Гары Потэр і Таемны Пакой

— РАЗДЗЕЛ XV — Арагог

Да замка падкрадалася лета; неба і возера набылі аднолькавае барвенкавае адценне; вялізныя, памерам з качан капусты, кветкі распусціліся ў цяпліцах. Але, як бы добры ні быў выгляд з вокнаў, без Хагрыда, які расхаджваў бы па двары разам са сваім нязменным ценем - Фангам - усё падавалася не такім як трэба. Зрэшты, усярэдзіне замка Гары пераследвала сапраўды такое жа адчуванне: справы ішлі зусім дрэнна.

Гары з Ронам жадалі наведаць Герміёну, але, як высвятлілася, у лякарню зараз не пускалі наведвальнікаў.

- Мы больш не можам рызыкаваць, - суровым голасам паведаміла мадам Помфры, зусім ледзь-ледзь прыадчыніўшы дзверы. - Не-не, выбачыце, але мы баімся, што злачынец можа пракрасціся ў палаты і прыкончыць гэтых няшчасных...

З адсутнасцю Дамблдора халодны жах паралізаваў насельнікаў замка. Стваралася ўражанне, што сонечныя промні даходзілі да сценаў, але нейкім чынам адмаўляліся пранікаць у вокны. У школе не відаць было ніводнага твара, не абхопленага трывогай або страхам; калі раптам і раздаваўся смех, то гучаў ён пранізліва і ненатуральна і неўзабаве абрываўся.

Гары весь час паўтараў пра сябе апошнія словы Дамблдора: "я сапраўды пакіну гэтую школу толькі тады, калі тут не застанецца ні аднаго адданага мне чалавека. Акрамя таго, у сценах "Хогвартса" тыя, каму патрэбна дапамога, заўсёды змогуць знайсці яе." Ды толькі што толку ад гэтых слоў? Каго пэўна можна папытаць аб дапамозе, калі ўсё да адзінага перапуджаныя да смерці?

Намёк Хагрыда пра павукоў зразумець было значна лягчэй - бяда ў тым, што ў замку, падаецца, не засталося ні аднаго павука, за якім можна было бы пайсці. Усюды, дзе бы ні апынуўся Гары, ён шукаў павукоў, Рон дапамагаў яму (праўда, вельмі неахвотна). Зразумела, ім моцна перашкаджала тое, што зараз яны не маглі перасоўвацца па замку самастойна, а абавязаныя былі хадзіць вялікімі групамі разам з іншымі Грыфіндорцамі. Практычна ўсе вучні былі задаволеныя, што іх паўсюль суправаджаюць настаўнікі, але Гары знаходзіў гэта вельмі нязручным.

І усёткі быў адзін чалавек, які адкрыта атрымліваў асалоду ад атмасферай усеагульнага страху і падазронасці. Драко Малфой расхаджваў па школе так ганарліва, як быццам яго вырабілі ў лепшыя вучні. Гары ніяк не мог узяць да галавы, чым так задаволены Драко. Але вось аднойчы на зеллеварэнні, праз два тыдня пасля таго, як забралі Дамблдора і Хагрыда, Гары, седзячы за спіной у Малфоя, падслухаў яго гутарку з Крэбам і Гойлам.

- Я заўсёды разлічваў, што менавіта мой бацька пазбавіць школу ад Дамблдора, - упіваўся Малфой, нават не робячы спроб панізіць голас. - Памятаеце, я казаў вам, ён лічыць, што Дамблдор - самы дрэнны дырэктар, які калі-небудзь кіраваў "Хогвартсем". Можа быць, зараз мы нарэшце атрымаем нармалёвага дырэктара. Кагось, хто не захоча зачыняць Таемны Пакой. Дарэчы, МакГонагал таксама доўга не пратрымаецца, яна так, толькі замяшчае...

Снэйп прайшоў паблізу Гары, не сказаўшы ні словы з нагоды адсутнасці Герміёны.

- Сэр, - гучна спытаў Малфой, - сэр, чаму бы вам не стаць дырэктарам школы?

- Кіньце, Малфой, - вымавіў Снэйп, але яго тонкія вусны разпаўзліся ў задаволенай усмешцы, якую ён не здолеў схаваць. - Прафесар Дамблдор усяго толькі адхілены па рашэнні кіравання. Адважуся выказаць здагадку, што досыць хутка ён ізноў прыступіць да сваіх абавязкаў.

- Вядома, - ухмыльнуўся Малфой. - Але вы, сэр, вы бы абавязкова атрымалі татаў голас, калі бы захацелі выставіць сваёй кандыдатуру на гэты пост - я абавязкова скажу таце, што вы самы лепшы настаўнік у школе, сэр...

Снэйп, задаволена крывячы вусны, працягваў расхаджваць па класе, да шчасця, не зазначыўшы, як Шэймас Фініган прыкінуўся, быццам яго вырвала ў кацёл.

- Здзіўляюся, як гэта яшчэ не ўсё маглы сабралі сваё барахло, - не сцішаўся Малфой. - Спрачаюся на пяць галлеонов, што наступная ахвяра абавязкова памрэ. Шкада, гэта будзе не Грэнджэр...

У гэты момант празваніў звон - да шчасця; пры апошніх словах Малфоя Рон саскочыў са крэсла, але, у агульнай сумятні канчатка ўроку, яго спроба трэснуць Драко па мордзе прайшла незаўважанай.

- Пусці, я яго ўрою, - рыкаў і дзёрся Рон, а Гары і Дын віселі ў яго на руках. - Мне пляваць, мне нават палачка не патрэбна, я яго галаруч задушу...

- Паспяшайцеся, я павінен адвесці вас на гербалогію, - раўнуў Снэйп па-над галовамі, і клас адправіўся разам, з Гары, Ронам і Дынам у ар'ергардзе. Рон усё яшчэ спрабаваў вызваліцца. Адпусцілі яго толькі тады, калі Снэйп вывеў хлопцаў з замка, і яны праз гарод накіраваліся да цяпліц.

На гербалогіі заняткі праходзілі ў паціснутай атмасферы; з шэрагаў навучэнцаў выбылі ўжо двое: Джасцін і Герміёна.

Прафесар Спроўт загадала правесці абразанне абісінскага фігісмаслама. Гары адправіўся выкінуць бярэмя абрэзаных галінак у кампостную кучу і сапхнуўся тварам да твару з Эрні Макмілланом. Эрні набраў паветру і, вельмі афіцыйным тонам, абвясціў:

- Я жадаю табе сказаць, Гары, што я вельмі шкадую аб тым, што падазраваў цябе. Я ведаю, ты ніколі бы не прычыніў шкоды Герміёне Грэнджэр, таму я прыношу табе свае выбачэнні за ўсю тую лухту, якую пра цябе казаў. Мы, як гаворыцца, зараз у адной лодцы і, увогуле...

Ён працягнуў пульхнае руку, і Гары паціснуў яе.

Эрні і яго сяброўка Ханна падышлі і заняліся тым жа фігісмасламам, што і Гары з Роном.

- Гэты тып Драко, - сказаў Эрні, абломваючы сухія сучкі, - па-мойму, жудасна задаволены тым, што адбываецца, вам не падаецца? Ведаеце, што я думаю? Я думаю, Нашчадак Слізэрына - ён!

- Які ты разумны, - сказаў Рон. У адрозненне ад Гары, ён не быў гатовы так лёгка прабачыць Эрні.

- А ты таксама думаеш, што гэта Малфой, так, Гары? - спытаў Эрні.

- Не, - адказаў Гары так цвёрда, што і Эрні, і Ханна здзіўлена паглядзелі на яго.

І тут Гары сёе-тое зазначыў.

Некалькіх вялікіх павукоў паўзлі да зямлі па іншым боку шкла, выцягнуўшыся ненатуральна роўнай лініяй, нібы іх задачай было патрапіць у нейкае загадзя вядомае месца па найкароткім шляху. Гары стукнуў Рона па руцэ секатарам.

- Ой! Ты што?...

Гары паказаў на павукоў. Моцна прыжмурыўшыся ад яркага сонца, ён вачыма прасачыў за імі.

- Так, - сказаў Рон, дарэмна спрабуючы выглядаць узрадаваным. - Але мы жа не можам сачыць за імі зараз...

Эрні і Ханна прыслухваліся з цікаўнасцю.

Вочы ў Гары ўсё больш звужаліся, па меры таго, як выдаляліся павукі. Калі яны ідуць у нейкае прызначанае месца, то няма ніякіх сумненняў у тым, куды яны рана або позна прыйдуць.

- Здаецца, яны накіроўваюцца ў Забаронены лес...

Гэта знервавала Рона яшчэ больш.

Пасля ўроку прафесар Спроўт праводзіла клас на абарону ад сіл зла. Гары з Ронам адсталі ад астатніх, каб спакойна паразмаўляць.

- Прыйдзецца зноў скарыстацца плашчом-нябачнікам, - сказаў Гары. - Можна ўзяць з сабою Фанга. Ён абвык бываць у Забароненым лесу з Хагрыдам, можа быць, ён нам чымсьці дапаможа...

- Сапраўды, - пагадзіўся Рон. Ён круціў у руках сваю чароўную палачку. - А там... там, у Забароненым лесу, быццам бы пярэваратні? - нібы нядбайна спытаў ён, калі хлопчыкі, як звычайна на ўроках Локхарда, паселі за заднюю парту.

Аддаючы перавагу не адказваць на апошняе пытанне, Гары сказаў:

- Добрыя істоты там таксама ёсць. Кентаўры, напрыклад, або аднарогі...

Рон яшчэ ні разу не быў у Забароненым лесу. А Гары пабываў там усяго адзін раз, пасля чаго вельмі спадзяваўся, што ніколі больш туды не патрапіць.

Локхард бестурботнай птушачкай запырхнуў у клас. Усе вочы ўтаропіліся на яго з здзіўленнем. У астатніх настаўнікаў усмешка ўжо даўно не з'яўлялася на тварах, але Локхард быў жыццярадасны як заўсёды.

- Гэй, народ! - бадзёра крыкнуў ён, іскруючыся ад шчасця. - Што за выцягнутыя твары?

Народ абмяняўся раздражнёнымі поглядамі і нічога не адказаў.

- Хіба вы, хлопцы, не разумееце, - заказаў Локхард павольна, амаль па складах, так, як быццам вучыў у школе для разумова-адсталых, - што небяспека абмінула! Вінаваты злоўлены...

- Хто гэта сказаў? - гучна паведаміўся Дын Томас.

- Мой любасны юнак, міністр магіі не арыштаваў бы Хагрыда, калі бы не быў на сто адсоткаў упэўнены, што той вінаваты, - сказаў Локхард тонам чалавека, змушанага тлумачыць, што адзін плюс адзін будзе два.

- О, так, зразумела, - крыкнуў Рон яшчэ гучней Дзіна.

- Цешу сябе надзеяй, што ведаю больш аб арышце Хагрыда, чым вы, містэр Уізлі, - самаздаволена кінуў Локхард.

Рон пачаў было казаць, што ён, не надта, у гэтым не ўпэўнены, але спыніўся пасярод прапановы, таму што Гары моцна штурхнуў яго пад сталом.

- Нас там не было, ты што, забыў? - прашыпеў Гары кутком рота.

Аднак, агідная весялосць Локхарда, яго намёкі на тое, што ён заўсёды падазраваў, што ў Хагрыде няма анічога добрага, яго ўпэўненасць, што ўсё няшчасці скончыліся, давялі Гары да таго, што ён сур'езна дужаўся з жаданнем запуліць "Вячэрай з упірамі" Локхарду ў лоб. Замест гэтага ён задаволіўся тым, што напісаў Рону занатоўку: "Давай пойдзем сёння ўначы".

Рон прачытаў занатоўку, праглынуў сліну і скасіў вочы на пустое месца побач з сабою. Звычайна там сядзела Герміёна. Гэтае гледзішча, падобна, умацавала яго дух, і ён сцвярджальна кіўнуў.

Агульная гасціная "Грыфіндора" апошні час заўсёды была перапоўненая, таму што з шасці гадзін вечара Грыфіндорцам нікуды нельга было адлучацца. Акрамя таго, мелася невычарпальная тэма для гутаркі, таму ў гасцінай нават пасля дванаццаці абавязкова хтосьці сядзеў.

Гары забраў плашч-нябачнік з куфара адразу пасля вячэры і правёў вечар, седзячы на ім, у чаканні, пакуль спусцее гасціная. Фрэд з Джорджам прымусілі Гары і Рона гуляць у хлапушкі, а прыцішэлая Джыні смутна назірала за імі з крэсла, дзе звычайна сядзела Герміёна. Гары з Роном знарок прайгравалі, каб гульня хутчэй скончылася, але, нягледзячы на гэта, пераваліла за апоўнач, калі двайняты і Джыні нарэшце-то адправіліся спаць.

Гары і Рон дачакаліся, калі да іх данясуцца гукі двух зачыніўшыхся дзвярэй, схапілі плашч, ахінуліся ў яго і вылезлі праз адтуліну за партрэтам.

Паход праз замак апынуўся цяжкім, як і ў мінулы раз, настолькі часта прыходзілася ўварочвацца ад настаўнікаў. Але ўрэшце рэшт яны ўсёткі дайшлі да вестыбюля, адкрылі засаўку на дубовых дзвярах, праслізнулі вонкі, імкнучыся, каб дзверы не зарыпалі, і вышлі на заліты месячным святлом двор.

- Вядома, - зрывістым голасам сказаў Рон, калі яны ішлі па чорнай траве, - мы можам дайсці да лесу і выявіць, што сачыць-та нам і няма за кім. Можа быць, павукі ішлі зусім не туды. Я, вядома, згодзен, у прынцыпе яны накіроўваліся кудысьці туды, але...

Поўная надзеі фраза павісла ў паветры.

Яны дабраліся да халупы Хагрыда, сумнай і нямой. У вокнах не было святла. Калі Гары адкрыў дзверы, Фанг на радасцях стаў скакаць як вар'ят. Спалохаўшыся, што ён усіх у замку перабудзіць сваім гулкім, як з бочкі, брэхам, хлопцы хутчэй накармілі яго ірыскамі з бляшанага слоіка, які стаяла на каміннай паліцы, і тыя надзейна склеілі сківіцы сабакі.

Гары пакінуў плашч-нябачнік на стале ў халупе. Ён не спатрэбіцца ў апраметнай цемры Забароненага лесу.

- Пайдзем, Фанг, пайдзем шпацыраваць, - сказаў Гары і папляскаў сябе па назе, Фанг радасна выскачыў за хлопчыкамі з дому, імкліва кінуўся да самога боку лесу і, спыніўшыся ў вялікага платана, задраў нагу.

Гары выцягнуў чароўную палачку, прамармытаў: "Люмас!", і маленечкі праменьчык святла запаліўся на яе канцы. Гэтага праменьчыка было досыць, каб шукаць на сцяжынцы сляды павукоў.

- Спрытна прыдумана, - ухваліў Рон. - Я бы сваю таксама запаліў, але ты ўжо ведаеш - яна можа падарвацца або яшчэ чаго горш...

Гары крануў Рона за плячо і паказаў на траву пад нагамі. Два самотных павучка паспешна паўзлі ад праменьчыка святла ў цемрадзь пад дрэвамі.

- Добра, - цяжка ўздыхнуў Рон, нібы прыгатаваўшыся да самога горшаму, - Я гатовы. Пайшлі.

І яны пайшлі. Фанг насіўся вакол, абнюхваючы дрэўныя карані і апалае лісце. У лесу, кіраваныя святлом Гарынай чароўнай палачкі, яны неадступна прытрымліваліся за невычэрпным павуковым раўчуком, струмяніўшымся ўздоўж сцяжынкі. Хлопцы ішлі за павукамі хвілін дваццаць, моўчкі, не прамаўляючы ані слова, стала прыслухоўваючыся, ці не раздасца які-небудзь падазроны гук. Чуваць было толькі, як трашчаць галінкі і шамаціць лісце. Затым, калі лес зрабіўся амаль непраходным, зорак над галавой не стала відаць, і толькі чароўная палачка Гары ззяла ў акіяне цемры, яны зазначылі, што павуковы важак сыйшоў са сцяжынкі.

Гары затрымаўся, каб паглядзець, куды накіруюцца павукі, але па-за кругам святла ад палачкі абсалютна нічога нельга было разглядзець. Так далёка ў лес Гары раней не заходзіў. Ён вельмі выразна ўспомніў, як у мінулы раз Хагрыд настойліва раіў не пакідаць сцяжынкі. Але зараз Хагрыд знаходзіўся ў сотнях міль адгэтуль, магчыма, у камеры Аскабана... і ён жа сказаў, ісці за павукамі...

Нешта вільготнае кранула рукі хлопчыка, ён адскочыў назад і наступіў Рону на нагу. Зрэшты, апынулася, што гэта быў усяго толькі халодны псіны нос.

- Што рабіць, як ты лічыш? - спытаў Гары ў Рона, чые вочы ён з працай мог разглядзець у цемры, у іх адлюстроўваўся святло чароўнай палачкі.

- Не кідаць жа зараз, - сказаў Рон.

І услед за павукамі - мітуслівыя маланкі чорнага на чорным - яны накіраваліся ў гушчар. Ісці хутка стала немагчыма; вакол тырчалі дрэўныя карані і пні, практычна непрыкметныя ў чарноцці лесу. На руцэ Гары адчуваў гарачае дыханне Фанга. Не адзін раз прыйшлося ім спыняцца, каб Гары мог нагнуцца і праменьчыкам святла адшукаць павукоў.

Яны ішлі ўжо прыкладна паўгадзіны, чапляючыся вопрадкай за нізка віслыя сукі і кусты ажыны. Праз некаторы час ім здалося, што яны спускаюцца ў яр, хоць дрэвы раслі гэтак жа густа, як і раней.

Раптам Фанг аглушальна, гулка гаўкнуў, чаму хлопчыкі ледзь не выскачылі з уласнай скуры.

- Што такое? - гучна спытаў Рон, спалохана ўзіраючыся ў цемру і дужа схапіўшы Гары за локаць.

- Там нешта рухаецца... - ледзьве чуваць адказаў Гары. - Паслухай... падобна, нешта вялізнае...

Хлопцы прыслухаліся. На некаторай адлегласці справа ад іх нешта, сапраўды, штось вялізнае ламала галінкі, прасякаючы сабе шлях скрозь гушчар.

- О, не, - праенчыў Рон. - О, не, О, не, о...

- Ціха, - у паніцы шыкнуў Гары. - Яно цябе пачуе.

- Пачуе мяне? - перапытаў Рон ненатуральна тонкім голасам. - Яно ўжо пачула Фанга!

У жаху яны замерлі і сталі чакаць, што будзе. Падавалася, навакольная цемра душыць на вочы. Раздаўся незразумелы ракочушчы гук - пасля чаго запанавала цішыня.

- Як ты думаеш, што гэта яно робіць? - спытаў Гары.

- Пэўна, збіраецца кінуцца, - адказаў Рон.

Яны чакалі, дрыжачы і не адважваясь паварушыцца.

- Можа, яно сышло? - прашаптаў Гары.

- Не ведаю...

Раптам, з правага боку, успыхнуў магутны промень святла, такі асляпляльны, што хлопцы мімавольна ўскінулі ўгору рукі і зачынілі вочы далонямі. Фанг завішчаў і пабег, але захраснуў у зарасніках цярноўніка і завішчаў яшчэ гучней.

- Гары! - выгукнуў Рон якія завагаліся ад палягчэння голасам. - Гары, гэта жа наша машына!

- Што?

- Ідзі сюды!

Гары слепа рынуўся за Роном па кірунку да святла, спатыкаючыся і ледзь не падаючы на збягу. Праз імгненне хлопцы выбеглі на маленькі прагал.

Машына містэра Уізлі, пустая, стаяла ў асяроддзі тоўстых дрэў пад шатамі густой лістоты і асляпляльна свяціла фарамі. Рон, разявіўшы рот, павольна пайшоў да яе, а яна паціху зрушылася да яго, як вялізны бірузовы сабака, які вітаў гаспадара.

- Яна жыла тут увесь гэты час! - захоплена выклікнуў Рон, абыходзячы аўтамабіль вакол. - Яна здзічэла...

Бакі машыны былі падрапаныя і абрынданыя брудам. Судзячы па ўсім, яна сапраўды прыстасавалася да самотнага жыцця ў лесе. У Фанга яна не выклікала даверу; сабака ціснуўся да ног Гары, і хлопчык адчуваў, як моцна той дрыжыць. Сам Гары, паміж тым, пачаў супакойвацца, дыханне стала не такім частым, і ён прыбраў чароўную палачку зваротна ў кішэню.

- А мы-та баяліся, што яна на нас нападзе! - сказаў Рон, прыхінаючыся да машыны і любоўна яе пагладжваючы. - Я усё думаў, куды яна дзелася?

Гары, прыжмурыўшы вочы, паглядзеў па баках, ці не бачна яшчэ павукоў, але тыя разбегліся ад яркага святла фар.

- Мы страцілі след, - сказаў ён. - Давай пойдзем і адшукаем іх.

Рон не адказаў. І не паварушыўся. Яго вока былі прыкаваныя да таго, што знаходзілася футах у дзесяці над зямлёй, прама за спіной у Гары. Твар Рона ад жаху стаў сіневата-шэрым.

У Гары нават не было часу азірнуцца. Раптам раздалася гучная пстрычка; нешта доўгае і валасатае абхапіла хлопчыка вакол поясу і падняло яго над зямлёй. Гары павіс тварам уніз. Ён завалтузіўся ў паніцы, спрабуючы вырвацца, зноў пачуў шчоўканне і ўбачыў, як ногі Рона таксама адрываюцца ад зямлі. Фанг віскатаў і скуголіў - а праз секунду нешта увалакло яго за дрэвы.

Вісячы ўніз галавой, Гары змог убачыць, што істота, якая яго схапіла, перасоўваецца на шасці неверагодна доўгіх, касматых нагах, а яго трымае двума пярэднімі прама пад парай чорных бліскучых клюшняй. Гары чуў, што ззаду перамяшчаецца яшчэ адна такая жа істота; яна, без сумнення, цягнула Рона. Акрамя таго, Гары чуў, як Фанг, адчайна скуголячы, спрабуе вырвацца з лап трэцяй пачвары. Сам Гары не мог бы закрычаць, нават калі бы захацеў, падавалася, голас яго застаўся на палянцы поруч машыны.

Ён не ўяўляў, колькі часу знаходзіцца ў лапах монстра; ён толькі зразумеў, што цемра нечакана рассеялася настолькі, што ён змог убачыць абсыпаную лістотай зямлю, якая кішэла павукамі. Выгнуўшы шыю, хлопчык здолеў разглядзець, што яго прыцягнулі на бок вялізнай лагчыны, дзе не раслі дрэвы - з прычыны чаго зоркі ярка, у агідных падрабязнасцях, асвятлялі самую жудасную сцэну, якую калі-небудзь даводзілася бачыць Гары.

Павукі. Не тыя маленечкія паучкі, якія ходзяць туды-сюды пад лісцем. Павукі памерам з ламавога каня, з васьмю вачамі, васьмю нагамі, чорныя, касматыя, гіганцкія. Масіўны прадстаўнік гэтай жудаснай пароды, які цягнуў у сваіх лапах Гары, спусціўся па стромкім схіле да мігатлівай купалападобнай павуціны ў самім цэнтры лагчыны. Яго субраты апанавалі ўсю прастору вакол гэтага купала, у захапленні клацаючы клюшнямі пры выглядзе надыходзячай здабычы.

Павук нечакана выпусціў Гары, і той прызямліўся на карачкі. Рон і Фанг зваліліся побач. Фанг больш не выў, толькі спалохана ціснуўся да зямлі. Выгляд Рона відавочна адлюстроўваў усё тое, што адчуваў у дадзены момант Гары. Рот у Рона быў адчынены ў нямым крыку жаху, вочы вылезлі з арбіт.

Гары раптам усвядоміў, што павук, збросіўшы яго на зямлю, нешта кажа. Разабраць, што менавіта, было складана - пры кожным слове павук клацал клюшнямі.

- Арагог! - заклікаў ён. - Арагог!

І вось з-пад мігатлівага павуцінневага купала з халоднай душу марудлівасцю з'явіўся павук памерам са слана. Чорная поўсць, якая пакрывала яго цела, месцамі пасівела, а вочы на выродлівай, забяспечанай найстрашэннымі жваламі, галава была зацягнута малочна-белай плёнкай. Павук быў сляпы.

- У чым справа? - спытаў ён, хутка клацая.

- Людзі, - сцісла пстрыкнуў павук, які прыцягнуў Гары.

- Гэта Хагрыд? - спытаў Арагог і прысунуўся бліжэй.

- Незнаёмцы, - праляскаў павук, які прынёс Рона.

- Забіце іх, - раздражніўшыся, загадаў Арагог.

- Мы сябры Хагрыда, - выгукнуў Гары. Яго сэрца пакінула грудную клетку і з сілай латашылася ў горле.

Клац, клац, клац - захадзілі павуковыя клюшні па ўсёй лагчыне.

Арагог памаўчаў.

- Ніколі раней Хагрыд нікога да нас не дасылаў, - павольна вымавіў ён.

- Хагрыд патрапіў у бяду, - растлумачыў Гары, часта дыхаючы. - Таму мы і прыйшлі.

- У бяду? - перапытаў састарэлы павук, і Гары здалося, што ў яго голасе прадзімае турботу. - Але навошта ён даслаў вас?

Гары жадаў было ўстаць на ногі, але раздумаўся; ці наўрад ногі стануць трымаць яго. Таму ён працягваў казаць, стоячы на карачках, настолькі павольна і спакойна, наколькі мог.

- Яны, там у школе, думаюць, што Хагрыд нацкоўваў... эээ... штосьці... на вучняў. І яго забралі ў Аскабан.

Арагог абурана заклацал клюшнямі, і гэты гук множным рэхам паўтарылі ўсе павукі, якія знатоўпіліся ў лагчыне; гэта было падобна на апладысменты, толькі вось апладысменты звычайна не выклікалі ў Гары млоснасць ад страху.

- Але ж гэта было шмат гадоў таму, - раздражнёна сказаў Арагог, - шмат-шмат гадоў таму. Я добра гэта памятаю. Таму яны прымусілі яго сыйсці з школы. Яны лічылі, што я і ёсць той монстар, які насяляе ў... яны звалі гэта Таемным Пакоем. Яны лічылі, што Хагрыд адкрыў Пакой і выпусціў мяне на волю.

- А вы... вы вышлі не з Таёмнага Пакоя? - спытаў Гары. На ілбу ў яго выступіў халодны пот.

- Я! - абурыўся Арагог, злосна пстрыкнуўшы. - Я нарадзіўся не ў замку. Я нарадзіўся ў далёкай краіне. Адзін падарожнік падарыў мяне Хагрыду, калі я быў яшчэ яйкам. Хагрыд тады быў зусім дзіця, але ён клапаціўся пра мяне, хаваў у шафе ў замку і харчаваў тым, што мог дастаць. Хагрыд мой добры сябар і добры чалавек. Калі мяне выявілі і абвінавацілі ў смерці нейкай дзяўчынкі, Хагрыд абараніў мяне. Пасля гэтага я жыў у лесе, а Хагрыд заўсёды наведваў мяне. Ён нават знайшоў мне жонку, Мосаг, і ў нас зараз вялікая сям'я, вось яна перад вамі, і ўсё гэта дзякуючы дабрыні Хагрыда...

Гары заклікаў на дапамогу астаткі адвагі.

- Так, значыць, вы ніколі... ніколі ні на каго не нападалі?

- Ніколі, - прарыпеў стары павук. - Вядома, гэта мой інстынкт, але з павагі да Хагрыду я ніколі не шкодзіў людзям. Цела забітай дзяўчынкі знайшлі ў туалеце. А я ніколі не быў нідзе ў замку, акрамя шафы, у якой вырас. Наш род любіць цішыню і цемру...

- Але тады... можа быць, вы ведаеце, хто або што забіла гэтай дзяўчынку? - спытаў Гары. - Таму што, разумееце, яно вярнулася і зноў нападае на людзей...

Яго слова патанулі у новай хвалі злоснага клацання і шамацення мноства доўгіх ног; гіганцкія чорныя цені прысунуліся бліжэй.

- Тое, што насяляе ў замку, - сказаў Арагог, - старажытнае стварэнне, якога мы, павукі, баімся больш за ўсё на святле. Я добра памятаю, як умольваў Хагрыда адпусціць мяне, калі чуў, як гэтая пачвара рухаецца па замку.

- Але што гэта? - настойліва спытаў Гары.

Зноў раздалося гучнае клацанне і шамаценне; павукі ўсё цясней стульвалі кола.

- Мы ніколі не размаўляем аб гэтым! - люта крыкнуў Арагог. - Мы не завем яго на імя! Я нават Хагрыду ніколі не называў імя смяротнай пачвары, хоць ён пытаўся аб ім, шмат разоў.

Гары не жадаў быць занадта настойлівым, занадта ўжо напіралі са ўсіх бакоў павукі. Ды і Арагог, падобна, змарыўся ад гутарак. Ён стаў павольна адыходзіць назад, пад купал, аднак, яго суродзічы працягвалі павольна, цаля за цаляй, наступаць.

- Мы тады пайдзем, добра? - адчайна крыкнуў Гары ўслед Арагогу, чуючы за сваёй спіной злавеснае шамаценне лісця.

- Пайдзем? - павольна паўтарыў Арагог. - Не думаю...

- Але... але...

- Мае сыны і дочкі не чапаюць Хагрыда толькі таму, што я ім так загадаў. Але я не магу адмовіць ім у свежым мясе, асабліва калі яно само да іх прыйшло. Да спаткання, сябар Хагрыда.

Гары турком разгарнуўся. У пары футаў ад яго ўзвышалася вялізная павуковая сцяна, лязгаючая жваламі, зігацеючая мноствам вачэй.

Схапіўшыся за палачку, Гары выдатна разумеў, што яна не прынясе ніякай карысці, павукоў занадта шмат, але тым не менш ён паспрабаваў устаць на ногі, каб памерці стоя. У гэты час раздаўся гучны, доўгі сігнал, і асляпляльнае святло напоўніў лагчыну.

Машына містэра Уізлі грукала па схіле, люта свецячы фарамі, пранізліва сігналячы, распіхваючы павукоў; некаторыя паваліліся на спіну, размахваючы бясконца-доўгімі нагамі. Машына, завішчаўшы тормазамі, спынілася як укапаная прама перад хлопчыкамі і расхінула дзверцы.

- Вазьмі Фанга! - заекатаў Гары, ныраючы на пярэдняе сядзенне; Рон абхапіў нямецкага дога вакол тулавы і шпурнуў - сабака завішчала - на задняе сядзенне, дзверцы зачыніліся; Рон не дакрануўся да акселератара, але гэта было і не трэба; рухавік зароў, і яны памчаліся, збіваючы па дарозе павукоў, аднаго за другім. Яны панесліся ўверх па схіле, прочкі з праклятай лагчыны, і хутка ўжо біліся праз лес. Галіны дрэў білі па вокнах, але машына спрытна руліла па найболей адчыненым месцам. Мабыць, яна добра ведала дарогу.

Гары ўпотай зірнуў на Рона. У таго рот па-ранейшаму быў адчынены ў нямым ляманце, але вочы не лезлі з арбіт, як раней.

- Ты як?

Рон глядзеў прама перад сабою і не мог вымавіць ні слова.

Яны імчаліся, змінаючы на шляху малады параснік. Фанг гучна выў на заднім сядзенні. Гары ўбачыў, як адламалася бакавое люстэрка, калі машына працісківалася каля векавога дуба. Прайшло дзесяць грукатлівых, доўгіх хвілін, пасля чаго лес зрадзеў, і ў прасветах паміж дрэвамі зноў стала відаць неба.

Машына спынілася так рэзка, што хлопцаў ледзь не выкінула праз ветравое шкло. Яны прыехалі на ўзлесак лесу. Фанг усім целам кінуўся на акно, так яму не цярпелася выйсці вонкі, і, калі Гары адкрыў дзверы, бедны сабака куляй кінуўся да роднай халупы, падціснуўшы хвост. Гары таксама выйшаў. Праз хвіліну-другую Рон ачуняў настолькі, што смог валодаць нагамі і рукамі, і вылез з машыны, па-ранейшаму напружана трымаючы галаву і гледзячы перад сабою пустымі вачыма. Гары ўдзячна пакалашмаціў машыну па капоце, і яна заднім ходам з'ехала зваротна ў лес і схавалася са зроку.

Гары схадзіў у дом да Хагрыду за плашчом-нябачнікам. Фанг дробнай дрыготкай дрыжаў у сваім кошыку, забіўшыся пад коўдру. Калі Гары зноў выйшаў на вуліцу, то выявіў, што Рона моцна дзярэ на градкі з гарбузамі.

- "Ідзіце за павукамі", - слабым голасам вымавіў Рон, абціраючы рот рукавом. - Гэтага я Хагрыду ніколі не прабачу. Шчасце, што мы засталіся жывыя.

- Я упэўнены, ён лічыў, што Арагог ніколі не кране яго сяброў, - заспакойліва сказаў Гары.

- У гэтым-та і ёсць галоўная бяда са ўсім, што Хагрыд робіць! - сказаў Рон, дужа стукнуўшы па сцяне халупы. - Ён заўсёды лічыць, што пачвары значна лепш, чым аб іх прынята думаць - і паглядзі, куды гэта яго прывяло! У Аскабан! - Ён зараз дробна дрыжаў усім целам. - Навошта было нас туды пасылаць? Што мы такога высвятлілі, жадаў бы я ведаць?

- Што Хагрыд ніколі не адчыняў Таемны Пакой, - сказаў Гары, ахінаючы Рона плашчом і злёгку падштурхоўваючы яго, каб той пачаў рухацца, - што ён невінаваты.

Рон гучна чмыхнуў. Судзячы па ўсім, ён не мог назваць гадоўлю ў шафе Арагога нявінным заняткам.

Наблізіўшыся да замка, Гары паправіў плашч, каб як след схаваць ногі, затым прыадчыніў уваходныя дзверы. Хлопчыкі асцярожна пракраліся ў вестыбюль, а потым уверх па мармуровай лесвіцы, стрымліваючы дыханне, калі праходзілі паблізу калідораў з пільнымі вартавымі. Нарэшце яны апынуліся ў бяспецы агульнай гасцінай "Грыфіндора". Агонь у каміне прагарэў, але вугольчыкі яшчэ цьмелі. Хлопцы знялі плашч і ўскараскаліся па шрубавай лесвіцы ў спальню.

Рон зваліўся на ложак не распранаючыся. Гары, аднак, зусім не хацелася спаць. Ён сеў на бок ложку і глыбока задумаўся над тым, што сказаў Арагог.

Істота, якія гойсала па замку, складалася ўраджанне, была сярод пачвар чымсьці накшталт Вальдэморта - імя яго баяліся нават прамаўляць іншыя пачвары. Але ім з Ронам так і не атрымалася высвятліць, што жа гэта за істота і якім чынам яно прымушае свае ахвяры камянець. Аказваецца, нават Хагрыду невядома, хто або што хаваецца ў Таемным Пакоі.

Гары закінуў ногі на ложак, лёг на падушкі і стаў глядзець на месяц, які свяціўся скрозь акенца вежы.

Ён не разумеў, што яшчэ можна зрабіць. Яны зашлі ў тупік па ўсіх кірунках. Рэдл злавіў не таго, каго трэба, Нашчадак Слізэрына збег, і ніхто не мог сапраўды сказаць, хто адкрыў Таемны Пакой - той жа самы чалавек, што і ў мінулы раз, або іншы. Пытаць было не ў каго. Гары ляжаў і па-ранейшаму думаў аб словах Арагога.

Ён ужо пачаў засыпаць, калі ў галаву яму прыйшла адна думка, якая несла нейкую надзею, і хлопчык рэзка сеў у ложкі.

- Рон, - прашыпеў ён у цемру, - Рон...

Рон прачнуўся, завішчаўшы як Фанг, дзіка агледзеўся па баках і нарэшце ўбачыў Гары.

- Рон! Гэтая дзяўчынка, якая памерла. Арагог сказаў, што яе знайшлі ў туалеце, - горача сказаў Гары, не звяртаючы ўвагі на гучнае посапыванне Нэвіла, якое данасілася з кута пакоя. - Што, калі яна больш не выходзіла з гэтага туалета? Што, калі яна ўсё яшчэ там?

Рон пацёр вочы, моршчачыся ад месячнага святла.

- Ты жа не думаеш... гэта ж не Плакса Міртл?