Адвечная песня

Што задумаўся так, Мужычок?

Варта глянуць крыху весялей!

На! касу, малаток і брусок,

I сярпок на! для жонкі тваей!

Званцом шастае ўжо сенажаць,

Цецярэе жытцо і ячмень;

Час на гвалт і касіці, і жаць:

Не на тое настаў Пятроў дзень.

Час такі: ад зары да зары…

Калі ўздумаеш сілы жалець,

Дачакаешся гэткай пары,

Што прыпомніць табе гэта клець,

Што прыпомняць і дзеткі твае,

I скацінка прыпомніць твая,

А Зіма ж запяе, запяе,

Хоць памры — ні жыцця, ні пуцця!

Бяры ж, на! што табе я даю;

Спадкі мне адказала Вясна.

Ідзі працу збіраці сваю,

Сваё дзела даводзь да канца!

Што? куды ты мне кажаш ісці,

Лета яснае, жаць і касіць?

Лёгка песні такія вясці,

Але спробуй на дзеле пажыць.

Свой лажок я падчысціў вясной;

Сеяў шнур — у доўг даў магазын, —

Цяпер, глянь! луг занесен вадой,

Колас, глянь! ці ёсць цэлы адзін.

Еў, не еў, ці адзет, не адзет,

Да ўсяго я ахвотны ў людзей;

3 маёй сілаю лічыцца свет,

Чым жа, чым я на ніве сваей?

Не ўзнімаецца к працы рука:

Апрацівела гора, жыццё.

Эх ты, доля-бяда мужыка,

Ой ты, Лета, ой, Лета маё!

I не стыдна ж табе век-вяком,

Хоць і дуж, як той дуб векавы,

Вясці гутарку ўсё са плачом,

Ніжэй гнуцца павялай травы!

Нараканнем не зможаш бяды,

Хоць дзень, ноч наракай, небарак:

Шчасце ходзіць гады у рады,

Абмінаючы вёску ўсяляк.

Вось, як ведаеш, я ў цябе госць,

Не драмлі ж, як пад лавай тапор,

Заработкі ў дварэ, чула, ёсць,

Шнур збірай свой ды жыва у двор!

Двор я знаю даўно, ой, даўно!

3 году ў год я там сілу ўсю ўпёк;

Калі ж гляну, выходзіць адно:

Пуста хата, свіронак і ток.

Вынімала мне паншчына дух,

Зжыў яе — думаў, воля дасць хлеб,

I ці звёў, ці не звёў той ланцуг,

Як за паншчынай, бедзен і слеп.

I паехаў жа, братка ты мой…

Невялікі, знаць, толк выйдзе ў нас:

На! касу, серп — ваюй хоць з бядой!

Іду Восені выслаць наказ.