Воля на крыжы - читать бесплатно онлайн полную версию книги автора Алесь Петрашкевіч (Замест пралога) #3

Замест пралога

На фоне заслоны асвятляецца постаць Янкі Купалы. Яна нечым нагадвае помнік яму, што стаіць побач з месцам, дзе некалі стаяла яго хата.

Купала (да залы, вельмі задушэўна, з болем).

Я вам не здрадзіў,

Не змяніў,

Бо славіў наш савецкі будзень.

Свой верш сардэчнай чысціні

Ахвяраваў я родным людзям.

Я не чакаў і не гадаў,

Бо жыў з адкрытаю душою.

Што стрэне лютая бяда,

Падружыць з допытам,

З турмою.

Прадажных здрайцаў ліхвяры

Мяне заціснулі за краты.

Я прысягаю вам, сябры,

Мае палі,

Мае бары, —

Кажу вам: я не вінаваты!

(Пасля паўзы.) То не мой верш. То «Прысяга» Міхася Чарота. Ён выкалупаў яе нечым вострым перад смерцю на сцяне камеры-адзіночкі. Напаткаў і запомніў словы паэта другі паэт-вязень Мікола Хведаровіч…

Каб не сцёрліся з памяці імёны бязвінных пакутнікаў, варта было б устаць усёй грамадою, пералічыць усіх пайменна, ушанаваць хоць хвілінаю смутку. Толькі як пералічыць, калі іх тысячы тысячаў?..

Святло паволі згасае.