwonym aksamitem, półki zapełniono modelami przyrządów naukowych i podróbkami artefaktów; powieszono również wielkie, wytwornie opisane mapy Resurgamu w odwzorowaniu Mercatora, z zaznaczonymi punktami najważniejszych znalezisk cywilizacji Amarantinów. W innych miejscach powierzchnię ścian pokrywały powoli aktualizujące się teksty: artykuły naukowe w przygotowaniu. Jego własna symulacja poziomu beta wykonywała obecnie większość rutynowej pracy nad artykułami; Sylveste wytrenował symulację do takiego stopnia, że potrafiła operować jego stylem dokładniej niż on sam, zwłaszcza że od pracy odciągały go bieżące zajęcia. Później, gdy czas pozwoli, miał sprawdzić te teksty, ale teraz tylko na nie zerkał, przechodząc do biurka. Ozdobny mebel był udekorowany marmurem i malachitem z japońskimi inkrustacjami przedstawiającymi wczesne podboje kosmiczne.

Sylveste otworzył szufladę i wyjął kartridż symulacji — nieoznaczony, szary prostopadłościan, przypominający płytkę ceramiczną. W górnej części biurka znajdował się otwór. Wystarczyło wsunąć kartridż, by wywołać Calvina. Jednak Sylveste się wahał. Przynajmniej miesiąc upłynął od poprzedniego wywołania Calvina z krainy zmarłych i to ostatnie spotkanie przebiegło wyjątkowo parszywie. Sylveste obiecał sobie wtedy, że ponownie przywoła ojca tylko w sytuacji kryzysowej. Ale czy teraz rzeczywiście miała miejsce taka sytuacja? To zależało od punktu widzenia. I czy była dostatecznie trudna, by usprawiedliwić wywołanie? Problem polegał na tym, że rady Calvina okazywały się skuteczne tylko w połowie przypadków.

Sylveste wcisnął kartridż do biurka.

Pośrodku pokoju siły wróżki wywołały postać Calvina rozpartego w przepastnym, majestatycznym fotelu. Wyglądał realniej niż jakikolwiek hologram — widoczne były nawet subtelne światłocienie — ponieważ obraz wygenerowano, manipulując bezpośrednio polem widzenia Sylveste’a. Symulacja poziomu beta przedstawiała Calvina w jego najlepszych czasach, ze szczytowego okresu na Yellowstone, gdy miał zaledwie pięćdziesiątkę. To dziwne, ale wyglądał starzej od Sylveste’a, choć wizerunek Calvina był siedemdziesiąt lat młodszy w sensie fizjologicznym. Sylveste przekroczył dwieście osiem lat, ale kuracja długowieczności, jaką zaaplikowano mu na Yellowstone, była skuteczniejsza od wszelkich zabiegów dostępnych w czasach ojca.

Poza tym budowę i rysy twarzy mieli niemal identyczne, usta stale wygięte w figlarny łuk. Sylveste miał na sobie surowe ubranie poszukiwacza, natomiast Calvin nosił krótsze włosy, a jego strój cechowało wyrafinowanie belle epoąue demarchistów: powiewna koszula i spodnie w elegancką kratę, wetknięte w cholewy pirackich butów; na jego palcach połyskiwały drogocenne kamienie i metal. Nienagannie przycięta broda tworzyła nieco ciemniejszą rudawą linię wzdłuż szczęki. Małe entoptyki otaczały siedzącą postać — symbole logiki boolowskiej i trójwartościowej oraz długie ciągi zero-jedynkowe. Jedna dłoń gładziła szczecinę podbródka, druga spoczywała na rzeźbionym ślimaku na oparciu fotela.

Przez projekcję prześlizgnęła się fala ożywienia, blade oczy rozbłysły zainteresowaniem.

Calvin uniósł palce w leniwym geście pozdrowienia.

— Tak. Za chwilę wszyscy zostaną obryzgani gównem.

— Sporo zakładasz.

— Mój drogi, niczego nie muszę zakładać. Podłączyłem się do sieci i dostałem do ostatnich kilku tysięcy wiadomości. — Wyciągnął szyję, by obejrzeć gabinet. — Niezłe gniazdko. A przy okazji, jak twoje oczy?

— Działają tak dobrze, jak można by tego po nich oczekiwać.

Calvin skinął głową.

— Rozdzielczość nie nadzwyczajna, ale nic lepszego nie mogłem osiągnąć za pomocą narzędzi, jakie miałem do dyspozycji. Prawdopodobnie podłączyłem na nowo tylko czterdzieści procent twoich optycznych kanałów nerwowych, dlatego wstawienie lepszych kamer byłoby bez sensu. Gdyby na tej planecie poniewierał się trochę lepszy sprzęt chirurgiczny, mógłbym spróbować czegoś więcej. Ale nie oczekujmy, że Michał Anioł szczoteczką do zębów wymalowałby wspaniałą Kaplicę Sykstyńską.

— Dobrze, wypominaj mi.

— Nawet bym nie śmiał — odparł Calvin z całkowicie niewinnym wyrazem twarzy. — Mówię tylko, że skoro już musia — łeś pozwolić Alicji zabrać „Lorean”, mógłbyś przynajmniej namówić ją, by zostawiła nam trochę sprzętu medycznego.

Dwadzieścia lat temu jego żona przewodziła rebelii przeciw niemu. Calvin ciągle mu o tym przypominał.

— Zatem złożyłem siebie w ofierze, i tyle. — Sylveste machnął ręką, by uciszyć obraz. — Wybacz, Cal, ale nie przywołałem cię tutaj na pogawędkę przy kominku.

— Wolałbym, żebyś zwracał się do mnie „ojcze”.

Sylveste zignorował ten komentarz.

— Wiesz, gdzie jesteśmy?

— Przypuszczam, że na wykopalisku. — Calvin zamknął na chwilę oczy i palcami dotknął skroni, chcąc się skoncentrować. — Tak, popatrzmy. Dwa pełzacze ekspedycyjne z Mantell, w pobliżu Stepów Ptero… krata Wheelera… niezwykle dziwne! Ale przypuszczam, że dość dobrze służy twym celom. A tu co takiego? Sekcja grawitometrów wysokiej rozdzielczości… sejsmogramy… Rzeczywiście coś znalazłeś?

W tym momencie z biurka wyskoczyła wróżka stanu ogólnego i oznajmiła, że jest telefon z Mantell. Sylveste uniósł dłoń ku Calvinowi, zastanawiając się, czy przyjąć rozmowę. Osobą usiłującą się z nim skontaktować był Henry Janeąuin, specjalista od biologii awianów i jeden z niewielu otwartych sojuszników Sylveste’a. Janeąuin znal prawdziwego Calvina, ale Sylveste byl niemal pewien, że nigdy nie zetknął się z Calvinowskim beta-poziomem… a już na pewno nie podczas seansu, gdy syn zasięgał ojcowskiej rady. Przyznanie się do tego, że Sylveste potrzebował pomocy Cala, że w ogóle wpadł na pomysł, by w tym celu wywołać symulację, mogłoby zostać uznane za objaw słabości.

— Na co czekasz? — spytał Cal. — Odbierz.

— On nie wie o tobie… o nas.

Calvin pokręcił głową… i nagle Janeąuin pojawił się w pokoju. Sylveste usiłował zachować obojętność, choć zrozumiał, co się stało: Calvin znalazł sposób na wysłanie polecenia funkcjom prywatnego poziomu biurka.

Calvin był i pozostał przebiegłym draniem, pomyślał Sylveste. W końcu właśnie dlatego jest nadal użyteczny.

Sylwetka Janeąuina była nieco mniej wyraźna od postaci CaWina, gdyż obraz Janeąuina był przesyłany z Mantell przez dość dziurawą sieć satelitów. A kamery zbierające obraz pamiętały chyba lepsze czasy.

Jak większość sprzętu na Resurgamie, pomyślał Sylveste.

— Jesteś wreszcie — powiedział Janeąuin. W pierwszej chwili zauważył tylko Sylveste’a. — Przez ostatnią godzinę usiłowałem się z tobą skontaktować. Nie masz jakiegoś urządzenia, które dawałoby ci informacje o nadchodzących rozmowach, gdy jesteś na dole, w szybie?

— Mam — odparł Sylveste. — Ale je wyłączyłem. Zbyt mi przeszkadzało.

— Aha — mruknął Jeneąuin z ledwo zauważalnym rozdrażnieniem. — Naprawdę sprytne. Zwłaszcza u osoby na twoim stanowisku. Oczywiście wiesz, co mam na myśli. Zbierają się chmury, Dan, chyba większe niż… — Janeąuin dopiero teraz dostrzegł CaWina. Przez chwilę w milczeniu przyglądał się postaci w fotelu. — Słowo daję, czy to ty?

Cal bez słowa skinął głową.

— Symulacja poziomu beta — oznajmił Sylveste. Ważne wyjaśnienie przed dalszą rozmową. Alfa i beta to zasadniczo odmienne symulacje i etykieta Stonerów bardzo drobiazgowo je rozróżniała. Sylveste popełniłby niewybaczalną gafe, dopuszczając, by Janeąuin myślał, że ma do czynienia z dawno utraconym nagraniem poziomu alfa. — Konsultowałem się z nim… z tym… — powiedział Sylveste.

Calvin zrobił znaczącą minę.

— W jakiej sprawie? — spytał Janeąuin. Był starym człowiekiem, najstarszym na Resurgamie. Z każdym rokiem jego powierzchowność stopniowo zbliżała się do jakiegoś małpiego ideału. Siwe włosy, wąsy i broda otaczały małą różową twarz niczym u egzotycznej uistiti. Na Yellowstone nie było bardziej utalentowanego eksperta w dziedzinie genetyki spoza Mixmasterów, a niektórzy cenili Janeąuina znacznie wyżej od członków tej sekty, za jego skromny geniusz, przejawiający się nie w błyskotliwych popisach, ale w wieloletniej systematycznej, znakomitej pracy. Znacznie przekroczył trzysetkę i nakładające się warstwy kuracji długowieczności zaczynały się w widoczny sposób ścierać. Sylveste sądził, że wkrótce Janeąuin zostanie pierwszą osobą na Resurgamie, która umrze ze starości. Myślał o tym ze smutkiem. Choć w wielu sprawach się nie zgadzali, to zawsze omawiali w cztery oczy wszystkie ważne rzeczy.

— On coś znalazł — powiedział Cal.

Oczy Janeąuina pojaśniały, radość z naukowego odkrycia odjęła mu lat.

— Naprawdę?

— Tak, ja… — Wtem nastąpiło coś dziwnego. Pokój nagle zniknął. Oni trzej stali na balkonie, wysoko ponad miastem — Sylveste natychmiast rozpoznał, że to Chasm City. Znowu robota Calvina. Biurko poszło za nimi jak posłuszny pies. Jeśli Cal może sięgnąć do funkcji poziomu prywatnego, pomyślał Sylveste, potrafi również zrobić taki trik, uruchamiając jedno ze standardowych środowisk biurka. A symulacja była naprawdę dobra: nawet wiatr owiewał twarz Sylveste’a, przynosząc ledwo uchwytny miejski zapach, trudny do określenia, ale jednak wyczuwalny, dzięki temu, że był nieobecny w tańszych symulacjach.

Miał przed oczami miasto ze swego dzieciństwa ze szczytowego okresu belle epoąue. Imponujące złote budowle odchodziły w dal jak rzeźbione obłoki kipiące powietrznym ruchem. Poniżej zachwycające tarasy parków i ogrodów schodziły ku zielonkawej mgle bujnej roślinności i światłu, kilometry pod balkonem, na którym stali.

— Czy to nie wspaniałe odwiedzić stare kąty? — powiedział Cal. — I myśleć, że mogły do nas należeć… w zasięgu naszego klanu… kto wie, jak by to wpłynęło na bieg wydarzeń, gdybyśmy rządzili miastem?

Janeąuin oparł się o barierkę.

— Pięknie, Calvin, ale ja tu nie przyszedłem na wycieczkę. Dan, co zamierzałeś mi powiedzieć, zanim…

— …tak niegrzecznie nam przerwano? — dokończył Sylveste. — Miałem powiedzieć Calowi, by wyciągnął dane grawitometryczne z biurka, ponieważ, jak widać, potrafił czytać moje prywatne pliki.

— Naprawdę nie ma w tym nic nadzwyczajnego dla osoby o mojej pozycji — stwierdził Cal. Przez chwilę pobierał brązowawy obraz zakopanego obiektu — przed nimi, za barierką tarasu, zawisnął obelisk chyba naturalnej wielkości.

— O, bardzo interesujące — zauważył Janeąuin. — Naprawdę, bardzo interesujące.

— Niezłe — potwierdził Cal.

— Niezłe? — Sylveste był zdziwiony. — Jest większy i lepiej zachowany od wszystkich szczątków, jakie dotychczas znaleźliśmy. I to o rząd wielkości. To dowód, że mamy do czynienia z bardziej zaawansowaną fazą techniki Amarantinów… może nawet fazą poprzedzającą pełną rewolucję przemysłową.

— Przypuszczam, że to bardzo znaczące znalezisko — powiedział Cal zrzędliwie. — A ty… masz zamiar to odkopać?

— Tak, jeszcze niedawno zamierzałem to zrobić. — Sylveste zamilkł na chwilę. — Ale właśnie coś się wydarzyło. Zostałem… dowiedziałem się, że Girardieau chyba planuje jakiś wrogi ruch, i to znacznie wcześniej, niż się obawiałem.

— Nie może cię ruszyć bez poparcia większości w radzie ekspedycji — stwierdził Cal.

— Nie, nie może — przyznał Janeąuin. — Jeśli zamierza to zrobić w ten sposób. Ale informacje Dana są prawdziwe. Zdaje się, że Girardieau planuje akcję bardziej bezpośrednią.

— To byłoby równoznaczne z… zamachem.

— Chyba tak to się dokładnie nazywa — powiedział Janeąuin.

— Jesteś pewien? — Calvin znów się skoncentrował. Na jego czole pojawiła się ciemna zmarszczka. — Tak, możesz mieć rację. Media wiele spekulowały na temat kolejnego posunięcia Girardieau oraz na temat tego, że Dan cały czas przebywa na wykopkach, podczas gdy kolonia przeżywa kryzys przywództwa. Znacznie zwiększyła się ilość zaszyfrowanych komunikatów między osobami uważanymi za sprzymierzeńców Girardieau. Oczywiście, nie potrafię złamać kodu, ale z pewnością mogę snuć spekulacje na podstawie zwiększonej wymiany korespondencji.

— Coś rzeczywiście planują — stwierdził Sylveste. Sluka miała rację, pomyślał. Zatem oddała mu przysługę, choć zagroziła opuszczeniem wykopaliska. Gdyby nie jej ostrzeżenie, nigdy by się nie zdecydował na wywołanie Cala.

— Na to wygląda — przyznał Janeąuin. — Dlatego próbowałem się z tobą skontaktować. To, co Cal mówi o sympatykach Girardieau, potwierdza tylko moje obawy. — Mocniej zacisnął dłonie na barierce. Mankiet kurtki wiszącej na jegc chudym ciele miał wzorek w pawie oczka. — Sądzę, Dan, że nie ma sensu, bym tu pozostawał. Usiłowałem utrzymywać z tobą kontakt, nie wzbudzając podejrzeń, ale mam wszelkie podstawy przypuszczać, że nasza rozmowa jest podsłuchiwana. Nie powinienem już nic więcej mówić. — Odwrócił się tyłem do panoramy miasta. — Calvinie — powiedział do siedzącego — cieszę się, że po tak długim czasie mogłem cię znowu zobaczyć.

— Dbaj o siebie. — Cal uniósł dłoń ku Janeąuinowi. — I powodzenia z pawiami.

Janeąuin był najwyraźniej zdziwiony.

— Wiesz o moim projekciku?

Calvin tylko się uśmiechnął. Pytanie Janeąuina było przecież zbyteczne, pomyślał Sylveste.

Starzec machnął ręką — środowisko działało na pełną interakcję dotykową — i wyszedł z zasięgu swej komory obrazowania.

Na balkonie pozostali tylko oni dwaj.

— No i co? — spytał Cal.

— Nie mogę sobie pozwolić na utratę kontroli nad kolonią. — Sylveste nadal był nominalnym dowódcą całej ekspedycji na Resurgamie, nawet po ucieczce Alicji. Formalnie ci wszyscy, którzy nie wrócili z nią do domu, ale postanowili pozostać na planecie, powinni być jego sojusznikami, więc jego pozycja powinna się wzmocnić. Tak się jednak nie stało. Niektórzy zwolennicy poglądów Alicji nie zdołali dostać się na pokład „Lorean”, nim statek opuścił orbitę. A wśród tych, co zostali, poprzednio sympatyzujących z Sylveste’em, wielu sądziło, że źle — a nawet zbrodniczo — postępował w kryzysowej sytuacji. Jego wrogowie twierdzili, że to, co Żonglerzy Wzorców zrobili mu z głową, jeszcze przed jego spotkaniem z Całunnikami, ujawnia się dopiero teraz. I są to patologie graniczące z szaleństwem. Nadal prowadzono badania nad Amarantinami, choć z coraz mniejszym zaangażowaniem, natomiast różnice i niechęci polityczne narastały i nie dawało się ich już zniwelować. Osoby ze szczątkową lojalnością w stosunku do Alicji — główną postacią wśród nich był Girardieau — wtopiły się w Potopowców. Archeolodzy Sylveste’a gorzknieli i w grupie zapanowała atmosfera oblężonej twierdzy. Po obu stronach zdarzyły się zgony, które niełatwo było uznać za zwykłe wypadki. Teraz sytuacja osiągnęła stan wymagający działań i właśnie Sylveste musiał znaleźć wyjście z kryzysu. — Ale nie mogę również wypuścić z rąk tego… — Wskazał obelisk. — Potrzebuję twojej rady, Cal. I wydostanę ją, bo zależysz ode mnie całkowicie. Jesteś kruchy, pamiętaj o tym.

Calvin niespokojnie poruszył się na krześle.

— A więc wywierasz nacisk na swego starego ojca. Urocze.

— Nie — odparł Sylveste przez zaciśnięte zęby. — Mówię tylko, że jeśli nie udzielisz mi wskazówek, możesz wpaść w niewłaściwe ręce. Mówiąc trywialnie, jesteś jeszcze jednym członkiem naszego znamienitego klanu.

— Ale ty niezupełnie się z tym zgadzasz, prawda? Według ciebie jestem tylko programem, pojawieniem. Kiedy znów mi pozwolisz przejąć swoje ciało?

— Na twoim miejscu nie oczekiwałbym tego z zapartym tchem.

Calvin uniósł palec w geście upomnienia.

— Nie bądź złośliwy, synu. To ty mnie wywołałeś, a nie ja ciebie. Jeśli chcesz, schowaj mnie znów do lampy. Ja jestem zadowolony.

— Schowam, kiedy udzielisz mi rady.

Calvin pochylił się w krześle.

— Powiedz, co zrobiłeś z moją symulacją poziomu alfa, a niewykluczone, że rozważę twoją prośbę. — Uśmiechnął się szelmowsko. — Do diabła, mógłbym nawet opowiedzieć parę nieznanych ci historii o Osiemdziesięciu.

— Zmarło siedemdziesiąt dziewięć niewinnych osób — rzekł Sylveste. — Nie ma w tym żadnej tajemnicy. Nie obarczam cię za to odpowiedzialnością. To tak, jakby oskarżać fotografa tyrana za przestępstwa wojenne.

— Dałem ci wzrok, ty niewdzięczny draniu. — Fotel okręcił się i tył solidnego oparcia był zwrócony teraz do Sylveste’a. — Przyznaję, że twoje oczy nie są najbardziej nowoczesne, ale czego mogłeś oczekiwać? — Fotel znów się okręcił. Calvin był ubrany tak jak teraz Sylveste, włosy miał ułożone w ten sam sposób, a jego twarz odznaczała się tą samą gładką karnacją. — Powiedz mi coś o Całunnikach. Powiedz mi, synu, o twych tajemnych winach. Powiedz, co się naprawdę wydarzyło w Całunie Lascaille’a. I nie chcę kłamstw, które rozsiewasz od swojego powrotu.

Sylveste podszedł do biurka, gotów wyjąć kartridż.

— Poczekaj — powiedział Calvin, unosząc nagle dłonie. — Chcesz mojej rady?

— No, nareszcie do czegoś dochodzimy — odrzekł Sylveste.

— Nie możesz pozwolić, by Girardieau zwyciężył. Jeśli grozi ci zamach, musisz wrócić do Cuvier. Tam możesz zmobilizować resztki swoich zwolenników.

Sylveste spojrzał przez okno pełzacza na kratę wykopaliska. Cienie kładły się na bruzdach — pracownicy opuszczali teren i w milczeniu szli schronić się do drugiego pełzacza.

— To może być najważniejsze znalezisko od naszego przybycia na tę planetę.

— 1 niewykluczone, że będziesz musiał je poświęcić. Jeśli utrzymasz Girardieau w ryzach, zostanie ci przynajmniej ten luksus, że będziesz mógł tu wrócić i podjąć poszukiwania. Ale jeśli Girardieau zwycięży, wszystkie twoje znaleziska będą figę warte.

— Wiem — odparł Sylveste. Przez chwilę nie było między nimi wrogości. Rozumowaniu Calvina nie mógł niczego zarzucić i udawanie, że jest inaczej, byłoby niskie.

— Zatem posłuchasz mojej rady?

Sięgnął po kartridż.

— Pomyślę o tym.