Дзікія кошкі Барсума

Глава 8

Планету Аграполіс адкрывалі двойчы.

Першы раз гэта было зроблена гадоў трыста таму, і атрымалася яно зусім нават выпадкова. Невялікі транспартны карабль, СМ-320, збіўшыся з курсу і спрабуючы зноў на яго выйсці,натрапіў раптам на гэтую, нікому тады не вядомую яшчэ планету, планету зямнога тыпу. Планета мела багатую і разнастайную флору і фауну, і, што галоўнае, усё неабходнае для паспяховай яе каланізацыі. Экіпаж СМ-320, трэба аддаць яму належнае, максімальна зблізіўся з планетай і нават правёў на каляпланетнай арбіце некалькі мясцовых сутак. Вядома ж, на караблях такога тыпу не бывае нінавуковых работнікаў, ні больш менш кваліфіцыраваных спецыялістаў па каланізацыі планет… але СМ-320 у гэтым сэнсе пашанцавала –груз, які вёз траспартнік, прадназначаўся менавіта для каланізацыі адной з нядаўна адкрытых планет, і груз гэты суправаджала некалькі навуковых работнікаў… мелася ў іх і належная апаратура для самых разнастайных даследванняў. Таму вучоныя з дапамогай экіпажа змаглі даволі дэталёва апісаць невядомую гэтую планету, а потым зрабіць падрабязную справаздачу аб гэтым сваім адкрыцці.

Але здарылася так, што іх справаздача не выклікала аніякай зацікаўленасці ў тых, каго на самой справе павінна была ўсур’ёз зацікавіць. Прыкладна ў гэты ж час былі зроблены куды больш значныя адкрыцці яшчэ некалькіх, таксама прыдатных для жыцця планет, і планеты тыя знаходзіліся куды бліжэй да ажыўленых трансгалактычных трас, чым гэтая занядбаная планетка, на якой, да таго ж, амаль адсутнічалі залежы тых ці іншых каштоўных выкапняў.

І толькі праз сто дваццаць гадоў пасля першага одкрыцця планету (яна яшчэ не мела тады назвы Аграполіс) адкрылі паўторна. Тут высадзілася цэлая навуковая экспедыцыя і працавала гэтая экспедыцыя на планеце каля дзесяці гадоў.

Што шукалі тут вучоныя, і чаму яны, наогул, зацікавіліся Аграполісам, гэтага Сарджэн не ведаў. У інтарнаце, дзе ён выхоўваўся да шаснаццаці гадоў, гісторыю планеты вывучалі ўсяго адзін толькі семестр, і галоўную ўвагу пры гэтым засяроджвалі на тым моманце, калі планету Аграполіс набыла ФІРМА і даволі хутка зрабіла яе цалком фермерскай планетай, галоўным пастаўшчыком харчовых прадуктаў для некалькі дзесяткаў суседніх планет, якія, альбо ў той ці іншай ступені залежылі ад ФІРМЫ, альбо проста цалклмналежылі ёй…

Веды па геаграфіі Аграполіса будучым фермерам таксама давалі самыя што ні на ёсць павярхоўныя. Сарджэн ведаў, што на планеце маецца адзіны вялізны мацярык, які размяшчаўся, у асноўным, у паўночным паўшар’і і два акіяны, паміж сабой ніяк не звязаныя, таму што паміж імі і размяшчаўся адзіны гэты мацярык, маючы форму шырокага кальца. Невялікі Паўночны акіян, які і акіянам называць неяк няёмка, быў добра вядомы фермерам. На ўсім, бадай што, ягоным узбярэжжы фермеры займаліся марскім промыслам, там жа былі размешчаны шматлікія санаторыі і дамы адпачынку. А вось пра велічэзны Паўднёвы акіян у падручніку геаграфіібыло сказана ўсяго толькі некалькі радкоў. Фермеры не асабліва цікавіліся паўднёвым паўшар’ем сваёй планеты, бо ўся без выключэння паўднёвая палова мацерыка была пакрыта непраходным трапічным лясамі і, практычна, не даследавана (калі не лічыць той навуковай экспедыцыі, але аб выніках яе тагачаснага даследвання ніхто з мясцовых жыхароў амаль нічога не ведаў). Так што, у Паўднёвы акіян можна было трапіць толькі паветраным шляхам, і шлях гэты ў некалькі тысяч кіламетраў пралягаў над дзікімі і суцэльнымі ляснымі масівамі.

Жывёл, якія заселялі стэпаваю частку мацерыка, фермеры часткова знішчылі, часткова прыручылі (тых жа кароў, к прыкладу)… а вось аб тым, хто ж водзіцца ў лясной, трапічнай ягонай частцы, яны ведалі куды горш, дакладней, амаль што не ведалі нічога . У падручніку па біялогіі было сказана толькі, што ў непраходных паўднёвых лясах жыве вялізная колькасць самых разнастайных мясцовых жывёл, многія з якіх небяспечныя для чалавека. Там жа прыводзіліся ў якасьці прыкладу некаторыя з гэтых жывёл, прычым назвы ім людзі далі па аналогіі з жывёламі далёкай планеты Зямля, былой прарадзімы цяперашніх жыхароў Аграполісу.

Тут вадзіўся, к прыкладу, шаблязубы тыгр, які тыграм, уласна кажучы, не быў, а толькі паходзіў на яго буйнымі памерамі і чорнымі палосамі на жоўтай скуры. Другога небяспечнага драпежніка джунгляў людзі празвалі чорнай гіенай, не таму толькі, што ён знешне крыху нагадваў зямную гіену (хоць і быўбуйнейшым за яе разы ў два), а і таму яшчэ, штожылі гэтыя жывёлы зграямі і любілі падбіраць за іншымі драпежнікамі рэшткі іх здабычы.

Балотны слон меў не адзін, а два хобаты, а біўняў у яго было аж чатыры. Яшчэ гэтая буйная раслінаедная жывёла мела доўгі хвост з патаўшчэннем на канцы і выкарыстоўвала яго, як грозную зброю супраць мясцовых драпежнікаў. Апрач таго, у джунглях вадзілася вялікая колькасць самых разнастайных змей, якія і сапраўды вельмі нагадвалі змей зямных, але, у адрозненні ад іх былі цеплакроўныя і пакрытыя кароткай густой поўсцю.

А вось птушак на Агрополісе не было зусім. Замест іх палёт засвоілі халоднакроўныя жывёлы розных памераў з зубастай пашчай і доўгімі кожыстымі крыламі. Іх празвалі птерыдактылямі, бо, калі верыць падручніку, калісьці на Зямлі таксама вадзіліся падобныя істоты, але гэта было вельмі даўно, яшчэ да з’яўлення там першабытнага чалавека.

Але усё гэта была толькі кропля ў моры… вядомымі людзямбылі, у асноўным, толькі тыя жывёлы, якія вадзіліся на мяжы паміж стэпам і джунглямі. Што было там, у самай глыбіні трапічнага лесу – таго не ведаў ніхто. Навуковых устаноў на Аграполісе амаль не было (акрамя сельскагаспадарчых), а самі фермеры не асабліва і цікавіліся тым, што выходзіла за рамкі іх паўсядзённага быту.

І вось цяпер Сарджэн упершыню ў жыцці назіраў трапічныя джунглі роднай сваёй планеты.

Назіраць хоць штосьці, калі ты блізарукі, адно шкельца акуляраў мае трэшчыну, а другое адсутнічае зусім – не вельмі зручна, але нават пры такіх умовах Сарджэн змог разглядзець, што вакол будынка,у якім ён толькі што знаходзіўся, буяе некранутая цывілізацыяй дзікая прырода. Тады адкуль жа тут узяўся сам гэты будынак?

Збегшы па прыступках уніз, Сарджэн міжволі азірнуўся. Будынак за спіной аказаўся куды шырэйшым і вышэйшым, чым здаваўся знутры. Напэўна, у ім было шмат пакояў і, як мінімум, два паверхі. Шэрыя бетонныясцены здаваліся на дзіва чужароднымі сярод ярка-зялёнай афарбоўкі лесу… тым не менш, бачна было, што будынак гэты пабудавалі даўно. Нават вельмі даўно…

Хто ж і калі гэта зрабіў?

Ахоплены даследчым азартам, Сарджэн нецярпліва рушыў уздоўж бетоннай сцяны і, завярнуўшы за вугал, адразу ж убачыў там кацер. Дык вось на чым Мэры яго сюды даставіла, пакуль ён валяўся без прытомнасці!

Успомніўшы пра жонку, Сарджэн устрывожана азірнуўся па баках. Мэры нідзе не было відаць… значыцца, яна дзесьці ў джунглях, у смяротна небяспечных гэтых джунглях… і яна там зусім адна!

Дзіўна, але Нікаля Сарджэну нават у галаву не прыйшла думка, што можна зараз сесці ў кацер і, назаўсёды пакінуўшы тут жонку, вярнуцца назад. Праўда, там яго чакаюцьдаволі сур’ёзныя непрыемнасці з законам… але не толькі таму Сарджэн не жадаў вяртацца...

Ён па-ранейшаму кахаў Мэры і нават не ўяўляў сабе жыцця без яе. А што, калі яна заблукае ў непралазным гэтым лесе і зусім не вернецца? Што, калі з ёй штосьці ўжоздарылася, жудаснае штосьці? Магчыма, яна ў небяспецы і ёй патрэбна дапамога?

На ўсялякі выпадак Сарджэн зазірнуў у кабіну кацера, дзеля таго толькі, каб упэўніцца: Мэры там няма. Потым ён вырашыў, на ўсялякі выпадак, абыйсці вакол будынка… магчыма, ягоная былая жонказараз знаходзіцца з таго боку вялізарнай гэтай пабудовы.

Але абыйсці вакол будынка аказалася не такой і простай справай. Па-першае, яго памеры аказаліся нават большымі, чым падалося спачатку Нікаля. Па-другое ж, зялёныя гэтыя джунглі ў многіх месцах падступалі да сцен ушчыльную… бачна было, што шляхам гэтым не карысталіся ўжо многія гады, а можа нават і дзесяцігоддзі. Прайшло няшмат часу, а Сарджэн ужо моцна прыстаў і засопся, але, з упартасцю, вартай лепшага прымянення, усё працягваў і працягваў лезці наперад…

І раптам дзесьці, зусім непадалёку ад яго, пачуўся адчайны жаночы крык. Не сумняваючыся нават, што гэта крычыць Мэры… і не проста крычыць, а кліча на дапамогу, Нікаля Сарджэн, ні хвіліны не раздумваючы, кінуўся ў той бок. З цяжкасцю прадзіраючыся праз густы калючы зараснік, пакідаючы на доўгіх ягоных галінках кавалкі кашулі і нават уласнай скуры, ён выбраўся, нарэшце, на больш-менш адкрытае месца, сапраўдную палянку сярод занадта густога гэтага лесу…спыніўся і ўважліва аглядзеўся па баках.

Крычалі менавіта адсюль, у гэтам Нікаля не сумняваўся, але на палянцы нікога не было. Не было ніякіх нават прыкмет таго, што тут хтосьці быў нядаўна…

- Мэры! – выгукнуў Сарджэн і прыслухаўся. – Мэры, ты дзе?!

І ў гэты час над самай ягонай галавой зноў прагучаў усё той жа пранізлівы жаночы крык. Уздрыгнуўшы і задраўшы галаву ўверх, Нікаля ўбачыў раптам на галінках нейкую дзіўную, падобную на птушку жывёліну, з аранжавым лускаватым тулавам і чорнымі скуранымі крыламі. Разявіўшы шырокуючырвоную пашчу, жывёлазашыпела на Сарджэна… а потым у трэці ўжо раз тонка і пранізліва закрычала….

- Цьфу ты, зараза! – у сэрцах вылаяўся Сарджэн і, нахіліўшыся, падхапіў з травы цяжкі сукаваты кіёк. Размахнуўшыся, з натугай шпульнуў яго ў птушкападобную жывёліну над галавой… і, вядома ж, не патрапіў. – Кыш, пайшла!

Жывёліна зноў пакрыўджана пракрычала штосьці пранізлівае і, сарваўшыся з галінкі, узляцела над верхавінамі дрэў. Палёт яе быў на дзіва імклівым і зусім нават бязгучным. Яшчэ хвіліна – і невядомая жывёліна знікла ўжо дзесьці ўдалечыні.

Але Нікаля Сарджэну было зараз не да жывёліны. Трывожна азіраючыся па баках, ён зразумеў раптам, што зусім страціў арыентацыю і нават не ўяўляе сабе у які бок яму рухацца, каб вярнуцца назад да будынка.

* * *

Зайшоўшы ў кватэру, Холін убачыў, што вячэра ўжо чакае яго на стале, а побач са сталом нерухома стаіць рабочая жонка.

Калі яна паспявала зрабіць вячэру, пасля цэлага дня працы ў офісе – гэтага Холін не ведаў ды і, шчыра кажучы, ніколі гэтым не цікавіўся. Проста, так было заўсёды, і заўсёды Холін успрымаў гэта, як належнае…

Вось і сёння ён толькі моўчкі сеў за стол і стаў вячэраць. Усе стравы, як і заўсёды, былі падрыхтаваны з густам і цудоўным веданнем справы, але сёння Холіну было не да кулінарнай вытанчанасці. Ён еў неяк машынальна, думаючы пры гэтым зусім аб іншым… дакладней, стараючыся не думаць ні аб чым наогул....

Але гэта не атрымлівалася, думкі самі так ілезлі ў галаву Холіна, прыкрыя, трывожныя думкі. Прычым, трывожыла Холіна не столькі вялікія ахвяры, якія панесла ФІРМА за апошнія дні, не столькі тое нават, што “дзікія кошкі” ўсё яшчэ не былі абяшкоджаны, а таму гэтых ахвяраў у бліжэйшы час абяцае стаць больш,значна больш…

Вядома ж, гэта было кепска … але Холіна зараз непакоіла зусім іншае…

Навошта “дзікай кошцы” было штурмаваць іх занядбаны офіс, нічым асаблівым не адметны сярод іншых? З якой такой мэтай яна зрабіла гэты напад?

Помсту, як асноўную мэту дыверсіі, Холін адкінуў адразу ж, яшчэ тады, пасля першага паведамлення аб нападзе. Ну, забіла яна тут сямнаццаць чалавек (з небаракам Скрайфам – нават восемнаццаць)… і што? Яна нават інфармацыйныя сістэмы не вывела са строю, не кажучы ўжо аб гіпнакамерах. А нават калі б і вывела? Для ФІРМЫ ў цэлым гэта нават не камарыны ўкус, а нешта значна меншае…

Але гэтая Мэры (ці Маргана), гэтая “дзікая кошка” ўсё ж зрабіла рызыкоўны напад, і, відавочна, нейкая мэта ў яе ўсё ж была!

Ведаць бы, што гэта за мэта?

А, можа, і праўда адзінай толькі мэтай нападу Мэры на офіс быў яе былы муж, Нікаля Сарджэн, які спатрэбіўся “дзікай кошцы” для правядзення свайго жудаснага і крывавагаабраду ачышчэння?Такое магчыма, тым больш, што псіхіка гэтых касмічных амазонак адрозніваецца ад псіхікі, скажам так, сярэднестатыстычнага чалавека ў цэлым, і, прытым, адрозніваецца значна...каму, як не Холіну ведаць гэта…

Але Холін разумеў, унутранным пачуццём нейкім адчуваў, што былы муж “дзікай кошкі” тут ні пры чым.Так, ён знік разам з жонкай, але гэта ні аб чым не гаворыць. Каб выкрасці гэтага няўклюду“дзікай кошцы” зусім не трэба было штурмаваць офіс, забіваючы направа і налева. Мэта нападу, асноўная мэта нападу была зусім іншай…

Якой?

А, можа, гэта был усяго толькі хітры манёўр,адцягненне ўвагі ад касмапорта, каб даць магчымасць двум яе сяброўкам, прарваць кальцо блакады? Калі гэта так, то манёўр не дасягнуў поспеха… тады, выходзіць, што напад гэты - яўная няўдача “дзікай кошкі”… пракол…

Але ці магчымы ў “дзікіх кошак” такія вось відавочныя праколы?

Рабочая жонка каля стала ледзь чутна ўздыхнула і паварушылася, і Холін, які, заняўшыся трывожнымі сваімі думкамі, ледзь не забыўся пра яе, павярнуўся ў бок жанчыны. Убачыўшы гэта, рабочая жонка зноў застыла нерухома.

-Можаш прыбіраць са стала, - як заўжды суха і спакойна сказаў Холін, устаючы са свайго месца. – Потым прынясеш мне каву ў кабінет.

Холін ужо выходзіў са сталовай, як раптам яму прыйшла ў галаву нечаканая думка, што ягоная рабочая жонка – адзіны жывы сведка незразумелага гэтага нападу. Бо яна ж таксама была ў офісе ў той момант…

І яна адна з усіх засталася там у жывых…

- Скажы… - Холін зноў сеў на ранейшае месца каля стала, строга і патрабавальна зірнуў на жонку. – Толькі, перш чым казаць, пастарайся ўсё ўспомніць! Усё да самай апошняй падрабязнасці! Зразумела?

Рабочая жонка паслухмяна кіўнула. Выраз яе твару па-ранейшаму нічога не выражаў, яна проста працягвала стаяць і моўчкі чакаць пытанняў мужа.

- Ты бачыла гэтую… - Холін змоўк на імгненне, падбіраючы слова, але так нічога і не змог падабраць. – Карацей, ты бачыла жанчыну, якая напала на офіс? Бачыла ці не?

- Так, мой гаспадар! – без усялякага выразу прагаварыла рабочая жонка. – Я бачыла яе, і яна нават размаўляла са мной.

- Што? – ад нечаканасці Холін нават прыўстаў, але адразу ж зноў апусціўся ў крэсла. – Яна размаўляла з табой?

- Так, мой гаспадар, - усё гэтак жа безвыразна і абыякава паўтарыла рабочая жонка. – Яна задавала мне розныя пытанні.

Рабочая жонка змоўкла, у чаканні далейшых дзеянняў мужа, але Холін таксама маўчаў. Маўчаў, і моўчкі глядзеў на сваю рабочую жонку, на яе прыгожы твар, на вялікія, блакітныя вочы…

Пустыя, без усялякага выразу,вочы рабочай жонкі…

“Цікава, кім яна была раней? – нечакана мільганула ў галаве Холіна зусім недарэчная думка. – І якім чынам трапіла сюды, на Аграполіс?”

Але пытацца аб гэтым у самой жанчыны было не толькі марнай справай… такія пытанні былі катэгарычна забаронены і парушэнне гэтай забароны каралася вельмі строга.

Але ў Холіна да рабочай жонкі былі і іншыя пытанні, якія проста неабходна быловысветліць.

-Яна задавала табе пытанні? – паўтарыў Холін і жонка сцвярджальна кіўнула. – І што ж такога яна хацела ў цябе даведацца?

-Спачатку яна спытала, ці не хачу я пайсці разам з ёй?

-Што?! – На гэты раз Холін усё ж ускочыў з крэсла, моцна ўхапіў жонку за руку . – Што ты ёй адказала?

І адразу ж зразумеў, што гарачыцца не варта. Рабочая жонка тут ні пры чым, яна проста паслухмяна адказвае на пытанні.

- Ну, дык што ж ты ёй адказала? – спытаў Холін, адпускаючы руку жонкі. – Што ты сказала ёй, калі яна прапанавала табе пайсці з ёй?

Адказ на гэтае пытанне быў відавочным, і, можа, таму рабочая жонка прамаўчала. Ды Холіну адказ на гэтае пытанне і не патрабаваўся.

-Яна яшчэ што-небудзь у цябе пыталася? – зноў звярнуўся ён да жонкі. – Акрамя гэтага пытання, яна яшчэ якія-небудзь пытанні табе задавала??

-Задавала, мой гаспадар! – усё гэтак жа спакойна і нават абыякава адказала жонка. – Яна хацела даведацца код сейфа ў кабінеце загадчыка.

-Код сейфа? – Холін задумаўся. – Але ж ты і сама яго не ведаеш, гэты код?

-Чаму не ведаю! – крыху нават здзіўлена сказала рабочая жонка. – Ведаю! Ты сам паказваў мне ўчора, як гэта робіцца…

-І што?

Рабочая жонка нічога не адказала. Можа таму, што пытанне было неканкрэтным.

- Што было далей?! – выкрыкнуў Холін, страчваючы самыя апошнія рэшткі цярпення. – Ты што, паказала ёй код?

Рабочая жонка кіўнула сцвярджальна.

-Ах ты… - Сціснуўшы кулакі, Холін зрабіў крок у бок жонкі, але адразу ж спыніўся. – Яна ведала гіпнасловы, так?

Жонка зноў кіўнула сцвярджальна.

-Адкуль?! – Пытанне было зусім не па адрасу, і таму Холін адразу ж запытаўся аб іншым. – Што ёй трэба было ў сейфе? Што яна ўзяла з яго?

Холін з нецярпеннем чакаў адказа, але адказа не было. Жанчына маўчала, нібы акамянелая.

- Ну?!

-Я не памятаю, - ціха і неяк вінавата сказала жанчына. – Прабач, мой гаспадар!

-Адказвай! – павольна і неяк асабліва ўнушальна прагаварыў Холін. – Я загадваю табе!

Было бачна, што рабочая жонка і рада была б выканаць гэты загад мужа, але штосьці ёй усё ж перашкаджае. Зразумеўшы прычыну гэтага, Холін сам назваў патрэбнае гіпнаслова.

- Што яна ўзяла з сейфа? – паўтарыў ён пасля гэтага. – Адказвай!

Рабочая жонка зноў задумалася на імгненне, як бы ўспамінаючы штосьці.

-Ёй патрэбны былі ўсе матэрыялы, якія датычацца той даўняй навуковай экспедыцыі, - нарэшце прагаварыла яна… і голас жанчыны гучаў у гэты момант неяк зусім аўтаматычна, яна як бы і не ўспрымала тое, аб чым гаварыла. – Яна іх уважліва праглядзела, тое сёе ўзяла з сабой… астатняе знішчыла…

-Матэрыялы экспедыцыі… - павольна паўтарыў Холін. – Яны што, ляжалі ў сейфе ў Скрайфа? – Холін змоўк…потым да яго дайшло яшчэ штосьці. – Дык вось што яна шукала на складзе!

Кінуўшыся ў кабінет, Холін таропка ўключыў інфарматар… пачакаў, пакуль засвеціцца экран.

-Інфарматар планеты Аграполіс гатовы да работы. -пачуўся ветлівы механічны голас. - Задавайце вашы пытанні.

-Усе матэрыялы аб вялікай навуковай экспедыцыі на Аграполісе! – таропка прагаварыў Холін, не зводзячы ўсхваляванага позірка з экрана. – Усе, што у вас маюцца.

-Інфармацыя адсутнічае, - ветліва адказаў усё той жа голас. – Мне вельмі шкада.

“Мне таксама!” – падумаў Холін, хоць падсвядома і быў гатовы менавіта да такога адказу. Амаль аўтаматычна, ён змяніў настройку. На гэты раз на экране ўзнікла сімпатычная бландынка ў форме супрацоўніка ФІРМЫ.

- Цэнтральны інфарматар ФІРМЫ гатовы адказаць на вашы пытанні, - прагаварыла бландынка, асляпляльна ўсміхнуўшыся Холіну. – Падтвердзіце, калі ласка, ваш допуск.

Холін уставіў допуск у спецыяльную шчыліну на панэлі.

-Допуск падтверджаны, - усё гэтак жа асляпляльна ўсміхаючыся, сказала бландынка. – Задавайце вашы пытанні.

-Мне патрэбна інфармацыя аб першай навуковай экспедыцыі на планету Аграполіс. – сказаў Холін, не зводзячы вачэй з экрана. -Больш падрабязна пра ўсе артефакты, якія былі знойдзены ў час гэтай экспедыцыі, а таксама аб месцах іх цяперашняга знаходжання…

* * *

Тое, што ён канчаткова страціў арыентацыю ў непраходных гэтых джунглях, Сарджэн зразумеў ужопраз некалькі хвілін пасля таго, як пачаў прадзірацца праз калючы гушчар у бок – ён так лічыў – пакінутага загадкавага будынку. І самым горшым у прыкрай гэтай сітуацыі было тое, што Сарджэн раптам зразумеў, што ўслед за ім хтосьці таксама ідзе, нейкая буйная жывёліна, хутчэй за ўсё, драпежная.Зразумеўшы гэта, Сарджэн паскорыў, наколькі гэта было магчыма, рух… але і ягопраследавацель адразу жзрабіў тое ж самае...

Звычайна, драпежнік высочвае сваю ахвяру вельмі асцярожна, застаючыся нябачным і нячутным для яе да самага апошняга, рашаючага моманту. Жывёліна, што ішла зараз услед за Нікаля Сарджэнам, наадварот, не праяўляла аніякай асцярожнасці, гучна і паспешліва ломячысяпраз гушчар уследчалавеку… і ў Сарджэна мільгнула раптам выратавальная думка, што, магчыма, жывёла гэтая не драпежная, і яна, магчыма, проста ідзе кудысьці па сваіх уласных справах. Ну а сам Нікаля зусім выпадкова аказаўся на шляху яе руху…і лепш за ўсё яму звярнуць зараз кудысьці ўбок…

Сарджэн так і зрабіў. Ён крута павярнуў ўлева… і з палёгкай адзначыў, што невядомая жывёліна, якая ўвесь гэты час ішла следам за ім, рушыла сабе далей. Але, не паспеў ён яшчэ і ўзрадвацца з гэтай нагоды, як зразумеў, што праследавацель ягоны не проста працягвае свой шлях.Ён таксама звярнуў улева і, рухаючыся па кругу, паступова абганяе Сарджэна, адначасова пераразаючы яму далейшы шлях.

Сумненняў не заставалася: жывёліна гэтая чамусьці вельмі зацікавілася Сарджэнам...і цікаўнасць гэтая, хутчэй за ўсё, мела гастранамічны характар.

-Чорт! – прамармытаў праз моцна сцятыя зубы Сарджэн, нервова папраўляючыдрыжачымі пальцамі пашкоджаныя акуляры. Акуляры, як на тую злость, упартаспаўзалі з кончыка носу і ніяк не жадалі там затрымлівацца. – Гэтага мне яшчэ не хапала!

Невядомая жывёліна ўсё набліжалася і набліжалася, і Сарджэн, зразумеўшы, што яму ад яе ніяк не ўцячы ў гэтым гушчары, спыніўся і бездапаможна аглядзеўся па баках. Непадалёку ад сябе ён убачыў высокае дрэва, вельмі зручная для таго, каб на яго ўзабрацца. Дарэчы, з вершаліны гэтага дрэва можна будзе аглядзецца вакол і вызначыць шлях да будынка.

Як жа ён адразу не падумаў аб такім варыянце!

Кінуўшыся да дрэва, Сарджэн аберуч ухапіўся за адзін з тоўстых сукоў і, падцягнуўшыся на ім, пачаў караскацца ўверх. Нягледзячы на тое, што апошні раз узбірацца на дрэвы прыходзілася яму толькі ў далёкім дзяцінстве, пад’ём прайшоў на дзіва гладка. І, калі таямнічы праследавацель апынуўся, нарэшце, пад самым дрэвам, Нікаля Сарджэн быў ужодаволі высока над зямлёй. Можна было працягваць узыходжанне, але цікаўнасць узяла верх над асцярожнасцю і Нікаля, спыніўшыся і ўладкаваўшыся пазручней паміж даволі ўжо тонкіх галінак, асцярожна зірнуў уніз. І ледзь не рассмяяўся.

Жывёла, якая ішла ўвесь гэты час па слядах Нікаля Сарджэна на небяспечнага драпежніка ніяк не паходзіла. Дакладней, яна наогул, не паходзіла на драпежніка.

Тоўстае з мноствам кароткіх крывых ножак тулава, круглая і гладкая нібыта більярдны шар галава… дакладней, дзве галавы, бо зусім аднолькавыя гэтыя “шары” змяшчаліся з абодвух бакоў тулава. А, можа, гэта і не галовы былі зусім, бо ніякіх прыкмет вачэй ці ротавай адтуліны на іх не назіралася…

“Цьфу ты, зараза! – вылаяўся ў думках Сарджэн, назіраючы зверху, як дзіўная жывёла, спыніўшыся каля самага ствала дрэва, бездапаможна пераступае кароткімі сваімі ножкамі, нібыта не ведаючы, што ж ёй рабіць далей. – Было б каго палохацца, на дрэва гэтае ўзбірацца!”

Але вырашыўшы, што няма ліха без дабра, Сарджэн вырашыў (раз ужо ўсё роўна так здарылася) прадоўжыць свой пад’ём. Яшчэ крыху - і ён акажацца вышэй нават за суседнія дрэвы, а значыцца, зможа, нарэшце, дакладна даведацца, у якім напрамку яму працягваць свой шлях...

І Нікаля палез вышэй, з асцярожнасцю выбіраючы найбольш трывалыя галінкі. Вось ужо і самыя высокія вершаліны суседніх дрэў засталіся знізу… і тады ён, у рэшце рэшт, спыніўся і ўважліва аглядзеўся вакол.

І адразу ж убачыў зусім непадалёку ад сябе шэрую пляміну будынка. І парадаваўся таму, што падсвядомавыбраў амаль правільны накірунак.Цяпер засталося толькі злезці і ісці ў той бок. Праўда, заставалася яшчэ жывёліна знізу… дарэчы, як яна там?

Зірнуўшы ўніз, Сарджэн з прыкрасцю адзначыў, што ягоны праследавацель усё яшчэ знаходзіцца пад дрэвам. Праўда, выгляд ягоны крыху змяніўся… нават, не крыху: абодвы шары-галовы кудысьці зніклі, як, дарэчы, і крывыя кароткія ножкі жывёліны. Зараз яна выглядала зусім бяскрыўднай і не больш небяспечнай, чым вялікі батон кілбасы, тым больш, што і колеру была адпаведнага.

А, можа, менавіта гэткім вось чынам жывёла і заваблівае да сябе будучыя ахвяры? Вось гэтай падманлівай сваёй бястрыўднасцю, безабароннасцю нават…

Не ведаючы, як жа яму быць далей, Сарджэн, тым не менш, працягваў рашуча спускацца ўніз. Праўда, дзесьці на ўзроўні пятнаццаці метраў ад зямлі гэтая ягоная рашучасць кудысьці знікла і Сарджэн зноў спыніўся. Уважліва ўтаропіўся зверху на дзіўную жывёліну пад дрэвам, нейкі час моўчкі і безвынікова яе разглядваў. Потым, адламаўшы ад сухой галінкі непадалёку ладны кавалак, шпульнуў яго зверху прама на жывёлу. За ім другі, трэці…

І зноў аніякага выніку. Жывёліна нават не варухнулася… вялічэзны бяскрыўдны “батон кілбасы” і нічога больш…

- Ну што ж, - ледзь чутна прамармытаў Сарджэн. – Рызыкнём!

Ён споўз яшчэ крыху ўніз, намацаў нагой тоўсты трывалы сук пад сабой, упэўнена стаў на яго абедзвюма нагамі і, ухапіўшыся рукамі за дзве суседнія галінкі, зірнуў уніз, на жывёлу. Не тое, каб ён чакаў ад яе нейкай асаблівай неспадзяванкі… проста так зірнуў, на ўсялякі выпадак…

І гэтым, здаецца, выратаваў сабе жыццё.

Змяненні ў знешнім абліччы жывёлы пад дрэвам адбыліся так хутка і так нечакана, што Сарджэн са сваімі пашкоджанымі акулярамі мала штозмог разглядзець. Але галоўнае ён усё ж паспеў убачыць: вось толькі што пад дрэвам ляжала звычайная, хоць і вялізных памераў “кілбасіна”… і раптам замест яе там аказалася самая сапраўдная пачвара з вялізным мноствам зубастых пашчаў і яшчэ большай колькасцю шчупальцаў, якія імгненна ўскінуліся сюды, да яго…

Калі б Нікаля Сарджэн не зірнуў у гэты момант уверх – усё б было скончана ў лічаныя імгненні, бо ні абараніцца ад гэтых шчупальцаў, ні хоць нейкім чынам ухіліцца ад іх у маладога фермера не было аніякай нават магчымасці. Але ён усё ж паспрабаваў гэта зрабіць…і ў выніку, згубіўшы ўсялякую раўнавагу, паляцеў уніз, балюча пералічваючы ўласнымі рэбрамі амаль кожную з галінак.

Праўда, у абарону галінак трэба сказаць, што яны гэткім, хоць і даволі балючым спосабам, выратавалі Сарджэну жыццё, запаволіўшы яго падзенне. Таму удар аб зямлю быў, хоць і даволі адчувальным, але не смяротным. Сарджэн нават не атрымаў аніякай больш-менш сур’ёзнай траўмы, не кажучы ўжо аб вывіхах альбо пераломах.Больш таго, дзякуючы гэтым самым галінкам яму пашчасцілася зваліцца не побач з лясной пачварай, а якраз на процілеглы ад яе бок дрэва,і таму, перш чым апошнія са шчупальцаў паспелі зноў уцягнуцца ў цела жывёлы, Сарджэн, ускочыўшы на ногі, кінуўся наўцёк.

Ён бег з усёй моцы, хоць ногі дрыжалі і падкошваліся ці то ад жаху, ці то ад празмернага хвалявання, акрамя таго дыхаць было цяжка і нават балюча… але ўсё гэта было дробяззю ў параўнанні з той сумнай акалічнасцю, што пачвара зараз гналася за ім, з трэскам ломячыся праз гушчар. Дзіўна было нават уявіць, што масіўнае тулава жывёлы на такіх маленькіх і крывых канечнасцях можа развіваць падобную хуткасць… а, можа, зараз і самі канечнасцідрапежнай гэтай пачвары нейкім чынам відазмяніліся, хто ведае…

А потым сілы канчаткова пакінулі Нікаля. І, зразумеўшы ўжо, што ўсё скончана і што яму не ўцячы, Сарджэн спыніўся і, ухапіўшы аберуч тоўсты сукаваты кіёк, павярнуўся ў бок пачвары. І, як гэта не дзіўна, знікла разгубленнасць… і нават страх неяк адразу ж знік, як і не было яго зусім. Застаўся адзін толькі адчай, дакладней, нейкая адчайная рашучасць, як мага даражэй прадаць сваё жыццё…

Але драпежнік, які ўжо амаль дагнаў сваю ахвяру, таксама чамусьці спыніўся. Ён уцягнуў у сябе большую частку сваіх канечнасцяў, пакінуўшы толькі некалькі з іх, самых крывых і кароткіх. Затое злавесныя пашчы на абодвух шарах-галовах засталіся, па некалькі на кожнай. Потым, рухаючыся амаль па кругу пачварнае стварэнне пачало абыходзіць Сарджэна, нібыта спрабуючы напасці на яго ззаду...тым больш, што знаходзіліся яны абодвы зараз на нейкай невялічкай і амаль ідэальна акруглай палянцы.

Гэты быў, вядома ж, марны занятак з боку пачвары, бо Нікаля ўважліва сачыўшы за кожным рухам ворага, таксама паварочваўся такім чынам, каб заўсёды заставацца да яго тварам, а не бокам і, тым больш, не спіной. Гэтае іх узаемнае манеўрыраванне працягвалася нейкі час… за гэты час Сарджэн паспеўзрабіць не адзін нават поўны абарот вакол сваёй асі, а з дзесятак, калі не больш…

А жывёліна ўсё не нападала і не нападала. Баялася яна яго, ці што?

І Нікаля вырашыў праверыць гэта.

- Ну, што?! – цяжка дыхаючы, прагаварыў ён і узмахнуў над галавой драўлянай сваёй зброяй. – Гэта ўсё, на што ты здатная?!

Жывёліна спынілася, нібыта прыслухоўваючыся.

- Прэч! Прэч пайшла!

Ён выгукнуў гэта проста так, не спадзяваючыся на станоўчы вынік… але вынік, як не дзіўна, і сапраўды аказаўся станоўчым. Пачварная жывёліна, нібыта і сапраўды паслухаўшыся Нікаля, паслухмяна падалася прэч. Прычым, ёй нават паварочвацца для гэтага не прыйшлося…

Зусім нядаўна знешняя бяскрыўднасць гэтага перавараценя ўжо падманула Сарджэна, так што ён і зараз недаверліва працягваў сачыць за хутка знікаючым у зялёным гушчарылясным монстрам. Але, здаецца, той і сапраўды вырашыў адступіцца, і Нікаля, з палёгкай уздыхнуўшы, вырашыў, было, працягваць далей свой шлях.

І тут толькі зразумеў, што зрабіць гэта будзе не такпроста.

Вакол яго, якраз па тым самым месцы, дзе ледзь раней рухалася па кругу жывёліна, вырасталі прама з зямлі нейкія бялёсыя парасткі, дакладней, не парасткі нават, а самыя сапраўдныя шчупальцы. Яны хутка раслі… занадта нават хутка… яшчэ некалькі хвілін і густая агароджа з гэтых шчупальцаў стала ўжо куды вышэйшай за самога Сарджэна. А шчупальцы ўсё павялічваліся і павялічваліся ў памерах… і варушыліся, згінаючыся сюды,да цэнтра,да месца, дзе знаходзіўся сам Нікаля. З усіх магчымых бакоў цягнуліся шчупальцы да яго… і Сарджэн з жахам заўважыў, што кожнае з гэтых шчупальцаў закончваецца невялікай ротавай адтулінай з мноствам дробных і вострых нібыта іголачкі зубоў…

Выратавання не было і, зразумеўшы гэта, Сарджэн скарыўся з непазбежным. Выпусціўшы з разам аслабелых пальцаў кіёк, ён заплюшчыў вочы і пачаў чакаць смерці, молячыся толькі аб тым, каб яна, смерць гэтая, была хуткай і не асабліва пакутлівай.

Але, здаецца, пакут (і нясцерпных) яму было ніяк не пасбегнуць. Ужо першы выпад аднаго са шпупальцаў пякучым болем адазваўся ў левай назе. Ускрыкнуўшы, Сарджэн міжволі адскочыў у процілеглы бок… і тады не менш дзесятка гэтых самых шчупальцаў гарачымі іголачкамі ўпіліся ў ягоную спіну і шыю…і, не вытрымаўшы пякельнага гэтага агню, Сарджэн закрычаў, не адчуваючы ўжо нічога, акрамя суцэльнаго і нясцерпнага болю ва ўсім целе, які ўсё нарастаў і нарастаў, хоць, здавалася, больш балюча чым зараз ужо і быць не магло…

А потым штосьці звалілася на Нікаля Сарджэна зверху, звалілася, ухапіла яго за кіршэнь… і ў наступны момант пякучы гэты боль, не тое, каб знік, ва ўсялякім разе, ён ужо не здаваўся такім пакутліва-пякучым…а сам Сарджэн адчуў раптам, што ляціць па паветру кудысьці ўверх…

- Ідыёт – пачуўся раптам зусім побач з Нікаля разгневаны і такі знаёмы яму жаночы голас. – Жыць надакучыла?!

Імгненна расплюшчыўшы вочы, Нікаля раптам убачыў побач з сабой… Мэры. Не разумеючы, як такое магло адбыцца і адкуль яна тут узялася, Сарджэн ускінуў галаву і ўбачыў нейкі тонкі дрот, які адыходзіў ад пояса жонкі і знікаў дзесьці ў вершалінах дрэў.

- Мэры! – шчасліва ўсміхаючыся, прашаптаў Сарджэн. – Нарэшце я знайшоў цябе!

- Дэбіл!

Рука Мэры моцна абхапіла Сарджэна за пояс і яны абодвы імкліва панесліся кудысьці амаль па самых вершалінах дрэў… і ў наступнае ж імгненне Нікаля страціў пратомнасць…

* * *

- Ды не, глупства! – сказаў Ліўскі. – Глупства ўсё гэта, Максіміліян.

Нічога на гэта не адказваючы, Холін уздыхнуў і абвёз прысутных цяжкім немігаючым позіркам. І тры прадстаўнікі Цэнтра, і Ліўскі… нікога з іх, здаецца, Холін так і не змог пераканаць.

- Адзіная іх мэта – як мага хутчэй вырвацца з Аграполіса! – падтрымаў рэзідэнта хударлявы прадстаўнік Цэнтра. – Прычым тут карты ды яшчэ і нейкія артэфакты?

-Але ж яна чамусьці імі зацікавілася, - няўпэўнена прагаварыў таўстун і, працягнуўшы кароткую пухлую руку ў напрамку Халіна, дадаў: - Пакажыце нам яшчэ раз гэтыя здымкі.

Здымкі паўторна пайшлі па руках і ўсе прысутныя зноў па чарзе разглядвалі незразумелыя і ні на што не падобныя металічныя прадметы, якія былі добра і ўсебакова адлюстраваны на каляровых і аб’ёмныхгэтых здымках. Метал, а дакладней, сплаў, з якога былі выраблены усе да аднаго артэфакты, па знешняму выгляду вельмі нагадваў золата, хоць золата ў ім, як паказалі аналізы, не было зусім. Калі верыць аналізам (а не верыць ім, здаецца, не было ніякіх прычын), то ўсе гэтыя прадметы былі зроблены са звычайнага сплава жалеза, хрома іванадыя, хоць вядомыя людзям сплавы гэтых трох металаў выглядалі зусім інакш…

-Навошта “дзікім кошкам” увесь гэты металалом? – нервова выкрыкнуў хударлявы,са злосцю шпурляючы здымкі на стол. – Не разумею!

-І я не разумею, - сказаў Ліўскі. – Можа, гэта проста нейкі хітры падманны ход?

-Што тут хітрага? – буркнуў таўстун. – Лепш скажыце нам, як там з перамовамі?Зрушылася што да лепшага?

-З перамовамі? – Ліўскі ўздыхнуў, неяк збянтэжана зірнуў на паперы перад сабой. – З перамовамі ўсё па ранейшаму, хоць… чакайце! Зараз даведаемся больш падрабязна.

Засвяціўся вялізны экран на сцяне і на ім з’явіўся ўстрывожаны твар дзяжурнага па касмапорту.

- Ну, што ў вас там?

- Ультыматум, сэр! - запінаючыся, прагаварыў дзяжурны. – Да яго заканчэння засталося дзсяць хвілін…

-Гэта я ведаю! Я спытаўся: што ў вас новага?

-Нічога, сэр!

Экран зноў пачарнеў, паступова ператвараючыся ў самую звычайную сцяну пакоя. Нейкі час усе прысутныя моўчкі глядзелі на гэтае павольнае ператварэнне.

- Не асмеляцца! – парушыў нарэшце агульнае маўчанне хударлявы. – Забіць дзевяноста чалавек… ні за што, ні пра што…

-Дзевяноста восем.

- Што? – хударлявы ўтаропіўся ў абыякава-нерухомы твар Холіна. – Што вы сказалі?

-Я сказаў, што заложнікаў не дзевяноста, адзевяноста восем, - прагаварыўХолін, імкнучыся быць як мага больш ветлівым.

-Тым больш! – хударлявы ўзяў са стала цыгару, пачаў яе таропка раскурваць… пальцы ў яго дрыжалі.– Яны не пасмеюць!

-Не будзь такім упэўненым! – з раздражненнем выкрыкнуў таўстун і таксама схапіў са стала цыгару. – “Дзікія кошкі” заўсёды трымаюць слова! Скажы лепш, што табе напляваць на заложнікаў, вось і ўсё!

-Як і табе! – агрызнуўся хударлявы. – Проста ты не хочаш губляць кліентаў для сваіх паршывых канкрактаў… толькі ў гэтым тваё чалавекалюбства?!

- Я не дазволю! – закрычаў таўстун, прыўзнімаючыся з месца. – У прысутнасці падначаленых…

- Панове, панове! Супакойцеся!

Самы маленькі з прадстаўнікоў Цэнтра ўмольна ўскінуў руку.

-Час ідзе і трэба штосьці вырашаць, - сказаў ён. – Я, асабіста, за рашучыя дзеянні! Прытым, неадкладныя!

Усе прысутныя моўчкі на яго паглядзелі.

-Я так зразумеў, што вы за штурм? – сказаў Ліўскі і таксама ўзняў руку. – Я падтрымліваю!

Таўстун і хударлявы пераглянуліся, потым, амаль адначасова, таксама ўзнялі рукі.

- А вы, Максімілян? – звярнуўся да Холіна Ліўскі. – Вы што, супраць?

Але адказваць Холіну не давялося, за яго адказаў таўстун.

-Ваш загадчык аддзялення проста ведае субардынацыю! – сказаў, як адрэзаў, ён, нават не гледзячы пры гэтым у бок Холіна. – І правільна робіць, між іншым! Было б дзіўна, калі б просты загадчык аддзялення галасаваў разам з намі.

Словы таўстуна (ды і сам тон, якім яны былі сказаныя) прагучалі амаль абразліва, але, тым не менш, Холін не пакрыўдзіўся.Ён і так дасягнуў многага за апошні час, нават большага, чым спадзяваўся. Крыўдна толькі, што так і не змог пераканаць прысутных у правільнасці сваёй здагадкі…

Хоць, калі шчыра, ніякай здагадкі пакуль што і не было. Толькі нейкая ўнутранная ўпэўненасць у тым, што і карты, і артефакты ва ўсёй гэтай гісторыя зусім нават не выпадковыя…