Prücsök ekzemplodone dancigas balanton
Ŝi paŝis en la balejon facilmove, senĝene…
Ŝi tuj vekis nekredeblan sensacion. En ŝia belega gal-verda vestaĵo, kontraste kun tio ŝi portis tute viglajn, flamruĝajn, silkajn ŝuojn, karbonigrajn, silkajn ŝtrumpojn kaj grandegan, malnovan monujon — estis konsternige. Ŝi klopodis esti tre facilmova kaj senpera en sia irmaniero, ke ĉiu ŝokite rigardis ŝin.
Prücsök ektimis.
Ŝi decidis elpreni gracie la okulvitrojn kun tenilo, uzitajn la unuan fojon depost dudek jaroj.
Lastfoje onoj Babatte portis tiujn okulvitroj kun tenilo, fiksite al la korsaĵo de sia taft-vestaĵo, okaze de vendado de balonoj. Entute pasis eble kvardek jaroj, kiam angal militmaristo prezentis ŝin al siaj gepatroj antaŭ la geedziĝa festo. Sed baldaŭ tiu knabo droninte malaperis el la vivo de onjo Babette ĉe la kabo Horn, kaj hodiaŭ jam nur ŝi, la okulvitroj kun tenilo scias ĉion ĉi, krome la koralrifo, kiu iafoje albrakumas al si dronitajn junulojn kun sincera kondolenco per ĝiaj disbranĉiĝintaj brakoj.
Sed nur la grandsinjoroj kutimas porti dikan, oran ĉenon, ŝi do elprenas ĝin.
Kaj ŝi eltiris la okulvitrojn kun tenilo el la dekoltaĵo de sia vesperfestena robo. Bedaŭrinde, ankaŭ sian ĉemizon, kiu kroĉiĝis kun iu elstara strieto de la ora kadro. Tiel okazis granda skandalo. Savu, kio estas savebla — pensis Prücsök, paŝanta facilmove al kolonia gubernatoro, genera-feldmarŝalo Villoix, kun konvulsia korpo, kun iomete balanciĝanta irmanireo, ellernita de la filmsteluloj, kaj ŝi ekparolis per tute mallaŭta nazvoĉo:
— Ĉu vi etendus vian brakon, sinjoro ĉefleŭtenanto?
Ĉiu silentis, pro tio ŝvito ekkovris ŝin, kaj dume ŝia rideto fariĝis tiel idioteska, ke la teleroj ektremis en la mano de neŭrastena lakeo pro la nura vido de tiu mieno.
Sed neniu moviĝis.
Nuraj brilantaj uniformoj kaj vesperfestenaj vestaĵoj en la konsterno de eksplodonta skandalo… Ĉampan-glasoj staris sur grandega pleto en la mano de lakeo, staranta apud ŝi. Ĉu eble, se ŝi trinkus? Sed nun Prücsök sentis konsternite, ke eskalas maŝo sur sia ŝtrumpo, kaj doninte kelkcentimetran avantaĝon, ĝin sekvas la alia, kvazaŭ oni premius la rapidecon en handikap-konkurso sur ŝia maleolo.
Estas terure! Almenaŭ iu moviĝus…
Kaj ŝi diris al la lakeo degne, kun verda rideto:
— Nun mi petas glaso da trinkaĵo, oldulo… — kaj ŝi montris gracie el la alto sur la ĉampanon, per la okulvitroj kun tenilo, aparte etendinte sian malgrandan fingron. Tiam sen ĉiu kaŭzo la kapo de la okulvitroj kun tenilo falis en iun glason, kiu renversiĝis kun granda tintado.
La buŝo de Prücsök gape malfermiĝis, kaj ĝi restis tiel. Dume ŝi timiĝinte, paraliziĝinte prenis la oran tenilon, kiel magiistan bestoneton.
Poste ŝi simple rektigis sin. Decido maturiĝis en ŝi, kiun ŝi tuj efektivigis. Svingante siajn brakojn dekstren-maldekstren, ŝi antaŭenpaŝis defie, facilmove, eklevis sian ŝultron, kaj kun la elano de sia falĉa movo, ŝi energie batis sur sian knabinecan bruston, dirante la sekvan strangan deklaron:
— Mi rezignis! — Kaj kiel mezepoka sinjoro de fortikaĵo, kiam li ĵetas sian talizonon kun la restintaj oraj moneroj fine de la perdinta ludpartio, ŝi ankoraŭ aldonis: Nun oni povas elĵeti min!
— Kiu vi estas? — demandis fine konsternita sinjoro.
— Tio estas mia privata afero. Via tasko estas la elĵeto! Povas veni tiu ruĝa fripono! — Kaj ŝi jam vidis la kapon de la ruĝa kaporalo malproksime, en la fono. — Li staras tie! Bonvolu… veni… Vi povas elĵeti min!
La ruĝhara ataŝeo, norvega grafo, malesperiĝinte protestis kontraŭ la aserto de la knabino.
— Mi neniam insultis… la fraŭlinon.
— Pardonon! — korektis Prücsök. — Li ne estas tiu fripono. Laboras kaporalo en la prokurorejo, vi devas venigi lin, nur diru al li, ke la spionino estas ĉi tie, kaj la ceteraĵo apartenas al li.
— Tia bubinaĉo!
Doktoro Mervin, kiun oni nomis malantaŭ lia dorso Caro de Afriko kaj li estis resgistara komisaro, konsternite rekonis la knabinon, kiu perforte penetris en lian oficejon antaŭ nelonge.
— Vi estas ties kaŭzo! Ĉar ne eblas rifuzi iun, kiu venis en la afero de sia patro por revizio de proceso.
Dume ŝiaj okuloj haltis sur tre bela soldato, kiu havis multajan ordenojn, anglan liphararon kaj bluajn okulojn.
La soldato, kapitano Deboulier, afable alridetis ŝin:
— Mi opinias, lia ekscelenco registara komisaro akceptos vin pli volonte morgaŭ en lia oficejo.
— Foje mi jam akceptis vin, kaj…
— Sed vi ne volis fari tion, kion mi diris! — kriis Prücsök. Ĉar okazis preterlaso de devo. Pro kulpa malzorgemo! — Ŝi turnis sin tute al la kapitano kaj montris al lia ekscelenco dorktoro Mervin kun etendita brako: — Li ne faris inspektadon de okazejo! Li kondamnis iun sen vizito, aŭ sen la rigardo de la krimloko!
— Nun jam mi ne estas esplorjuĝisto, fraŭlino, kiel dum la krimfaro. Tiam mi neglektis kelkajn formalaĵojn tial, ĉar se la kulpeco estas evidenta, ankaŭ la leĝo permesas certajn faciligojn.
— Sed nur okaze de konviktaj montraĵoj. Aŭ okaze de konfeso! Vi do esploris ne laŭregule.
— Tiu ĉi loko ne estas la plej konvena por denombri miajn oficajn misfarojn — diris doktoro Mervin, kaj kiel liaj okuloj haste rigardis la blindige ĉielark-koloran eksteraĵon de la knabino, li devis subpremi rideton. — Mi povas aldoni por mia defendo, fraŭlino, se mi ordonus novan esploradon pro ĉiu sensignifa ŝajno, neniu povus pasigi sian punon en paco.
— Bonvolu kompreni, ke la kaŭzo ne estas sensignifa, pri kio temas la diskuto! Nun ni sternu la kartojn sur la tablo: la fiŝistoj elakvigis kadavron, kiu ankoraŭ vivis. — Ĉar multaj homoj ekridetis, ŝi energie ĉirkaŭrigardis. — Bonvolu ne ridi pri tio, mi petas! Se iu naĝas ĝismorte, tio estas ĉies tragedio! Mi portis konsignita krizantemon, kies valoro estis du frankoj sur al la nesignita tombo de la kompatindulo, sur kio estis skribite: „Frédéric Louvain, vivis kvardek du jarojn.” Ĉar tiu tombo estis tiel nesignita, ke eĉ tio estis skribita sur la tabuleto per kreto: „Alberto! Ĉi tie ne estas bezonata akvumilo kaj ĝardena tondilo!.. Se iu serĉas min, mi estas en la tabakvendejo!”
Doktoro Mervin eksentis, ke la simpatio de la publiko turniĝis favore al la demagogulineto. Li do ekridetis. Grandaj diplomatoj ofte jesas nur tial, ĉar ili avidas la popularecon de la rivalo.
— Vidu, fraŭlino, mi volonte aŭskultus vin, sed la ĝentileco devigas min rilate la societon.
— Aŭskultu ŝin! — diris admirinde bela virino gaje, kaj la societo neatendite komencis ĝojadi pro ŝia individua grandanimeco. — Via ekscelenco aŭskultu ŝin — kriis multaj homoj samtempe.
— Ni do aŭskultu la fraŭlinon, Mervin… — ekparolis nun ankaŭ la gubernatoro, kaj la knabino turniĝis al li kun dankema rideto:
— Dankon, sinjoro ĉefleŭtenanto…
— Bedaŭrine — diris la gubernatoro ĝemante, — mi estas general-feldmarŝalo.
Saĝaj general-feldmarŝaloj scias bone, kiel senpripensa deziro estas, kiam junaj ĉefleŭtenantoj sopiras la plej altan militistan rangon. La sopirata nomumo estas samtempe feliĉa fino, sed rilate la ecojn de junaj ĉefleŭtenantoj, ĝi havas multajn malavantaĝojn.
— Pardonu pro la misuzo de la ragno. Kaj mi dankas, ke vi ĉiuj staras je mia flanko kontraŭ Mervin.
Tiu neatendita turniĝo de la okazaĵoj surprizis ĉiun, kiel ŝi, konscia pri sia forto, difinitive finis la komplikan titoladon de la registara komisaro, kaj certagrade ĝi fariĝis realo. La eminentaj gastoj jam iomete simpatiis kun Prücsök.
— Nu do! Ni priparolu la aferon dekomence. Pro sekundo, oni akuzis mian patron, ke li faris atencon kontraŭ vi. Mia patro estis kuracisto, li nomiĝis Decoux.
Oni ekmurmuris. Multaj el ili konis la eminentan kuraciston. Ili memoris la atencon, kiu tiutempe surprizis ĉiun. Arestinte, oni trovis la pistolon en la surturo de la kuracisto, el kiu estis donita la mortiga pafo.
— Ĉu vi estas… la filino de Decoux? — demandis kapitano Deboulier, kiu ne forprenis sian okulojn de sur la knabino.
— Jes. Kaj kiu vi estas? — Ĉi tie oni rikanas pri ĉio — ŝi pensis kolere.
— Mi estas kapitano Deboulier.
— Mi ĝojas. Vi jam certe esploradis — ŝi diris, ĉar ŝi sentis tiel, ke tiu homo rigardas sur ŝin afable, ŝi do uzos lin kiel protektanton, ĉar ŝi sufiĉe malhavas la imponan proksimecon. Vi certe pravigos min refari la aferon de mia patro. La inspektado de la okazejo estis kontraŭregula, kaj tiel la verdikto renonca! Se via sinjorina moŝto ridas pri tio — ŝi turnis sin al Lady of Printown, kiu estis la edzino de la lordo de la admiralitato, — tiam vi certe ne havas koron, ĉar nun temas pri patro! Ĉu ne, sinjoro kapitano?
— Bedaŭrinde — respondis Deboulier ridetante, — mi ne estas sperta pri la juro.
— La inspektado de la okazejo ne povas pruvi — diris Caro de Afriko afable, — ke la armilo, kiun oni trovis ĉe via patro, ne estas tiu de la atencanto. Kaj ĝi estas tiel malnovmoda, seskugla, plurpafa pistolo, ke la specialisto ne povis interŝanĝi la kuglon.
— Mia patro neis, ke li estas la kulpulo.
— Nu sed — diris la ruĝhara ataŝeo, kiu ne estas tiu fripono laŭ Prücsök — mi sciis tiel, ke Decoux ne havis infanon.
— E§! — diris la knabino. — Mi estas tiu. Ĉar mia patro, nomata Decoux, vere havis sekretan infanon, sed mi estas pseŭdoinfano de mia vera patro, kiu denove edzigis kun mia patrino, kaj li adoptis min, tiel mi fariĝis la pseŭdoinfano de mia unua sekreta patro, ĉar la vera ĉiam estas tiu, kiun oni nomas tio. Tiel ĉio estos komprenebla.
Ŝi diris tre energie kaj iomete ŝvitis pro tio. Sekve de tiu klarigo eĉ antaŭ ŝi mem fariĝis konfuzita sia deveno.
— Ĉu mi komprenu ĝin tiel, fraŭlino — helpis ŝin Mervin bonvole, — ke via patrino edziniĝis ankaŭ la duan fojon?
— Ne tio estas via tasko! — respondis Prücsök bataleme, repuŝinte Mervin-on el la sorĉa potenco de lia populareco. Ĉar krom grandaj diplomatoj nur saĝaj virinetoj komprenas tion. — Via tasko estas malkovri la senkulpecon de la patro! Kaj mi esperas, ke sinjoro gubernatoro ordonas tion!
— Mi ne ordonas al lia ekscelenco, kaj cetere mi ne estas sperta pri la malkovro de krimaferoj.
— Tiam vi povas manpremi kun Mervin — ŝi eltiris sin el la embaraso. Kvankam via general-feldmarŝala moŝto estas mondfama almenaŭ en la regado, tiel bela estas ĉio ĉi tie.
Blankharaj diplomatoj konsterniĝis kaj kapbalancante kunrigardis. Ŝi estas la intrigulino! Kaj la bunte vestita knabino, per la okulfrapa eleganteco de sia tri disharmoniaj koloroj ŝi estis tia, kiel viviĝinta flago de nekonata nacio, farbita verda, nigra, ruĝa.
Kaj ŝi preskaŭ flirtis en sia streĉiĝinta eksciteco.
— Tiel ni ne atingos celon, fraŭlino. Mi devas scii, kion vi deziras kaj kiamaniere? Mi ŝatus helpi vin, ĉar mi mem estas la supera instanco kaj ankaŭ la viktimo. Sed mi devas scii ekzakte, kio estas tio, kion vi konstatis?
— Pro ipso. Mi konstatas, kaj bonvolu skribi en la protokolon: ke ne estas viktimo! Ĉe mi la viktimo signifas tion, kiam oni sekcas lin, kaj ne tion, kiam li vizitas balon.
— Ne akuzu min — diris doktoro Mervin kaj instinke ekridetis, — sed defendu vian patron!
— Bone — ŝi mansvingis kvazaŭ en sia eksterodinare cedema humoro. — Mi ne estas instruitulino. Mi parolas nur la lingvon de simplaj homoj.
— Sed via lango ne konas bridon… — rimarkis la milita ataŝeo kun flamruĝa hararo en la fono. Je lia malbonŝanco.
— Se mi bone memoras, nun mi estas demandita… — Prücsök admonis lin agreseme. — Mi ne havas tian stilon en la parolado, kiel vi — ŝi daŭrigis milde, turniĝante al ĉiu. — Sed, se vi havas koron, eble vi komprenos min eĉ tiel, se mi parolas.
Tiam ŝi ricevis la unuan publikan aplaŭdon. Post la malfacila rezulto, kvazaŭ ekripozinte, ŝi laŭte blovis, kun antaŭenkurbigita malsupra lipo sub sia nazo por forigi siajn harojn, pendantajn surfrunten, kaj per rapida piedmovo ŝi svinge retroigis sian vestaĵrandon, tiuokaze ŝi forte piedbatis la maleolon de la urba komandanto, ke li laŭte ekkriis.
— Do nun — ŝi daŭrigis. — La fiŝistoj elakvigis tiun sensignan mortanton, kiu diris: Decoux estas senkulpa, savu lin. Tiam mortis la viktimo, sed poste li ankoraŭ aldonis, ke oni devas traserĉi Adrien-on. El kio mi logike konkludas, ke unue li volis nei, poste konsiderinte tion, li tamen ne kunportis ĝin en la tombon, sed li eldiris, ke Adrien. Tiam li difinitive mortis, kaj la sekreto kaŝiĝas en tio: kiu estas Adrien?!
— Mi povas diri al vi la starpunkton de la esplorado: Eblas, ke la kompatinda maristo kredis la senkulpecon de Decoux, sed ĝi ne signifas tion, ke ankaŭ la instanco kredu ĝin.
— Ankaŭ vi kredus tion, se vi konus mian patron — ŝi kriis, dume ŝia liprando ektremetis, kaj ŝiaj okuloj brilis humide, — li estas la plej bona homo en la mondo! Sed vi ne konas lin, vi nur akuzas!
— Vi eraras. — Kaj nun sekvis la bone direktita tuŝumo. — Decoux estis mia plej bona amiko dum longaj jaroj… Kaj post kiam la ridado transiris al morta silento, ŝi kaptis la bridon de la publika opinio de la balejo per unu ektiro. — Cetere ne mi kondamnis lin, mi estis nur esplorjuĝisto
— Se vi konis mian patron, tiam vi devas scii, ke li estas senkulpa! Aŭ ĉu li havis kaŭzon por mortigi vin?
— Jes, li havis.
Iu plago post la alia…
Nun evidentiĝis, ke doktoro Mervin pro strategio lasis la knabinon penetri tiel profunden malantaŭ la frontlinio de sia oficia aŭtoritato, ĉar li sciis, ke poste li fermos la vojon de la retiriĝo.
— Estu publike konata la fono de la afero. Mi pensas, ke tio estas la plej bona. Mi estis senbrida junulo dum niaj universitataj jaroj. Ankaŭ Decoux kaj mi amis knabinon. Ŝi amis min, kaj ne Decoux-on.
— Mi estimas vian guston!
Ankaŭ Mervin ridis kun la aliaj. Diablo scias, kion pensi pri ŝi; estas neeble koleri pri tiu freneza ĉevalineto.
— Ĉiutage okazas en la vivo, ke ne la meritata estas amata. Vi bone scias, fraŭlino. Sed gustibus non est disputandum.
— Jam ankaŭ mi mem atentis tion — respondis Prücsök malcerte.
— Decoux flankenstaris el mia vojo kun galanta gesto, sed li skribis leteron en la tago de la geedziĝa festo, kion ni ne miksis en la aferon konsidere de la menciita virino, ĉar ni havis pli senperajn pruvobjektojn. Decoux skribis tion, ke li atentigas min: li mortigos min, se mia malbona naturo iam ekregos min, kaj mi malfeliĉigos mian edzinon. Ĉar mia eksedzino estis grave malsana dum la atenco, mi havas ĉiun kaŭzon pensi, ke Decoux plenumis sian minacon.
— Mi ne kredas tion! Mia patro ne venĝas.
Doktoro Mervin eklevis sian ŝultron.
— Kiel vi nomiĝas, fraŭlino? — demandis la gubernatoro.
— Prücsök.
— Ĉu tio estas via vera nomo?
— Mi ne diris tion. Mi estas florvendistino en la haveno, kaj tio farus mian familion al objekto de parolo de publiko… — Ŝi turnis sin al Mervin. Baldaŭ evidentiĝos, kio ofte okazas en operetoj, ke mia adopita patro estas sveda arkiduko, kaj tiam vi implikiĝos en malagrablaĵon ĉe la finalo.
— Mia rolo estas tia, fraŭlino, ke la finalo ĉiumomente povas okazi. Sendepende de tio, kredu min, mi estus feliĉa, se la senkulpeco de Decoux evidentiĝus. Sed la revizio de la proceso tute ne eblas, fraŭlino — diris Mervin kategorie. — La leĝo kondamnas aŭ rehabilitas nur laŭ pruvaĵoj.
— Se vi volas, tiam oni reiniciatas la proceson!
— La leĝo ligas mian volon.
— Tio ne estas vera!.. — ŝi kriis, kaj larmeroj flugis ĉirkaŭ ŝia nee skuiĝanta kapo kaj brilo de ŝiaj leviĝantaj, papuosimilaj haroj akompanis ŝiajn vortojn. — Tio ne estas vera! Vi kontraŭregule deportis suspektatojn centope sen verdikto, vi kontraŭregule deklaris, ke la policisto povas mortpafi iun, kiu etendas sian manon al sia poŝo, en la urboparto inter la domo kaj la seka doko! Ĉio ĉi ne estas laŭleĝa! Kial do vi ne volas nun fari por mia patro kontraŭregulan aferon, kiam via nomo estas ĉi tie Caro de Afriko!..
Nun la unuan fojon iu eldiris tiun nomon de Mervin antaŭ tiom da homojn rekten en lian vizaĝo. Kaj jam ĉiu komiko de Prücsök degelis. Prücsök nun nerve varbis la animstaton de la aristokrataj gastoj por sia starpunkto en la eksciteco de popoloratoro de la fanatikaj civitaninoj de la gilotin-danco.
— Se iu agas kontraŭregule por miloj de civitanoj, oni nomas ĝin publika intereso, se li faras tion por unu, oni nomas ĝin misuzo de ofica potenco.
Prücsök ĉirkaŭrigardis malesperiĝinte, kun etenditaj brakoj:
— Ĉu neniu estas ĉi tie, kiu povus ordoni al li?! Ĉu neniu estas, kiu kredas, ke mia patro estas senkulpa?!
— Vi ne scias, kio estas la jura ordo, fraŭlino — respondis la registara komisaro per sia trenata, basa voĉo. — Kiam kelkaj fiŝistoj kredas legendon, pro tio ne reviviĝas oficiale la entombigita afero de Decoux.
La knabino, tutkorpe trementa, paŝis antaŭ Mervin-on kaj kriis per senspiriĝanta voĉo:
— Via ekscelenco! Ĝi ne estas la unua kazo… kiam kelkaj fiŝistoj kredis legendon… kaj tia reviviĝo estiĝis el tio, ke eĉ hodiaŭ la tuta mondo sonorigas pro ĝi! Ĉu vi scias?!
Fariĝis tre granda silento…
La plor-ŝriko de la lasta vorto, kvazaŭ tremus tie forsoninte, longe super la eminentuloj de la brila salono.
Nur blankhara sinjoro ekmoviĝis.
Li viŝis siajn okulvitrojn, subite vaporkovritajn per silka naztuko.
Prücsök venkis sian sobramensan, mekanikan scion aplikantan kontraŭulon per unusola, glata, neĝeblanka gruzelpeco, kian la mondo ne vidis depost la ŝtonĵetilo de Davido.
Mervin prenis la knabinon je ŝiaj ŝultroj, malstreĉiĝintan pro la plorĝemo.
— Vi tre amas vian patron — li diris mallaŭte. — Ni elcerbumos ion… Venu iom pli poste… en la konsilĉambron… Nun mi devas aranĝi ion…
Ili silentis eĉ tiam, kiam Mervin trairinte la salonon, liaj paŝbruetoj estis aŭdeblaj. Poste kapitano Deboulier alpaŝis la knabinon ridetante kaj etendis sian brakon al ŝi.
— La oficiroj de la kolonio volonte gastigas vin en la balo de la kazino.
…Kaj nun okazis la unuan fojon, eble depost ŝia naskiĝo, ke oni diris ion al Prücsök, kaj ŝi ne povis respondi.
Absolute nenion.