Stacja tranzytowa

20.

Mglisty był już niemłody. Otaczająca go złota poświata straciła świeżość. Łagodne światło, głębokie i pełne, nie oślepiało jak aura niedojrzałego wieku. Zachowywał niewzruszoną godność, a jaskrawy czub — ni to włosy, ni pióra — jaśniał bielą niczym blask świętości. Jego łagodna twarz miała miękkie rysy, ta sama łagodność i miękkość u człowieka zaznaczyłaby się siateczką zmarszczek.

— Przykro mi — zwrócił się do Enocha — że spotykamy się w takiej sytuacji. Mimo wszystko, bez względu na okoliczności, miło mi cię poznać. Słyszałem o tobie. Nieczęsto się zdarza, że istota z nowej planety zostaje zawiadowcą. Z tego też powodu, młoda istoto, jestem tobą zaintrygowany. Zastanawiałem się, jakim właściwie okażesz się stworzeniem.

— Nie musisz się go obawiać — powiedział Ulisses nieco ostrym tonem. — Ręczę za niego. Łączy nas od lat przyjaźń.

— Tak, zapomniałem — przyznał Mglisty. — To ty go znalazłeś. — Rozejrzał się po pomieszczeniu. — Jeszcze jeden — stwierdził. — Nie wiedziałem, że jest ich dwoje. Mówiono mi o jednym.

— To przyjaciółka Enocha — wyjaśnił Ulisses.

— W takim razie był kontakt. Kontakt z planetą.

— Nie, nie było kontaktu.

— W takim razie popełniono nieostrożność.

— Może. Ale wskutek okoliczności, w których wątpię, czy ty lub ja postąpilibyśmy inaczej.

Lucy wstała i ruszyła w stronę Mglistego cicho i powoli, jakby płynęła.

Mglisty zwrócił się do niej w ogólnym języku:

— Miło mi cię poznać. Bardzo mi miło.

— Ona nie mówi — powiedział Ulisses. — Ani nie słyszy. Nie może porozumiewać się.

— A kompensacja? — spytał Mglisty.

— Tak sądzisz? — zainteresował się Ulisses.

— Jestem pewien.

Powoli postąpił naprzód, a Lucy czekała.

— Ono… ona — używacie formy żeńskiej — ona się nie boi.

Ulisses roześmiał się.

Nie boi się nawet mnie — powiedział.

Mglisty wyciągnął do niej rękę, a Lucy stała przez chwilę nieruchomo, potem podała dłoń i uścisnęła przypominające macki palce Mglistego.

Przez moment Enochowi zdawało się, że złocista poświata obejmuje swym blaskiem dziewczynę Ziemiankę. Zamrugał i złudzenie — jeśli to było rzeczywiście złudzenie — prysło; jedynie Mglisty stał w złotym blasku.

„Ja kie to dziwne — zastanawiał się Enoch — że dziewczyna nie obawia się ani Ulissesa, ani Mglistego. Czy naprawdę widzi coś poza powierzchownością, wyczuwa w tych istotach człowieczeństwo (na Boga, nawet teraz nie potrafię myśleć inaczej niż po ludzku)? Jeżeli to prawda, może ona nie jest tak naprawdę człowiekiem? Oczywiście, jest człowiekiem z pochodzenia i wyglądu, ale nie została ukształtowana przez ludzką kulturę; może jest tym, czym byłby człowiek, gdyby nie zagłuszyły go wzorce zachowania i osądu, które z biegiem lat zastygły w prawa określające postawy ludzkie?”

Lucy uwolniła rękę Mglistego i wróciła na sofę.

— Enochu Wallasie — powiedział Mglisty.

— Tak?

— Ona należy do twej rasy?

— Tak, oczywiście.

— Jest zupełnie inna niż ty. Jak gdyby istniały dwie rasy.

— Nie ma dwóch ras. Jest tylko jedna.

— Czy wielu jest takich jak ona?

— Nie mam pojęcia.

— Może kawy? — zwrócił się Ulisses do Mglistego. — Czy napijesz się kawy?

— Kawy?

— Znakomity napój. Przynajmniej jedno wielkie osiągnięcie Ziemian.

— Nie kosztowałem jeszcze tego — rzekł Mglisty. — Nie sądzę, bym dał się skusić. — Z powagą zwrócił się do Enocha: — Czy wiesz, dlaczego tu jestem?

— Chyba tak.

— Żałuję, że powód jest właśnie taki. Jednak muszę…

— Jeśli wolno, proponowałbym przyjąć, że protest został już złożony — rzekł Enoch.

— Dlaczego nie? — poparł go Ulisses. — Sądzę, że nie ma potrzeby, byśmy wszyscy trzej musieli odgrywać tę dość przykrą scenę.

Mglisty wahał się.

— Jeżeli uważasz, że jednak trzeba… — zaczął Enoch.

— Nie — powiedział Mglisty. — Będę usatysfakcjonowany, jeśli nie wypowiedziany protest zostanie przyjęty bez zastrzeżeń.

— Przyjmuję go — rzekł Enoch — pod jednym wszakże warunkiem: będzie mi wolno upewnić się, czy oskarżenie nie jest bezpodstawne. Muszę wyjść i zobaczyć.

— Nie wierzysz mi?

— Nie o to chodzi. Muszę po prostu sprawdzić. Nie mogę przyjąć protestu w imieniu własnym i mojej planety, dopóki nie uczynię przynajmniej tyle.

— Enochu — powiedział Ulisses — przybysz z Wegi jest ci przychylny. Nie tylko teraz, ale i zanim to się wydarzyło. Jego lud wytacza oskarżenie z największą niechęcią. Wiele przykrości doznali, by ochronić Ziemię i ciebie samego.

— I według waszych odczuć okażę niewdzięczność, jeśli nie przyjmę protestu i oskarżenia na podstawie słów przybysza z Wegi.

— Przykro mi, Enochu — rzekł Ulisses. — Właśnie to mam na myśli.

Enoch potrząsnął głową.

— Latami starałem się zrozumieć i dostosować do etyki i sposobu myślenia wszystkich tych, którzy przybywali do stacji. Odsunąłem na bok moje własne ludzkie odruchy. Próbowałem zrozumieć inne punkty widzenia, inne sposoby pojmowania; wiele z nich kłóciło się z moim. Cieszę się, że tak postępowałem, gdyż dzięki temu dane mi było wyjść poza ziemskie opłotki. Myślę, iż wiele skorzystałem. Ale to nie dotyczy Ziemi; doświadczałem wszystkiego sam. A teraz sprawa odnosi się także do innych Ziemian i muszę podejść do niej jak Ziemianin. W tym konkretnym przypadku jestem nie tylko zawiadowcą stacji galaktycznej.

Nie odpowiedzieli mu. Enoch czekał — milczenie przedłużało się.

W końcu odwrócił się i ruszył do drzwi.

— Zaraz wracam — powiedział. Wyrzekł formułę, po czym przejście zaczęło się otwierać.

— Chciałbym z tobą pójść. Jeżeli się zgodzisz — poprosił cicho Mglisty.

— Świetnie, chodźmy — odpowiedział Enoch.

Na zewnątrz było ciemno, więc Enoch zapalił latarnię. Mglisty przyglądał jej się uważnie.

— Materiał palny ze skamielin — wyjaśnił Enoch. — Pali się koniuszek nasączonego knota.

Mglisty spytał przerażony:

— Ale z pewnością znacie coś lepszego?

— Teraz mamy dużo lepsze — uspokoił go Enoch. — Po prostu jestem staroświecki.

Enoch szedł pierwszy, Mglisty o krok za nim. Latarnia rzucała niewielki krąg światła.

— To dzika planeta — stwierdził Mglisty.

— Tutaj dzika. W innych częściach ujarzmiona.

— Moja planeta podlega kontroli — powiedział przybysz. — Jest kontrolowana całkowicie.

— Wiem. Rozmawiałem z wieloma Weganami. Opisali mi waszą planetę.

Skierowali się do stodoły.

— Chcesz wrócić? — spytał Enoch.

— Nie — odrzekł Mglisty. — To radosne przeżycie. Czy te tam to dzikie rośliny?

— Nazywamy je drzewami — wyjaśnił Enoch.

— Wiatr wieje, jak chce?

— Tak. Na razie nie potrafimy kontrolować pogody.

Łopata stała przy drzwiach stodoły. Enoch podniósł ją i skierował się do sadu.

— Oczywiście wiesz, że ciała nie ma — powiedział Mglisty.

— Jestem na to przygotowany.

— Więc dlaczego?

— Bo muszę mieć pewność. Nie zrozumiesz tego, prawda?

— Powiedziałeś w stacji, że usiłowałeś nas zrozumieć. Może dla odmiany wreszcie któryś z nas powinien postarać się zrozumieć ciebie.

Enoch prowadził ścieżką przez sad. Doszli do płotu wokół cmentarza rodzinnego. Krzywo umocowana furtka stała otworem. Enoch wszedł przez nią, za nim Mglisty.

— Tutaj go pogrzebałeś?

— To cmentarz rodzinny. Leżą tu moja matka i ojciec. Pochowałem go obok nich.

Podał latarnię Mglistemu, a sam podszedł z łopatą do grobu. Wbił narzędzie w ziemię.

— Bądź tak dobry i podejdź bliżej z tą latarnią.

Mglisty zbliżył się.

Enoch ukląkł i odgarnął opadłe na ziemię liście. Pod nimi ziemia była miękka — ktoś musiał ją niedawno rozkopać. Zapadła się, a w środku zagłębienia był nieduży otwór. Enoch przesunął dłonią po ziemi. Usłyszał, jak grudki wpadają w dziurę i uderzają w coś, co nie było glebą.

Mglisty znów poruszył latarnią i Enoch nic nie widział. Ale Enochowi nie było już potrzebne światło. Zdawał sobie sprawę, że kopanie nic nie da; wiedział, co by znalazł. Powinien był pilnować. Nie powinien był umieszczać zwracającego uwagę kamienia — ale Galaktyka Centralna mówiła wyraźnie: „Postępuj jak z przedstawicielem swojej rasy”. Tak właśnie uczynił.

Wyprostował się, lecz wciąż klęczał, czując, jak wilgoć ziemi wsiąka w jego spodnie.

— Nikt mi o tym nie powiedział — rzekł cicho Mglisty.

— O czym?

— O nagrobku. I o napisie na nim. Nie miałem pojęcia, że znasz nasz język.

— Nauczyłem się. Chciałem kiedyś przeczytać pewne zwoje.

Obawiam się, że nie władam nim biegle.

— Dwa błędy ortograficzne — powiedział Mglisty — i drobna niezręczność, ale to sienie liczy. Liczy się natomiast to, że kiedy pisałeś, myślałeś jak jeden z nas.

Enoch wstał i sięgnął po latarnię.

— Wracajmy — rzucił ostro. — Już wiem, kto to zrobił. Muszę go dopaść.