Дзікія кошкі Барсума

Глава 11

Цяжка дыхаючы, Сарджэн хутка крочыў па адным з незразумелых гэтых калідораў, часам ён нават пераходзіў на бег, спадзяючыся, што вось-вось калідор закончыцца, і ён акажацца раптам у такой знаёмай акруглай зале. Але калідор і не думаў заканчвацца, ён усё працягваўся і працягваўся… а час ішоў, няўмольна ішоў час і вельмі хутка ўжо Мэры вернецца дадому і не застане там яго. А, можа, яна ўжо і вярнулася, бо ў паніцы Нікалязусім згубіў усялякае адчуванне часу. Колькі ён ужо блукае тут: гадзіну?...тры гадзіны?...дзесяць гадзін?

Самым непрыемным было тое, што Сарджэн нават не быў упэўнены, што ідзе зараз у правільным накірунку. З такім жа поспехам ён мог ісці ў накірунку прама процілеглым правільнаму…

“Добра яшчэ, што калідоры гэтыя маюць стабільнае асвятленне – міжволі падумалася Сарджэну. – Бо інакш…”

А ўрэшце рэшт, наўрад палез бы ён сюды, калі б тут было цёмна!

І тут Сарджэн убачыў перад сабой такія знаёмыя металічныя дзверы (ці перагародку) і зразумеў, што, на жаль, і сапраўды рухаўся не туды. Спыніўшыся, ён з адчаем і нават злосцю глядзеў нейкі час на дзіўны малюнак-іерогліф на самай сярэдзіне перагародкі, потым штосьці прымусіла яго перавесці погляд сабе пад ногі.

Там, знізу, ляжаў прадмет з нейкага залацістага метала… і Сарджэн не адразу нават зразумеў, што абрысы незразумелага гэтага прадмета поўнасцю супадаюць з такім жа незразумелым іерогліфам на перагародцы.

“Ключ! – усхвалявана падумалася Сарджэну. – Я нарэшце знайшоў ключ ад адных з гэтых дзвярэй”

Нахіліўшыся, ён ухапіў залацісты прадмет і адразу ж зразумеў, што гэта ніякае не золата. Прадмет быў занадта лёгкім для залатога… магчыма, ён быў проста пазалочаным, магчыма, зробленым з нейкага асаблівага сплаву… але не гэта было галоўным зараз. Галоўным было іншае…

Што адбудзецца, калі ён усё ж прыставіць гэты своеасаблівы “ключ” да малюнка на дзвярах?

Ці адчыняцца пасля гэтага загадкавыя дзверы?

І што чакае Сарджэна там, за “дзвярыма”? І ці надта гарыць ён жаданнем сустрэцца з тым, што можа яго там чакаць?

Нічога гэтага Сарджэн пакуль што не ведаў. Нейкі час ён моўчкі стаяў з “ключом” у руках і ўсё глядзеў і глядзеў на дакладную выяву гэтага “ключа” на металічнай перагародцы. Потым, рашыўшыся нарэшце, усё ж прыклаў “ключ” да выявы.

І адразу ж зразумеў, што не памыліўся – гэта і сапраўды быў ключ. Ён адразу ж літаральна зліўся са сваёй выяваў у нейкае адзінае цэлае… а потым у металічнай заслоне, якраз на месце гэтага іх зліцця, з’явілася раптам маленькая круглая адтуліна, якая пачала павольна пашырацца.

Узрушаны да самай глыбіні душы, Сарджэн бліжэй падсунуўся да адтуліны і ўбачыў за ёй… пустыню. Так, самую сапраўдную пустыню, толькі пясок там быў не жоўтым, як звычна ўяўляў сабе пясок пустыні Сарджэн, а нейкім цьмяна-фіялетавым.

У рэшце рэшт, тут, на Аграполісе, сапраўдных пустынь не існавала… дакладней, іх не існавала ў паўночнай частцы мацерыка. Тут жа, у нязведаных прасторах Поўдня ўсё было магчыма, але ж як далёка адыйшоў ён тады ад будынка?І няўжо ўсе гэтыя доўгіякалідоры заканчваюцца простымі выхадамі знадворак?

Круглая, ці, хутчэй, авальная адтуліна ўсё працягвала і працягвала пашырацца. Вось яе дыяметр стаў такім вялікім , што хударлявы чалавек мог спакойна, прыгнуўшы толькі галаву, пераступіць праз яго…

Магчыма, калі б там, знадворку, буялі такія знаёмыя джунглі, Сарджэн яшчэ б раздумваў, як яму быць, бо вельмі добра памятаў сваю адзіную экскурсію ў тое зялёнае пекла. Але пустыня, што знаходзілася зараз за адтулінай, выглядала зусім бяскрыўдна, прынамсі, нічога жывога, а тым больш, небяспечнага, не назіралася ў ёй … ды і заблукаць на адкрытай гэтай мясцовасці, страціўшы накірунак, было даволі праблематычна. Таму Нікаля, пасля нядоўгіх ваганняў, усё ж рашыўся на эксперымент і пераступіў праз тыя невялікія рэшткі, што засталіся зараз ад суцэльнай металічнай перагародкі. Пераступіў і адразу ж азірнуўся.

Перад вачыма ягонымі прадстала даволі дзіўнае відовішча: авальная адтуліна як бы “вісела” ў паветры сама па сабе. Вакол была ўсё тая ж фіялетавая пустыня: і справа, і злева, і адразу ж за адтулінай…

Але ж так не бывае… не павінна быць, ва ўсялякім разе!

Узрушаны да самай глыбіні душы Сарджэн павольна пачаў абыходзіць адтуліну, каб зірнуць на яе са зваротнага боку і…адчуў раптам яшчэ большае ўзрушэнне.

Адтуліна знікла. Перад Сарджэнам расцілалася толькі бясконцая фіялетавая пустыня і нічога больш не было бачна на шмат міль вакол...

Няўжо яна зачынілася так раптоўна?! І што ж яму рабіць у такім выпадку?!

Увесь здранцвелы ад жаху, Нікаля кінуўся назад і з невыразнай палёгкай зноў убачыў ранейшы ўваход у калідор. Уваход гэты нікуды не знік, проста ён быў бачны чамусьці толькі з аднаго гэтага боку і ніадкуль больш…

Стараючыся не выпускаць яго з поля зроку, Сарджэн пачаў павольна прасоўваццанаперад, асцярожна ступаючы па зыбучым фіялетавым пяску, але ўсяго праз некалькі дзесяткаў метраў нервы Нікаля не вытрымалі, і ёнзноў кінуўся да чорнай адтуліны ўвахода.Страціўшыяеаднойчы і ледзь не страціўшы ад гэтага розум, ён не жадаў больш рызыкаваць.

Штосьці непакоіла яго яшчэ, акрамя дзіўнага становішча ўваходу ў калідор, толькі вось што?

Можа, фіялетавы колер пяску, бо пясок такога колеру ніколі не сустракаўся там, на поўначы?

Але ж поўнач ёсць поўнач, а тут, на поўдні, без сумнення, магчыма ўсё…

Тады, можа, здзіўляючая бясконцасць гэтай пустыні, дзе да самага небакраю не назіраецца нават чагосьці падобнага на зялёную палоску лесу. Праўда, вельмі цяжка разглядзець штосьці зялёнае ў такой далечыні, асабліва калі зялёным выглядае само неба…

Стоп, а чаму яно выглядае зялёным, гэтае неба?! Бо неба, яно ж адно для ўсяго Аграполіса! Ці янопроста здаецца зялёным тут, на фоне фіялетавага пяску пад нагамі?

Сарджэн узняў галаву, спадзяючыся, што хоць там, зверху, неба будзе мець звычайнае сваё блакітнае адценне…

Але неба ўсё роўна засталося зялёным… і цэлых тры сонцы ярка свяцілі ў зялёным гэтым небе: адно зусім маленькае, чырванаватае, другое, крыху большае за першае, было асляпляльна белага колеру, і нарэшце, трэцяе, вялізнае і зялёнае, напэўна ж, і надавала небу яго незвычайны колер…

Зялёнае сонца было амаль у самым зеніце, чырвонае і белае - ці то заходзілі, ці то толькі ўзыходзілі …

Але ж на Аграполісе проста не магло быць трох сонцаў! Нідзе не магло, ні там, на поўначы, ні тут, на поўдні, а значыцца…

Значыцца, гэтае месца ніяк не магло знаходзіцца на планеце Аграполіс!

“Дзе ж я тадыапынуўся? – разгублена падумалася Сарджэну. – І як такое магло здарыцца?

Ён ужо зразумеў, што знаходзіцца зараз на нейкай іншай планеце, і планета гэтая, магчыма, знаходзіцца зусім у другой частцы Галактыкі…можа,за сотні нават светавых год ад Аграполіса.

Незразумелым заставалася толькі пытання, якім чынам ён змог патрапіць сюды? Але Сарджэну зараз было зусім не да вырашэння гэтай загадкі, бо, азірнуўшыся, ён з жахам заўважыў, што загадкаваяадтуліна не толькі пачала ўжо звужвацца, але і паспела звузіцца за гэты часда небяспечна малых памераў.

З крыкам роспачы Нікаля кінуўся да выратавальнай гэтай адтуліны. Няхай там, за ёй, чакалі яго зноў доўгія і заблытаныя калідорныя мілі, дзе ён, магчыма, зноў будзе блукаць немаведама колькі, беспаспяхова шукаючы выйсця… няхай ён нават памрэ там, у калідоры, ад голаду і смагі… але там была ягоная родная планета, між тым, як тут…

Апынуўшыся, нарэшце, зусім побач з адтулінай, Нікаля зразумеў, што яму ніякім чынам не пралезці туды, такой маленькай яна зараз зрабілася…і ўсё працягвала і працягвала звужвацца. У адчаі Сарджэн ухапіўся аберуч за яе краі, спрабуючы хоць нейкім чынам запаволіць,спыніць няўхільнае гэтае звужэнне.

І сапраўды гэта яму ўдалося. Адтуліна больш не памяншалася, але, як не намагаўся Сарджэн хоць крышачку пашырыць уваход- нічога пакуль што не выходзіла. Больш таго, як толькі ён на імгненне аслабіў націск на краі адтуліны, яна зноў нечакана прыйшла ў рух… і Нікаля, перш чым змог спыніць гэты рух,прайграў яшчэ некалькі сантыметраў…

Становішча Сарджэна станавілася адчайным. Ён не мог адпусціць рук нават на самае кароткае імгненне, але і вечна стрымліваць краі адтуліныСарджэн таксама быў не ў стане. Рукі ўжо пачыналі павольна нямець… яшчэ крыху - і яны поўнасцю адмовяцца падпарадкавацца свайму гаспадару. І тады…

Разуменне таго, што адбудзецца тады, здавалася б, прыдало Нікаля новыя сілы. Закрычаўшы ад жаху і роспачы, ён зноў прыналёг на краі адтуліны і… о, цуд!... яна пачала паддавацца пакрысе гэтаму адчайнаму ягонаму націску. А, магчыма, націск гэты быў тут ні пры чым, проста спрацаваў нейкі іншы механізм, і працэс пайшоў паступова ў зваротным напрамку. Так ці інакш, але ўваход у калідор зноў пачаў паступова пашырацца і калі ён зрабіўся шырокім настолькі, што плечы Сарджэна ў яго праходзілі, Нікаля не стаў больш чакаць. Ён кінуўся у гэты ўваход рукамі наперад, нібы ныральшчык у ваду, балюча стукнуўшыся пры гэтым аб металічны край адтуліны, затым яшчэ больш балюча прызямліўся на каменную падлогу калідора. Ад моцнага ўдару ў патыліцу ў яго нават у вачах пацямнела, праўда, прытомнасці Нікаля ўсё ж не страціў. І, лежачы на спіне, добра бачыў, як адтуліна зноў пачала хутка звужвацца. Вось ад яе застаўся толькі невялікі прасвет… вось ужо адна толькі яркая зеленаватая кропка… вось і гэтая кропка прапала зусім.

Перад Сарджэнам зноў былі суцэльныя металічныя дзверы з замыславатым іерогліфам пасярэдзіне. А потым іерогліф гэта афарбаваўся раптам у залацісты колер… яшчэ імгненне – і “ключ”, зноў раз’яднаўшыся са сваёй выявай на дзвярах, звонка зваліўся на падлогу...

* * *

- Ну што?

Адкінуўшыся ў крэсле, Холін з нейкім задавальненнем нават разглядваў збянтэжаныя твары падначаленых. Дакладней, падначаленым Холіна з прысутных з’яўляўся адзін толькі Зіберт...палкоўнік Хэнк, які камандаваў дэсантнай групай, рэзідэнту планетынепасрэдна не падпарадкоўваўся, і пры кожным зручным выпадку ўсяляк стараўся падкрэсліць гэты свой незалежны стан…

Тым не менш, выгляд у яго зараз быў не меншзбянтэжаны, чым у Зіберта

- Дык што было далей?

Пытанне адрасавалася непасрэдна Хэнку, таму і адказваць прыйшлося менавіта яму.

- Разумееце, - пачаў Хэнк, - мы даволі доўга не маглі патрапіць у гэты… гэты…

Тут палкоўнік змоўк, так і не завяршыўшы фразы.

-У няўзбоены ціхаходны транспартнік! – прыйшлося завяршаць за яго Холіну. – Скажыце, палкоўнік, а колькі ўсяго плазменных зарадаў вы выпусцілі ў Свенсана, перш, чым…

Палкоўнік нічога не адказаў, замест яго адказаў Зіберт.

-Вы ж разумееце, сэр, - пачціва і, разам з тым, крыху паблажліва сказаў ён, - што, хутчэй за ўсё, кіравала транспартнікам адна з гэтых жанчын. Калі б за пультам кіравання знаходзіўся Свенсан, мы б лёгка збілі гэты транспартнік усяго за некалькі хвілін пагоні…

-Мы! –з нейкай нават доляй ганарлівасці удакладніў Хэнк. – Мы б яго збілі ўсяго за некалькі хвілін!

-А каб збіць “дзікую кошку” вам спатрэбілася амаль паўгадзіны! – рэзка асадзіў палкоўніка Холін. – Ды вы яе нават і не збілі, шчыра кажучы, –дадаў ён яшчэ больш рэзкім тонам,памаўчаў крыху, і, не стрымаўшыся, вылаяўся ўголас: - Дэсантнікі, маць вашу!

Успыхнуўшы, Хэнк хацеў, здаецца, адказаць Холіну рэзкасцю на рэзкасць… але, чамусьці,так і не рашыўся гэтага зрабіць. Успомніў, магчыма, што зараз ён разам са сваёй групай знаходзіцца ўсё жна тэрыторыі, якая падначаленаХоліну і толькі яму аднаму…

Замест Хэнка зноўадказаў Зіберт.

- Але дэсантнікі ўсё ж перамаглі іх, сэр!

-Згубіўшы пры гэтым дзве сваіх шлюбкі? – з’едліва-лагодным тонам пацікавіўсяХолін. – Гэта значыць, што “дзікая кошка”, не маючы на борце сваёй нязграбнай пасудзінкі аніякай, больш-менш ладнай зброі, схітрылася, тым не менш, знішчыць дзве баявыя шлюбкі, якімі кіравалі дэсантнікі! Дзве баявыя дэсантныя шлюбкі, падумаць толькі! І ты называеш гэта перамогай, Фрыдрых?!

-Гэта не зусім так, сэр! – пакрыўджана сказаў Хэнк, і Холін з задавальненнем адзначыў, што збіў усё ж з гэтага пыхлівага індыка крыху ягонай невыноснай фанабэрыстасці… вось ён ужо і слова “сэр” успомніў…

- Проста адна шлюбка выпадкова патрапіла пад агонь сваіх жа… - дадаўЗіберт.

-Выпадкова патрапіла пад агонь сваіх! – паўтарыў Холін насмешліва і адначасова з нейкай горыччу. – Ды не выпадкова гэтая шлюбка аказалася раптам пад агнём сваіх жа, зусім не выпадкова! Скажыце, палкоўнік, - нечакана звярнуўся ён да Хэнка, – у вас былі выпадкі, каб дэсантнікі збівалі сваіх? Хай нават не шлюбку, а невялікі боцік ці кацер…

-Такога ніколі не было, сэр! – вымушаны быў згадзіцца з Холінам Хэнк. – За ўвесь тэрмін маёй службы, а гэта больш за дваццаць пяць гадоў…

-Вось бачыш, Фрыдрых! – сказаў Холін стомлена. – А ты кажаш – выпадкова! Ну а другая шлюбка? – зноў звярнуўся ён па Хэнка. – Другую шлюбку яна проста збіла, хіба не так?

-Не зусім так, сэр! – пачціва сказаў Хэнк. – Напэўна, зразумеўшы, што іншага выйсця ў яе няма, гэтая жанчына проста накіравала свой транспартнікна бліжэйшую шлюбку. Гэта быў элементарны жэст адчаю, сэр!

- Гэта было мэтанакіраванае, заранне пралічанае дзеянне!

Узняўшыся з-за стала, Холін нейкі час моўчкі хадзіў па кабінеце. Хэнк і Зіберт засталіся сядзець на ранейшых месцах, яны толькі шматзначна пераглянуліся. Абодвы дэсантнікі, і дзеючы, і былы, са значнай доляй пагарды адносіліся да ўсіх, хто не належыў да іх прывілегіяванай касты. Холін, хоць і з’яўляўся зараз рэзідэнтам, але дэсантнікам не быў ніколі … і гэтым было ўсё сказана…

- У стане адчаю яна б не магла так дакладна патрапіць!

З гэтым сцвярджэннем дэсантнікі не сталі спрачацца, ці таму, што яно, сцвярджэнне гэтае, з’яўлялася бясспрэчным, ці таму толькі, што выказана сцвярджэннебыло непасрэдным начальнікам.

На нейкі час у кабінеце ўсталявалася поўнае і даволі працяглае маўчанне. Холін, крыху супакоіўшыся, апусціўся на ранейшае сваё месца.

- З якой доляй верагоднасці можна сцвярджаць, што яны ўсе загінулі? – спытаўся ён, не звяртаючыся канкрэтна ні да Зіберта, ні да Хэнка. – Я нават задам пытанне крыху інакш: ці ёсць шанц, няхай і самы мінімальны, што хтосьці з гэтых трох змог застацца ў жывых?

- Шанцаў аніякіх, сэр! – ажывіўшыся, запэўніў Холіна Хэнк. – У час выбуху шлюбкі тэмпература ў эпіцэнтры дасягнула, судзячы па паказаннях прыбораў, трох з паловай тысяч градусаў. Таму мы і не здолелі знайсці аніякіх рэшткаў загінуўшых. На зямлю проста падаў дождж з кропляў расплаўленага металу…

- Больш таго, - паспешліва дадаў Зіберт, - тры бліжэйшыя шлюбкі атрымалі значныя пашкоджанні ў выніку гэтага выбуху, і з цяжкасцю змаглі дасягнуць пасадачнай пляцоўкі. Зараз яны рамантуюцца, сэр!

- Гэта мне вядома, - сказаў Холін і, уздыхнуўшы, дадаў: - Адзін маленькі транспартны кацер змог у няроўным баю знішчыць дзве нашых шлюбкі і яшчэ тры пашкодзіць.Ці не занадта вялікая плата за перамогу над адной-адзінай жанчынай, хай сабе і “дзікай кошкай”?

- Іх было дзве, сэр! – пачціва напомніў Зіберт. – І яшчэ гэты… Свенсан…

- Яна была адна! – стомлена сказаў Холін, зноў устаючы з-за стала. – Другая, хутчэй за ўсё, валялася без прытомнасці! А Свенсан… што Свенсан…

Ён падыйшоў да акна, нейкі час моўчкі глядзеў кудысьці ўніз.

- На ўсялякі выпадак аб’явіце іх ва ўсепланетны вышук, - сказаў ён, не паварочваючыся. – І прэмію назначце. Скажам… па дзесяць тысяч за кожнага…

- Вы што, не верыце ў тое, што яны загінулі? - здзівіўся Зіберт.

У гэты час з селектара данёсся мілагучны жаночы голас, пачуўшы які, і Хэнк, і Зіберт скрывіліся так, быццам абодвы сербанулі раптам па лыжцы неразбаўленага воцату.

- Сэр, - прагаварыў прыемны гэты голас. – З вамі хоча размаўляць Цэнтр. Тэрмінова.

- Злучай! - таропка сказаў Холін, паварочваючыся да манітораў на сцяне… і амаль адразу ж адзін з іх засвяціўся. На ім з’явілўся твар Раджы, таго самага, што некалькі дзён таму наведваў Аграполіс. – Добры дзень, сэр! – яшчэ больш таропка прагаварыў Холін, а Хэнк і Зіберт як па камандзе ўзняліся з-за стала і застылі па стойцы смірна.

Нейкі час Раджа моўчкі і без усялякага выразу на прадаўгаватым твары разглядваў усіх трох халодным позіркам блакітных вачэй. Потым ягоны позірк спыніўся на Холіне, і той раптам адчуў сябе даволі няёмка пад уважлівым пранізлівым гэтым позіркам.

-Як ідуць справы? – спытаўся Раджа і ў голасе ягоным нічога не прагучала: ні раздражнення, ні гневу, ні наватцікаўнасці… гэта быў роўны, лянівы голас звышчалавека, які вымушаны звяртацца зараз да нейкіх ніжэйшых істотаў… вымушаны, што ж рабіць… - Спадзяюся, зараз вы інфармуеце мяне аб сваіх несумненных поспехах…

-Поспехі ёсць, сэр! – сказаў Холін, адчуўшы раптам, як нечакана перасохла ў роце, якім чужым і непаслухмяным зрабіўся язык. – Праўда, маюцца і значныя страты з нашага боку. Па-першае, гэта…

Раджа ляніва ўзняў руку, перапыняючы Холіна.

-Не трэба аб стратах, - сказаў ён усё тым жа абыякавым тонам. – Гэта вы выкладзеце потым у справаздачы. Зараз мяне больш цікавяць вашы поспехі. Вядома ж, калі яны ў вас ёсць… - дадаў ён шматзначна і, здаецца, з нейкай нават пагрозай у голасе.

-Яны ёсць, сэр! – паспешліва сказаў Холін. – Дзве жанчыны знішчаны! У жывых засталася зараз толькі адна з “дзікіх кошак”.

-Толькі адна, - задумліва паўтарыў Раджа. – Ну, што ж, гэта абнадзейвае…. Ідзе ж яна зараз, гэтая “кошка”? – спытаўся ён нечакана рэзка. – Колькі часу вам патрабуецца, каб яе абяшкодзіць?

Халодны погляд блакітных вачэй літаральна паралізаваў Холіна, не даваў яму нават варухнуцца. У роце перасохла яшчэ больш, а да ўсяго іншага Холін адчуў раптам як па твары збягаюць уніз кроплі халоднага поту. Чаго я так расхваляваўся? – міжволі падумалася яму. – Ці я баюся яго? Напэўна, і сапраўды баюся! А, можа, не яго нават? Можа, я баюся таго, што гэтыя жанчыны… хоць адна з гэтых жанчын усё ж засталася ў жывых? Ды не, глупства! Такое немагчыма… немагчыма нават для “дзікіх кошак”! Яны ж, нягледзячы на ўсе плёткі аб іх, звычайныя людзі… самыя звычайныя людзі, і ніхто больш! І каму, як не мне, ведаць гэта…

-Што ж вы маўчыце, Максіміліян? – прагаварыў Раджа нечакана мякка і нават спагадліва… але гэтая ягоная мяккасць і спагадлівасць чамусьці ўстрывожылі Холіна куды больш, чым ранейшы халодны абыякавы тон. – Я спытаўся: як і калі вы збіраецеся пакончыць з гэтай апошняй “кошкай”?

-Я зараз усё растлумачу, сэр? – сказаў Холін, з усяе сілы, хоць і без асаблівага поспеху стараючыся трымацца ўпэўнена, асабліва ў вачах уласных падначаленых. – Зірніце сюды!

Узяўшы са стала пульт-указку, Холін падыйшоў да сцяны, процілеглай той, адкуль з шырокага экрана на яго ўважліва глядзеў Раджа.Потым ён націснуў пальцам наўказку -і на сцяне сталі паступова прыступаць нейкія цьмяныя лініі і плямы. Яшчэ імгненне – і там, дзе толькі што была суцэльная белая сцяна, з’явілася раптам вялікая каляровая карта.

Гэта была карта планеты Аграполіс…

На абодвух паўшар’ях шырокая зялёная паласа размяшчалася паміж двух блакітных: даволі вузкай зверху і вельмі шырокай знізу.На гэтай шырокай блакітнай частцы, асабліва каля самага мацерыка, было размешчана вялізная мноства астравоў самага рознага памеру і канфігурацыі, таму ніжняячастка карты мела даволі стракаты выгляд…

Карта Аграполіса была вельмі дакладнай, бо рабілася яна пры дапамозе касмічных апаратаў сувязі. Таму тут былі прадстаўлены ўсе без выключэння астравы ў абодвух акіянах, Паўночным і Паўднёвым…і абрысы ўсіх берагавых ліній таксама былі правільнавызначаны. Больш таго, мноства маленькіх чырвоных кропак на паўночнай частцы мацерыка не простаабазначалі тое ці іншае аддзяленне ФІРМЫ. Любую частку карты можна было па жаданню павялічыць да неабходных памераў… да такіх нават, калі станавіліся бачнымі асобныя фермерскія сядзібы. Гэтак жа маленькія аранжавыя кропкі на ўзбярэжжы адпавядалі найбольш буйным курортным ці санаторным цэнтрам, сінія – рыбацкім пасёлкам. І, пры адпаведным павелічэнні, там таксама можна было вызначыць нават размяшчэння асобных будынкаў ці карпусоў.

А вось паўднёвая частка мацерыка была суцэльнай белай, дакладней, зялёнай плямай, якаяажыўлялася крыху блакітнымі рысачкамі рэк. І толькі ў адным месцы назялёным суцэльным гэтым фоне мелася маленькая фіялетавая кропачка.

- Яна там, сэр! – дакранаючыся ўказкай да гэтай кропачкі, сказаў Холін. – Дакладней, я амаль упэўнены, што яна там…

- Ведаеш, Максіміліян, мне неяк не падабаецца гэтае слова, “амаль”, - сказаў Раджа, пасля нядоўгага маўчання. – Мне трэба мець больш дакладныя звесткі.

- Яна там, сэр! – паўтарыў Холін. – Я ў гэтым нават не сумняваюся!

- Цудоўна! – сказаў Раджа, уважліва ўглядаючыся ў карту. – Ну а зараз, калі гэта не цяжка, растлумач мне, што гэта за месца, і што там робіць “дзікая кошка”?Хоць, адказ на другое пытанне я ўжо і сам ведаю. Яна там хаваецца ад нас, так?

- Яна і сапраўды хаваецца там ад нас, - падцвердзіў Холін. – Але не толькі хаваецца…

- Што яшчэ?

- Яшчэ?

Холін зноў паднёс указку да фіялетавай кропачкі…і тая адразу ж нібыта выбухнула знутры.

Ураджанне чалавека, які глядзеў ў гэты самы момант на карту было такім, быццам ён падае ўніз з вышыні ці, наадварот, зямля знізу сама імкліва імчыцца яму насустрач. Вось ужо ўвесь вялізны экран стаў зялёным…вось суцэльны зялёны фон пачаў распадацца на асобныя пагоркі, даліны, балоты…можна было разглядзець нават асобныя дрэвы, дакладней, іх густыя вершаліны. А потым, калі да зямлі заставалася ўсяго нічога, нейкія два дзесяткі метраў, віртуальнае “падзенне” гэтае раптам рэзка затармазілася а затым і зусімспынілася.

Цяпер на экране бачыўся толькі невялікі ўчастак паверхні, але на ім выразна можна было разглядзець сярод зеляніны дрэў і кустоў нейкую масіўную і амаль квадратную будыніну цьмяна-шэрага колеру.

-Што гэта? – недаўменна спытаў Раджа. – Адкуль гэта ў джунглях?

-Гэта адна з баз навуковай экспедыцыі, - растлумачыў Холін. – Той самай, якая і даследвала гэтую планету амаль сто восемьдзесят гадоў таму…

* * *

Планету Аграполіс адкрывалі двойчы…

Першы раз гэта адбылося зусім выпадкова і аніякіх вынікаў для самой планеты тое першаеадкрыццё не дало. Ці амаль не дало.

Другі раз “адкрывала” планету спецыяльнаянавуковая экспедыцыя…

І планета гэтая была заселена каланістамі менавіта дзякуючы вынікам той далёкай экспедыцыі, якая працавала тут з невялікімі перапынкамі аж дзесяць гадоў.

Многа гэта ці мала: дзесяць гадоў?

Па касмічных мерках дзесяць гадоў - гэта адно толькі кароткае імгненне… нават кароткае імгненне гэтага самага кароткага імгнення…

Калі ж узяць за кропку адліку сярэдюю працягласць чалавечага жыцця,то дзесяць гадоў –гэта даволі значная ягоная частка…

Навуковая экспедыцыя на планеце была шматлікай і рознапланавай. ФІРМА, якая ў той далёкі час яшчэ не з’яўлялася той усемагутнай трансгалактычнай імперыяй, якой яна стала потым, была далёка не адзіным фінансавым спонсарам гэтага праекта. І хоць добрая чвэрць навуковых супрацоўнікаў экспедыцыі ўжо тады ўяўна альбо тайна працавала на ФІРМУ, былі і другіяарганізацыі, жадаючыя завалодаць гэтай спрыяльнай для засялення планетай, якая не называлася яшчэ Аграполісам. Кожная з гэтых арганізацый-канкурэнтаў мела ў складзе экспедыцыі сваіх тайных агентаў… а былі і такія агенты, якія ўхітраліся працаваць ажно на некалькі розных гаспадароў, спраўна атрымліваючы з кожнага з іх плату ( і не малую)за аказаныя паслугі.

Асноўная база экпедыцыі размяшчалася на тым самым месцы, дзе потым і быў заснаваны галоўны горад Аграполіса і ягоная неафіцыйная сталіца Агра (адзіны, дарэчы, больш-менш буйны горад на ўсёй планеце). Але ў экспедыцыі былі і іншыя, другарадныя базы: і на паўночным узбярэжжы, і ў самых розных месцах стэпавай і лесастэпавай зоны. Навуковыя супрацоўнікі эспедыцыі ўсебакова даследавалі стан вады, паветра і глебы, вывучалі мясцовую флору і фауну, адбіраючы з яе віды, найбольш перспектыўныя для далейшага прыручэння і выкарыстання, шукалі (без асаблівага поспеху, праўда) радовішчы тых ці іншых карысных выкапняў… але ўсё гэта адбывалася толькі ў паўночнай, найбольш спрыяльнай для каланізацыі частцы мацерыка. Паўднёвую, лясістую ягоную частку ніхто ўсур’ёз не даследваў, бо тады ўжо было вырашана, што планета стане тыповай фермерскай…

І ўсё ж адна навуковая база з’явілася і тут, сярод непралазных і небяспечных гэтых джунгляў…

І тут была пабудавана не нейкая там стандартная часовая стаянка, а дыхтоўная пастаянная база для працы і адпачынку…

І некалькі мясцовых гадоў каля двух дзесяткаў навуковых супрацоўнікаў вялі тут нейкія свае ці то пошукі, ці то даследванні …

Вось толькі вынікаў гэтых пошукаў і даследванняў, на жаль, не захавалася аніякіх. Толькі некалькі металічных прадметаў невядомага паходжання і незразумелага прызначэння засталіся ад усёй гэтай шматгадовай працы. Засталіся, каб без малога дзве сотні гадоў правесці потым у цёмных запасніках … і за ўвесь гэты час імі ніхто так і не зацікавіўся па-сапраўднаму, нікому яны так і не спатрэбіліся за ўвесь гэты час…

А вось цяпер раптам спатрэбіліся.

І спатрэбіліся не каму іншаму, як “дзікім кошкам”…

І адна з гэтых “кошак” хаваецца зараз там,на пакінутай, занядбанай гэтай базе…

Што гэта, простае супадзенне?

Устаўшы з канапы, Холін падыйшоў да сейфа, набраў на ім патрэбны код доступу і, адчыніўшы масіўную стальную дзверку, нейкі час проста глядзеў на некалькі дзіўных прадметаў з метала, так падобнага на золата. Потым ён дастаў гэтыя прадметы з сейфа, расклаў шырокім паўкругам на нізкім мармуравым століку, што стаяў каля канапы. Расклаў, сеў сам, зноў нейкі час моўчкі і ўважліва разглядваў незразумелыя гэтыя прадметы…

Ён не ведаў пакуль анічога ні аб паходжанні, ні аб прызначэнні дзіўных гэтых прадметаў, але, здаецца, самі “дзікія кошкі” штосьці аб гэтым ведалі. А, магчыма, яны ведалі аб гэтым усё.

І залацістыя гэтыя артэфакты былі ім патрэбныя настолькі, што дзеля гэтага пяць “дзікіх кошак” згадзіліся правесці больш года ў якасці рабочых жонак, прычым, дзве з іх так ізагінулі ў ганебнай гэтай якасці, асабліва ганебнай менавіта для “дзікіх кошак”…

Ды не, такога проста не магло быць! Такога проста быць не магло!

Ці ўсё ж магло?

Уздыхнуўшы, Холін узяў адзін з артэфактаў у руку.Потым, крыху павагаўшыся, узяў у другую руку яшчэ адзін з артефактаў. Нейкі час так і трымаў іх у далонях, як бы параўноўваючы паміж сабой.

Адзінае, што яднала абодвы гэтыя прадметы – метал (дакладней, сплаў), з якога яны былі выраблены. У астатнім жа – анічога агульнага…

Паклаўшы артэфакты зноў у сейф, Холін паглядзеў на гадзіннік. Надыходзіў час вячэры, рабочая жонка напэўна зараз накрывала на стол.

І сапраўды, калі Холін увайшоў у сталовы пакой, вячэра ўжо чакала яго. Як заўсёды, усё было не толькі смачна прыгатавана, але і прыгожа аформлена. І хоць Холін піў мала і амаль ніколі не піў за вячэрай, бутэлька ягонага любімага віна стаяла, як заўсёды, на звычайным сваім месцы. Побач з ёй знаходзіўся высокі келіх з ружовага паўпразрыстага крышталю…

“Нап’юся сёння!” – нечакана нават для сябе самога падумаў Холін, і яму раптам стала лёгка івесела.

Напіцца, каб забыцца аб усім гэтым! Аб здрадніку Свенсану, якога ён пачаў нават лічыць сваім сябрам, аб незразумелых залацістых прадметах у сейфе, аб “дзікіх кошках”, што немаведама чаму палююць заразза гэтымі прадметамі.Праўда, у жывых засталася на дадзены момант толькі адна з “кошак”, так што ліквідаваць яе будзе зусім не цяжка, калі толькі…

Калі толькі яна і сапраўды засталася адна…

Набухаўшы сабе поўны келіх, Холін выпіў віно адным залпам…зноў напоўніў келіх да самых краёў.

Упэўніваючы Раджу ў тым, што дзве “дзікія кошкі” загінулі, Холін адначасова спрабаваў упэўніць у гэтым і сябе самога…

На жаль, безвынікова…

Бо гэта было б неяк занадта проста для “дзікіх кошак”…

Выпіўшы яшчэ віна, Холін прыняўся нарэшце за ежу. Ён еў машынальна, не адчуваючы нават смаку, а рабочая жонка моўчкі стаяла побач і аддана глядзела на свайго гаспадара.

Адчуўшы гэты яе позірк, Холін раптам кінуў відэлец і таксама паглядзеў на жанчыну. Дзіўна неяк паглядзеў, не так, як заўсёды…

- Штосьці не так? – нясмела спыталася яна. – Нясмачна?

- Усё смачна!

Холін усё працягваў і працягваў глядзець на сваю рабочую жонку, так, нібыта ўпершыню яе бачыў… і жанчына таксама моўчкі глядзела на яго ў чаканні чарговага загаду.

І, вядома ж, яна атрымала гэты загад..

- Прынясі яшчэ бутэльку віна, - сказаў Холін і, калі ўжо рабочая жонка таропка накіравалася ў бок кухні, дадаў: - І яшчэ адзін келіх. Для сябе.

* * *

Да бліжэйшай фермерскай сядзібы аказалася даволі далёка… ва ўсялякім разе, куды далей, чым здавалася адтуль, з самай ускраіны кукурузнага поля. Магчыма, уся справа тут была ў няпростым рэльефе мясцовасці…

Тым не менш, зараз Свенсан стаяў ужо каля самага ўваходу ў дом, і, націснуўшы кнопку званка, з нецярпеннем чакаў адказу. Форма работніка ФІРМЫ, якая была на ім зараз, павінна была дапамагчы, як і пасведчанне…

Дзверы, нарэшце, шырока расчыніліся, і Свенсан убачыў жанчыну. Худая, змораная… цяжка нават сказаць, колькі ж ёй гадоў… гэта і была,па ўсяму бачна, рабочая жонка тутэйшага фермера.

-Я з ФІРМЫ, - Свенсан выцягнуў з кішэні сваё пасведчанне, паказаў яго жанчыне. – Гаспадар дома?

Не адказваючы, яна толькі моўчкі кіўнула.

- Мне трэба яго бачыць.

І на гэты раз нічога не адказаўшы, жанчына павярнулася і гэтак жа моўчкі знікла за дзвярыма. Свенсан застаўся чакаць, з цікаўнасцю азіраючыся вакол.

Гэта была тыповая сядзіба фермера сярэдняй рукі. Дыхтоўны двухпавярховы жылы будынак, стойлы для некалькіх дзесяткаў кароў злева… там жа цыстэрны для малака, іншыя падсобныя памяшканні. Справа быў сад, дакладней, ён толькі пачынаўся справа ад будынка, а потым цягнуўся кудысьці ў далячынь...

На бліжэйшых дынных дрэвах заманліва звісалі ўніз жоўтыя араматныя плады, і, гледзячы на іх, Свенсан раптам адчуў, як рот напаўняецца сліной. І не дзіўна: апошнія некалькі дзён ён харчаваўся адным толькі недаспелым кукурузным зернем…

Дзверы зноў расчыніліся і насустрач Свенсану з дому выйшаў мужчына сярэдніх гадоў.

- Ну! – прамычэў ён, неяк з-пад ілба разглядваючы Свенсана. – Што?!

- Добры дзень! – ветліва сказаў Свенсан. – Вы – гаспадар?

- І што?

Фермер раптам пахіснуўся, і Свенсан зразумеў, што ягоны субяседнік моцна п’яны. Не тое, каб зусім у адключцы, але даволі грунтоўна набраўшыся…

-І што? – паўтарыў фермер і раптам, шырока ўсміхнуўшыся, схапіў Свенсана за руку. – Слухай, ідзем!

- Куды? – не зразумеў Свенсан.

-Туды, туды! – фермер неяк неакрэслена махнуў свабоднай рукой кудысьці ўглыб жытла. – У мяне сёння вялікае свята! Сказаць якое?

- Якое? – спытаўся Свенсан.

- Не скажу! Спачатку вып’еш са мной?

Не адказваючы, Свенсан толькі паціснуў плячамі і таксама ўсміхнуўся ў адказ. Выпіць, як выпіць… а паесці Свенсану зусім нават не пашкодзіла б пасля такой працяглай кукурузнай дыеты…

-Ідзем! – п’яна мармытаў фермер, абняўшы Свенсана за плечы і падпіхваючы яго да ўваходу. – За маё здароўе… з намі, з усімі… тут усе свае…табе спадабаецца!

Значэнне перадапошняй фразы Свенсан змог у поўнай меры ацаніць, толькі калі ўслед за гаспадаром увайшоў у пакой, дакладней, у невялікую залу, дзе і адбывалася гулянка.

За доўгім сталом з самымі разнастайнымі стравамі і напоямі сядзела каля дзесятка мужчын. Усе прысутныя былі ў добрым ужо падпітку і п’яна гаманілі аб чымсьці паміж сабой. Убачыўшы Свенсана, усе раптам змоўклі і павярнуліся ў ягоны бок.

- Добры дзень! – павітаўся Свенсан. – Смачна есці!

Мужчыны за сталом працягвалі моўчкі яго разглядваць, а Свенсан пачуў раптам тое, чаго раней не было чуваць з-за п’янай гамонкі. Гэта быламузыка, ціхая, пяшчотная і, адначасова, такая шчымлівая…

Музыка даносілася аднекуль злева і, зірнуўшы ў той бок, Свенсан убачыў жанчын з арфамі. Ён адразу ж зразумеў, што гэта за жанчыны і што яны тут робяць.

Гэта былі жанчыны з, так званага, “вясёлага дому”. Любы жадаючы мог заказаць сабе на дом такіх жанчын, адну альбо некалькі, на той ці іншы тэрмін…граць для клінтаў на арфе было толькі адным, і, прытым, далёка не галоўным з іх абавязкаў…

Вось і зараз Свенсан заўважыў, што два месцы сярод арфістак часова пустуюць, там сіратліва ляжалі пакінутыя арфы. Тым не менш, астатнія восем жанчын працягвалі стараннавыконваць сваю шчымлівую мелодыю…

Усе жанчыны былі маладымі і вельмі прыгожымі. З адзення на іх былі толькі нейкія белыя паўпразрыстыя хітоны, якія зашпільваліся на левым плячы. На галаве ў кожнай з жанчын меўся яшчэ і невялікі вяночак з пунцовых альбо белых кветак.

Пакуль госці з цікаўнасцю разглядвалі Свенсана, а сам Свенсан з не меншай цікаўнасцю разглядваў жанчын з арфамі, у залу з адной з бакавых дзвярэй, не ўвайшоў, а, літаральна, ўваліўся мужчына, хутчэй за ўсё, таксама хтосьці з гасцей. Ён з цяжкасцю трымаўся на нагах, жанчыне, якая йшла ўслед за ім, прыходзілася з усяе сілы падтрымліваць свайго кавалера ў вертыкальным становішчы.

Іх прыход астатнія сустрэлі п’яным смехам, нясціплымі жартамі, нават кпінамі, на якія мужчына, тым не менш, зусім не пакрыўдзіўся.Ён п’яна зарагатаў у адказ і, дайшоўшы, нарэшце, да свайго месца за сталом, з яўнай палёгкай на яго апусціўся. Жанчына ж, паправіўшы хітон, падыйшла да сваіх сябровак і, узяўшы арфу, таксама пачала задумліва перабіраць тонкімі пальцамі струны. Дзіўна, але ніякіх нот перад арфісткамі не ляжала, не было перад імі і ніякага дырыжора…тым не менш, чароўная мелодыя арфаў працягвала гучаць роўна і зладжана, без адзінага нават збою…

На Свенсана ніхто не звяртаў больш аніякай увагі, акрамя гаспадара, які моўчкі паказаў яму на свабоднае месца за сталом насупраць сябе. Свенсан сеў, і адразу ж сусед злева набухаў яму поўны келіх віна, а сусед справа падсунуў бліжэй аж тры талеркі з рознымі мяснымі стравамі. Прыгубіўшы крыху віна, Свенсан з прагнасцю накінуўся на ежу. Толькі зараз, сярод гэтага гастранамічнага багацця, ён зразумеў, якое гэта нясмачнае блюда – пражанае зерне кукурузы, якая ледзь дасягнула яшчэмалочнай спеласці…

. А госці за сталом зноў п’яна і шумна гаманілі, даказваючы штосьці адзін аднаму… і чароўная шчымлівая музыка арфаў амаль згубілася, растварыўшыся ў п’янай гэтай гамонцы. І, тым не менш, Свенсан працягваў яе чуць, калі не слыхам, дык, пэўна ж, душой…ён слухаў гэтую музыку, і цешыўся ёю… і разумеў усю недарэчнасць цудоўнай гэтай музыкі ў закарузлым п’яным пакоі…

Нечакана Свенсан адчуў на сябе ўважлівы позірк аднаго з прысутных. Стараючыся нічым не выдаць сваей занепакоеннасці, ён, тым не менш, непрыкметна зірнуў у той бок…

Чалавек, які толькі што разглядваў Свенсана, абдымаўся ўжо з п’яным суседам і штосьці нават шаптаў яму на вуха, літаральна давячыся пры гэтым ад несупыннага смеху. Ён выглядаў зараз не менш п’яным за астатніх, але Свенсан ведаў, упэўнены быў нават у тым, што яшчэ хвіліну назад чалавек гэты ўважліваразглядваў яго халодным цвярозым позіркам.

Ды і не паходзіў ён на астатніх мужчын за сталом, ні адзеннем, ні сваіміпаводзінамі. Тут, на гулянку, хутчэй за ўсё, сабраліся фермеры-суседзі… а гэты мужчына, ён быў, пэўна,наглядчыкам ад “вясёлага дому”… на Аграполісе такіх называлі чамусьці “канферансье”…

У абавязкі канферансье уваходзіла дастаўкада месца прызначэння жанчын-арфістак і назіранне потым за імі ўвесь той час, пакуль жанчыны будуць знаходзіцца ў гэтым месцы. Канферансье, вядома ж, нёс за жанчын поўную адказнасць…ён жа павінен быў потымдаставіць іх зноў у “вясёлы дом”….

Усе - людзі… так што, выпіць з гаспадарамі наглядчыку-канферансьедазвалялася, але ў меру. Напівацца ўчас службовай камандыроўкі ні адзін з канферансье не мог сабе дазволіць, за гэта можна было і вылецець з работы. Нават калі жанчын гэтых заказалі не на адзін дзень, а на больш працяглы тэрмін… і тады страта кантролю над сваімі паводзінамі хоць на нейкі час з’яўлялася для наглядчыка даволі рызыкоўнай справай…

Чаму ж тады гэты малойчык стараецца паказаць прысутным, а, хутчэй за ўсё, менавіта Свенсану, тое, чаго на самой справе няма?

Пакуль Свенсан раздумваў над няпростым гэтым пытаннем, у пакоі з’явіўся яшчэ адзін мужчына з жанчынай. На нагах гэты мужчына, у адрозненні ад свайго папярэдніка, трымаўся даволі ўпэўнена… больш таго, жанчыну ён літаральна валачыў за сабой, моцна трымаючы яе за валасы. Мужчына выглядаў раз’юшаным да немагчымасці, жанчына – вельмі спалоханай. На ёй быў толькі пакамячаны вяночак з кветак… хітон жанчыны мужчына трымаў у руцэ нібы якуюанучу…

І адразу ж канферансье, забыўшыся на сваю роль п’янага да бяспамяцтва, ускочыў з-за стала і кінуўся да мужчыны з жанчынай.

- Што здарылася? – заклапочана спытаў ён мужчыну. – У чым праблемы?

- Гэтая дрэнь нічога не можа! – зароў мужчына прама ў твар наглядчыку. – Чаму вы іх там вучыце, хацелася б мне ведаць, калі яна нічога не можа?!

- А, можа, гэты ты нічога не можаш, Кардзі? – насмешліва крыкнуў з-за стала адзін з гасцей, самы, дарэчы, малады з усіх прысутных. – Я чуў, што ты кожны вечар збіваеш уласную жонку менавіта з-за гэтага… хоць, прычым тут яна?!

- Ах ты, шчанюк!

Выпусціўшы, нарэшце, валасы жанчыны, Кардзі кінуўся да крыўдзіцеля. Але ўжо некалькі фермераў, ускочыўшы з месца, павіслі на ім, пачалі супакойваць.

- Я яго кончу! – роў нібы бык Кардзі, марна спрабуючы вырвацца. – Пусціце мяне!

Хітон жанчыны ён упарта сціскаў у руцэ, размахваючы ім, нібы сцягам. Сама ж жанчына засталася на ранейшым месцы, побач з канферансье, які штосьці злосна ёй выгаварваў. Жанчына стаяла, нізка апусціўшы галаву і, здавалася, зусім не заўважала сваёй аголенасці. Астатнія арфісткі, нават не павярнуўшыся ў той бок, з абыякавым выглядам працягвалі перабіраць струны сваіх інструментаў, хоць з-за агульгага шуму і лаянкі іх музыкі стала не зусім чуваць…

-Пусціце мяне! – працягваў раўсці Кардзі. – Гэта ён з-за маёй жонкі! Ён сам хацеў яе набыць, а я апярэдзіў!

Кардзі, нарэшце, крыху супакоілі і паспешліва вывелі на свежае паветра, прычым, скамячаны хітон жанчыны ён схітрыўся захапіць з сабой у якасьці баявога трафея. Астатнія госці таксама пакрысе супакоіліся, селі на ранейшыя месцы і глядзелі цяпер на жанчыну, якая па-ранейшаму стаяла перад імі, нізка апусціўшы галаву. І зноў стала чуваць у пакоі цудоўная пяшчотная музыка арфаў…

-Танцуй! – прашыпеў канферансье, ушчыльную падыйшоўшы да жанчыны. – Ці ты і гэтага ўжо не можаш, жывёліна?!

Жанчына пачала танцаваць, закінуўшы за галаву рукі і плаўна выгінаючы тонкі стан. Гэта было прыгожае відовішча, прыгожае і прыцягальнае… і ўсе прысутныя, і Свенсан ў тым ліку, застылі ў маўчанні, любуючыся аголеным жаночым целам. Жанчына не рухалася нават, яна нібыта плыла па пакою, ледзь кранаючыся пальцамі босых ног халоднай мармуравай падлогі… яна поўнасцю аддалася танцу, яна не проста танцавала зараз у такт ціхай шчымлівай мелодыі арфістак - танцавала асобна кожная частка яе цела. Плаўна перамяшчаліся па пакою стройныя загарэлыя ногі, гэтак жа плаўна працягваў выгінацца ва ўсе бакі яе тонкі стан… сваю асобную партыю танцавалі плечы жанчыны, яе грудзі, жывот…Вось толькі рукі жанчына па-ранейшаму працягвала трымаць сашчэпленымі за галавой, і твар яе, сумны і нерухомы, як і раней анічога не выражаў, акрамя рэшткаў былога спалоху...

- Прадай, а?!

Той малады, які незадоўга перад гэтым кпіў з Карді, ускочыў з-за стала і, падбегшы да жанчыны, ліхаманкава схапіў яе за руку.

- Колькі яна каштуе?

Наглядчык задаволена ўсміхнуўся, а некалькі гасцей, наадварот, незадаволена забурчалі.

-Адыйдзі ўбок, Адам, і не перашкаджай глядзець! – крыкнуў адзін з іх. – Няхай далей танцуе!

-Але я хачу яе набыць! – патлумачыў Адам і, павярнуўшыся да канферансье, спытаў: - Дык колькі з мяне?

-Ніколькі, - сказаў наглядчык і, заўважыўшы недаўменны погляд маладога фермера, паспешліва патлумачыў: - Зараз ты можаш рабіць з ёй усё, што пажадаеш, у разумных межах, зразумела…А купіць яе назусім ты не можаш, на вялікі мой жаль!

-Чаму? – спытаўся Адам з нейкай юнацкай гарачнасцю. – Чаму я не магу купіць гэтую жанчыну для сябе?

-У цябе што, няма жанчыны? – пытаннем на пытанне адказаў наглядчык. – Ты абыходзішся без жанчыны?

Адам неяк раптоўна пачырванеў і нічога на гэта не адказаў. Замест яго адказаў гаспадар памяшкання.

-Наш Адам ніяк не можа выбраць сабе жонку па сваім гусце, - прабурчэў ён, крыва ўсміхнуўшыся. – Адну знайшоў, было…ды й тую…перахапілі…

Той сёй з гасцей п’яна зарагатаў, але Адам, здавалася, нават не пачуў здзеклівага гэтага рогату. Ён працягваў глядзець на жанчыну, не выпускаючы са сваіх далоняў яе тонкіх пальцаў.

-Прадай мне яе! - амаль умольна прагаварыў ён, зноў паварочваючыся да канферансье. – Хай нават за падвойную плату!

-Ды не магу я! – ужо з нейкім нават раздражненнем у голасе адказаў той. – Гэта, наогул, не ў маёй кампетэнцыі!

- А ў чыей, тады? Скажы, да каго мне звярнуцца з гэтым пытаннем?

“Трэба зматвацца, - вырашыў Свенсан. – Дзелавыя пытанні з гаспадаром я сёння ўсё роўна не вырашу, а тое, як глядзеў на мяне зусім нядаўна гэты наглядчык, мне вельмі і вельмі не падабаецца. І, пакуль ён зараз вырашае свае прафесійныя справы, паспрабую я непрыкметна знікнуць…”

Але непрыкметна знікнуць Свенсану не ўдалося. Устаўшы ціхенечка з-за стала і рушыўшы, было, да дзвярэй, ён каля самага ўваходу сутыкнуўся з Кардзі.

Свенсані вокам не паспеў мігнуць, як аказаўся ў ягоных потных абдымках.

-Я цябе паважаю! – п’яна мармытаў Кардзі ў самае вуха Свенсану. – Я цябе пацалую нават, вось! А ты ўчора мне адмовіў у такой дробязі! Хіба ж гэта па-суседскі?! Не, ты скажы мне, гэта па-суседскі, га?! Ты што, думаеш я сапсую тваю драбілку? Ты паверыў гэтаму Габэйду? Знайшоў каму верыць! Не, ты пачакай, не спяшайся! Я яшчэ не ўсё сказаў! Хочаш, я цябе яшчэ пацалую, га?! Па-суседскі!

Хутчэй за ўсё, Кардзі пераблытаў Свенсана з кімсьці іншам, але высветліць усе падрабязнасці гэтай заблытанай справы Свенсану так і не давялося.Іх валтузня ўжо прыцягнула ўвагу астатніх, і Свенсан, з нейкім нядобрым прадчуваннем, заўважыў што юнак Адам са сваёй жанчынай некуды ўжо зніклі, а канферансье, усміхаючыся ва ўвесь рот,спяшаецца сюды, да дзвярэй.

-Ну, куды ж вы? – з залішняй нават ветлівасцю звярнуўся ён да Свенсана, які змог, нарэшце, адпіхнуць ад сябе Кардзі і цяпер паспешліва выціраў нейкім пакамечаным кавалкам тканіны з твару сляды ягоных п’яных пацалункаў. Не адразу Свенсан прызнаў у гэтым кавалку тканіны мізэрныя рэшткі былога жаночага хітону…

-Мне трэба ўжо, - прагаварыў ён, стараючыся пры гэтым не сустракацца поглядам з канферансье. – Давай, іншым разам!

- Што, іншым разам?

Цяпер канферансье стаяў ўжо зусім побач са Свенсанам, уважліва за ім назіраючы. Наглядчык быў амаль на галаву ніжэйшым за былога дэсантніка… можна было паспрабаваць збіць яго з ног і пабегчы…але выхад з памяшкання пакуль што загароджваў аб’ёмістай сваёй тушай Кардзі.Па ўсяму бачна, ён не лічыў яшчэ размову са Свенсанам скончанай…

-Хадземце, вып’ем! – п’яна зашаптаў Свенсану на самае вуха канферансье. – Ведаеце, як прыемна сустрэць тут, сярод усёй гэтай набрыдзі па-сапраўднаму інтэлегентнага чалавека, ды яшчэ супрацоўніка ФІРМЫ! Мы ж з вамі калегі, ці не так?

На фірменным кіцелі Свенсана не было аніякіх знакаў адрознення, і, тым не менш, сам гэты кіцель яскрава сведчыў аб тым, што ягоны ўладальнік мае даволі высокае службовае становішча ў ФІРМЕ. І як смее гэты дробны служачы, просты наглядчык бардэля,так, запанібрацкі звяртацца да загадчыка аддзялення!

Тут Свенсан успомніў, што зараз ён ужо не загадчык аддзялення, а здраднік і нават крымінальны злачынец, які хаваецца ад пакарання. І тое, што канферансье так нахабна з ім размаўляе, яшчэ раз падцвярджае той несумненны факт, што гэты тып штосьці такое падазрае...

А, магчыма, і не падазрае, а дакладна ўжо ведае, хто ж такі Свенсан на самой справе?

І, гэтак жа магчыма, што назіральніку і сапраўды проста захацелася выпіць з ім…

Свенсан кінуў непрыкметны погляд у бок уваходных дзвярэй. Там, акрамя Кардзі, таўкліся яшчэ некалькі фермераў, якія зноў спрабавалі вывесці яго на свежае паветра. Пакуль без асаблівага поспеху...

-Дарэчы, а па якой справе вы да гаспадара? – спытаўся раптам канферансье яшчэ больш п’яным голасам, па-змоўніцку падмігваючы пры гэтым Свенсану. – Ці, можа, вы проста ягоны сябар?

- Сябар, - сказаў Свенсан. – І па справе.

- Па якой?

У гэты час да іх, хістаючыся, наблізіўся сам гаспадар,і сэрца Свенсана адразуж трывожна застукала. Якую прыдумаць прычыну свайго прыходу сюды… такую,каб не выклікаць новых падазрэнняў?

Але нічога прыдумляць не прыйшлося. Пакуль, ва ўсялякім разе…

- За стол! – загадаў гаспадар. –Усе! Давайце, давайце!

Фермеры, якія стаялі каля дзвярэй, паслухмяна рушылі да стала. Свенсану нічога не заставалася, як пайсці ўслед за імі.

Цяпер арфісткі выконвалі нейкую вясёлую музычную кампазіцыю. Праўда, як і раней, на гэтую іх музыку ніхто не звяртаў аніякай увагі… дзвеарфы зноў сіратліва ляжалі без справы ў чаканні сваіх гаспадынь.

-Давайце, давайце! – кіраваў застоллем гаспадар. – Налівайце, у каго яшчэ не наліта! Па поўнай!

Свенсан выпіў поўны келіх моцнага, прыемнага на смак віна і зноў паглядзеў на арфістак. Нечаканая думка прыйшла раптам яму ў галаву.

- Налівайце, налівайце! - зноў кіраваў гаспадар. – А то вы ўсе нейкія занадта цвярозыя!

Свенсан узняўшыся і , прытворна хістаючыся, падыйшоў да жанчын. Ні адна з іх нават не паглядзела ў ягоны бок, але Свенсан разумеў, што той сёй з мужчын уважліва назірае за ім зараз. Таму трэба весці сябе, як мага больш натуральна. П’яны… што з яго ўзяць…

- Ідзі да мяне, прыгажунька!

Ухапіўшы за руку адну з жанчын, Свенсан пацягнуў яе да сябе. Адклаўшы арфу ўбок, жанчына паслухмяна ўстала.

- Куды б гэта пайсці, каб нам ніхто не перашкодзіў?

Свенсан гаварыў знарок гучна, гучней, чым патрабавалася. Пакуль што спрацоўвала… зараз яны выйдуць у суседні пакой, а там абавязкова павінна быць акно, і яно, акно гэтае, проста абавязана адчыняцца. У крайнім выпадку можна выбіць шкло… Ну а жанчыне ён загадае пачакаць крыху ў ложку, пакуль ён вернецца…

-Прама трымай! – пачуўся за спіной п’яны голас гаспадара. – Там пяць пакояў… выбірай любы…

- Які незаняты! – дадаў хтосьці з гасцей, і ўсе весела зарагаталі.

Абхапіўшы левай рукой гнуткі стан жанчыны, Свенсан павёў, дакладней, пацягнуў яе да дзвярэй.

- Стой!

Голас за спіной без сумнення належыў канферансье, і звяртаўся той зараз менавіта да яго…але Свенсан зрабіў выгляд, што нічога такога не пачуў. Ён толькі яшчэ шчыльней прыхінуўся да арфісткі.

- Стой, Свенсан! Буду страляць!

На гэты раз прыйшлося азірнуцца… і, азірнуўшыся, Свенсан убачыў у руцэ наглядчыка зброю. Невялікі кішэнны плазмер… такім нават борт кацера не праб’еш, але цела чалавека ён прабівае выдатна…

- Адпусці яе!

Канферансье, пэўна, вырашыў, што арфістка патрэбна зараз Свенсану для элементарнага прыкрыцця, хоць у таго і ў думках нават не было прыкрывацца жанчынай. Ён адразу ж адпусціў арфістку, але тая засталася стаяць побач, як бы чакаючы далейшых распараджэнняў…

-Адыйдзі ад яго! – загадаў наглядчык жанчыне, і толькі пасля гэтага арфісткапаслухмяна вярнулася на ранейшае месца. – А ты… - гэта адносілася ўжо да Свенсана, - узнімі ручкі! Ну!

Фермеры за сталом пакуль што нічога не разумелі, але, тым не менш, сітуацыя ім вельмі не спадабалася.

-Чаму гэта ён выцягнуў плазмер?! – абурана выкрыкнуў хтосьці з іх. – Скажы яму, Рык!

Гаспадар узняўся з-за стала і рушыў да канферансье.

- Ціха! – сказаў той, не зводзячы вачэй са Свенсана. – Не набліжайся!

Спыніўшыся, гаспадар нейкі час недаўменна пераводзіў погляд з наглядчыка на Свенсана і наадварот.

-Я нічога не разумею, - сказаў ён нечакана цвярозым голасам. – Мы заплацілі за гэтых жанчын, хіба не так?

-Так! – падцвердзіў канферансье, па-ранейшаму трымаючы Свенсана на прыцэле. – Вы заплацілі і можаце цяпер выкарыстоўваць іхаж да трэцяй гадзіны ночы.

-Дык чаму ж тады ты не даеш аднаму з маіх гасцей узяць сабе тую жанчыну, якая яму спадабалася! – пакрыўджана зароў гаспадар. – Я напішу на цябе скаргу!

- Пішы! – сказаў канферансье, нават не азірнуўшыся на гаспадара. – Але не перашкаджай мне зараз!

- Што?!

Госці зноў дружна загудзелі. Ясна, што зараз яны былі цалком на баку Свенсана.Праўда, падтрымка гэтая пакуль што абмяжоўвалася толькі п’янымі абуранымі выклікамі… але хтоведае, як будуць развівацца падзеі далей. Асабліва, калі гэтым абураным людзям крыху падыграць…

-Я нічога не разумею! – крыкнуў Свенсан, таксама прыкідваючыся абураным. – Нейкі дробны служка дазваляе сабе размахваць плазмерам у доме паважанага чалавека! Ён што, п’яны?

-Вядома ж п’яны! – падтрымаў Свенсана хтосьці з гасцей. – Гэй ты, там! – Апошнія словы адносіліся, вядома ж, ужо да наглядчыка. – Апусці сваю пукалку! Ты што, не чуеш?!

- Вось я яму зараз! – зароў Кардзі, марна спрабуючы выбрацца з-за стала. – Ён на майго сябра руку падняў!

- На твайго сябра?

Адсунуўшыся крыху назад, але так, каб не губляць з поля зроку Свенсана, канферансье кінуў хуткі погляд на нездаволеныятвары фермераў.

-Дык чый ён сябар? – запытаўся ён у іх гучным і нават вясёлым голасам. – Чый канкрэтна?

Ніхто яму нічога не адказаў. Фермеры моўчкі паглядвалі адзін на аднаго, чухалі ў патыліцах, саплі…потым усе як па камандзе, яны павярнуліся да гаспадара.

-Хто гэта, Рык? – няўпэўнена спытаўся хтосьці з гасцей. – Навошта ты яго сюдыпрывёў?

-Я? Прывёў? – здзіўлены гаспадар паглядзеў на Свенсана, так, нібыта штосьці ўспамінаючы, дакладней, спрабуючы штосьці ўспомніць. – Я нікога не прыводзіў! Гэта, пэўна, вы… хтосьці з вас…

-Вось бачыце! – канферансье пераможна ўсміхнуўся. – А цяпер я скажу, хто ён такі! Гэта Алаф Свенсан, былы супрацоўнік ФІРМЫ. Толькі зараз ён – крымінальны злачынец і вось ужо некалькі дзён знаходзіцца ва ўсепланетным вышуку!

Навіна гэтая не аказала таго ўздзеяння, на які, пэўна ж, разлічваў наглядчык, выдаючы выкрывальную сваю фразу. Магчыма, гэта адбылося таму, што ўсе прысутныя, акрамя канферансье і самога Свенсана, былі ўшчэнт п’янымі… а, хутчэй за ўсё, простым фермерам было глыбока напляваць на ўсе гэтыя вышукі, мясцовыя альбо ўсепланетныя. Зразумеўшы гэта, наглядчык паспешліва дадаў:

- Да вашага ведаму, за яго злаўленне абяцана ўзнагарода. І немалая.

- Колькі? – адразу ж, ажывіўшыся, спытаў гаспадар.

- Дзесяць тысяч аграталераў!

- Колькі, колькі?

Гаспадар зірнуў на гасцей, тыя ўжо ўзнімаліся з-за стала.

- Дзесяць тысяч! – паўтарыў наглядчык. – І я абяцаю вам палову гэтай сумы!

Свенсан абвёў поглядам гасцей і зразумеў, што зараз яны ўжо ні на яго баку, як гэта не прыкра. Нават Кардзі, які так заўзята абдымаў яго зусім нядаўна, бачыў перад сабой не канкрэтнага чалавека, не злачынца нават, а толькіпэўную суму грошаў…

-Не верце яму, - сказаў Свенсан, робячы непрыкметны крок у бок унутраных дзвярэй. – Па-першае, ніякі я не злачынец… ён мяне з кімсьці зблытаў! Па-другое… - кажучы гэта, Свенсан змог зрабіць яшчэ адзін крок у патрэбным накірунку. – Па-другое, калі б гэта было і так, ён вам усё роўна ні агрыка не даў бы! Так што…

- Адыйдзі ад дзвярэй! – нервова крыкнуў наглядчык, ускідваючы плазмер. – Ну!

Прыйшлося падпарадкавацца.

-Далей! – крыкнуў наглядчык, сам займаючы месца Свенсана якраз насупраць дзвярэй. – Вось так! А цяпер хлопцы, звяжыце яго!

- А вось і я!

За спіной наглядчыка шырока расчыніліся дзверы і адтуль, не выйшаў нават, а, хутчэй, выскачыў з п’яным рогатам адзін з гасцей. Наглядчыка штурханула дзвярыма наперад, ды й так, што ён з цяжкасцю ўтрымаўся на нагах… а Свенсан, выкарыстаўшы гэтую ўяўнуюпрамашку галоўнага свайго праціўніка, кінуўся прама на яго.

Ад моцнага ўдару ў сківіцу, канферансье пахіснуўся. Наступны ўдар Свенсана прыйшоўся яму ў жывот. Войкнуўшы, наглядчык зваліўся на падлогу, а Свенсан з плазмерам у руцэ пачаў павольна адыходзіць да бліжэйшай сцяны. Праўда, наблізіцца да самай сцяны яму так і не ўдалося…перашкаджалі жанчыны-арфісткі, якія, нягледзячы на ўвесь гэты гармідар, працягвалі спраўна граць мелодыю за мелодыяй…

-Што вы спыніліся?! – закрычаў канферансье, спрытна адпаўзаючы як мага далей ад Свенсана. Аказаўшыся за спінамі фермераў, ён, нарэшце, змог узняцца на ногі, асцярожна пакратаў пальцамі сківіцу, потым са злосцювыплюнуў штосьці на падлогу. – Ты мне зуб выбіў, гад!

- Наступны раз я іх табе ўсе выб’ю! – паабяцаў Свенсан.

Нічога на гэта не адказаўшы, канферансьезноў звярнуўся да фермераў.

- Хапайце яго! Я вам абяцаю семьдзесят пяць працэнтаў ад усёй сумы!

- Ага, хапайце! – нервова агрызнуўся хтосьці з фермераў. – Калі ў яго плазмер…

-Дурні! – Наглядчыка аж калаціла ад злосці. – Гэта ж імянны плазмер! Чулі пра такі? Ён рэагуе толькі на мае адбіткі пальцаў!

- І што?

- А тое, што ніхто іншы з яго стрэліць не можа!

Невядома, як фермеры… але сам Свенсан пра такія плазмеры чуў. Канферансье мог блефаваць, а мог і казаць праўду. У апошнім выпадку становішча Свенсана было не з зайздросных…

Але фермеры пакуль што нападаць не збіраліся. Магчыма таму, што не ведалі пра імянныя плазмеры.

-Ідзі тады сам першым! – прабурчаў Рык. – Адбяры ў яго плазмер, калі ён усё роўна не стрэліць!

-Ага! – агрызнуўся канферансье, у які ўжо раз кратаючы рукой сківіцу. – Адбяры, як жа…

Хтосьці з фермераў, ухапіўшы са стала парожні бутэль, шпульнуўяго праз увесь пакой у Свенсана. Ён цэліўся таму ў галаву, але не патрапіў. Бразнуўшыся аб сцяну, бутэль адскочыў і рыкашэтам ударыў у патыліцу адной з жанчын.

Напэўна, ёй было даволі балюча пры гэтым, але жанчына толькі тарганула галавой, не перастаўшы граць. Яе суседкі таксама вялі сябе так, нібыта нічога асаблівага вакол іх не адбываецца, нават калі другі бутэль са свістам прарэзаў паветра і таксама ўрэзаўся ў сцяну, нікога пры гэтым, праўда, не зачапіўшы…

-Не кідаць! – адчайна залемантаваў канферансье, размахваючы рукамі. – Вы ж мне ўвесь тавар сапсуеце!

Ён змоўк, паглядзеў на жанчын, на Свенсана, які стаяў з плазмерам перад імі… нейкая новая думка прыйшла раптам ў галаву наглядчыку...ён нават усміхнуўся гэтай сваёй думцы…

-Хапайце яго! – скіраваў ён, звяртаючыся не да фермераў ужо, а да жанчын за спіной Свенсана. – Ну!

Свенсан занадта позна зразумеў сваю памылку.

Дзінькнулі жалобна арфы, падаючы на падлогу. Жанчыны, выконваючы загад непасрэднага свайгогаспадара, кінуліся ўсе разам на былога космадэсантніка…

Магчыма, прымяніўшы супраць арфістак некаторыя, вядомыя яму прыёмы рукапашнага бою, Свенсанзмог бы ў адно кароткае імгненне вызваліўся з учэпістых іх рук.. Але некалькі жанчын пры гэтым сур’ёзна пацярпелі б ці нават загінулі…таму Свенсан паспрабаваў проста адштурхнуць іх ад сябе, што яму, вядома ж, зрабіць хутка не ўдалося. У гэты момант падаспелі фермеры і ўсёй масай сваёй наваліліся на Свенсана, заваліўшы яго на падлогу…

Свенсан адчуў раптам, як з рук ягоных вырываюць плазмер. Потымяго зноў паставілі на ногі, прычым за кожную руку трымалася не менш трох чалавек. Канферансье, размахваючы плазмерам, задаволена ўсміхаўся шчарбатым ротам.

-Патрымайце яго так, хлопцы! – папрасіў ён фермераў, падыходзячы бліжэй і перакладаючы плазмер у левую руку. – Гэта табе за мой зуб, зараза!

Ён размахнуўся і ўдарыў Свенсана кулаком у сківіцу. І хоць удар гэты аказаўся даволі слабым і няўдалы…і, напэўна, кулаку наглядчыка было пры гэтым куды больш балюча, чым сківіцы Свенсана, але фермеры раптам абурана загудзелі, тым больш, што канферансье, зноў вярнуўшы плазмер у правую руку, замахнуўся ўжо ім…

Кардзі схапіў канферансье за каўнер і адпіхнуў яго ўбок, перш чым той змог ударыць Свенсана рукаяткай плазмера. Наглядчык, раззлаваны такімі зневажальнымі адносінамі да сваёй уласнай асобы, наставіў, было, плазмер на фермера, але адразу ж, апамятаўшыся, зноў апусціў зброю.

-Нічога! - сказаў ён, крыва ўсміхаючыся. – Мы з ім потым паразмаўляем! А зараз проста звяжыце яго!

- Гэта можна! – сказаў прыміральна Рык і чамусьці свіснуў.

У пакой убегла жанчына, якая першай сустрэла Свенсана каля ўваходу. Адразу ж спыніўшыся, яна са спалохам паглядзела на свайго гаспадара.

- Прынясі ліпучак, - загадаў той. – Цісетку! І хутчэй паварочвайся, а не тое я цябе…

Жанчына выбегла, а Свенсан зразумеў, што калі ён жадае вызваліцца, то зрабіць гэта трэба неадкладна. Бо з ліпучак не вызвалішся самастойна, іх можна толькі перарэзаць, а сетку нават перарэзаць няпроста…

Тое, што Свенсан пакуль што стаяў спакойна і нават не спрабаваў вырвацца, крыхусупакоіла разгарачаных ягоных вартаўнікоў і, што самае галоўнае, аслабіла іх пільнасць. Таму зараз яны трымалі свайго палонніка не так моцна, як спачатку… і, выкарыстаўшы гэта, Свенсан нечакана напружыўся, ірвануўся… яшчэ імгненне – і вось ён ужо зноў на свабодзе!

Праўда, без плазмера…

- Хапайце яго! – завіскатаў канферансье, спалохана махаючы перад сабой плазмерам…але фермеры і без гэтага ягонага загаду кінуліся на Свенсана. Кінуліся ўсе разам, піхаючыся і перашкаджаючы адзін аднаму…

Першага і другога з нападаючых Свенсан проста збіў з ног трапнымі ўдарамі кулака. Яшчэ адного ўдарыў нагой у жывот, і той, склаўшыся амаль удвая, ціха асеў на падлогу…

Хтосьці з фермераў, скокнуўшы на Свенсана ззаду, паспрабаваў абхапіць яго аберуч за шыю, але зрабіў гэта так няўдала, што былому космадэсантніку не склала вялікай цяжкасці правесці контрпрыём. Цяжка бразнуўшыся на падлогу, фермер пакаціўся прама пад ногі сваім сабутэльнікам, збіўшы пры гэтым яшчэ двух з іх…

Пасля гэтага наступіла штосьці накшталт перадышкі. Фермеры, цяжка дыхаючы, абступілі Свенсана з усіх магчымых бакоў…праўда, зноў нападаць на яго пакуль што ніхто не спяшаўся. Дзесьці за іх спінамі бегаў і хваляваўся нізкарослы канферансье, але наперад і ён яўна не імкнуўся. Потым у пакоі зноў з’явілася рабочая жонка Рыка, і ў руках у яе былі…

Тое, што прынесла зараз жанчына, не было простай ліпучай лентай. Гэта была лоўчая паляўнічая сетка, якую час ад часу прымянялі фермеры, як для палявання, так і для аховы садоў і агародаў ад розных шкодных жывёл. Хутка і спрактыкавана фермеры пачалі разварочваць сетку вакол Свенсана…і тады ён, разумеючы, што ўсё скончана, сам кінуўся наперад…

І зноў нейкі час у пакоі кіпеў жорсткі, напружаны бой. Свенсан біў, сам атрымліваў удары ў адказ, зноў біў… і хоць наносіў ён удараў у шмат разоў больш, чым атрымліваў сам, гэта нічога ўжо не вырашала. Усё вырашала колькасная перавага праціўнікаў, а яна тут была шматразовай…

Вось нейчы вялізны кулак вылецеў, здавалася, ніадкуль і з хрустам ударыў Свенсана прама ў пераноссе. Кроў не пацякла нават… яна, літаральна, лінула з носа… а ў гэты самы момант Свенсан атрымаў яшчэ і мацнейшы ўдар чымсьці цяжкім у патыліцу.

Ён упаў і адразу ж зверху на яго накінулі сетку, закруцілі яе як мага мацней і, абступіўшы Свенсана, пачалі біць яго нагамі.

Нейкі час фермеры, змяняючы адзін аднаго, білі Свенсана, білі са злосцю і нават нейкай своеасаблівай асалодай…і, хутчэй за ўсё, разгарачаныя спіртным і гарачкай бойкі, яны б забілі яго да смерці, але нечакана ўмяшаўся канферансье. Міласэрднасць, хутчэй за ўсё, тут была ні пры чым…проста ў наглядчыка меліся сваематывы захаваць палонніку жыццё …

-Стойце, хопіць! – закрычаў ён, марна спрабуючы адцягнуць увайшоўшых у раж фермераў ад нерухомага цела былога космадэсантніка. – Лепш звяжыце яго яшчэ мацней!

Свенсана скруцілі так, што ён не мог нават варухнуцца. Было балюча нават зараз, а што будзе потым, калі лоўчая сетка пачне паступова сціскацца. Яна проста задушыць сваю ахвяру… што ж, магчыма, гэта і будзе найлепшым варыянтам у дадзеным канкрэтным выпадку…

Усё гэта так, толькі вось што стане тады з Ізідай, якая засталася адна на самым ускрайку кукурузнага поля ў даволі ненадзейным сховішчы. І зараз яна зусім бездапаможная… да таго ж у любы момант яе могуць выявіць там…

-Нясіце яго ў кацер! – радасна кіраваў канферансье. – А вы… - гэта ўжо датычыла жанчын… -таксама збірайцеся! Зараз адпраўляемся! Чакайце, ды вы ж не ўсе! Дзе яшчэ адна?

-Яна там,з Адамам, - падаў голас хтосьці з фермераў. – А што гэта вы збіраецеся рабіць?

-Мы ад’язжаем, - патлумачыў канферансье. – Хто-небудзь паклічце сюды гэтага вашага Адама…

- Э, не!

Рык, распіхваючы гасцей, рашуча выбраўся наперад.

-Мы заказалі гэтых жанчын на дванаццаць гадзін, хіба не так?! – спытаўся ён у канферансье. – А пакуль і шасці гадзін яшчэ не прайшло!

Астатнія фермеры дружна загулі ў знак згоды.

-Ану, расхоплівай жанчын! – скіраваў Рык. – Каму якая больш падабаецца! І за стол усе разам!

- Чакайце, гэтага нельга!

Але яго ўжо ніхто не слухаў.

- Жонка, віна! – роў Рык, грукаючы кулаком па стале. – І як мага больш!

- Вы ж ім толькі шмат не налівайце! – марна надрываўся наглядчык. – Ім нельга шмат!

-Можна! Сёння ўсё можна! – Рык усё стукаў і стукаў па стале пудовым кулаком, ды так, што нават талеркі падскоквалі. – Мы яго затрымалі, так?

- Так, затрымалі! Крымінальны злачынец… а мы яго…

- За гэта трэба выпіць?

- Чакайце, а ўзнагарода? – успомніў раптам хтосьці. – Нам семьдзесят пяць працэнтаў!

- Пяцьдзесят! – піскнуў наглядчык, але яго па-ранейшаму ніхто не слухаў.

- Семьдзесят пяць працэнтаў ад дзесяці тысяч – гэта… колькі ж гэта будзе?

- Многа будзе! На ўсіх хопіць!

- А чаму семьдзесят пяць! Хіба гэты недамерак нам хоць чымсьцідапамог?

-Правільна, мы самі яго схапілі! Значыцца, нам - усе сто! Мы самі яго адвязем куды трэба!

-Чакайце, мы ж не так дамаўляліся! – спрабаваў засяродзіць на сябе ўвагу наглядчык, і зноў без усялякага выніку.

- Жанчыны… дзе жанчыны! Давай іх да нас!

– І сцягніце з іх гэтыя хламіды, яны толькі выгляд псуюць! Жанчына павінна быць без нічога, правільна?!

-Не трэба, вы параздзіраеце на іх адзенне!- адчайна закрычаў наглядчык. – Адзенне… яно ж грошы каштуе!

- Адзенне? Ды хіба ж гэта адзенне!

- І што нам грошы? У нас дзесяць тысяч, правільна?!

- Не дзесяць, а пяць! Мы ж з вамі дамовіліся!

- Ды пайшоў бы ты са сваёй дамовай!

- А ў мяне ідэя! Няхай жанчыны самі распранаюцца!

- Правільна, няхай самі! І пад музыку каб… Чаму не грае музыка?

- Дык вы ж самі пажадалі, каб яны з вамі… за сталы…

- Хай граюць! Распранаюцца і граюць! А мы пакуль будзем піць…

- І ім нальем! Так?

- Нальем, не шкада! Хай толькі хутчэй распранаюцца!

- А вось і наш Адам! Адам, як ты?

- Ідзі да стала, Адам! Выпі са мной!

- Адам, выпі з Кардзі! Ён жадае з табой памірыцца!

- Адам, у што гэта ты апрануў сваю жанчыну? Навошта?

- Сапраўды, Адам… Мы тут іх распранаем, а ты – наадварот? Чаму яна - не як усе?

- Правільна! Няхай зноў распранаецца!

- І танцуе! Яна ж так прыгожа танцуе!

- Ды не налівайце ж вы ім так шмат, прашу вас!

І тут Свенсан згубіў прытомнасць. Неяк рэзка і адразу… так, нібыта паляцеў раптам кудысці ўніз, у чорную халодную бездань…

* * *

Ачуняў Свенсан ад болю. Боль быў ва ўсім целе, пякучы, невыносны, і, успомніўшы ўсё, што адбылося перад гэтым, Свенсан зразумеў, што боль гэты прычыняе яму лоўчая сетка. Якраз зараз яна і пачала паступова сціскацца…

Расплюшчыўшы вочы, Свенсан не адразу і ўцяміў, дзе ж ён зараз знаходзіцца. Вакол было цёмна, але збоку, праз вузкую шчыліну ў дзвярах прасочвалася крыху святла. Таму тое сёе вакол можна было разглядзець.

Ён ляжыў на падлозе, ля самай сцяны, а насупраць, ля другой сцяны стаяла невысокаяканапа, на якой хтосьці зараз п’яна соп і варочаўся. Наогул, пакойчык і сам па сабе быў даволі невялікім.Апрач канапы, у ім не мелася больш аніякай мэблі…калі не лічыць за мэблю маленькую тумбу з нейкім цёмным скруткам зверху. Хутчэй за ўсё, гэта было адзенне таго, хто так грузна і п’яна варочаўся зараз на канапе.

Вочы Свенсана крыху прызвычаіліся да цемры, ды і боль як быццам часова адступіў кудысьці, стаўшы зараз не такім моцным і пякучым …таму Свенсан змог разглядзець, што на канапе ляжаць і валтузяцца двое. Хтосьці з гасцей Рыка (у цемры Свенсан так і не змог яго распазнаць) спрабаваў там авалодаць жанчынай-арфісткай, але пакуль што анічога, здаецца, у яго не атрымлівалася. Потым Свенсану стала не да гэтых двух, боль зноў вярнуўся, ды й такі моцны, што Свенсан, як не стрымліваўся, усё ж не змог утрымацца ад стогну…

-Хто тут? – уздымаючы галаву ад ложка, трывожным шэптам спытаў фермер, цяжка, з прысвістам дыхаючы. Потым ён змог разглядзець Свенсана на падлозе і дадаў, ужо больш спакойным тонам: . – А, гэта ты?!

-Паслухай! - праз сціснутыя зубы прагаварыў Свенсан, марна спрабуючы ўстрымацца, каб не застагнаць зноў. – Дапамажы, а?!

- Нельга! – буркнуў фермер , і Свенсан яго, нарэшце, пазнаў. Гэта быў ні хто іншы, як Кардзі. – Каб ты зноў мне кулаком па вуху!

- Прабач!

Боль стаў ужо такім нясцерпным, што Свенсан, не вытрымаўшы, зноў застагнаў.

- Слухай, Кардзі!

- Ну,што табе яшчэ?

–Скажы, каб крыху аслабілі сетку! Здохну… кукіш вам тады будзе, а не ўзнагарода!

Нейкі час Кардзі маўчаў, нібыта абдумваючы сітуацыю. Жанчына пад ім слаба заварушылася.

-Ляжы! – рыкнуў на яефермер, потым, зноў павярнуўшы галаву ў бок Свенсана, прабурчэў праз зубы: – Мне твая ўзнагарода да аднаго месца! Зразумеў?

Ён зноў наваліўся на жанчыну… але раптам брудна вылаяўся і з усяго размаху ўдарыў яе па шчацэ.

- Ляжыць, як бервяно! А ну, пайшла адсюль, дрэнь!

Тонкая жаночая фігурка нячутна выслізнула ў дзверы, Кардзі, згробшы сваё адзенне, панура падаўся следам за ёй.

-Што, зноў не атрымалася? – з нейкім помслівым зларадствам кінуў яму ў спіну Свенсан.

Але Кардзі, ці то не пачуў яго, ці то зрабіў выгляд, што не пачуў. Ва ўсялякім разе ён нават не азірнуўся. Проста выйшаў з пакоя і шчыльны прычыніў за сабой дзверы, так шчыльна, што нават вузкая палоска святла знікла…

А лоўчая сетка ўсё сціскала і сціскала Свенсана ў смяротных сваіх абдоймах. Ён ужо не адчуваў ні рук, ні ног… галаву ягоную завярнула ўбок так, што, здавалася, яшчэ крыху і не вытрымаюць шыйныя пазванкі. Свенсан зноў застагнаў, спачатку ціха, а потым і ў поўны голас.Ён разумеў, што можа памерці… і ён жадаў зараз памерці ці хаця бстраціць прытомнасць… толькі б пазбавіцца ад жудаснага гэтага болю. Свенсан разумеў цяпер, чаму ад моцнага болю людзі вар’яцеюць… ён сам быў зараз на мяжы вар’яцтва… і, то правальваючыся ў нейкае выратавальнаепаўзабыццё, то зноў вяртаючыся ў жудасную рэчаіснасць, Свенсан адчуваў, што паступова страчвае розум, што яшчэ крыху і ён страціць яго канчаткова…

А потым боль некуды знік, саступіўшы месца прыемнай прахалодзе ва ўсім целе. І Свенсан зноў адчуў рукі і нават змог крыху паварушыць пальцамі.

Можа, сетку з яго ўсё ж знялі?

Свенсан паспрабаваў прыўзняцца і зразумеў, што лоўчая сетка па-ранейшаму моцна трымае яго. Але чаму тады няма болю?

- Ну, як ты?

Расплюшчыўшы вочы. Свенсан нейкі час моўчкі глядзеў на чалавека, які над ім схіліўся.

-Ты – Адам? – ціха, аднымі вуснамі прашаптаў ён, пазнаўшы, нарэшце, маладога фермера. – Што ты тут робіш?

- Табе дапамагаю.

-Дапамагаеш? – Свенсан зноў заплюшчыў вочы, паляжаў так крыху, чакаючы нязбежнага вяртання болю, аде боль так і не вярнуўся. – Ты можаш зняць сетку?

-Я спрабаваў, - неяк вінавата адазваўся малады фермер. – Але ж для гэтага патрэбна спецыяльнае прыстасаванне, а я яго нідзе пакуль не знайшоў…

Пачуліся яшчэ нечыя асцярожныя крокі. Свенсан зноў расплюшчыў вочы і ўбачыў побач з Адамам жанчыну. На ёй была чамусьці не белая хламіда арфісткі, а нейкая доўгая і шырокая мужчынская кашуля… у руцэ жанчына трымала вядро. Потым яна крыху нахіліла вядро і Свенсан раптам адчуў, як на ягонае змучанае цела тонкім прыемным струменьчыкам ліецца вада…

-Не ўсю адразу, Ева, - сказаў Адам ціха. – Вось так, паступова… І каб на ўсяго хапіла…

Толькі цяпер Свенсан зразумеў, чаму знік боль. Сетка сцягваецца, калі высыхае, а зараз яна больш чым вільготная. Праўда, вызваліцца нават з вільготнай сеткі ўсё роўна немагчыма без спецыяльнага прыстасавання…

-Прынясі яшчэ вады, Ева, - сказаў Адам. – Толькі асцярожна… глядзі, каб цябе не заўважылі.

Жанчына ўзяла парожняе вядро і моўчкі накіравалася да дзвярэй.

- Калі ўсё ж заўважаць, скажы, што гэта для мяне! – крыкнуў ёй услед малады фермер. – Каб астыць адлюбоўных баталій!

- Чаму ты называеш яе Евай? – спытаў Свенсан. – Хіба гэта яе імя?

- Не ведаю! – фермер паціснуў плячамі. – Я – Адам… ну а яна… няхай яна тады будзе Евай.А што, гучыць? Слухай, -прашаптаў ён, амаль ушчыльную прысунуўшыся да твару Свенсана, - яны дазволяць мне ўзяць яе сабе? За грошы, зразумела… Як лічыш, яны мне яе прададуць?

Свенсан нічога не адказаў.

-Сапраўды, што гэта я… - прамовіў Адам амаль вінавата. – У цябе столькі сваіхпраблем, а я…Ты выбачай, што нічым не змог пакуль табе дапамагчы. Толькі зрабіць так, каб не балела…

- Гэта не так і мала, - сказаў Свенсан. – Дзякуй!

-Няма за што! Я потым яшчэ схажу, пашукаю… Павінна ж яно быць у доме, гэтае прыстасаваннее!

Свенсан нічога не адказаў, і нейкі час яны абодвы маўчалі. Потым вярнулася Ева з вадой, і таксама далучылася да агульнага маўчання. І маўчанне гэтае доўжылася даволі працяглы тэрмін… толькі часам даносіліся праз няшчыльна зачыненыя дзверы п’яныя выкрыкі і рогат.

- Колькі часу? – спытаўся Свенсан у Адама.

-Каля дванаццаці ўжо… - машынальна прагаварыў той. – Што, зноў пачынае балець?

-Ды не, пакуль… - Свенсан уважліва паглядзеў у твар свайго субяседніка… дакладней, паспрабаваў паглядзець, бо цемра навокал была занадта густой. – Скажы, а навошта ты мне, наогул,дапамагаеш?

Адам адказаў не адразу, дакладней, зусім нават не адказаў. Замест гэтага ён падыйшоў да той сцяны, дзе па ўсёй логіцы павінна было мецца акно, штосьці пачаў рабіць там. І вось ужо штора, з-за наяўнасці якой у пакоі і панавала ўвесь гэты час амаль поўная цемра, павольна папаўзла ўверх.

І адразу ж увесь пакой заліло начным святлом месяцаў: блакітнага і двухчырвоных. Блакітны месяц быў самым вялікім, ягонае святло ў начным небе відавочнапераважала. А яшчэ ўсе тры месяцы ў начным небе нібыта міргалі… не самі па сабе, зразумела, проста такі эфект давалі нейкія спецыфічныя асаблівасці мясцовай атмасферы. Таму цесны і тёмны пакойчык гэты адразу ж чароўна ператварыўся, па сценах павольна папаўзлі знізу ўверх прыгожыя рознакаляровыя гамы: блакітныя, зялёныя, чырванаватыя…

Свенсану заўжды падабалася мясцовая ноч. Часта ён спецыяльна выходзіў у паўночны час з дому, садзіўся на лаўку каля ўваходу і доўгімі гадзінамі глядзеў у гэтае рознакаляровае начное неба, у якім ніколі не бачна было зорак. Ён сядзеў, закінуўшы галаву, і моўчкі любаваўся цудоўнымі каляровымі пералівамі на небасхіле… яны нагадвалі яму паўночнае ззянне, да якога Свенсан так прывыку дзяцінстве, на сваёй роднай планеце, Амега-3. Яшчэ яму ў гэты час заўсёды прыходзіла ў галаву прыкрая і даволі недарэчная думка аб тым, што гэтую планету ні ў якім разе нельга было рабіць тыпова фермерскай. Куды лепш, каб яна стала планетай-курортам, планетай для турызму для ўсіх жадаючых… адно гэтае неба чаго вартае. І, моўчкі ўглядваючыся ў начное неба Аграполіса, так непадобнае на неба аніводнай з іншых планет, якія ён хоць калі пабачыў, Свенсан пачынаў моўчкі фантазіраваць… і не апошняе месца ў гэтых ягоных фантазіях адводзілася той незвычайнай жанчыне, з якой Свенсан, яшчэ ў бытнасць сваю космадэсантнікам, правёў непаўторныя два тыдні…

Але зараз Свенсану было зусім не да гэтых сваіх фантазій, і не да начной прыгажосці таксама. Ён ляжаў на падлозе, не маючы магчымасці нават паварушыцца… ляжаў і цешыўся часовай адсутнасцю болю ва ўсім целе, і стараўся не думаць аб тым, што ж яго чакае ў недалёкім будучым. Адначасова з гэтым, Свенсанмоўчкі назіраў, як гэты юнак Адам падыйшоў да канапы, моўчкі на яе апусціўся. Жанчына, якую ён так самаўпэўнена назваў Евай, адразу ж падыйшла і села побач з ім, нясмела прытуліўшыся да мужчынскагапляча.

Абняўшы яе адной рукой Адам адразу ж пацалаваў Еву ў вусны, жанчына таксама адказала яму доўгім трапяткім пацалункам. Адчуваючы сябе даволі няёмка, Свенсан паспрабаваю адвярнуцца ад гэтых двух, што яму, вядома ж, так і не ўдалося…

- Я ведаю тваю гісторыю, - нечакана прагаварыўАдам. – Па навінах учора пра цябе зноўперадавалі…

-І што з гэтага? – спытаўся Свенсан. – Па ўсіх законах Аграполісая – злачынец і здраднік, хіба не так?

-Не так! – з гарачнасцю прагаварыў малады фермер. – Ніякі ты не здраднік!

- А як наконт злачынца? – спытаўся Мвенсан.

- І не злачынец! Гэта яны ўсе злачынцы, калі дазваляюць сабе такое!

Адам змоўк, з нейкім унутраным болем паглядзеў на жанчыну побач з сабой, зноў пяшчотна пацалаваў яе ў вусны.

-Табе б было са мной добра, Ева! –прашаптаў ён. – Вельмі добра! Шкада толькі, што…

Не дагаварыўшы, Адам змоўк.

- Што гэта? – прагаварыў ён, прыслухоўваючыся. – Зноў бойка?

Свенсан таксама прыслухаўся. Сапраўды, замест рогату і п’яных выкрыкаў, да іх данёсся раптам нейкі металічны бразгат, звон разбітага посуду, устрывожаныя мужчынскія ўскрыкі і лаянка … потым чуйнае вуха Свенсана ўлавіла характэрны воплеск плазмера…

-З глузду яны там з’ехалі, ці што? –Адам ускочыў з ложка і накіраваўся да дзвярэй. – Я зараз высветлю, што там такое. А ты, Ева, пабудзь пакуль тут. Магчыма, трэба будзе зноў вадой паліваць, так што...

У гэты час дзверы пакойчыка самі шырока расчыніліся і нейчая цёмная, непраўдападобнашырокая чалавечая фігура з’явілася раптам у асветленай дзвярной выемцы. Кароткі, амаль няўлоўны для вока ўзмах рукі… і Адам нібы падкошаны ўпаў на падлогу. Шырокая фігура зрабіла яшчэ адзін крок… потым у пакоі асляпляльна ўспыхнула святло… і Свенсан зразумеў, што перад ім жанчына ў дэсантным скафандры, але без шлема…

У першае імгненне яму здалося, што гэта Ізіда. Але ж яна ў коме… няўжо за гэтыя некалькі гадзін яе стан паспеў так палепшыцца?

І тут Свенсан зразумеў, што перад ім не Ізіда. Гэта была…

- Ты?! – не верачы сваім вачам, прашаптаў Свенсан. – Жывая?!

Нічога яму не адказаўшы, жанчына падыйшла да Свенсана ўшчыльную, нахілілася… і праз адно кароткае імгненне той зразумеў, што лоўчай сеткі на ім ужо няма…

Цудоўная рэч, гэты дэсантны скафандр! Якое мноства самых разнастайных прыстасаванняў у яго ўманціраванае!

- Як ты? – спыталася жанчына, дапамагаючы Свенсану ўстаць на ногі. – Ісці можаш?

Не адказваючы, Свенсан толькі моўчкі кіўнуў галавой, уважліва азіраючыся па баках.

Фермер Адам нерухома ляжаў на падлозе каля ўваходу. Арфістка з “вясёлага дому”, якую ён назваў Евай, спалохана забілася ў куток і з жахам глядзела цяпер адтуль на жанчыну ў дэсантным скафандры.

-Усё ў парадку! – нечакана мяккім голасам прагаварыла жанчына, падыходзячы да Евы і нахіляючыся над ёй. – Я – Ірума, прынцэса “дзікіх кошак”. Спадзяюся, мы станем сяброўкамі!

“Ірума! – падумалася Свенсану. – Дык вось якое яе сапраўднае імя! Ірума! Прынцэса “дзікіх кошак”… “

-Я дам табе новае імя, замест згубленага!

- У мяне ўжо ёсць новае імя! – сказала арфістка ціха. - Я – Ева!

- Ева?

Уважліва і з нейкім нават здзіўленнем Ірума паглядзела на сваю субяседніцу.

-Ты хочаш стаць “дзікай кошкай”, Ева?

- Не ведаю!

Ева павольна ўзнялася з падлогі, падыйшла да нерухомага Адама, павольна апусцілася каля яго на калені.

- Адам! Ты жывы, Адам?

Нейкі час яна прагна ўглядвалася ў твар маладога фермеры, нібыта спрабуючы адшукаць там хоць якія прыкметы жыцця, потым з адчаем павярнулася да “дзікай кошкі”, якая стаяла побач і з халоднай абыякавасцю за ўсім назірала.

- Ты забіла яго, Ірума!

Яна так спакойна прагаварыла гэтае імя, якое пачула ўпершыню ў жыцці… а Свенсан, з нейкім недаўменнем нават, уцяміў, што яму вельмі не хочацца называць гэтую жанчыну Ірумай. Лепш ужо тады– прынцэсай…

-Называй мяне лепш прынцэсай, Ева, - сказала Ірума. –Ва ўсялякім разе, пакуль мы не пазнаёмімся бліжэй… Дамовіліся?

- Дамовіліся, - прашаптала Ева. – Навошта ты забіла яго, прынцэса?!

“І ўсё ж я буду называць яе проста Ірумай! – нечакана змяніў свой пункт гледжання Свенсан. – Прынцэса… яшчэ чаго не хапала!”

-Табе яго шкада? – абыякава, без усялякай нават цікаўнасці спыталася Ірума. – Шкадамужчыну?

Ева нічога не адказала, замест яе адказаў Свенсан.

-Гэты мужчына адносіўся да яе з вялікай пяшчотай і разуменнем… а яшчэ ён так жадаў дапамагчы мне…

- Я гэтага не ведала!

З той жа абыякавасцю Ірума паглядзела на нерухомае цела маладога фермера ля сваіх ног.

- Ён хутка ачуняе.А нам час рухацца. Ідзем!

Яна выйшла першай, і Свенсан паслухмяна рушыў следам.

У зале, дзе зусім нядаўна ішла вясёлая гулянка, зараз было пуста. Толькі жанчыны-арфісткі спалохана ціснуліся каля сцяны, спрабуючы хоць неяк нацягнуць на сябе тыя запэцканыя лахманы, якія засталіся зараз ад іх, некалі беласнежных хітонаў. Стол быў павалены набок, рэшткі розных страў валяліся па ўсёй падлозе. А ў адным месцы на падлозе мелася яшчэ івялікая чырвоная пляма, падазронна нагадваючая кроў…

- Дзе яны ўсе? – спытаўся Свенсан, адчуваючы раптам, як раптам перасохла ў роце, як нейкі цягучы непрыемны халадок паступова запаўняе грудзі. – Можа, табе не было неабходнасці забіваць іх усіх… яны ж ні ў чым асаблівым не вінаватыя…звычайныя фермеры…

У гэты час у пакоі з’явілася яшчэ адна жанчына, у якой Свенсан з цяжкасцю пазнаў рабочуюжонку Рыка. Яна нібыта стала маладзейшай гадоў на пятнаццаць… што ж так магло змяніць яе знешнасць усяго за некалькі гадзін?

Можа, тое, што яна ішла зараз, высока ўзняўшы галаву? Ці адсутнасць хоць нейкіх прыкмет страху і прыгнечанасці, якія раней ніколі не пакідалі яе твару?

У руках жонкі Рыка(былой жонкі Рыка?) меўся зараз вялікі скрутак разнастайнагамужчынскага адзення, які яна і вываліла на падлогу прама каля ног спалоханных арфістак.

- Адкідайце ўбок сваё рыззё! – зараз жа скіравала Ірума, падыходзячы да жанчын. – Апранайце пакуль што вось гэта! Яно будзе вам крыху велікаватым… але нічога, сыйдзе на першы час.

Узрадаваныя тым, што зноў ёсць хтосьці, хто будзе аддаваць ім загады і каму можна зноў падпарадкоўвацца, арфісткі пачалі хуценька разбіраць мужчынскае адзенне. А Свенсан зноў падыйшоў да Ірумы.

-Не ведаю, магчыма, у цябе і былі важкія прычыны, каб забіць іх усіх… - сказаў ён суха. – Але распранаць забітых… гэта ўжо…

Не паварочваючы нават галавы , жанчына проста зірнула на яго праз плячо. Спакойна і крыху насмешліва.

-Супакойся, я іх не забівала!

- Не забівала? – Свенсан перавёў недаўменны погляд на аголеных жанчын у кутку. – Ты хочаш сказаць, што гэта зрабілі яны?! Па твайму загаду?

- І яны нічога не рабілі!

Ірума нарэшце павярнулася да Свенсана. Нейкі час моўчкі глядзела на яго.

-Язачыніла іх у склепе. Там шмат віна, так што яны хутка суцешацца… – Яна памаўчала крыху і дадала, усё з той жа насмешкай у голасе: - Супраць таго, што я прымусіла іх крыху распрануцца, ты, спадзяюся, не будзеш пярэчыць?

-Не буду, - сказаў Свенсан, адчуваючы сябе чамусьці поўным ідыётам. – Тым больш, што гэта яны самі параздзіралі адзенне на жанчынах…

Потым погляд Свенсан нечакана ўпаў на крывавае пляма на падлозе, і ён зноў спахмурнеў.

Ірума, здаецца, перахапіла гэты ягоны позірк.

-Ну, так, аднаго з іх мне ўсё ж прыйшлося забіць! – паспешліва і з нейкай нават прыкрасцю ў голасе сказала яна. – Па-першае, ён першым пачаў страляць у мяне з плазмера, па-другое…

-Па-другое, ты хацела паказаць усім астатнім, што ні кропелькі не жартуеш? – закончыў за яе Свенсан.

-А што мне заставалася рабіць? – Ірума абыякава паціснула плячамі. – Спадзяюся, супраць аднаго забітага ты нічога не маеш супраць?

-Супраць аднаго не маю, - нечакана нават для сябе самога сказаў Свенсан. – Асабліва супраць гэтага!

-Вось бачыш! – Ірума раптам весела рассмяялася. – Тым больш, што распранаць гэтага недамерка мы не сталі, хоць ягонае адзенне ідэальна падыйшло б адной з гэтых няшчасных жанчын …

- Яны і сапраўды былі няшчасныя, - згадзіўся Свенсан. – А зараз ты хочаш зрабіць іх шчаслівымі, ці не так?

- Магчыма!

Ірума зноў павярнулася да арфістак, якія паспелі ўжо пераапрануцца ў занадта вялікае для іх мужчынскае адзенне, і, вядома ж, павінны былі выглядаць у гэтым адзенні крыху нават смешнавата…

Толькі смешнавата Свенсану не было… хутчэй,страшнавата... Бо ён зразумеў раптам, што перад ім знаходзяцца дзесяць новых “дзікіх кошак”.Патэнцыяльных, праўда… пакуль што гэтыя жанчыны і самі аб гэтым яшчэ не здагадваюцца…

Нават не дзесяць, а адзінаццаць, калі прылічыць сюды яшчэ і Еву…

Дарэчы, дзе ж яна?

Напэўна, Ірума падумала аб тым жа самым…

- Ева! – паклікала яна, адначасова ласкава і ўладарна. – Ты дзе, дзяўчынка?

- Я тут, прынцэса!

Еваз’явілася ў зале не адна. Яна падтрымлівала пад руку Адама, праўда, убачыўшы Іруму, неяк міжволі адсунулася ад яго.

-Ты куды, Ева? – спытаўся Адам устрывожана… тут ён заўважыў Іруму і адразу ж прыняў баксёрскую стойку. – Не падыходзь, папярэджваю!

Папярэджанне было залішнім, бо Ірума пакуль і не думала да яго падыходзіць. Праўда, яна з нейкай нават цікаўнасцю глядзела зараз на маладога фермера… але гэта была, хутчэй, цікаўнасць дзіцяці, якое ўбачыла перад сабой незнаёмую мошку…

-У склеп! – сказала раптам Ірума халодным уладарным тонам. – Да астатніх. Ці не, спачатку здыміадзенне! Верхняе…

-Што?! – не адразу зразумеў Адам. Потым усё ж зразумеў і аж пачырванеў, ці то ад злосці, ці то ад сораму. – Адзенне?! Як бы не так!

Не ўступаючы з маладым фермерам у палеміку, Ірума зрабіла крок наперад. У Свенсана неяк нядобра заныла ў грудзях, ён нават адвярнуўся… але ў гэты час жонка Рыка, сама таго не ведаючы, выратавала небараку Адама.

- Тут яшчэ засталося шмат адзення! – паспешліва прагаварыла яна. – Вось!

-Ну што ж… - Ірума паглядзела на Еву. – Ідзі, пераапраніся! А ты… - апошнія словы зноў прызначаліся Адаму, - марш у склеп! Ці табе дапамагчы?

- Папярэджваю! – малады фермер зноў выставіў перад сабой кулакі. – Я тры гады займаўся боксам! Я нават быў калісьці чэмпіёнам Аграполіса па боксу сярод юніораў у сваёйвагавой катэгорыі!

- Ты – ідыёт! І чэмпіён па ідыятызму Аграполіса ва ўсіх вагавых катэгорыях! – сказаў яму Свенсан стомлена. – Супраць “дзікай кошкі” ты і хвіліны не пратрымаешся!

- Яна – “дзікая кошка”?

Цяпер Адам глядзеў на Іруму са страхам і нейкай своеасаблівай павагай. Адчуўшы гэта, Ірума ледзь прыкметна ўсміхнулася. У гэты час Ева, якая паспела ўжо пераапрануцца ў мужчынскае адзенне, зноў падыйшла да Адама, спынілася побач з ім.

-Дазвольце яму застацца са мной, прынцэса? – ледзь чутна прагаварыла яна. – Хоць на нейкі час… - Яна змоўкла, павярнулася да Адама. – Што ж ты маўчыш, Адам?! Папрасі яе, чуеш!

- Дазвольце, прынцэса! – пачаў, было, Адам, але збіўся і таксама змоўк…

Нейкі час Ірума толькі моўчкі глядзела на іх. Потым павярнулася да Свенсана.

-Мы зараз пойдзем да транспартніка. Тут ёсць адзін вялікі… той, на якім сюды даставілі жанчын. Ты з намі?

- А што, у мяне ёсць нейкі выбар? – пытаннем на пытанне адказаў Свенсан.

-Выбар ёсць заўсёды! - сказала Ірума, не зводзячы вачэй са Свенсана. – Таму яшчэ раз пытаюся: ты з намі?

- Я з вамі, - сказаў Свенсан і чамусьці ўздыхнуў.

- Тады пайшлі!

Усе разам, яны выйшлі з дому ў двор…у чароўную рознакаляровую ноч Аграполіса. На пасадачнай пляцоўцы стаяла не менш дзесятка рознакаліберных транспарнікаў, але вялікім з іх быў толькі адзін… да яго і накіравалася зараз Ірума. Спыніўшыся каля кацера, пачала чакаць астатніх.

Былая рабочая жонка фермера Рыка падыйшла да транспартніка апошняй. Спынілася, з нейкай асаблівай увагай аглядзелася вакол. З-за дому да іх нечакана данеслася громападобнае рыканне галодных кароў…

-Хай цябе гэта зараз не хвалюе! – сказала жанчыне Ірума, абдымаючы яе за плечы. – Гэта ўжо не тваё жыццё!

- Яшчэ маё! – з нейкай тугой нават адазвалася жанчына і першай палезла ў кацер.

Упэўніўшыся, што ўсе занялі свае месцы, Ірума села на месца пілота, Свенсану паказала на крэсла побач.Яшчэ імгненне і кацер мякка ўзняўся ў паветра.

- Там Ізіда! – успомніў раптам Свенсан. – Я пакажу шлях!

- Я ведаю шлях, - сказала Ірума. – Я было там перад тым, як… як наведацца сюды…

-Яна ў коме, - Свенсан вінавата ўздыхнуў. – Разумееш, я некалькі разоў спрабаваў вывесці яе з гэтага стану, але…

-Ты ўсё зрабіў правільна! – Ірума ледзь прыкметна ўсміхнулася, плаўна павялічваючы скорасць кацера. – Ты зрабіў для яе ўсё, што мог… менавіта дзякуючы табе яна змагла застацца ў жывых! Дарэчы… вывесці яе з комы самастойна ты б усё роўна не змог, дапамогі табе чакаць не было адкуль…так што…

Яна змоўкла, не закончыўшы фразы.

- Што? – спытаў Свенсан.

- Ты б мог проста пакінуць яе і пайсці. Тым больш, што лічыў мяне загінуўшай…

-Як ты сама змагла застацца ў жывых? – Свенсан паспяшаўся змяніць тэму. – Я думаў, што ты… што цябе…

- Табе было б мяне шкада? – нечакана спыталася Ірума. – Толькі шчыра!

Свенсан нічога не адказаў. Ён працягваў маўчаць нават тады, калі кацер плаўна апусціўся каля кукурузнага поля.

-Пачакай нас тут, - сказала Ірума і, павярнуўшыся да жанчын, дадала: - Мне патрэбна дапамога. Ева… і яшчэ хто-небудзь…

- Можна мне? – нечакана сказаў Адам. – Я не падвяду, праўда!

- Не сумняваюся нават у гэтым!

Калі ў словах Ірумы і была нейкая доля іроніі, Свенсан яе так і не змог адчуць…

Пасля таго, як Адам з Евай прынеслі нерухомую Ізіду і ўладкавалі яе ў хваставой частцы кацера, Ірума зноў ўзняла машыну ў паветра.

- Куды мы зараз? – крыху запознена пацікавіўся Свенсан.

- На поўдзень!

Ірума ўзнімала кацер усё вышэй і вышэй, павялічыўшы пры гэтым скорасць да амальмаксімальнай. Яны несліся над начной планетай, а знізу, пад імі, павольна праплывалі такія знаёмыя Свенсану аграрныя пейзажы: маленькія, нібыта цацачныя, домікі фермераў, вялізныя, да самага небакраю, кукурузныя альбо баваўняныя палі, яблыневыя сады з вінаграднікамі… Адзін раз спрактыкаванае вока былога космадэсантніка заўважыла ўнізе, злева ад іх курса шматпавярховы будынак аднаго з аддзяленняў ФІРМЫ…

- На поўдзень, гэта значыцца – у джунглі? – спытаўся Свенсан.

Замест адказу Ірума толькі кіўнула галавой у знак згоды.

- І што мы будзем рабіць у джунглях?

- Паляваць!

Ірума раптам весела рассмяялася.

- А калі сур’ёзна!

-А калі сур’ёзна… - І сапраўды, стаўшы нечакана сур’ёзнай, Ірума павярнулася ў бок Свенсана. – Скажы, чаму ты пайшоў на гэтую ферму? Што табе там было трэба?

Свенсан адказаў не адразу. Нейкі час ён толькі пацягваў моўчкі разглядваць начную паверхню планеты...

- Разумееш, у фермераў часам бывае самае разнастайнае і самае нечаканае медыцынскае абсталяванне, - прагаварыў ён нарэшце. – Вось я і падумаў: а раптам там знойдзеццаапарат для вывядзення з каматознага стану! Цяпер я разумею ўсю недарэчнасць гэтых маіх спадзяванняў… тым больш, што я ўжо ведаў пра ўсепланетны вышук…

-Яны аб’явілі цябе ва ўсепланетны вышук? – здзівілася Ірума.

- Не мяне! – сказаў Свенсан. – Нас! Нас усіх!

–Я аб гэтым не ведала!

Ірумапамаўчала крыху і дадала:

-Выходзіць, яны так і не паверылі ў тое, што мы загінулі?

- Гэта Холін…

Казаць пра Холіна Свенсану было чамусьці вельмі няпроста… чаму – ён і сам не могзразумець...

-Холін – сур’ёзны праціўнік! – без цені нават іроніі сказала Ірума. – А сур’ёзных праціўнікаў мы паважаем!

-Вось нават як? – Свенсану раптам успомніліся артэфакты… і жахлівае разбурэнне дваццаць дзевятага аддзялення… - Скажы, калі вы захапілі тое аддзяленне, вы ведалі, што артэфактаў там ужо не было?

Ірума зноў усміхнулася. Але не весела, а сумнавата, хутчэй…

-Артэфакты былі ў Холіна, - сказала яна. – Яны і зараз у яго. У тым аддзяленні нампатрэбен быў менавіта “Крот”.

- Я аб гэтым здагадаўся тады, - сказаў Холін. – Крыху запознена, праўда…

- Але ж ты нікому не сказаў аб гэтай сваёй здагадцы, - сказала Ірума. – Чаму?

-Што ж ты не пытаешся аб тым, чаму я крыху пазней дапамог вам выратавацца? – сказаў Свенсан. – А навошта вам быў “Крот”? Што вы шукаеце пад зямлёй?

- Што шукаем? – Ірума паглядзела на Свенсана. – Ну вядома ж, скарб!

- Скарб – гэта артэфакты? –спытаўся Свенсан. – Так?

Ірума нічога не адказала.

- Ты ведаеш, навошта яны патрэбны? – не адставаў Свенсан.

Нічога зноў яму не адказаўшы, Ірума толькі ў чарговы разусміхнулася, ці то Свенсану, ці то нейкім сваім патаемным думкам.

-Не жадаеш казаць – не трэба! – буркнуў Свенсан крыху пакрыўджана. – Скажы тады: тыя артэфакты, што зараз у Холіна… яны вам што, не патрэбны?

- Яшчэ як патрэбны!

Уважліва паглядзеўшы на Іруму, Свенсан заўважыў, што яна ўсё працягвае ўсміхацца…

- Мы зараз ляцім да яго?

- Мы ляцім на поўдзень, - напомніла Ірума. – У джунглі.

-Мы ляцім у джунглі, ведаючы, што Холін і ягоныя артэфакты дзесьці зусім непадалёку? – прагаварыў Свенсан праз зубы. – Калі ў вас… калі ў нас яшчэ, - адразу ж паправіўся ён, -будзе такі выдатны шанц завалодаць імі!

Ірума адказала не адразу. Нейкі час яна толькі моўчкі вяла кацер, і загаварыла толькі тады, калі Свенсан ужо і чакаць перастаў адказу…

-Артэфакты Холіна будуць у нас, - сказала яна. – Ужо сённяшняй ноччу яны будуць у нас…

* * *

Холін прачнуўся нечакана, нібыта ад штуршка. Ён сам не мог зразумець, штояго ўсё ж разбудзіла, бо вакол працягвала панаваць яшчэ глыбокая ноч, і паўзлі, набягаючы адзін на адзін, па белай столі жоўтыя, зялёныя, блакітныя цені і адценні.

Нейкі час Холін моўчкі і ўважліва назіраў за гэтай беспарадкавай зменай колераў над сваёй галавой, потым ён пазяхнуў і раптам успомніў учарашні вечар.

Ён напіўся ўчора… упершыню за шмат гадоў напіўся! І гэта яшчэ не ўсё!

Ён напіўся учора разам са сваёй рабочай жонкай, што катэгарычна забаранялася Правіламі эксплуатацыі рабочых жонак. А потым… потым яны правялі разам цудоўную ноч… у Холіна ніколі яшчэ не было такой ночы з жанчынай… і чамусьці яму здалосяўчора, што побач з ім ляжыць не рабочая жонка са сваім убогім,абмежаваным гіпнакадыроўкай інтэлектам, а самая звычайная жанчына… дакладней, незвычайная жанчына: абаяльная, загадкавая… і, таму пэўна, яшчэ больш жаданая…

“Гэта, пэўна, ад віна? – падумалася Холіну. – Не трэба было так шмат піць… тым больш, паіць жонку… Дарэчы, а дзе ж яна зараз?”

У ложку, побач з Холінам нікога не было, але, памацаўшы рукой тое месца, дзе павінна была ляжаць рабочая жонка, Холін адчуў пад рукой праемную цеплыню. Значыцца, жонка ягоная ўстала з ложка ўсяго некалькі хвілін таму, і, пэўна, якраз гэта і разбудзіла Холіна сярод ночы. Што ж, мала куды магла пайсці ноччу жанчына, асабліва пасля такой вечаровай дозы спіртнога…

Холін адчуў раптам, што і самому яму няблага было б наведаць тое ж самае месца. Ён устаў, накінуў сабе на плечы халат, засунуў босыя ногі ў пантофлі і спешным парадкам рушыў у калідор. І раптам спыніўся, нібыта аслупянелы.

У ягоным кабінеце чамусьці гарэла святло.

Нікога чужога ў кватэры быць не магло, бо ўваходныя дзверы запіраліся ноччу на кодавы замок і ніхто, акрамя самога Холіна, не змог бы іх адчыніць. Праз вокны ў кватэру таксама ніхто не здолеў бы патрапіць: па-першае, таму што знаходзілася гэтая самая кватэра аж на дзесятым паверсе, па-другое, усе вокны ў ёй практычна не адчыняліся, а выбіць звыштрывалае аконнае шкло было магчыма толькі тэарэтычна…

І ўсё ж у кабінеце Холіна хтосьці знаходзіўся зараз, і гэтым “хтосьці” магла быць толькі ягоная рабочая жонка…

Холін адчуў раптам нейкую незразумелую трывогу. Не страх, а, менавіта, трывогу…. і, менавіта, незразумелую…

Сваёй рабочай жонцы Холін давяраў многае, але заходзіць у кабінет адной, без яго, і, тым больш, ноччу… Што ёй рабіць там у такі позні час?

Холін раздумваў, а ногі ўжо самі неслі яго па напрамку да кабінета. Дзверы туды былі крыху прыадчыненыя, але, калі Холін, заходзячы ў кабінет, вымушаны быў расчыніць іх яшчэ шырэй, дзверы раптам цягуча зарыпелі. Не надта гучна, але дастаткова для таго, каб іх пачулі знутры.

Рабочая жонка і сапраўды пачула, пэўна, гэтае рыпенне, таму што адразу ж азірнулася. Яна ў гэты момант стаяла каля стала, на якім былі разложаны артэфакты. Сейф у кутку пакоя быў, вядома ж, шырока расчынены…

Нейкі час Холін моўчкі глядзеў на жанчыну ля стала, яна гэтак жа моўчкі глядзела на яго. Дзіўна, але ў вачах сваёй рабочай жонкі Холін так і не змог разглядзець ні ценю наватспалоху, хоць яна не магла не разумець, што парушыла зараз адзін з асноўных законаўАграполіса.

-Што ты тут робіш? – строга прагаварыў Холін… потым ён зірнуў на расчынены сейф, на артэфакты на стале, і зразумеў, што задаў зусім не тое пытанне. – Навошта ты іх узяла? – яшчэ больш строга спытаўся ён, падыходзячы бліжэй да стала.

Рабочая жонка нічога яму не адказала, і гэта таксама было дзіўна і незразумела, бо адказваць на кожнае пытанне мужа жонка павінна абавязкова, і казаць, пры гэтым, яна магла праўду і толькі праўду, і нічога акрамя праўды…

Падыйшоўшы да стала ўшчыльную, Холін паглядзеў на артэфакты, якія былі раскладзены там у нейкім пэўным парадку... прычым, аднаго з іх там чамусьці не хапала.Дзіўна, але аніякай злосці ці нават раздражнення супраць самавольных дзеянняў сваёй рабочай жонкі Холін чамусьці не адчуваў. Павінен быў адчуваць, але не адчуваў. Магчыма, прычынай гэтага была непаўторная ноч, якую ён толькі што правёў з гэтай жанчынай…

Але навошта ёй артэфакты?

- Табе загадалі дастаць іх з сейфа? – здагадаўся, нарэшце, Холін. – Хто?

-Я! – пачуўся раптам за спіной Холіна чыйсьці жаночы голас. – І не загадала нават, а папрасіла…

Рэзка азірнуўшыся, Холін убачыў непадалёку ад сябе маладую, занадта маладую нават жанчыну… дзяўчыну, хутчэй…вельмі прыгожую, залатавалосую, апранутую ў нейкае чорнае, бліскучае адзенне. Адзенне шчыльна прылягала да цела дзяўчыны, яшчэ больш падкрэсліваючы яе бездакорныя формы.

-Ты – Маргана! – сказаў Холін без усялякага нават здзіўлення. – Яна ж – Мэры, былая рабочая жонка фермера Нікаля Сарджэна. Я не вельмі памыліўся?

-Не вельмі, - сказала дзяўчына. – Ты, наогул, занадта здагадлівы для…мужчыны,і аднойчы гэта для цябе кепска скончыцца…

-Аднойчы, гэта значыцца, не зараз! – Холін паціснуў плячамі і, крыва ўсміхнуўшыся, дадаў: - Што ж, прыемна чуць! Але бачыць цябе тут, у маім кабінеце, тым больш, у дзве гадзіны ночы – не вельмі прыемна. Дарэчы, а як ты, наогул, змагла апынуцца ў маёй кватэры?

- Пры дапамозе вось гэтага!

Маргана ўзняла руку з артэфактам. Спачатку Холіну здалося, што гэта той самы прадмет, якога не хапае на стале, але ён адразу ж зразумеў, што памыліўся. Гэта быў артэфакт з дваццаць першага аддзялення...

-Ну, што ж, - спакойна прагаварыў Холін, апускаючыся ў крэсла, - я, чамусьці, так і падазраваў. Прынцып работы гэтага прадмета ты мне ўсё роўна не растлумачыш. Ці ўсё ж растлумачыш?

-Прынцып работы ты ўбачыш і сам, - паабяцала Маргана, таксама падыходзячы да стала. – Крыху пазней. А зараз я забяру ўсё гэта. Ты, спадзяюся, не будзеш супраць?

-Я буду супраць! – сказаў Холін. – Але ж табе глыбока напляваць на маё меркаванне, хіба не так?

Маргана нічога на гэта яму не адказала. Замест гэтага яна падыйшла да рабочай жонкі Холіна, якая працягвала стаяць на ранейшым сваім месцы і толькі пераводзіла позірк з Марганы на Холіна і наадварот.

- Яе я таксама забяру з сабой!

-А вось супраць гэтага я буду пратэставаць і самым рашучым чынам! – сказаў Холін, устаючы з крэсла. Потым ён паглядзеў на свой доўгі халат, мяккія пантофлі на нагах, і дадаў: – Ты дазволіш мне пераапрануцца?

Зноў нічога яму не адказаўшы, Маргана ў нейкім задуменні прайшлася па пакою. Стараючыся не выпускаць яе з поля зроку, Холін павярнуўся да жонкі.

-Ты і сапраўды хочаш пакінуць мяне? – спытаўся ён нечакана мякка і нават спагадліва. – Я што, кепска да цябе адносіўся?

- Справа не ў гэтым…

Не адразу нават дайшла да Холіна уся незвычайнасць гэтых самых звычайных слоў рабочай жонкі.

-Ты што? –Холін забыўся пра ўсё, нават пра “дзікую кошку” за спіной… зараз ён глядзеў на жонку і толькі на яе. – Ты што… усё разумееш? Я маю на ўвазе, у цябе ўжо няма гіпнаблакіроўкі?

-Няма! – сказала жонка… яна таксама глядзела зараз на свайго мужа… ці, хутчэй, на былога свайго мужа… - Марганазняла мне яе! І не зараз, як ты, магчыма, думаеш. Яна зняла мне блакіроўку яшчэ тады, у час свайго нападу на аддзяленне…

-Пачакай, дык ты… - ашаломлены і разгублены, Холін зноў апусціўся ў крэсла, - дык ты, значыцца, увесь гэты час прыкідвалася?А гэтай ноччу… а я падумаў, было, што мне гэта падалося…

Замест адказу жанчына толькі ўсміхнулася… і ўсмешка яе была такой прыцягальнай, такой чароўнай, што Холіна нават у пот кінула. Ён зразумеў раптам, што кахае гэтую жанчыну, даўно кахае… нават тады кахаў ужо, калі яна была яшчэ звычайнай рабочай жонкай… і тады, калі яна так артыстычна прыкідвалася рабочай жонкай… а яшчэ больш ён кахае яе зараз, пасля гэтай непаўторнай ночы… калі зразумеў нарэшце, што ж яна для яго значыць…

-Гэтай ноччу табе, пэўна, было вельмі непрыемна прыкідвацца рабочай жонкай? – сказаў ён без усялякай злосці, але з горыччу. – Прабач!

-Нічога ты не разумееш! – ледзь чутна прагаварыла жонка, і нечакана дадала: – Гэта ты мяне прабач!

-Ну ўсё, хопіць! – Маргана неяк нечакана хутка апынулася каля стала. – У нас мала часу. – Яна зірнула на Холіна, і ў гэтым яе халодным, бязлітасным позірку Холін прачытаў раптам сваю будучыню… дакладней, адзін з яе магчымых варыянтаў…- Гэтамужчына, ніжэйшая істота…і не трэба прасіць у яго прабачэння!

- Ну, зразумела ж! – Холін уздыхнуў. – Скажы, Маргана, свайго былога мужа ты захапіла з сабой пасля нападу на аддзялення дзеля чаго? Куды прасцей было б проста забіць яго на месцы. Як астатніх. Але ж ён быў патрэбны табе для абраду ачышчэння! Спадзяюся, ён не вельмі доўга пакутваў?

Нейкі час Маргана моўчкі глядзела на Холіна ўсё тым жа халодным бязлітасным позіркам

-Калі б ты ведаў, як мне хочацца забіць цябе зараз! – прагаварыла, а, дакладней, працадзіла яна, нарэшце, праз зубы. – Вось цябе б я сапраўды забівала доўга і пакутліва!

-Я ў гэтым нават не сумняваюся! – сказаў Холін падкрэслена спакойна. – Але ж ты не заб’еш мяне, як бы гэтага табе не хацелася. Пытанне – чаму?

- Не таму, што твая былая жонка прасіла мяне аб гэтым!

-А яна прасіла? – Холін павярнуўся да сваёй жонкі. – Ты што, і сапраўды прасіла яе не забіваць мяне?

Жонка нічога не адказала, але Холін раптам разглядзеў, як дрыжаць яе вусны…

Вусны, якія з такой асалодай ён цалаваў сённяшняй ноччу…

-Я акажу табе сёння літасць таму толькі, - працягвала між тым Маргана, - што прынцэса чамусьці катэгарычна забараніла мне забіваць цябе! Перад тым, як адправіць мяне сюды, яна некалькі разоў паўтарыла гэтую забарону. Чаму – не ведаю! Магчыма, ты сам ведаеш прычыну…

-Не больш, чым ты, - сказаў Холін. – Але, тым не менш, гэта прыемна чуць! Прынцэса… і клапоціцца пра мяне… гэта вельмі прыемна…

-Яшчэ б не прыемна! – фыркнула Маргана. - А тое, што прынцэса Ірума ўсё ж засталася жывая, хоць ты так жадаў яе смерці…гэта табе таксама прыемна чуць?

- Ірума? – паўтарыў Холін і голас ягоны раптам задрыжаў. – Яе завуць Ірума?

-Ірума! – Маргана неяк здзіўлена паглядзела на Холіна. – Ты так прагнуў забіць яе ды не змог…Яна жывая, хоць табе гэта, пэўна ж, вельмі непрыемна!

-Ты не паверыш, - павольна, усё яшчэ думаючы аб нечым сваім, прагаварыў Холін, - але мне вельмі прыемна, што прынцэса Ірума засталася ў жывых!

-Ну яшчэ б! – Маргана зноў фыркнула. – Каб не яе загад, ты б ужо даўно быў нябожчыкам!

Выцягнушы з шуфлядкі тонкую баваўняную сумку, Маргана пачала зграбаць туды артэфакты. Холін з даволі абыякавым выглядам назіраў за гэтымі яе дзеяннямі, але, калі Маргана, загрузіўшы ўсе артэфакты ў сумку, на імгненне паклала яе на стол, Холін нечакана схапіў сумку і кінуў яе ў адчынены сейф, адначасова з гэтым звонка пляснуўшы ў далоні. Сейф з металічным лязгатам зачыніўся.

- І што цяпер?– спытаўся Холін, падыходзячы да сейфа і засланяючы яго сабой.

-Не чапай яго! Я сама ведаю, як адчыніць сейф… я адчыню яго зараз! – амаль умольна прагаварыла жонка Холіна, звяртаючыся да Марганы. Потым яна падыйшла да мужа… на нейкае кароткае імгненне іх погляды сустрэліся –Адыйдзі!Я цябе вельмі прашу!

- Навошта? – сказаў Холін. – Забіць мяне яна не можа, так што…

-Яна можа цябе пакалечыць! І моцна! На гэта забароны не было! Толькі на забойства…

- Гэта праўда, - сказала Маргана. – На гэта забароны не было!

-Адыйдзі! – паўтарыла жонка, але ў голасе яе ўяўна прагучала ўжо безнадзейнасць. – Вельмі цябе прашу, адыйдзі ад сейфа!

- Адыйдзі сама! – крыкнула ёй Маргана. – Калі ён гэтага так жадае…

-І праўда, адыйдзі лепш! – сказаў Холін жонцы, чамусьці скідваючы пры гэтым з ног пантофлі і як мага мацней завязваючы пояс халата. – Лічы, што ты зрабіла ўсё магчымае для майго выратавання…

-Не трэба было табе прачынацца?! – прашаптала раптам жонка. – Гэта я цябе разбудзіла, сама таго не жадаючы…

Яна адыйшла ўбок, а Марганапавольна, не спяшаючыся, заняла яе месца.

- Ну што ж… - прагаварыла яна холадна. – Калі ты гэтага сам жадаеш…

Атака “дзікай кошкі” была настолькі імклівай, што чалавечае вока яе б проста не здолела заўважыць. І, тым не менш, Холін, не толькі застаўся на нагах, але і здолеў неяк супрацьстаяць імгненнаму гэтаму нападу. Праз нейкі час ён нават перайшоў у наступ, і цяпер ужо самой Маргане прыйшлося крыху адступіць і нават аказацца ў такой нязвычнай для “дзікай кошкі” ролі абараняючагася. Праўда, заўважыць усе гэтыя нюансы бою мог далёка не кожны… перад вачыма ашаломленай жонкі Холіна, напрыклад, усё, што адбывалася зараз у кабінеце, прадставала толькі нейкай суцэльнай шалёнай віхурай з чатырох рук і чатырох ног, прычым, разабраць хто ёсць хто, і дзе чые рукі і ногі, было даволі складана…

А потым усё скончылася гэтак жа нечакана, як і пачалося. Маргана раптам апынулася зусім побач з жонкай Холіна… сам жа Холін па-ранейшаму загароджваў сабой шлях да сейфа. Праўда, зараз ён цяжка, з прысвістам дыхаў, у той час, як Маргана выглядала так, нібыта і не было толькі што ўсёй гэтай суцэльнай віхуры ўдараў, контрудараў, блакіровак…

- Дыхалка ні к чорту! – амаль задыхаючыся, прагаварыў Холін, ні да каго канкрэтна не звяртаючыся. – Рэфлексы засталіся амаль ранейшымі, а вось дыхалка…

- Рэфлексы? Якія рэфлексы?!

У голасе Марганы, замест звычайнай пагарды або абыякавасці, чуліся зараз нейкія дзіўныя ноткі… магчыма, павагі, магчыма, яшчэчагосьці, вельмі на яе падобнага…

– Як ты мог рабіць такое, ды яшчэ такі працяглы час?! Хто ты?!

- Я што, не прадставіўся? – сказаў Холін, паступова праходзячы ў сябе. – Я – Максіміліян Холін, паўнамочны і надзвычайны рэзідэнт ФІРМЫ на гэтай планеце!

- Я не аб тым! – Маргана ўсё глядзела і глядзела на Холіна, так, быццам упершыню яго ўбачыла. – Між іншым, я тры разы магла нанесці табе смяротны ўдар…

- Ты не магла мне яго нанесці! Ні тры разы, ні нават адзін…– сказаў Холін, робячы асаблівы націск на словах “не магла”! – Магчыма, таму я і не стаў парыраваць менавіта гэтыя ўдары…

- А, можа, ты б і не змог іх парыраваць?

- Можа, і не змог бы… - Холін паціснуў плячамі. – І што з гэтага?

Нічога на гэта не адказаўшы, Маргана паглядзела на гадзіннік, які стаяў на стале. Было ўжо каля трох гадзін, ноч за вокнамі паступова страчвала рознакаляровую сваю чароўнасць, цямнела…

- Што з гэтага? – паўтарыў Холін.

Маргана нечакана ўсміхнулася.

- А ведаеш, у адрозненні ад мяне, Ірума штосьці такое пра цябе ведала, - сказала яна.

- Вось нават як? – Холін таксама ўсміхнуўся ў адказ. – І што?

- Таму яна і дала мне вось гэта!

У руцэ Марганы немаведама адкуль з’явілася раптам невялікі чорны прадмет, па форме вельмі падобны на пісталет

- Паралізатар? – здагадаўся Холін.

- Паралізатар! – падцвердзіла Маргана, націскаючы на курок. – Я не магла тады зразумець, навошта ён мне…

- А цяпер ты гэта зразумела? – прашаптаў Холін, з цяжкасцю варушачы вуснамі. Ногі ягоныя самі сабой падкасіліся, ён ужо нават не адчуваў іх … дакладней, амаль не адчуваў…

- Цяпер я гэта зразумела!

Маргана падыйшла да Холіна, падхапіла яго за плечы, адцягнула крыху далей ад сейфа, уладкаваўшы каля сцяны ў нейкім паўсядзячым-паўляжачым становішчы. Жонка Холіна, адразу ж падыйшоўшы да сейфа, занялася ім.

-Нічога! – нечакана мякка прамовіла Маргана, звяртаючыся зноў да Холіна. – Гэта пройдзе!

- Я ведаю!

Словы даваліся Холіну цяжка, ён нібыта выплёўваў іх з роту, павольна, па адным. Маргана магла пацэліць крыху вышэй – нечакана падумалася яму – але яна стрэліла мне менавіта ў ногі. Чаму?

-Я проста хачу яшчэ крыху пагаварыць з табой, - нібыта прачытаўшы думкі Холіна, прагаварыла Маргана. - І былая твая жонка… яна ж таксама захоча сказаць табе што-небудзь на развітанне. Хіба не так?

Жонка Холіна нічога на гэта не адказала. Яна паспела ўжо расчыніць сейф і цяпер стаяла побач з ім з баваўнянай сумкай у руцэ. Стаяла і глядзела на Холіна. І Маргана таксама глядзела на яго зараз… уважліва глядзела…

-Ну што ж, - павольна прагаварыў Холін, з цяжкасцю варочаючы ў роце такі непаслухмяны зараз язык. – Цікава будзе паглядзець, як вы збіраецеся зараз непрыкметна выбрацца з кватэры…

-Паглядзі, паглядзі! – згадзілася Маргана. – Нам гэта ўжо не пашкодзіць, а табе… - яна змоўкла на імгненне, паціснула плячамі і дадала: - Што ж, ты, напэўна, заслужыў права такое ўбачыць! Першым, сярод усіх жыхароў гэтай планеты, калі не лічыць вось яе…

Яна паказала на жонку Холіна, потым павольна ўзняла рукі, у якіх былі заціснуты артэфакт: адзін – ранейшы, другі – з сейфа Холіна, той, якога і не хапала на стале… яшчэ імгненнеі Маргана правяла менавіта гэтым артэфактам па паветры: спачатку злева направа, потым зверху ўніз…

- Глядзі! Толькі ўважліва глядзі! Бачыш?

Прма на вачах ўсё яшчэ нічога не разумеючыга Холіна ў паветры ўзнікала штосьці… дзіўнае, незразумелае штосьці… Яно, гэтае “штосьці”, усё павялічвалася і павялічвалася ў памерах, і нарэшце Холін зразумеў, што перад ім… нейкае своеасаблівае акно. Праўда, з такім жа поспехам гэтае акно можна было назваць і дзвярыма…

Немаведама адкуль, немаведама як… але прама ў паветры размяшчалася зараз вялікая адтуліна, у якую можна было кудысьці пралезці…

Толькі вось куды?

-Партал, – ледзь чутна прашаптаў Холін. – І вядзе, напэўна, у джунглі? На базу той даўняй экспедыцыі?

-Ты і аб гэтым здагадаўся? – без усялякага нават здзіўлення прагаварыла Маргана. – Ну правільна, інакш чаму б табе было зараз планаваць вайсковую аперацыю супраць закінутай базы…- Яна змоўкла, паглядзела на Холіна і дадала: - Толькі яна вам нічога не дасць, гэтая вайсковая аперацыя…

- Ты так лічыш?

Адтуліна ў паветры дасягнула ўжо такіх памераў, што ў яе не трэба было наватлезці. Можна было проста ўвайсці туды… ну, можа, крыху нахіліўшы толькі галаву…

- Ды ты і сам гэта ведаеш…

Маргана падыйшла да парталаўшчыльную, спынілася каля яго.

-Ведаеш, у чым твая асноўная бяда? – зноў павярнулася яна да Холіна. – У тым, што ты гуляеш чорнымі! Гэта шахматная аналогія… ты чуў што-небудзь пра шахматы?

Замест адказу Холін толькі ледзь прыкметна кіўнуў. Сіл на размовы ў яго ўжо не было аніякіх.

-Ты няблага гуляеш, - працягвала між тым Маргана, але ўся бяда ў тым, што ў цябе зараз чорныя фігуры. І таму ты вымушаны абараняцца, а не нападаць. І ўсе твае хады, магчыма, самі па сабе і не благія,і нават адзіна правільныя… гэта ўсё ж толькі хады ў адказ. І адзінтвой памылковы ход здольны сапсаваць усю партыю…

-А вы, значыцца, гуляеце зараз белымі? – прашаптаў Холін, крыху прыўзнімаючы галаву. – І не робіце памылковых хадоў?

Здаецца, параліч паступова пачынае праходзіць. Але ж хіба ў гэтым зараз справа.

-Мы заўсёды гуляем белымі! – сказала Маргана. - І памылковых хадоў у нас проста не бывае! Ніколі не бывае!

Яна ўзяла ў жонкі Холіна сумку з артэфактамі і, пераступіла праз адтуліну, апынулася раптам далёка адсюль, вельмі далёка…

І ў той жа час яна была пакуль зусім побач. Яна стаяла з таго боку партала, і глядзела праз яго сюды, у кватэру Холіна. Яна нібыта чакала кагосці… і Холін добра разумеў, каго яна так цярпліва чакае…

Рабочая жонка Холіна… дакладней, былая рабочая жонка Холіна падыйшла да свайго былога мужа, нахілілася над ім.

-Бывай, мой гаспадар! – прагаварыла яна з нейкай нават пяшчотай. – Успамінай мяне хоць зрэдку…

Яна пацалавала Холіна ў вусны, і той палка адказаў ёй на гэты пацалунак, шкадуючы аб тым толькі, што не можа зараз узняць анямелых рук і абняць жонку. Абняць, прытуліць да сябе… і не адпускаць больш… нікуды больш не адпускаць…

А жанчына ўжо ішла прэч ад яго, ішла ў новае сваё жыццё… і ў гэтым новым яе жыцці месца для Холіну не было аніякага… і ён сам выдатна разумеў гэта …

- Пачакай! – хацеў крыкнуць, але на самой справе толькі прашаптаў ён непаслухмянымі вуснамі. – Скажы хоць сваё імя! Ранейшаесваё імя… ты ж памятаеш яго зараз…

Жонка азірнулася, але нічога не сказала. Замест яе адказала Маргана.

- У яе хутка будзе новае імя! Яна сама яго сабе выбярэ. Пажадана – на літару “эм”…

-Тады лічы, што я яго ўжо выбрала, - нечакана прагаварыла былая жонка Холіна. – Маё імя будзе -Максіміліяна.