Sinjoro Tadeo

Vojski, laŭde fininte ĉason, hejmrevenas;

Telimen’, en soleca domo, entreprenas

Ĉason. Vere ŝi sidas senmove, kvietas,

Kaj la brakojn sur brusto krucforme kunmetas,

Sed pense ŝi postkuras du bestojn, rimedon

Serĉante, kiel ambaŭ kapti en posedon:

Grafon kaj Tadeuŝon. Grafo estas vere

Grand-Sinjor’, heredanto riĉa, juna, bela,

Jam ekaminta! Tamen ĉu restos fidela?

Ĉu li edziĝi volos? Ĉu amas sincere? ¬10

Ŝi pliaĝas kelk jarojn! neriĉa virino!

Kion diros parencoj? la mondo en fino?

Telimen’ tiapense el sofo leviĝis,

Stariĝis piedfingre: ŝajne plikreskinte,

Malkovris iom bruston; flankenfleksiĝnte

Ŝi mem sin ekrigardis per atentokulo

Kaj pri konsil’ demandis ree en spegulo,

Poste mallevis frunton, sopire sidiĝis.

Grafo — sinjoro riĉa! ŝanĝojn amas tiaj!

Blonda, blonduloj estas ne troe pasiaj! ¬20

Tadeo? — simplanima, honesta knabeto!

Unue li ekamas, preskaŭ infaneto!

Gardate, li ne rompos ligilojn sen peno;

Krome, li havas devojn jam por Telimeno…

Junuloj estas kvankam pense ŝanĝiĝantaj,

Sente, ol aĝulaĉoj, multe pli konstantaj,

Ĉar konsciencaj. Longe de l’ koro virgeco

Restas danka por ama unua dolĉeco!

Ĝi kun ĝojo volupton renkontas salute

Kaj adiaŭas kiel amikan festenon. ¬30

Nur maljuna drinkulo, kiu brogis tute

Intestojn, por drinkaĵo sentas abomenon.

Pri tio Telimeno estis tute certa,

Ĉar ŝi havis prudenton kaj estis tre sperta.

Sed kion diros homoj?… Ni povas foriri

El okuloj, kaj ien al flank’ nin retiri;

Pli bone ĉirkaŭaĵon forlasi, forkuri:

Ekzemple por loĝado ĉefurbon veturi,

La junulon en grandan mondon enkonduki,

Direkti paŝojn, helpi, konsili, eduki ¬40

Koron; kiel amikon aŭ fraton disponi,

Kaj — ĝui mondon, kiam juna estas oni!

En alkov’ tia pense, kuraĝe, gajete,

promeninte — ŝi frunton mallevis ripete.

Ankaŭ de l’ Grafo sorto indas konsideron.

Ĉu svatado kun Zosja ne havus prosperon?

Neriĉa, sed laŭ nasko ŝi estas egala,

El digna, senatora domo familia.

Telimen’, se edzigo fariĝus reala,

Havus estont’-azilon en hejmo ilia; ¬50

Parencino de Zosja, Grafa svatulino,

Por jungeedzoj estus ŝi kvazaŭ patrino.

Post tia memkonsilo vokas Telimeno,

Tra fenestro, ludantan Zosjon en ĝardeno.

Zosja, en matenvesto, kun kap’ ne kovrita,

Stare tenis kribrilon en mano levita;

Al ŝi kuris birdaro: Tie kokinetoj

Hirtaj volveruliĝas; jen tufaj koketoj

Skuas kapojn, ke kaskoj ruĝkoloraj tremas:

Ili tra sulkoj, herboj, per flugiloj remas, ¬60

Larĝetenante spronajn kalkanojn; jen ŝovas

Sin poste meleagro, grave sin enblovas,

Je ventanima sia edzino grumblante;

Sur herbo pavoj, kiel flosoj, direktante

Sin per longvostoj, naĝas; ien diversloke,

Arĝentpluma kolombo falas neĝo-floke.

En mez’ de verda, herba rond’ ariĝas preme

La rondo de birdaro, krie, moviĝeme,

Zonite per kolomboj-rubando blank-hela,

Meze diverskolora, punkta, stria, stela. ¬70

Tie bekoj sukcenaj, koralaj tufetoj,

Leviĝas el plumaro, kiel ond-fiŝetoj.

Jen koloj sin elŝovas kaj movas, trankvile,

Ŝanceliĝe, al akvaj tulipoj simile;

Al Zonjo mil okuloj fulmas, laŭ stelaro.

Ŝi meze altleviĝas super kort-birdaro:

Mem blanka kaj en longa blanka vesto sia,

Turniĝas kiel inter floroj ŝpruc-fontano,

Ŝutante sur flugilojn, kapojn, per blan-kmano,

El kribril’ densan hajlon da perlaro gria, ¬80

Hordea: La indanta princ-tablojn grajnaro

Por litvaj viandsupoj estas alpreparo;

Zonjo el ŝrank’ ĝin prenas sen mastrina scio,

Farante al mastraĵo domaĝon per tio.

Ŝi aŭdis vokon. «Zosja!» onklinjo ripetis.

Do ŝi al birdoj reston da frandaĵoj ĵetis

Kaj kribrilon tenante, kiel dancistino

Tamburon, takt-batante, petola virgino

Trans kokinoj, kolomboj, pavoj kuris salte.

Konfuzita birdaro ekflugis al-alte. ¬90

Zonjo apenaŭ teron piede tuŝanta,

Inter ili plej alte ŝajnis flug-pendanta.

Antaŭ ŝi timigita flugis kolombaro,

Kiel antaŭ volupto-diina la ĉaro.

Tra fenestro, kun krio Zonjo enkurante,

Sur onklino-genuojn penspire eksidis;

Telimeno kisante ŝin kaj karesante,

Ĝoje ŝian viglecon kaj belecon vidis,

Ĉar la edukatinon ŝi amis sincere.

Sed ree ŝi agordis vizaĝon severe, ¬100

Stariĝis — larĝen, longen alkovon trairis

Kaj, tenante ĉe buŝo fingron, tiel diris:

«Vi tute jam forgesas, mia Zonjo kara,

Devenon, aĝon: via jaro deka-kvara

Hodiaŭ komenciĝas. Do lasu en fino

Kortbirdaron; fi! ludo de dignul’-filino!

Malpurajn kampulidojn sufiĉe ĝis horo

Vi karesis! — vidante vin, doloras koro:

Vi sunbrunigis haŭton, vera ciganino,

Kaj vi paŝas, moviĝas, kiel kampulino. ¬110

Kontraŭ tio mi trovis jam rimedon bonan:

Mi hodiaŭ vin gvidos en mondon salonan;

Ni havas multajn gastojn, do bone atentu,

Ke pro via konduto, mi honton ne sentu».

Zonjo saltis, manplaŭdis, poste ĉe onklino

Ekpendinte per ambaŭ brakoj sur la sino,

Pro ĝojo ŝi laŭvice jen ploris, jen ridis.

«Aĥ, onjo! tiel longe mi gastojn ne vidis!

Ekde mi vivas tie ĉi, kun birdoj — gaste

Nur sovaĝan kolombon mi ekvidis laste. ¬120

Enue tiel sidi en ĉambro trankvile,

Sinjor’ Juĝisto diras: eĉ sanmalutile».

«Juĝist’! diris onklino, tedas min terure,

Por vin konduki mondon; sub-naze murmure

Babilas, ke vi estas jam plene-kreskinta;

Jen avo, en grand-mondo neniam estinta!

Mi scias, kiel longe devas sin prepari

Fraŭlinet’, por en mondo bon-impreson fari.

Sciu, ke kiu kreskas inter homoj-rondo,

Eĉ bela, saĝa restos sen efekt’ en mondo ¬130

Kutiminta lin vidi ekde infaneto;

Sed edukita, plene-kreska fraŭlineto,

Se antaŭ mond’ ekbrilas el ie momente,

Tiam ĉiu alkuras, observas atente

Ŝiajn movojn, kaj kiel ŝi rigardojn ĵetas;

Ŝiajn vortojn aŭskultas ĉiu kaj ripetas;

Kaj kiam ŝi modiĝas jam foje, aplaŭdi

Ĉiu ŝin devas tiam, eĉ neplaĉan laŭdi.

Vi kreskis en ĉefurbo, do kondutos saĝe;

Eĉ kvankam vi du jarojn jam loĝas vilaĝe, ¬140

Vi ne forgesis tute pri Petro-urbeto.

Nu, faru tualeton, prenu el tableto,

Vi ĉion pretigitan trovos por vestado.

La gastoj jam revenos baldaŭ el ĉasado».

Vokitaj: ĉambristino, knabin’ por akcelo,

En arĝentvazon verŝis akvon el sitelo,

Zonjo, — kiel pasero flirtas sablobane,

Lavas vizaĝon, kolon, brakojn ambaŭmane,

Kun helpantin’. Eligas vazojn Telimeno

Kun parfumoj, pomadoj, el la magazeno ¬150

Sia ĉefurba, Zonjon aspergas parfume,

(Arom’-plenigas ĉambron), harojn unktas gume.

Zonjo surmetas blankajn, aĵurajn ŝtrumpetojn

Kaj la varŝavajn, blankajn, atlasajn ŝuetojn.

Dume al ŝi korsaĵon laĉis ĉambristino,

Poste sur korson ĵetis mantelon el lino;

Oni la papilotojn frizitajn kolektis,

Buklojn, kiel tro longajn, en du volvojn plektis,

Lasante sur tempioj kaj frunto glat-harojn.

Ĉambristin ’ kolektitan freŝe cejanaron ¬160

Kunligis en girlandon, kiun Telimeno

Al kap’ de Zonjo pinglas, laŭ art’ speciala,

De l’ dekstra flank’ maldekstren: flor’ de haro pala,

Kontrastis bele, kvazaŭ de spikoj da greno!

Post mantelo-depreno, preta estis ĉio.

Zonjo, trans kapon, blankan surĵetis robeton,

En mano volvas blankan, batistan tuketon,

Ŝi tiel aspektas, kiel blank-lilio.

Harojn kaj veston oni al ŝi lastfasonis

Kaj iri longen, larĝen tra ĉambro ordonis, ¬170

Onklin’ atentas, kiel konulino sperta,

Ekzercas la nevinon kaj grumblas kolere;

Fine, ĉe riverencoj, krias malespere:

«Mi malfeliĉa! Zonjo, jen influo certa

De anseroj, paŝtistoj! vi larĝe dismetas

Piedojn kiel knabo, rigardojn vi ĵetas

Kiel separatino{1}! ĉio sengracia!»

Zonjo diris malĝoje: «Jen kulpo ne mia!

Fermite, mi ne povis flegi danco-arton,

Do ŝatis mi kort-birdojn kaj infanoj-varton; ¬180

Sed kiam inter homoj mi iom distriĝos,

Vi vidos onjo, kiel mi tiam lertiĝos»

«Cetere, diris onjo, mi eĉ kort-birdaron

Preferus, ol ĝisnunan, nian fi-gastaron;

Diru, kiu kutimis gaste alveturi:

Preposto, damojn ludi, aŭ preĝojn murmuri,

Kaj palestro[1:16] kun pipoj! Jen fraŭlaro nia,

Imitinda modelo de kondut’ gracia!

Nun almenaŭ sin montri povas fraŭlineto,

Ĉar ĉe ni kolektiĝas deca societo. ¬190

Atentu, juna Grafo nun estos en domo,

Vojevoda parenco, instruita homo;

Estu por li ĝentila».

Ĉe pordego henas

Ĉevaloj kaj ĉasistoj bruas. «Ili venas!»

Gvidante al salono nevinon, ŝi diris.

Sed la ĉasistoj tien ankoraŭ ne iris,

Sed en ĉambrojn, kaj ŝanĝis tie ĉaso-veston,

Por ne iri en jakoj sinjorin’-ĉeeston,

Tadeo, Graf’, unuaj, vestite alie,

Enkuris:

Telimeno mastrinas ĉi tie, ¬200

Salutas kaj sidigas gastojn, komplimentas,

Kaj nevinon al ĉiuj laŭvice prezentas;

Unue al Tadeo, kiel al parenco.

Li kliniĝis malalte, ŝi kun riverenco.

Li volis ekparoli, jam apertis buŝon,

Sed vidante okulojn de Zonjo timeme,

Li mutiĝis kaj staris pale, flame, treme,

Kaj li mem ne komprenis sian koro-tuŝon.

Li estis malfeliĉa tree — post rekono

De Zonjo, laŭ lumharoj, kresko, voĉa sono; ¬210

Ĉi talion, kapeton, li vidis ĝardene,

Ĉi voĉeto lin vokis al ĉaso matene.

Sed Vojski lin eligis el konfuz’ vidante,

Ke li paliĝis, staras krur-ŝanceligante,

Foriri al ripozo donis la konsilon;

Tadeo sin apogi iris al kameno,

Poste silente larĝan, frenezan pupilon

Turnadis jen al Zonjo, jen al Telimeno.

Telimeno rimarkis kaj ŝi ne eraris,

Ke Zonjo sur Tadeon grand-impreson faris; ¬220

Ŝi ne divenis ĉion, tamen ŝin konfuzas

Lia aspekto, kiam ŝi gastojn amuzas.

Elektinte momenton, ŝi alkuras fine:

Ĉu li sanas? kaj kial malĝojas? obstine

Ŝi demandas, aludas Zonjon, ŝerci provas.

Sur kubut apogite ade’ sin ne movas,

Mute sulkigas brovojn kaj buŝon kurbigas,

Kaj des pli Telimenon konfuzas, mirigas.

Do ŝanĝinte vizaĝon, parol’-manieron,

Ŝi komencis per akraj vortoj la koleron ¬230

Eligi, pik-aludi, riproĉi. — Subite

Tade’ leviĝis, kvazaŭ de vespo pikite,

Ekrigardis kolere, kraĉis, ne eldiris

Eĉ vorton, piedŝovis seĝon kaj eliris,

Krake-fermante pordon. Feliĉe pri l’ sceno

Neniu gast’ atentis, ekster Telimeno.

Li kuris en kamparon. — Kiele ezoko,

Kiam trapikis ĝian bruston dentoj-hoko,

Baraktas, subakviĝas kaj forkuri penas,

Sed ĉie la feraĵon kaj ŝnuron kuntrenas: ¬240

Tiel Tadeon sekvis mordanta malĝojo;

Li saltis trans fosaĵoj, bariloj, sen vojo

Kaj sen celo, ĝis kiam tre longe vagante,

Li eniris arbaran profundon, trafante,

Intence, aŭ okaze, altaĵeton saman,

Kiu vidis feliĉon lian, kie aman

Bileton li ricevis, amo-garantie,

Lokon, Sanktej’ medita nomatan laŭscie.

Ĉirkaŭe rigardante, Tadeo ekvidas:

Telimeno! solece, pens-profundiĝinte, ¬250

Laŭ figur’, vest’ — alia ol hieraŭ sidas,

En blankaĵo, sur ŝtono, kvazaŭ ŝtoniĝinte;

La klinitan vizaĝon en manojn ŝi premas

Kaj kvankam ne aŭdiĝas, videble plorĝemas.

Vane Tadea koro sin defendi provis.

Li sentis, ke kompato lian koron movis.

Li mute rigardadis, fine eksopiris

Kaj mem al si kolere: «Stultulo! li diris,

Ĉu estas ŝi la kulpa de mia eraro?…»

Do li elŝovis kapon el post arbetaro — ¬260

Ŝi subite leviĝas kaj en ĉi momento

Ĵetiĝas ĉiuflanken, saltas tra l’ torento,

Diskrucas brakojn, harojn dislasinte, palas,

Kuregas en arbaron, ekgenuas, falas,

Ne povante leviĝi sur herbo turniĝas

Kaj el movoj teruro de l’ turment’ vidiĝas:

Ŝi kaptas bruston, kolon, genuojn; do time

Saltis Tade’, pensante pri epilepsia

Atako aŭ frenezo. Sed kaŭzo alia

Estis de l’ movoj.

Apud betular’ proksime, ¬270

Estis grand-formikejo. Insekt’ laborema

Ĉirkaŭe herbe svarmis, nigra, moviĝema;

Ia bezono, plaĉo, aŭ celo kaŝita

Ĝin speciale logis al Sanktej’ medita.

De l’ ĉefurba altaĵo ĝis fonto flustranta

Eltredis vojon ĝia vicaro marŝanta.

Telimen’ malfeliĉe sidis sur vojeto.

Formikoj brillogite de blanka ŝtrumpeto,

Dens-enkuris, komencis tikleti, mordadi;

Do ŝi devis forkuri, ilin forskuadi, ¬280

Fine sur herb’ sidiĝi kaj insektojn ĉasi.

Ne povis ja Tadeo sen helpo ŝin lasi.

Purigante robeton li teren kliniĝis,

Al ŝia frunt’ okaze per buŝ’ proksimiĝis,

En ĉi amika pozo, ili ne parolis

Pri kvereloj kaj tamen paciĝi bonvolis;

Eble pli longe daŭrus la interbabilo,

Sed ilin Soplicova vekis sonorilo:

Signo al vespermanĝo…

Temp’ al revenado,

Precipe, ĉar aŭdiĝis branĉetoj-krakado. ¬290

Oni serĉas? ne decas kuna hejmreveno;

Do Telimen’ ŝteliĝas dekstren al ĝardeno

Kaj Tadeo maldekstren kuras sur la straton.

Ambaŭ sentis revene timan korobaton.

Al ŝi el post arbusto foje kvazaŭ brilis

Vizaĝo kapuĉita, ĝi Vermon similis;

Tadeo vidis bone, ke al li refoje

Longa kaj blanka ombro montriĝis dum voje.

Kiu estis? ne sciis li, sed antaŭsentis,

Ke, en angla surtuto, Grafo sin prezentis. ¬300

Oni manĝis kastele. Obstina Vokisto

Malgraŭ, ke ne permesis tion la Juĝisto,

Ree sturmis kastelon kaj prenis posedon

Kaj intromitis[2] (kiel li diras) bufedon.

Gastoj eniris orde kaj ronde ekstaris:

Ĉe tabl’ unuan lokon Ĉambelano prenis,

Laŭ aĝ’, ofic’, la digno al li apartenis.

Irante, li al ĉiuj klinsalutojn faris;

Kvestant’ forestis; lokon de la Bernardino

Havas dekstre de l’ edzo la Ĉambelanino. ¬310

Juĝisto stariginte la gastojn konvene,

Manĝotablon latine krucosignis bene.

Viroj ricevis brandon; poste sidiĝante,

Ĉiuj malvarman supon manĝis, silentante.

Sekvis kankroj, kokidoj, legom’ asparaga,

En akompan’ de vinoj hungara, malaga.

Ĉiuj manĝas kaj trinkas sen parol’-murmuroj

Ŝajne de kiam staris la kastelaj muroj,

Kiuj regalis tiom da nobeloj frate,

Aŭdis tiom vivuojn kaj eĥis rebate, ¬320

Ne estis vespermanĝo tiom malserena;

Nur ŝtopiloj-frapado, teleroj-tintsono

Aŭdiĝas en vestiblo granda kaj malplena,

Kvazaŭ la buŝojn laĉis spirit’ de malbono.

Multaj estis silentokaŭzoj. Ĉasistaro

Revenis babileme, gaje el arbaro,

Sed pensante pri ĉaso, kiam la fervoro

Malvarmiĝis, rimarkis ili, ke sen gloro

Ili revenis: iu pastraĉ’, kapuĉulo

El ie saltis, kiel el kanab’ grizulo[3] ¬330

Kaj venkis la ĉasistojn de l’ distrikt? Fi, honto!

Kia estos en Lido, Oŝmjano, rakonto[4]

Kiuj kun ni batalas de pli ol jarcento

Pri ĉasart’? Tiel pensis ili en silento.

Krom komuna aflikto, Rejent’, Asesoro,

Freŝan honton pri hundoj havas en memoro.

En okul’ ili vidas: jen fripon’ leporo

Streĉas saltilojn, voston movas, per svingilo

Mokas kaj vipas korojn, kiel per batilo;

Sidante, ili klinis vizaĝon al plado. ¬340

Asesor’ havis novan kaŭzon de plendado:

Telimenon kaj siajn rivalojn li vidas.

Al Tade’ flankturninte Telimeno sidas,

Konfuzite, rigardi lin, al si ne fidas;

Ŝi volis iom distri la Grafon sinjoron

Per diskuto bonigi lian senhumoron;

Ĉar Grafo malserene venis de promeno,

Pli ĝuste, laŭ Tadeo, el embusk’-posteno.

Fiere levis frunton Grafo, ŝin aŭdante,

Kuntiris brovojn, poste preskaŭ malestime ¬350

Rigardinte, sidiĝis ĉe Zonjo proksime,

Plenigas ŝian glason, telerojn ŝanĝante,

Kliniĝas kaj ridetas, ĝentilaĵojn diras,

Iafoje okulojn turnas kaj sopiras.

Tamen, kvankam li lerte simulis komence,

Vidiĝas, kiu-spite li Zonjon koketas,

Ĉar kapon returnante, kvazaŭ ne intence,

Al Telimen’ rigardon minacan li ĵetas.

Telimeno ĉi tion kompreni ne povis,

Ekpensis: jen strangulo! kaj ŝultrojn ekmovis. ¬360

Pri nova koketado de l’ Graf’ eĉ kontente,

Ŝi al dua najbaro sin turnis atente.

Tadeo ne aŭskultis, nenion manĝante,

Ne trinkis, al telero okulojn fiksante;

Telimen’ al li verŝis vinon; li kolere

Je l’ trudec’ demandite pri sano — oscedas.

Li indignas (ŝanĝite tiel ĉi vespere),

Ke tro da koketeco Telimen’ posedas;

Tro dekoltita vesto skandalas junulon,

Kiel maldeca — dume li levis okulon! ¬370

Li ektimis, li havis nun pupil’-spegulon

Pli klaran, ĉar al ŝiaj vangoj rigardeton

Ĵetinte, tuj malkovris teruran sekreton:

Ŝi estas ruĝumita!

Ĉu malbona speco

De koloril’? ĉu iel viŝiĝis ruĝeco,

Kelkloke haŭto estas maldense kovrita…

Eĉ eble mem Tadeo en Sanktej’ medita

Parolante proksime, viŝis el blankilo

Ruĝon, malpezan kiel polvet’ de flugilo

Papilia. Ŝi troe rapidis revene, ¬380

Mankis tempo bonigi kolorojn konvene.

Ĉirkaŭ buŝo vidiĝis lentugaj makuloj.

Kiel ruzaj spionoj de Tade’ okuloj,

Malkovrinte perfidon unu, la restaĵon

De ĉarmoj vicesploras kaj trovas falsaĵon:

En buŝ’ — du dentoj mankas; sur frunt’, sur tempio —

Sulkoj, mil sulkoj — sub la menton’ antaŭ ĉio!

Tade’, domaĝe! sentis, kia malbezono

Atenti tro belaĵon; hontinde, spiono

Esti de amatino sia; abomene, ¬390

Ŝanĝi guston — sed kiu regas koron plene?

Tutvane volas helpi konscienc’ al amo.

Revarmigi animon ĉe l’ rigardoflamo.

Jam ĉi rigardo kiel lun’ senvarme helas.

Do ĝisfunde rigida anim’ ne degelas…

Li tiel memriproĉis sin kaj koropente

Klinis kapon kaj mordis la lipojn silente.

Dume malbonspirito lin allogas tente,

Kaŝaŭdi, kion Zosja al la Grafo diras.

Graf’ afable favoron de l’ knabin’ akiras. ¬400

Ŝi mallevas okulojn, roziĝas de honto,

Sed poste ili ridas; sekvis babilado

Pri ia, en ĝardeno, subita renkonto

Kaj pri ia sur lapoj kaj bedoj paŝado.

Tadeo eble-longe orelojn streĉante

Glutis maldolĉajn vortojn, anim’-digestante

La teruran festenon. — Kiel en ĝardeno

Viper’ pikile trinkas el herbaĉ’-veneno,

Poste kunvolviĝante, kuŝiĝas sur strato,

Minace al sengarde-kura piedplato. ¬410

Tiel, ĵaluz’-venenon trinkinte abunde,

Li, ŝajnindiferenta, koler’-ŝaŭmis funde.

Se gaja societo havas kelk kolerajn,

Malserenec’ ilia influas ceterajn.

Ĉasistoj jam silentis; dua part egale

Eksilentis: Tadeo ĝin infektis gale.

Eĉ Ĉambelano sidis tree malserene,

Sen babilem’, vidante kiel sidas jene

Liaj dothavaj, belaj kaj junaj filinoj,

Laŭ distrikt’-opinio unuaj fraŭlinoj, ¬420

Silente, neglektite de la junularo.

Juĝist’ gastama same ĉi tion atentas;

Kaj Vojski rimarkinte, ke ĉiuj silentas

Diris: tiel ne manĝas poloj, sed luparo!

Hreĉeĥa je silento estis tre sentema.

Li amis babilulojn, mem tre babilema.

Ne miru! li pasigis vivon je festenoj,

Sejmetaj konsiliĝoj, pelĉasoj, kunvenoj.

Al li kutime io al orel’ tamburis,

Eĉ kiam li silentis, aŭ muŝon postkuris ¬430

Kun klakil’, aŭ ferminte okulojn ekrevis;

Tage — diskutoj, nokte — murmuradi devis

Ies rozari’-preĝoj, aŭ rakont’ fabela.

Do li sentis malamon al pipo malbela,

Invento de germanoj, por nin fremdlandigi:

Ĉar Polujon mutigi — estas ĝin mortigi[5].

Aĝon trababilinte, li dormis en bruo;

Silent’ lin vekis. Tiel mueliston skuo

Kaj radoj-knar’ dormigas; kiam aksoj haltas:

Vort’ karnigis! [6] li time kriante eksaltas. ¬440

Vojski kapkline turnis sin al Ĉambelano.

Al Juĝist’ signodonis ĉe buŝo per mano,

Petante voĉon. Ili ambaŭ kapokline

Respondis, tio estas, invitis inkline.

Vojski komencis:

«Volu, sinjoroj junuloj,

Ĉe vespermanĝ’ amuzi laŭ malnovreguloj,

Ne silenti kaj maĉi. Ĉu kapucenaro

Ni estas? Silentanto inter nobelaro

Similas al ĉasisto, ŝargon en pafilo

Rustiganta. De avoj emon al babilo ¬450

Mi laŭdas: ne nur manĝi post ĉasado ili,

Sed ankaŭ reciproke volis satbabili.

Malpezigante korojn, laŭdis kaj mallaŭdis.

Pri pafistoj, pelantoj, hundoj oni aŭdis

Opiniojn; leviĝis por ĉasist’-orelo,

Bruo agrabla, kvazaŭ dua ĉasopelo.

Mi scias: Nub’ da nigraj zorgoj viapense,

El kapuĉo de Vermo ekleviĝis dense!

Vi hontas pro maltrafoj! Ne hontu pri pafoj:

Al plej bonaj ĉasistoj okazas maltrafoj; ¬460

Trafi, maltrafi estas sort’ de pafisteco.

Vagante kun pafilo ekde infaneco,

Mi maltrafis! Tuloŝĉik, fam-pafisto, same;

Eĉ Rejtan, la mortinto, ne trafis ĉiame.

Pri Rejtan mi rakontos poste. Koncernante

Ellason el sieĝo: ke lancon havante,

Ambaŭ sinjoroj antaŭ best’, kiel mi aŭdas,

Ne staris firme, tion ja nek iu laŭdas,

Nek mallaŭdas; forkuri kun ŝargo pafila

Signifis ĉiam esti timul’ sensimila ¬470

Kaj ankaŭ (kiel faras multaj) pafi blinde,

De fore, sen celpreno, estas tre hontinde;

Sed kiu al si beston allasas, mezuras

Kiel konvene celon, kaj poste forkuras

Maltrafinte, li tute reniras sen honto.

Li povis lancbatali, sed nur laŭ volonto,

Ne laŭ devo, ĉar lanco servas, ĉe pafilo

Ne por atak’, sed sole kiel defendilo.

Tia estis regulo. Do fidu sinjoroj

Al mi kaj retiriĝon ne prenu al koroj, ¬480

Kara Tadeo, same via moŝto, Grafo!

Kiel ofte vi pensos pri tiu maltrafo,

Rememoru averton de Vojski refoje:

Neniam baru unu la alian voje,

Kaj ne pafu duope al sama ursino…»

Kiam Vojski parolis la vorton: ursino,

Asesor’ duonlaŭte sufloris: knabino.

Brave! kriis junuloj, kiel brua eĥo,

Ripetante averton de sinjor’ Hreĉeĥo,

Nome vorton: ursino, aliaj: knabino, ¬490

Vokis ridante. Flustris rejento: virino.

Koketulino, diris Asesor’ rigardojn

Al Telimen’ ĵetante, kiele ponardojn.

Vojski neniun iel pikaludi volis,

Nek li atentis, kion flustrantoj parolis;

Tre kontenta, ke povis li gastojn ridigi,

Li diris en kalikon enverŝante vinon:

«Vane miaj okuloj serĉas Bernardinon

Al okazaĵo — turnus mi lian atenton, ¬500

Similanta ĉi tagan nian akcidenton.

Nur unu viron konis Ŝlosisto ĝishore,

Pafantan, kiel Vermo, celtrafe de fore.

Mi konis duan, kiu per celtrafo same

Savis du vivojn; tion mi vidis; tiame

Iris en Nalibokajn[7] arbarojn al ĉaso

Sendit’ Tadeuŝ’ Rejtan kaj duko de Nasso[8]:

Sinjoroj ne enviis gloron de nobelo,

Lian sanon ĉe tablo trinkis en kastelo.

Grand-donacojn ricevis li, sen nombro iu, ¬510

Kun fel’ de mortigita apro. Pri ĉi tiu

Apro kaj paf’ rakontos mi, kiu atestas

Okulvide: afero tre simila estas

Kaj okazis al gravaj pafmajstroj de ĉaso,

Al sejm-sendito Rejtan’ kaj duko de Nasso».

Tiam Juĝist’ kun plena pokalo en mano

Diris: Vojski, nun mi trinkas por Verma bonsano!

Ne povante Kvestulon rekompenci riĉe

Ni almenaŭ por pulvo lin pagu sufiĉe.

Por urso mortigita de Verm’ en ĉasejo ¬520

Dujar’-kuirprovizon havos monaĥejo,

Sed felon mi ne donos al Verm’; ĝin posedos

Mi per fort’, aŭ monaĥo humile ĝin cedos,

Aŭ mi felon aĉetos, eĉ por dek ribeloj;

Ni laŭvole disponos pri ĉi tiu felo.

La glorokronon prenis jam servisto dia;

Felon donos moŝtulo, Ĉambelano nia,

Al ĉi, kiu por dua rekompenc’ meritis».

Ĉambelan’ glatumante frunton, ekmeditis.

Pafistoj ekmurmuris: ĉi tiu sinjoro ¬530

Trovis beston, alia faris al ĝi vundon,

Tiu returnis beston al ĉasejo, hundon

Tiu vokis. Kverelis Rejent’, Asesoro,

Unu laŭdante ecojn de Sanguŝka ĉasa

Sia pafil’, kaj dua de la Sagalasa.

«Juĝist’, najbaro! fine Ĉambelano diris,

Unuan rekompencon la Pastro akiris.

Kiu ricevu duan, juĝi malfacile;

Ĉiuj ŝajne meritis ĝin tute simile

Kaj egalas laŭ sperto, lerto, kuraĝeco. ¬540

Du ĉasistojn distingis sort’ per danĝereco,

Du estis plej proksime de urs-ungoj-celo:

Tade’ kaj Graf’; al ili apartenas felo.

Sinjor’ Tade’ (mi certas pri lia intenco),

Cedos, kiel pli juna kaj mastra parenco;

Do prenos moŝto Grafo opima spolia.[9]

Ĉi ornamo de ĉambro ĉaspafista lia

Estu de hodiaŭa amuz’ rememoro,

Signo de ĉasfeliĉo, impulso al gloro».

Li pensis, ke li Grafon ĝojigis konsole ¬550

Kaj dume, lian koron li akre traboris;

Ĉar kiam Graf’ pafistan ĉambron rememoris,

Li rigardis levinte kapon malgraŭvole

Al cervaj kapoj, branĉaj kornoj: laŭrarbaro,

Kiun patroj al filoj semis por kronaro.

La portretornamitaj vicoj de kolonoj

En arkaĵ’ Duonkapro, antikvaj blazonoj,

Per voĉoj de pasinto ekparolis ĉie.

Li vekiĝis: ĉe kiu li gastas? kaj kie?

En propra dom’, Horeŝka gastas heredanto! ¬560

Ĉe malamik’ Soplico, kiel festenanto!

Kaj, kiun por Tadeo li sentis, envio

Kontraŭ Soplicoj Grafon movas ekster tio.

Do li diris maldolĉe: «Ĉar dometo mia

Ne indas je donaco grandioza tia,

Do inter ĉi kornuloj restu ursa felo,

Ĝis Juĝisto ĝin donos al mi kun kastelo»

La Ĉambelano, kio minacas vidante,

Sonigis tabakujon, pri voĉo petante.

«Tre laŭdinde, li diris, mia Graf’, najbaro, ¬570

Vi eĉ manĝante, zorgas pri negoc’-afero,

Ne tiel, kiel moda, juna sinjoraro,

Vivanta sen kalkulo. Laŭ dezir’, espero,

Mia juĝo finiĝos per paco bonvola;

Pri grund’ biena restas malfacilo sola.

Interŝanĝon proponi tial mi intencis,

Laŭ manier’ sekvanta». — Paroli komencis

Li orde (laŭ kutimo) pri plan’ intencita,

Kiam, duonparole, mov’ neatendita ¬580

Komenciĝis ĉe fino de tablo. Kelkaj

Ion rimarkis, fingre ĝin montris aliaj,

Ĝis fine kapoj, kiel spikoj, reklinite

De vent’, al kontraŭflanko turniĝis subite,

Al angul’.

Tie pendis Tablestro-portreto,

De lasta el Horeŝkoj gento; el pordeto

Tie kaŝita inter kolonoj, jen homo

Mallaŭte elŝoviĝis, kiele fantomo:

Gervazo, laŭ staturo kaj vizaĝo grava,

Kun arĝent-Duonkaproj sur jako flava.

Li paŝis rekte, mute, severe, la ĉapon ¬590

Ne depreninte, eĉ ne klininte la kapon;

Kaj li, ponardebrilan ŝlosilon tenante,

Malfermis ŝrankon, ion en ĝi ŝraŭbturnante.

En du vestibl’-anguloj, kolon’-apogite,

Staris du lud-horloĝoj, en ŝrankoj fermite:

La malnovaj stranguloj, en malpac’ konstanta

Kun sun’ tagmezon montris ĉe sun’ subiranta.

Ripari maŝinaĵon Gervazo ne provis,

Sed ankaŭ sen streĉado ĝin lasi ne povis

Kaj per ŝlosil’ turmentis en ĉiu vespero; ¬600

Ĵus nun okazis tempo de tiu afero.

Do kiam Ĉambelano okupis atenton

De partioj, Gervazo pezilon ektiris.

Grincigis rustaj radoj la fenditan denton;

Ĉambelano skuiĝis kaj haltinte diris:

«Vian urĝan laboron vi prokrastu, frato»

Kaj li daŭrigis planon. Ŝlosist’, dum traktato

Duan pezilon forte-pli ektiris spite,

Kaj tuj pirolo super horloĝo lokite

Komencis sian kanton kun flugilojbato. ¬610

Birdo artefarita, difektita tute,

Ekbalbutis kaj pepis, ĉiam pli balbute.

Gastoj ridis; rompiĝis Ĉambelan’-traktato;

Li ekkriis: «Ŝlosisto, pli ĝuste noktuo[10],

Se vi ŝatas la bekon, sufiĉe da bruo!»

Sed Gervazon minaco tute ne tuŝetis;

Dekstran manon li grave sur horloĝon metis

Kaj ĉe kokso preninte sin maldekstramane:

«Ĉambelaneto! kriis li, vi ŝercas vane;

Paser’, pli eta, hejme pli kuraĝa estas ¬620

Ol noktu’, kiu fremdan kastelon eknestas.

Ne mi — noktu’, sed kiu nokte sin enŝtelas

Fremdan domon — noktuas, kaj mi lin forpelas».

«For, for kun li!!» ekkriis Ĉambelan’. — «Sinjoro

Grafo! vokis Ŝlosisto, kion vi aranĝis:

Sufiĉe makuliĝis jam via honoro,

Ke vi kun ĉi Soplicoj kune trinkis, manĝis;

Jen vi toleras: oni kastel’-oficiston

Min, Gervazon Rembajlon, Horeŝkaj-Ŝlosiston,

Insultu, nepunate, en Tablestra domo?» ¬630

Tiam vokis Protazo: «Silentu! En nomo

De leĝo! Mi Protazo, Baltazar’ Bĵeĥala,

Dunoma, Generalo iam tribunala,

Vulgo[11] Vokisto, faras mian obdukcion[12]

Vokistan kaj samtempe formalan vizion,[13]

Mendante ĉeestantoj-ateston; sinjoro

Asesor’, mi vokas vin por juĝesploro

Pro Juĝista Soplica moŝt’; pri inkursio

Aŭ liminvado! estas superforto tio

Pri kastelo, en kiu Juĝist’ leĝe sidas, ¬640

Ĉar tie li manĝadas, kiel ĉiuj vidas.

«Bĵeĥaĉ![14] kriis Ŝlosisto, vi ĉesos, fripono!»

Kaj li, preninte ferajn ŝlosilojn ĉe zono,

Ĉirkaŭ kap’ ilin svingis, ĵetis el tutforto;

La fasko flugis, kiel el ĵetilo ŝtonoj,

Certe Protazan kapon fendus je kvaronoj;

Sed Vokisto sin klinis kaj savis de morto.

Ĉiuj saltis de sidoj; mallaŭtiĝis plene,

Ĝis Juĝisto ekkriis: «Ligu lin katene!

Hola servistoj!» — Ili alvenis en kuro, ¬650

Tra mallarĝa irejo inter benk’ kaj muro.

Sed Graf’ per seĝ’ al ili meze vojon baris,

Kaj sur redut’ malforta per pied’ ekstaris:

«Garde! Juĝist’! li vokis, neniu ofendu

En mia dom’ serviston; kiu volas, plendu

Al mi, sed ne kuraĝu tuŝi maljunulon»

Ĉambelano al Grafo strabis en okulon:

«Sen via help’ mi scios puni senprokraste

La impertinentecon de la nobeleto;

Graf’, kastelon proprigas vi antaŭ dekreto; ¬660

Ne vi ĉi tie mastras, nek akceptas gaste,

Se vi eĉ ne respektas kapon pro grizeco,

Distriktan altoficon estimu laŭ deco!»

Graf’ murmuris: «Sufiĉe da babilo via

Pri respektoj, oficoj; enuu alia!

Mi faris stulte, kiel kun moŝtoj miksata

En drinkadon, kun fino tre maldelikata;

Pri honoroofenda, respond’ ĉe okazo

De sobra revidiĝo! Sekvu min Gervazo!»

Ĉambelano respondon ne supozis tian. ¬670

Ĝuste tiam plenigis li kalikon sian;

Malrespekto lin trafis kiel fulmobato:

Ĉe kalik’ apogite, botel’ en manplato,

Kun kapo flanktirnita, orelo streĉita,

Larĝ-apertaj okuloj, buŝo malfermita,

Li silentis, sed premis kalikon en mano

Potence; vitro krevis, vinon ŝprucigante

En okulojn kaj kvazaŭ fajron enverŝante

En animon: vizaĝe flamis Ĉambelano,

Okuloj ardis; vorton li maĉis, post maĉo ¬680

Ĝi elflugis tra dentoj: «Stultul’!… Grafidaĉo!

Mi vin tuj! Mi ĉi tie! Tomaŝ’, karabelon!

Mi vin instruos mores! [15] en karceron sendos!

Respektoj enuigas delikatorelon!

Mi tuj la oreletojn per sabro forfendos!

For! ekster pordon! Sabron! Tomaŝ, karabelon!»

Tiam saltis amikoj al la Ĉambelano;

Juĝist’, vokante: «Haltu!» kaptas lin je mano;

«Antaŭe li provokis min! Protaz’, palaŝon![16]

Kiel urs’ ĉe bastono, li faros danc-paŝon». ¬690

Sed Tade’ Ĉambelanon kaj onklon retenas:

«Moŝtoj, ĉu kun la dando batiĝi konvenas

Al vi sinjoroj? estas ĉi tie junuloj;

Konfidu: mi lin punos laŭ ĉiuj reguloj,

Kaj vi, kiu provokas aĝulojn kverele,

Ni vidos, ĉu vi estas kavalir’ duele.

Ni morgaŭ fin-decidos pri loko, armilo;

Nun kuru, dum vi sanas!»

Tre bona konsilo:

Por Graf’, Ŝlosisto, estis danĝera situo;

Ĉe supra tablo-fino estis nur grand-bruo, ¬700

Sed el malsupra, fluge boteloj zumetis

Ĉirkaŭ kapo de Grafo. Ekploris, ekpetis

Timigitaj virinoj; Telimen’ kriinte:

«Vee! levis okulojn kaj falis sveninte;

Kolon trans Grafaj brakoj ŝi klinis kaj metis

La cignan bruston sian al Grafo ĉe koro.

Grafo, kvankam kolera, haltis en fervoro,

Komencis elsvenigi, froti.

Dume celis

Al Gervazo boteloj, seĝoj, jam ŝancelis

Lin; servistaro levis jam pugnojn por bato, ¬710

Atakante amase: feliĉe kompato

Movis Zonjon; vidante sturmon, ŝi alsaltis

Kaj braketojn etendis ŝirme: oni haltis

Cedante, li foriĝis ien el okulo;

Oni serĉis sub tablo: tiam maljunulo

Eliris duaflanke, el sub ter’ kvazaŭe,

Per fortaj brakoj levis benkegon, ĉirkaŭe

Ĝin turnis muelile, vestiblon dumvoje

Duonpurigis, prenis Grafon, ŝirme svingis

Benkon, ĝis ambaŭ tiel pordsojlon atingis; ¬720

Li haltis, malamikojn rigardis refoje

Kaj pensis dum momento, ĉu cedi armite,

Aŭ kun armilo serĉi feliĉon milite.

Li batalos. Jam kiel rompilon de muro

Li posten svingis benkon, jam kapon fleksinte,

Kun brust’ antaŭstreĉita, kun levita kruro,

Atakis, sed ektimis… Vojski-n ekvidinte.

Pan Vojski kun okulo duone fermita

Sidis silente, ŝajne profundemedita,

Sed li alturnis kapon, kiam Graf’ malpacis ¬730

Kun Ĉambelan’ kaj poste Juĝiston minacis;

Vojski frotis palpebrojn, tabakon reflaris.

Kvankam li al Juĝisto forparence staris,

Sed loĝante en lia domo gastamema,

Por sano de l’ amiko estis tre zorgema;

Do scieme rigardis li al ĉi batalo,

Metis sur tablo manon kaj sur ĝi tranĉilon;

Al ung’ de montra fingro turninte tenilon,

Al kubut’ li direktis akraĵon el ŝtalo;

Poste per brak’ klinita posten, balancante, ¬740

Li kvazaŭ ludis, Grafon fikse rigardante.

Tranĉil-ĵet-art’, terura en batalo mana,

Jam neglektita estis en lando litvana;

Nur maljunaj ĝin konis; Ŝlosist’ iam svingis

Tranĉilon dum kvereloj, Vojski sin distingis.

Ke li forte ekbatos, montras manimpeto,

El okuloj vidiĝas: Grafon celas ĵeto,

(La lastan el Horeŝkoj, kvankam laŭ patrino).

Junuloj ne atentis pri movoj-destino.

Gervaz’ paliĝis, Grafon post benk’ ŝirme lokas ¬750

Cedas al pordo. «Kaptu!» kriantaro vokas.

Kiel lup’ ĉirkaŭite sur kadavro besta,

Hundojn, kiuj malhelpis lin ĉe manĝo festa,

Atakas, pelas, ŝiras; ĵus tra l’ bojo, sonas

Kraket’ de duonĉano[17]; lup’ kraketon konas

Ĉirkaŭrigardas, vidas: post hundoj, kaŝite,

Ĉasist’ duonklinite, genu’-apogite,

Turnas tubon, jam tuŝas ĉanon… Lup’ orelojn

Mallevas, vostalpremas kaj forkuras celon;

Hundaro, triumfante sur lupon ĵetiĝas, ¬760

Pinĉas lin je vilharoj; jen, besto turniĝas,

Rigardas, makzelklakas, dentojn grincigante,

Minacas — tuj forkuras hundoj, hurletante:

Tiel Gervaz’, minaca stature, forkuras,

Atakantojn per benko kaj okul’ teruras,

Ĝis kun Grafo en niĉon rifuĝi prosperis.

«Kaptu!» ree laŭtiĝis. Triumfo — tro frua

Ŝlosisto, super kapoj de l’ amaso brua

Sur ĥorej’, ĉe malnova orgen’ reaperis, ¬770

Elŝiradis plumtubojn kaj krakigis akre,

Jam batonte el supre, minacis masakre;

Sed gastoj la vestiblon forlasis en kuro,

Kaj servistoj ne staris firme; pro teruro,

Kaptis vazojn kaj sekvis sinjoroj-postsignon,

Pri kovraĵoj kaj mebloj farante rezignon.

Do kiu cedis lasta el kampo batala,

Malgraŭ minacoj, batoj? — Protazo Bĵeĥala.

Li post seĝo Juĝista, neskueble staris,

Kaj per vokista voĉo, daŭrige deklaris,

Ĝis li el batalejo foriris, post fino; ¬780

Tie restis kadavroj, vunditoj, ruino.

Homoj-perdo ne estis, sed dum militiro,

Benkoj perdis piedojn; lama tabl’ apude

Sen tuko, sur telerojn vinmakulitajn nude

Falis, kiel sur sangajn ŝildojn, kavaliro,

Meze de meleagraj korpoj, kokidetoj,

En kies brustoj staris fiksitaj forketoj.

En Horeŝka, soleca kastel’, post momento,

Ree ĉie ekregis kutima silento.

Mallum’ densiĝis; restoj de festen’ sinjora ¬790

Kuŝas, kiel ĉe nokta fest’ Avoj-memora[18],

Al kiu la mortintoj venos, sorĉvokite.

Subtegmente ekkriis noktuoj subite,

Kvazaŭ sorĉistoj, lunon salutas vespere;

Ĝi falis tra l’ fenestro malsupren, trem-brilas

Laŭ puriĝej’-animo; tra l’ truoj, eltere,

Elsaltas ratoj, kiuj damnitojn similas:

Mordas, trinkas; ekfrapas iam, en angulo,

Ĉampan’-botel’, toaste al fantom’, mortulo.

Sed supre, en spegula, nomata salono, ¬800

Kvankam mankis speguloj — Grafo, sur balkono,

Turnita al pordego, sin al vent’ elmetis,

Por freŝiĝi; sur ŝultron li surtuton ĵetis:

Duan manikon, baskojn li falde kuntiris,

La bruston per surtuto mantele-drapiris.

Gervazo en salono faris grandajn paŝojn.

Ambaŭ al si, medite, ne ĉesis babili:

«Pistolojn, diris Grafo, laŭvole — palaŝojn».

Ŝlosist’: «Kastel’, vilaĝo, niaj estas ili».

Grafo: «Provoku onklon, nevon, familion!». ¬810

Ŝlosist’: «Kastelon, grundon, la vilaĝon, ĉion

Ni forprenu». Li poste Grafon alparolas:

«Rabu ĉion, se moŝto pacon havi volas.

Kial proces’? afero havas tagohelon:

Kvarcentjare posedis Horeŝkoj kastelon;

Grundoj-parton, ŝirinte for, dum Targovica,

Kiel vi scias, oni donis al Soplica.

Ne nur ĉi parton — ĉion forprenu vi kune,

Por kostoj de proceso, por rabado pune.

Mi ĉiam diris: ĉesu, ĉesu procesadi; ¬820

Mi ĉiam diris: Preni perforte, invadi!

Antaŭe, kiu prenis, ekposedis teron;

Gajnu en kamp’, vi gajnos en juĝej’ aferon.

Kun Soplicoj, koncerne malnovan kverelon,

Ne proces’, fendileto atingos nur celon;

Kaj se Mateo donos helpe la vergeton,

Ni du Soplicojn tranĉos en pajlhakaĵeton.

«Brave! diris la Grafo, plan’ — gote-sarmata,

Preferinda al ia disput’ advokata.

Ĉu vi scias? ni tutan Litvon movos brue, ¬830

Per neaŭdita longe jam ekspedicio

Kaj distriĝos. Du jarojn mi sidas enue:

Nur kampuloj batiĝis foje pro limstrio.

Nia ekskurs’ aŭguras finiĝi sangflue.

Mi tian unu faris dum vojaĝo mia.

Kiel gasto ĉe iu duko Sicilia.

Montaj rabistoj kaptis lian bofileton

Kaj postulis: parencoj pagu elaĉeton.

Kolektinte servistojn kun aro vasala

Ni atakis; rabistojn du mi mem mortigis. ¬840

Kaptiton mi unua en tend’ liberigis.

Gervazo! vere estis triumfon egala,

Nia bela reveno kavalir’-feŭdala!

Kun floroj nin renkontis popol’, duk-filino,

Danke por savo, larme premis min al sino.

Pri mia ven’, Palermon sciigis gazetoj,

Per fingroj min montris ĉiuj virinetoj;

Eĉ romano aperis pri evento tia,

Kie estis nomata mi, laŭ nomo mia

Roman’ titolon havas: „Grafo, aŭ mistera ¬850

Kastel’ Birbante-rokka“. — Ĉu estas subtera

Mallumej’ en kastelo?» — «Jes, malplenaj keloj,

Diris Ŝlosist’, ĉar vinon Soplic’ el bareloj

Eltrinkis». Grafo diris: «Ni armos ĵokeojn,

Kaj vokos el bienoj vasalojn» — «Lakeojn?»

Interrompis Gervazo. Fi! ĉu friponaĵon

Celas invado? Kiu faras similaĵon

Kun kampuloj? Vi tion sekve ne komprenas!

Vonsaloj,[19], lipharuloj, jes, tio konvenas.

Ne vilaĝe, sed serĉu ilin en zascjankoj [20] ¬860

En Dobĵin, Ĵezikovo, Cjentiĉe, Rombankoj;

Nobela de jarcentoj sango kavalira,

Favora por Horeŝkoj, sed malame-spira

Kontraŭ la malamika Soplicana gento!

El tie kolektiĝos liphara tricento;

Mi ĝin faros. Revenu palacon sinjoro,

Dormu bone, ĉar morgaŭ estos grand-laboro.

Vi ŝatas dormi, kantas la koko jam due;

Ĝis tagiĝo mi gardos kastelon, kaj frue

Mi aperos en Dobĵin, ĉe suna leviĝo». ¬870

Graf’ el balkono cedis, sed antaŭ foriĝo

Li rigardis ankoraŭ tra l’ breĉo por pafo;

Lumojn en dom’ Soplica vidante, la Grafo

Ekkriis: «Iluminu! morgaŭ en kastelo

Ĉi hore estos lumo, kaj ĉe vi — malhelo!…»

Gervazo tersidiĝis; ĉe mur’ apogite,

Al la brusto la frunton li klinis medite.

Luna lumo defalis sur kapokalvaĵon:

Sur ĝi Gervazo fingre faris desegnaĵon:

Estontan milit’-planon li al si prezentas. ¬880

Pezaĵon de palpebroj li ĉiam pli sentas;

Kolbalance, li vidis dormon jam proksiman

Kaj komencis vesperan preĝaron kutiman;

Sed inter Patro-Nia kaj Salut’-Mario,

Aperis volve-preme fantomoj-serio:

Jen li vidas Horeŝkojn: malnov-estroj liaj,

Kun karabel’, kun estra bastono aliaj,

Ĉiu minacrigardas, lipharojn tordante,

Skermas per karabelo, bastonon svingante;

Silenta, malserena, unu ombro poste ¬890

Kun sanga brust’… Gervazo rekonis tremfroste

Tablestron kaj komencis krucosignojn fari

Kaj por certe terurajn sonĝojn kontraŭstari

Pri puriĝej’-animoj flustris litanion.

Okuloj kungluiĝis, sonor’ en oreloj —

Li vidas nobelaron, brilas karabeloj;

Invado! Koreliĉojn! gvidas kompanion

Rimŝa! Sur grizĉevalo, mem Gervazo kuras,

Rapiron super kapo svingante, teruras;

Malbutonite, vente bruas taratatko[21], ¬900

De orel’ posten falis la konfederatko[22];

Li renversas rajdantojn, piediran vicon

Kaj fine en garbejo bruligas Soplicon.

Revoj-peze, sur bruston falis kap’ senmova;

Tiel ekdormis lasta Ŝlosist’ Horeŝkova.