Адам Клакоцкі і ягоныя цені

Вяртаньне ў Сэйкэн

Жыцьцё — такая рэч, у якую ты аднойчы выходзіш і больш нікуды не вяртаесься: ані ў места, дзе ты нарадзіўся, ані ў часы, якія ты памятаеш, і толькі бяжыш наперад, гнаны бязьлітасным часам, які, зрэшты, сам цячэ ўсё хутчэй, не даючы хаця б крыху затрымацца на скрыжаваньнях саду сьцежак, што ўцякаюць ад цябе ў розныя бакі...

Жыцьцё тут (некаторыя завуць яго беларускай доляй) — такая рэч, што з усіх магчымасьцяў (якіх, зрэшты, ня так ужо і шмат) ты мусіш выбраць адно з двух: альбо, знайшоўшы сябе ў маленькім затаптаным перадпакоі Вялікага Заходняга Сьвету, спрабуеш разам з усімі выбраць з 75 гатункаў кавы свой уласны гатунак і разумееш, што гэта онталягічна немагчыма, што цывілізацыя, якая прапануе 75 гатункаў кавы, насамрэч цікавіцца ня праўдай, але разнастайнасьцю, альбо, перайшоўшы праз дарогу, разьмяшчаесься разам зь Ніцшэ ў мясцовай вар’ятні і, як транквілізатар, прымаеш вечнае вяртаньне, захлынаючыся ў аргазьме amor fati...

Ня надта любячы выбіраць штосьці адно, урэшце я натыкнуўся на загадкавы верш аднаго кітайца, што дайшоў да мяне ў ангельскім перакладзе зь японскай мовы, недакладная беларуская вэрсія якога апошні год так грэе маё сэрца.

Калі яму верыць (а чаму б і не?), мы мусім уявіць, што існуе пэўная прастора, якая ў вершы завецца Сэйкэн, у якую мы заўсёды вяртаемся. Ці дакладней, зь якой насамрэч мы ані на мілімэтар ня можам скрануцца.

Магчыма, у гэтай прасторы не абавязкова выбіраць адно з двух. Магчыма, там няма аніякіх перадпакояў. Магчыма, там не абавязкова быць упэўненым у існаваньні ўласнага Я.

Магчыма, там усё яшчэ штосьці магчыма.

Францішак Эн.