Гары Потэр і Таемны Пакой

— РАЗДЗЕЛ XII — Пераваротнае зелле

Прафесар МакГонагал пастукала ў дзверы. Дзверы бясшумна адчыніліся, і яны ўвайшлі. Прафесар МакГонагал загадала Гары пачакаць і пакінула яго аднаго.

Гары паглядзеў вакол. Адно можна было сказаць напэўна: з усіх кабінетаў настаўнікаў, якія ён паспеў наведаць за гэты год, кабінет Дамблдора быў самым цікавым. Калі бы ён не баяўся так выключэння, ён быў бы наверсе асалоды.

Гэта была прасторны круглы пакой. Тут даносіліся ўсякія загадкавыя шоргаты. На высокіх століках з тонкімі ножкамі стаялі разнастайныя срэбныя прылады, яны круціліся і пырхалі парам. Сцены былі абчэпленыя малюнкамі дырэктараў і дырэктрыс мінулых гадоў, усе яны дружна пасапывалі у крэслах за рамкамі сваіх партрэтаў. У пакоі знаходзіўся таксама вялізны пісьмовы стол з ножкамі ў форме звярыных лап, а над сталом, на паліцы, сядзеў паношаны залатаны чароўны капялюш – шапка-размеркавальніца.

Гары завагаўся. Ён кінуў асцярожны погляд на мірна спячых па сценах ведзьмакоў і ведзьмаў. Бо нічога страшнага не здарыцца, калі ён зноў прымерыць капялюш? Проста праверыць... упэўніцца, што яна змясціла яго ў правільны каледж...

Ён ціха абыйшоў вакол стала, зняў капялюш з паліцы і акуратна апусціў яго сабе на галаву. Шапка была яму вяліка і саслізнула на вочы, у дакладнасці гэтак жа, як гэта было ў мінулы раз. Гары ўтаропіў погляд у чорны выварат і стаў чакаць. Нарэшце ціхі голас шапнуў яму ў вуха: "Чарвячок грызе, так, Гары?"

- Ммм, так, - прамармытаў Гары. - Эээ... выбачыце, што турбую... я жадаў спытаць...

- Жадаеш ведаць, ці правільна я цябе накіравала ў твой каледж, - перабіла здагадлівая шапка. - Ды ўжо... з табой было асабліва складана разабрацца. Але я адказваю за свае словы, і працягваю сцвярджаць, - тут сэрца ў Гары звалілася, - што ты мог бы дасягнуць шматлікага ў "Слізэрыне"...

У жываце ў хлопчыка нешта пакутліва сціснулася. Ён схапіў шапку за кончык і сарваў з галавы. Яна павісла ў яго ў руках. Гары пхнул яе зваротна на паліцу. Яго нудзіла.

- Вы не правы, - гучна заявіў ён нерухомамай шапке. Яна не адрэагавала. Гары стаў адыходзіць, не зводзячы вока са шапкі. І тут дзіўны, гарлавы гук, раздавшыся з-за спіны, прымусіў яго рэзка разгарнуцца.

Аказваецца, ён быў не адзін. На залатой тычцы поруч дзверы сядзела лядашчая птушка - нейкая недашчыпаная індычка. Гары ўтаропіўся на яе; яна адказала нерухомым змрочным позіркам і ізноў выдала гарлавы гук. Гары падумалася, што птушка, падаецца, моцна хворая. У яе былі сумныя вочы і, нават за той час, што Гары глядзеў на яе, з хваста выпала яшчэ некалькі пёраў.

Гары наведала прыкрая думка: адзінае, чаго яму зараз не трэба - гэта каб птушка Дамблдора памерла, знаходзячыся сам-насам з ім. Варта было яму аб гэтым падумаць, як птушка загарэлася.

Ад жаху Гары закрычаў і адскочыў да стала. Ён адчайна азіраўся ў пошуках шклянкі вады або чаго-небудзь падобнага, але нічога не знайшлося; птушка, тым часам, ператварылася ў агністы шар, іспусціла гучны лямант - і ў наступную секунду ад яе не засталося нічога, акрамя жменькі попелу на палу.

Адкрылася дзверы кабінета. З вельмі сур'ёзным выглядам увайшоў Дамблдор.

- Прафесар, - залепетаў Гары. - Ваша птушка - я нічога не мог парабіць - яна ўзяла і загарэлася...

Да найвялікшаму здзіўленню Гары, Дамблдор усміхнуўся.

- І самы час, трэба сказаць, - адказаў ён. - Ён даўным-даўно дрэнна выглядаў; я ўжо намякаў яму, каб ён прыспешваўся.

Ён хахатнуў, гледзячы на ашаломлены твар хлопчыка.

- Фоўкс - гэта фенікс, Гары. Феніксы, калі ім прыходзіць пара памерці, загараюцца, а потым адраджаюцца з попела. Глядзі...

Гары паглядзеў уніз як раз своечасова, каб убачыць, як малюсенькі, зморшчаны, нованароджаны птушаня высоўвае галоўку з купкі попела. Птушаня быў такі жа выродлівы, як і згарэлая птушка.

- Шкада, што табе давялося ўпершыню сустрэцца з ім у дзень гарэння, - сказаў Дамблдор, усаджваючыся за стол. - Большасць часу ён незвычайна прыгожы, у яго раскошнае апярэнне, чырвонае з золатам. Цудоўныя стварэнні гэтыя феніксы. Яны здольныя насіць цяжкія грузы, іх слёзы валодаюць гаючай сілай, а яшчэ - яны вельмі адданыя хатнія жывёліны.

Калі Фоўкс загарэўся, Гары ад спалоху забыў, навошта ён тут знаходзіцца, але памяць неадкладна вярнулася да яго пры поглядзе на Дамблдора, царска седзячага у высокім крэсле за пісьмовым сталом. Светла-блакітны позірк пранізваў Гары наскрозь.

Аднак, да таго, як Дамблдор паспеў вымавіць хоць слова, дзверы кабінета з магутным грукатам расхінулася, і ўнутр з вар'яцкім выглядам уварваўся Хагрыд. На кудлатай чорнай верхавіне быў насунуты шлем. Дохлы певень па-ранейшаму боўтаўся ў руках.

- Гэта не Гары, прафесар Дамблдор! - разгаласіўся Хагрыд. - Мы з ім толькі-толькі паказалі - секундачкі не прайшло, як на таго хлопца напалі! Адкуль яму паспець, Гары-та? Сэр...

Дамблдор паспрабаваў нешта сказаць, але Хагрыд працягваў безупынна, захлёбваючыся, казаць, у запале размахваючы пеўнем і пасыпаючы пол пёрамі.

- ... ну не ён гэта, калі трэба, я ў Міністэрстве Магіі чым жадаеце паклянуся...

- Хагрыд, я...

- ...не таго вы ўзялі, сэр, я ўжо ведаю, Гары ніколі...

- Хагрыд! - прыкрікнуў Дамблдор. - Я і не думаю на Гары.

- Ох, - спыніўся Хагрыд, і певень вертыкальна павіс узбоч. - Выдатна. Тады я звонку пачакаю.

І закрочыў да выхаду са збянтэжаным выглядам.

- Вы і не думалі, што гэта я, прафесар? - з праснуўшейся надзеяй перапытаў Гары. Дамблдор стрэсваў пеўневыя пёры са стала.

- Не, Гары, не думаў, - адказаў Дамблдор, але на твары ў яго зноў з'явілася змрочны выраз. - Але мне ўсё жа трэба пагутарыць з табой.

Гары з хваляваннем чакаў, што скажа Дамблдор, а той моўчкі разглядаў яго, злучыўшы кончыкі доўгіх пальцаў.

- Я павінен спытаць цябе, Гары, ці ёсць нешта такое, аб чым ты бы жадаў распавесці мне, - мякка прамовіў Дамблдор. - Усё роўна, што менавіта. Усё што заўгодна.

Гары не ведаў, што і адказаць. Ён адразу ўспомніў, як Малфой крычаў: "Бруднакроўкі - чарга за вамі!". Ён падумаў аб Пераваротным зеллі, ціха кіпячай на ўнітазе. Потым ён падумаў аб бесцялесным голасе, які чуў ужо двойчы і ўзгадаў словы Рона: "калі чалавек чуе галасы, якіх ніхто іншы не чуе, гэта дрэнная прыкмета, нават у чароўным свеце". Ён успомніў таксама і аб чутках, якія ходзяць аб ім самім, і свая ўласная нарастальная боязь, што паміж ім і Салазаром Слізэрынам існуе нейкая сувязь...

- Не, прафесар, - сказаў Гары. - Нічога такога няма...

Падвойнае злачынства паслужыла каталізатарам, і тое, што яшчэ нядаўна было толькі нявызначанай турботай, імгненна перарасло ў сапраўдную паніку. Як ні дзіўна, найболей моцнае ўздзеянне аказвала лёс Амаль Безгаловага Ніка. "Што жа магло стварыць такое з прывідам?" - пыталі сябе людзі, - "якая жудасная сіла магла пашкодзіць таму, хто і так ужо мёртвы?" Пачаўся ледзь не масавы сыход - народ спяшаўся зарезервіраваць месцы ў "Хогвартс Экспрэсе", на Каляды навучэнцы з палягчэннем раз'яжджаліся па дамах.

- Калі так справа пайдзе, толькі мы адны і застанемся, - сказаў Рон Гары з Герміёной. - Мы, Малфой, Крэб і Гойл. Вось жа будуць вясёлыя Каляды.

Крэб з Гойлам, заўсёды рабіўшыя тое ж самае, што і Малфой, запісаліся ў спіс тых, хто заставаўся. Гары наогул-то быў рады, што на Каляды амаль нікога ў школе не застанецца. Ён жудасна ад усяго стаміўся: і ад таго, што хлопцы цураюцца яго, як быццам у яго ў любую хвіліну могуць вырасці зубы, або ён можа пачаць плявацца ядам; і ад перашэптванняў, і ад паказвання пальцамі, ад шыпення і мармытання, якія паўсюль пераследвалі яго.

А вось Фрэду з Джорджам гэта сітуацыя вельмі нават падабалася. Яны перасягнулі саміх сябе, калі адправіліся маршыяваць па калідорах наперадзе Гары з крыкамі: "Прапусціце! Ідзе Нашчадак Слізэрына, ён узброены і вельмі небяспечны!..."

Персі паставіўся да іх паводзінах у вышэйшай ступені неўхваляльна.

- У гэтым няма нічога смешнага, - працадзіў ён скрозь зубы.

- Гэй, прочкі з дарогі, Персі, - з няшчырай фанабэрыстасцю кінуў Фрэд. - Гары спяшаецца.

- Ага, спяшаецца ў Таемны Пакой, выпіць кубачак гарбаты са сваім дакладным зубастым слугой, - падушыўся ад смеху Джордж.

Джыні хваляваліся ад жартачкаў братоў.

- Ой, не трэба, - пішчала яна ўсякі раз, калі Фрэд праз усю гасціную пытаў Гары, на каго ён збіраецца напасці ў наступны раз, або калі Джордж пры сустрэчах з Гары прыкідваўся, што адпужвае яго вялікай галоўкай часныку.

Гары зусім не пярэчыў; яму было лягчэй таму, што хоць бы Фрэд з Джорджам ставіліся да думкі, што ён можа быць Нашчадакам Слізэрына, няйначай як са смехам. Але затое выхадкі двайнят моцна дзейнічалі на Драко Малфоя, штораз ён усё больш змрачнеў.

- Малфой згарае ад жадання абвясціць, што Нашчадак - ён, - з веданнем справы заявіў Рон. - Вы жа ведаеце, як ён не любіць, калі камусьці атрымоўваецца яго абставіць, а гэтым разам Малфой робіць брудную працу, а ўся слава дастаецца Гары.

- Нядоўга яму засталося, - здаволена вымавіла Герміёна. - Пераваротнае зелле амаль гатова. Хутка мы вырвем у яго прызнанне.

Нарэшце семестр скончыўся, і ў замку запанавала цішыня, такая жа глыбокая, як снег у двары. Гары знаходзіў гэтую цішыню спакойка, а не засмучваюшчай, і атрымліваў асалоду ад таго, што ён сам, Герміёна і браты Уізлі непадзельна пануюць у Грыфіндорскай вежы. Яны маглі спакойна, нікога не трывожачы, выбухаць хлапушкі і практыкавацца ў дуэльным мастацтве. Двайняты і Джыні вырашылі застацца на Каляды ў школе, таму што містэр і місіс Уізлі з'ехалі ў Егіпет да Біла. Персі, ніколі не ухвалёўваўшы іх выбрыкаў, праводзіў не занадта шмат часу ў агульнай гасцінай "Грыфіндора", велічна абвясціўшы, што асабіста ён застаўся на Каляды толькі таму, што як стараста абавязаны аказаць падтрымку выкладчыцкаму складу ў такі няпросты час.

Надыйшла калядная раніца, белая і халодная. Гары і Рон - у іх спальні больш нікога не засталося - прачнуліся вельмі рана. Іх абудзіла Герміёна, яна ўварвалася ў пакой цалкам апранутая і з падарункамі ў руках.

- Прачынайцеся, - гучна сказала яна, адчыняючы фіранкі на вокнах.

- Герміёна - табе сюды нельга, ты што... - Рон загарадзіўся рукой ад святла.

- І табе шчаслівых Каляд, - раззлавалася Герміёна і шпурнула Рону яго падарунак. - Я ужо гадзіну як устала, хадзіла пакласці ў наша варыва яшчэ трохі шоўкакрылак. Усё гатова.

Гары сёлаў ў ложку, сну як не было.

- Ты ўпэўненая?

- Абсалютна, - сказала Герміёна, адсоўваючы пацука Скраберс, каб сесці ў нагах Ронавага ложку. - І, калі мы наогул збіраемся яго выкарыстаць, то, я бы сказала, гэта трэба рабіць сёння.

У гэты момант у спальню шумна ўляцела Хэдвіг. У дзюбе ў яе боўтаўся маленечкі пакуначак.

- Прывітанне, - узрадаваўся саве Гары. - Ты больш на мяне не злуешся?

Хэдвіг ўлюбёна паскубла гаспадара за вуха, і гэта быў куды прыемнейшы падарунак, чым той, які яна прынесла. Пакуначак апынуўся ад Дурслі. Яны даслалі зубачысту і караценькае ліставанне з патрабаваннем высвятліць, ці зможа Гары застацца ў "Хогвартсе" таксама і на летнія вакацыі.

Іншыя падарункі прынеслі значна больш радасці. Хагрыд даслаў аб'ёмісты слоік ірысак з патакі, перш чым пакласці ў рот, Гары разаграваў іх над агнём; Рон падарыў кніжку пад назовам "Палёты з Гарматамі" - зборнік цікавых гісторый аб яго улюбёнай квідытчнай камандзе, а Герміёна купіла для Гары раскошнае арлінае пяро. У апошнім скрутку, ад місіс Уізлі, Гары выявіў чарговы самавязаны швэдар і вялікі слівовы пірог. Ласкавую паштоўку ад яе Гары прачытаў, адчуўшы свежы прыліў пачуцця віны, і задумаўся аб машыне містэра Уізлі (якую ніхто не бачыў з самога часу падзення на Дракучую Вярбу) і аб чарговай серыі парушэння разнастайных правіл, якую яны з Ронам ладзілі.

Ні адна жывая істота, нават та, якая з жахам думала аб прыёме Пераваротнага зелля, не магла не нацешыцца каляднай бяседай у "Хогвартсе".

Вялікая Зала паўставала ва ўсёй сваёй бліскучай выдатнасці. Тут як заўсёды стаяў тузін пакрытых шаццю елак, над імі навісала вясёлае перекресцье пухнатых гірлянд з амялы і востраліста, а з столі падалі заварожаныя сняжынкі, цёплыя і сухія. Дамблдор дырыгаваў, і ўсё дружным хорам спявалі улюбёныя калядныя песні; галасішча Хагрыда бубухала ўсё гучней з кожным наступным кубкам эгнога - напоя накшталт гогаля-моголя з ромам. Персі, не заўважыў, што Фрэд зачараваў яго значок "СТАРАСТА", так што зараз надпіс на ім абвяшчала "ДУРЫНДА", пытаў ува ўсіх і кожнага, над чым гэта яны смяюцца. Гары быў у настолькі дабратворным настоі, што нават не звяртаў увагі на даносіўшыеся ад Слізэрынскага стала гучныя, атрутныя заўвагі Малфоя з нагоды новага швэдра. Калі павязе, праз пару гадзін Малфой атрымае спаўна ўсё, што заслужыў.

Гары з Ронам ледзь паспелі выпрастацца з трэцяй порцыяй каляднага пудынгу, калі Герміёна прымусіла іх выйсці з Залы, каб у апошні раз абмеркаваць план дзеянняў.

- Нам бо яшчэ трэба здабыць кавалачкі людзей, у якіх мы збіраемся ператварыцца, - супакоена сказала Герміёна, быццам пасылаючы іх у супермаркет за пральным парашком, - Ясна, што самым лепшым варыянтам будзе дастаць што-небудзь ад Крэба і Гойла; яны лепшыя сябры Малфоя, ім ён напэўна ўсё распавядае. Акрамя таго, трэба мець гарантыі, што сапраўдныя Крэб і Гойл не памяшаюць, пакуль мы будзем дапытваць Малфоя.

- У мяне ўжо ўсё прапрацавана, - роўным голасам працягвала яна, цалкам ігнаруючы выраз безнадзейнай прыдуркаватасці, якое ўсталявалася на тварах Гары і Рона. Герміёна дастала два тоўстых кавалка шакаладнага торта. - Я напоўніла гэты торт звычайным Сонным Зеллем. Ваша задача - зрабіць так, каб Крэб з Гойлам яго знайшлі. Вы ведаеце, якія яны хцівыя, яны не змогуць гэта не з'есці. Як толькі яны заснуць, вырвіце ў іх па пары валасінак, а іх саміх замкніце ў шафе для мецел.

Гары з Роном пераглянуліся ва ўзрушэнні.

- Герміёна, мне не здаецца...

- Можа здарыцца што-небудзь непрадбачанае...

Але ў Герміёны ў вачах з'явіўся сталёвы бляск, падобны на той, што часам хаджалы ў прафесара МакГонагал.

- Без валасоў Крэба і Гойла ад зелля не будзе ніякага карысці, - сурова заявіла яна. - Вы жадаеце дапытаць Малфоя або не?

- Ну добра, добра, - сказаў Гары. - А ты-та сама? У каго волас навыдзіраеш?

- Ужо! - радасна выклікнула Герміёна і дастала з кішэні малюсенькая бутэлечку. Усярэдзіне бурбалкі трапятала адна-адзіная валасінка. - памятаеце, як мы біліся з Мілісэнтай Булстроўд у Клубе Дуэлянтаў? Гэта засталося ў мяне на вопрадцы, калі яна спрабавала задушыць мяне! І яна з'ехала дахаты на Каляды - так што я смогу зрабіць перад Слізэрынцамі выгляд, што проста раптам вырашыла вярнуцца.

Пасля гэтага Герміёна ўцякла, каб у апошні раз праверыць Пераваротнае зелле. Рон звярнуўся да Гары з асуджаным выглядам.

- Чуў ты калі-небудзь пра план, у якім столькі ўсяго можа пайсці не так, як трэба?

Аднак, да вялікага здзіўлення хлопчыкаў, этап аперацыі нумар адзін прайшоў гладка, у дакладнай адпаведнасці з планамі Герміёны. Пасля снядання яны прашмыгнулі у бязлюдны вестыбюль і сталі чакаць Крэб і Гойла, якія адны затрымаліся ў Вялікай Зале, набіваючы рты пакінутымі бісквітнымі пірожнымі. Гары паклаў кавалкі шакаладнага торта на закругленне парэнчаў. Убачыўшы, што Крэб і Гойл выходзяць з Вялікай Залы, Гары з Роном хутка схаваліся за рыцарскімі даспехамі ў парадных дзвярэй.

- Трэба ж быць такімі тупенямі! - у захапленні прашаптаў Рон, убачыўшы, як Крэб, праззяўшы, паказаў Гойлу на торт і тут жа схапіў яго. Бессэнсоўна хмылячыся, яны цалкам запхалі па кавалку кожны ў свае вялізныя пашчы і пачалі прагна працаваць сківіцамі. На тупых фізіяноміях адбіўся трыюмф. Затым, без найменшай змены ў выразе твараў, абодва бухнуліся ніц.

Як высвятлілася, на дадзеным этапе аперацыі самым цяжкім у выкананні плану было змяшчэнне Крэб і Гойла ў шафу. Калі іх тушы апынуліся нарэшце надзейна размешчаныя паміж вёдрамі і швабрамі, Гары выдраў некалькі шчыцінак, якімі парос нізкі ілоб Гойла, а Рон вырваў пару валасінак у Крэба. Прыйшлося таксама выкрасці ў іх чаравікі, таму што абутак Рона і Гары была малы для вялізных лап збраяносцаў Малфоя. Потым, усё яшчэ ашалелыя ад зробленнага, яны панесліся да туалета Плаксы Міртл.

Усярэдзіне было не прадыхнуць з-за густога чорнага дыму, валіўшага з кабінкі, дзе Герміёна мяшала ў катле варыва. Зачыніўшы насы вопрадкай, Гары з Ронам ціха пастукалі ў дзверы.

- Герміёна?

Раздаўся скрыгат замка і здалася Герміёна. Твар у яе ўзбуджана ззяў, але пры гэтым выраз быў заклапочаны. За яе спіной раздавалася глухаватае "гулп-гулп" бурбулячай, глейкай вадкасці. На ўнітазе стаялі тры ўжо прыгатаваных шкляначкі.

- Дасталі? - аддзімаючыся, спытала Герміёна.

Гары паказаў ёй валасы Гойла.

- Выдатна. А я яшчэ сцягнула вопрадку з пральні, - пахвалілася Герміёна і паказала невялікі мяшок. - Вам бо спатрэбіцца вопратка большага памеру.

Усе трое ўтаропіліся ў кацёл. Зблізку зелле выглядала як густы, цёмны бруд. Паверхня бугрылася і чамусьці наводзіла на думку аб смоўжах.

- Я упэўненая, што ўсё зрабіла правільна, - Герміёна нервова перагортвала і перачытвала абрынданую старонку "Усемацнейшых зелій". - Яно выглядае так, як сказанае ў кнізе... калі мы яго вып'ем, у нас будзе роўна гадзіна, пасля гэтага мы ператворымся зваротна.

- А зараз што? - прашаптаў Рон.

- Разліем па шкляначках і дададзім валасы.

Герміёна зачэрпала і разліла па самавітай порцыі зелля. Затым, дрыготкай рукой, вытрасла з бутэлечкіі волас Мілісэнты Булстроўд у першую шкляначку. Зелле гучна сыкнула, пайшоў пар. Праз секунду колер адвара змяніўся на ванітна-жоўты.

- Бррр - бульстроўдаўская мілісэнція, - сказаў Рон з агідай. - Спрачаемся, густ жудасны.

- Давайце жа, кладзіце валасы, - прыспешыла Герміёна.

Гары кінуў волас Гойла ў сярэднюю шкляначку, а Рон паклаў волас Крэба ў апошні. Абодва шкляначкі сыкнулі, выпускаючы пар: Гойл набыў своеасаблівы колер хакі, уласцівы так званым зялёным соплям, а Крэб - цёмна-карычневы.

- Пачакайце-ка, - сказаў Гары, калі Рон і Герміёна пацягнуліся кожны да сваёй шкляначкі. - Лепш не будзем піць тут утрох... Калі мы ператворымся ў Крэб і Гойла, то перастанем сюды мясціцца. Ды і Мілісэнта таксама не Дзюймовачка.

- Маеш рацыю, - зазначыў Рон, адмыкаючы дзверы. - Расходзімся па кабінках.

Асцярожна, каб не праліць ні кроплі Пераваротнага зелля, Гары праслізнуў у сярэднюю кабінку.

- Гатовыя? - крыкнуў ён.

- Гатовыя, - прычуліся галасы сяброў.

- Раз - два - тры!

Заціснуўшы нос, Гары ў два глытку выпіў зелле. Густ быў як у пераваранай капусты.

Адразу жа ў жываце ў яго ўсё закруцілася, нібы ён праглынуў клубок жывых змей. Ён сагнуўся напалову, гадаючы, званітуе яго або не - затым пякота распаўсюдзілася з жывата па ўсім целе да самых кончыкаў пальцаў - потым (чаму ён, задушыўшыся, паваліўся на карачкі) надыйшло адчуванне, што яго цела плавіцца, а скура плавіцца як гарачы воск - і вось, прама на вачах, яго рукі пачалі расці, пальцы патаўшчацца, пазногці пашырацца, чучкі пальцаў зрабіліся як ніты - плечы пашырэлі, і гэта было вельмі хваравіта; па пашчыпыванню на ілбу Гары здагадаўся, што валасы прарастаюць да самых броў - вопрадка парвалася на грудзях, раптам разнеслай як бочка, у якой лопнулі абручы - нагам зрабілася пакутліва цесна ў чаравіках на чатыры памеру менш...

Усе гэтыя адчуванні скончыліся гэтак жа нечакана, як і пачаліся. Гары выявіў, што ляжыць тварам уніз на халоднай каменнай падлозе і слухае, як Міртл панура булькае ў крайнім унітазе. З працай зняў ён чаравікі і ўстаў. Дык вось якое яно, быць Гойлом. Вялікімі дрыжачымі рукамі ён сцягнуў праз галаву вопрадку, якая зараз даходзіла яму толькі да каленак, надзел тую, што прынесла з пральні Герміёна і зашнураваў вялізныя як лодкі чаравікі Гойла. Ён па звычцы пацягнуўся прыбраць валасы са ілба, але рука натыкнулася на цвёрды шчаціністы вожык, які расце нізка панад ілбом. Тут ён зразумеў, што з-за акуляраў дрэнна бачыць - бо ў Гойла нармалёвы зрок. Ён зняў акуляры і крыкнуў: "Вы там як, нармалёва?" хрыплым нізкім голасам Гойла.

- Ага, - данёсся справа вуркочушчы рык Крэба.

Гары адкрыў дзверы, выйшаў і ўстаў перад трэснутым люстэркам. Адтуль на яго жмурыў маленькія, глыбока пасаджаныя вочкі Гойл. Гары пачасаў вуха. Гойл зрабіў тое ж самае.

Адкрылася дзверы кабінкі, дзе знаходзіўся Рон. Яны ўтаропіліся адно на аднаго. Калі не лічыць бледнасці і спалоханага выраза твару, Рон быў неадрозны ад Крэба - пачынальна ад фрызуры пад чыгун і скончваючы доўгімі, гарылаподобнымі рукамі.

- Узрушаюча, - прашаптаў Рон, падыходзячы да люстэрка і тыкаючы пальцам сабе ў плоскі нос, - проста ўзрушаюча.

- Мабыць, трэба ісці, - сказаў Гары, саслабляючы папружку гадзін, глыбока урэзаўшуюся ў тоўстае запясце Гойла. - Нам яшчэ трэба высвятліць, дзе агульная гасціная "Слізэрына". Спадзяюся, нам сустрэнецца хто-небудзь, за кім можна будзе прасачыць...

Рон, які ва ўвесь час гэтай прамовы здзіўлена вытарэшчваўся на Гары, сказаў:

- Ты не ўяўляеш, да чаго дзіўна бачыць, як Гойл думае. - Ён забарабаніў у дзверы Герміёновай кабінкі. - Гэй, час!

Яму адказаў тоненькі галасок:

- Я... пэўна, я не пайду. Ідзіце самі.

- Герміёна, мы выдатна ведаем, што Мілісэнта - пачвара, няма чаго саромецца... І потым, ніхто жа не пазнае, што гэта насамрэч ты.

- Не... праўда... я, падаецца, не магу. А вы паспяшаецеся, час сыходзіць...

Гары, нічога не разумеючы, паглядзеў на Рона.

- Вось гэта больш падобна на Гойла, - пракаментаваў Рон. - Такі выгляд у яго бывае штораз, калі настаўнік задае яму пытанне.

- Герміёна, што з табой? - спытаў Гары праз дзверы.

- Усё нармалёва - нармалёва - ідзіце...

Гары зірнуў на гадзіннік. Прайшло ўжо пяць каштоўных хвілін.

- Мы тады вернемся за табой сюды, добра? - сказаў ён.

Хлопчыкі асцярожна вызірнулі за дзверы туалета, упэўніліся, што нікога няма, і вышлі.

- Не размахвай так рукамі, - шапнуў Гары Рону.

- А што?

- У Крэб яны як прымарожаеныя...

- Вось так?

- Так, так лепш...

Яны спусціліся па мармуровай лесвіцы. Заставалася толькі сустрэць якога-небудзь Слізэрынца, каб пайсці за ім у Слізэрынскую гасціную, але ніхто не трапляўся.

- Ёсць ідэі? - прамармытаў Гары.

- Слізэрынцы прыходзяць на сняданак адтуль, - сказаў Рон, кіўнуўшы на ўваход у падзямелле. Як толькі ён гэта прамовіў, як адтуль з'явілася дзяўчынка з доўгімі, кучаравымі валасамі.

- Выбачыце, - сказаў Рон, хутка наблізіўшыся да яе. - Мы забылі, як прайсці ў нашу гасціную.

- Прашу прабачэнні? - халодна вымавіла дзяўчынка. - У нашу гасціную? Я - з "Равенкла".

Яна выдалілася, з падазронам аглядаючыся.

Гары і Рон, спяшаючыся, сталі спускацца па каменных прыступках у цемру падзямелля, і іх крокі аддаваліся асабліва гулка, калі веліканскія ногі Крэб і Гойла цяжка апускаліся на камень. У прыяцеляў з'явілася падазрон, што ўрэшце рэшт ўсё апынецца не гэдак проста.

Складаныя лабірынты пераходаў былі пустэльныя. Яны спускаліся ўсё глыбей і глыбей пад будынак замка, стала правяраючы, колькі засталося часу. Праз пятнаццаць хвілін, як раз калі яны пачалі губляць надзею, наперадзе прычулася нейкі рух.

- Ха! - выгукнуў Рон радасна. - Вось хтосьці з іх!

З бакоўкі выйшаў нехта. З заміраюшчым сэрцам яны найхутчэй падышлі бліжэй. Але гэта быў не Слізэрынец, а Персі.

- А ты што тут робіш? - здзівіўся Рон.

Персі абурыўся.

- А гэта, - адказаў ён суха, - цябе не дакранаецца. Цябе клічуць Крэб, дакладна?

- Як... А! Так, - сказаў Рон.

- Што ж, адпраўляйцеся да сабе ў спальню, - сурова загадаў Персі. - У нашы дні небяспечна блукаць па цёмных калідорах.

- Ты жа блукаеш, - справядліва зазначыў Рон.

- Я - стараста. На мяне ніхто не нападзе.

За спінамі ў Гары і Рона раздаўся нечы голас. Да іх імкліва набліжаўся Драко Малфой і, першы раз у жыцці, Гары выпрабаваў палягчэнне пры выглядзе свайго ворага.

- Вось вы дзе, - працягнуў ён. - Што, зноў жралі як свінні? Я вас шукаў; жадаю паказаць вам штосьці пацешнае.

Малфой кінуў знішчальны погляд на Персі.

- Што ты тут забыў, Уізлі? - працадзіў ён.

Персі быў узвар'яваны.

- Табе трэба больш паважаць школьнага старасту! - крыкнуў ён. - Мне не падабаецца тваё дачыненне!

Малфой хмыкнуў і жэстам загадаў Гары і Рону прытрымлівацца за сабою. Гары ледзь было не пачаў перапрошваць перад Персі, але своечасова апамятаўся. Яны з Ронам паспяшаліся ўслед за Малфоем, які, праходзячы наступны пралёт лесвіцы, абвінуўся і кінуў:

- Гэты Пітар Уізлі...

- Персі, - аўтаматычна паправіў Рон.

- Якая розніца, - адмахнуўся Малфой. - Нешта ён пачасціўся сюды. І, падаецца, я ведаю, што ён ладзіць. Жадае галаруч, самастойна, злавіць Нашчадака Слізэрына.

Ён сцісла, знішчальна хахатнуў. Гары з Роном абмяняліся поўнымі надзеі поглядамі.

Малфой прытармазіў у голай, волкай каменнай сцяны.

- Як там - гэты новы пароль? - спытаў ён у Гары.

- Эээ... - сказаў Гары.

- Ах, так - чыстая кроў! - успомніў Малфой, не слухаючы, і каменныя дзверы, замаскіраваная ў сцяне, слізганулі ў бок. Малфой прайшоў унутр, Гары і Рон рушылі ўслед за ім.

Агульная гасціная "Слізэрына" уяўляла сабою доўгае падзямелле са сценамі грубага каменя і нізкай столлю, адкуль на ланцугах звісалі круглыя зеленкаватыя свяцільні. Пад каміннай дошкай, упрыгожанай мудрагелістым раз’бярствам, у агмені потресківаў агонь; на фоне светлавой плямы сілуэтамі вымалёўваліся фігуры некалькіх Слізэрынцаў, якія сядзелі поруч каміна ў крэслах з высокімі спінкамі.

- Пачакайце тут, - загадаў Малфой Гары і Рону, паказаўшы ім на крэслы, стаялыя ўбаку ад агню. - Пайду прынясу - бацька толькі што даслаў...

Гадаючы, што жа такое збіраецца паказаць Малфой, Гары з Роном прыселі, з усіх сіл імкнучыся выглядаць нязмушана.

Малфой вярнуўся праз хвіліну, трымаючы ў руках, па ўсёй бачнасці, выразку з газеты. Ён ткнуў яе пад нос Рону.

- Вось, пасмяецеся, - сказаў ён.

Гары ўбачыў, як вочы Рона пашырэлі ад шоку. Рон хутка прабег вачамі нататку, выдаў вельмі нацягнуты смяшок і працягнуў выразку Гары.

Гэта апынулася артыкул з "Прарыцацельскай газеты". У ёй гаварылася:

СЛУЖБОВАЕ РАССЛЕДАВАННЕ У МІНІСТЭРСТВЕ МАГІІ

Артур Уізлі, начальнік аддзела няправільнага выкарыстання прадметаў побыту маглаў, сёння быў аштрафаваны на пяцьдзесят галлеонаў за ачароўванне маглаўскага аўтамабіля.

М-р Люцыюс Малфой, сябра кіравання школы вядзьмарства і чароўных мастацтваў "Хогвартс", дзе зачараваная машына зведала крушэнне сёлета, выступіў сёння за адстаўку м-ра Уізлі.

"Уізлі падрывае рэпутацыю Міністэрства", - сказаў м-р Малфой нашаму карэспандэнту, - "Ён відавочна не ў стане несці адказнасць за распрацоўку заканадаўчых актаў, не кажучы ўжо аб прапанаваным ім Акце аб абароне маглаў, які павінен быць неадкладна скасаваны".

М-р Уізлі быў недаступны і не змог даць каментары па гэтай падставе, а яго жонка загадала рэпарцёрам вымятацца, пакуль яна не напусціла на іх хатняга ўпіра.

- Ну? - нецярпліва сказаў Малфой, калі Гары вярнуў яму выразку. - Ты не лічыш, што гэта смешна?

- Ха, ха, - млява сказаў Гары.

- Артур Уізлі так любіць маглаў, яму прытрымлівалася бы зламаць сваю палачку і пайсці жыць з імі, - абразліва кінуў Малфой. - Ніколі не скажаш, што Уізлі чыстакроўкі, калі судзіць па тым, як яны сябе вядуць.

Твар Рона - дакладней, Крэба - сказіўся ад абурэння.

- Што гэта з табой, Крэб? - рэзка спытаў Малфой.

- Жывот баліць, - прамыкаў Рон.

- Тады пайдзі ў лякарню і дай там усяму маглароддзю добрага штурхяля ад майго імя, - хіхікнуў Малфой. - Ведаеце, я здзіўляюся, што ў "Прарыцацельскай газеце" дагэтуль нічога не напісалі аб усіх гэтых нападах, - працягнуў ён задуменна. - Пэўна, Дамблдор імкнецца замоўчыць гэтую гісторыю. Яго звольняць, калі гэта неўзабаве не спыніцца. Тата кажа, што сам Дамблдор - гэта горшае, што магло здарыцца ў школе. Ён любіць маглакровак. А нармалёвы дырэктар і блізка не падпусціў бы сюды ўсякае паскудзьдзе накшталт Крыві.

Малфой пачаў пстрыкаць уяўным фотаапаратам і здзекліва, але вельмі сапраўды, намаляваў Коліна: "Ах, Потэр, можна, я цябе сфатаграфую? Дай мне аўтограф, Потэр! Можна, я выліжу табе чаравікі, калі ласка, Потэр?"

Ён выпусціў рукі і паглядзеў на Гары і Рона.

- Ды што з вамі адбываецца?

Залішне позна, Гары і Рон выдушылі з сябе па непераканаўчым смяшку, але гэта, падаецца, задаволіла Малфоя; магчыма, да Крэба і Гойла заўсёды даходзіла як да жырафаў.

- Святы Потэр, апякун маглароддзя, - павольна вымавіў Малфой. - Вось яшчэ адзін, хто не мае чароўнага гонару, а то бы ён не цягаўся паўсюль з гэтай задавакай Грэнджэр. А бо ўсё думаюць, што ён - Нашчадак Слізэрына!

Гары з Ронам затаілі дыханне: ясна, што Малфой зараз прызнаецца, што насамрэч Нашчадак - ён... Але тут...

- Жадаў бы я ведаць, хто гэты Нашчадак, - раздражнёна сказаў Малфой, - я бы яму дапамог...

Рон адкрыў рот, так што Крэб стаў выглядаць тупей звычайнага. Да шчасця, Малфой не звярнуў на гэта ўвагі, а Гары сходу задаў яму пытанне:

- Ты жа павінен кагосьці падазраваць? Ёсць нейкія здагадкі?

- Ты ж ведаеш, што не, Гойл, колькі можна казаць? - узлаваўся Малфой. - Бацька таксама нічога не распавядае аб тым выпадку, калі Пакой была адчынены ў мінулы раз. Вядома, гэта было пяцьдзесят гадоў таму, яшчэ да яго, але яму ўсё вядома. Ён кажа, што ўсё трымалася ў вялікім сакрэце, і будзе вельмі падазрона, калі раптам высвятліцца, што я ведаю занадта шмат. А я ведаю толькі адно - у мінулы раз, калі Таемны Пакой быў адчынены, загінуў хтосьці з маглароддзя. Так што, па-мойму, гэта пытанне часу, пакуль і на гэты раз хто-небудзь з маглародаў не памрэ... спадзяюся, гэта будзе Грэнджэр, - дадаў ён са смакам.

Крэб-Рон сціснуў вялізныя кулакі. Разумеючы, які гэта будзе правал, калі Рон стукне Малфоя, Гары кінуў на Рона папераджальны погляд і пацікавіўся:

- А ты выпадкова не ведаеш, злавілі таго, хто адкрыў Пакой у мінулы раз?

- Так, вядома... хто ён там быў, не ведаю, але яго выключылі, - адказаў Малфой. - Пэўна, ён дагэтуль у Аскабане.

- Аскабане? - не зразумеў Гары.

- Так, у Аскабане - у чароўніцкай турме, - адказаў Малфой, усім сваім выглядам выяўляючы найглыбокае здзіўленне перад выключнай тупасцю Гойла, - На самай справе, Гойл, калі ты і далей будзеш так тармазіць, то хутка паедзеш назад.

Ён раздражнёна пахістаўся у крэсле і сказаў:

- Бацька кажа, трэба стаіцца і пачакаць, пакуль Нашчадак Слізэрына не зробіць за нас усю працу. Ён кажа, што з "Хогвартса" даўно пара прыбраць ўсё смецце, усіх бруднакровак, але самім пры гэтым лепш застацца як бы ні пры чым. У яго, вядома, зараз сваіх клопатаў поўны рот. Ведаеце, што ў нашым асабняку на мінулым тыдні была праверка?

Гары, як мог, састроіў з малавыразных рыс Гойла грымасу занепакоенасці.

- Вось-вось... - сказаў Малфой. - Да шчасця, ім мала што атрымалася знайсці. А ў таты ёсць некаторыя вельмі каштоўныя прадметы чорнай магіі. Так добра, што ў нас пад гасцінай ёсць свой сакрэтны пакой...

- Хо! - выпаліў Рон.

Малфой звярнуўся да яго. І Гары таксама. Рон увесь пакрыўся фарбай. Нават валасы счырванелі. І нос стаў паступова даўжэць - гадзіна прайшла, Рон пачаў ператварацца ў самога сябе, і, па панічным выразе ў яго на твары, Гары зразумеў, што з ім, мабыць, адбываецца тое ж самае.

Абодва ўскочылі на ногі.

- Мне трэба што-небудзь ад жывата, - бухнуў Рон і, без далейшых прамаруджанняў, яны ірванулі з Слізэрынскай гасцінай, ледзь не праламаўшы па шляху каменную сцяну, і панесліся па калідоры, ад душы спадзяючыся, што Малфой ні аб чым не здагадаўся. Гары адчуў, як скурчваюцца яго нагі ў гіганцкім абутку Гойла. Яму прыйшлося падабраць крысы адзення, таму што яго рост імкліва памяншаўся. Пераскокваючы праз некалькі прыступак, яны прамчаліся па лесвіцы ў неасветлены вестыбюль. З шафы, дзе былі зачыненыя сапраўдныя Крэб і Гойл, даносіліся раўнамерныя глухія ўдары. Хлопцы паставілі запазычаныя чаравікі поруч дзверы ў шафу і ў шкарпэтках пабеглі па мармуровай лесвіцы да туалета Плаксы Міртл.

- Што ж, нельга сказаць, што мы дарма страцілі час, - праз сілу вымавіў задыханы Рон, зачыняючы за сабою дзверы туалета. - Мы, вядома, так і не пазналі, хто ў нас тут брыдуе, але затое я заўтра жа напішу таце і намякну, што яму варта пашукаць лепей пад гасцінай Малфоеў.

У треснуўшам люстэрку Гары даследаваў свой твар. Ён цалкам вярнулся да нармалёвага стану. Гары надзеў акуляры, а Рон тым часам барабаніў у кабінку, дзе хавалася Герміёна.

- Герміёна, выходзь, нам столькі ўсяго трэба табе распавесці!...

- Сыйдзіце! - пранізліва завішчала Герміёна.

Гары з Роном пераглянуліся

- Што з табой? - здзівіўся Рон. - Ты бо ўжо павінна была вярнуцца ў свой звычайны выгляд, мы, напрыклад....

Тут скрозь дзверы з кабінкі нечакана выслізнула Плакса Міртл. Гары яшчэ ні разу не бачыў яе такой натхнёнай.

- Ооооо, зараз вы ўбачыце! - выклікнула яна. - Гэта так жудасна!...

Яны пачулі, як засаўка слізганула ў бок, і з'явілася ўсхліпываюшчая Герміёна. Яна зачыняла галаву падолам.

- Ды ў чым справа? - няўпэўнена спытаў Рон. - У цябе што, застаўся нос Мілісэнты? Або што?

Герміёна апусціла падол, Рон адхіснуўся і сёлаў на ракавіну.

Твар дзяўчынкі пакрываў густы чорны мех. Вочы сталі ярка-жоўтымі, з густых валасоў тырчалі доўгія, вострыя вушкі.

- Гэта быў каціны волас, - зарыдала яна. - Пэўна, у М-Мілісэнты Булстроўд ёсць кошка! А Пераваротнае зелле не п-прызначана д-для ператварэння ў жывёлін!

- Ой, матухна, - сказаў Рон.

- Цябе будуць цвяліць чым-небудзь кашмарным! - пажадліва прагаварыла Міртл.

- Не хвалюйся, Герміёна, - сказаў Гары. - Мы адвядзем цябе ў лякарню. Мадам Помфры ніколі не задае занадта шмат пытанняў...

Ім спатрэбілася шмат часу на то, каб пераканаць Герміёну пакінуць туалет. Калі нарэшце гэта атрымалася, Плакса Міртл праводзіла іх да дзвярэй вантробным гогатам:

- Пачакаеце, пакуль усё пазнаюць, што ў яе ёсць хвост!