РУНЕЦЬ, КРАСАВАЦЬ, НАЛІВАЦЦА 1961

* * *


У верасня — свой, асаблівы, пах:

Курыць сівец—плыве дымок гаркавы.

Зямлёю пахне бульба у капцах,

Антонаўкамі — зоры па начах

І туманы — ляжалаю атавай.

А гарбузы пралежалі бакі

I абвіліся павучынай пражай.

Здавалася,— за хмарай хлапчукі

Разрэзалі гарбуз на два кускі

I ўночы

Млечны Шлях на семкі пражаць.

Радоўку адбываць гатоў заўжды.

Ступаеш золкай, колкаю расою —

Дымяцца ўсцяж зялёныя сляды.

Адбілася цялё ад чарады,

А пыса пахне цёплым сырадоем.

У верасня ёсць самы светлы дзень,

Ён халадком душу маю трывожыць,

Хоць зноў штаны кароткія надзень

I, гледзячы на свой цыбаты цень,

Пусціся басанож у падарожжа,

У край, дзе раніцай салодкі сон,

Дзе ў сумцы агурок, аловак, сцёрка

(А вочы расцвілі, як сіні лён!),

Дзе пяцярнёй махае кожны клён —

Жадае зарабляць адны пяцёркі;

Дзе ў калідоры цяжка сцішыць бег,

Сядзець у класе гэткая нудота.

Ля вокан вераб'і лятуць з-пад стрэх.

І, як у кут паставілі за смех,

Ты дома ўсім паказваеш з ахвотай.

У верасня — свой, асаблівы, пах:

Курыць сівец — плыве дымок гаркавы,

Зямлёю пахне бульба у капцах,

Антонаўкамі — зоры па начах

I туманы — ляжалаю атавай.

ТРЭБА ДОМА БЬІВАЦЬ ЧАСЦЕЙ


Трэба дома бываць часцей,

Трэба дома бываць не госцем,

Каб душою не ачарсцвець,

Каб не страціць святое штосьці.

Не забыць, як падвялы аер

На памытай падлозе пахне,

Як у студню цыбаты асвер

Запускае руку да пaxi.

Не забыць сцежкі той, што цябе

На дарогу выводзіла з дому,

Што у хаце там быў рубель

У цане i па курсу старому.

Не забыць, як марозам злым

Клямка пальцы пячэ балюча

I адкуль на стале тваім

Бохан свежага хлеба пахучы.

Помніць свой на іржышчы цень,

Не забыць, як завуць суседа,

Не забыць, як пяе над дзень

За вясёлым сталом бяседа.

Трэба дома бываць часцей,

Трэба дома бываць не госцем,

Каб душою ты стаў чысцей

I не страціў святое штосьці.

ЖАРОЎНЯ


Палаеш трывожнай зарою

Маленства майго партызанскага,

З пагнутай бляшанкі жароўня —

Намесніца сонца ў замаразкі.

Паддзёўкі падціснуўшы туга

Вяроўкамі — тоўстымі паскамі,

Мы з доўгаю, ў сажань, пугай

Хадзілі ўвесь дзень падпаскамі.

I, пэўна б, разбегся статак,

Саміх яшчэ пасвіць не шкодзіла б,

Ды любы нам быў занятак,

I бык нас палохаў, боўдзіла.

Ад дыму мы плакалі разам

I поўзалі ўсе на карачках,

Пакуль нам язык паказваў

Агонь з вугалька гарачага.

А перад паўдзённай парою,

Як цені ідуць упрысядку,—

Сарочыя гнёзды паролі

Ды яйкі пяклі у прысаку.

З твайго вугалька, жароўня,

Мы ў верасні,

пасталеўшыя,

Дымілі цыгаркай пароўну

З сухога лісця алешыны.

Патроны у жар наклаўшы,

На дроце цябе раскручвалі.

І над галовамі нашымі

Свістала чарга траскучая.

Як зоркі,

любой пагодай

У прысаку год нязгасныя,

Маленства майго паходня,

Твае вугалькі мне ясняцца!..

КАЛЫСКА

Зямля — калыска розуму, але

нельга вечна жыць у калысцы.

К. Э. Цыялкоўскі

Неба сінім навісла полагам.

Шчыры дзякуй табе, калыска!

Не ўзрасціла ты семя кволага,

Не прыземліла мары нізка.

Полаг вышыт шляхамі млечнымі.

Сонца — забаўка ў аблачынках.

Незямныя нам раны залечвала

Ты — Сусвету ўсяго

пясчынка.

Абгароджаная Карпатамі

І спавітая ў Гімалаі,

Як далонь чалавека, шурпатая,

Чалавеку ты ўжо малая.

І калі мы шляхамі арлінымі

Паляцім да планет насцярожаных,—

Ты, прапахлая кменам i глінаю,

Будзеш зоркаю наддарожнаю.

Нават космас сівы перайначым мы.

Толькі сум па Зямлі агорне:

Там жаўрук кроплю сонца гарачую

Аж да восені студзіць у горле.

Крумкачы па-над борам крумкаюць,

На лугах мурава густая,

Жарабя цягне траўку хрумсткую,

I малога ў бакі хістае.

У туманнасцях ускалмачаных,

Дзе касмічныя завірухі,

Нам прыпомняцца рукі матчыны,

Што люлялі калыску, рукі.

Тыя добрыя рукі першыя

Ад зямлі паднялі нас угору:

— Глянь, сыночак, стагі завершаны...

Глянь, плывуць журавы над борам...

ПАЛАТА МІНЁРАЎ


Руку аднагодак працягвае мне,

Пацісну я куксу ў шрамах, бы ў разорах,

І порахам ды марганцоўкай дыхне

З раённай бальніцы

«палата мінёраў».

Далёка на захад адкочваўся гром.

Гулялі ў вайну мы — у нашых i немцаў,

Вайна ж, пазалёгшы за кожным кустом,

Глядзела навокала позіркам немым.

Мы рана сталелі ў зямлянках сырых,

Але забываліся цацкі няскора.

І рваліся «цацкі»...

І ўрач гаварыў:

— Яшчэ папаўненне ў палату мінёраў...

Здавалася,

ў цішы рыпела зямля

На восі,— нібы на пратэзе,— у зморы.

Пасля перавязкі:

(ой, раны смыляць!)

Спявала «Арлёнка» палата мінёраў.

Вятрыска лісты нам на шыбіну клаў,

Рабіны рукамі здаровымі гойдаў.

І доўга не мог нас даклікацца ў клас

Той верасень сорак чацвёртага года...

З пустым рукавом сын вярнуўся дамоў,

А маці, як яблыня, белая з гора...

Хай порахам толькі запахне ізноў,

Вы ўчуеце,

хлопцы з палаты мінёраў.

Ты помніш:

асколак абвугліла кроў,

Ты ведаеш міны здрадлівы нораў...

Белабілетная

ў дваццаць гадоў,—

Ты ў першым запасе,

палата мінёраў!

ТРУБА


Казалі маці галавы не вешаць,—

Суседкі спачувалі як маглі.

Прыкурвалі салдаты з галавешак,

Што сёння ноччу сценамі былі.

Было нязвыклы.м слова «кватаранты»,

Сусед чамусьці стаў «гаспадаром».

Я не стыкаўся ў хаце гэтым ранкам,

Я бегаў з квартай, бразгатаў вядром.

— Расці вялікі!..

— За ваду, брат, дзякуй!..—

Адзін салдат з блакітнымі вачмі,

Нібыта ў таты...

дужа добры дзядзька

Мне працягнуў трубу:

— Сынок, вазьмі!

Ты перамог — трымай, герой, трафеі,

Трубі гучней,

А Гітлеру — труба.

Я ў шчасці бег гародам утравелым,

Ад радасці і сон і сум прапаў.

Павышчарбіў ушчэнт я нож апошні,

Пакуль садраў глюгатага арла...

Я крокам страявым хадзіў па пожні —

На зайздрасць сябрукам труба раўла.

Плылі ў вачах кругі —

стараўся шчыра,

Аж водгулле ішло за паплавы.

І адгукаўся жураўліны вырай,

І на двары суседскім Лыска выў.

Ды неўпрыкмет па вуліцах ушацкіх

Прайшоў мароз —

пакінуў стылы след.

Мне за трубу вялікую вушанку

У сівер злы прапанаваў сусед.

Вайсковая вушанка з футры мяккай...

Здавалася, нагладзь яе рукой —

Яна, як кот, пачне мурчэць і мяўкаць.

Мароз круціў за вушы раніцой.

Сцвярджаў я маці:

— Шапка малавата,

Я прахаджу i ў летняй,

не бяда!

Халодная вушанка, мала ваты...—

Ды ўсё ж трубу

прыйшлося мне аддаць.

Сусед трубою Лыску клікаў потым,

Калі збіраўся паляваць куды.

Трубу зачуўшы,

плакаў доўга ўпотай...

...Даўно знасіў вушанку,

Ды заўжды

Трывогай успаміны сэрца сціснуць,

Калі салдацкі горн раўняе строй.

Трывожны год звінеў

майму дзяцінству

Нямецкаю

трафейнаю

трубой.

СКРЫПАЧЫ


Зноў піла пад пахаю ў чахле,

Бы ў футляры скрыпка.

Пэўна, самі

Не згадаюць, хто ix на сяле

Ахрысціў вясёла скрыпачамі.

Так i засталіся скрыпачы

У вясны ды ў лета прымакамі

I не маюць часу адпачыць:

Ходзяць, граюць вострымі смыкамі.

А смыкі ўвап'юцца ў круглякі —

Ніякой не трэба каніфолі,—

Добра ўсмоляць крохкія сукі,

У сярдзітай елкі іх даволі.

Закурыцца — жах зірнуць ажно —

Белай завірухай пілавінне.

Скрыпачы любое бервяно

Абкантуюць, перапалавіняць.

І шчырэе з рання да цямна

Дружная скрыпачая капэла.

Пахне баравінаю сасна,

П'яная асіна — лісцем прэлым.

Выразай цымбалы з той сасны —

Бор застогне, ледзь кручкамі ўдарыш.

З дуба зробіш кадзі — як званы,

Загудуць паважна на базары.

А з бярозы выгнеш палазы —

Запяюць на стылым снезе сані.

Не дагоняць санак маразы,

Вецер захлынецца i адстане.

Будзе новы дом стаяць вякі

I звінець над зацішшу аселіц

З лёгкае скрыпачае рукі

Пад смыкамі ветру i мяцеліц.

СТЭАРЫНАВАЯ СВЕЧКА


Яна на мне прыйшла не з добрай казкі,

Не з ёлкі у агнях над Новы год,

Гарачыя аладкі з ейнай ласкі

З патэльні я хапаў хутчэй у рот.

Сорак чацвёрты ўспомніцца заўсёды —

На павуцінні жоўклы ліст трымціць.

Заўзята мы лапацім агароды,

Каб леташнюю бульбіну знайсці.

I з гэтай бульбы з дзіўнай назвай «рулі»

Для нас такіх прысмакаў напячэ

Назаўтра клапатлівая матуля,

Ясі — баішся, каб было яшчэ.

Яна ка мне прыйшла не з добрай казкі,

Бо нельга так было — ні даць ні ўзяць —

Без гэтай стэарынавай падмазкі

«Прысмакі» ад патэльні адарваць.

Яе не дакраналіся запалкай

I ад ката хавалі па начах.

Я смак таго трафейнага асмалка

Яшчэ i зараз чую на губах...

ПA ЗЯЛЁНЫЯ ВЕНІКІ

Прыйшоў пятрок — сарваў лісток...

Прыказка

Пакуль вятрок гаямі не прайшоў

I не сарваў лісток з бярозы,

Ідзём у лес ламаць вішшо.

Пад пожняй стракацяць стракозы.

Як парыць!

Конікі пілуюць ціш.

Ступаеш босаю нагою.

Залез на дрэва —

ўніз ляціш,

Бяроза выгнецца дугою.

Куды ні паглядзіш — з усіх бакоў

Ураз цябе ўсяго акрыла

Зялёнай хмарай матылькоў,

Трапёткіх,

клейкіх,

аднакрылых.

Яны дрыжаць i хочуць паляцець

Туды,

дзе гуд стаіць чмяліны

I дзе з мядзведзіцай мядзведзь

Збіраюць дзетухнам маліну,

Дык венікі зялёныя ламай,

Галінку выбірай любую!

Бярозку адпускай —

няхай

К налеццю больш вішша гадуе.

А сонца нізка.

У дарогу час!

Вішша ляжыць у кучы многа.

Як мёд, такі салодкі квас

І луста хлеба аржанога.

Ад злых мурашак ды ад крапівы

Усё смыліць, гарыць без дыму.

Дадому крочыш, ледзь жывы,

З ахапкам лета за плячыма...

СВІНУХА


Гербарыяў ніколі не збіраў.

Да тэрмінаў лацінскіх глуха вуха.

Запомніў добра са шматлікіх траў

Адну, з пацешнай назваю —

свінуха.

У горле перасядзе ветру ком,—

Заперхае уранні восень суха.

Ляжыць узмежак кормным вепруком,

На хібе шчэццю шэжыцца свінуха.

Пакуль мяцеліц белыя вужы

Не папаўзлі па хібе — ў светлы вечар

Скубі густую, пэндзлікі вяжы,

Мачы ў пабелку ды нявесці нечы.

А пастушкі назябнуцца за дзень,

Свінуху паляць, чмыхаюць насамі.

Як старац невідушчы,

дым брыдзе,

За корч спаткнецца, заклубіцца ў яме.

Мароз не браў ляйчыны ў дзве рукі,

Хлеў рохкае паважнасцю свіною,

Ды закурэлі ўзмежкавы бакі,

I смылень пахне першай свежыною.

Дамоў вячэраць прыйдуць пастушкі,

Пакрэплыя далоні бульбай паляць.

Свінухаю не толькі армячкі

Прапахлі — хлеб, i соль,

i стол, i пальцы.

Пакуль з сакоўнай муравой вясна

Прытупае сцяжынай баравою,

Свінуха пазніцелая адна

Праз снег праб'ецца першаю травою.

А БЯСЕДА ЦЯЧЭ...


Ідзі, кумок, касі мяту —

Накрый куме хату.

Ідзі, кумок, касі сена—

Накрый куме сені...

З народнай песні

Бутля з горкім, з мядовым

Угінаць сталяніцы,

А бяседнаму слову

Ручаінаю ліцца.

З поду ўзятаму хлебу

Крута ўсыпацца соллю.

I спазняцца не трэба

На бяседу ніколі.

Позна прыйдзеш — ласкава

Скажуць:

— Хлопец не жвавы,

Каб шырэй ты ступаў,

Дык на чарку б папаў!

Пояць хмельнай сытою,

Кормяць стравай сытою.

Адразаюць акрайчык,

Каб быў сын Мікалайчык.

З імі разам пад дзень

Запяеш ты заўзята,

Як на куміну хату

Дождж ідзе, снег падзе.

Галава забаліць

Ад вясёлага тлуму,

Будзеш разам маліць

З імі добрага кума,

Каб ішоў касіць мяту —

Накрыў куме хату...

* * *


Калі пачнуць ад дахаў цені класціся,

Туляцца па завулках выйдзе змрок,—

Урокі вывучыўшы,

васьмікласніцы

Развучваюць факстрота хітры крок.

Буркоча галубінымі застрэшшамі

Нядзельным адвячоркам цішыня.

Даўно пайшлі на танцы ўсе старэйшыя —

Іх не схацелі да сябе прыняць.

Дрыжаць, як матылькі, на косах банцікі,

I не ступаюць штосьці ногі ў лад.

A аднакласнікі у кепках бацькавых

Звысоку пазіраюць на дзяўчат.

А ў тых стаіцца па губах з прыпухлінкай

Шчаслівая усмешка ў гэту ноч.

Прысняць:

танцуюць на паркеце ў туфельках...

Прысняць:

яны дарослыя даўно...

Героі кніг —

i рыцары й разбойнікі —

На танец запрашаюць

ix адных.

I невідушчым позіркам, спакойныя,

Глядзяць на аднакласнікаў яны...

СНАПАВОЗ


Трасянуў сваім чубам —

даспелым калоссем,

Паднеразаўся вязьмом —

i ў абоз.

Асмужаны, вусам асцістым калоўся

I шлях па іржышчы прамяў

снапавоз.

Засвіргатаў перацёртаю воссю,

Нa ўзмежку ўстрывожыў дакучлівых вос.

Уехаў з налітага лета у восень

Нa поўным разгоне таўстун снапавоз.

Працуе —

і ўсё ў яго спорыцца, клеіцца.

Вачэй не зажмурыць ад рос i да рос.

I круціць баранку,

натужвае лейцы,

Пыліць на усіх бальшаках

снапавоз.

Ад тупату, грукату, гоману —

тлумна.

І жытам прапахлі утулкі калёс.

Пустыя такі, падхартаныя гумны,

Прымайце,—

вязе ураджай

снапавоз.

Зярнятамі зор Млечны Шлях зацярушан

І там снапавоз у дарожаньку рушыў.

Шчаслівай дарогі табе,

снапавоз!

СТАЛАСЦІ ПАРА


Касяк гусей над борам парадзеў.

Сумуе бор над крак сыты качыны.

У вырай верасовай барадзе

Прабілася сівінка павуціны.

Уранні сонца выліла агонь

На хіб шчаціны хісткага аеру.

Схавалі хвалі хліпкія яго —

Ён іклы зноў зялёныя ашчэрыў.

Раве сярдзіты вецер, як бугай.

Дзень добры, восень шчодрая, пазнáя,

Калі здалёк

i лес,

i бор,

i гай,

І быльняжынку кожную пазнаеш.

З сабою чарнавокую бяры

I можаш смела з ёй у восень крочыць.

Табе асветляць шлях праз гушчары

Калёны клён

I ясень ясны ўночы.

Зірні ў надлужжа — у вачах ураз

Забарабаніць ад рабой рабіны.

Нагні — цягуча гнецца вязкі вяз

I крышыцца крушаная крушына.

Ды рантам сакавіта храпне граб —

Успыхнуць росаў зыркія вясёлкі.

Дрыжыць чарот — на досвітку празяб.

А на губах гарчыць ад ёлкай ёлкі.

Ты вызначаеш намаладзі лёс,

Пазнáя восень —

Наталенне смагі.

Кіруеш умалоту хмарны воз,

Пара спакойнай сталасці й развагі.

СТАНЦЫЯ ГРАМЫ


Паравоз caпe i цяжка дыхае

На завейнай станцыі Грамы.

Ходзяць маразы хадою ціхаю

Белымі пуцейцамі зімы.

Кажухі пуцейцам лінзай сонечнай

Сакавік у поўдзень прапячэ,—

Па тугіх, настылых рэйках звонячы,

Паімчацца цягнікі шпарчэй.

Цягнікам махае дуб над кручаю,

Семафор міргае — шлях прамы,

Бо самой вясною ім даручана

Развазіць па ўсёй зямлі грамы.

Весні,

будзе ён — хлапчына ў майцы —

Самазвал з каменнем разгружаць.

З лоз пасля яго свісткі здымаюцца,

Цягнецца травіца з-пад лаўжа.

Летпі

Загрыміць пустымі жорнамі —

Вымалаўся леташні ўраджай,

І па-над сузор'ямі азёрнымі

Выгнуцца вясёлкі з краю ў край.

Восеньскі,

З начамі вераб'інымі,

Забурчыць сярдзіта хрыплы гром:

Хоча затушыць пажар рабінавы,

Закружыцца у віры вугром.

Тут усе работай забяспечаны —

Будзе нават стаўкі паўтары.

Тут пасаду грознага дыспетчара

Перуну далі:

— Глядзі, стары.

Каб падчас не затрымалі залежы,

Каб паводцы графік не размыць,

Каб своечасова адгружаліся

Мірныя,

вясновыя грамы.

Тут у ноч чаромхавую, белую

Ходзіць май сп'янелы, сам не свой,

І, ад салаўёў асалавелая,

Поўня круціць круглай галавой.

Тут бярозы каркаюць i крахкаюць,

Глухнуць ад птушынае гурмы.

Кожны гром —

З полацкае станцыі

лагоднейшы характарам

Грамы!

ПЕРШЫ НАВАСЁЛ


Дзверы для навасёлаў расчынены.

Хоць бы высахла фарба хутчэй,

Каб на кухні запахла рашчынаю,

Вокны глянулі ў сотні вачэй.

Ходзіць кот сцежкай снежнаю, мяккаю.

Чорны кот...

Вось такія заўжды

Прабягуць праз дарогу, замяўкаюць —

I тады не абрацца бяды!

Загусцелі вясновыя прыцемкі,

Пасвяжэла — шашэрыцца кот:

Гаспадыня, канечне, пакрыўдзіла.

Збег у прочкі.

Падцяла жывот.

Тут не льюць сырадою у сподачак,

Навасёлаў пакуль не чутно!

I мышэй ані слыху, ні подыху,

Печка цёплая сніцца ўсю ноч.

Сырадой i чарэнь у Ахотніцы [1]

Лёд на рэчцы: вада — не бяда,

Ды вяртацца дахаты

не хочацца,

Хоць да вёскі — як лапай падаць.

ПАДСОБНІКІ ВЯСНЫ


На ўскрайку маладога сасняка

Сярод дамоў стаіць, як падуростак,

Дашчанік.

Да апошняга сука

Прапах ён лакам, крэйдаю, пакостам.

Варожаць над вядзерцам маляры,

I пэндзлем на сцяне праверыць трэба,

Чаго дадаць у фарбу — ці зары,

Ці інею, ці веснавога неба?

Штодзень хапае спраў у маляра,

I пэндзаль у турботах розных тоне:

Для ясляў фарбаў светлых падабраць,

Для кабінета — ў вытрыманым тоне.

Падкруціць вус мастак:

— Не смейся, брат,

Маляр-махляр — работу дай любую.

Няхай прараб падпіша мне нарад,—

I восень у вясну перафарбую.

Такое адпалю, што будзь здароў —

Зраблю ярчэйшай майскую вясёлку!

Устане, возьме цяжкае вядро

I размахнецца пэндзлем па аполку.

Дашчаніку стаяць сярод муроў,—

Хай будаўніцтва летапісам будзе

З аўтографамі рупных маляроў,

Падсобнікаў вясны на Нафтабудзе.

ІНТЭГРАЛЫ НА ЦЭГЛЕ


Мулярам Нафтабуда — студэнтам

вячэрняга нафтавага тэхнікума

Пяць хвілін перапынку яшчэ —

І працуе брыгада алоўкамі.

На цаглінах шурпатых ушчэнт

Тут зразаюцца грыфелі ломкія.

Матылёк мітуслівы прысеў,

На касынцы ў дзяўчыны трапечацца.

Бы ў арнаменце сцены ўсе —

У трохкутніках, у трапецыях.

Пашыраецца гарызонт.

Можа тут i ўзровень выверыць.

Пахне вапнаю камбінезон,

Веснавымі аблокамі, сіверам.

Пэўна, змену закончыць пара б,

А далёка над дзвінскаю кручаю

Гром басіць, як сярдзіты прараб,

I рулетку маланкі раскручвае...

Прыгадаюцца веснія сны

Там,

на самай вяршыні дома, ім,

Як унізе рашалі яны

Ураўненне з двума невядомымі.

СОЙКА


Унізе —

сарочы дакучлівы сокат,

Ігрушына з ціхім дуплом.

У неба ўзвілася трывожная сойка,

Вясёлкавым ззяе крылом.

Хай холадам хмара калмата акрые,

Палі на імгненне замгліць,

Дзе ёй захацелі трапёткія крылы

Навечна прыкуць да зямлі.

Хоць стомна, балюча, калюча сціскае

Здранцвелую лапку пятля,

Хоць змора ў раскрыллі

ўпілася цвікамі —

Вышэй!

Адпачынак — пасля.

Унізе ў злінялай кашулі наросхліст

Лугамі ідзе сенакос,—

Аглух ад мянташак,

плячысты i рослы.

Б'е, потнага, вецер наўскос.

З-пад ног узлятае жаўрук — i высока,

Шчаслівы, звініць над сялом.

За хмарай знікае

трывожная сойка

З парваным сілом...

ЦЯЛУШКА


I

З відна

відна палазня,

як шляк,

НIa пухкай хусціне снежнай роўнядзі.

Рассыпаным просам

Млечны Шлях.

Пільнуйся слядоў капытоў i ў роў не йдзі.

...Жанчына брыдзе,

цялушку вядзе.

Рагуля свеціць белай залысінкай.

Дзе

пысу цялушцы змачыць у вадзе?

А да наступнага хутара — не блізенька.

Ідзе сорак пяты...

Мароз пячэ.

Адзамеці цемна —

ступае вобмацкам.

Жанчына цялушку

Купіла ў яшчэ

Некалектывізаванай вобласці.

Прыйшлося машыну прадаць.

Да вайны ж

Была жанчына

краўчыхай Яніхай.

Муж мёртвы.

Сын хворы.

Kaго вініць?

Будзе лыжка смятаны

свая няхай!..


II

Мама!

Я помню —

у хату ты

Прынесла мароз і усмешку цёплую.

А потым намёрзлыя капыты

Па слізкаму ганку спалохана топалі.

У сенцах стаяла цялушка.

Сцяна

Нас раздзяляла з рахманай Лысоняю.

Мы чулі,

як дыхала цёпла яна,

Як жваку жвала,

ціхая, сонная.

Рагамі пагруквала ў сценку:

Час

Свайго абеду дакладна ведала.

Калі хто, бывала, заходзіў да нас —

Яна галавою махала ветліва.

Сябе дазваляла часаць між рог.

Глядзела разумна вачыма сумнымі.

І я ля вазоў сабіраў мурог —

І частаваў яе гэтым ласункам.

Ніяк я не мог малака дачакаць...

Праз год —

нарэшце! —

з залысінкай белаю

Каля шчаслівай Лысоні

Дачка

Нa хісткіх ножках,

нязграбная,

бегала.

У холад Лысоню ўкрывалі

Рудой

Пасцілкай,

дачушку — аўчынкай мяккаю.

...Я помню,

як мама на першы надой

Ксцілася,

плакала,

богу дзякавала.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

У сенцах зацішна.

Лысоні няма.

Не кліча сумна дачушку мілую.

А мне сырадоем

пахне зіма

І снег рыпіць

капытамі настылымі...

* * *


Заспаная раніца мжыстая,

На фарбы i гукі скупая.

Нібыта сцяжынаю мшыстаю,

Прыціхлай зямлёю ступаеш.

I вёдры прыглушана бразгаюць

Каля адсырэлае студні,

Лісцёваю дыхае брагаю,

Пакутуе восень застудай.

Цыбатай нагой жураўлінаю

Імшарамі верасень крочыць.

Ад кіслых прысмак журавінавых

Заплюшчыла сонца вочы.

Цвітуць успаміны верасам.

Няяснае мроіцца-сніцца.

I моцна жадаецца-верыцца,

Што ўсё да паўдня праясніцца.

Загрузка...