Scorpio obserwował płynącego do brzegu młodego Vaska. Przez całą drogę myślał: „Jak by to było, gdybym się utopił, pogrążył w pozbawionych światła głębinach”. Mówiono, że jeśli już musisz umrzeć, jeśli nie masz innego wyjścia, to utonięcie nie jest najgorszym sposobem zakończenia życia. Zastanawiał się, skąd ten pogląd i czy dotyczy świń.
Ciągle o tym myślał, gdy łódź zatrzymała się z poślizgiem, a elektryczny silnik przyczepiony na zewnątrz nadal się kręcił. Scorpio wreszcie go wyłączył.
Zaczął sondować dno tyczką. Głębokość wody wynosiła najwyżej pół metra. Miał nadzieję, że uda mu się zlokalizować jeden z kanałów umożliwiających bliższe podpłynięcie do wyspy, ale musiała mu wystarczyć taka odległość od lądu. Po pierwsze, uzgodnił to miejsce na spotkanie z Vaskiem, po drugie, nie było czasu, by znów wypłynąć w morze, kręcić się dokoła i szukać czegoś, co trudno było znaleźć nawet przy bezchmurnym niebie i przezroczystym morzu.
Scorpio przeszedł na dziób i wziął powleczoną plastikiem linę, która wcześniej służyła Vaskowi za poduszkę. Jeden koniec owinął sobie ciasno wokół nadgarstka, po czym płynnym ruchem wyskoczył z łodzi. Ciemnozielona woda sięgała mu do kolan. Prawie nie czuł zimna przez grube gumowe buty i obcisłe spodnie. Pozbawiona jego ciężaru łódź odpływała powoli, ale Scorpio szarpnięciem dłoni napiął linę i łódź zatoczyła mały łuk w jego stronę. Szedł mocno pochylony, holując łódź. Skały na dnie były zdradliwe, ale teraz zakrzywione nogi dobrze Scorpiowi służyły. Szedł miarowo, aż dotarł do miejsca, gdzie woda sięgała tylko do połowy butów, a spód łodzi tarł o dno. Zrobił jeszcze kilkanaście kroków w stronę brzegu. Dalej nie chciał ryzykować.
Zobaczył, że Vasko dopłynął na płyciznę i stanął w wodzie.
Scorpio chwycił za nadburcie i płatki złuszczonego skorodowanego metalu przywarły mu do ręki. Łódź spędziła w wodzie ponad sto dwadzieścia godzin i była to prawdopodobnie jej ostatnia podróż. Sięgnął do środka łodzi i wyrzucił na zewnątrz małą kotwicę. Mógłby to zrobić wcześniej, ale kotwice rdzewiały równie szybko jak kadłuby i nie należało im zbytnio ufać.
Vasko tymczasem szedł w stronę łodzi, ostrożnie wybierając drogę. Rozpostarł ramiona dla zachowania równowagi.
Scorpio wepchnął ubrania towarzysza do plecaka, w którym już znajdowały się racje żywnościowe, świeża woda i lekarstwa. Zarzucił plecak na ramiona i noga za nogą ruszył do brzegu. Od czasu do czasu oglądał się na Vaska. Wiedział, że był dla niego surowy, ale kiedy czuł w sobie wzbierający gniew, nie potrafił się opanować. Niepokoiło go to. Od dwudziestu trzech lat nie podniósł ręki na człowieka, chyba że był zmuszony podczas wypełniania obowiązków służbowych. Zorientował się jednak, że słowa również mogą zawierać agresję. Kiedyś by to wyśmiał, ale ostatnio usiłował prowadzić inne życie. Myślał, że pewne sprawy ma już za sobą.
Oczywiście, to perspektywa spotkania z Clavainem spowodowała, że cała złość znów się ujawniła. Za dużo lęków, za dużo emocjonalnych wątków, mających swe źródło w krwawym bagnie przeszłości. Clavain wiedział, kim był Scorpio. Clavain dokładnie wiedział, do czego jest zdolny.
Zatrzymał się i poczekał na młodego towarzysza.
— Proszę pana… — Vasko drżał i ledwie dyszał.
— Jak było?
— Miał pan rację. Było trochę zimniej, niż się wydawało. Scorpio zrzucił z ramion plecak.
— Domyślałem się, że będzie zimno, ale dobrze się sprawiłeś. Wziąłem twoje rzeczy. Zaraz wyschniesz i się rozgrzejesz. Nie żałujesz, że się tu wybrałeś?
— Nie, proszę pana. Chciałem trochę przygody, no nie? Scorpio przekazał mu jego rzeczy.
— Jak osiągniesz mój wiek, trochę mniej ci będzie na tym zależało.
Dzień był spokojny, jak zwykle, gdy pokrywa chmur nad Araratem wisiała nisko. Bliższe słońce — wokół którego krążył Ararat — to wyblakła plama nisko na zachodnim niebie. Jego odległy binarny towarzysz był wyraźnym białym klejnotem po drugiej stronie horyzontu, przyszpilonym w szczelinie między chmurami, Epsylon Eridani A i B — ale nikt nigdy ich tak nie nazywał. Zawsze mówiono o nich Słońce Jasne i Słońce Słabe.
Srebrzystoszare światło dnia odebrało morzu zwykłą barwę i woda zmieniła się w ponurą szarawozieloną zupę. Gdy chlupotała wokół butów Scorpia, wydawała się gęsta, ale choć nie była przejrzysta, to — jak na Ararat — niewiele w niej żyło mikroorganizmów. Płynąc, Vasko nieco ryzykował, ale to była słuszna decyzja, bo dzięki temu mogli bliżej podpłynąć łódką do brzegu. Scorpio, choć nie znał się na tym zbyt dobrze, wiedział, że znaczące kontakty między Żonglerami a ludźmi odbywały się w rejonach oceanu tak nasyconych mikroorganizmami, że powierzchnia wody wyglądała jak pokryta tratwami z materii organicznej. W tym akurat miejscu jej koncentracja była dość niska i nie istniało zbyt duże niebezpieczeństwo, że podczas ich nieobecności Żonglerzy skonsumują łódkę lub wygenerują lokalny przypływ, który zmyje ją do morza.
Idąc na suchy ląd, pokonywali łagodnie nachyloną skalną płaszczyznę, widoczną z morza jako ciemna linia. Miejscami zachmurzone niebo odbijało się w płytkich kałużach srebrną szarością. Lawirowali między nimi, kierując się na nieodległy biały pagórek.
— Nie powiedział mi pan, o co chodzi.
— Niedługo się dowiesz — odparł Scorpio. — Nie ekscytuje cię już samo spotkanie z tym starcem?
— Raczej przeraża.
— On tak działa na ludzi, ale nie daj się. Czołobitność go nie rajcuje.
Po dziesięciu minutach marszu Scorpio odzyskał siły, które stracił, ciągnąc łódź. Tymczasem pagórek stał się kopułą przyklejoną do ziemi, a wreszcie okazał się namiotem pneumatycznym przymocowanym do wbitych w skałę kołków. Biała tkanina miała przy podstawie plamy w różnych odcieniach morskiej zieleni. Powłoka nosiła ślady łatania i reperacji. Namiot obłożono wydobytymi z wody kawałkami konch, których rozmieszczenie niewątpliwie wskazywało na zamysł artystyczny.
— Mówił mi pan wcześniej, że Clavain w końcu nie objechał świata, prawda?
— Tak?
— Jeśli przybył tutaj, dlaczego nam tego nie powiedziano?
— Chodziło o powód, dla którego tu został — wyjaśnił Scorpio. Obeszli pneumatyczną konstrukcję i znaleźli hermetyczne drzwi. Obok nich stał mały brzęczący zasilacz, który utrzymywał właściwe ciśnienie, dostarczał ciepła i zapewniał inne udogodnienia.
Scorpio uważnie obejrzał jeden z odłamków konchy, przesunął palcem po ostrej krawędzi — odłamek musiał być oderwany od większej całości.
— Chyba przeczesywał plażę.
Vasko wskazał na otwarte zewnętrzne wejście.
— Coś mi się zdaje, że nikogo teraz nie ma w domu.
Scorpio otworzył drzwi wewnętrzne. Zobaczył pryczę i starannie złożoną pościel. Małe składane biurko, piec i syntezator jedzenia. Butlę oczyszczonej wody i pudełko z racjami żywnościowymi. Pompa, nadal tłocząca powietrze, i kawałki konch na stole.
— Trudno powiedzieć, kiedy ostatnio tu był — stwierdził Vasko.
Scorpio pokręcił głową.
— Niedawno. Najwyżej ze dwie godziny temu.
Vasko rozejrzał się, szukając dowodów, które nie umknęły uwagi Scorpia. Nie znalazł ich. Świnie dawno temu przekonały się, że doskonały węch, który odziedziczyły po swoich przodkach, nie jest cechą ludzi linii głównej. Przekonały się również boleśnie, że ludzie wolą, żeby im o tym nie przypominać.
Wychodząc na zewnątrz, zahermetyzowali wewnętrzne drzwi, tak jak je przedtem zastali.
— Co teraz? — spytał Vasko.
Scorpio odpiął z nadgarstka zapasową bransoletę komunikacyjną i wręczył ją Vaskowi. Ustawiono ją na bezpieczną częstotliwość i nie było obawy podsłuchu z jakiejś innej wyspy.
— Wiesz, jak się tego używa?
— Dam sobie radę. Czy w związku z tym ma pan dla mnie jakieś szczególne polecenia?
— Tak. Czekaj tu do mojego powrotu. Możesz się spodziewać, że wrócę z Clavainem. Ale gdyby on pierwszy ciebie znalazł, masz mu powiedzieć, kim jesteś i kto cię wysłał. Potem do mnie zadzwonisz i spytasz Clavaina, czy chce ze mną rozmawiać. Zrozumiałeś?
— A jeśli pan nie wróci?
— Wtedy wezwij Blooda.
Vasko przejechał palcami po bransolecie.
— Mówi pan tak, jakby się pan trochę bał o stan jego umysłu. Uważa pan, że może być niebezpieczny?
— Mam nadzieję — odparł Scorpio. — Ponieważ jeśli nie jest nie bezpieczny, niewiele z niego będzie pożytku. — Poklepał chłopaka po ramieniu. — Poczekaj tu, a ja obejdę wyspę. Zajmie mi to najwyżej godzinę i spodziewam się, że znajdę go gdzieś nad brzegiem.
Scorpio szedł płaskim skalistym skrajem wyspy. Krótkie ręce rozpostarł dla równowagi, nie przejmując się, że śmiesznie przy tym wygląda.
Zwolnił, ufając, że w ciemniejącej mgiełce późnego popołudnia rozpozna sunącą postać. Zmrużył oczy, usiłując wspomóc wzrok nie tak sprawny jak dawniej, gdy Scorpio był młodszy i żył w Chasm City. Miał nadzieję, że widziadło okaże się Clavainem, ale z drugiej strony miał nadzieję, że to wytwór wyobraźni, gra świateł i cieni na formacji skalnej.
Choć się do tego przed sobą nie przyznawał, czuł niepokój. Ostatni raz widział Clavaina przed sześcioma miesiącami. W zasadzie niedawno, zważywszy na długość życia tego człowieka. Scorpio jednak cały czas czuł się tak, jakby szedł na spotkanie ze znajomym, którego nie widział od dziesięcioleci i który po wszystkich swoich przeżyciach może być tak zmieniony, że w ogóle nie da się go rozpoznać. A jeśli się okaże, że Clavain rzeczywiście zwariował? Czy będę w stanie to ocenić? — myślał. Dość dużo czasu spędził wśród ludzi linii głównej i uważał, że umie odczytywać ich intencje, nastroje i kondycję psychiczną. Twierdzono, że nie ma zbyt wielkich różnic między mózgami człowieka i świni.
Jednak zawsze pamiętał, żeby w wypadku Clavaina nie kierować się standardowymi poglądami. Clavain różnił się od innych ludzi. Ukształtowała go historia, zmieniła go w osobę unikalną, a może nawet potworną.
Scorpio miał pięćdziesiąt lat. Znał Clavaina przez pół swego życia, od czasów, gdy w układzie Yellowstone został złapany przez odłam ludzi, do którego wtedy należał Clavain. Wkrótce potem Clavain zbiegł od Hybrydowców i — mimo początkowych wzajemnych obaw — Scorpio i Clavain podjęli wspólną walkę. Zebrali grupę żołnierzy i różnych pomagierów z okolic Yellowstone i ukradli statek, którym polecieli do układu Resurgamu. Po drodze nękali ich i napadali Hybrydowcy, poprzedni towarzysze Clavaina. Potem Scorpio i Clavain już zupełnie innym statkiem przelecieli z kosmosu wokół Resurgamu tutaj, na niebieskozieloną wodną planetę Ararat. Po wylocie z Resurgamu już nie musieli walczyć i obaj dalej współpracowali przy zakładaniu tymczasowej kolonii.
Zaprojektowali i stworzyli całe społeczności. Często się sprzeczali, ale tylko w sprawach najistotniejszych. Gdy jeden z nich skłaniał się ku zbyt twardej lub zbyt miękkiej polityce, drugi wyrażał zdanie przeciwne, dla równowagi. W tym okresie Scorpio znalazł w sobie dość siły charakteru i porzucił nienawiść do ludzi, którą przedtem czuł w każdej chwili swego przytomnego życia. Przynajmniej to zawdzięczał Clavainowi.
Nie wszystko jednak było takie proste.
Problem polegał na tym, że Clavain urodził się pięćset lat temu i znaczną część tego okresu przeżył świadomie. A jeśli ten Clavain, którego Scorpio znał — którego znali koloniści — był tylko fazą przejściową jak zwodniczy błysk słońca podczas burzliwego dnia? We wczesnym okresie znajomości Scorpio zawsze go obserwował przynajmniej kątem oka, wyczulony na wszelkie symptomy świadczące o powrocie temperamentu zaślepionego rzeźnika. Nic jednak nie wzbudziło jego podejrzeń i utwierdził się w przekonaniu, że wbrew temu, co twierdzi historia, Clavain nie jest upiorem.
Jednak w ciągu ostatnich dwóch lat Scorpio stracił pewność w tej materii. Nie chodzi o to, że Clavain stał się bardziej okrutny, kłótliwy czy agresywny, ale coś się w nim przestawiło. Jakby w jednej chwili zmieniło się oświetlenie krajobrazu. Scorpia nie pocieszało zbytnio to, że inni żywili podobne wątpliwości również co do psychicznej stabilności jego samego. Scorpio znał stan swego umysłu i miał nadzieję, że już nigdy nie zrobi krzywdy istocie ludzkiej, jak to bywało w przeszłości. Mógł się jedynie domyślać, co dzieje się w umyśle przyjaciela. Miał tylko pewność, że ten Clavain, którego znał, z którym walczył ramię w ramię, wycofał się w głąb swego prywatnego świata. W pewnym momencie, jeszcze nim Clavain zaszył się na wyspie, Scorpio w ogóle przestał go rozumieć.
Nie winił za to Clavaina, bo któż by go winił?
Scorpio miał wreszcie pewność, że widzi rzeczywistą postać. Po chwili rozróżniał szczegóły: osoba siedziała w kucki, bez ruchu, tuż nad wodą, jakby zatopiona w zadumie, która stanowiła przerywnik w obserwowaniu żyjątek w nadbrzeżnej kałuży.
Rozpoznał Clavaina i od razu poczuł ulgę. Clavain żył i należało to uznać za sukces, bez względu na inne dzisiejsze wydarzenia.
Gdy Scorpio znalazł się w zasięgu krzyku, Clavain wyczuł czyjąś obecność i rozejrzał się. Wiatr targał białe włosy wokół jego różowej twarzy. Broda — zwykle starannie przycięta — była teraz długa i w nieładzie. Chude ciało przyoblekała czarna szata, z ramion zwisała ciemna chusta czy peleryna. Clavain ni to klęczał, ni to stał, zastygły na chwilę w niewygodnej pozycji.
Scorpio był pewien, że przyjaciel wpatruje się tak w morze od wielu godzin.
— Nevil! — zawołał.
Ten coś odpowiedział, usta się poruszyły, ale słowa zagłuszył poryw wiatru.
— To ja, Scorpio — powiedział ponownie.
Usta Clavaina znów się poruszyły. Chrapliwy głos miał moc szeptu.
— Mówiłem ci, żebyś tu nie przyjeżdżał.
— Wiem. — Scorpio podszedł bliżej. Białe włosy Clavaina to zakrywały, to odsłaniały głęboko zapadnięte starcze oczy. Wydawało się, że wzrok koncentruje się na jakimś bardzo odległym,
posępnym obiekcie. — Wiem o tym i przez sześć miesięcy szanowaliśmy przecież ten zakaz.
— Sześć miesięcy? — Prawie się uśmiechnął. — Aż tak długo?
— Sześć miesięcy i jeden tydzień, jeśli zależy ci na precyzji.
— Nie zdawałem sobie sprawy. To jakby chwila. — Znów spojrzał w morze. Scorpio widział jego głowę z tyłu. Między pasmami rzadkich białych włosów prześwitywała skóra różowa jak skóra Scorpia.
— Ale czasami wydaje mi się, że trwa to znacznie dłużej. Jakbym nic innego w życiu nie robił, tylko trwonił tu kolejne dni. Czasami mam wrażenie, że na tej planecie nie ma innej żywej duszy.
— Ciągle tu jesteśmy — odparł Scorpio. — Jest nas sto siedemdziesiąt tysięcy. Nadal cię potrzebujemy.
— Prosiłem wyraźnie, żeby mi nie przeszkadzano.
— O ile nie będzie to coś ważnego. Taka była umowa, Nevil. Clavain wyprostował się powoli i z bólem. Zawsze był wyższy od Scorpia, ale teraz, wychudzony, sprawiał wrażenie istoty zarysowanej pośpieszną kreską. Kończyny wyglądały jak pociągnięcia ołówkiem na tle nieba.
Scorpio spojrzał na jego dłonie — dłonie chirurga o delikatnych kościach. Albo może dłonie śledczego. Długie paznokcie zgrzytały o wilgotną czarną tkaninę spodni i Scorpio aż się skrzywił.
— Tak?
— Znaleźliśmy coś — rzekł Scorpio. — Nie wiemy dokładnie, co to jest ani kto to wysłał, ale przypuszczamy, że pochodzi z kosmosu. Podejrzewamy również, że w środku może ktoś być.