Сказ пра Лысую гару

ПРАБЛЕМА

Адвеку знаюць у народзе,

Што калі гною не дасі,

То будзе пуста ў агародзе —

I бога нават не прасі.

Каб агародніна буяла,

Ва ўсю шугала на градзе —

Патрэбен гной. Ды і нямала.

А дзе ж узяць яго? Ну, дзе?

Загаравалі лысагорцы

Сярод няўгноеных палёў.

I прыгадалі ў скрусе творцы:

Які шчаслівец Кавалёў!

Яму кругом пашанцавала —

I тут пайшло ў яго на лад:

За свата выбраў генерала,

А ў генерала — шмат салдат.

Таму гарод не быў пустэльняй:

Абы прыходзіла пара —

Салдаты з поўнаю цыстэрнай

Так і газуюць да двара!

А паспрабуйце даць вы рады

Без генеральскае радні!

Ну, хоць ты сам кладзіся ў грады

I загнівай на карані!

Знайшлася першай паэтэса:

Сярод пустых яшчэ сядзіб

На ейных сотках, побліз лесу,

Шпакоўня вырасла, як грыб.

"Раз аніхто з іх не даўмеўся —

Хай — дурні — бегаюць сюды.

Пакуль спахопяцца — за месяц

I гною будзе для грады..."

Тым часам іншыя шукалі:

Хто — чарназём, хто — буры торф,

Хто — проста смецце, хто — фекалій,

Каравякі збіраў прафорг.

I кожны Кучару зайздросціў

I дэталёва ўспамінаў,

Як той у цырку па знаёмству

Браў угнаенне з-пад слана.

Як чуўся крытык вінавата

I ў цыркача сярод двара

Пытаў: "Скажы, а ці багата

Ён валіць гэтага дабра?"

Цыркач скрывіўся, цыркнуў слінай

I даў блатмайстару адказ:

"Ты і за плечы не закінеш,

Што ён нахляпае за раз!.."

Адзін рэдактар меў удачу:

Купіць гуана бочку змог,

Прыпёр упоцемку на дачу

I начапіў цяжкі замок.

Тады, на сорам чалавеку —

Ад слаўных будняў убаку —

I ўзнік ганебны лозунг веку:

"Гаўно трымайце на замку!"

У звязку з гэтаю праблемай,

Якой жылі гаспадары,

Дыскусій шмат было й палемік

На схілах Лысае гары.

— Абы дзярмо! — аднойчы ўвечар

Сказаў Няхай і тут жа скіс.

Але пісаку запярэчыў

Удумны Сачанка Барыс:

— Ну, не кажыце: гной няроўны.

Найлепшы той, што зробіш сам.

Бо ён жа твой, уласны, кроўны,

Як твор, які ты напісаў.

Мне гной уласны найдарожшы

За ўсякі куплены другі,

Хоць, пэўна, добры гной у Прокшы,

I ў Лукшы, мабыць, не благі.

Ну, а вазьмі Шашкова з Гродневым?

Хто знае, што яны ядуць

I што за гной табе дадуць?

Якая вырасце гародніна?

Калі глядзець на ўсё цвяроза,

Дык, можа, ў іх і гной такі,

Як іх няякасная проза,

Дзе рост не ў клубень, а ў пукі.

Ну, каб замучыла мінтрэга,

То я б адзін-другі камяк

Узяў бы толькі ў Сані Шлега —

I то за тое, што зямляк...

Тым часам творцы зразумелі,

Што ў паэтэсы выйгрыш ёсць,

I пачалі шпакоўні-келлі

На ўласных сотках ставіць скрозь.

Паколькі ўсе былі маэстры

I тэарэтыкі былі —

Пра адпаведнасць формы зместу

Не дбаць пры гэтым не маглі.

I кожны мучыўся маральна,

Часова ходзячы за куст:

Якой па форме прыбіральня

Павінна быць, каб чуўся густ?

Каб не пароў у вочы ўсякі,

Каму надарыцца зірнуць:

"Ну, вось — сучасныя пісакі,

А ад жыцця, бач, адстаюць!"

Бо што стандартная шпакоўня?

Даўно ўжо збрыдзела! Шаблон!

Ці ў ёй падумаеш спакойна

Над віратлівым бегам дзён?

Не, тут стандарт — не суцяшэнне.

Нялёгка, як ты не круці,

Архітэктурнае рашэнне

Такой будыніны знайсці!

Ды ўсіх абставіў Сіла Гусеў:

Зрабіў кабіну — будзь здароў!

Пачырванець ажно прымусіў

Прафесароў і дактароў.

Ён форму ўзяў для туалета —

Што аж зайздросна паглядзець:

Як ёсць касмічная ракета,

Вось-вось гатовая ўзляцець!

I гэтай формы сэнс быў ясны:

Заходзь, садзіся і ўключай!

Ну, а ці быў там змест сучасны —

Ты ўжо, чытач, мне выбачай!