Hálfdanar saga Eysteinssonar

16. Hriflingr sagði Hálfdani til vegar

Nú er þar til máls at taka, sem Hálfdan konungsson er, at hann er nú gróinn sára sinna ok hefir fengit allan sinn styrk. Kemr hann nú at máli við þau karl ok kerlingu ok sagði, at sik lysti í burtu þaðan, ok spyrr eptir, hvat manna þat mundi vera, er hann hefði þangat sent til lækningar, eða hverjum hann mundi lífgjöf eiga at launa.

Hriflingr svarar: «Með því at ek treysti þér til drengskapar, þá má ek gera þér ávísun um, hvar hann er. Grímr heitir maðr, er ræðr fyrir austr í Kirjálabotnum. Hann er kappi mikill. Hann sendi þik hingat til mín. Mættir þú nú launa honum lífgjöfina, því at honum er nú þörf góðra drengja. Þar er nú kominn Hárekr konungr af Bjarmalandi, Úlfr inn illi ok Úlfkell snillingr ok vill hefna þeirar svívirðingar, er hann fekk í yðrum viðskiptum. Eru þeir nú á veg komnir með her sinn, ok er mér sagt, at Hárekr konungr vili fá fóstrdóttur Gríms, er Ingigerðr heitir ok er allra meyja fríðust.»

«Vel segir þú, fóstri minn,» sagði Hálfdan, «en þó er þat annat, at mér þykkir eigi minna á liggja, at þú segðir mér, hverr drepit hefði föður minn.»

«Glöggt má ek þér þat segja,» sagði karl, «sá maðr heitir Skúli, ok ef ek skal þér satt segja ok eigi ljúga at þér, þá er þetta sá inn sami Grímr, sem þér hefir líf gefit, ok er nú mikit undir drengskap þínum, er þit finnizt. En svá mikill kappi er Skúli, at fullskipat er hverjum manni, sem einvígi á við hann.»

«Kanntu nokkut at segja mér veg, þann skemmstr er,» sagði Hálfdan, «því at þangat vildi ek koma sem skjótast?»

«Torsóttir er hér flestir vegir,» sagði Hriflingr, «en á skipum má ekki fara skemmr en fimm vikur, ok er þat in mesta mannhætta fyrir sakir víkinga ok hermanna. Annarr vegr liggr it eystra, ok er þar þó at fara fjöll ok eyðimerkr, ok er þat langr vegr ok torsóttr ok óvíst, at fram komist. In þriðja leið er skemmst, ef hún tekst vel, því at hana má fara á þrem vikum, en margt er þar til tálmanar: Fyrst er skógr tuttugu rasta langr, er heitir Kolsskógr. Þar liggr spellvirki sá, er Kolr heitir, ok dóttir hans, er Gullkúla heitir. Engum er þeim lífs at vænta, er þau finnr. Annarr skógr er þaðan skammt, er heitir Klifskógr, fjögurra rasta ok tuttugu. Þar er spellvirki sá, er Hallgeirr heitir. Með honum er einn villigöltr, verri viðreignar en tólf karlar. Þar næst kemr á þann skóg, er kallaðr er Kálfárskógr, sextán rasta ok tuttugu. Þar fæst eigi til matar utan ber ok safi. Er þar sá spellvirki, er Selr heitir, ok með honum einn hundr stórr sem naut. Hann hefir manns vit ok er betri til vígs en tólf karlar. En er þú kemr af skóginum, fellr lögr austan af Kjölunum. Engi veit, hvar hann sprettr upp. Þat er þeira einna manna sund, sem bezt eru syndir, at leggjast yfir löginn, en þaðan er eigi langt til kastala þess, sem Skúli ræðr fyrir. Bæri þér ekki til dvala, þá væri nær hæfi, at þú kæmir þar, þá bardaginn ætti at vera.» Hálfdan bað hann búa ferð sína.

At morgni dags býr Hálfdan ferð sína. Gekk hann til kerlingar ok bað hana vel lifa. Kerling mælti mörgum fögrum orðum yfir honum. Tók hún þá undan höfðalagi sínu tötrabagga. Þar tók hún ór sax. Þat var fínt sem spegill. Sýndist honum eitr drjúpa ór eggjum þess. Hún sagði honum, at sá mundi jafnan sigr hafa, sem þat bæri, ok þat mundi eigi í höggvi staðar nema, ef vel er til höggvit. Hún tók eitt steinasörvi ok batt um háls honum ok bað hann þess, at þat skyldi eigi ór stað hrærast. Síðan kyssti hann kerlingu. Karl gekk á veg með honum ok sagði honum, hvert hann skyldi stefna. Hann gaf honum skikkjurakka sinn ok bað hann þar eptir fara, sem hann færi undan, ok fara aldri þá götu, sem hann vildi eigi fara, ok kvað hann kunna at forðast byggðir þeira illvirkjanna.

Hálfdan kvað ekki spellvirkja verða sér at bana, – «en ef þér verðr féfátt, þá vitja þú til skálanna, því at ek mun ekki með mér bera, þó at ek gæta kleimt einhvern þeira.»

Síðan skildu þeir karl, ok bað hvárr vel fyrir öðrum.