Гары Потэр і патаемная зала

РАЗДЗЕЛ XІ
Двубойны клуб

Прачнуўшыся нядзельнаю ранніцай, Гары выявіў, што палата была запоўнена святлом зімовага сонца, а яго рука зноў была запоўнена косткамі, хаця яны былі неймаверна цвёрдымі. Ён сеў у ложку і паглядзеў на колінаў ложак, аднак той быў закрыты завесаю, той самай за якой Гары ўчора перапранаўся. Заўважыўшы, што ён прачнуўся, мадам Помфры замітусіўшыся, кінулася да Гары трымаючы ў руках паднос са сняданкам, а потым села ля яго ложка і прынялася згінаць і расцягваць яго руку і пальцы.

— Ну вось, — прамовіла яна, пакуль Гары нязграбна пытаўся падсілкавацца з дапамогаю левай рукі, — цяпер ўсё добра. Калі ты скончыў снедаць, можаш ісці.

Гары пераапрануўся насколькі мог хутка і кінуўся ў грыфіндорскую вежу, каб паведаміць Рону і Герміёне, аб Коліне і Добі; але ў гасцёўне іх не знайшоў. Гары пайшоў іх шукаць, здзіўлены тым, што сябры ані не пацікавіліся, ці выраслі ў яго нанова косткі рукі.

Праходзячы міма бібліятэкі, Гары сустрэў ўзрушанага Персі Візлі, які шпацыраваў па калідоры. І было адразу ж бачна, што настрой ў яго значна лепшы, чым падчас іх мінулай сустрэчы.

— О, прывітанне, Гары. — сказаў ён. — Ты ўчора выдатна, сапраўды выдатна лятаў. Ты зарабіў 50 балаў... і цяпер Грыфіндор першы ў кубку Дамоў!

— Ці ты не бачыў Рона з Герміёнаю?— спытаўся ў яго Гары.

— Не, ня бачыў, — адказаў Персі, усмешка з яго твара знікла. — Аднак спадзяюся ён не ў чарговай дзявочай прыбіральне...

Гары выдушыў з сябе ўсмешку, дачакаўся пакуль Персі не знікне з вачэй і наўпрост накіраваўся да прыбіральні Мармытухі Міртлы. Не разумеючы, навошта яны туды пайшлі, Гары азірнуўся, пераканаўся што паблізу няма ані Філча, ані кагось з прэфектаў і адчыніўшы дзверы пачуў з замкнёнай кабінцы іхныя галасы.

— Гэта я, — зачыніўшы за сабой дзверы, прамовіў Гары. У кабінцы нешта глуха бомкнула, пачуліся ўсплёскі і нечае воханне, а ў замочную свірдлавіну зазірнула герміёніна вока.

— ГАРЫ!— прамовіла яна. — Як ты нас напужаў. Заходзь... як там твая рука?

— Выдатна, — адказаў Гары, праціскаючыся ў кабінку. Там наўпрост на ўнітазе стаяў стары кацёл пад якім гарэў агонь. Вычароўваць невялічкае, воданеўспрымальнае полымя было адной са здольнасцяў Герміёны.

— Мы хацелі цябе наведаць, але вырашылі найперш распачаць варыць шматыстотнае зелле. — назіраючы за тым, як Гары з цяжкасцю зачыняў за сабой кабінку, растлумачыў яму Рон. — І вырашылі, што варыць яго тут будзе небяспечней за ўсё.

Гары пачаў распавядаць ім аб Коліне, але Герміёна яго спыніла.

— Мы ведаем. Раніцай пачулі, як прафесарка МакГонагал распавядала пра гэта прафесару Флітвіку. Вось, чаму мы вырашылі, што трэба неадкладна пачынаць...

— Чым хутчэй мы распытаем Малфоя, тым будзе лепш. — гыркнуў Рон. — Я тут падумаў, учора, пасля паразы Слізэрына, ён быў у такім благім настроі, што мог напасці на Коліна.

— І вось яшчэ, — дадаў Гары, назіраючы за тым, як дзяўчынка раздзірае пукі драсёну і кідае іх у кацёл. — Сярод ночы да мяне завітаў Добі.

Рон і Герміёна здзіўлена вытарапіліся на яго. Хлопчык распавёў аб тым што пачуў... ці НЕ пачуў ад эльфа. Сябры слухалі Гары, раззявіўшы рота.

— Дык патаемная зала ЎЖО адчынялася?— прамовіла дзяўчынка.

— Ну, цяпер усё зразумела. — з перамогай у голасе заявіў Рон. — Люцыюс Малфой адчыняў залу, калі сам вучыўся ў школе, а цяпер расказаў аб тым як гэта рабіць нашаму даражэнькаму Драко. Аднак я жадаў бы, каб Добі распавёў цябе, што гэта за пачвара. Якім чынам, яна перасоўваецца па школе, так, што ані ніхто яе не бачыць.

— Можа, — прамовіла Герміёна, падымаючы наверх асеўшых на дно катла п’явак, — яна можа рабіцца нябачнай. Ці маскіявацца пад якісьці прадмет — даспехі ці нешта падобнае. Я чытала аб гулях-хамелеонах...

— Ты надта шмат чытаеш, Герміёна. — кідаючы зверху на п’явак дохлых сеткакрылак, заўважыў Рон. Скамячыўшы пусты пакет, ён падняў вочы на Гары.

— Дык гэта з-за Добі мы не трапілі на цягнік, а ты зламау руку... — ён пахістаў галавой. — Слухай, Гары. Калі ён не кіне ратаваць табе жыццё, ён цябе заб’е.

*

Навіна пра тое, што на Коліна Крыві адбыўся напад і цяпер ён ляжыць усё адно, як мерцвяк у шпітальным крыле раніцай у панядзелак распаўсюдзіліся па ўсёй школе. Паветра знянацку запоўнілася ўсемагчымымі чуткамі і плёткамі. Першагодкі хадзілі па школе выключна дружнымі гурткамі, быццам баяліся, што будуць атакаваны, калі хтось з іх адважыцца пайсці сам-насам.

У моцнай маркоце прабывала Джыні Візлі, якая сядзела разам з Колінам на замовах, але яе браты Фрэд і Джордж, як адчуваў Гары, абралі ня той, шлях, каб яе падбадзёрыць. Блізняты пакрывалі свае целы поўсцю ці выскоквалі на сястру з-за статуй. Супыніліся яны толькі тады, калі Персі збарвянеўшы ад лютасці паведаміў ім, што збіраецца паскардзіцца на іх місіс Візлі, бо малая пачала сніць кашмары.

А тым часам употай ад настаўнікаў у Хогвартсе распачаўся бойкі гандль усемагчымымі талісманамі, кудменямі і іншымі ахоўнымі прыладамі. Нэвіл Лонгботам набыў сабе агромістую зялёную цыбулінцу са смуродным пахам, востраканцовы фіялетавы крышталь ды прагнілы хвост трытона і толькі потым хлопцы з грыфіндора супакоілі яго — Нэвіл быў чыстакроўным чарадзеем і небяспека яму не пагражала.

— Першым пацярпеў Філч, — з жахам на круглявым твары апраўдваўся перад імі Нэвіл. — А ўсе ведаюць, што я таксама амаль што сквіб.

*

На пачатку другога тыдня снежня, прафесарка МакГонагал, як і заўсёды распачала складаць спіс тых, хто застанецца ў Хогвартсе на калядныя вакацыі. Свае імёнцы ў спіс упісалі Гары, Рон і Герміёна. Больш таго, сябры пачулі навіну, якая агаломшыла іх і выклікала купу падазронаў — у школе таксама заставаўся Малфой. Час вакацый як мага лепш падыходзіў дзеля таго, каб ажыцявіць допыт гэтага гнюса і паспрабаваць дзеянне шматыстотнага зелля.

Хаця само зелле не было да канца гатовым. Ім ўсё яшчэ не хапала рога двурога і скуры бумсланга і адзіным месцам, дзе меліся гэтыя кампанэнты, былі прыватныя запасы Снэйпа. Аднак, асабіста Гары лічыў, што сустрэцца з легендарнаю слізэрынскай пачвараю бяспечней, чым быць схопленным Снэйпам, падчас спробы абрабаваць ягоны кабінэт.

— Цяпер, — хутка паведаміла хлопцам Герміёна, калі у чацвер па апоўдні ім паставілі падвойныя заняткі па зеллеварству. — Нам неабходны невялічкі адцягваючы манэўр. Тады адзін з нас, можа пракрасціся да снэйпаўскага кабінэта і ўзяць тое, што нам неабходна.

Гары і Рон занепакоена вытарапіліся на яе.

— Будзе лепей, калі ў кабінэта прабяруся я, — празаічным тонам працягвала яна. — Вас абодвух, ледзь што, адразу ж выключаць са школы, а я пакуль з чыстай рэпутацыяй. Усё што вам неабходна будзе зрабіць, дык гэта стварыць невялічкі хаас, які мог бы адцягнуць увагу Снэйпа хвілінаў на пяць ці каля таго.

Гары слаба ўсміхнуўся. Ствараць наўмысны хаас падчас снэйпавых заняткаў, было не меньш небяспечнай справай, чым торкаць спячага дракона ў вока.

Заняткі па зеллеварству праходзілі ў адным з вялікіх падзямелляў. У чацвер па апоўдні ўсё пачыналася як заўжды. Ля драўляных сталоў, на якіх месціліся латунныя шалі і пляшкі з інгрыдзіентамі, чадзіла дванаццаць катлоў. Па праходзе, сярод чада хадзіў Снэйп і выдаваў з’едлівыя заўвагі грыфіндорцам, выклікаючы ўдзячныя смяшкі з боку навучэнцаў свайго Дому. Снэйпаў улюбёнец Драко Малфой забаўляўся тым, што шпуляўся ў Рона і Гары вачыма рыбы фугу, ведаючы, што калі тыя паспрабуюць яму адказаць, атрымаюць пакаранне раней, чым паспеюць прамовіць слова “несправядліва”.

Гарын раздзьмуваючы расчын была занадта вадкім, але цяпер яго цікавілі іншыя больш важныя рэчы. Ён чакаў герміёнінага сігналу і слухаў снэйпаву заўвагу наконт яго зелля напоў вуха. Як толькі Снэйп пакінуў Гары ў супакоі і павярнуўся да яго спіной, каб паздзеквацца з мікстуры Нэвіла, Гары сустрэўся вачыма з Герміёнай і тая дала яму ківок.

Хутка нахіліўшыся за свой кацёл, Гары выцягнуў з-за яго адзін із флібусцьерскіх феерверкаў Фрэда і крануў яго палачкай. Той зашыпеў і пачаў пырскаць вадзянымі кроплямі. Разумеючы, што мае ўсяго колькі секунд на развагі, Гары імгненна выпрастаўся, прыцэліўся і шпурнуўшы феерверк трапіў наўпрост у гойлаў кацёл.

Зелле Гойла выбухнула і заліло ўсю класу. Паўсюль ўскрыквалі навучэнцы на якіх траплялі кроплі раздзьмуваючага расчына. Малфою запырскала ўвесь твар і цяпер яго нос больш нагадваў паветраны шарык; Гойл, заціскаючы рукамі пашырыўшыеся да памераў талерак вочы, наўслеп тыкаўся па ўсяму падзямеллю, а тым часам Снэйп спрабаваў супакоіць усіх і высветліць, што здарылася. Крайком вока Гары заўважыў, як скарыстаўшаяся мітуснёй Герміёна праслізнула ў дзверы, што вялі ў малое падзямелле, дзе месціўся снэйпаў кабінэт.

— Ціха! СЦІХНІЦЕ ЎСЕ!— прароў Снэйп. — Цяпер, усе на каго трапіў расчын, падыйдзіце да мяне па здзімаючае зелле. А калі я даведаюся, хто быў вінаваты...

Намагаючыся не засмяяцца, Гары назіраў, як да Снэйпа, сагнуўшыся пад вагаю ўласнага, велічынёй з невялічкую дыню, носа паспяшаў Малфой. Хутка ля стала настаўніка нязграбна вышыхтавалася з палову вучняў: у кагось з іх рукі нагадвалі дзве агромістыя доўбні, хтось не мог размаўляць з-за раздзьмуўшыхся вуснаў, а тым часам з малога падзямелля, як заўважыў Гары, вярнулася Герміёна і пад мантыяй у яе быццам вырас агромісты пухір.

Як толькі пацярпелыя прынялі проціяддзе і ў іх зніклі ўспухліны, Снэйп, падыйшоў да гойлавага катла і вычэрпаў адтуль рэшткі флібусцьерскага феерверка. У класе імгненна запанавала цішыня.

— Калі я знайду, таго хто яго кінуў, — прасыкаў ён, я ўласнаруч пераканаюся, каб гэты вучань быў выключаны са школы.

На сваім твары Гары адлютраваў, нешта, што з на яго погляд нагадвала збянтэжаны вырас. Тым ня меньш Снэйп увесь час упарта глядзеў ў яго бок, таму звон, абвяшчаўшы заканчэнне заняткаў, адчуўшыйся праз дзесяць хвілінаў, быў больш чым жаданым.

— Ён ведае, што гэта справа маіх рук, — расказаў Гары сябрам, калі яны разам спяшаліся да мармытухінай прыбіральні. — Сапраўды вам кажу, ведае.

Герміёна кінула новыя складнікі ў кацёл і пачала ліхаманкава іх мяшаць.

— Ну вось, — задаволена прамовіла яна, — праз два тыдня ўсё будзе гатова.

— Снэйп ані ніколі не дакажа, што гэта зрабіў ты, — падбадзёрыў Гары Рон. — А што ён табе зробіць без доказаў?

— Ведаючы Снэйпа, — адказаў Гары, пазіраючы на то, як кіпіць і пакрываецца бурбалкамі зелле, — магу сказаць дакладна — нешта сапраўды благое.

*

Тыднем пазней, Гары, Рон і Герміёна мінаючы вестыбюль, убачылі, як невялічкая купка навучэнцаў чытае свежапрышпілены на дошку аб’яваў пергамент. Заўважыўшы іх, ўсхваляваныя Шымас Фініган і Дын Томас паклікалі сяброў да дошкі.

— Яны вырашылі стварыць двубойны клуб!— паведаміў Шымас. — Сёння ў вечары адбудуцца першыя заняткі! Я б не адмовіўся ад колькіх урокаў, цяперча, падобныя веды будуць дарэчы...

— Думаеш, пачвара Слізэрына выйдзе з табой на двубой?— спытаўся Рон, але таксама з зацікаўленасцю ўтаропіўся на аб’яву.

— Гэта можа быць карысным, — заявіў ён Гары і Герміёне, спяшаючы на вячэру. — Хадзем?

Сябры былі цалкам з ім згодны, таму а восьмай вечара паспяшаліся ў галоўную залу. Доўгія абедзенныя сталы зніклі, а ўздоўж адной са сцен, аб’явіўся залаты памост асветлены плаваючымі пад аксамітава-чорнай столей свечкамі. Здавалася, што ў зале сабралася большая частка навучэнцаў. Усе яны былі вельмі ўсхаляваны і кожны трымаў у руцэ палачку.

— Цікава, а хто будзе нас вучыць?— прамовіла Герміёна, калі яны ўтраіх прадзіраліся скрозь гамонкі натоўп. — Можа прафесар Флітвік? Кажуць у маладосці ён быў чэмпіёнам у чарадзейскім двубоі.

— Абы толькі не... — не скончыўшы фразы Гары застагнаў — на памосце аб’явіліся апрануты ў цёмна-фіялетавую мантыю Гільдэрой Локхарт і Снэйп, што як заўсёды быў у чорным.

Махнуўшы рукой, Локхарт папрасіў цішыні і ўсклікнуў:

— Увага, увага, усе паглядзіце сюды! Бачыце мяне? Чуеце? Выдатна!

— Прафесар Дамблдор, — працягваў Локхарт, — даў мне дазвол, зладзіць наш невялічкі двубойны клуб, каб вы, як толькі ў гэтым будзе спатрэба, маглі сябе абараніць, гэдак жа, як я сам рабіў безліч разоў... аб чым вы даведаецеся, прачытаўшы мае кнігі.

— А цяпер, — бліснуўшы зубамі, прамовіў ён, — дазвольце пазнаёміць вас з маім асістэнтам — прафесарам Снэйпам. Ён паведаміў мне, што крышку ведае аб двубоях і зычліва пагадзіўся на тое, каб перад пачаткам нашых заняткаў сёе-тое вам прадэманстраваць. Аднак не хвалюйцеся мае юныя сябры, пасля нашай бойкі вы ў цэласці атрымаеце свайго настаўніка па зеллеварству назад!

— Было б не блага, — прамармытаў на гарына вуха Рон, — калі б яны забілі адно аднаго!

Снэйп скрывіў верхнюю губу. А Гары было цікава, чаму Локхарт усё яшчэ працягваў усміхацца. Калі б з гэткай ўсмешкай Снэйп паглядзеў на яго, хлопчык куляй кінуўся бы ў процілеглы бок залы.

Локхарт і Снэйп развярнуліся адно да аднаго тварамі і павіталі суперніка: Локхарт нахіліўшыся і махнуўшы рукой, а Снэйп, раздражнённа кіўнуўшы галавой. Потым, яны быццам трымаючы шпагі, паднялі перад сабой свае палачкі.

— Як вы бачыце, нашыя палачкі знаходзяцца ў баявой пазіцыі, — растлумачыў прыціхламу натоўпу Локхарт. На лік тры, мы абмяняемся першымі замовамі. І вядома ж, ані адзін з нас не збіраецца забіваць другога.

— А я ў гэтым не перакананы, — гледзячы на ашчэраныя зубы Снэйпа, прамармытаў Гары.

— Раз... два... тры...

Абодва суперніка рэзка ўзмахнулі палачкамі.

— Экспеліярмус!— усклікнуў Снэйп, з яго палачкі выбліснуў асляпляльна пунцовы струмень. Локхарта падняло ў паветра і адкінула да процілеглай сцяны. Саслізнуўшы, той знерухомлена расцягнуўся на падлозе.

Малфой і колькі іншых слізэрынцаў заапладыявалі. Герміёна паднялася на дыбачкі

— Думаеце з ім усё будзе добра, — прыціснуўшы да твара далонь, спыталася яна.

— А ці не ўсёроўна, — адначасова адказалі Гары і Рон.

Локхарт няўпэўнена падняўся на ногі. Яго капялюш скаціўся на падлогу, а хвалістыя валасы стаялі дыбком.

— Ну, што мы маем!— заявіў ён і хістаючыся вярнуўся на памост. — Раззбройваючая замова... як вы заўважылі, я згубіў сваю палачку... о, дзякуй, міс Браун. Так, выдатная ідэя прадэманстраваць ім гэтую замову, прафесар Снэйп, але калі вы не супраць, я скажу, што адразу зразумеў, што менавіта ёй вы і скарыстаецеся, бо гэта было відавочна і, калі б я сам гэтага пажадаў, адбіць яе было бы вельмі проста. Аднак, я адчуў, што, убачыць яе дзеянне, будзе для нашых вучняў вельмі карысна...

Магчыма заўважыўшы знішчальны выгляд Снэйпа, Локхарт прамовіў:

— Ну, годзе дэманстрацый! Цяпер, я збіраюся разбіць вас на пары. Прафесар, калі жадаеце, можаце мне дапамагчы...

Яны рушылі ў натоўп. Локхарт выбраў сабе пару Нэвіл і Джасцін Фінч-Флечлі, а Снэйп рушыў да Гары і Рона.

— Надыйшоў час разбіць вашу парачку. — вышчэрыўшыся сказаў ён. — Візлі, ты будзеш змагацца з Фініганам. Потэр...

Гары міжвольна зрабіў крок у бок Герміёны.

— Не, я думаю інакш, — абдараваўшы Гары халонай ўсмешкай, заявіў Снэйп. — Малфой, хадзі да мяне, паглядзім што ты зробіш з нашым знакамітым Потэрам. А ты, Грэйнджэр, можаш абраць на суперніцы... міс Бульстрод.

Пасміхаючыся, Малфой рушыў наперад. Следам за ім ішла слізэрынка, якая на гарын погляд нібыта сыйшла з ілюстрацыяў да “Вакацый з вядзьмачкамі”. Яна была вялізнарнай, дурнаватай і мела цяжкія агрэсіўна вытаркія сківіцы. Герміёна слаба пасміхнулася суперніцы, але тая ёй не адказала.

— Павярніцеся да сваіх супернікаў, — крыкнуў з памоста Локхарт, — і пакланіцеся ім!

Не адрываючы адно ад аднаго вачэй, Гары і Малфой ледзь бачна хіснулі галовамі.

— Палачкі ў баявую пазіцыю!— усклікнуў Локхарт. — Як толькі я скажу тры, скарыстайцеся любой раззбройваючай замовай... РАЗЗБРОЙВАЮЧАЙ... нам не патрэбны няшчасныя выпадкі. Раз... Два... Тры...

Гары махнуў палачкай, але Малфой пачаў яшчэ на лік “два”. Яго замова стукнула Гары настолькі моцна, што яму падалося быццам хтосьці даў яму рондалем па галаве. Гары спатыкнуўся, аднак, як здавалася, застаўся на нагах. Не губляючы часу, Гары скіраваў палачку на Малфоя і крыкнуў: “Рыктусэмпра!”

Бруя срэбнага святла стукнула Малфоя ў жывот і ён, хрыпячы, сагнуўся напалам.

— Я КАЗАЎ ТОЛЬКІ РАЗЗБРОІЦЬ!— у трывозе крыкнуў Локхарт над галовамі змагаючыхся вучняў заўважыўшы, як Малфой стаіць на каленях і, пасля казытаючай замовы Гары, ледзьве можа рухацца. Гары зрабіў крок назад з няясным пачуццём, што атакаваць яшчэ адной замоваю таго, хто апынуўся на падлозе будзе не надта спартыўным, але гэта было яго памылкай. Ледзь дыхаючы, Малфой накіраваў палачку на яго калені і прахрыпеў: “Таранталегра!” У наступную секунду, гарыны ногі не слухаючыся свайго гаспадара пачалі танчыць хуткі факстрот.

— Стоп! Супыніцеся!— залямантаваў Локхарт, але адказнасць на сябе ўзяў Снэйп.

— “Фінітэ Інкантатэм!”— крыкнуў ён. Гарыны ногі ногі кінулі тузацца, Малфой скончыў смяяцца і яны абодва змаглі паназіраць за іншымі змаганцамі.

Усё было ўхутана зеленаватай смугой. Нэвіл і Джасцін, цяжка дыхаючы, ляжалі на падлозе; Рон трымаў змярцвела-бледнага Шымаса за галаву і прасіў прабачэнне за ўсё што нарабіла яго паламаная палачка. Аднак, Герміёна і Мілісэнта Бульстрод усё яшчэ былі на нагах; Мілісэнта ззаду схапіла Герміёну за шыю і тая застагнала ад болю. Абедзве іх палачкі валяліся на падлозе. Гары падскочыў да Мілісэнты і, з вялікай цяжкасцю, бо тая была нашмат яго больш, адцягнуў ад Герміёны.

— Аёечку!— бегаючы паміж вучняў і назіраючы за наступствамі двубояў, усклікнуў Локхарт. — Падымайся Макмілан... асцярожней, міс Фосэт... прыцісні мацней і кроў праз секунду супыніцца, Бут...

— Думаю надыйшоў час, навучыць вас, якім чынам БЛАКАВАЦЬ непрыязныя замовы. — сказаў, усё яшчэ ўсхвалявана стоячы пасярод зала, Локхарт. Ён зірнуў на Снэйпа, але заўважыўшы бляск у яго чорных вачах, хутка адвярнуўся. — Пара дабраахвотнікаў, хадзіце сюды... Лонгботам і Фінч-Флечлі, як наконт вас?

— Благая ідэя, прафесар, — праслізнуўшы сярод вучняў, накшталт вялізнага, злоснага кажана, заявіў Снэйп. — Лонгботам здольны нарабіць моцнай шкоды нават пры выкананні самай простай замовы. Нам прыйдзецца адпраўляць Фінч-Флечлі ў шпітальнае крыло ў карабку ад запалак. — Круглявы ружовы твар Нэвіла густа пачырванеў. — Як наконт Потэра і Малфоя?— на снэйпавым твары з’явілася крывая ўсмешка.

— Пышная ідэя!— пагадзіўся з ім Локхарт, ён рухаміі вызваў Гары і Драко на сярэдзіну залы, дзе натоўп расступіўшыся даў ім месца дзеля змагання.

— Слухай мяне, Гары, — прамовіў Локхарт, — як толькі Драко скіруе на цябе палачку зрабі вось ТАК.

Ён узняў палачку, паспрабаваў зрабіць, нейкі складаны рух і выпусціў яе на падлогу. Снэйп пасміхнуўся, а Локхарт, падымаючы палачку з падлогі ўсклікнуў.

— Ёйку... Мая палачка сёння крыху пераўзбуджана.

Снэйп, працягваючы ўсміхацца наблізіўся да Малфоя і нахіліўшыся, нешта прашапатаў яму на вуха. Той таксама пачаў пасміхацца. Гары занепакоена зірнуў на Локхарта.

— Прафесар, — спытаўся ён, — ці вы не маглі бы, яшчэ раз паказаць мне тую блакіроўку?

— Забаяўся?— так, каб яго ня мог пачуць Локхарт, прамармытаў Малфой.

— Яшчэ чаго захацеў, — таксама аднымі вуснамі адказаў яму Гары.

— Проста рабі так, як зрабіў я!— паляпаўшы хлопчыку па плячы, заявіў Локхарт.

— Як? Выпусціць з рук палачку?

Але Локхарт ужо яго не чуў.

— Раз... Два... Тры... паехалі!— крыкнуў ён.

Малфой хутка ўскінуў палачку і прагарлапаніў: “Серпенсорцыя!

Кончык яго палачкі выбухнуў. Гары з жахам назіраў, як адтуль выслізнула доўгая чорная змяя, павалілася на падлогу між імі і, падняўшы галаву, падрыхтавалася да атакі. Сярод згрудзіўшыхся адчуліся крыкі і натоўп хутка пачаў адыходзіць назад.

— Не варушыся, Потэр, — ляніва працягнуў Снэйп, яўна атрымліваючы задавальненне паглядаючы на тое, як Гары стаіць сам-насам з раззлаванай змяёй. — Зараз я прыбяру яе...

— Я сам!— усклікнуў Локхарт. Ён накіраваў палачку на змяю, адчуўся выбух, але змяя, замест таго, каб знікнуць, паднялася на дзесяць футаў у паветра і з гучным пляскам павалілася на падлогу. Раз’юшчаная, злосна сыкаючая, яна наўпрост рушыла ў бок Джасціна Фінч-Флечлі і зноўку, агаліўшы іклы, падняла галаву.

Гары ня быў упэўнены, навошта гэта зрабіў. Ён нават ня быў упэўнены ці ўвогуле збіраўся рабіць што-небудзь. Адзінае, што ён зразумеў, гэта то, што нясецца наперад, быццам быў на роліках і крычыць змяе, як той дурань: “Адчапіся ад яго!” І нейкім цудоўным... незразумелым чынам... змяя паслухмяна апусцілася, быццам тоўсты чорны шланг, на падлогу і вытарапіла вочы на Гары. Хлопчык адчуў, як лютасць пакрысе пакідае яго. Ён ведаў, хаця не мог зразумець як, што змяя больш ані на каго не нападзе.

Гары ўсміхаючыся паглядзеў на Джасціна. Ён чакаў ўбачыць на яго твары палёгку, разгубленнасць ці нават удзячнасць... але той быў разлютаваным і напалоханым.

— Думаеш гэта весела, так?— пралямантаваў ён, і перш чым Гары паспеў, хоць што сказаць у адказ, Джасцін развярнуўся і выбег з залы.

Снэйп, зрабіўшы крок наперад, узмахнуў палачкай і, ператварыўшыся на невялічкі клуб чорнага дыму, змяя знікла ў паветры. Прафесар таксама паглядзеў на Гары. Ён зірнуў на хлопца неяк па-новаму, хітрым, вылічаючым поглядам, які таму вельмі не спадабаўся. І яшчэ не надта добра разумеў прычыну злавеснага мармытання ўздоўж сценаў. Тут нехта тузануў яго ззаду за мантыю.

— Хадзем, — адчуў ён на вуха Ронаў голас. — Давай, варушыся... Пойдзем АДСЮЛЬ...

Рон павёў Гары з залы, а Герміёна паспяшалап разам з імі. Калі яны праміналі дзверы іншыя вучні паабапал ад іх адсунуліся, быццам баяліся падхапіць нейкай халеры. Гары не мог зразумець, што адбываецца, а Рон з Герміёнаю ані нічога не тлумачылі яму, ажно пакуль яны не ўвайшлі ў пустую грыфіндорскую гасцёўню. Там, Рон штурхнуў Гары ў фатэль і спытаўся:

— Чаму ты не сказаў нам, што ты парсельмовец?

— Я хто?— перапытаў яго Гары.

— ПАРСЕЛЬМОВЕЦ!— адказаў Рон. — Той, хто можа размаўляць са змеямі!

— Ну ня ведаю, — прамовіў Гары. — То бок, раней я рабіў гэта толькі аднойчы. Гэта было, калі я выпадкова нацкаваў ў заапарку ўдава на майго стрыечанага брата Дадлі... доўгая гісторыя... ну, ён сказаў мне, што ніколі не бачыў Бразілію і я быццам бы выпусціў яго на волю, вось. Але, я тады яшчэ ня ведаў, што я чараўнік...

— Удаў сказаў табе, што ніколі ня бачыў Бразілію?— слабым голасам спытаў Рон.

— І што?— адказаў Гары. — Закладаюся, тут шмат хто валодае падобнымі здольнасцямі.

— Аніхто, — заявіў Рон. — Гэта не надта распаўсюджаны дарунак. І, Гары, гэта — дрэнна.

— І што тут дрэннага?— усклікнуў Гары, адчуваючы, што пачынае злавацца. — Што з вамі ўсімі здарылася? Калі б я не папрасіў тую змяю не нападаць на Джасціна...

— А, дык вось, што ты ёй сказаў?

— Пра што ты кажаш? Вы ж там былі... і вы мяне чулі.

— Я чуў, — адказаў Рон, — як ты размаўляеш на змяінай мове — парсельтонгу. Ты мог сказаць ёй усё што заўгодна. Не дарма Джасцін запанікаваў, гэта гучала так, быццам ты нацкоўваеш змяю ці нешта падобнае. І, каб ты ведаў, выглядала гэта вельмі жахліва.

Гары здзіўлена паглядзеў на яго.

— Я размаўляў іншаю моваю, так? Але... растлумачце, як можна размаўляць нейкай моваю нават яе ня ведаючы?

У адказ, Рон толькі пахістаў галавою. Яны з Герміёнай выглядалі так, быццам нехта памёр. Аднак, Гары не бачыў у гэтым анічога жудаснага.

— Вы хочаце сказаць, што я зрабіў памылку, не даўшы гэтай гідкай змяішчы адкусіць Джасціну галаву, так?— спытаўся хлопчык. — І якая розніца, ЯКІМ ЧЫНАМ я гэта зрабіў, калі Джасцін не далучыўся да Безгаловага палявання?

— Розніца ёсць, — нарэшце, загаварыла глухім голасам Герміёна, — таму, што здольнасцю размаўляць са змеямі быў вядомы Салазар Слізэрын. Таму і сімбалам слізэрынскага Дому ёсць змяя.

Гары ад здзіўлення раззявіў рота.

— І цяпер, — дадаў Рон, — уся школа, вядома ж, будзе думаць, што ты яго пра-пра-пра-пра-праўнук ці нешта падобнае...

— Але я не ён, — адказаў Гары, ад сполаху згубіўшы мову.

— Гэта цяжка даказаць, — заявіла Герміёна. — Ён жыў тысячу год таму і мы ўсё ведаем, што падобнае цалкам мажліва.

*

Гары ў тую ноч не мог заснуць колькі гадзінаў. Праз адтуліну ў фіранке балдахіна ён назіраў за тым, як падае снег за вокнамі і здзіўляўся.

А ці не МОГ ён сапраўраўды быць нашчадкам Салазара Слізэрына? У рэшце рэшт Гары ані нічога ня ведаў аб сям’і свайго бацькі. А ў доме Дурслі пытанні аб яго сваяках чараўніках былі пад забаронай.

Ціха, каб ніхто не пачуў, Гары паспрабаваў сказаць колькі слоў на парсельтонге, але ў яго нічога не атрымалася. Пэўна, каб гэта зрабіць яму трэба апытуцца воч на воч са змяёй.

— Але ж я апынуўся ў ГРЫФІНДОРЫ, — разважаў Гары. — Сартавальны капялюш ніколі бы не накіраваў мяне сюды, калі б ува мне цякла кроў Слізэрына...

— Ага, — прамовіў у яго галаве гідкі галасок. — Але, калі ты памятаеш капялюш хацеў накіраваць цябе ў слізэрынскі Дом?

Гары развярнуўся на другі бок. Заўтра ён убачыць Джасціна на зёлазнаўстве і растлумачыць яму, што жадаў супыніць змяю, а не нацкаваць на яго (у лютасці Гары пачаў калаціць падушку), як гэта падалося ўсялякім ёлупам.

*

Аднак наступнай раніцай, снег, што пачаўся яшчэ ноччу ператварыўся на сапраўдную завіруху, таму заняткі па зёлазнаўству адмянілі. Прафесарка Спроўт збіралася апрануць мандрагораў у шкарпэткі і шалікі, і гэту аперацыю, асабліва цяпер, калі мандрагоры былі такімі важнымі дзеля адраджэння вырашыша рабіць цалкам самастойна.

У непакоі, Гары сядзеў ля коміна ў грыфіндорскай гасцёўне, а побач Рон з Герміёнаю, карыстаючыся нечаканым вольным часам гулялі у чарадзейныя шахматы.

— Дзеля ўсяго святога, Гары, — прамовіла Герміёна сярдзіта, бо толькі што ронаў афіцэр збіў яе вершніка з каня і павалок прэч з дошкі. Калі гэта так для цябе важна пайдзі і сам знайдзі Джасціна.

Гары выпрастаўся, прайшоў адтуліну за партрэтам і пайшоў па калідоры, разважаючы, дзе той можа зараз быць.

Ня гледзячы на то, што на двары быў дзень, з-за завірухі за вокнамі, у замку было даволі цёмна. Дрыжучы, Гары ішоў міма класаў, прыслухоўваючыся да таго, што там рабілася. Прафесарка МакГонагал крычала на нейкага недарэку, які прымудрыўся перавараціць свайго сябра на барсука. Гары закарцела зазірнуць і паглядзець, але ён перамог гэта жаданне і пайшоў далей. Паразважаўшы, ён вырашыў, што Джасцін мог скарыстацца вольным часам для падрыхтоўкі хатняй работы і ў першую чаргу вырашыў завітаць у бібліятэку.

Хафлпафцы, якія павінны былі займацца на зёлазнаўстве, сапраўды цяпер сядзелі ў глыбіні бібліятэкі, аднак яны ані не займаліся рыхтаваннем хатняй работы. Гары між стэлажамі бачыў іх прыціснутыя адна да адной галовы і чуў урыўкі з іхнай размовы. Ён не мог разгледзіць сярод іх Джасціна, таму наблізіўся і... Пачутая ім размова прымусіла яго схавацца ў секцыі нябачнасці , каб падслухаць, што кажуць хафлпафцы.

— У любым выпадку, — прамовіў нейкі тоўсты хлопец. — Я параіў Джасціну не выходзіць з нашай гасцёўні. То бок, калі Потэр азначыў яго, як наступную ахвяру, будзе лепей, калі Джасцін стаіцца на некаторы час. Вядома ж ён чакаў раней ці пазней чагосьці падобнага, ажно з тых часоў, калі выдаў Потэру, што ён магланароджаны. Ён РАСПАВЁЎ таму, што збіраўся ісці да Ітана. А хіба гэта тая тэма, якую трэба абмяркоўваць з разгуляўшымся нашчадкам Слізэрына?

— Эрні, а ты ўпэўнены, што гэта Потэр?— занепакоена спыталася светлакосая дзяўчынка.

— Ханна, — змрочна адказаў таўстун, — ён парсельмовец. Усі ведаюць, што гэта знак чорнага ведзьмака. Ты колісь чула, хоць пра якога добрага чарадзея, які размаўляў бы са змеямі? А ў Слізэрына нават мянушка сярод сяброў была — Змяіны язык.

Нейкі час яны ціха спрачаліся між сабой, нарэшце Эрні выдаў:

— Ці вы памятаеце, што было напісана на сцяне? “Сцеражыцеся, ворагі спадкаемцы”. Філч затрымаў Потэра, а потым... была атакавана котка Філча. Першагодка Крыві дакучаў Потэру на матчы па квідытчу, фатаграфаваў Потэра, пакуль той ляжаў увесь у брудзе, а потым... Крыві быў атакаваны.

— Ён заўсёды здаваўся такім добрым?— няўпэўнена заявіла Ханна. — А яшчэ ён той, хто перамог Самі-Ведаеце-Каго. Можа ён не такі ўжо і благі?

Эрні таямніча панізіў голас і ўсе хафлпафцы шчыльней наблізіліліся да яго. Гары таксама падкраўся блізэй, каб пачуць аб чым той кажа.

— Ані ніхто не разумее, як ён выжыў пасля атакі Самі-Ведаеце-Каго. То бок, ён жа быў немаўлём калі ўсё гэта здарылася. Ад яго нават аскепкаў не павінна было застацца. Толькі сапраўды магутны чорны вядзьмак мог выжыць пасля падобнага праклёна, — ён загаварыў яшчэ цішэй, амаль шэптам. — Ці вы думаеце, ЧАМУ Самі-Ведаеце-Хто так жадаў яго забіць? Яму не патрэбен быў яшчэ адзін Цёмны Лорд. І мне цікава, якія яшчэ сілы тоіць у сабе Потэр?

Гары ня мог больш цярпець. Ён громка кашлянуў і выйшаў з-за кніжных паліц. Калі б ён не адчуваў сябе такім злым, відовішча, якое аб’явілася яго вачам, падалося б яму пацешным: здавалася хафлпафцы скамянелі толькі пры адным яго з’яўленні, а твар Эрні зрабіўся бялейшым за паперу.

— Прывітанне, — прамовіў Гары. — Я б хацеў пабачыцца з Джасцінам Фінч-Флечлі.

Здавалася, здзейсніліся самыя найгоршыя жахі хафлпаўцаў. Перапужаныя, яны павярнуліся да Эрні.

— Навошта ён табе?— дрыготкім голасам спытаўся той.

— Хацеў сказаць яму, што насамрэч здарылася на двубойным клубе, — адказаў Гары.

Эрні закусіў свае збялелыя вусны, а потым глыбока ўздыхнуўшы сказаў:

— Мы ўсе там былі. І мы добра ведаем, што здарылася.

— Тады, вы бачылі, што змяя адступіла, пасля таго, як я пагаварыў з ёй. — прамовіў Гары.

— Усё што бычыў я, — дрыготкім, але ўпартым голасам адказаў Эрні, — як ты размаўляў на парсельтонге, а змяя кінулася на Джасціна.

— Я не збіраўся яго атакаваць, — заявіў Гары, яго ўсяго калаціла ад гневу. — Змяя нават не КРАНУЛАСЯ яго!

— Аднак, супынілася вельмі блізка, — прамовіў Эрні. — А калі ў цябе з’явіліся яшчэ якія ідэі. — хутка дадаў ён, — магу расказаць табе мой радавод да дзевятага калена. Там адны чарадзеі і вядзьмаркі і мая кроў чыста, як у нікога, так што...

— Мне начхаць на чысціню тваёй крыві!— палка адказаў Гары. — Навошта мне атакаваць магланароджаных?

— Я чуў ты ненавідзіш маглаў з якімі жывеш?— імгненна заявіў Эрні.

— Жыць з Дурслі і не ненавідзець іх?— прамовіў Гары. — Хацеў бы бачыць, як гэта атрымалася б у цябе.

Ён развярнуўся на абсцасах і куляй выляцеў з бібліятэкі, заслужыўшы пры гэтым асуджальны погляд ад мадам Пінс, што паліравала залатую вокладку вялізнай кнігі замоваў.

Ён несся па калідоры і быў настолькі разлютаваны, што ледзь заўважаў куды ідзе. У выніку, ён хутка ўрэзаўся ў нешта вялізнае і шырачэзнае, ад чаго яго кінула на падлогу.

— А, здароўку, Хагрыд, — падняўшы вочы, сказаў ён.

Няхай твар палясоўшчыка і быў схаваны за пакрытай снегам ваўнянай балаклавай, але ані ніхто акрамя яго не мог запоўніць сабой і сваім кратовым шынэлкам большую частку калідору. У агромістай руцэ, апранутай ў пальчатку, ён нёс здохлага пеўня.

— Як майся, Гары?— сцісківаючы з сябе балаклаву, спытаўся волат. — Чго не на знятках?

— Адмянілі, — падымаючыся на ногі адказаў Гары. — А ты тут што робіш?

Хагрыд падняў вышэй абмяклага пеўня.

— Жо другі са сьместр, — паведаміў брамнік. — Гэт альбо ліс справа, альбо страшыдлы-крыўсмока. Мне трэб дазвол дырэктра, каб скарстаць ахоную замову ўкол куратніка.

Ён уважлівей зірнуў на Гары з пад густых пакрытых снегам брывей і спытаўся:

— А з табой сё добр? Ты выгльдаеш збуджаным і знепкоеным?

Гары не змог паўтарыць уголас, тое, што казалі пра яго Эрні і астатнія хафлпафцы.

— Не, так, нічога, — адказаў ён. — Прабач, Хагрыд, мне трэба спяшацца. У мяне наступным урокам будут ператварэнні і мне трэба збегаць па падручнік.

Ён рушыў прэч, а ў яго галаве ўсё яшчэ луналі словы, якія Эрні сказаў пра яго:

“Джасцін чакаў раней ці пазней чагосьці падобнага, ажно з тых часоў, калі выдаў Потэру, што ён магланароджаны...”

Гары патупаў уверх па лесвіцы і павярнуў у даволі цёмны калідор. Усе паходні ў ім былі затушаны ільдзяным ветрам, які прабіваўся скрозь дзіру ў аконным шкле. Гары быў ужо пасярэдзіне калідора, калі неабачліва спатыкнуўся аб нешта ляжалае на падлозе.

Ён азірнуўся і адчуў, як у яго супынілася сэрца.

На падлозе ляжаў халодны, зцвярдзелы, з застылым на твары выразам шоку, Джасцін Фінч-Флечлі. Побач з ім была яшчэ адна фігура і Гары ані ніколі ў жыцці не бачыў чагосьці падобнага.

У шасці цалях ад падлогі ў паветры ляжаў Амаль Безгаловы Нік, не жамчужным і празрыстым, як звычайна, а чорны і нейкі дымлівы. Нікава галава на палову звісала асобна ад шыі, а на твары быў гэткі ж, як у Джасціна шакаваны выраз.

Хутка дыхаючы, Гары падняўся на ногі, яго сэрца выстуквала дроб на рэбрах. Дзікавата ён азірнуў калідор і ўбачыў, як ад целаў з неверагоднай хуткасцю адпаўзаў павучыны шэраг. З класаў уздоўж калідора адчуваліся прыглушаныя галасы настаўнікаў.

Гары мог папросту збегчы і ніхто б ня ведаў, што ён тут быў. Аднак, ён не мог пакінуць іх вось так ляжаць на падлозе... ён павінен кагосьці паклікаць на дапамогу. Ці павераць яму, што ён не мае да выпадку ані ніякага дачынення?

Хлопчык перапалохана стаяў пасярод калідору і тут дзеры з правага ад яго боку з моцным грукатам адчыніліся і з класы вылецеў полтэргейс Піўз.

— Ды гэта ж наш маненецкі дурненецкі Потэр!— засюсюкаў ён і праляцеўшы міма хлопчыка, збіў набок яго акуляры. — А што наш Потэр задумаў? Чаму стаіўся..?

Піўз рабіў у паветры сальта, але супыніўся на поўдарогі, бо убачыў на падлозе целы Джасціна і Амаль Безгаловага Ніка. Ён выпрастаўся, набраў ў лёгкія паветра, і перш чым Гары паспеў яго супыніць, загаласіў:

— НАПАД! НАПАД! ЧАРГОВЫ НАПАД! У НЕБЯСПЕЦЫ І СМЯРОТНЫЯ, І ПРЫВІДЫ! РАТУЙЦЕСЯ ХТО МОЖА! НАПАААД!

Стук — стук — стук. Дзверы ўсіх класаў расчыніліся і калідор запоўніўся навучэнцамі. Колькі доўгіх хвілінаў у калідоры панавала такое безладдзе, што Джасцін рызыкаваў быць растаптаным, а сёй-той з вучняў увесь час супыняўся ўсярэдзіне Амаль Безгаловага Ніка. Гары быў прыціснуты да сцяны. Настаўнікі ўвесь час крыкам намагаліся заклікаць вучняў да цішыні. Нарэшце, на месца злачынства прыбегла прафесарка МакГонагал, якую суправаджалі вучні з яе класа (у аднаго з іх па ранейшаму валасы былі ў чорна-белую палоску). З кончыка сваёй палачкі яна бахнула ў паветра і, калі ў калідоры, нарэшце, запанавала цішыня, загадала ўсім навучэнцам вярнуцца да заняткаў. Не паспелі апошнія вучні разыйсціся па класах, як, цяжка дыхаючы, у калідоры аб’явіўся Эрні з Хафлпафа.

— ЗЛОЎЛЕНЫ Ў ХАПКУ!— з дашчэну збялелым тварам, кажучы на Гары пальцам, загаласіў Эрні.

— Годзе, Макмілан!— рэзка прамовіла прафесарка МакГонагал.

Панад іх галовамі танчыў Піўз, назіраючы за тым што адбывалася і хітравата ўсміхаўся, бо надта любіў бязладдзе. Настаўнікі схіліўшыся над Джасцінам і Ніка, прыняліся іх разглядаць, а полтэргейст грымнуў песняй:

— До ўжо, Піўз!— гыркнула прафесарка і полтэргейст, паказаўшы Гары языка, адляцеў прэчкі.

Прафесар Флітвік і прафесарка Сіністра з аддзела астраноміі панеслі Джасціна ў шпітальнае крыло, аднак ніхто ня ведаў, як быць з Амаль Безгаловым Нікам. Нарэшце, прафесарка МакГонагал выклікала з паветра агромісты веер і дала Эрні інструкцыю, як падняць прывіда ўверх па сходах. Падганяючы Ніка, як ціхі чорны паветраны шар, хафлпафец сыйшоў. У калідоры засталіся толькі МакГонагал і Гары.

— Хадзіце за мной, Потэр, — загадала прафесарка.

— Мадам прафесар, — прамовіў Гары. — Клянуся, я...

— Не мне гэта вырашаць, Потэр, — адрэзала яна.

Не размаўляючы, яны завярнулі за вугал і супыніліся ля агромістай і вельмі брыдкай каменнай гаргульі.

— Шэрбетавыя цытрынкі!— прамовіла яна. Напэўна, гэта было паролем, бо гаргулья ад’ехала ўбок, а сцяна за ёй расчынілася. Нават цяпер, калі ён быў перапоўнены жахам аб тым, што з ім цяпер будзе, хлопчык не мог не здзіўляцца. У адтуліне за сцяной ён ўбачыў вінтавыя сходы, што плаўна, быццам лесвіца эскалатара, рухаліся ўгору. Як толькі ён і прафесарка МакГонагал ўсталі на лесвіцу, сцяна, як мог чуць Гары, зноўку зачынілася. Яны падымаліся ўсё вышэй і вышэй, нарэшце, калі ў Гары ўжо пачала круціцца галава, яны супыніліся і хлопчык ўбачыў перад сабой бліскучыя дубовыя дзверы з медным малатком у выглядзе грыфона.

Гары здагадаўся, куды яны прыйшлі. Хутчэй за ўсё, менавіта тут жыў Дамблдор.