Zabawa w Boga

Rozdział I

– Tej nocy przyjęliśmy tylko jednego pacjenta – oświadczyła Cassandra Kingsley, zaglądając do swojego notatnika. Czuła się nieswojo pod obstrzałem spojrzeń całego zespołu oddziału psychiatrii Clarkson 2, zebranego na porannej odprawie. – Nazywa się William Bentworth i jest pułkownikiem – ciągnęła. – Ma czterdzieści osiem lat, rasy białej, trzy razy rozwiedziony. Został przywieziony przez pogotowie po awanturze w gejowskim barze. Był bardzo pijany i zachowywał się grubiańsko wobec personelu.

– Mój Boże! – roześmiał się Jacob Levine, główny lekarz zakładowy. Zdjął z nosa okrągłe, w drucianej oprawie okulary i przetarł oczy. – Podczas pierwszego dyżuru trafiłaś na Bentwortha!

– Przeszłaś przez prawdziwą próbę ogniową! – stwierdziła Roxane Jefferson, czarna niegłupia pielęgniarka. – Nie można powiedzieć, że psychiatria w Boston Memorial jest nudnym zajęciem!

– Nie był dla mnie idealnym pacjentem – ze słabym uśmiechem przyznała Cassi. Uwagi Jacoba i Roxany dodały jej pewności siebie – poczuła, że gdyby nawet strzeliła jakieś głupstwo, wybaczono by jej: Bentworth najwyraźniej był dobrze znany na Clarkson 2.

Cassi pracowała na oddziale psychiatrii zaledwie od kilku dni. Listopad nie jest typowym miesiącem dla rozpoczynania pracy, ale aż do lipca Cassi nie mogła zdecydować się na przejście z patologii na psychiatrię i uczyniła to dopiero wtedy, gdy jeden ze stażystów na psychiatrii złożył wymówienie. Początkowo była nawet bardzo szczęśliwa z podjęcia tej decyzji – obecnie jednak nie była już tego taka pewna. Rozpoczynanie pracy bez kolegów równie niedoświadczonych okazało się trudniejsze, niż się tego spodziewała. Pozostali pierwszoroczni stażyści mieli nad nią pięciomiesięczną przewagę.

– Założę się, że Bentworth umyślnie dobierał słów, kiedy się pojawiłaś – stwierdziła Joan Widiker, lekarka z trzyletnim już stażem, prowadząca obecnie psychiatryczne konsultacje, która odnosiła się z sympatią do Cassi.

– Wolałabym ich nie powtarzać – przyznała Cassi, skinąwszy głową w kierunku Joan. – Nie chciał rozmawiać ze mną o niczym innym, oprócz tego, co myśli o psychiatrii i psychiatrach. Poprosił mnie o papierosa, a gdy mu go dałam w nadziei, że się nieco odpręży, zaczął przyciskać rozżarzony koniuszek do swoich rąk. Zanim zdążyłam wezwać pomoc, poparzył się w sześciu miejscach.

– Swoją drogą uroczy z niego facet – stwierdził Jacob. – Trzeba było mnie wezwać, Cassi. O której go przywieziono?

– O wpół do trzeciej rano – odpowiedziała.

– Cofam to, co powiedziałem – oświadczył Jacob. – Postąpiłaś prawidłowo.

Wszyscy, nie wyłączając Cassi, głośno się roześmieli. W tym zespole nie czuło się atmosfery nieprzyjaznej konkurencji, która jej towarzyszyła podczas studiów. Nie słyszała także żadnych uwag ani złośliwych komentarzy pod adresem jej związku małżeńskiego z Thomasem Kingsley'em, których uprzednio musiała tyle wysłuchać. Była wdzięczna wszystkim za takie przyjęcie.

– W każdym bądź razie – powiedziała, usiłując zebrać myśli – pan Bentworth, czy może raczej "pułkownik armii amerykańskiej pan Bentworth", został przywieziony do naszego szpitala w stanie ostrego zatrucia alkoholem i głębokiej depresji, przerywanej gwałtownymi wybuchami gniewu, ze skłonnością do samouszkadzania się i cztero-kilogramową historią swoich poprzednich hospitalizacji.

Wszyscy ponownie wybuchnęli śmiechem.

– Jedno, co można zaliczyć pułkownikowi Bentworthowi na plus – zauważył Jacob – to fakt, że pomógł nam wyszkolić całe pokolenie psychiatrów.

– Domyśliłam się, z jakim pacjentem mam do czynienia – stwierdziła Cassi. – Usiłowałam zapoznać się z głównymi fragmentami historii choroby: jest długa jak "Wojna i pokój". Przynajmniej powstrzymała mnie przed popełnieniem głupstwa – próbą postawienia diagnozy. Zakwalifikowałam go po prostu jako jednostkę o zachwianej równowadze psychicznej z okresowymi, krótkimi atakami psychozy.

Szczegółowe badania jego kondycji fizycznej wykazały liczne stłuczenia na twarzy i małe rozcięcie górnej wargi. Reszta była w normie, z wyjątkiem świeżych oparzeń. Na nadgarstkach obu rąk widoczne były blizny. Pacjent odmówił współpracy podczas badania neurologicznego, ale doskonale orientował się w szczegółach dotyczących miejsca, czasu i osób, z którymi miał do czynienia. Ponieważ symptomy były te same, co wielokrotnie poprzednio, i amytal sodium okazał się przedtem tak skutecznym środkiem, również i tym razem otrzymał pół grama tego specyfiku do kroplówki.

Ledwie Cassi skończyła mówić, jej nazwisko zapaliło się na szpitalnej tablicy informacyjnej. Instynktownie podniosła się z miejsca i chciała wyjść, ale Joan powstrzymała ją uspokajając, że dyżurna pielęgniarka odpowie za nią na wezwanie.

– Czy sądzisz, że pułkownik Bentworth mógłby popełnić samobójstwo? – zapytał Jacob.

– Chyba nie – odrzekła Cassi, uprzytomniając sobie nagle, że wkracza na niepewny grunt. Zdawała sobie doskonale sprawę, że w tej materii jej opinia była warta tyle co pierwszego lepszego przechodnia. – Przypalanie się papierosem było raczej samookaleczeniem się niż próbą samodestrukcji.

Jacob odsunął z czoła skręcony kosmyk włosów i spojrzał na Roxane, która pracowała tutaj najdłużej ze wszystkich i była uznawana za autorytet w zespole. Jej obecność była jedną z przyczyn, dla których Cassi lubiła obecną pracę. Nie było tutaj takiej sztywnej hierarchii, jaka istniała we wszystkich szpitalach – z lekarzami na wierzchołku i personelem pomocniczym w dole; każdy – bez względu na stanowisko – był równoprawnym członkiem zespołu i cieszył się należnym mu szacunkiem.

– Sądzę, że różnica między jednym a drugim istnieje – oświadczyła Roxane – ale skłonna jestem tym razem ją zignorować. Powinniśmy być ostrożni. On jest niezwykle skomplikowanym osobnikiem.

– To jest raczej bardzo enigmatyczne określenie – stwierdził Jacob. – Facet szybko awansował w wojsku, zwłaszcza podczas służby w Wietnamie. Został nawet kilkakrotnie odznaczony. Kiedy jednak zajrzałem do jego wojskowych akt personalnych, okazało się, że niewspółmiernie duża liczba jego podkomendnych zginęła. Jego psychiczne problemy ujawniły się dopiero teraz, gdy awansował na pułkownika. Wygląda na to, że to ten awans go zniszczył.

– Wracając do sprawy ewentualnego samobójstwa – odezwała się ponownie Roxane – uważam, że wszystko zależy od stopnia depresji.

– To nie jest typowa depresja – zauważyła Cassi, świadoma tego, że znowu wchodzi na śliski teren. – Powiedział, że czuje się raczej pusty niż smutny. Przez chwilę znajdował się w stanie depresji, by nagle wybuchnąć gniewem i miotać wyzwiska. Był niekonsekwentny.

– Tu cię mamy – powiedział Jacob. Było to jedno z jego ulubionych powiedzonek, którego znaczenie zależało od tego, które słowo w nim zaakcentował. W tym przypadku wyrażało zadowolenie. – Gdybym miał wybrać jedno słowo, żeby określić człowieka z pogranicza, słowo "niekonsekwencja" wydałoby mi się najbardziej odpowiednie.

Ta pochwała sprawiła Cassi wyraźną przyjemność; w ciągu całego tygodnia niewiele miała okazji do podreperowania swojego samopoczucia.

– A więc – odezwał się znowu Jacob – co zamierzasz uczynić z pułkownikiem Bentworthem?

Dobry nastrój Cassi prysnął w mgnieniu oka. Przez chwilę panowało kłopotliwe milczenie, które przerwał jeden ze stażystów:

– Sądzę, że mogłabyś spróbować oduczyć go palenia…

Cały zespół wybuchnął śmiechem, a powstałe napięcie rozładowało się równie szybko, jak się pojawiło.

– Co się tyczy terapii, którą zamierzam zastosować… – Cassi zawiesiła na chwilę głos – zamierzam najpierw poczytać coś na ten temat w czasie weekendu.

– Rozumiem, że jest to uczciwa odpowiedź – stwierdził Jacob – ze swej jednak strony proponuję zastosować – przynajmniej na razie – krótką kurację środkami uspokajającymi. Co prawda pacjenci z pogranicza raczej źle znoszą kurację lękową, niemniej powinna mu pomóc przetrwać stan psychozy. Co więcej zdarzyło się jeszcze tej nocy?

Odpowiedzią na to pytanie zajęła się jedna z pielęgniarek, Susan Cheaver, która jak zwykle zwięźle i sprawnie zdała relację ze wszystkiego, co się zdarzyło na oddziale od późnego popołudnia wczorajszego dnia do dzisiejszego ranka. Nie było żadnych trudniejszych przypadków – jedynie akt fizycznej przemocy, którego ofiarą padła jedna z pacjentek, Maureen Kavenaugh, zakłócił spokój chorych i personelu. Maureen odwiedził mąż, co nie zdarzało się często. Wizyta miała początkowo miły przebieg, gdy nagle doszło do ostrej wymiany zdań między małżonkami i serii brutalnych uderzeń otwartą dłonią, zadanych żonie przez pana Kavenaugh. Mimowolnymi świadkami tego incydentu byli inni pacjenci, przebywający w tym czasie w sali przyjęć, których ta nieoczekiwana napaść bardzo wzburzyła. Pana Kavenaugh trzeba było obezwładnić i siłą wyprowadzić ze szpitala, jego żonę zaś z trudem udało się uspokoić.

– Kilkakrotnie rozmawiałam z jej mężem – wtrąciła Roxane. – Jest kierowcą ciężarówki i raczej ma niewiele zrozumienia dla stanu, w jakim znalazła się jego żona.

– Jakie więc widzisz rozwiązanie? – zapytał Jacob.

– Uważam, że należy zachęcać pana Kavenaugh do dalszych odwiedzin, ale ktoś zawsze powinien być obecny przy ich spotkaniach. Nie sądzę, żebyśmy byli w stanie osiągnąć poprawę zdrowia Maureen, jeśli jej mąż nie będzie uczestniczył w terapii, a jego chyba niełatwo będzie skłonić do współpracy.

Cassi przysłuchiwała się z zainteresowaniem dyskusji, w której brał udział cały – bez wyjątku – zespół. Kiedy Susan skończyła, każdy ze stażystów mógł mówić o swoich pacjentach; poza tym zabrali głos zawodowy terapeuta i pracownik socjalny. Na koniec doktor Levine zapytał, czy ktoś jeszcze chciałby coś powiedzieć. Nikt się nie odezwał.

– Doskonale – oświadczył Levine. – Do zobaczenia więc podczas popołudniowego obchodu.

Cassi nie od razu ruszyła się z miejsca. Przymknęła oczy i nabrała tchu w piersi. Teraz, gdy towarzyszące jej podczas zebrania napięcie opadło, czuła jak bardzo jest zmęczona i wyczerpana. Tej nocy spała tylko trzy godziny, a wypoczynek zawsze był dla niej bardzo ważny. Z jaką przyjemnością położyłaby głowę nawet na tym stole!

– Widzę, że jesteś zmęczona – zauważyła Joan Widiker, kładąc dłoń na jej ramieniu. Był to ciepły, kojący gest.

Cassi z wysiłkiem zdobyła się na uśmiech. Joan szczerze przejmowała się sprawami innych ludzi. Poświęciła więcej niż inni swojego czasu, żeby ułatwić Cassi adaptację w zespole.

– Dam sobie radę – powiedziała Cassi. Po chwili zaś dodała: – Mam taką nadzieję.

– Na pewno dasz sobie radę – zapewniła ją Joan. – Tak naprawdę, to dziś na naradzie wypadłaś doskonale.

– Rzeczywiście tak sądzisz? – zapytała Cassi. Jej sarnie oczy ożywiły się na chwilę.

– Nie mam co do tego najmniejszych wątpliwości. Zasłużyłaś sobie nawet na pochwałę Jacoba. Podobało mu się twoje określenie zachowania się pułkownika Bentwortha jako "niekonsekwentnego".

– Daj spokój – rzekła Cassi niepocieszona. – Przecież tak naprawdę to nie poznałabym osoby z pogranicza nawet wtedy, gdybym zjadła z nią obiad.

– Prawdopodobnie masz rację – zgodziła się Joan. – Ale nie poznałoby jej także wielu innych ludzi, gdyby nie dostała ataku psychozy. Tego rodzaju ludzie dobrze się maskują; spójrz choćby na Bentwortha – jest przecież pułkownikiem.

– To mnie właśnie najbardziej niepokoi. To też wygląda na niekonsekwencję.

– Bentworth jest w stanie wytrącić z równowagi każdego – uspokajała ją Joan, głaszcząc opiekuńczo po ramieniu. – A teraz chodźmy już stąd. Napijemy się kawy – to ci dobrze zrobi.

– Na pewno tak – zgodziła się Cassi. – Nie wiem tylko, czy mi wolno w godzinach służbowych.

– Traktuj to jako polecenie lekarza – podnosząc się z miejsca oświadczyła Joan. A gdy już obie szły korytarzem, dodała: – Miałam również do czynienia z Bentworthem na pierwszym roku stażu i też nie miałam wtedy żadnego doświadczenia. Dlatego wyobrażam sobie, jak się czujesz.

– Nie żartuj – powiedziała Cassi w lepszym już nieco nastroju. – Nie chciałam się do tego przyznać na odprawie, ale tak naprawdę to pułkownik mnie przeraził.

Joan skinęła głową ze zrozumieniem. – Słuchaj, Bentworth to bardzo trudny przypadek. Jest złośliwy i inteligentny. Potrafi dobrać się ludziom do skóry – znaleźć ich słabą stronę. Ta umiejętność w połączeniu z tajoną złośliwością i wrogością może być siłą destrukcyjną.

– To z jego powodu poczułam się nagle kimś zupełnie bezużytecznym – poskarżyła się Cassi.

– Jako psychiatra – zaznaczyła Joan.

– Jako psychiatra – zgodziła się Cassi. – Ale właśnie być psychiatrą to jest moja rola. Być może uda mi się coś przeczytać o podobnych przypadkach.

– Istnieje dużo publikacji na ten temat. Może nawet zbyt wiele. Ale niewiele jest takich, z których można się czegoś nauczyć. Można całymi latami czytać o rowerach i nie umieć na nich jeździć. Psychiatria jest w równym stopniu wiedzą, co umiejętnością. Chodźmy jednak w końcu napić się tej kawy.

Cassi zawahała się. – Może jednak powinnam wrócić do pracy.

– Nie masz przecież teraz żadnej zaplanowanej wizyty u pacjenta?

– Nie, ale…

– Wobec tego nie ma o czym mówić. – Joan wzięła ją pod rękę i obie ruszyły korytarzem.

Cassi pozwoliła się prowadzić. Miała ochotę spędzić trochę czasu z Joan. Rozmowa z nią była dla niej pouczająca i pokrzepiająca. A Bentworth po nocnym wypoczynku okaże się – być może – nie takim strasznym pacjentem.

– Pozwól, że powiem ci coś jeszcze o pułkowniku – odezwała się Joan, jakby czytając w myślach Cassi. – Każdy, kto go leczył, nie wyłączając mnie, był przekonany, że go wyleczy. Ale ludzie z pogranicza, a szczególnie pułkownik Bentworth, nie dają się wyleczyć.

Po drodze Cassi wstąpiła do pokoju pielęgniarek, żeby zostawić kartę Bentwortha i zapytać, kto jej szukał podczas odprawy. – Doktor Robert Seibert pytał o panią – oznajmiła dyżurna pielęgniarka. – Prosił, żeby pani jak najszybciej do niego zadzwoniła.

– Kto to jest doktor Seibert? – spytała Joan.

– Jest stażystą na patologii – odrzekła Cassi.

– Jeśli to takie pilne, to lepiej zadzwoń teraz – poradziła Joan.

– Mogę cię więc na chwilę przeprosić?

Joan skinęła głową; Cassi wyminęła stojący u wejścia do pokoju kontuar i podeszła do aparatu telefonicznego, znajdującego się obok półki z kartami chorych. W tym czasie do Joan podeszła Roxane. – Jest miła – zauważyła pod adresem Cassi. – Sądzę, że będzie bardzo użyteczna w zespole. – Joan skinęła głową potakująco; obie wiedziały, że brak pewności siebie Cassi i jej nerwowość były wynikiem nader poważnego stosunku do pracy.

– Trochę się jednak o nią obawiam – dodała Roxane. – Jest chyba bardzo wrażliwa.

– Uważam, że da sobie radę – odrzekła Joan. – Zresztą nie może być taką lilią, skoro jest żoną Thomasa Kingsley'a.

Roxane uśmiechnęła się znacząco i odeszła. Była wysoką, elegancką czarną kobietą, której gust i rozsądek budziły ogólny szacunek. Zaczęła wiązać włosy w koński ogon na długo przedtem, zanim stało się to tak modne.

Gdy Cassi rozmawiała przez telefon, Joan przyglądała się jej z uwagą. Roxane miała rację. Cassi rzeczywiście wyglądała bardzo eterycznie. Prawdopodobnie jej blada, niemal przezroczysta cera sprawiała takie wrażenie. Miała szczupłą, nie pozbawioną wdzięku sylwetkę. Swoje piękne, jasnokasztanowe, mieniące się różnymi odcieniami włosy, tu i ówdzie wpadające w blond, nosiła upięte na głowie za pomocą licznych spinek i grzebyków, spod których wymykały się małe, okalające twarz i czoło kosmyki. Rysy miała drobne, a lekko skośne oczy przydawały jej urodzie egzotycznego wyrazu. Stosowała tylko bardzo subtelny makijaż, dzięki czemu nie wyglądała na dwadzieścia osiem lat. Była zawsze starannie ubrana i nawet po nieprzespanej nocy wyglądała świeżo – dziś miała na sobie białą bluzkę z wysokim kołnierzykiem. Przypominała Joan młode kobiety oglądane często na fotografiach z epoki wiktoriańskiej.

– Zamiast na kawę, może wstąpiłybyśmy na kilka minut na oddział patologii? – zaproponowała Cassi, odłożywszy słuchawkę telefonu.

– Patologii? – powtórzyła zaskoczona Joan.

– Jestem pewna, że tam dostaniemy kawę – powiedziała Cassi, jakby chcąc tym zapewnieniem rozwiać wątpliwości Joan. – Chodźmy. Być może będzie to dla ciebie nawet interesujące.

Joan pozwoliła się poprowadzić Cassi długim korytarzem do ciężkich przeciwpożarowych drzwi, które wiodły do głównego budynku szpitalnego. W Clarkson 2 wszystkie drzwi zawsze stały otworem – to był oddział "otwarty". Aczkolwiek pacjentów obowiązywał zakaz opuszczania oddziału, nie był on przez nich rygorystycznie przestrzegany, mimo iż groziło im za to odesłanie do State Hospital, gdzie panowała mniej przyjemna atmosfera.

Gdy ciężkie drzwi zamknęły się za nimi, Cassi poczuła pewien rodzaj ulgi. W przeciwieństwie do oddziału psychiatrii, tutaj, w głównym budynku łatwiej było odróżnić lekarzy i pielęgniarki od pacjentów. Lekarze nosili swoje cywilne ubrania albo białe fartuchy, pielęgniarki – białe uniformy, a pacjenci chodzili w szpitalnych piżamach. W Clarkson 2 wszyscy byli ubrani jak przeciętni ludzie.

– Co to właściwie znaczy być stażystką na patologii? – zapytała Joan, gdy podchodziły do windy. – Czy lubiłaś swoją pracę?

– Bardzo – odparła Cassi.

– Mam nadzieję, że nie sprawię ci przykrości – ze śmiechem oznajmiła Joan – jeśli ci powiem, że wcale nie wyglądasz na patolożkę.

– Niestety, zawsze tak było – rzekła Cassi. – Najpierw nie chciano mi wierzyć, że jestem studentką medycyny, później mówiono mi, że nie wyglądam na lekarza, bo jestem za młoda, a ostatnio pułkownik Bentworth był łaskaw oświadczyć, że nie wyglądam na psychiatrę. Może mi więc powiesz, na kogo wyglądam?

Joan milczała. Tak naprawdę to Cassi wygląda raczej jak tancerka lub modelka, a nie jak lekarka.

Przed windami obsługującymi główny budynek stało już sporo oczekujących osób. Było tylko sześć wind w całym budynku i dlatego czasem trzeba było długo czekać, a potem zatrzymywać się na każdym piętrze.

– Dlaczego zmieniłaś oddział? – zapytała Joan i natychmiast pożałowała swojej dociekliwości. – Nie musisz odpowiadać. Nie chcę, żebyś pomyślała, że jestem wścibska. Może odezwał się we mnie w tej chwili psychiatra.

– Nic nie szkodzi – odparła spokojnie Cassi. – Przyczyna była całkiem prosta. Choruję na młodzieńczą cukrzycę. Powinnam mieć to na uwadze przy wyborze specjalności zawodowej. Początkowo próbowałam to zlekceważyć, ale niesłusznie.

Niezwykła szczerość Cassi wprawiła Joan w zakłopotanie. Rozumiała, że musi teraz odpowiednio się zachować. – Sądzę – rzekła – że w tych warunkach patologia nie była złym wyborem.

– Ja też tak początkowo sądziłam – odparła Cassi. – Niestety, w zeszłym roku zaczęłam mieć kłopoty ze wzrokiem. Obecnie moje lewe oko jest w stanie zaledwie odróżnić światło od ciemności. Jestem pewna, że wiesz wszystko o cukrzycowej retinopatii. Nie jestem defetystką, ale gdyby doszło do najgorszego i utraciłabym wzrok, mogę uprawiać psychiatrię nawet będąc niewidomą. To nie byłoby możliwe w przypadku patologii. Ale mamy już windę…

Joan dawno nie czuła się tak niezręcznie, ale zdawała sobie sprawę, że raz podjęty temat wypada kontynuować. – Od kiedy cierpisz na cukrzycę? – zapytała.

To pytanie cofnęło Cassi myślami w przeszłość. Do ósmego roku życia lubiła szkołę, była dziewczynką o chłonnym umyśle, żądną wciąż nowych wrażeń. W trzeciej klasie wszystko się zmieniło. Jeśli przedtem chętnie zrywała się wcześnie z łóżka do szkoły, to odtąd matka była zmuszona wciąż ją ponaglać. Nie uważała na lekcjach i coraz częściej otrzymywała od nauczycielki uwagi do dzienniczka. Najważniejszej jednak zmiany początkowo nikt nie zauważył, nawet sama Cassi: dziewczynka zaczęła coraz częściej biegać do toalety. Nauczycielka, panna Rossi, podejrzewając, że Cassi pragnie w ten sposób wymigać się od udziału w lekcjach, często nie chciała udzielać jej zgody na wyjście z klasy. Wówczas dziewczynka przeżywała straszliwy lęk, że może stracić panowanie nad pęcherzem. W wyobraźni widziała pod swoim krzesłem strużkę moczu, tworzącą wokół jej stóp kałużę. Lęk wywoływał w niej uczucie złości, które z kolei powodowało ostracyzm ze strony koleżanek i kolegów.

W domu przypadek zmoczenia pościeli w nocy zaskoczył i zaszokował zarówno Cassandrę, jak i jej matkę. Pani Cassidy zażądała od córki wyjaśnień, których Cassi nie była w stanie udzielić. Ojciec chciał zasięgnąć opinii domowego lekarza, lecz matka, dla której cała ta sprawa była upokarzająca, uważała, że raczej należy zastosować ostrzejsze środki wychowawcze.

Stosowane kary nie odnosiły skutku, przeciwnie, zaostrzyły problem. Cassi zaczęła dostawać ataków wściekłości, tracąc z ich powodu resztę przyjaciół. Większość czasu spędzała zamknięta w swoim pokoju.

Aczkolwiek niechętnie, pani Cassidy zaczęła się w końcu zastanawiać nad koniecznością wizyty u dziecięcego psychologa.

Wczesną wiosną doszło do przesilenia w sytuacji Cassi. Do dziś pamięta doskonale wydarzenia tamtego wiosennego dnia. Zaledwie pół godziny po przerwie między lekcjami zaczęła odczuwać narastające parcie na pęcherz i pragnienie. Lękając się, że panna Rossi nawet nie będzie chciała słyszeć o jej wyjściu z klasy, Cassi starała się wytrzymać do końca lekcji. Wierciła się bez przerwy na krześle i zaciskała z całej siły piąstki. W ustach jej zaschło, nie potrafiła przełknąć śliny i mimo wysiłków w pewnym momencie poczuła, że popuściła.

Przerażona podeszła na palcach do panny Rossi i poprosiła o zgodę na opuszczenie klasy, ta jednak nawet na nią nie spojrzała i poleciła usiąść na swoim miejscu. Cassi obróciła się na pięcie i skierowała ku wyjściu. Panna Rossi spostrzegła niesubordynację dziewczynki dopiero wtedy, kiedy zamknęły się za nią drzwi. Zerwała się z miejsca i pobiegła za małą, która jednak pozwoliła się dopaść dopiero w toalecie. Jeszcze w biegu Cassi uniosła sukienkę i opuściła majteczki, by w końcu z głęboką ulgą opaść na sedes. Panna Rossi stanęła przed nią wspierając dłonie na biodrach z wyrazem twarzy, który mówił: – Lepiej będzie dla ciebie, jeżeli teraz coś "zrobisz", inaczej…

Cassi "zrobiła". Robienie siusiu trwało niesłychanie długo. Wyraz twarzy panny Rossi nieco złagodniał. – Dlaczego nie załatwiłaś się w czasie przerwy? – zapytała. – Załatwiłam się – bezbarwnym głosem odpowiedziała Cassi.

– Nie wierzę ci – stwierdziła nauczycielka. – Po prostu ci nie wierzę i dlatego po lekcjach pójdziemy razem do dyrektora.

Po powrocie do klasy poleciła dziewczynce zająć miejsce. Cassi do tej pory jeszcze pamięta, że poczuła zawrót głowy. Najpierw nie potrafiła dostrzec tablicy, a potem poczuła się jakoś dziwnie i miała ochotę wymiotować. Nie zdążyła, gdyż po chwili zemdlała. Ocknęła się dopiero w szpitalu: zobaczyła pochyloną nad sobą matkę, od której usłyszała, że jest chora na cukrzycę.

Wracając myślami do rzeczywistości Cassi odpowiedziała Joan: – Mając lat dziewięć znalazłam się w szpitalu – mówiła pospiesznie w nadziei, że Joan nie dostrzegła jej chwilowego zamyślenia. – Wtedy po raz pierwszy usłyszałam, na co choruję.

– Musiałaś wtedy przeżyć bardzo ciężkie chwile – zauważyła Joan.

– Niezupełnie. – Pod pewnym względem poczułam głęboką ulgę, że wszystkie objawy miały podłoże fizjologicznej natury. A ponieważ lekarze przepisali mi odpowiednie dawki insuliny, poczułam się o wiele lepiej. Po przekroczeniu dziesiątego roku życia wolno mi było nawet samej sobie robić zastrzyki. – Ale jesteśmy już na miejscu – oświadczyła na kolejnym piętrze, przepuszczając Joan do wyjścia.

– Jestem pod wrażeniem tego, co mi powiedziałaś – wyznała szczerze Joan. – Wątpię, czy byłabym w stanie ukończyć studia, gdybym była chora na cukrzycę.

– Na pewno dałabyś sobie radę – zapewniła ją Cassi. – Do wszystkiego się można przyzwyczaić.

Niezupełnie przekonana, Joan zadała kolejne pytanie: – A co na to wszystko twój mąż? W swoim życiu znałam niewielu chirurgów, mam jednak nadzieję, że twój mąż okazuje ci zrozumienie i wsparcie w chorobie.

– O, tak – potwierdziła Cassi, uczyniła to jednak jakoś bardzo pospiesznie.

Oddział patologii stanowił jakby wydzielony, odrębny od reszty szpitala świat. Chociaż Joan pracowała w Boston Memorial już trzeci rok, znalazła się tutaj po raz pierwszy. Była przygotowana na to, że zobaczy zupełnie coś innego. Patologia kojarzyła się jej zawsze z wydziałem na uczelni, z ciemnymi dziewiętnastowiecznymi salami, w których pod ścianami stały odrapane, zaszklone szafy, pełne słoików z żółtawą formaliną i pływającymi w niej kawałkami horroru. Zamiast tego znalazła się w białym futurystycznym świecie zbudowanym z kafelków, plastyku, nierdzewnej stali i szkła. Nie było tutaj żadnych słoików z formaliną ani hałaśliwej krzątaniny, ani też dziwnie odpychających zapachów. Przy wejściu Joan ujrzała kilka sekretarek, ze słuchawkami na uszach, pracujących przy komputerach. Na lewo znajdowały się biura, środkiem sali zaś biegł długi stół, na którym stał szereg mikroskopów.

Cassi wprowadziła Joan do pierwszego z brzegu pokoju; zza biurka zerwał się elegancko ubrany młody mężczyzna i uściskał ją na powitanie. Następnie odsunął Cassi nieco od siebie, tak żeby się jej lepiej przyjrzeć.

– Boże mój, wyglądasz wspaniale – oświadczył. – Ale chwileczkę: chyba nie zmieniłaś koloru włosów?

– Wiedziałam, że zauważysz – stwierdziła ze śmiechem Cassi. – Nikt inny oprócz ciebie.

– Oczywiście że zauważyłem. A to jest nowa bluzka. Kupiona u "Lorda i Taylora"?

– Nie, u "Saksa".

– Jest cudowna. – Dotknął palcami materiału. – To bawełna. Bardzo ładna.

– O, przepraszam bardzo! – zawołała Cassi przypomniawszy sobie o Joan. – To jest Joan Widiker, a to Robert Seibert, drugoroczny stażysta na patologii – dokonała prezentacji.

Joan ujęła wyciągniętą dłoń Roberta. Podobał jej się jego ujmujący szczery uśmiech. Czuła, że przygląda się jej badawczo iskrzącym wzrokiem.

– Robert i ja skończyliśmy tę samą uczelnię – wyjaśniła Cassi, gdy Robert znowu objął ją ramieniem. – I zupełnym zbiegiem okoliczności spotkaliśmy się znowu w Boston Memorial na oddziale patologii.

– Wyglądacie jak siostra i brat – zauważyła Joan.

– Ludzie często tak mówią o nas – odpowiedział Robert z widoczną satysfakcją. – Wiele przyczyn złożyło się na to, że połączyła nas wzajemna sympatia. Ważną rolę odegrał fakt, że w dzieciństwie oboje zapadliśmy na ciężkie choroby: Cassi na cukrzycę, ja na gorączkę reumatyczną.

– I oboje strasznie baliśmy się lekarzy – powiedziała Cassi, i razem z Robertem wybuchnęli głośnym śmiechem.

Joan pomyślała, że ten humor musi mieć podłoże osobiste.

– W rzeczywistości to nie jest takie śmieszne – oświadczyła Cassi. – Zamiast się wzajemnie wspierać na duchu, ostatnio straszymy się nawzajem. Robert musi usunąć swoje zęby mądrości, a ja – krwiaka w lewym oku.

– Swoimi zębami zajmę się już wkrótce – oznajmił wojowniczo Robert – a ciebie mam już z głowy.

– Uwierzę w to dopiero wtedy, kiedy już się stanie – powiedziała ze śmiechem Cassi.

– Przekonasz się – odparł Robert. – Ale teraz przejdźmy już do rzeczy. Poczekałem z sekcją zwłok do twojego przyjścia. Pozwól jednak, że najpierw zadzwonię do lekarza, który usiłował dokonać reanimacji pacjenta.

Robert podszedł do swojego biurka i podniósł słuchawkę telefonu.

– Sekcja zwłok! – zawołała Joan z przerażeniem. – To ponad moje siły. Nie jestem pewna, czy będę mogła to znieść.

– To może być dla ciebie nawet interesujące – stwierdziła Cassi z niewinną miną, jakby chodziło o dobrą zabawę. – W czasie gdy pracowałam na oddziale patologii, naszą uwagę zwrócił szereg nagłych śmiertelnych przypadków, które razem z Robertem oznaczyliśmy hasłem SSD [1]. Wszystkie miały miejsce po pomyślnej operacji serca, po której większość operowanych pacjentów czuła się dobrze. We wszystkich tych przypadkach nie udało się ustalić anatomicznej przyczyny zgonu. Kilka spośród nich może by się jeszcze dało jakoś wytłumaczyć, ale w ciągu dziesięciu lat naliczyliśmy aż siedemnaście takich przypadków. Ten ostatni zmarły, którego sekcji Robert ma zamiar teraz dokonać, jest już osiemnasty.

Robert odłożył słuchawkę oznajmiając, że Jerry Donovan zaraz przyjdzie. Aby skrócić oczekiwanie, zaproponował gościom kawę; zanim zdążyli ją wypić pojawił się Jerry, który przede wszystkim uściskał serdecznie Cassi. Joan była mile zaskoczona tym, że Cassi pozostaje w tak przyjaznych stosunkach ze wszystkimi swoimi byłymi kolegami.

Jerry klepnął kordialnie Roberta po ramieniu i podziękował mu za telefon. Robert skrzywił się pod tym uderzeniem i przywołał na usta wymuszony uśmiech.

Joan pomyślała, że Jerry wygląda niechlujnie. Miał na sobie białą, wymiętą i poplamioną marynarkę, która wisiała na nim nieco krzywo, gdyż prawą kieszeń rozpychał czarny, ciężki notes. Na spodniach widać było wyraźne ślady krwi. Przy eleganckim Robercie Jerry wyglądał jak robotnik z masarni.

– Jerry kończył tę samą uczelnię, co ja i Robert – wyjaśniła Cassi. – Był jednak na starszym roku.

– Jest to różnica, której do dziś żałuję – zażartował Jerry.

– Chodźmy już – zaproponował Robert. – Zarezerwowałem dla nas jedną z sal prosektorium.

Robert wyszedł pierwszy, za nim podążyła Joan. Jerry przyłączył się do Cassi.

– Nie zgadniesz, kogo miałem przyjemność oglądać w akcji minionej nocy – rzekł Jerry, gdy oboje szli wzdłuż stołu z mikroskopami.

– Nawet nie próbuję – odparła Cassi, oczekując kiepskiego żartu.

– Twojego małżonka! Doktora Thomasa Kingsley'a.

– Naprawdę? A co ty robiłeś w sali operacyjnej? – zapytała.

– Nawet tam nie zaglądałem – odpowiedział Jerry. – Byłem na piętrze pooperacyjnym, gdzie usiłowałem dokonać reanimacji pacjenta znajdującego się teraz w prosektorium. Twój małżonek pojawił się na sygnał "kod". Byłem wprost zszokowany. Nigdy przedtem nie widziałem takiego zdecydowania w działaniu ze skalpelem. Rozciął pierś facetowi i przeprowadził masaż na otwartym sercu po prostu na łóżku. Czułem się oszołomiony. Powiedz mi, czy twój małżonek zachowuje się w równie imponujący sposób w domowych warunkach?

Cassi rzuciła mu ostre spojrzenie. Gdyby zapytał o to ktoś inny, nie Jerry, z pewnością by coś odpaliła. Ale przecież usłyszała tylko to, czego oczekiwała: kiepski żart. Po co więc robić problem? Puściła pytanie mimo uszu.

Nie zwracając uwagi na brak reakcji Cassi, Jerry ciągnął: – Tym, co wywarło na mnie największe wrażenie, było nie sprawne otwarcie skalpelem piersi zmarłego, ale decyzja, żeby to uczynić w pierwszej kolejności. Przecież jej skutki były już nieodwracalne. Nie wyobrażam sobie, jak można podjąć tak łatwo takie ryzyko. Ja często nie mogę się zdecydować czy zaaplikować pacjentowi antybiotyki.

– Chirurdzy przywykli do podejmowania tego rodzaju decyzji – odparła Cassi. – To dla nich chleb powszedni – w pewnym sensie sprawia im to satysfakcję.

– Satysfakcję? – z niedowierzaniem powtórzył Jerry. – Chociaż trudno w to uwierzyć, chyba jednak masz rację – inaczej nie mielibyśmy chirurgów. Być może największa różnica między internistą a chirurgiem polega na tym, że ten ostatni posiada umiejętność podejmowania nieodwracalnych decyzji.

Po wejściu do prosektorium Robert założył czarny gumowy fartuch i takież rękawice. Pozostali skupili się wokół leżących na stole, z wciąż jeszcze otwartą ogromną raną piersi, zwłok. Brzegi rany już nieco pociemniały i zaczęły zasychać. Jeśli nie brać pod uwagę sterczącej z ust rurki dotchawicznej, twarz zmarłego wyglądała spokojnie i pogodnie, oczy były zamknięte.

– Stawiam dziesięć do jednego, że to był zator płucny – z przekonaniem oświadczył Jerry.

– Nie dałbym więcej niż jednego dolara za tę diagnozę – odparł Robert, regulując wysokość zwisającego z sufitu mikrofonu przy pomocy nożnego pedału. – Sam mówiłeś, że pacjent był początkowo siny. Nie przypuszczam, żebyśmy stwierdzili zator. Jeśli nie myli mnie moje przeczucie, to nic nie znajdziemy.

Prowadząc badanie, Robert dyktował do mikrofonu: "Jest to dobrze zbudowany i dobrze odżywiony mężczyzna rasy białej, waży około siedemdziesięciu dwóch kilogramów, mierzy metr siedemdziesiąt osiem centymetrów. Lat czterdzieści dwa…".

Joan nie słuchała tego, co mówił Robert, lecz przyglądała się Cassi, która spokojnie piła kawę. Na samą myśl o tym, żeby zrobić to samo, Joan poczuła mdłości.

– Czy wszyscy inni zmarli wyglądali podobnie? – zapytała usiłując nie patrzeć w stronę stołu, przy którym Robert przygotowywał się do sekcji, gromadząc odpowiednie skalpele, nożyce i piłki do cięcia kości.

Cassi potrząsnęła przecząco głową. – Nie. Niektórzy z nich mieli sinicę, jak ten tutaj. Inni wyglądali na zmarłych w wyniku zatrzymania krążenia, jeszcze inni jakby zginęli w przebiegu niewydolności oddychania albo drgawek.

Robert naciął skórę zaczynając wysoko od ramion w stronę otwartej już klatki piersiowej, rysując w ten sposób na zwłokach jakby wielką literę "Y". Do uszu Joan dochodził zgrzyt ostrza na wewnętrznych strukturach kostnych.

– Czy operacje zostały należycie przeprowadzone? – zapytała Joan. Przymknęła oczy, słysząc trzask łamanych żeber.

– Zmarli przeszli operację serca, choć niekoniecznie z tego samego powodu. Sprawdziliśmy anestezję, czas perfuzji, czy stosowano hipotermię. Wszystko było w porządku. I to właśnie powoduje naszą frustrację.

– Rozumiem, ale dlaczego usiłujecie wszystkie te przypadki skojarzyć z sobą?

– Pytanie nie pozbawione racji – odparła Cassi. – To, o co pytasz, ma swoje źródło w mentalności patologa. Jeśli patolog dokonał sekcji zwłok i nie znalazł przyczyny zgonu, jest z siebie niezadowolony. Jeśli ma do czynienia z całą serią podobnych przypadków, czuje się wytrącony z równowagi. Żeby ją odzyskać, musi rozwiązać zagadkę.

Mimo woli Joan spojrzała na stół. Zwłoki Bruce'a Wilkinsona leżały jak gigantyczna otwarta książka, której kartki odkrywały lekarzowi tajemnice ludzkiego ciała. Joan poczuła zawrót głowy.

– Rozwiązanie tej zagadki jest konieczne – ciągnęła Cassi nieświadoma stanu, w jakim się znajdowała Joan. – Dzięki niemu można będzie uniknąć podobnych przypadków w przyszłości. W tej chwili natomiast mamy do czynienia z alarmującym trendem. Jeśli wcześniej ofiarami byli pacjenci w wieku mocno zaawansowanym i z bardzo złym stanem zdrowia – najczęściej pozostawali w stanie śpiączki – to ostatnio są nimi ludzie znacznie młodsi, z reguły poniżej pięćdziesiątki, oraz znacznie zdrowsi, tak jak to ma miejsce w przypadku Wilkinsona. – Joan, co z tobą? – Cassi w końcu spostrzegła, że jej przyjaciółka jest bliska omdlenia.

– Pozwól, że poczekam na zewnątrz sali – powiedziała Joan. Odwróciła się i skierowała ku wyjściu, ale Cassi chwyciła ją za ramię.

– Czujesz się niedobrze? – zapytała.

– Nic mi nie jest – odpowiedziała Joan. – Muszę tylko usiąść. – Szybko wybiegła z sali.

Cassi chciała również wyjść, ale Robert ją zatrzymał, żeby coś pokazać. Wskazał palcem siniak na powierzchni serca. – Co myślisz o tym? – zapytał.

– To prawdopodobnie skutek prób reanimacji – odrzekła.

– Przynajmniej w tym się zgadzamy – stwierdził Robert i ponownie skierował uwagę na system oddechowy i krtań. Zręcznie otworzył drogi oddechowe. – Żadnej przeszkody w oddychaniu. Gdyby była, wiedzielibyśmy przynajmniej, skąd się wzięła sinica.

Chrząkając znacząco, Jerry wtrącił: – A więc pozostaje tylko zator płucny. Byłem tego pewien.

– To był kiepski zakład – stwierdził Robert kręcąc głową. Starannie obejrzał główne naczynia krwionośne w płucach i samo serce.

– Pomosty naczyniowe są wszyte prawidłowo – stwierdził i cofnął się nieco, żeby Cassi i Jerry mogli też zobaczyć.

Biorąc do ręki skalpel, zwrócił się do Jerry'ego: – Teraz, doktorze Donovan, lepiej zrobisz wykładając pieniądze na stół. – Następnie pochylił się i otworzył arterie płucne. Żadnych skrzepów. Z kolei otworzył prawy przedsionek serca: ani śladu krzepnięcia krwi. W końcu przystąpił do otwarcia żyły głównej: napięcie wzrosło, gdy nóż zagłębił się w naczynia, te jednak również okazały się czyste. Nie mogło być mowy o zatorze.

– Klops! – zawołał Jerry ze złością.

– Jesteś mi winien dziesięć dolarów – oświadczył spokojnie Robert.

– Co, u diabła, mogło wyprawić faceta na tamten świat? – dziwił się Jerry.

– Nie sądzę, żeby udało się nam to ustalić – odrzekł Robert. – Po prostu mamy do czynienia z osiemnastym tego rodzaju przypadkiem.

– Uważam, że przyczyna zgonu delikwenta tkwi w jego głowie – oznajmiła Cassi.

– W jaki sposób doszłaś do takiego wniosku? – zapytał Jerry.

– Jeśli pacjent był rzeczywiście siny – tłumaczyła Cassi – a nam nie udało się ustalić żadnej przyczyny w cyrkulacji krwi i w oddychaniu, to przyczyna zgonu znajduje się w mózgu. Pacjent przestał oddychać, ale serce wciąż pompowało odtlenowaną krew. Stąd się wzięła sinica.

– Znacie stare lekarskie porzekadło? – zapytał Jerry. – Patolodzy wiedzą wszystko i robią wszystko, tyle że za późno.

– Nie pamiętasz najwidoczniej pierwszej części tego powiedzenia – zauważyła Cassi – więc ci ją przypomnę: chirurdzy nic nie wiedzą, ale robią wszystko, interniści wiedzą wszystko, ale nie robią nic. Dopiero potem jest mowa o patologach.

– A co z psychiatrami? – zapytał Robert.

– To proste: psychiatrzy nic nie wiedzą i nic nie robią! – roześmiał się Jerry.

Robert szybko kończył sekcję. Mózg po bliższym zbadaniu okazał się normalny. Najmniejszego nawet śladu skrzepu czy urazu.

– Tak więc? – odezwał się Jerry patrząc na połyskujące zwoje mózgowe Bruce'a. – Czy macie jeszcze, moi drodzy, jakieś inne pomysły?

– Na razie nie – odrzekła Cassi. – Może jednak Robert znajdzie jakiś dowód, że to był atak serca.

– Jeśli nawet udałoby mi się go znaleźć, nie wyjaśni to skąd się wzięła sinica – powiedział Robert.

– To prawda – zgodził się Jerry drapiąc się w tył głowy. – Być może pielęgniarka się pomyliła. Może facet był po prostu szary.

– Pielęgniarki na chirurgii serca są przeraźliwie dokładne – wtrąciła Cassi. – Jeśli mówią, że pacjent był siny, to z pewnością tak było.

– Wobec tego poddaję się – oznajmił Jerry, wyjmując z portfela banknot dziesięciodolarowy i wkładając go do kieszeni białej marynarki Roberta.

– Nie jesteś mi nic winien – powiedział Robert. – Przecież to były tylko żarty.

– Gówno – odpowiedział Jerry. – Gdyby okazało się, że to był zator płucny, wziąłbym od ciebie te pieniądze – stwierdził podchodząc do wieszaka, na którym powiesił swoją marynarkę.

– Winszuję ci, Robercie – rzekła Cassi. – Wygląda na to, że masz już przypadek numer osiemnaście. W porównaniu z liczbą wykonanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat operacji serca w szpitalu, jest to wcale pokaźna liczba. Dzięki tej sprawie masz szansę trafić do gazet.

– Dlaczego tylko ja? – zapytał Robert. – Przecież oboje się nią zajmujemy?

Cassi potrząsnęła przecząco głową. – Nie, Robercie. Cała ta sprawa od samego początku należy do ciebie. Poza tym, odkąd przeniosłam się na psychiatrię, nie jestem w stanie nią się zajmować.

Robert milczał ponuro.

– Głowa do góry, Robercie. Kiedy publikacja się ukaże, będziesz zadowolony, że nie musisz dzielić autorstwa z psychiatrą.

– Miałem nadzieję, że te badania skłonią cię do częstszego odwiedzania patologii.

– O to się nie martw – odparła. – Przecież wciąż tutaj przychodzę, szczególnie, gdy masz do czynienia z nowymi przypadkami SSD.

– Chodźmy już, Cassi – zawołał niecierpliwie Jerry, przytrzymując nogą otwarte drzwi.

Cassi musnęła wargami policzek Roberta i wybiegła z sali. Jerry zamachnął się na nią żartobliwie, gdy znalazła się w drzwiach, lecz ona nie tylko zręcznie uniknęła uderzenia, ale w przejściu zdążyła pociągnąć go za krawat.

– Gdzie się podziała twoja przyjaciółka? – zapytał Jerry poprawiając krawat.

– Chyba jest w gabinecie Roberta – odparła. – Powiedziała, że musi usiąść. Prawdopodobnie nie wytrzymała widoku pokrajanych zwłok.

Joan odpoczywała z zamkniętymi oczami. Gdy tylko usłyszała głos Cassi, stanęła na niepewnych nogach. – No i co ustaliliście? – starała się mówić rzeczowo.

– Niewiele – odrzekła Cassi. – Jak się czujesz, Joan?

– Nie spodziewałam się czegoś takiego – rzekła Joan. – Nie powinnam była tam chodzić.

– Gorąco cię przepraszam… – zaczęła Cassi.

– Nie bądź głupia – odparła Joan. – Przyszłam tu z własnej woli. Ale chętnie bym już wyszła, jeśli nie masz nic przeciwko temu.

Wszyscy troje skierowali się ku windom. Jerry pożegnał obie przyjaciółki i udał się do siebie schodami na czwarte piętro. Zbiegając po schodach w dół, pomachał im jeszcze ręką.

– Naprawdę bardzo cię przepraszam za to, że zmusiłam cię do przyjścia tutaj – odezwała się Cassi. – Jako stażystka patologii przyzwyczaiłam się już do sekcji zwłok i zapomniałam, że to może być dla kogoś bardzo przykre przeżycie. Mam nadzieję, że nie wytrąciło cię to zbyt mocno z równowagi?

– Do niczego mnie nie zmuszałaś – oświadczyła Joan. – Poza tym nie z twojej winy jestem taka nadwrażliwa. Czuję się wręcz zażenowana. Po sześciu latach studiów medycznych nie powinnam mieć takich problemów. W każdym bądź razie powinnam wiedzieć na co mnie stać i raczej poczekać w gabinecie Roberta. Zamiast tego zachowałam się głupio. Nie mam pojęcia, co chciałam udowodnić idąc tam z tobą.

– Sekcje zwłok były dla mnie początkowo dość trudnym przeżyciem – ciągnęła Cassi – ale stopniowo przyzwyczaiłam się. Jest wprost zdumiewające, do jak bardzo przykrych rzeczy człowiek się może przyzwyczaić, zwłaszcza jeśli ma do sprawy podejście intelektualne.

– Masz rację – przytaknęła Joan i żeby zmienić temat zapytała: – A propos twoich przyjaciół: czy Jerry Donovan jest żonaty?

– Sądzę, że nie – odparła Cassi naciskając ponownie guzik windy. – Kiedy był na uczelni, miał żonę, ale potem się rozwiódł.

– Znam tę historię – stwierdziła Joan.

– Nie mam pojęcia, czy obecnie z kimś się spotyka – oświadczyła Cassi. – Ale mogę się dowiedzieć, jeśli to cię interesuje.

– Chętnie wybrałabym się z nim na kolację – rzekła w zamyśleniu Joan. – Gdybym tylko była pewna, że inaczej się ubierze…

Cassi w lot chwyciła dowcipną uwagę Joan. Wybuchnęła głośnym śmiechem: – Widzę, że go doskonale rozgryzłaś – stwierdziła.

– Typowy lekarz – stwierdziła Joan. – A Robert? – zapytała zniżając głos, gdyż zdążyły już wejść do windy: – Czy jest homoseksualistą?

– Chyba tak – odparła Cassi. – Ale na ten temat nigdy z sobą nie rozmawialiśmy. Zawsze był bardzo dobrym przyjacielem – reszta jest nieważna. Zwykle krytykował moich adoratorów, a ja go słuchałam – dopóki nie spotkałam swojego obecnego męża – gdyż zawsze miał rację. Chyba jest zazdrosny o Thomasa, bo nigdy go nie lubił.

– Czy wciąż ma taki sam stosunek do ciebie? – zapytała Joan.

– Nie mam pojęcia – odparła Cassi. – To jest temat, na który nigdy ze sobą nie rozmawialiśmy.