Kavaliro Henriko Baskervilo kaj doktoro Mortimero estis pretaj je la tago difinita, kaj ni ekveturis al Devono laŭ la aranĝo. Sinjoro Ŝerloko Holmso akompanis min al la stacidomo, kaj donis al mi siajn disiĝajn instrukciojn kaj konsilojn.
— Mi ne influos vian menson per sugestaj teorioj aŭ suspektoj, Vatsono. Mi volas, ke vi simple raportu faktojn al mi kiel eble plej komplete, kaj vi povas lasi al mi la teoriumon.
— Kiajn faktojn? — mi demandis.
— Ion ajn, kio ŝajnas rilati al la enketo, kiom ajn nerekte, kaj precipe la rilatojn inter la juna Baskervilo kaj liaj najbaroj, aŭ eventualajn pluajn detalojn pri la morto de kavaliro Karlo. Mi mem iom enketis dum la pasintaj kelkaj tagoj, sed la rezultoj estis bedaŭrinde negativaj. Nur unu afero ŝajnas certa, nome ke sinjoro Jakobo Desmondo, kiu estas la heredonto, estas maljuneta sinjoro tre afabla karaktere, tiel ke tiu ĉi persekuto ne originas ĉe li. Mi vere opinias, ke ni rajtas tute forstreki lin el niaj konjektoj. Restas tiuj homoj, kiuj efektive ĉirkaŭos kavaliron Henriko Baskervilo sur la erikejo.
— Ĉu ne estus bone unuavice forigi tiun paron Barimoran?
— Neniel. Vi ne povus pli grave erari. Se ili estas senkulpaj, tio estus kruela maljustaĵo; kaj se ili estas kulpaj, ni rezignus pri ĉiu ebleco pruvi tion. Ne, ne, ni konservos ilin sur nia listo de suspektatoj. Ankaŭ estas ĉe la Halo grumo, se mi bone memoras. Ekzistas du erikejaj terkulturistoj. Troviĝas nia amiko doktoro Mortimero, kiun mi kredas tute honesta, kaj troviĝas lia edzino, pri kiu ni scias nenion. Troviĝas la naturesploristo Stepeltono, kaj troviĝas lia fratino, kiu estas laŭdire alloga junulino. Troviĝas sinjoro Frenklendo en Laftera Halo, kiu estas alia nekonata faktoro, kaj troviĝas kelkaj aliaj najbaroj. Tiuj estas la homoj, kiujn vi devos speciale studi.
— Mi faros mian plejeblon.
— Vi havas armilon, supozeble?
— Jes, mi supozis, ke valoros kunporti ĝin.
— Plej certe. Tenu apud vi vian revolveron tage kaj nokte, kaj neniam kompromitu vian singardemon.
Niaj amikoj jam akiris unuaklasan kupeon, kaj atendis nin sur la kajo.
— Ne, neniajn novaĵojn ni havas, — diris doktoro Mortimero, responde al demandoj de mia amiko. — Unu aferon mi povas ĵuri, kaj tio estas, ke ni ne estis spionataj dum la pasintaj du tagoj. Ni neniam eliris sen akra observado, kaj neniu povis eviti nian rimarkemon.
— Supozeble vi ĉiam restis kune, ĉu?
— Krom hieraŭ posttagmeze. Mi kutime dediĉas unu tagon al pura amuziĝo, kiam mi venas al Londono, do mi pasigis ĝin en la muzeo de la kolegio de ĥirurgoj.
— Kaj mi iris rigardi la homojn en la parko, — diris Baskervilo. — Sed neniu ajn malagrablaĵo trafis nin.
— Tamen estis malprudente, malgraŭ tio, — diris Holmso, skuante sian kapon kaj aspektante serioza. — Mi petas, kavaliro Henriko, ke vi ne promenadu sola. Iu granda misfortuno trafos vin, se vi tion faros. Ĉu vi retrovis vian alian ŝuon?
— Ne, sinjoro, ĝi estas perdita por ĉiam.
— Ĉu vere? Tio estas tre interesa. Nu, adiaŭ, — li aldonis, kiam la vagonaro komencis forgliti laŭ la kajo. — Ĉiam memoru, kavaliro Henriko, unu el la frazoj de tiu stranga malnova legendo, kiun doktoro Mortimero voĉlegis al ni, kaj evitu la erikejon dum tiuj horoj da mallumo, kiam la malicaj potencoj ekzaltiĝas.
Mi rerigardis al la kajo, kiam ni fore forlasis ĝin, kaj vidis la altan aŭsteran figuron de Holmso staranta senmove kaj postrigardante nin.
La vojaĝo estis rapida kaj agrabla, kaj mi pasigis ĝin pli intime konatiĝante kun miaj du kunuloj, kaj ludante kun la spanielo de doktoro Mortimero. Post tre malmultaj horoj la bruna grundo iĝis ruĝeca, la brikojn anstataŭis granito, kaj ruĝaj bovinoj paŝtis sin sur belheĝaj kampoj, kie la riĉa herbo kaj pli abunda vegetaĵo anoncis klimaton pli luksan, se pli humidan. Juna Baskervilo gapis entuziasme tra la fenestro, kaj ekkriis ĝojigite, kiam li rekonis konatajn aspektojn de la devona pejzaĝo.
— Mi trairis grandan parton de la mondo, de kiam mi forlasis ĝin, doktoro Vatsono, — li diris, — tamen mi neniam vidis lokon kompareblan.
— Mi neniam vidis devonanon, kiu ne lojalus al sia tereno, — mi komentis.
— Tio dependas de la homspeco tiom, kiom de la pejzaĝo, — diris doktoro Mortimero. — Ekrigardo al nia amiko vidigas la rondan kapon de la keltoj, kiu portas interne la keltajn entuziasmon kaj kroĉiĝan povon. La kapo de la kompatinda kavaliro Karlo estis el speco tre rara, duone gaela, duone iberia laŭ la karakterizoj. Sed vi estis tre juna, kiam vi lastfoje vidis la Baskervilan Halon, ĉu ne?
— Mi estis adoleskanto, kiam okazis la morto de mia patro, kaj neniam vidis la Halon, ĉar li loĝis en dometo sur la suda marbordo. De tie mi iris rekte al amiko en Usono. Mi certigas, ke por mi ĉio estas tiel nova, kiel ĝi estas al doktoro Vatsono, kaj mi laŭeble avidas vidi la erikejon.
— Ĉu jes? Do via deziro estas tre facile realigebla, ĉar jen estas via unua ekvido de la erikejo, — diris doktoro Mortimero, indikante tra la kupea fenestro.
Super la verdaj kvadratoj de la kampoj kaj la malalta kurbiĝo de arbareto leviĝis en malproksimo monteto griza, melankolia, kun stranga akrangula supraĵo, svaga kaj malpreciza en la foro, kvazaŭ iu fantasta pejzaĝo en sonĝo. Baskervilo sidis longe kun la okuloj fiksitaj al ĝi, kaj mi legis sur lia entuziasma vizaĝo, kiom ĝi signifis al li, tiu unua ekvido al tiu stranga loko, kie la homoj liasangaj regis tiom longe kaj lasis tiom profunde sian markon. Tie li sidis, en sia skotdrapa kostumo kaj kun sia amerika parolmaniero, en angulo de sendistinga fervoja kupeo, kaj tamen rigardante lian malhelan kaj esprimivan vizaĝon mi pli ol antaŭe sentis, ke li estas vera posteulo de tiu longa linio da impulsaj, ardaj kaj mastremaj viroj. Vidiĝis fiero, kuraĝo kaj forto je liaj densaj brovoj, liaj sentemaj naztruoj, kaj liaj grandaj avelkoloraj okuloj. Se sur tiu forpuŝa erikejo atendus nin serĉo malfacila kaj danĝera, jen almenaŭ estis kunulo, por kiu oni povus riski endanĝeriĝon, estante certa, ke li kuraĝe partoprenos ĝin.
La vagonaro haltis ĉe eta apudvoja stacio, kaj ni ĉiuj eliris. Ekstere, trans la malalta blanka barilo, kaleŝo kun paro da fortaj ĉevaletoj atendis. Nia alveno estis evidente grava evento, ĉar la staciestro kaj portistoj amasiĝis ĉirkaŭ ni por elporti niajn valizojn. Tio estis agrabla simpla kampara loko, sed mi surpriziĝis vidante, ke apud la elirejo staris du soldatecaj viroj en malhelaj uniformoj, kiuj apogis sin per siaj mallongaj pafiloj kaj rigardis nin atente dum ni pasis. La koĉero, malmoltrajta tordita vireto, salutis kavaliron Henriko Baskervilo, kaj post kelkaj minutoj ni rapidis laŭ la larĝa blanka vojo. Ondantaj paŝtejoj kurbiĝis supren ambaŭflanke, kaj malnovaj gablitaj domoj elgvatis el inter la densaj foliaĵoj, sed malantaŭ la trankvila kaj sunumata pejzaĝo ĉiam leviĝis, malhela kontraŭ la vespera ĉielo, la longa morna kurbiĝo de la erikejo, interrompita per la zigzagaj kaj minacaj montetoj.
La kaleŝo svinge turniĝis sur flankvojon, kaj ni kurbiris supren tra profundaj vojetoj eluzataj per jarcentoj da radoj, altaj teramasoj ambaŭflanke, pezaj je gutanta musko kaj viandecaj cervolangaj filikoj. Bronzkoloraj filikaroj kaj makulitaj rubusoj ekbrilis en la lumo de la subiranta suno. Plu grade leviĝante, ni trapasis mallarĝan granitan ponton, kaj flankumis bruan rivereton, kiu inundis rapide suben, ŝaŭmante kaj muĝante inter grizaj ŝtonegoj. Vojo kaj rivereto ambaŭ serpentumis tra valo densa je vepraĵo kaj abioj. Je ĉiu vojturno Baskervilo eligis ekkrion de ĝojo, ĉirkaŭrigardante entuziasme kaj starigante sennombrajn demandojn. Al liaj okuloj ĉio ŝajnis bela, sed laŭ mi tuŝeto da melankolio sterniĝis sur la pejzaĝo, kiu tiel klare antaŭsignis malkreskon de la jaro. Flavaj folioj tapiŝis la vojetojn kaj flirte surfalis nin dum la pasado. La klako de niaj radoj formortis kiam ni traveturis drivaĵojn da putra vegetaĵo — tristaj donacoj, laŭ mia opinio, ĵetataj de la naturo antaŭ la ĉaron de la revenanta heredulo de la Baskerviloj.
— Hola! — ekkriis doktoro Mortimero, — kio estas tio?
Apika kurbiĝo de erikokovrita tero, periferia fragmento de la erikejo, etendiĝis antaŭ ni. Sur la supraĵo, malmola kaj klara kiel ĉevalista statuo sur ties piedestalo, estis surĉevala soldato, malhela kaj severa, kun pafilo prete apogita al la antaŭbrako. Li estis vaĉanta la vojon laŭ kiu ni veturis.
— Kio estas tio, Perkinso? — demandis doktoro Mortimero.
Nia koĉero duonturniĝis sur sia sidloko.
— Bagnulo eskapis el la malliberejo, sinjoro. Li jam de tri tagoj forestas, kaj la provosoj vaĉas ĉiun vojon kaj ĉiun stacion, sed ili ankoraŭ ne ekvidis lin. Al la farmantoj en la ĉirkaŭaĵo tio ne plaĉas, efektive.
— Nu, laŭ mia kompreno, ili ricevos po kvin pundoj, se ili povos doni informojn.
— Jes, sinjoro, sed kvin eventualaj pundoj ne bone kompensas la eblecon de tranĉita gorĝo. Vidu, tiu ne estas ordinara bagnulo. Tiu estas viro, kiu hezitos pri nenio.
— Kiu do li estas?
— Seldeno, la murdinto en Monteto Notingo.
Mi bone memoris tiun kazon, ĉar Holmso aparte interesiĝis pri ĝi pro la aparta krueleco de la krimo kaj la diboĉa bruteco kiu signis ĉiujn agojn de la murdinto. La rezigno pri lia mortkondamno rezultis de kelkaj duboj pri lia mensa sano, tiel abomeninda estis lia konduto. Nia kaleŝo atingis la supron de iu vojleviĝo, kaj antaŭ ni etendiĝis la ega vasto de la erikejo, makulita je torditaj kaj rokozaj ŝtonmasoj kaj pintmontetoj. Malvarma vento blovis el ĝi kaj tremigis nin. Ie tie, sur tiu ebenaĵo dezerteca, sin kaŝis tiu demono, kaŝiĝante en truo kiel sovaĝa besto, kun koro plena je malico kontraŭ la tuta homraso, kiu elĵetis lin. Nur tio mankis por kompletigi la malafablan sugestion de la malfekunda dezertejo, la fridiga vento, kaj la malhelumanta ĉielo. Eĉ Baskervilo silentiĝis kaj kuntiris pli proksime sian surtuton.
Ni jam lasis la fekundan teron malantaŭe kaj sube. Ni nur rerigardis al ĝi: la deklivaj radioj de malalta suno ŝanĝis la rojojn al fadenoj da oro kaj ardis sur la ruĝa tero nove plugita kaj la larĝa implikaĵo de la arbaretoj. La vojo antaŭ ni iĝis pli morna kaj pli sovaĝa sur grandaj ruĝetaj kaj olivaj deklivoj, aspergitaj je gigantaj ŝtonoj. De tempo al tempo ni preterpasis erikejan dometon, ŝtonmuran kaj ŝtontegmentan, kun neniu ampelopso por variigi ĝian severan konturon. Subite ni rigardis suben en tassimilan kavaĵon, en kiu dise staris kverkaroj nanaj kaj abiaroj torditaj kaj kurbigitaj pro la furiozo de jaroj da ŝtormoj. Du altaj mallarĝaj turoj elstaris super la arboj. La koĉero indikis per sia vipo.
— Baskervila Halo, — li diris.
Ties mastro stariĝis kaj algapis ruĝvange kaj brilokule. Post kelkaj minutoj ni atingis la ĉefenirejan pordegon, labirinton el fantasta reto gisfera, kun veterumitaj pilastroj ambaŭflanke, makulitaj je likenoj kaj apogantaj la aprokapojn de la Baskerviloj. La pordistejo estis ruino el nigra granito kaj nudigitaj ripoj de ĉevronoj, sed kontraŭ ĝi estis nova konstruaĵo, duone kompleta, la unua frukto el la sud-afrika oro de kavaliro Karlo.
Tra la pordo ni suriris la aleon, kie la radojn denove sordinis la foliaro, kaj la malnovaj arboj elpuŝis siajn brakojn je sombra tunelo super niaj kapoj. Baskervilo ektremegis rigardante tra la longa malluma aleo ĝis kie la domo ekbrilis fantomece je la fora ekstremo.
— Ĉu ĉi tie okazis? — li mallaŭte demandis.
— Ne, ne, la taksusa aleo troviĝas aliflanke.
La juna heredinto ĉirkaŭrigardis mornesprime.
— Ne estas mirinde, ke mia onklo sentis kvazaŭ malfeliĉo minacus lin en tia loko, — li diris. — Ĝi sufiĉas por timigi iun ajn. Mi aranĝos vicon de elektraj lampoj ĉi tie en malpli ol ses monatoj, kaj vi ne rekonos la lokon kun la milkandelpova generatoro de Swan kaj Edison ĝuste ĉi tie antaŭ la dompordo.
La aleo malfermiĝis al larĝa razeno, kaj antaŭ ni troviĝis la domo. Per la velkanta taglumo mi povis vidi, ke la centro estas peza konstrubloko, el kiu etendiĝis portalo. La tutan frunton drapiris hedero, kun ie-tie loko tonde nudigita, kie fenestro aŭ blazono trarompis la malhelan vualon. Super tiu centra dombloko leviĝis du ĝemelaj turoj, antikvaj, krenelitaj kaj trapikitaj de multaj embrazuroj. Dekstre kaj maldekstre de la turoj estis pli modernaj nigragranitaj aloj. Malhela lumo brilis tra la peze fositaj fenestroj, kaj el la altaj fumtuboj, kiuj leviĝis de la apika altangula tegmento, elsaltis unuopa kolono da fumo.
— Bonvenon, kavaliro Henriko! Bonvenon al Baskervila Halo!
Alta viro elpaŝis el la ombro de la portalo por malfermi la pordon de la kaleŝo. Virina figuro siluetiĝis antaŭ la flava lumo de la vestiblo. Ŝi elvenis kaj helpis la viron elkaleŝigi niajn valizojn.
— Ne ĝenos vin, ĉu, se mi veturos senprokraste hejmen, kavaliro Henriko? — diris doktoro Mortimero. — Mia edzino atendas min.
— Certe vi restos por iom vespermanĝi, ĉu?
— Ne, mi devas iri. Probable mi trovos, ke iom da laboro atendas min. Mi restus por montri al vi la domon, sed Barimoro estos pli bona gvidanto ol mi. Ĝis revido, kaj neniam hezitu alvoki min nokte aŭ tage, se mi povos servi.
Bruo de la radoj formortis tra la elirvojo, dum kavaliro Henriko kaj mi turnis nin en la vestiblon, kaj la pordo peze batfermiĝis post ni. Ni trovis nin en bela ĉambro, granda, alta, kaj peze ĉevronita per enormaj trabegoj el kverkaĵo tempe nigriĝinta. En la granda malnovmoda kameno malantaŭ la altaj feraj bariletoj krakis kaj klakis fajro el ŝtipoj. Kavaliro Henriko kaj mi etendis al ĝi niajn manojn, ĉar ni frostis post la longa veturo. Poste ni ĉirkaŭrigardis al la alta mallarĝa vitralo, la kverkaj paneloj, la cervaj kapoj, la blazonoj sur la muroj, ĉiuj malhelaj kaj sombraj en la sordinita lumo de la centra lampo.
— Ĝi estas ĝuste tia, kia mi imagis ĝin, — diris kavaliro Henriko. — Ĉu ĝi ne estas precize bildo de malnova familia hejmo? Nur pensu, ke ĝi estas tiu sama halo, en kiu loĝis miaj parencoj dum kvincent jaroj! Solenigas min la pripenso.
Mi vidis lian malhelan vizaĝon prilumita de knabeca entuziasmo, dum li ĉirkaŭrigardis. La lamplumo trafis lin, kie li staris, sed longaj ombroj suben sterniĝis sur la muroj kaj pendis kvazaŭ nigra baldakeno super li. Barimoro revenis, portinte niajn valizojn al niaj ĉambroj. Li staris antaŭ ni nun kun la diskreta mieno de bone edukita servisto. Li estis viro impona, alta, bela, kun kvadrata nigra barbo kaj palaj distingindaj trajtoj.
— Ĉu vi deziras, ke la vespermanĝo estu servata tuj, sinjoro?
— Ĉu ĝi estas preta?
— Post nur kelkaj minutoj, sinjoro. Vi trovos varman akvon en viaj ĉambroj. Mia edzino kaj mi kun plezuro, kavaliro Henriko, restos kun vi ĝis vi faros viajn novajn aranĝojn, sed vi komprenas, ĉu ne, ke la nova situacio en tiu ĉi domo postulos konsiderindan stabon.
— Kiu nova situacio?
— Mi volis diri nur, sinjoro, ke kavaliro Karlo vivis tre retiriĝeme, kaj ni povis kontentigi liajn bezonojn. Vi nature volos havi pli da societo, kaj tial vi bezonos novajn ŝanĝiĝojn de via domanaro.
— Ĉu vi celas diri, ke via edzino kaj vi deziras foriri?
— Nur kiam tute konvenos al vi, sinjoro.
— Sed via familio estis ĉe ni dum pluraj generacioj, ĉu ne vere? Mi bedaŭrus komenci mian vivon ĉi tie, rompante la malnovan familian ligon.
Al mi ŝajnis, ke mi rimarkis signetojn de emocio sur la blanka vizaĝo de la domservisto.
— Ankaŭ mi sentas tion, sinjoro, kaj ankaŭ mia edzino. Sed verdire, sinjoro, ni ambaŭ tre ŝatis kavaliron Karlo, kaj lia morto ŝokis nin kaj igis tre doloriga tiun ĉi ĉirkaŭaĵon. Mi timas, ke neniam plu ni estos mense trankvilaj en Baskervila Halo.
— Sed kion vi intencas fari?
— Mi ne dubas, sinjoro, ke ni sukcesos firmigi nin en iu komerco. La malavaro de kavaliro Karlo havigis al ni la rimedojn por tion fari. Kaj nun, sinjoro, eble plej bone mi montru al vi viajn ĉambrojn.
Kvadrata balustrada galerio ĉirkaŭis la supron de la malnova halo, al kiu kondukis duobla ŝtuparo. De tiu ĉi centra punkto du longaj koridoroj etendiĝis tra la tuta longo de la konstruaĵo, al kiuj malfermiĝis ĉiuj dormoĉambroj. La mia troviĝis en la sama alo kiel tiu de Baskervilo, kaj preskaŭ najbaris ĝin. Tiuj ĉambroj aspektis multe pli modernaj ol la centra domparto, kaj la helaj tapetoj kaj multnombraj kandeloj iom forigis la sombran impreson postlasitan en mia menso de nia alveno.
Sed la manĝoĉambro malfermiĝanta el la halo estis loko ombra kaj sombra. Ĝi estis ĉambro longa kun ŝtupo disiganta la podion, kie sidis la familio, disde la pli malalta parto rezervita por ties dependantoj. Ĉe unu ekstremo alrigardis ĝin menestrela galerio. Nigraj traboj transsaltis super niaj kapoj, kun fumnigrigita plafono super ili. Kiam vicoj da flamaj torĉoj lumigus ĝin, kaj la koloroj kaj kruda gajo de malnovmoda bankedo, ĝi eble malseveriĝus; sed nun, kiam du nigre vestitaj sinjoroj sidis en la eta cirklo de lumo provizita de kloŝita lampo, la voĉo sordiniĝis kaj la spirito senentuziasmiĝis. Malhela linio de antaŭuloj, en ĉiuspecaj vestaĵoj, ekde Elizabeta kavaliro ĝis bravulo el la tempo de la Regenteco, gapis suben al ni kaj silentigis nin per sia silenta societo. Ni malmulte parolis, kaj minimume mi ĝojis, kiam la manĝado finiĝis kaj ni povis retiriĝi en la modernan bilardejon kaj fumi cigaredon.
— Je mia vorto, ĝi ne estas loko tre gaja, — diris kavaliro Henriko. — Mi supozas, ke oni povas agordiĝi al ĝi, sed aktuale mi sentas min iom mankanta. Mi ne miras, ke mia onklo iĝis iomete malkvieta, ĉar li vivis tutsola en tia domo. Tamen, se konvenas al vi, ni frue enlitiĝu hodiaŭ vespere, kaj eble la aferoj ŝajnos pli gajaj en la mateno.
Mi flankenŝovis miajn kurtenojn antaŭ ol enlitiĝi kaj elrigardis tra mia fenestro. Ĝi malfermiĝis al la razeno kiu troviĝis antaŭ la dompordo. Pretere, du boskoj da arboj ululis kaj svingiĝis pro fortiĝanta vento. Duonluno puŝiĝis tra la fendoj de rapidantaj nuboj. Per ties malvarma lumo mi vidis post la arboj sporadan rokfranĝon kaj la longan malaltan kurbiĝon de la melankolia erikejo. Mi fermis la kurtenojn, sentante ke mia lasta impreso konformiĝas al la cetero.
Kaj tamen ne precize la lasta. Mi trovis min laca kaj tamen vigla, turniĝante senripoze de flanko al flanko, serĉante la dormon, kiu ne volis veni. En malproksimo sonoranta horloĝo signis la kvaronhorojn, sed escepte de tio morteca silento regis la malnovan domon. Kaj tiam subite, en la mezo mem de la nokto, atingis miajn orelojn sono klara, sonoreca kaj ne miskomprenebla. Temis pri plorsingulto de virino, la sordinita strangola ĝemspiro de iu kiun ŝiras malĝojo neregebla. Mi sidiĝis sur la lito kaj atente aŭskultis. La sono ne povis esti malproksima, kaj certe estis en la domo. Dum duonhoro mi atendis kun ĉiu nervo vigla, sed aŭdiĝis neniu alia sono ol la sonoranta horloĝo kaj la siblado de hedero sur la muro.