Чалавек-невідзімка

Раздзел VI. Мэбля, якая ўз'юшылася

Той жа раніцай, на досвітку духава дня, калі нават служанка Мілі яшчэ спала, містэр і місіс Хол усталі з ложка і бясшумна спусціліся ў склеп. Там у іх была справа зусім асабістага характару, якая мела некаторыя адносіны да спецыфічнай моцы іх піва.

Не паспелі яны ўвайсці ў склеп, як місіс Хол успомніла, што забылася ўзяць бутэлечку з сарсапарэллю, якая стаяла ў іх у спальні. Таму што галоўным знатаком і майстрам справы, якая павінна адбыцца, была яна, то наверх за бутэлькай адправіўся Хол.

На пляцоўцы лесвіцы ён са здзіўленнем заўважыў, што дзверы ў пакой пастаяльца прыадкрыты. Прайшоўшы ў спальню, ён знайшоў бутэльку на месцы, якое назвала жонка.

Але, вяртаючыся назад у склеп, ён заўважыў, што засаўкі выхадных дзвярэй адсунуты і што дзверы закрыты проста на клямку. Асенены раптоўным натхненнем, ён параўнаў гэтую акалічнасць з адкрытымі дзвярыма ў пакой пастаяльца і са здагадкамі містэра Тэдзі Хенфры. Ён ясна помніў, што сам трымаў свечку, калі місіс Хол засоўвала засаўку на ноч. Ён спыніўся ўражаны; затым, усё яшчэ трымаючы бутэльку ў руцэ, зноў падняўся наверх і пастукаў у дзверы пастаяльца. Адказу не было. Ён зноў пастукаў, затым адчыніў дзверы насцеж і ўвайшоў у пакой.

Усё выявілася так, як ён і чакаў. Пакой быў пусты і пасцель некранутая. На крэсле і на спінцы ложка была раскінута ўся вопратка пастаяльца і яго бінты; шыракаполы капялюш — і той хвацка тырчэў на слупку ложка. Гэта акалічнасць падалася надзвычай дзіўнай нават не вельмі кемліваму Холу, тым больш што іншай вопраткі, наколькі ён ведаў, у пастаяльца не было.

У страшнейшай разгубленасці, стоячы пасярод пакоя, ён пачуў знізу, са склепа, голас сваёй жонкі, які выказваў усе прыкметы моцнага нецярпення.

— Джордж! — крычала яна. — Ты знайшоў, што трэба?

Ён павярнуўся і паспяшаўся ўніз да жонкі.

— Джэні! — крыкнуў ён ёй, нагінаючыся над лесвіцай, што вяла ў склеп. — А Хенфры казаў праўду. Кватаранта ў пакоі няма. І парадныя дзверы адчынены.

Спачатку місіс Хол не зразумела, пра што ён кажа. Але, уцяміўшы ў чым справа, яна вырашыла сама агледзець пусты пакой. Хол, усё яшчэ з бутэлькай у руцэ, пайшоў наперад.

— Яго самога няма, а вопратка яго тут, — сказаў ён. — Дзе ён бадзяецца без вопраткі? Дзіўна.

Калі яны падымаліся па лесвіцы са склепа, ім абоім, як потым было ўстаноўлена, падалося, што хтосьці адчыніў і зноў зачыніў парадныя дзверы; але ж яны бачылі іх зашчэпленымі, таму ў тую хвіліну яны пра гэта нічога адзін аднаму не сказалі. У калідоры місіс Хол апярэдзіла свайго мужа і ўзбегла па лесвіцы першая. У гэты час на лесвіцы хтосьці чхнуў. Хол, які адстаў ад сваёй жонкі на шэсць прыступкаў, падумаў, што гэта яна чхнула; яна ж была ўпэўнена, што гэта чхнуў ён. Падняўшыся наверх, яна расчыніла дзверы і стала аглядваць пакой пастаяльца.

— Зроду нічога падобнага не бачыла! — сказала яна.

У гэты момант ззаду, над самым яе вухам, хтосьці фыркнуў, яна павярнулася і, да вялікага яе здзіўлення, убачыла, што Хол стаіць за крокаў дванаццаць ад яе, на верхняй прыступцы лесвіцы. Ён адразу ж падышоў да яе. Яна нахілілася і стала абмацваць падушку і бялізну.

— Халодная, — сказала яна. — Яго няма ўжо з гадзіну, а можа, і больш.

Не паспела яна дагаварыць, як адбылося нешта надзвычай дзіўнае. Пасцельная бялізна згарнулася ў вузел, які тут жа пераскочыў цераз спінку ложка. Здавалася, быццам чыясьці рука скамячыла коўдру і прасціны і кінула на падлогу. Услед за гэтым капялюш незнаёмца саскочыў са свайго месца, зрабіў у паветры дугу і ляпнуў проста ў твар місіс Хол. Затым з такой жа хуткасцю паляцела з умывальніка губка; затым крэсла, нядбайна скінуўшы з сябе пінжак і штаны незнаёмца і хіхікнуўшы сухім смяшком, вельмі падобным на смех незнаёмца, павярнулася ўсімі чатырма ножкамі да місіс Хол і, нацэліўшыся імі, кінулася на яе. Яна ўсклікнула і павярнулася да дзвярэй, а ножкі крэсла асцярожна, але рашуча ўперліся ў яе спіну і выштурхнулі яе разам з Холам з пакоя. Дзверы са стукам зачыніліся, шчоўкнуў замок. Крэсла і ложак, відаць, яшчэ паскакалі трохі, нібы святкуючы перамогу, і раптам усё сціхла.

Місіс Хол амаль непрытомная павісла на руках мужа. З вялікім намаганнем містэру Холу ўдалося з дапамогай Мілі, якая паспела прачнуцца ад крыку і шуму, знесці яе ўніз і даць ёй заспакаяльных кропель.

— Гэта духі, - сказала місіс Хол, нарэшце апрытомнеўшы. — Я ведаю, гэта духі. Я чытала пра іх у газетах. Сталы і крэслы пачынаюць скакаць і танчыць…

— Выпі яшчэ крышку, Джэні, - перапыніў Хол, — гэта падмацуе цябе.

— Зачыні дзверы, — сказала місіс Хол, — і не пускай яго больш. Я ўвесь час падазравала… Як гэта я не здагадалася! Вачэй не відаць, галава забінтаваная, і ў царкву па нядзелях не ходзіць. А колькі бутэлек… Для чаго прыстойнаму чалавеку столькі бутэлек! Ён напусціў духаў у мэблю… Мая мілая старая мэбля! У гэтым самым крэсле любіла сядзець мая дарагая матушка, калі я была яшчэ маленькай дзяўчынкай. І падумайце, яно паднялося цяпер супраць мяне…

— Выпі яшчэ кропель, Джэні, - сказаў Хол, — у цябе нервы зусім расстроены.

Было ўжо пяць гадзін, залатыя промні ранішняга сонца залівалі вуліцу. Супругі паслалі Мілі разбудзіць містэра Сэндзі Ўоджарса, каваля, які жыў насупраць.

— Гаспадар вам кланяецца, — паведаміла яму Мілі. - І ў нас штосьці здарылася з мэбляй, яна зусім раз'юшылася. Можа, вы зойдзеце, паглядзіце?

Містэр Уоджэрс быў чалавек вельмі дасведчаны і разумны. Ён аднёсся з найвялікшай сур'ёзнасцю да просьбы Мілі.

— Гэта вядзьмарства, галавой ручаюся, — сказаў ён. — Такому пастаяльцу толькі капытоў не хапае.

Ён прыйшоў моцна заклапочаны. Містэр і місіс Хол жадалі было падняцца з ім наверх, але ён, мусіць, з гэтым не спяшаўся і лічыў за лепшае працягваць размову ў калідоры. З тытунёвай крамы Хакстэрса выйшаў прыказчык і пачаў адчыняць аканіцы. Яго запрасілі прыняць удзел у абмеркаванні здарэння. За ім праз некалькі хвілін падышоў, вядома, і сам містэр Хакстэрс. Англасаксонскі парламенцкі дух выявіўся тут поўнасцю: гаварылі многа, але за справу не браліся.

— Установім спачатку факты, — настойваў містэр Сэндзі Ўоджэрс. — Абмяркуем, ці будзе правільна з нашага боку ўзламаць дзверы яго пакоя. Замкнутыя дзверы заўсёды можна ўзламаць, але раз дзверы ўзломаны, іх ужо не зробіш няўзломанымі.

Але раптам, да ўсеагульнага здзіўлення, дзверы пакоя пастаяльца адчыніліся самі, і, зірнуўшы наверх, яны ўбачылі захутаную фігуру незнаёмца; ён спускаўся па лесвіцы і пільна глядзеў на іх злавесным позіркам сваіх незвычайных шкляных вачэй. Павольна, драўлянай паходкай ён спусціўся з лесвіцы, прайшоў калідор і спыніўся.

— Глядзіце, — сказаў ён, выцягнуўшы палец у пальчатцы.

Глянуўшы ў паказаным кірунку, яны ўбачылі ля самых дзвярэй склепа бутэльку з сарсапарэллю. Тут ён увайшоў у гасціную і нечакана хутка са злосцю зачыніў дзверы перад самым іх носам.

Ніхто не вымавіў ні слова, пакуль не заціх гук зачыненых дзвярэй. Усе маўкліва пераглядваліся.

— Прызнаюся, гэта ўжо верх… — пачаў містэр Уоджэрс і не закончыў фразу.

— Я на вашым месцы пайшоў бы і спытаў яго наконт усяго гэтага, — сказаў ён затым Холу. — Я патрабаваў бы тлумачэння.

Спатрэбіўся некаторы час, каб пераканаць гаспадара адважыцца на гэта. Нарэшце ён пастукаўся ў дзверы, адчыніў іх і пачаў:

— Прабачце…

- Ідзіце к чорту! — крыкнуў у шаленстве незнаёмец. — Зачыніце дзверы!

На гэтым тлумачэнне і закончылася.