La perdiĝinta krozŝipo

S E S A Ĉ A P I T R O

Rustulo estas kontenta pri la akcepto. Sed li ne povas defendi sin kontraŭ la angla plano de manovro. Matroso kaŭzas grandan problemon. Ronda tablo anstataŭ pendingo. Vero eĉ tiam gravas, se ĝi havas nenian sencon. Oni registras tion en protokolo.

La haveno de Ranguno situas ĉe la pordego de Birmo, en la golfo de la disvastiĝanta enfluejo de la rivero Irrawaddy. La sola eŭrop-karaktera parto de la duon-sovaĝa loko estas la promenejo sur la bordo, konstruita el flava sablo kaj prem-kompaktigitaj gruzelpecoj, borderita per palmoj kaj agaveoj. La garnizono de la fortikaĵo de Ranguno alviciĝis sur tiu promenejo. Oni metis apartajn, grandlumintensajn lampojn super la vojon pro tiu okazo. Antaŭ la alviciĝintaj legianoj staris kvar oficiroj, samtiel senmove, kaj iomete antaŭ ili senceremonie kolonelo Lorien, la komandanto de la fortikaĵo. Dekstre de ili estis la orkestro, la kliko de la legiana regimento, kaj malantaŭ la kordono staris amaso da gapantaj, duonnudaj indiĝenoj. Ĉe la turniĝejo de la golfo subite aperis „Radzeer”, lukse prilumigite, kun la alviciĝinta personaro. La kaporalo kaj la unua oficiro staris antaŭ ili. Sur la komandponto estis videbla la kapitano kun siaj ĉiuj ordenoj, apud li en parad-uniformo Earl, populara pro sia ankoraŭ infaneska eksteraĵo, kaj belstatura, ruĝhara stab-kapitano.

Unu bruo, kaj la legianoj mansalutas rektiĝinte. La du oficiroj eltiras sian glavon kaj rigardas dekstren, la kapitano levas sian manon al la ĉapo, kaj la tabulo kun portetoj restas tiel. La militorkestro komencas ludi la anglan himnon. La brila krozŝipo proksimiĝas malrapide kun la neĝeblanka, personara spaliro, la kapitano kaj la du anglaj stab-oficiroj staras senmove, mansalutante. La larĝaj akordoj de la himno forsonas…

Bum!.. Bum!.. Du honoraj kanonpafoj de la krozŝipo „Radzeer” tremigas la aeron. Kvar francaj militavidiloj, senditaj por akcepti ilin, malalte rondflugante bruas super ili. Rustulo flustris emociiĝinte:

— Nenie oni ankoraŭ akceptis min tiel…

La Bubo ne povis diri eĉ unu vorton pro timo, kaj Fred la Malpura nun ĉi-foje sentopleniĝis sub la efiko de malnovaj, agrablaj memoroj. Poste li kriis en la paroltubon, la motoro de la krozŝipo, veturanta per duon-vaporo, komencas blovzumi, haltadi, anheli, la unua oficiro krias mallongajn komandvortojn, ĉen-grincado, la ankro plaŭdegas, oni ĵetas ŝnuregon sur la bordon, la ŝipo retroiĝas malrapide, fine la ponteto glitas ruliĝante.

La orkestro komencas ludi Marseillaise-on. Aŭdiĝas akresona komandvorto, kaj ili ĉiuj denove rektiĝas.

…Earl kaj la kapitano, kiujn oni translokigis provizore en la hermetike fermeblan municiejon, serioze aŭskultis la piedtamburadon super ilia kapo, la muzikon kaj la kanonpafojn. El tio estos tre ĝena skandalo.

Lia ekscelenco kaj la kapitno akceptis la komandanton kaj la centestron, rapidantajn sur la ŝipon en la lukse ornamita manĝoĉambro, kie matroso alportas refreŝigilojn kaj sandviĉojn. Apopleksio ĉirkaŭas ilin pro la varmego, sed la kapitano (laŭ la reglamento ne koncenanta la koloniojn) portas blankajn gantojn. Eble li estas konservativulo. Mirinde, sed li ne demetas sian rajdbastonon eĉ por momento. Dum manĝado ĝi estas malantaŭ li sur la seĝo. Earl estas ĝuste tia, kiel ili imagis lin laŭ la priskribo. Vere neniu povus aserti pri tiu maldika, belaspekta infano, ke li estas eminenta soldato kaj diplomato. Ili paroli duonhoron pri la maro, pri la ciklono, Earl estis rezervema kaj silentema, sed la kapitano ŝajnis amuza, afabla homo.

La anglaj radiostacioj — diris la komandanto — serĉas ian malaperintan ŝipon de tagoj. Kiel ĝi eblas?

— Ni ne scias — respondis Rustulo. — Anglio havas multe da militŝipoj, kaj ili rimarkis dum la lasta inventarado, ke unu ŝipo mankas. Ĝi perdiĝis.

Ili ridis bone pri la amuza kapitano kaj konstatis en si, ke li solvis la tiklan demandon per lerta ŝerco. Poste la komandanto tute ne menciis la ĝenan aferon, li diris koran adiaŭon al la anglaj oficiroj kaj forlasis la ŝipon.

…”Radzeer” post nelonge ekveturis sur la rivero supren por atingi la finan celon de sia vojo, Mandalay-on.

La akcepto en Mandalay superis eĉ la antaŭan. Nudpieda, ruĝ-uniforma, Birma kompanio, paradvestitaj legianoj, kaj kompleta eskadrono de spahioj sur ĉevaloj atendis la defion de la alvenintaj altranguloj. Oni pafis kvincent raketojn en la aeron, kiam „Radzeer” aperis, la tondro de la dek du kanonpafoj de la fortikaĵo interrompis la akresonan bruon de la motoroj de la malalte rondfluganta, akompananta aviadil-svarmo. Trumpetado… Angla himno… „Radzer” kanonpafas trifoje… Marseillaise, kaj la krozŝipo albordiĝas. Sur la bastionoj de la fortikaĵo de Mandalay ĉi-momente verdaj, ruĝaj kaj flavaj bengalaj artfajraĵoj prilumas la murojn. La varmego estas sesdek celsiusgradoj. Palmoj kun grasaj folioj langvore pendigas sian kapon, kaj la krokodiloj de la rivero Irrawaddy fuĝas timiĝinte de antaŭ la festenodiboĉo. La enirponteto ruliĝante frapiĝis al la bordo, kaj la altrangaj gastoj afable salutas la oficistaron, rapidantan por akcepti ilin. Ĉiu scivoleme rigardadis la mondfaman, ankoraŭ duone infan-aspektan militistan diplomaton, kiun oni nomumos vicreĝo de iu provinco de Birmo kun la konsento de Anglio kaj Francio. Li estas ĝuste tia, kiel oni priskribis lin. Kiel ia belaspekta bubo. La ora, pompa uniformo preskaŭ mortpremas lin, en kies mezo estas la Ordeno de Ĝartero. (Kalikata negocpartnero ŝteligis tion el la hotelo Stamford de sur la parada uniformo de angla duko, laŭ la deziro Fred la Malpura, ĉar ĝi ne torviĝis en lia sortimento.)

Paradmarŝo!

La tero tremis sub la mondfama, longpaŝa paradmarŝo de la legio. Tiu ne povas imagi la defiliron, kiu ne vidis ĝin. Dum ties ekzercado ĝenerale kelkaj rekrutoj mortas. Post ili laŭ la raŭka sono de trumpeto nudpiedaj batalantoj trotas saltetante, tenante sian fusilon super sia kapo, malantaŭ ili marŝis tri tamburistoj konstante pumbatante. Baldaŭ (ĉiu rigardo dirketiĝas al la Bubo) pretergalopas la regimento de spahioj. Ilin sekvas la senegalaj ĉasistoj kun verda roverso, kiuj apogas sian fusilon al la ŝultro, kaj ties kolbo estas en ili manplato, ili svingas sian maldekstran manon ĉiupaŝe, kaj la nigraj kapoj turniĝas al la Bubo.

La komandanto vidis bone, ke ŝvito brilas flave sur la vizaĝo de la juna „kolonelo” en la sufoke varma, senaera vespero, kaj li ĝemas laŭte. Tial li diras nur kelkajn vortojn, kiujn la Bubo, kolektinte ĉiun sian forton, dankas per du antaŭe encerbigitaj frazoj, poste „Earl„sidas en aŭtomobilon kun la generalo, la ruĝhara stab-kapitano kun la urb-komandanto sidas en alian aŭton, kaj la konvojo ekveturas al la guberniejo.

La du altrangaj soldatoj, garditaj en la hermetike fermitan deponejon de „Radzeer”, iradis tien-reen pale. Ili aŭdis la bruon, la pafojn kaj la paradmarŝon. Dio mia! Kia mond-skandalo estos, se malkaŝiĝos tiu friponaĵo. Kaj ĝi baldaŭ malkaŝiĝos.

La mortiga klimato de Birma preskribas alian etiketon ol la kutima. Longdaŭraj supeoj, tostoj, solenaj kunvenoj ne estas ĉi tie. La vesperfestaj kostumoj tre rapide malsekiĝas pro la ŝvito, ne eblas kaj ne estas proponinde manĝi multe, nek interkonsiliĝi en uniformo. Ĉiutage ok-dek horojn dense kaj torentante pluvegas, poste la varmego sesdek-sesdek kvin celsiusgrada kovras ĉion per vapor-nubo, kiel la tero elspiras la humidon en formo de vaporo. Ĉar la grundo de jarmiloj estas putranta humo, tiu elspirita vaporo estas plenda de sulfurhidrogena, amoniaka, fetora, malsaniga odoro. Ĝi estas distordita, idiota parto de la mondo, la arboj havas strangajn formojn, la luno aspektas, kiel gondolo, ĝia konveksa parto estas malsupre, la indiĝenoj similas al skeletoj, ili estas pigraj, lacaj. La artikoj, la suturoj reagas per reŭmatika lancino al la humida, peza atmosfero, kiu faras la araneaĵ-similan, nebulan haloon ĉirkaŭ la koloraj lampionoj eĉ pli vaporbanejeska. Ankaŭ en serena vetero pigraj gutoj falas de sur la domtegmentoj, ĉiu ferobjekto estas humida, kaj neniam sekiĝas la elpendigita, lavita tolaĵo. Kiam alvenas nova oficiro, li vidas kun miro, ke la razilklingo, kiun li pakis en bonega stato antaŭ du tagoj sur la Hinda oceano, nun ĝi estas rusta.

Mi devas rakonti ĉion ĉi, ke la leganto komprenu la bonŝancon de la du rezolutaj soldatoj. La vespermanĝo, kiun oni devis partopreni en altkoluma uniformo, okazas fulmrapide. La pladoj konsistas el kelkaj facile digesteblaj manĝaĵoj, la tosto fare de la genaralo estas nur unu frazo, por ke oni ne devu longe respondi, kaj kiel la ajdutanto de la generalo antaŭe atentigis Earl-on, li ne kondutas malĝentile, se li tuj reiras en sian ĉambron post la vespermanĝo. Ĝi ne nur plaĉas, sed oni postulas tion de la gastoj. Post unu horo la gasto rajtas aranĝi akcepton por konsumi „deserton” en sia smoking-room. La „deserto” estas kutimo en la kolonio. Oni servas dolĉaĵon kaj nigran kafon pro kelkaj homoj, en la tiel nomata smoking-room, apartenanta al la apartamento. Ĝi estas fumadejo, meblita per klub-foteloj, kun kelkaj elektraj ventoliloj, kiuj konstante turniĝadas, sed ili ne freŝigas la aeron, tiuj nur kirlas nove-denove la lavĉifon-odoran varmegon. En la smoking-room ne estas preskriboj. Post la vespermanĝo ĉiu ŝiras de sur si la devigan uniformon, banas sin, surprenas leĝeran silkan aŭ tolan vestaĵon, kaj kiu ricevis inviton por partopreni la deserton, tiu alvenas tiel.

La adjutanto faciligis en ĉio la situtacion de la Bubo, li havis la nomliston de tiuj kvin homoj, kiujn ili devis inviti, li mem entreprenis aranĝi ĉion, ĝis la gastoj alvenos. Oni disponigis veran vestaĵaron por la Bubo, plenan de smokingoj kaj piĵamoj. Rustulo estis en la najbara apartamento, kaj li interkonsiliĝis kun sia ruĝhara amiko antaŭ la komenco de la deserto, kiu fajfante rigardadis sin en la spegulo. Ĝi estis la sola, granda, tikla punkto de Rustulo: la infana vanteco. Sed li faris tion kare kaj infanece. Li ne povis satiĝi per la helbruna, delikata, tola smokingo, kiu pompe sidis sur li. Li metis ĉielbluan silkan tukon en sian supran poŝon, kiu memorigis kun ĝiaj steletoj pri la melodio de Yankee Doodle, kaj la Bubo devis konduti plej aplombe, ke Rustulo demetu la blankajn gantojn kaj la rajdbastonon, kiuj nur malpli konvenis al lia vestaĵo.

— Mi petas vin, vi estas vere abomeninda kun tiuj ĉiamaj pretekstoj! Kion valoras angla stab-kapitano sen radbastono? La surmeto de gantoj certe estis en la reglamento, kiuj oni ŝtelis en Kalikato speciale por ni.

— Sed tio ne koncernas la koloniojn. Rustulo, estu serioza! Terure, kion ni faris. Ni arestis altrangajn, angalajn oficirojn, ni ŝtelis krozŝipon, ni trompis nacion…

— Ĉu mi helpu al vi plori? Ĝi okazis.

— Kiel vi volas liberigi mian fraton?

— Mi ne scias. Eble ni kanonpafigos Mandalay-on. Hodiaŭ vespere ni jam povas fari nenion. Hodiaŭ ni tamen devas priparolis la operaciojn. Rimarku bone infano mia, unue estas la devo, nur poste sekvas la privata afero.

— Eldirinte la unuan vorton oni vidos, ke ni ne havas eĉ konjekton pri la milit-taktiko.

— Mi ne dirus tion en via situacio. Ĝis nun ankaŭ Napoleono povintus envii nian stategion. Vi atentu nur tion, infano mia, ke vi parolu tre malmulte kaj tre supereme. Ankaŭ lia ekscelenco estas tia. Diru ĉiam tion: „Mi, sinjoroj, mi kredas la pacan aranĝon de la aferoj.” Aŭ, se vi ne komprenas ion: „Jes, jes, sed nia unua celo tamen estas sidi al ronda tablo.” Ĉar kiel mi komprenis el la vortoj de lia ekscelenco, multe da aferoj dependas de tiu meblo.

La suboficiro, staranta ĉe la pordo anoncis la gastojn. La generalo, la komandanto, kapitano, majoro kaj civila sinjoro venis, nome Muriel, kiu estas emerita kapitano, la gvidanto de la Sekreta servo. Ili ĉiuj portis leĝeran, tolan vestaĵon. Post nelonge aperis du grumoj, kunportante cigarojn, cigaredojn, nigran kafon kaj dolĉaĵojn. Ili babilis pri indiferentaj aferoj. La Bubo sentis, ke la gastoj devas komenci la efektivan interkonsiliĝon. Sed kiel? Li vidis, ke la oficiroj estas iomete maltrankvilaj.

— Karaj amikoj — li diris fine, imitante la iom langvoran korpopozicion kaj la leĝeran, mallaŭtan voĉon, viditan ĉe lia ekscelenco. — Nun ni preterlasu ĉiun formalaĵon, vi ne estas gastigantoj, kaj mi ne estas gasto, anglaj kaj francaj oficiroj sidas kune, nu, sinjoroj, ni informu unu la alian!

Li sentis, ke ĝi sukcesis. La okuloj de Rustulo ekbrilis, kiel slogantabulo. La generalo tuj leviĝis de sur sia loko kaj komencis promeni kun krucitaj brakoj, profundiĝinte en siaj pensoj. Fine li ekparolis:

— Ĉu ni parolu pri generalo Kvang? — li haltis, poste li daŭrigis: — Aŭ la historio de Thomas Leven estu la unua?

Mallonga paŭzo. Per sekunda senmoveco la du amikoj provis denove ekvilibriĝi anime post la plena trafo de la deklaro. Fine Rustulo ekparolis.

— Mi opinias, ke ni rapide trapasos tiun historion, rilate Leven-on, kaj tiam ni povos turni nian ĉiun energion al pli gravaj temoj.

— Nu do — diris la generalo. — Sinjoro majoro Lafayette, kiu procedis pri la afero, referos. Ne ni estas kulpaj pro la malsukceso, ĉar la militistaj inventaĵon de niaj ŝtatoj estas komunaj, la afero do estis samtiel grava por ni, kiel por Anglio.

— Mi rakontos la historion mallonge — komencis la majoro. — En Ĝibutio ni enŝipigis Thomas Leven-on kaj la rekrutojn de la kompanio la unua por veturigi ilin al Ranguno. Laŭ la oficiala letero de la angla ministerio pri militaj aferoj, tiam li estis ĉe la trupunuo, sendita al la komencitaj operacioj en Malantaŭa Hindio. La trupunuo revenis antaŭ unu jaro, kaj Thomas Leven kuŝis en la hospitalo pafvundita je la kapo…

— Ĉu via ekscelenco petas galson da akvo? — demandis la kapitano la Bubon.

— Jes… — diris la knabino mallaŭte, poste ŝi tunis sin al la ofociroj trankvile, ridetante, — la pasinta ciklono iomete suferigis min. — Ŝi trinkis kelkajn glutojn, ekfumis cigaredon kaj ĝemis. Tiel ŝi denove reakiris sian trankvilon. — Daŭrigu, sinjoro majoro!

— Membro de la Sekreta servo, vestita per legiana uniformo faris la unuan pridemando antaŭ ses monatoj. Dum semajnoj li amikiĝis kaj pagis ĉion al Leven, sed li eksciis nenion de li. Poste ni insiste pridemandis lin, ni provadis per promesoj, minacoj, sed vane, tiu homo neas persiste. Li deklaris, ke li ne havas kaj ne havis inventaĵon. Bedaŭrinde ni devintus uzi inkviziciajn rimedojn. Ni trovis nenian eblecon procedi en tiu afero kontraŭ eminenta soldato, kiu vundiĝinte ricevis ordenon pro sia kuraĝo.

— Nun kie troviĝas tiu homo? — demandis Rustulo.

— Temas ĝuste pri tio… Lastatempe ni provis ion — diris la majoro ridetante. — Ni postenigis lin al la marĉo, situanta proksime al Mandalay por supergardi la punitajn indiĝenojn. Ĝi estas vere posteno. Ni promesis al li private, se kiel ajn li volas vendis sian inventaĵon al Anglio aŭ al ni, ni tuj deŝanĝos lin. Sed tiu homo estas tre malmolnuka, kaj jam du monatojn li eltenas la marĉon, la milionojn da moskitoj.

— Mi patas ankoraŭ ion da akvo… Dankon… — La Bubo turnis sin al la generalo: — Eble li estos pli parolema kun ni, kiuj estas liaj sampatrujanoj.

— Bona ideo — diris Rustulo, — morgaŭ mi vivitos lin persone, kaj eble, se sinjoro majoro donus al li unutagan libertempon, mi regalus lin grandsinjore. Ekzemple, ni promenus en la urbon, poste kvazaŭ hazarde mi invitus lin por rigardi la korzŝipon, tie estas kelkaj oficiroj, kiujn li konas persone, kaj tiel ni povus pli facile atingi ion ĉe li.

— Estus bonege, se ĝi sukcesus — diris la kapitano. — Vi ne devas iri al li. Mi simple orodonos venigi lin en la fortikaĵon.

— Ne, ne… — protestis Rustulo ridetante, — ĝi ĉiuokaze forte impresos lin, se li ĝuste gardostaros, kaj mi konvinkos la gardestron, ke li forpermesu lin kun mi.

— Laŭ via bontrovo.

Rustulo poste klarigis al la Bubo, kial li faris tion. Se oni venigos Thomas Leven-on ne la urbon, kaj li ekvidos sian fratinon iel, li ne povus subpremi sian surpizon, kiu eble kaŭzus nian pereon. Kaŝe li timis eĉ tion, ke nek la Bubo estus sufiĉe forta, se oni subite alkondukus ŝian fraton, neniu scias, en kia terura sanstato.

— Nun, se vi deziras — ekparolis la generalo, — ni povas transiri al la afero de generalo Kvang. — Li elprenis mapon, kaj montrante sur punkton, li diris al Rustulo. — En tiu sektoro ni povus komenci la ofensivon el komuna operacia bazo.

Rustulo kliniĝis antaŭen, kaj li time rigardis la iom harkovritan, dikan montrofingron de la generalo.

— Proksimume ni konsentas pri tio — li diris poste, kuntirinte siajn brovojn. Dume li maltrankvilis, ĉu oni ne faris denove al ili ian friponaĵon, kiel la kapitano per la sangoguto kaj per la vitroj.

— Ĉiuokaze ni devas agi rapide — diris Muriel, la gvidanto de la Sekreta servo, — tri semajnoj estas survoje tre granda transporto de armiloj, kaj antaŭ ol ĝi atingus la landlimon, ni devas surprizataki Kvang-on.

— Des pli urĝe — interrompis la kapitano, — ĉar Morrison Snyder, tiu usona kanajlo, kiun financas la japanoj, li kaŝiĝas ie en la profundo de la arbaro kun granda trupo da banditoj. Mi scias tiel, ke li intertraktas kun Kvang. La japanoj nun havas la intereson fari kaoson ĉi tie, nu se Morrison aliancas kun Kvang, kaj oni transportas la armilojn, tiam eksplodos ribelo en la tuta Malantaŭa Hindio

— Ĉu tiuj du friponoj jam interkonsentis? — demandis Rustulo.

— Tio certas, ke ili ne ĝenas unu la alian, sed iliaj hordoj ankoraŭ ne unuiĝis. Kaj la starpunkto de Kvang ne estas travidebla.

— Mi persistas ĉe la ronda tablo — diris la Bubo, kiam ĉiu rigardis sur lin. — Eble ni sukcesos atingi rezulton pace.

— Mi ne fidas tion — respondis la generalo. — La tempo estas tre mallonga, ĉar ni devas fini la traktadojn, antaŭ ol la transporto de la armiloj alvenos. Ni invitis Kvang-on, sed kompreneble li ne venis. Laŭ via peto ni sendis delegiton al li, kaj ni sciigis, ke lia ekscelenco vizitos lin. Li mesaĝis, ke li atendos lin.

— Bedaŭrinde — diris Rustulo — ni ne povis malkonsili lian ekscelencon pri tiu plano.

— Ne — ekparolis la Bubo, ĉar li tuj komprenis, ke nun li reprezentas la veran starpunkton de Earl. — Laŭ mia opino ĝis tiam ni ne devas preni armilon, ĝis estas eblo pace interkonsenti. Mi devas paroli kun Kvang.

— Ĝi estas tre danĝera kaj malfacila entrepreno. Ni ne povas certigi trupon por la gardo de via ekscelenco, ĉar ĝi ja estus al Kvang kiel ruĝa drapo, kaj iri kun kelkaj akompanantoj al tiu nekonata parto de la ĝangalo…

La suboficiro envenis:

— Matriso serĉas lian ekscelenco Earl of Sudessex de sur la krozŝipo „Radzeer”.

— Eh, kion li volas… — diris Rustulo iom malcerte, ĉar li sciis, se iu lia komplico venas ĉi tien, tiam estas problemo. — Enlasu lin!

La matroso envenis kaj mansalutis:

— Mi anonciĝas obeeme.

— En la ĉambro ĉiu okulo direktiĝis al la rekte staranta maristo, portanta neĝeblankan uniformon.

Tiu homo estis lia ekscelenco Earl of Sudessex.

Li fuĝis tre sagace. Kiam pasis la festo de ilia alveno, aŭdiĝis la orodono de Fred la Malpura sur la komandponto:

— Bieron!

Oni akceptis la ordonon kun ĝenerala ovacio. Ĉar tre malmulte da biero estis sur la korzŝipo, tial nur tre malofte, pro solenaj okazoj oni spilis bareleton. Fred trovis la okazon solena. Por iom gajigi la malĝojajn arestitojn en la bilĝo, li persone akompanis matroson al ili, kiu kunportis du kurĉojn da biero sur pleto. La kapitano rigide rifuzis ĉiun temon por gajeco, sed la princo komprenis, ke li agos plej saĝe en tiu situacio, se li trinkos kruĉon da malvarma biero. Pro distreco li eĉ levis sian kruĉon al la kapitano.

— Ĉu via ekscelenco havas ian deziron? — demandis Fred la Malpura galante, ĉar lia uniformo faris lin grandanima.

— Jes. Mi ŝatus, se vi sendus mian matroson por servi min, kaj mi garantias per mia oficira honorvorto, ke li ne fuĝos, dum li iros al la kurirejo. — Ĉar la du matrosoj, arestitaj kun la princo, estis fermitaj en la bilĝo. Fred sciis bone, ke li povas fidi la honorvorton de la kolonelo, li do ordonis venigi iun arestiton por la servo de la oficiroj. Tiu matroso portis nigran kafon kaj akvon kun glacio al ili el la kuirejo. Oni permesis, ke li iradu libere. Li devas observi la honorvorton de sia superulo.

La matroso ne fuĝis, sed la kolonelo ne donis sian honorvorton, ke li mem ne fuĝos. En la kajuto li surmetis la vestaĵon de la matroso, li rapdis sur la malluma koridoro kun la pleto, plena de glasoj, kaj en favora momento, tra la aerumfenestro, kiu estis en la farun-deponejo, troviĝanta malantaŭ la proksima kuirejo, li malsuprengrimpis en ĵonkon.

Tiel alvenis Earl, kiel matroso, fine de la strategia konsiliĝo, en la gastoĉambron de la fortikaĵo.

Earl staris tie en perfekta, neĝeblanka, matista uniformo en rekta atentopozo, nur en liaj okuloj brili io stranga, triumfa gajeco. La du amikoj estis senmovaj pro la konsterniĝo de la okazaĵo. La oficiroj rigardis al la pordo kun ia leĝera scivolemo, ili eĉ konjekton ne havis pri la decida signifo de tiu momento.

— Mi raportas obeeme — diris la matroso denove, — alvenis radio-informo je la demando de via ekscelenco, kio okazis al „Balmoral.

— Rustulo per leĝera movo etendis sian manon al sia malantaŭa poŝo. Earl ne preteratentis tion.. Li siis bone, ke tie estas verŝajne grandega revolvero Colt. Poste la ruĝhara kapitano, per ia mallaŭta, langvora, melodia voĉo diris al la matrozo, staranta en la pordo:

— Eliru, infano mia, la interkonsiliĝo baldaŭ finiĝos, atendu tion. Mi esperas, ke la sorto de „Balmoral” ne ŝanĝiĝis malbona.

— Mi raportas obeema, mi ne scias tion — respondis la matroso kaj eliris.

— Mi petas vin… — diris la Bubo langvore — la klimato ankoraŭ estas iom nekutima por mi, tial mi opinias, ke ne okazos malfruo, se ni prokrastos la interkonsiliĝon ĝis la morgaŭa mateno, kaj ankaŭ al finan decidon.

— Via ekscelenco tute pravas — diris la generalo, — post la longa vojaĝo kaj la solenaĵo sufiĉas, kion ni sukcesis pritraktis. Morgaŭ antaŭtagmeze ni havos la feliĉon renkontiĝi denove kaj interkonsenti pri la urĝaj farendaĵoj.

— Rilate la aferon de Thomas Leven mi orodos al la gardestro — diris la majoro. Reciprokaj soldata-salutoj, manprenoj… la gastoj foriris, kaj Rustulo diris al la grumo, kiu senservicigis la tablon:

— Fracĵo, sendu al mi tiun matroson, poste lasu ĉion sur la tablo, kaj iru dormi!

Enveninte la princo fermis la pordon, senvorte okulmezuris la du amikojn, elprenis cigaredon, longe batetis ĝin al ties skatolo, ekfumis kaj sidiĝis.

— Nu, belaj birdoj? Kio okazos nun?

— Skandalo — respondis Rustulo flegme. — Oni emeretigos kelkajn francajn kaj anglajn admiralojn, la mondo ridos pri Anglio dum jarcentoj, ni estos pendumitaj, poste oni faros filmon pri ni.

Estis silento. Rustulo dume pensadis pri la okazaĵo kaj provis utiligi la singardemon de Earl, kiel li traktis la aferon ĝis nun. Hoho! Ŝajnas, ke nun jam ne estas tiel simple malkaŝi ilin. Probable sekvos intertraktadoj. Ĉiuokaze Earl havis ian kaŭzon ne tuj malkaŝi ilin.

— Finiĝis la bela milit-ludo, sinjoroj — diris Earl.

— Mi ne kredas tion — respondis Rustulo, — bedaŭrinde ni ne povas fini la ludon. Ĝi kaŭzas gravan problemon al mi, kiel mi povus eltiri vian ekscelencon kaj Anglion el tiu kaĉo.

— Amiko mia — rimarkis lia ekscelenco, — mi havis tempon lerni, ke mi estimu vian impertinentecon, sed nun mi opinias, ke helpos nenia blufo.

— Vidu, ekscelenco, ni parolu unu kun la alia sincere. Via eminenta militista kariero bezonas multe pli da danĝero kaj laboro, ol fiaski pro tiu ridinda historio, kaj nek al Anglio ĝi estos agrabla. Fine ja ni ridindigis tutan nacion sub angla standardo. Sendepende de tio, via ekscelenco scias ankaŭ tion, ke tiun societon oni ne povas simple kapti sur „Radzeer”, kaj vi estis tre saĝa, ke vi decidis tiel, cetere multe da sango estintus verŝita, unuavice tiu de sinjoro kapitano Bradford. Nun do ni ne provu timigi unu la alian. Ni traktadu inde al politikistoj!

— En ordo — diris la princo ridante, — sed mi atentigas vin: mi ne povas liberigi vin de la puno, mia potenco ne estas tiel granda, ke mi indulgu vin.

La kaporalo enpaŝis. Kiam li malfermis la pordon, Sudessex jam ekstaris, kvazaŭ li estus antaŭ sia superulo.

— La unua oficiro de „Radzeer” volas paroli kun via ekscelenco — raportis la kaporalo.

— Li envenu! — La kaporalo foriris. La ĉefkuracisto enpaŝis. Li aperis timeme en la ĉambron kaj haltis senvorte antaŭ la societo.

— Nu, kio okazis fraĉjo? — demandis Rustulo. — Vi aspektas malsana. Ĉu la klimato nocas?

— Mi venis por vi. La ŝipo estas ekveturonta. Ni havis tiun planon, se oni kaptos vin, ni ultimatos al lia ekscelenco, ke ni pafruinigos Mandalay-on dum dek minutoj, se oni ne lasos vin ĉiujn libera.

— Bela societo — diris la princo trankvile. — Dudek homoj ribeligas tutan mondparton, ili arestas ĉefstabon kaj volas pafruinigi urbon… Atentu min, amiko mia. Reiru sur la krozŝipon, raportu tie, ke nenio malbona okazis al viaj kamaradoj, ili estu paciencaj kaj faru nenian stultaĵon.

— Reiru, kaj diru al la homoj, ke ni ĉiuj sendifekte atingos la vastan maron. Mi garantios tion.

— Mi ne — diris la princo.

— Kun via permeso: mi jes. Kaj diru al ili, Ĉefkuracisto, kiu kuraĝos ekpafi per kanono, mi vangofrapados tiun. Vi povas foriri.

— Tamen — diris la Ĉefkuracisto signifoplene — ni atendos vin per la krozŝipo, kaj estus bone, se vi donus vivsingon en ĉiu horo, cetere eblas, ke ni tamen detruos tiun kabanaĉon.- Li mansalutis kaj foriris.

— Unuavice raporotu — diris la princo, kiam li residis en la fotelon, — kian stultaĵon vi faris ĝis nun en mia nomo?

— Mi pensas, ke nenian. — Rustulo diris ĉion, kion vi priparolis. — Tio okazis. Krome oni diris kelkajn fremlandajn esprimojn: sektoro, operacio kaj ceteraj, pri tiuj mi konsentis kun ili, sed se estas bezonate, mi nuligos ĉion ĉi morgaŭ.

— Ĝis nun vi ne faris gravan problemon. — Poste li iradis tien-reen enpensiĝinte. — Se Morrison Snyder venis ĉi tien, tiam la mano de la japanoj estas en la afero. Ni devas agi rapide.

— Ekscelenco — diris la Bubo, — morgaŭ antaŭtagmeze mi devas liberigi mian fraton. Mi venis el Londono,kaj vi scias bone, inter kiaj suferoj kaj danĝeroj. Mi ne iros hejmen sen mia frato.

Earl rigardis la malgajan, lacan Bubon kun kompato.

— Nun estas riskataj pli gravaj interesoj ol familia afero. Mi povas proponi nur tion, reiru sur la ŝipon, kaj savu vian haŭton, kiel vi povas.

— Ni trovas nenian eblecon pro tio. Ni restos.

— Tiam mi tuj informos la generalon.

— Mi ja povus malhelpi vin en tio, sed mi ne faros. — Poste li aldonis teatre, patose: Ekscelenco, ni restos, ni volas puniĝi, okazu, kio devas okazi!

— Diru do, kion vi volas!? — demandis la princo malpacience. — Fine ja vi estas anglo, kiu amas sian patrujon. Se mi ne ekvojaĝos morgaŭ, tre multaj homoj pereos. Mi povas doni al vi nek indulgon, nek absolvon, mi ne havas potencon al tio.

— Ni tute ne atendas ĝin. Ĉu vi deziras trinki iom da konjako? — Li verŝis konjakon, poste li ekfumis. — Mia propono estas la sekva: Via ekscelenco certigos al ni vojon de eskapo dudek kvar horan. Vi kaj la kapitano donos vian honorvorton pri tio. Morgaŭ matene la Bubo ekiros kun tri matrosoj. Iu estos via ekscelenco, la alia la kapitano kaj la tria la Ĉefkuracisto. Kiel vi vidis, li estas sufiĉe ŝercema homo, kaj li devenas ne el familio timema. Antaŭtagmeze mi kaj Tom Leven suriros la ŝipon. La Ĉefkuracisto kaj la Bubo returniĝos preciza tagmeze, la kapitano kaj vi iros plu. Ni ekveturos al Ranguno. Ni estos sur la oceano ĝis vespero, kaj via ekscelenco raportos ĉion al la angal admiralitato. Tiel nek la lando, nek vi estos ridinda antaŭ la mondo, ni liberigis Tom Leven-on, kaj via ekscelenco atingos Kvang-on dum mallonga tempo, kaj vi povas elseligi Morrison Snyder-on. La Bubo ankoraŭ ludos sian rolon ĉe la matena ekiro, tiam nek la francoj ekscios la tormpon.

Sekvis longa paŭzo.

— Bone, kion vi diras — ekparolis la princo fine. — Sed je mia honorvorto, mi raportos ĉion senindulge, kaj la tuta floto persekutos vin jam dum la vesperaj horoj.

— Post certa tempo oni povas alkutimiĝi al tio — diris Rustulo.

— Mi diras sincere — ridis Earl, — ke vi estas originalaj homoj, kaj mi neniam povis serioza koleri vin. Kaj mi vere bedaŭras vin, amiko mia. Vi estas inteligenta homo.

— Mi havas lastan peton: ĉu via ekscelenco konfirmos ion, kio estas vera, tamen ĝi havas nenian sencon? — demandis Rustulo.

— Mi ne komprenas…

— Ekzemple, vi skribus la sekvajn sur paperon: „Mi atestas, ke la posedanto de tiu letero, eltranĉis la fenestrovitron de tiu ĉambro sur krozŝipo, en kiu mi kaj kapitano Bradford longe restadis.”

— Ĝi estas stranga… meditis la princo kaj elprenis sian krajonon, — vere mi ne komprenas, ĉar ĝi laŭvorte okazis tiel, mi volonte skribos dokumenton pri tio.

— Dankon. Ni do faris la protokolon. Kaj mi deziras elkore al via ekscelenco traktadi kun la sama rezulto ĉe la sekva ronda tablo.