Завяршыць гештальт

3

Таксі прывозіць маіх гасьцей проста мне пад вокны, я назіраю за імі з вышыні чацьвёртага паверху са спачуваньнем: двух немаладых людзей з фатаздымку акурат цяпер бязбожна аббірае таксіст і нават не дапаможа ім з валізамі – а тыя відавочна цяжкія. Давядзецца ісьці ўніз. На сьпёку. А мо ня варта? Ці не дастаткова проста бзыкнуць ім кнопкай? Недастаткова: кім яны могуць мяне палічыць? Я ж яшчэ малады, поўны сіл, і ўжо такі непаважлівы да старэйшых. У дадатак, у доме няма ліфта. Халера зь імі: пайду сустрэну, але з пад’езду, у якім смурод сабачых сцакаў выгодна дапаўняецца прыемным халадком, выходзіць ня буду, няма дурных. У самы палудзень. Пунктуальна яны, трэба заўважыць.

Ну вось яна, першая сустрэча па-за віртуальнасьцю. Няёмкая, як усе такія сустрэчы. Больш няёмкімі бываюць толькі першыя хвіліны пасьля сэксу. Параўнаньне зьнешнасьцяў, нагадваньне імёнаў. Бяру найцяжэйшую валізу і амаль бягу зь ёю нагару, абы адкласьці пачатак размовы на пазьней. Спускаюся па яшчэ адну. Чаго яны з сабою панабіралі? Яны што сюды, на стала? Цяжка ўсё-ткі дыхаць з такой вагой (я пра валізы) і такім смуродам. Але падміргваю гасьцям, маўляў, не бяды, хутка выветрыцца (хлусьня). Ўэлкам ту май апартмэнт.

Зь сенцаў ім насустрач адразу кідаецца, непрыемна аблізваючы насы, смурод маіх цыгарэт, паводле трываласьці параўнальны з сабачым на лесьвіцы. Між Сцылай і Харыбдай. Ну, затое ў цэнтры. Абое моршчацца, жонка нешта напаўголаса кажа мужу па-галяндзку (якіх толькі моваў у маёй хаце ні гучала, але галяндзкая ўпершыню) – той толькі моўчкі хавае вочы. Тады яна сама зьвяртаецца да мяне па-ангельску:

– Вы курыце дома?

– Толькі ў адным пакоі, – а гэта ўжо не хлусьня: ён у мяне адзін, затое вялікі.

– Пра курэньне ў вашай абвестцы не напісана, – ушчувае мяне госьця.

– Гэта я наўмысна, – зноў спрабую я пажартаваць. – Іначай да мяне ніхто б не паехаў.

Аднак дама кажа мне без усякіх сьмешак:

– Калі ласка, у нашым доме не курыце. Можаце курыць на дварэ ці ў дворыку, толькі ня дома.

– Што вы, ні ў якім разе. То бок ні ў якім разе дома. Вось тут у мяне купальня з прыбіральняй…

– Разам?

– Тут так паўсюль, што зробіш… Я таксама ня мог прывыкнуць. Але цяпер лічу, што так зручна. Вось у гэтай частцы гасьцёўні – кухня…

– Так, яе мы на фатаздымку бачылі. Яна нас цалкам задавальняе.

– Мяне таксама. Заўважце, як новая! – я ёю наўмысна нячаста карыстаюся…

– У вас няма мыйнай машыны?

– Пральнай? Ёсьць…

– Не, для посуду.

– Ды колькі таго посуду… Ён дарэчы вось тут. Я ем збольшага на канапе, але вы можаце ўжываць пісьмовы стол… кажа: Мужчына ўрэшце не вытрымлівае і ўподсьмех.

– Не пераймайцеся, мы пастараемся больш хадзіць па рэстарацыях. Файная ў вас кватэра, утульная – для двух старых сама тое.

– Ну што вы, старых… – думаю, як яшчэ лепей зрабіць ім камплімэнт, але пастанаўляю, што хопіць і гэтага. – Можа, вам якой гарбаткі ці кавы з дарогі?

– Мне кавы, калі можна, – адказвае жонка.

– А я гарбаты вып’ю, – падтрымлівае прапанову мужчына. Для мяне гэта выдатная нагода заняць рукі й паказаць, якая я ахайная сам-сабе-гаспадыня. Я яшчэ ня ведаю, што мяне чакае наперадзе. Але пакурыць мне карціць ужо зараз.

Сядаем за стол, я раздаю на траіх пітво й пячэньне.

– Як даляцелі? – пачынаю з абавязковага.

– А што тут ляцець, – махае рукой мужчына з гераічнай абыякавасьцю маёра Гагарына. – Вы ж таксама да нас самалётам?

Бяз гэтага пытаньня, вядома, нельга. Адказваю шчыра:

– Я б пайшоў пешкі, але адпачынак кароткі – таму машынай.

Пара насьцярожваецца. Ня можа зразумець, чаму я ўвесь час гэтак дзіўна жартую. Ну сказаў бы, што баюся лётаць самалётам, усе б зразумелі. Але ж пешкі? Хіба гэта сьмешна?

– У вас ёсьць машына?

– Няма. – Вырачаныя вочы. – Я паеду… стопам. Канец, я цалкам сапсаваў сваю рэпутацыю. Чалавек, які езьдзіць стопам у сорак гадоў? Як гэта называецца? Слушна: лузер.

Я спрабую выправіць памылку:

– То бок таксі…

І адразу ж усьведамляю, што гэта гучыць яшчэ больш абсурдна, чым «пешкі» ці «стопам». Асабліва з улікам таго, колькі ім каштаваў прыезд зь лётнішча. Галяндцы настолькі зьбітыя з тропу, што пастанаўляюць прыпісаць хаос у маёй галаве майму няведаньню ангельскай. Урэшце, якая ім розьніца.

– Значыць, вы выяжджаеце сёньня?

– Не, заўтра з раніцы.

Зноў няёмкая паўза. Яны пераглядаюцца, і гэтым разам слова бярэ мужчына, як старэйшы па званьні. Справа сур’ёзная:

– Калі не памыляюся, у нашым кантракце як пачатак абмену пазначаная ўжо заўтрашняя дата…

– Не памыляецеся, усё слушна. Я сёньня пераначую ў сябра.

Сужэнцы ківаюць галовамі з радасным разуменьнем. Спалохаліся ўжо, што давядзецца спаць са мной – яўным псыхапатам – у адной хаце, хай нават у маёй – можна ўявіць сабе, як яны цяпер хвалююцца за сваю! Трэба скарыстаць гэты момант для пералому ў гутарцы. Дастаю свой адзіны й галоўны козыр: ключы ад дому.

– Вось гэты ад ніжніх дзьвярэй, гэты ад кватэры… Гаспадар пра ўсё паінфармаваны й ня мае нічога супраць… Пошту забіраць ня трэба… Дзьверы на вуліцу лепш на ноч замыкаць на ключ, раён ня самы бясьпечны… Дый самі пільнуйцеся, калі будзеце позна вяртацца…

– Можаце не тлумачыць, мы ня першы раз у замежжы, – усьміхаецца мужчына. Я ў гэтым не сумняюся.

– Гэта наш трыццаць першы абмен! – з гонарам дадае жанчына.

– Трыццаць першы?!

– Так, мы карыстаемся Дамбартэрам штогод.

– То бок, вы ўжо трыццаць адзін год разам? – удакладняю я, удаючы жартаўлівы недавер, за якім павінна хавацца захапленьне.

– Сорак, – з сур’ёзным тварам яшчэ болей удакладняе мужчына.