Чорныя геральды

У ГРЭЧАСКІХ ХРАМАХ

Душа сама спалохалася плёну

а пятай вечара, яшчэ не чорнай.

Субожыліся вусны сярод лёну,

як жаніховы перад нарачонай.

А думка замяніла генерала,

на Бога дзіду падняла з прадоння.

I сэрца скочыла, ды застагнала:

Ці баядэра ў ранах у палоне?

Нічога! Тыгры гналіся за ёю,

і ў тым кутку яна глядзіць з тугою,

як рухаюцца захады з Афінаў.

Шпіталь для нерваў не ўрачэ цяпер во

шалёны лагер вечара смугою!

А генерал глядзіць, як ён пакінуў

крушыць бяду...

ў цяснінах маіх нерваў!

АГАПЕ[23]

З пытаннем сёння не было нікога,

і не прасілі ўвечары нічога.

З пагоста кветку ўбачыць не прыпала

ў хадзе працэсіі святла святога

Даруй, Гасподзь: я адышоў так мала!

Усе праходзяць. Цемра ля парога.

Не просяць, не пытаюцца нічога.

I застаецца злое, што трымаю,

а нешта гэтае, як рэч чужая.

I выйшаў я з дзвярэй, і давядзецца

усім крычаць, напамінаць з ахвотай:

калі што згубіце, тут застанецца!

За вечары жыцця я не засвою,

да твару нейкага ў якія дзверы

ісці, і п’е маю душу чужое.

Душа нікога сёння не прымала,

я адыходжу ўвечары так мала!

ГОЛАС ЛЮСТЭРКА

Жыццё цячэ, як зман адлюстраваны.

Дзядоўнік з сіняй ружы вырастае!

Сафізм Дабра і Розуму ступае

упоплеч з догмай, грузам ашуканы!

Бярэцца тое, да чаго ў знямозе

рука даткнецца ў пустцы непамернай,

на яблыні Ілюзіі памерлай

адчуеш мох сухі на паўдарозе.

Вось так праходзячы, жыццё гібее

з псалмамі здрады змораных вакханак.

А я іду збянтэжаны, як ранак,

і пахавальны марш шапчу сабе я.

Суладна з брахманіцкімі сланамі

з глухім гудзеннем ртуці, што ўскіпела,

ўздымаюць пары тост наскальны смела,

заход забыты на губах з крыжамі.

Аркестр са Сфінксаў так праходзіць снамі,

пустэча ад жалобы анямела.

БЕЛАЯ РУЖА

Я адчуваю сябе нязмушана,

таму што

ўва мне стаічны лёд няроўна

паблісквае і смеху вартая вяроўка

рубінавая вельмі

рыпіць мне ў цела.

Вяроўка канца не мае

накшталт завітушкі, якая

нат не нагадвае штосьці,

што сыходзіць

ад злосці...

Вяроўка, ляўшунка крывая,

якая трывае

тысячу джалаў

кінжалаў.

Хай гэтак ступае слепа,

матаючы маткі крэпу,

хай звяжа з размаху кошку жаху,

што трасецца ўпершыню

да ледзянога гнязда

да апошняга агню.

Гэтак ніколі не было

добра мне,

святло ўва мне.

У маім Ціхім акіяне яўкае

дамавіна,

што пацярпела крушэнне яўнае.

НАЦЕ ТЫСЯЧЫ

I “Наце тысячы!” ён прапануе,

нібыта зведаў прорву незямную.

Праходзяць вусны ўсе. Туга старая

выходзіць зморшчынкай; “ужо ніколі”.

Праходзіць латарэйшчык, што збірае,

нібьгга Бог часовы, ў наваколлі

каменне чалавечага адчаю

і немагчымасць ласкі і патолі.

На лахманы старыя пазіраю,

ён мог бы сэрца нам аддаць з дакукі,

ды шанц, які ён у руках трымае,

як птушка, трапіць у якія рукі,

але пра гэта ведаць не жадае багемны бог,

з надзеяй лашчыць гукі

і прапануе ўдачу без прынукі.

I гэтай цёплай пятніцай скажу я,

спытаюся, не крыўдзячы нікога:

апратку латарэйшчыка чужую

навошта ты надзела, воля Бога!

ХЛЕБА НАДЗЁННАГА

Алехандру Галебоа

Ты снедаеш... а дарагой крывёю

з пагоста пахне ўся зямля сырая.

Праз зімні горад фура праязджае,

якая быццам цягне за сабою

пачуцце посту ў ланцугах адчаю.

Да ўсіх дзвярэй хацеў бы дакрануцца,

і запытацца пра каго, не знаю,

пасля хацеў бы жабракоў убачыць,

даць кожнаму па лусце караваю.

Абрабаваць у багацеяў лозы

аберуч, бо святыя рукі маю,

бо ўдар святла іх адарваў ад Крыжа,

цвікі дасюль відаць на небакраю.

Паспіце, вейкі раніцы, як лісце!

Днесь хлеба дай надзённага нам, Божа!..

Мае ўсе косці, як чужыя,— можа,

я іх украў у некага калісьці!

Я тое ўзяў, што, пэўна, лёс ласкавы

даць іншаму па дабрыні маніўся,

і думаю, — калі б не нарадзіўся,

жабрак бы выпіў гэты кубак кавы!

Я — злодзей... Шлях у роспачы спыніўся.

Гадзінай зябкай, як зямля падобна

на пыл, ад смутку цёмны, чалавечы,

да ўсіх дзвярэй хацеў бы дакрануцца,

і пакаянна ўсіх абняць за плечы,

і ўсім спячы вялізны свежы бохан

у печы майго сэрца, ў дымнай печы!..

АПОШНЯЯ

Старой апраткі колер. Ліпень змрочны.

I жнівень скошаны. I вадзяная

рука жывой яліне прышчапіла

плады пустыя, дзе туга канае.

На якар стаўшы, цёмная апратка,

расплочваешся пахам часу, долу, —

знікненнем часу... Я пяю нядобры

банкет жыцця, яго змахнуўшы з столу.

Ці ты нядужы, Божа, супраць смерці,

якой усе скараецца ў дагоду?

О рана колеру старой апраткі,

я чую пах твой паленага мёду!

О еднасць годная! О аднаго ўсе

за ўсіх па мулкіх муках падарожжа!

Любоў супроць прасторы, супраць часу!

Адзіны ўдар, удар апошні сэрца,

таксама, як і рытм адзіны: Божа!

Калі плячыма паціскаюць межы,

глухой знявагай цешацца лянота

і абыякавасць, змяюкі льюцца

на паўнату цнатлівую адзінкі.

І зморшчынка адна, адна цямнота!

НЮ. ГЛІНА

Як жабы жудасныя да паветра,

да вуснаў здзекі цягнуцца з даверам.

Верш па Субстанцыі — Сахары сіняй,

убраны ў шэрань, рушыць драмадэрам.

Фасфарысцыруе мох сноў няшчадных,

сляпы нябожчык поўны галасамі

снягоў. I золкі, качавы паэце,

дня цяжкай мужнасці наступяць самі.

I светлачубыя стагоддзі шчасця

ў гарачцы абарціруюць гадзіны.

I хто за нітку цягне, хто няўмольна

з нас сцёртыя здзірае, як вяроўкі,

здзірае нашы нервы з дамавіны?

Мілосць! I ты. Ад кінутых каменняў

твая ўзнікае маска, б’ецца ў гліну,

бо дамавіна — гэта сэкс жаночы,

які дасюль прыцягвае мужчыну!

КАПІТУЛЯЦЫЯ

Перад маімі майскімі гадамі

здаліся ў вечары красавіковы,

і пацалункаў малаточкі снамі

кроў разбудзілі, адкавалі словы.

У саламяны вечар за вачамі

яе ў палон ісці быў я гатовы,

са мной загаварылі грудкі самі,

гарэлі ў смазе ў ноч, шукалі сховы.

Смуглянка бедная, яна хацела

змагацца, ветразі пад колер цела

апалі, біліся ў салёнай стыні.

I чырвань думала, і цьмелі вочы,

я знік на золку. I цяпер штоночы

ў мяне ўваходзяць дзве змяі-рабыні.

ЛІНІІ

Кожная стужка агню,

якую, Мілосць шукаючы, кідаю,

каб трымцела на ружах жалю,

нараджае хаўтуры пярэдадняў.

I не ведаю, ці барабанны пошчак

у тым, што шукаю, стане

уздыхам скалы

ці спрадвечнымі родамі сэрца.

Да глыбіні істот напінаецца

звышнервовая вось, як патапец свінцовы.

О лёска лёсу!

Гэты закон жыцця адвядзе Мілосць

да голасу Чалавека

і прынясе найвышэйшую волю,

ператвараючы субстанцыю годнасці

у барацьбу са сляпым і фатальным.

Няхай пульсуе ў літары кожнай

вязень дасвеццяў крохкіх,

яшчэ ляпейшы Хрыстос Пачатку вялікага!

Ну, а потым... Новая лінія...

І Хрысціцель, які пільнуе, пільнуе,

пільнуе...

I нібы на кані, на нябачным выгіне, —

нага, пурпуровым святлом залітая.

ЗАБАРОНЕНАЯ МІЛОСЦЬ

Уздымаешся маланкай — да падвочча,

я — па жылах тваіх зраненым сабакам,

што знайсці прытулак, дзе не мулка, хоча.

Ты, Мілосць, на белым свеце —

грэшны клунак!

Пацалунак мой іскрыцца рогам д’ябла!

Ён, маё святое крэда, пацалунак!

I душа праходзіць радасцю ўспаміну,

уладарніца, нябёсаў нарачонка,

сэрца, думку нараджаючы скразную,

да цябе праз сумную праходзіць гліну.

О пластычная тычынка, недаткнёнка,

што ў душы тваёй у падвянцы існуе!

Пакаянную душу маўчаць змушаю?

Ты пачуеш яе? Кветка спадзявання!

Дзе няма малітвы, дзе яна нямая,

там жа грэшнае, як і Хрыстос, каханне!

ЖАБРАЦКАЯ ВЯЧЭРА

Да пары да якое будзем тое шукаць мы,

што здаўна нам належыць... На якім скрыжаванні

ногі выцягнем, зрэшты! Да пары да якое

крыж наіўнай надзеі веславаць перастане.

I дакуль нам Сумленне дараваць будзе гонар,

быццам герб нашых мукаў...

А за стол жа не сёння

селі мы і чакаем з горкай крыўдай дзіцяці,

што апоўначы плача з голаду ад бяссоння...

I дакуль жа на краі раніцы спаконвечнай

тых усіх сустракаць нам, хто паснедаў без меры!

Да якое пары жыць у слёзнай даліне,

не прасіўся ў даліну,

я пытаю без веры,

і дакуль зацягнуцца трэба гэтай вячэры?

Нехта п’яны ў дыміну мае злыя намеры —

блізіць і аддаляе чорнай лыжкі ашчэры

існасці чалавечай, дамавіну...

Не цяміць

ён, дакуль зацягнуцца трэба гэтай вячэры?

НЕВЕРАГОДНАЙ ДУШЫ МАЁЙ КАХАНАЙ

Любая, твой характар іншым быць не жадае,

бачыць мілосць хацела іншую, не такую.

Застанься ў кубку прычасця,

сціплая і сляпая,

як Бог існуе.

Шмат я спяваў, ды плакаў я па табе найболей,

трызніў паўсюль табою, парабалаю мілосці.

Застанься, застанься ў мозгу,

ў міфу страшнага болю

сэрца майго і мосці.

Вера — той горан, дзе я ўпарта паліў прычыны

зземленага жалеза не аднае жанчыны,

скуць цябе на кавадле на паганскім хацеў я.

Застанься ў туманнасці вечнай

там, дзе нябыту цені

знікнуць, як аблачыны.

Як ты не захацела быць неспазнанай плазмай

метафізічнага палу, шалу мілосці, зрэшты,

дазволь мне біць бізуном сябе, блазну,

я гэтага варты, як грэшнік.

ШЛЮБНЫ ЛОЖАК СПРАДВЕЧНЫ

Адно знікаючы, мілосць мацнее

труной, вялізным вокам, у глыбінях

якога застаецца жыць і плача

туга мілосці кубачкам надзеі

салодкай, вечнай з досвіткам няўдачы.

Напрошваюцца ў пацалункі губы,

як нешта поўнае, што пралівацца

і капаць мусіць, і зліццём да рыпу з

даюцца вусны вуснам, як на згубу,

жыццё жыццю ў агоніі да ўсхліпу.

I думаю, калі ўжо дамавіна

салодкая, дзе ўрэшце ўсім працяцца

адным імкненнем трэба да сканання;

салодкі цень, што ўсіх яднаць павінны

ў сусветнае спатканне мілавання.

КАМЯНІ

Раніцой падаўся з ходу

да камення. О каменне!

Камянямі біцца згоду

даў я ў непаразуменні.

Матка боская, як люта

крокі мне баляць на свеце,

гэта стрэлы і пакута

ашалелага дасвецця.

Камяні каменна рады

не рабіць нічога злога,

просяць камяні спагады

і мілосці для Нічога.

Як каменне знікнуць мусіць,

апусціўшы голаў зрэшты,

засаромелася, мусіць,

і па-людску робіць нешта...

Разумею іх зняменне —

камяні б'юць без прычыны.

Поўня — белае каменне,

кінутае ў аблачыны.

Матка боская, ў імгненне

пляцам бег я ўсхваляваным,

бачу:

рушыла каменне

сінім-сінім караванам...

ЯСЛІ

Кажу сабе, што я ўцякаю ўсе ж ад шуму,

ніхто не ўгледзіць, што на карабель спяшаю

свяшчэнны, і вялікія прыходзяць цені,

і з лірай Дарыё[24] праходзіць у адчаі.

Салодкая ідзе, часціць нагамі Муза,

я на яе гляджу, як кураня на зерне.

Спяць чорныя дразды на цюлях, што з эфіру,

а белы дрозд жыцця ў руцэ, ён мроі верны.

О Божа літасцівы, карабель аддаў ты,

каб сінім ведзьмакам ад спраў не прыпыніцца.

О Дарыё Амерыкі — твае блізняты,

і з валасоў тваіх плятуць валасяніцы.

Як здані, што шукаюць золата абсурдна,

протапрэсвітэры гавораць з намі строга,

вандроўнікі душы, з’яўляюцца здалёку

каб плакаць з намі над самазабойствам Бога!

ПАГАНСКАЕ

I спяваць перад сконам. I жагнаць цень жадана

вавілонскай крывёю з гладыятарскіх жылаў,

клінапіс падпісаўшы залатога дывана

тым пяром салаўіным, сінім болем чарніла.

А Жыццё? Здрада самкі. Напалоханым крокам

уцякае, спусціўшы вэлюм ілжэ-Юдзіфі,

ўбачыць здраду праз рану і схапіць яе зрокам

і васковым капрызам на рубінавым міфе.

Алафэрнам[25] без войска і віном Вавілона

я гняздо звіў на дрэве хрысціянскім нясмела,

ды лаза ратавання адвярнулася сонна,

і Юдзіф сцяла жорстка небалюбае цела.

Як на свеце паганскім. Смерць жыццё пакахала,

засяваючы жылы чырванню зла і жалю,

пылам стаць гэтак, быццам заваёўнік няўдалы,

пакідаючы вочы на крывавым кінжале.

ВЕЧНАЯ ГУЛЬНЯ Ў КОСЦІ

Мануэлю Гансалесу Прада

прысвячаю гэтае пачуццё інсургенцкае,

адно з тых, якое вялікі маэстра

прыняў з энтузіязмам.

Аплакваю сябе я штохвілінна,

шкадую, што прыняў твой хлеб, о Божа,

ды бедная, задумлівая гліна

мая не скарына, што бок сагрэў твой, —

Марый не маеш ты для раздарожжа.

Каб чалавекам быў ты ад прыроды,

умеў бы сёння Богам быць, але ж ты

такі, каму было лацвей заўсёды,

прымае чалавек, тваё стварэнне,

пакуты за цябе: дык Бог ён, зрэшты?

У валасах маіх агонь разліты,

бы ў вязня, што счакаў прысуд літосці,

мой Бог, свае ўсе свечкі запалі ты,

давай згуляем у старыя косці —

Мо — о гулец! — паставіўшы ахвоча

на долю свету, клічучы хваробы,

праступяць Смерці сінія падвоччы,

як з бруду вечнага тузы жалобы.

Глухою гэтай ноччу, мой Адзіны,

гуляць ужо не зможаш ты, мой Божа,

зямля, як костка, згрызена варожа,

яе вандровак марных ход няспынны,

і толькі ў пустаце спыніцца можа,

у пустаце вялікай дамавіны.

СТОМЛЕНЫЯ КОЛЬЦЫ

Карціць вярнуцца зноў, кахаць і небяспечна

сканаць, карціць сканаць у смелай

барацьбе супроць тых плыняў дзвюх, што стрэліся павечна.

Карціць пацалаваць, пацалаваць да страты

Жыцця у афрыцы агоніі пякельнай,

самазабойства і сляпой самарасшіаты.

Карціць... каб не карцець. Я, Госпадзі, міжволі

паказваў на цябе я кстом богазабойцы:

карціць без сэрца быць, не мець яго ніколі.

I вернецца вясна. I Бог паставіць мэту,

хоць горбіць час Яго, сябе ён паўтарае

праходзіць, седзячы ўжо на хрыбце сусвету.

Як скроні ў бубен б'юць жалобны, б'юць з імпэтам,

калі баліць мне сон выявай на кінжале,

карціць назаўсягды застацца ў вершы гэтым!

ЖЫЦЦЁ СВЯТЫХ

(параграфы)

Стары Асірыс![26] Дайшоў я да супроцьлеглай

сцяны майго бытавання.

I мне здаецца, я заўсягды дакранаўся

рукой да тае сцяны.

Я цень, адваротны бок. I цячэ ўсё

пад слядамі маімі вечнай калоны.

Нічога за валасы не валок. Дасталося

усё мне лёгка, як спадчына.

Сарданапал[27]. Так, электрычнай кнопкай

на машыне сноў вусны мае былі.

Гэтак дайшоў я да супроцьлеглай сцяны,

але заўсягды адчуваў яе пад рукою.

Стары Асірыс. Прабачаю табе. Нічога

не паспеў у мяне прасіць, нічога, нічога...

ДОЖДЖ

У Ліме... Лупіць дождж у Ліме,

у брудных водах болю жах!

I капае з цуркамі тымі

цяпер твая мілосць праз дах.

Успомні песняра трымценне,

і зразумею пакрысе

я чалавечае ўраўненне

тваёй мілосці, як не ўсе.

Містычнай флейтаю ўзарвала

пупышку здрадніцкай навалы,

вядзьмарства “так” твайго ў журбе.

Ды льецца яснасць на разлогі

і на труну маёй дарогі,

дзе касцянею без цябе.

МІЛОСЦЬ

Да мёртвых воч маіх няма вяртання,

я плачу сэрцам па табе, Каханне.

Раскрыты кветкі ўсе мае ў чаканні

віна твайго і цела на світанні.

Палі мае пустэльні, крыж блукання,

крывёю зорак плачу і канання.

Да мертвых воч маіх няма вяртання,

твой плач чакаюць з жахам на світанні.

Быць не люблю далёка ад каханкі

ва ўбранні раннім маладой вакханкі,

у грыме крохка высмяглай лагоды.

Хадзі без плоці да мяне, без бруду,

і я, як Бог, тым чалавекам буду,

што родзіць, любячы, без асалоды.

БОГ

Я адчуваю, Бог па мне ступае

і з вечарам і з морам. Да самоты

ідзем удвух упоплеч. Ноч прыходзіць.

У ноч з ім уваходзім. Як сіроты...

Я чую Бога, і яго дыханне,

здаецца, фарбы добрыя дыктуе.

Як чалавек гасцінны, ён рахмана

ў салодкіх пешчах закахана вяне:

баліць, напэўна, сэрца несціхана.

Мой Бог, даходжу толькі да цябе я

сягоння, бо люблю да азарэння,

бо здраду шаляў грудак разумею

і крохкае аплакваю Стварэнне.

I як заплачаш ты... ты, закаханы

у грудзі той, што ў воблаках схавана...

Цябе я асвячаю без заганы,

што не ўсміхаешся ты, што заўсёды

баліць, напэўна, сэрца несціхана.

ЕДНАСЦЬ

Гадзіннік задыхаецца ля скроні,

як яблык рэвальверны атупела,

што не спыняецца ў сваім разгоне,

свінцовай кулі не знаходзіць цела.

А поўня плача ў белыя далоні,

падобная на вока ля прыцэла...

Ідэя тайну томіць у палоне,

каб у свінец адліцца захацела.

Рука, што абмяжоўвае, чужая

за кожнымі дзвярыма пагражае

і дыхае ў гадзінніку нямая.

Над шэрым павуком твайго каркасу

з святла Рука другая ўладай часу,

як сэрца, кулю сінюю трымае.

ПАГАНЯТЫ МУЛАЎ

Ідзеш, паганяты, ціха пад шклом уласнага поту.

Маёнтак той Менакуча

штодня праз жыццё даўгое пакутаў мае даволі.

Да таліі дня даходзім. Паўдзён разлёгся на волі.

I сонца глядзіць балюча

Тваё чырвонае понча[28] знікае ў даль усё тую ж,

пакуль раманс перуанскі каханай сваёй смакуеш.

А мне ў гамаку няўзнакі,

я праз стагоддзі сумненняў на выпадак усялякі

абдумваю даляглады, і бачу ў смузе да дна я,

як саранчы аблачыны рэфрэн наскрозь працінае

цягучае пака-пакі[29].

I прыйдзеш туды, нарэшце, куды падаўся да дня ты,

святы наперадзе вослік,

ідзеш сабе, паганяты...

ідзеш сабе, паганяты...

I ты ў спякоту шчаслівы, калі бунтуюць з адчаю

твае жаданні, матывы,

калі душа ледзь трымае ў целе жыцця парывы,

ідзе адна без мілосці і гнаць ані паспявае

у Вечнасць сілы астатак

да Андаў заходніх статак.