Hamleto, Reĝido de Danujo

OSRIK

Jes, sinjoro, rilate la uzadon de bataliloj; laŭ la komuna famo li havas en tiu ĉi punkto neniun egalan al si.

HAMLETO

Kia estas lia batalilo?

OSRIK

Glavo kaj rapiro.

HAMLETO

Sekve, laŭ viaj vortoj, du specoj de bataliloj. Nu, plu?

OSRIK

La reĝo vetis kun li je ses berberaj ĉevaloj; li do, kiom mi aŭdis, donis kiel garantion ses francajn glavojn kune kun la apartenaĵo, kiel ekzemple zonoj, portiloj kaj tiel plu. Tri el tiuj ĉi subteniloj estas efektive tre agrablaj por la okulo, tre respondaj al la objektoj, senfine belaj subteniloj kaj tre bonguste aranĝitaj.

HAMLETO

Kion vi nomas subteniloj?

HORACIO (al Hamleto).

Mi sciis, ke vi devos ankoraŭ plezuriĝi kun liaj komentarioj, antaŭ ol la parolo finiĝos.

OSRIK

La subteniloj estas la portiloj.

HAMLETO

Tiu ĉi esprimo estus pli konvena por la objekto, se ni povus porti ĉe nia flanko pafilegon; ĝis tiu tempo ni nomu ĝin pli bone portiloj. Sed plue: ses berberaj ĉevaloj kontraŭ ses francaj glavoj kun iliaj apartenaĵoj kaj ses bonguste aranĝitaj subteniloj; tio ĉi estas franca veto kontraŭ dana. Por kio do ili tion ĉi donis kiel garantion, kiel vi vin esprimas?

OSRIK

La reĝo, sinjoro, vetis, ke Laerto en dekdu renkontiĝoj inter vi kaj li ne venkos pli ol tri fojojn; li do vetis, ke el dekdu li venkos naŭ fojojn; kaj oni povus tuj fari la provon, se via princa moŝto estus inklina.

HAMLETO

Kaj se mi respondos, ke ne?

OSRIK

Mi pensas, via princa moŝto, ke estus bone konsenti je tiu ĉi provo.

HAMLETO

Mi nun promenados en tiu ĉi salono; kun la permeso de lia reĝa moŝto nun estas la horo, en kiu mi ĝuas freŝan aeron. Oni alportu la rapirojn; se Laerto deziras kaj se la reĝo restas ĉe sia intenco, mi penos gajni por li, se mi povos; se ne,—tiam mi forportos kun mi nur la malhonoron kaj multe da batoj.

OSRIK

Tiel mi devas klarigi vian decidon?

HAMLETO

En tiu ĉi senco, sinjoro, kun ornamoj laŭ via gusto.

OSRIK

Mi rekomendas al via princa moŝto mian aldonitecon. (Foriras.)

HAMLETO

Al viaj servoj. (Al Horacio.) Li bone faras, ke li mem sin rekomendas; ĉar nenia alia buŝo servus al li por tio ĉi.

HORACIO

Tiu ĉi birdido elrampis el la nesto kun duono de sia ova ŝelo sur la kapo.

HAMLETO

Li faris ceremoniojn kun la mamo de sia patrino antaŭ ol suĉi ĝin. En tia maniero li kaj multaj aliaj de tiu sama speco, en kiujn nia pala tempo estas enamita, kaptis nur la tonon de la modo kaj la eksteran brilon de la interparolado: speco de ŝaŭma miksaĵo, kiu rampas en ĉion; sed oni pro provo nur ekspiru sur ĝin, kaj la ŝaŭmaj vezikoj krevos. (Eniras nobelo.)

NOBELO

Estimata princo, lia reĝa moŝto ricevis saluton de vi per la juna Osrik, kiu raportis al li, ke vi deziras atendi lin en la salono. Li sendas min, por demandi vin, ĉu via deziro skermi kun Laerto daŭras ankoraŭ, aŭ ĉu vi deziras por tio ĉi pli longan prokraston.

HAMLETO

Mi restas fidela al miaj decidoj, ili konformigas sin al la volo de la reĝo. Se por li estas oportune, mi estas preta, nun aŭ en ĉia alia tempo, supozante, kompreneble, ke mi ĝin tiel bone povos, kiel nun.

NOBELO

La reĝo, la reĝino kaj ĉiuj volas tuj veni tien ĉi.

HAMLETO

En bona horo!

NOBELO

La reĝino deziras, ke vi afable ekparolu al Laerto, antaŭ ol vi komencos batali.

HAMLETO

Ŝia konsilo estas bona. (La nobelo foriras.)

HORACIO

Vi perdos tiun ĉi veton, princo.

HAMLETO

Mi ne pensas: de la tempo, kiam li iris Francujon, mi

HORACIO

Ne, kara princo...

HAMLETO

Ĝi estas nur bagatelo sensignifa; sed ĝi estas ia speco de malbona antaŭsento, kiu virinon eble maltrankviligus.

HORACIO

Se via interna sento ion diras kontraŭ tio ĉi, tiam obeu al ĝi; mi zorgos, ke ili ne venu tien ĉi, mi diros, ke vi ne estas nun disponita.

HAMLETO

Tute ne! Mi aŭskultas neniajn antaŭsignojn: neŝanĝebla sorto direktas eĉ la falon de pasero. Se ĝi fariĝos nun, ĝi ne fariĝos poste; se ĝi ne fariĝos poste, ĝi fariĝos nun; se ĝi ne fariĝos nun, ĝi devas ja iam fariĝi en estonteco. Oni devas ĉiam esti preta. Ĉar nenia homo scias, kion li forlasas, kia do diferenco, se li pli frue forlasas. Ĝi estu!

(Eniras la reĝo, la reĝino, Laerto, korteganoj, Osrik kaj aliaj kun rapiroj k. t. p.)

REĜO Hamleto, venu kaj amike prenuTiun ĉi manon!(Metas la manon de Laerto en la manon de Hamleto.)

HAMLETO (al Laerto). Vi al mi pardonu,Sinjoro! mi al vi maljusta estis,Sed vi pardonu pro honoro via.La ĉirkaŭantoj scias—kaj sendubeVi ankaŭ aŭdis—mia kapo estasMalsana. Mia ago, kiu forteEn vi ekscitis tutan la animonKaj la honoron,—mi pri ĝi konfesas:Ĝi estis nur frenezo. Ĉu HamletoLaerton ekofendis? Ne! Ĉar certeSe de si mem Hamleto nun disiĝisKaj li nur tial faris la ofendon,Ke li nun estas ne li mem,—ja tiamĜin ne Hamleto faris kaj HamletoRifuzas la ofendon. Kiu doĜin faris? La frenezo de Hamleto. Se tiel estas, tiam li ja memLa suferanto estas. La frenezoHamleton malfeliĉan suferigas.Kaj jen, sinjoro, antaŭ atestantojKonfeso mia senkulpigu minNun antaŭ la grandanimeco via,Ĉar mi la sagon pafis trans la domonKaj trafis kontraŭvole mian fraton.

LAERTO Naturo mia, kiu la plej multeMin devus instigadi al la venĝo,Nun estas jam kontentigita plene.Sed laŭ severaj leĝoj de l’ honoroNe povas mi paroli pri paciĝo,Ĝis pli maljunaj homoj de honoroDecidos ke, savante mian nomon,La pacon noble povas mi akcepti.Ĝis tiu tempo mi la amon vianAkceptos per la koro, sed batalos.

HAMLETO Volonte mi konsentas; kun konfidoMi nun batalos pro l’ honoro via.Nun donu la rapirojn, venu!

LAERTO Venu!

HAMLETO Mi volas esti kamp’ por via gloro;Sur mia nelerteco via artoEkbrilu, kiel stel’ en nigra nokto.

LAERTO Vi mokas, princo.

HAMLETO Ne, je mia vorto!

REĜO Nun donu la rapirojn, juna Osrik!Vi scias ja la veton, fil’ Hamleto?

HAMLETO Ho, jes! Sed vi la gajnon de la vetoKonfidis ne al tute ĝusta mano.

REĜO Pro tio mi ne timas; mi ja vidisSkermadon de vi ambaŭ. Li allernis,Sed tial oni donis al ni cedon.

LAERTO (pesante rapiron en la mano). Tro multepeza, mi alian volas.

HAMLETO Mi prenas. Ĉiuj de egala longo?(Ili preparas sin al la skermado.)

OSRIK Jes, via princa moŝto.

REĜO La botelojnDa vino metu prete sur la tablon!Se en l’ unua fojo aŭ la dua!Hamleto trafos aŭ en tria fojoRebatos la ekbaton, tiam tujEktondru laŭte ĉiuj pafilegoj;La reĝo tiam trinkos pro la sanoDe sia fil’ Hamleto kaj li ĵetosEn la kalikon perlon, kies kostoSuperos ĉion, kion ĝis nun havisLa reĝoj de Danujo en la krono.Pretigu la kalikojn! La trumpetoAnoncu al tamburo, la tamburoAl la pafilegisto, pafilegoAl la ĉielo, fine la ĉielo Anoncu al la tero: nun la reĝoPokalon malplenigas pro Hamleto!—Komencu do batalon; vi, juĝistoj,Atentu bone!

HAMLETO (al Laerto). Venu do, sinjoro!

LAERTO Mi estas preta, princo. (Ili skermas.)

HAMLETO Unu!

LAERTO Ne!

HAMLETO Juĝistoj diru.

OSRIK Vere, jes, trafite.

LAERTO Nu, bone! Nun ankoraŭ unu fojon!

REĜO Halt’! Donu vinon!—Nun, Hamleto mia,La perlo estas via. Vian sanon!Vi prenu la pokalon!

(Post la sceno estas aŭdataj trumpetado kaj pafoj de pafilegoj.)

HAMLETO Ne, mi devasAntaŭe fini! (Al Laerto.)Venu! (Ili skermas.) Nun denoveTrafite! Kion diras vi?

LAERTO Tuŝite!Tuŝite, mi konfesas.

REĜO Nia filo,Vi venkas.

REĜINO Li varmiĝis, li laciĝis.Hamleto, prenu mian tukon, viŝuLa ŝviton de la frunto! La reĝinoFeliĉon vian trinkas nun!

HAMLETO Patrino...

REĜO Gertrudo, vi ne trinku!

REĜINO Mi deziras,Permesu, mia edzo, mi vin petas.

REĜO (flanken.) La vino venenita! Ŝi pereis!

HAMLETO Patrino mia, mi ankoraŭ trinkiNe povas. Mi tuj finos.

REĜINO Venu, filo,Mi viŝos vian ŝviton de l’ vizaĝo.

LAERTO Nun mi lin trafas, reĝo.

REĜO Mi ne kredas.

LAERTO (flanken). Kaj tamen kontraŭ mia konscienco!

HAMLETO Laerto, venu, nun la trian fojon!Vi ludas; mi vin petas, batu forte;Mi timas, ke vi faras kun mi ŝercojn.

LAERTO Vi pensas? Bone! (Ili skermas.)

OSRIK Sur la ambaŭ flankojNenia rezultato.

LAERTO Nun vin gardu!

(Laerto vundas Hamleton; en la flameco de la batalado ili ŝanĝas la rapirojn kaj Hamleto vundas Laerton.)

REĜO Disigu ilin, ili tro varmiĝis.

HAMLETO Ne, ne, ankoraŭ unu fojon! (La reĝino svenas.)

OSRIK Haltu!Rigardu la reĝinon!

HORACIO Ambaŭ sangas.—Kiel vi fartas, princ’?

OSRIK Kiel vi fartas,Laerto?

LAERTO Ve! Mi estas nun kaptitaPer la kaptilo mia propra! JusteMin mem perfido mia pereigis!

HAMLETO Ha, la reĝino! Kio al ŝi estas?

REĜO Ŝi svenas, ĉar ŝi vidas sangon.

REĜINO Ne!La vino, ha, la vino! Ho, Hamleto!Ĝi estis venenita! Mi pereas! (Ŝi mortas.)

HAMLETO Perfido! Krimo! Fermu tuj la pordojn!Elserĉi la krimulon! (Laerto falas.)

LAERTO Jen, Hamleto:Li estas antaŭ vi. Vi jam pereis,Nenio en la mondo vin nun savos;Eĉ duonhor’ da viv’ al vi ne restas.La ilo de la krim’ en via manoTroviĝas! sciu, ho, Hamleto nobla,Ke la rapiro estis venenita.Kontraŭ min mem sin turnis mia ruzo:Rigardu, nun mi kuŝas, por neniamLeviĝi plu. Patrino via ankaŭNun venenita... Fino... Mi ne povas.La reĝo ĉion... Lia kulpo... Reĝo...

HAMLETO La pinto ankaŭ estas venenita?Nu, faru do, venen’, laboron vian! (Trapikas la reĝon).

REĜO Ho, helpu, helpu! Estas temp’ ankoraŭ!

HAMLETO (devigante la reĝon trinki el la pokalo). Vi trinku, mortigisto, adultulo,Abomeninda, malbenita dano!Eltrinku la pokalon kun la perlo!Patrinon mian sekvu! (La reĝo mortas.)

LAERTO Li meritis.Li la venenon miksis por ni ĉiuj.Hamleto nobla, antaŭ nia mortoNi kore nin pardonu reciproke!Mi liberigas vian konscienconDe l’ mort’ de mia patro, ankaŭ viPardonu min pro via morto! (Li mortas.)

HAMLETO DioAl vi pardonu plene! Mi vin sekvas.—Mi mortas, Horacio!—Nun adiaŭ, Reĝino malfeliĉa!—Kaj vi ĉiuj,Vi tremas pro okazo la terura,Vi estas palaj mutaj atestantoj...Se mi nur havus tempon... Ha, la mortoArestas tre rapide... mi tre multeAl vi rakonti povus! Tiel estu!Mi mortas, Horacio, tamen vi,Vi vivas,—senkulpigu kaj klariguMin kaj aferon mian al la homoj.

HORACIO Ho ne! Mi nun ne volas resti dano,Mi ankaŭ apartenas al romanoj:Ankoraŭ restis vin’ en la pokalo...

HAMLETO Ho ne, amiko! Se vi estas viro,Mi petas vin, ne tuŝu la pokalon!Ho, Dio! Kia nomo post mi restus,Se vi, la sola, kiu ĉion scias,Forlasus nun la mondon! Ho, amiko,Se vi min iam portis en la koro,Retenu vin ankoraŭ de l’ ĉieloKaj vivu en la mondo abomena,Por savi mian nomon per rakontoDe mia historio.(Oni aŭdas marŝon en malproksimeco kaj pafojn post la sceno.)Kia bruo?

OSRIK La juna Fortinbras nun el PolujoRevenas post la venko kaj militeSalutas la senditojn de Anglujo.

HAMLETO Mi mortas, Horacio! La venenoJam la spiriton mian neniigas;Kaj la sciigon el Anglujo mi Ne povas plu atendi; sed, amiko,Mi antaŭdiras, ke l’ elekto falosSur Fortinbrason; kaj la voĉon mianAntaŭ la morto mi al li fordonas.Raportu al li tion ĉi kaj ankaŭLa tutan historion de la faktoj.—La resto do—silento! (Li mortas.)

HORACIO Nobla koroNun ĉesis bati! Kara mia princo,Adiaŭ! Bonan nokton! La anĝelojPlej puraj al vi kantu dorman kanton!—Pro kio batas la tamburo? (Marŝo post la sceno.)

(Eniras Fortinbras, la senditoj de Anglujo kaj aliaj.)

FORTINBRAS KieFariĝis la terura dramo?

HORACIO KionVi volas vidi? Se ian malĝojonAŭ mirindaĵon, tiam ĉesu serĉi.

FORTINBRAS Ho, sangaj faroj! Ho, fiera morto,Kiela festo estas nun en viaPalac’ eterna, se per unu fojoVi tiom da oferoj reĝaj buĉis?

UNUA SENDITO Terura vido! Ni kun la sciigojEl Anglolando venas tro malfrue.Nun estas surdaj la oreloj, kiujAŭskulti devus la raporton nian,Ke la ordono estas plenumita,Ke Rosenkranz kaj Güldenstern ne vivas.Nu kiu al ni diros: mi vin dankas?

HORACIO Li certe ne, se li eĉ estus viva;Ĉar li mortigi ilin ne ordonis.Sed ĉar rapide post la sanga faroRevenis vi, (al Fortinbras) vi venke el Polujo,(al la senditoj) Vi el Anglujo,—tial nun ordonuKe oni metu la mortintojn alteSur katafalkon antaŭ la popoloKaj mi rakontos al la nesciantoj,Kiele ĉio tio ĉi fariĝis.Vi aŭdos faktojn sangajn, nenaturajn,Vi aŭdos pri okazaj juĝofarojKaj pri mortigoj blindaj kaj pri mortoj,Kaŭzitaj de perfido kaj de ruzo,Kaj pri insidoj, kiuj returniĝisKaj falis sur la kapon de l’ krimuloj.La tutan veron mi al vi raportos.

FORTINBRAS Rapidas ni aŭskulti. Kaj kunvokuLa regnajn prezentantojn al kunveno!Mi nun akceptas kun malgaja koroFeliĉon mian. Sur la danan trononMi havas rajtojn, mi ilin prezentos,Ĉar nun l’ okazo tion ĉi postulas.

HORACIO Pri tio ankaŭ ion mi parolos;Pri tio ĉi raportos mi la voĉonDe tiu, kies voĉon multaj sekvos.Sed ni rapidu kun la elektado,Ĉar la spiritoj estas nun ankoraŭTre forte incititaj, kaj intrigojDe malbonuloj povus nun facileElvoki malfeliĉojn kaj konfuzojn.

FORTINBRAS Kvar kapitanoj portu sur la tronoLa korpon de Hamleto: se li vivus,Sur ĝi li certe sidus la plej nobleKaj la plej reĝe. Ĉe l’ funebra iroAperu plene la parad’ milita!Forprenu nun la korpojn! Tia vidoKonvenus nur al kampo de milito.Ordonu nun komenci la pafadon!

(Funebra marŝo. Ĉiuj foriras, forportante la mortintojn. Oni aŭdas pafadon.)