Святло зямное

Я ПЕР АД ВАMI З ПАМЯЦЦЮ СВАЁЙ...

Я перад вамі з памяццю сваёй.

Адному мне бывае цяжка з ёй.

Ідзе яна за мною, след у след,

ідзе за мною многа зім і лет.

Я перад вамі з памяццю сваёй...

Ніколі я ўжо не забуду бой,

дзе ўбачыў блізка смерць упершыню,

дзе сябра я выносіў з-пад агню.

Я перад вамі з памяццю сваёй.

Яна жыве ў лістоце веснавой.

Пачую, як гадзіннік ноччу б'е, —

і мроіцца трывожны кліч яе.

Яна то зоркай ранняй задрыжыць,

то хваляю азёрнай набяжыць.

Убачу, як заход гарыць у агні,

i успомню тыя ночы, тыя дні...

Я вас прашу, не зведаў хто вайны,

прашу вас, мае дочкі i сыны,

узяць хоць долю памяці маёй —

каб потым ёй не зарасці травой.

Мне часам груз яе не па плячы.

Не знаю часам, як ёй памагчы.

Я мушу падзяліцца з вамі ёй.

Я перад вамі з памяццю сваёй...

ЯШЧЭ НЕВЯДОМА, ХТО БОЛЕЙ ЖЫВЫ..

Яшчэ невядома, хто болей жывы,

а хто яшчэ мёртвы болей, —

хто паў, не схіліўшы галавы,

ці выжыў цаной хто любою,

А зрэшты, вядома, вядома здаўна.

Насмерць хто стаяў за край родны,

хто чашу ахвярную выпіў да дна —

па праву той бессмяротны.

Смерць смерцю адважнай асіліў герой.

Імя яго ззяе пачэсна.

А тым, хто пакінуў па-здрадніцку строй,

няма ў бессмяротнасці месца.

ДАРОГА ПАРТЫЗАНСКАЯ

Дарога партызанская,

балоцістая, гразкая,

ні ўзлесся, ні прасвета,

ні зоркі ў вышыні.

Глядзім мы на дарогу:

будзь ласкавейшай троху!

Лес родны, весялей нам пашумі!

Дарога або сцежка,

дзе зверу ступаць цяжка,

ці проста бездарожжа,

дзе не ступаў і звер.

Ідзём мы бездарожжам.

Мы не ісці не можам.

Не можам спатыкацца мы цяпер.

Што ў змроку нас чакае?

Ваўкоў галодных зграя?

Варожая засада —

ваўкоў двуногіх раць?

Ды мы ідзём лясамі,

ідзем і знаем самі,

што не сябе — радзіму

нам трэба ратаваць.

Гаі дзе салаўіныя?

Усё куткі савіныя

ды сцежкі ўсё звярыныя,

глухія гушчары.

I вось за ўсё за гэта

мігне нам даль прасвета,

заззяе раптам зорка ўгары...

ПЛАЧ СПАЛЕНАЙ ВЁСКІ

У жалобным хоры зліваюцца галасы

жанчын, дзяцей, старых

Людзі добрыя, рады прывеціць бы вас,

ды прыйшлі вы ў нядобры час,

у нядобры час,

у нядобры час,

у нядобры час.

Рады сустрэць бы вас хлебам ды соллю,

ды вось сустракаем смяротным болем,

смяротным болем,

смяротным болем,

смяротным болем.

Рады сустрэць бы крынічнай вадою,

ды вось сустракаем вялікай бядою,

вялікай бядою,

вялікай бядою,

вялікай бядою.

Хто вы, скажыце? Вакол нас змрок.

Спаліў вораг вочы, адняў у нас зрок.

Не бачым мы ні зямлі, ні неба...

Усё слепа,

ўсё слепа,

ўсё слепа.

Адкуль яно бралася, гэтае ліха?

Не чуем мы вас, няма ў нас слыха.

Нас ахапіла глухая скруха...

Ўсё глуха,

ўсё глуха,

ўсё глуха.

Хацелі б сказаць мы вам добрыя словы,

ды вораг люты пазбавіў нас мовы.

Не вымавіць слоўца, бязмоўныя ўсе мы...

Ўсё нема,

ўсё нема,

ўсё нема.

Не можам прывеціць, не можам праводзіць.

Не мы на сяле — цені нашыя ходзяць.

Hi бачыць, ні чуць, ні слова сказаць мы не

ў стане...

Мы попелам сталі,

мы попелам сталі,

мы попелам сталі.

АГОНЬ

Які ты расклала агонь вайна, —

жывое ўсё губячы скрозь,

Белай-бялюткай бяроза была

і пачарнела ўся вось...

Бярозы гараць,

горка ім паміраць,

а галоўнае — людзі гараць.

Такога агню не знала зямля,

стыxii лютай такой.

Вёска гарыць сярод белага дня,

горад гарыць за ракой.

Хаціны гараць,

горка ім паміраць,

а галоўнае — людзі гараць.

Даўно адшугаў агонь вайны.

Бялее рад новых хат.

Бялее бярозка сярод вясны...

Не гасне боль нашых страт.

І Вечны агонь

гарыць усё святлей

у памяць згарэлых людзей.

СЯРОД ВЯЛІЗНАЙ,

НА ЎВЕСЬ СВЕТ, ВАЙНЫ..

Сярод вялізнай, на ўвесь свет, вайны

і, значыць, на вачах у самай смерці

радзіўся чалавек — камяк жывы,

з'явіўся камячок ружова-светлы.

Не заглушылі першы крык ніяк

ні выбухі, ні стрэлы i ні стогны.

I асвятліў той крык, як добры знак,

мадонны партызанскай воблік строгі.

Пачуты быў той першы звонкі крык —

як выклік смерці, гвалту і знішчэнню.

І з таго крыку адкрываўся лік

жывому веснавому адраджэнню.

Гэй, груганнё, няма чаго кружыць!

Невынішчальныя жыццё і людзі.

Радзіўся чалавек...

І, значыць, будзе жыць

і прадаўжацца чалавецтва будзе!