Гары Потэр і патаемная зала

РАЗДЗЕЛ XVI
Патаемная зала

— Анішто сабе... увесь гэты час яна сядзела ў прыбіральне праз тры кабінцы ад нас, — наступнай раніцай, падчас сняданку заўважыў Рон, — мы аб усім маглі спытаць яе. І вось...

Як не цяжка было трапіць да павукоў, аднак трапіць ў дзявочую прыбіральню, тую самую прыбіральню ля якой адбыўся першы напад, пазбягаючы сустрэчы з настаўнікамі, было практычна немажлівай справай.

Падчас чарговых заняткаў па ператварэннях адбылося нешта, што ў першыню за колькі тыдняў, прымусіла ўсіх забыцца аб патаемнай зале. Праз дзесяць хвілінаў пасля ўваходу ў свой кабінэт, прафесарка МакГонагал паведаміла, што праз тыдзень, у першых чыслах чэрвеня ў іх адбудуцца іспыты.

— ІСПЫТЫ?— прастагнаў Шымас Фініган. — Няўжо ў нас яшчэ і ІСПЫТЫ будуць?

За гарынай спіной пачуўся гучны бабах, бо Нэвіл выпусціў з рук палачку і яна знішчыла адну з ножак яго парты. Махам сваёй палачкі, прафесарка аднавіла ножку і пахмурліва зірнула на Шымаса.

— Школа ўсё яшчэ адкрыта толькі дзеля таго, каб вы маглі атрымаць адукацыю, — сурова сказала яна. — Іспыты адбудуцца як і звычайна. І я спадзяюся, што вы ўжо рупліва паўтараеце ўсё што вывучылі за год.

Рупліва паўтараеце? Гары і да галавы не прыходзіла думка, што ў час калі замак знаходзіцца ў падобным становішчы, тут яшчэ могуць праходзіць іспыты. Па класе пранеслася непакорная хваля нараканняў. Прафесарка зрабілася яшчэ больш суровай.

— Я маю інструкцыю ад прафесара Дамблдора, — заявіла яна. — Праца ў школе, па магчымасці, павінна трымацца звычайнага рытму. А што можа быць лепшым доказам гэтаму, як не праверка ўсяго, што вы вывучылі за год.

Гары зірнуў на пару белых трусікаў, якіх павінен быў перавараціць на тапкі. Пра што ён даведаўся ў гэтым годзе? Ён аніяк не мог прыпомніць нічога, што мела б карысць на іспытах.

Рон выглядаў так, нібы яму паведамілі, што цяпер ён будзе жыць у Забароненым лесе.

— Ты можаш уявіць, як мне здаваць іспыты з гэтым?— спытаўся ён у Гары, кажучы на сваю палачку, якая цяпер пачала гучна свісцець.

*

За тры дні да першага іспыту, прафесарка МакГонагал падчас сняданку зрабіла яшчэ адну аб’яву.

— Маю да вас добрую навіну, — прамовіла прафесарка і ў сціхлай зале падняўся гармідар.

— Дамблдор вяртаецца?!— ускрыкнула колькі чалавек адразу.

— Знайшлі спадкаемцу Слізэрына?!— узвіскнула дзяўчынка за рэйвенклоскім сталом

— Аднаўляецца квідытчны чэмпіянат?!— узбуджана зароў Олівер Вуд.

— Прафесарка Спроўт паведаміла мне, — дачакаўшыся пакуль сціхне шум, працягвала МакГонагал, — што мандрагоры паспелі і гатовы для апрацоўкі. Ужо ўвечары мы зможам адрадзіць усіх скамянелых. Наўрацці трэба нагадваць вам, што сёй-той з іх абавязкова расказажа нам, хто ці што на іх напала. І спадзяюся гэты жудасны год скончыцца зловам злачынцы.

Галоўная зала выбухнула апладысментамі. Зірнуўшы на слізэрынскі стол, Гары ані не здзівіўся, што да апладыявання не далучыўся Драко Малфой. А вось Рон выглядаў зашмат шчаслівей, чым колькі апошніх дзён.

— Ну тады і не надта блага, што мы не распыталі Міртлу!— заявіў ён Гары. — Нам аб усім хутчэй за усё раскажа Герміёна, калі ачуняе! Але май на ўвазе, яна сшалее, калі даведаецца, што да пачатку іспытаў засталося тры дні. Яна ж так даўно ані нічога не пераглядала. Мажліва будзе лепш пакінуць яе скамянелай, пакуль іспыты ня скончацца.

Тут да грыфіндорскага стала падыйшла Джыні Візлі і села ля Рона. Яна выглядала ўзбуджанай і занепакоеннай і Гары заўважыў, як дзяўчынка круціла сабе рукі пад сталом.

— Што здарылася?— накладаючы сабе чарговую порцыю кашы, спытаўся ў сястры Рон.

Джыні нічога яму не адказала. Са спалохам у вачах яна азірала грыфіндорскі стол, і выразам на твары кагосьці нагадвала Гары, але ён так і не мог прыпомніць каго.

— Давай каліся, — падбухторваў яе Рон.

І тут Гары прыпомніў. Яна ківалася сюды-туды на крэсле гэдак жа, як Добі, калі быў на мяжы раскрыцця забароненай інфармацыі.

— Я павінна расказаць вам нешта, — ня гледзячы на Гары прамовіла яна.

— Што здарылася?— спытаўся Гары.

Здавалася, Джыні ані ніяк не магла падабраць патрэбных слоў.

— ШТО там у цябе?— не сунімаўся Рон.

Джыні адчыніла вусны, але адтуль не вымавілася ані гуку. Гары нахіліўся і ціхнінька, так каб яго чулі толькі Джыні і Рон, спытаў.

— Гэта тычыцца патаемнай залы? Ты кагось бачыла? Хтосьці дзіўна сябе паводзіў?

Джыні набрала ў грудзі паветра і тут да стала, стомлены і збляднелы падыйшоў Персі.

— Калі ты скончыла есці, Джыні, я займу тваё месца, — прамовіў ён. — Я толькі што з начнога дзяжурства і папросту паміраю з голаду.

Джыні ўскочыла, як быццам яе да яе крэсла падвялі ток. Абдараваўшы Персі, хуткім, напалоханым поглядам, яна шуганула прэчкі. Сеўшы на яе месца, Персі схапіў куфаль з цэнтра стала.

— Персі, — люта заявіў да яго Рон. — Яна толькі што хацела паведаміць нам нешта важнае!

Персі ледзь не падавіўся гарбатай.

— Наконт чаго?— закашляўшыся, спытаўся ён.

— Я спытаў яе, ці не бачыла яна чагосьці дзіўнага і яна ўжо збіралася адказаць...

— А... што... спадзяюся гэта не мае дачынення да патаемнай залы, — адразу ж сказаў Персі.

— А ты адкуль ведаеш?— ўзняўшы бровы, спытаўся Рон у адказ.

— Ну... ммм, калі хочаце ведаць, Джыні... ну, колькі дзён таму, яна сустрэла мяне, калі я... ну, гэта не істотна... карацей, яна бачыла, як я нешта раблю і, ну... я прасіў яе, анікому пра гэта не казаць. Увогуле, я насамрэч думаў, што яна стрымае сваё слова. Там нічога такога асаблівага, але...

Ніколі раней, Гары не бачыў, каб Персі адчуваў сябе так няёмка.

— А што ты такога рабіў, — усміхнуўшыся спытаўся Рон. — Скажы, мы ня будзем смяяцца.

Але усмешкі ў адказ не было.

— Перадай мне тых булачак, Гары, — папросіў Персі, — ці то я зараз памру з голаду.

*

Гары разумеў, што ўсё і без таго высветліцца заўтрашнім днём, тым ня меньш не хацеў выпускаць шанца пагаманіць з Міртлай... і на шчасце такі шанец яму выдаўся, калі Гільдэрой Локхарт павёў іх пасля сваіх заняткаў на гісторыю магіі.

Локхарт ўвесь час запэўніваў усіх, што небяспека мінула, хаця амаль заўжды яго імгненна аспрэчвалі, больш таго, ён лічыў, што ані больш няма неабходнасці ў настаўніцкім суправаджэнні вучняў. Да таго ж яго валасы цяпер былі не надта добра ўкладзены, магчыма таму, што большую частку ночы ён правёў за патруляваннем калідору на пятым паверсе.

— Узгадайце мае словы, — калі яны завярнулі за вугал пачаў размову Локхарт. — Заўтра, калі пацярпелыя ачуняюць, іх першя словы будзуць: “Гэта быў Хагрыд”. І я шчыра кажучы здзіўляюся, чаму прафесарка МакГонагал дагэтуль упэўнена ў неабходнасці ўсіх гэтых мераў перасцярогі.

— Цалкам згодзен з вамі, сэр, — заявіў Гары, ад здзіўлення ў Рона паваліліся з рук кнігі.

— Дзякуй, Гары, — паблажліва сказаў Локхарт, яны супыніліся, чакаючы пакуль пройдзе вялікі гурт хафлпафцаў. — Аб чым я: нам настаўнікаў і без таго хапае чым заняцца, акрамя праваджання навучэнцаў і начных патрулёў...

— Маеце рацыю, сэр, — зразумеўшы гарыну думку, падхапіў Рон. — Чаму б вам не пакінуць нас тут, да кабінэта гісторыі застаўся адзін толькі калідор.

— Ведаеш, Візлі, пэўна так я і зраблю, — адказаў Локхарт. — Мне сапраўды трэба бегчы, рыхтавацца да наступных заняткаў.

Пакінуўшы вучняў, ён куляй кінуўся прэчкі.

— Рыхтавацца да заняткаў, — пасміхнуўся яму ўслед Рон. — Пабег кучэры ўкладваць.

Прапусціўшы наперад астатніх грыфіндорцаў, Гары і Рон бакавым калідорам кінуліся да прыбіральні Мармытухі Міртлы. Яны ўжо віншавалі адно аднаго з бліскуча зробленый аперацыяй і тут...

— Потэр! Візлі! Што вы тут робіце?

На сустрач ім ішла прафесарка МакГонагал, а яе вусны ўяўлялі сабой дзве тонкія рыскі.

— Мы... мы... — запінаючыся пачаў Рон... — мы толькі... толькі хацелі бачыць...

— Герміёну, — дадаў Гары. Рон і МакГонагал здзіўлена вытарапіліся на яго.

— Мы здаецца цэлы век яе не бачылі, — паспешліва ступіўшы Рону на нагу, — працягваў Гары. — Мы хацелі схадзіць у шпітальнае крыло і сказаць ёй, што мандрагоры ўжо саспелі, каб яна не турбавалася.

Прафесарка ўсё яшчэ насцярожана працягвала на яго глядзець і на імгненне другое, Гары вырашыў, што зараз яна выбухне гневам. Аднак анічога такога не здарылася.

— Канечне, — дзіўным хрыплым голасам прамовіла яна і Гары ўбачыў, як з яе вочак-пацерак паліліся слёзы, — Канечне, ідзіце. Я разумею, як цяжка было ўвесь гэты час сябрам тых хто... Я ўсё разумею. Так, Потэр, вы можаце наведаць міс Грэйнджэр. Я скажу прафесару Бінсу дзе вы. І скажыце мадам Помфры, што гэта я вам дазволіла.

Гары і Рон сыйшлі дагэтуль ня верачы таму, што пазбеглі пакарання. Завярнуўшы за вугал, яны ясна пачулі, як прафесарка МакГонагал гучна высмаркалася.

— Гэта была, — палка прамовіў Рон, — твая лепшая выдумка з тых якія я чуў.

Аднак цяпер ў іх ані не было выбару, як толькі пайсці ў шпітальнае крыло і сказаць мадам Помфры, што яны маюць дазвол ад прафесаркі МакГонагал на наведанне Герміёны.

Хай з неахвотай, мадам Помфры ўсё ткі прапусціла іх у палату.

— Не разумею, які СЭНС размаўляць аб нечым са скамянелым чалавекам, — заявіла яна. І сеўшы ля Герміёны сябры былі вымушаны прызнаць, што лекарка мела рацыю. З тым жа поспехам, сябры маглі суцяшаць і казаць каб не турбавалася герміёнінай камодзе.

— А вось цікава, ці яна бачыла нападніка?— сумна паглядаючы на застылы твар сяброўкі, спытаўся Рон. — А што калі ён падкраўся да іх ззаду...

Аднак Гары не глядзеў на твар Герміёны. Значна цікававейшай для яго была правая рука дзяўчынкі, што сціснутая ў кулак ляжала па-над коўдрай. Нахіліўшыся бліжэй, Гары убачыў, што ў кулаке дзяўчынка сціскала невялічкі скрутак паперы.

Пераканаўшыся, што паблізу няма мадам Помфры, хлопчык паказаў на скрутак Рону.

— Паспрабуй яго выцягнуць, — прапанаваў той і сеў на крэсле так, каб лекарка не магла бачыць, што робіць Гары.

Гэта было ня лёгкай задачай. Герміёніна рука была сціснута зашчыльна і часам Гары здавалася, што ў яго хутчэй атрымаецца парваць скрутак, чым выцягнуць яго. Пакуль Рон слядзіў за мадам Помфры, Гары ўсё працягваў тузаць і круціць паперку і нарэшце, пасля доўгіх хвілінаў цяжкой працы, у хлопчыка атрымалася яе выцягнуць.

Скрутак уяўляў сабой старонку з даволі старой бібліятэчнай кнігі. Гары нецярпліва разгладзіў яе, а Рон нахіліўся, каб таксама мець магчымасць яе прачытаць:

Унізе старонкі, герміёнінай рукой было напісана толькі адно слова: “Трубы”.

І тут у гарынай галаве быццам бы нехта запаліў святло.

— Рон, — прашапатаў ён, — гэта ён. Вось каго мы шукаем. Вось хто пачвара з патаемнай залы — БАЗІЛІСК. Ён гіганцкая змяя. Вось чаму я і ніхто болей ня чуў ягоны голас. А ўсё таму, што я валодаю парсельтонгам...

Гары аглядзеў ложкі, якія знаходзіліся ў палаце.

— Базіліск забівае людзей позіркам. Аднак ніхто не памёр... бо не глядзеў яму менавіта ў вочы. Колін убачыў яго праз фотаапарат — базіліск спаліў фотаплёнку, але сам Колін толькі скамянеў, як і Джасцін... што бачыў яго праз Амаль Безгаловага Ніка. Асноўны ўдар атрымаў Нік, але ён ня мог памерці ДРУГІ РАЗ... Што наконт Герміёны і той прэфекткі з Рэйвенкло... памятаеш, каля іх знайшлі люстэрка. Герміёна ўжо ведала, што пачварай ёсць базіліск, яна ж і папярэдзіла тую дзяўчынку, што перш чым заходзіць за вугал, трэба спачатку паглядзець хто там ёсць у люстэрка. Яны так і зрабілі... і...

Ад здзіўленя ў Рона адвалілася сківіца.

— А Місіс Норыс?— прагна спытаўся ён.

Гары задумаўся. Ён паспрабаваў прыпомніць тое, што бачыў у той хэлоўінскі вечар.

— Вада... — павольна сказаў ён. — Міртла зрабіла патоп у сваёй прыбіральне. Закладаюся, Місіс Норыс бачыла толькі адлюстраванне базіліска ў лужыне...

Гары яшчэ і яшчэ раз праглядаў старонку. З кожнам разам лепей раскрываючы сэнс падзей, што адбыліся ў школе..

— Вось глядзі: “Базіліск пазбягае крыку пеўня, які аказвае на яго фатальнае дзеянне”, — прачытаў ён уголас. — Нехта пазабіваў усіх хагрыдавых пеўняў! Слізэрынскі нашчадак не хацеў, каб яны былі паблізу ад замка і маглі перашкодзіць яму, калі зала будзе адкрыта! “Павукі ўцякаюць ад базіліскаў...” Ну так, усё сыйшлося!

— Але як той базіліск перасоўваецца па замку?— спытаўся Рон, — Гідкая агромістая змяя... яе абавязкова хто-небудзь убачыў бы...

У адказ, Гары паказаў сябру на слова ўласнаруч напісанае Герміёнаю ўнізе старонкі.

— Трубы, Рон, — сказаў ён. — Трубы... Ён поўз па каналізацыі. І я чуў яго голас у сценах.

Нечакана Рон схапіў Гары за руку.

Уваход у патаемную залу..!— хрыпла прамовіў ён. — Што калі ён у прыбіральне? І гэта...

— ПРЫБІРАЛЬНЯ МАРМЫТУХІ МІРТЛЫ, — дадаў за яго Гары.

Хлопцы ўзбуджана пазіралі адно на аднаго. Яны з цяжкасцю верылі самі сабе.

— Гэта азначае, — падсумаваў Гары, — што я не адзіны парсельмовец у школе. Спадкаемца таксама ведае парсельтонг. Інакш, як ён можа кантраляваць васіліска.

— І што цяпер рабіць?— спытаўся Рон, яго вочы палалі агнём . — Бяжым да МакГонагал?

— Ідзем у настаўніцкую, — выпрастаўшыся скокам, адказаў Гары. — Яна будзе там праз дзесяць хвілінаў. Хутка будзе звон з урока.

Яны кінуліся уніз па сходах. Не жадаючы, каб іх знайшлі валэнаючыміся па калідорах, хлопцы наўпрост накіраваліся ў пустую настаўніцую. Гэта быў вялізны пакой, абшыты драўлянымі панэлямі, поўны высокіх крэслаў з чорнага дрэва. Гары і Рон хадзілі вакол іх, занадта ўсхваляваныя, каб сесці.

Але звона з урокаў усё не было.

Замест яго па калідорах рэхам пранесся магічным чынам ўзмоцнены голас МакГонагал:

— Усім навучэнцам неадкладна ісці да сваіх гасцёўняў. Усяму персаналу сабрацца ў настаўніцкай. Хутчэй, калі ласка.

Азірнуўшыся, Гары паглядзеў на Рона.

— Няўжо новы напад? Толькі не цяпер?

— А што нам рабіць?— спытаўся перапоўнены жахам Рон. — Вярнемся ў нашу гасцёўню?

— Не, — азіраючыся навокал, сказаў Гары. Злева ад іх, ён убачыў выродлівую шафу з запаснымі мантыямі настаўнікаў. — Давай сюды. Паслухаем, аб чым тут будуць казаць. А потым распавядзем ім, што самі высветлілі.

Схаваўшыся у шафе, хлопцы чулі, як дзверы настаўніцкай бесперапынна адчыняюцца, а сам пакой напаўняецца сотнямі людзей. Скрозь зморшкі сарых мантыяў, Гары і Рон назіралі за паводзінамі настаўнікаў. У кагосьці з іх на твары было напісана здзіўленне, а нехта азірался вакол з жахам ў вачах. Нарэшце, у настаўніцкую завітала сама МакГонагал.

— Гэта здарылася, — паведаміла яна сціхлым калегам. — Пачвара забрала вучаніцу. І зацягнула яе ў залу.

Прафесар Флітвік ўзвіскнуў, прафесарка Спроўт заціснула вусны рукамі.

— Ці вы ўпэўнены ў гэтым?— моцна сціснуўшы спінку крэсла, спытаўся прафесар Снэйп.

— Так, гэта спадкаемца Слізэрына, — адказала ўшчэнт збляднелая МакГонагал. — Ён пакінуў паведамленне. Адразу пад першым. “Яе косткі назаўжды застануцца ў зале.”

З вачэй прафесара Флітвіка хлынулі слёзы.

— Каго?— спыталася мадам Хуч, знясілена падаючы на крэсла. — Каго з вучняў ён скраў.

— Джыні Візлі, — адказала прафесарка.

Гары адчуў, як Рон моўчкі спаўзае па сценцы шафы.

— Заўтра мы павінны адправіць усіх навучэнцаў па дамах, — працягвала МакГонагал. — Гэта канец Хогвартса. Дамблдор заўсёды казаў...

Тут дзверы настаўніцкай зноўку адчыніліся. Першы момант Гары думаў, што зараз у пакой увойдзе Дамблдор. Але гэта быў толькі ззяючы сваёй ўсмешкай Локхарт.

— Прашу прабачэння... задрамаў... я нешта прапусціў?

Здавалася ён не памеціў, што усе настаўнікі глядзяць на яго з выдатна заўважнай нянавісцю. Снэйп рушыў у яго бок.

— Вось хто нам патрэбен, — прамовіў ён. — Менавіта ён. Локхарт, пачвара схапіла дзяўчынку. І забрала з сабой у патаемную залу. Нарэшце, прыйшоў вас час дзейнічаць.

Локхарт зрабіўся белым.

— Усё так, Гільдэрой, — далучылася да размовы прафесарка Спроўт. — Тым больш, хіба не ты мінулай ноччу сказаў мне, што ўвесь час ведаў, дзе знаходзіцца ўваход у залу?

— Я... ну так, я... — залапатаў Локхарт.

— Так, а мне ты казаў, што ведаеш, якая пачвара там сядзіць, — дадаў прафесар Флітвік.

— Н-няўжо? Я не памятаю...

— А я памятаю, як ты казаў мне, што шкадуеш аб тым, што не забіў пачвару да таго, як быў арыштаваны Хагрыд, — прамовіў Снэйп. — А яшчэ я памятаю, як ты наракаў мне, што мы толькі псавалі ўсю справу і што цябе трэба было даць поўную волю з самога пачатку.

Локхарт пазіраў на каменныя твары сваіх калегаў.

— Я... насамрэч я ніколі... Пэўна вы не так мяне зразумелі...

— Больш мы не будзем перашкаджаць табе, Гільдэрой, — падсумавала прафесарка МакГонагал, — мы гарантуем гэта цябе. Сёння выдатны час паказаць на што ты здольны. Вырашай сам, што рабіць з пачвараю. Я даю табе поўную волю.

Локхарт ў адчаі аглядзеў усю настаўніцкую, але ніхто не паспяшаў яму на дапамогу. Ён больш не выглядаў такім ужо прыгожым. Яго вусны дрыжэлі, а без свайго звычайнага выскалення ён выглядаў худасочным чалавекам з бязвольным падбароддзем.

— Н-ну добра, — прамармытаў ён. — Мне трэба да сябе ў кабінэт, каб... каб падрыхтавацца.

Сказаўшы гэта, ён пакінуў настаўніцкую.

— Ну вось і добра, — прамовіла МакГонагал. — Нарэшце, ён прыбраўся з-пад нашых ног. А цяпер, няхай галовы Дамоў пайдуць і праінфармуюць навучэнцаў аб тым, што здарылася. І скажыце ім, што заўтра іх адразу ж забярэ Хогвартс Экспрэс. І пераканайцеся, што аніводзін з вучняў не застаўся па-за межамі гасцёўняў.

Адзін за адным, настаўнікі падняліся са сваіх крэслаў і пакінулі пакой.

*

Верагодна, гэта быў найнайгоршы дзень у гарыным жыцці. Разам з Ронам, Фрэдам і Джоржам, яны сядзелі ў грыфіндорскай гасцёўне ня ў сілах вымавіць ані не слова. Персі не было на месцы. Спачатку ён пайшоў, каб даслаць саву містэру і місіс Візлі, а вярнуўшыся запёрся ў сваёй спальне.

Аніколі дзень не цягнуўся настолькі доўга і аніколі не было так, каб грыфіндорская вежа была ўшчэнт запоўнена вучнямі, аднак ў ёй панавала цішыня. Перад самым заходам сонца Фрэд і Джордж, ня маючы больш сілаў сядзець у прыціхлай гасцёўне, пайшлі спаць.

— Яна нешта ведала, Гары, — упершыню з таго часу, як яны пакінулі настаўніцкую, сказаў Рон. — Вось чаму пачвара схапіла яе. І гэта тычылася не дурных справаў Персі. Джыні даведалася нешта аб патаемнай зале. Тым больш, што на яе не павінны былі нападаць, — ён пачаў шалёна цярэць вочы, — то бок, ну разумееш, яна ж чыстакроўка. Іншай прычыны яе знікнення я не ўяўляю.

Гары назіраў за тым, як крывава чырвонае сонца хаваецца за даляглядам. Ніколі ў жыцці ён не адчуваў сябе гэдак блага. Калі б толькі яны маглі што-небудзь зрабіць. Што заўгодна.

— Гары, — спытаўся Рон. — Думаеш ці ёсць яшчэ шанец, што яна яшчэ... ну, ты разумееш...

Гары ня ведаў што адказаць. Ён сам з цяжкасцю мог уявіць, што Джыні дагэтуль жыва.

— А ведаеш што?— прапанаваў Рон, — Давай пойдзем да Локхарта. Раскажам яму ўсё што ведам самі. Дзе мы думаем уваход у залу і пра базіліска таксама. Няхай ён паспрабуе туды прабіцца.

Гары не мог думаць ані ад чым іншым, як толькі аб нападзе на Джыні і, жадаючы зрабіць хто штосьці, пагадзіўся з Ронам. Іншыя сядзелыя ў гасцёўне грыфіндорцы былі настолькі няшчаснымі і так моцна шкадавалі ўсё сям’ю Візлі, таму ніхто з іх нават не паспрабаваў спыніць хлопцаў, калі яны падняліся з фатэляў і перасекшы гасцёўню, выйшлі праз адтуліну за партрэтам.

Калі яны падыйшлі да кабінэта Локхарта ў калідорах згусцілася цемра. За дзвярыма кабінэта чулася мітусьня. Хлопцы чулі гукі скрыгатання, глухія стукі і таропкія крокі.

Калі хлопцы пастукаліся, за дзвярыма нечакана запанавала цішыня. Потым у дзвярным праёме ўзнікла шчыліна ў якую хлопцы ўбачылі адно локхартава вока.

— А... Містэр Потэр... містэр Візлі, — прамовіў ён, крыху шырэй прыадчыняючы дзверы. — прабачце, але зараз я крыху заняты. Калі маеце што да мяне, давайце хуценька...

— Прафесар, — сказаў Гары, — мы маем некаторую інфармацыю. Думаю яна дапаможа вам.

— Э... ну... яна не надта... — адказаў Локхарт, той бок яго аблічча, які быў бачны хлопчыкам быў яўна ўстрывожанны. — То бок... ну... ай, добра.

Ён адчыніў дзверы і пусціў Гары і Рона ў пакой.

Кабінэт быў амаль што голым. На падлозе стаялі дзве вялізныя валізы. У першую былі паспешна складзены шматлікія мантыі — нефрытавыя, бэзавыя, цёмна-сінія; а у другой неахайнай грудаю былі скіданы локхартаўскія кнігі. У стаялыя на стале скрыні былі складзены фатакарткі, што яшчэ нядаўна ўпрыгожвалі сцены.

— Вы кудысьці ад’яжджаеце?— спытаўся Гары.

— Э, ну, так, — ададраўшы ад дзвярэй уласны постэр ў натуральную велічыню і скручваючы яго, адказаў Локхарт. — Тэрміновы выклік... неадкладны... трэба ехаць...

— А як жа мая сястра?— запінаючыся спытаўся Рон.

— Ну, што да яе... дзяўчынцы надта не пашанцавала, — ня гледзячы ім ў вочы, прамовіў прафесар, адкрыў скрыню стала і скінуў яе змесціва ў торбу. — І павер, ніхто не шкадуе яе так, як я... ‘

— Але ж вы — настаўнік па абароне ад цёмных мастацтваў?— заявіў Гары. — Як вы можаце пакінуць школу, калі тут адбываюцца настолькі цёмныя справы?!

— Ну, скажу вам... калі я наймаўся на гэту працу... — кідаючы шкарпэткі паверх мантыяў, сказаў Локхарт, — мне не казалі... што ў мае службовыя абавязкі будзе ўключана нешта падобнае...

— Вы хочаце сказаць, што папросту ЎЦЯКАЕЦЕ?— ня верачы ўласным вушам, спытаўся Гары. — І гэта пасля ўсяго таго, што вы апісалі ў сваіх кнігах?

— Кнігі могуць і ў зман увесці, — далікатна адказаў прафесар.

— Гэта вы іх напісалі!— загаласіў Гары.

— Мой ты любы хлопчык, — выпрастаўшыся і хмура пазіраючы ў гарыны вочы, прамовіў Локхарт, — дзе твой цвярозы розум. Ці ты думаеш, я бы прадаў хаця б палову з маіх кніг, калі б чытачы не думалі, што Я апісваю ўласныя прыгоды? Хто б з іх чытаў аб старым брыдкім армянскім чарнакніжніку, нават калі б ён выратаваў ад ваўкалакаў цэлую вёску. І як бы пачварна ён выглядаў на вокладцы. І апранаўся ён безгустоўна. А вядзмарка, якая перамагла банданскую бэншы? У яе на падбароддзі валасы растуць. Я цябе прашу...

— То бок, вы прыпісвалі сабе тое, што рабілі іншыя?— з недаверам спытаўся Гары.

— Гары, Гары, — раздражнённа хістаючы галавой, прамовіў Локхарт, — ня ўсё так проста, як табе здаецца. Я доўга і цяжка працаваў. Мне трэба было знайсці гэтых людзей, распытаць іх у падрабязнасцях, як яны ўсё гэта зрабілі. А потым накласці на іх забывальную замову, каб яны больш не памяталі аб усім, што адбылося . Я маю адзіную здольнасць, якой сапраўды ганаруся, уменне карыстацца забывальнай замовай. Не, Гары, гэта была бясспрэчна агромістая праца. Слава гэта ня толькі падпісванне аўтографаў на кнігах і фатакартках. Хочаш славы, будзь гатовы да цяжкай і стомнай працы.

Ляпнуўшы крышкамі, ён зачыніў сваі валізы.

— Так, паглядзім, — дадаў ён. — Мяркую што ўсё гатова. Так. Засталася яшчэ адна справа.

Настаўнік выцягнуў з кішэні і накіраваў сваю палачку на Гары і Рона.

— Шалена выбачаюся перад вамі хлопцы, але цяпер мне давядзецца накласці забывальную замову на вас саміх. Ці то вы раскажыце ўсім маю маленечкую таямніцу і я больш не буду ў стане прадаць аніводнай кнігі...

Аднак, Гары апярэдзіў яго. Локхарт яшчэ толькі ўзнімаў палачку, а хлопчык ужо крыкнуў:

— ЭКСПЕЛІЯРМУС!

Прафесара кінула назад і, зачапіўшыся аб адну са сваіх валізаў ён паваліўся на падлогу. Рон схапіў яго ўзняўшуюся ў паветра палачку і шпурнуў у адчыненае вакно.

— Вы не павінны былі дазволіць прафесару Снэйпу навучыць нас гэтай замове, — люта прамовіў Гары і пхнуў нагой локхартаўскую валізу. Ізноў страціўшы самаўпэўненасць Локхарт з падлогі зірнуў на Гары. Той усё яшчэ працягваў трымаць яго пад прыцэлам палачкі.

— Што вы хочыце ад мяне?— бездапаможна вымавіў настаўнік. — Я ня ведаю дзе знаходзіцца патаемная зала. Я анічым не магу вам дапамагчы.

— Вам пашанцавала, — заявіў Гары. Тыкаючы ў яго палачкай, ён прымусіў Локхарта падняцца з падлогі, — МЫ магчыцма ведаем дзе знаходзіцца зала. І ШТО за пачвара сядзіць усярэдзіне. Хадземце!

Хлопчыкі вывелі Локхарта з яго кабінэта і спусціўшыся сходамі, трапілі ў той самы цёмны калідор, дзе на сцяне луналі паведамленні ад спадкаемцы. Разам, яны накіраваліся ў прыбіральню Мармытухі Міртлы.

Першым ў прыбіральню пусцілі Локхарта. Гары задаволенна назіраў, як той дрыжыць.

Міртла сядзела на бачку ўнітаза ў самым дальнім кутку прыбіральні.

— А, гэта ізноў ты?— заўважыўшы Гары прамовіла яна. — Што на гэты раз?

— Раскажы нам, як ты памерла, — папросіў яе Гары.

Аблічча Міртлы імгненна змянілася. Быццам яе аніколі не пыталіся аб настолькі прыемных рэчах.

— Оооо, гэта было сапраўды жахліва, — з задавальненнем на твары адказала яна. — Гэта здарылася тут, у гэтай самай кабінцы. Я ТАК добра памятаю гэты дзень. Я хавалася тут, бо Алівія Хорнбі здзеквалася з маіх акуляраў. Дзверы былі замкнёныя. Я сядзела сабе і плакала. Тут нехта ўвайшоў і пачаў даволі пацешна размаўляць. Я думаю гэта была нейкая іншаземная мова. Адзінае, што я сапраўды зразумела — гаворыў ХЛОПЧЫК. Я адамкнула кабінку ды хацела сказаць яму, каб ён ішоў да сваёй прыбіральні і тут... — міртлін твар заззяў, яна паднялася ў паветра, — я ПАМЕРЛА.

— Як?— спытаўся Гары.

— Ня ведаю, — таямніча прашапатала яна. — Памятаю толькі, што ўбачыла два агромістых жоўтых вока. Маё цела знерухоміла, а мяне саму панясло прэчкі... — Міртла замроена паглядзела на Гары. — А потым я вярнулася. Я была перапоўненна жаданнем пераследваць Алівію Хорнбі. Вох, яна сапраўды пашкадавала, што колісь здзеквалася з маіх акуляраў.

— А дзе дакладна ты бачыла тыя вочы?— задаў пытанне хлопчык.

— Недзе там, — няўпэўненна кажучы на ракавіны, адказала прывідка.

Гары і Рон кінуліся туды, а Локхарт з невымоўным жахам на твары ўстаў як мага падалей ад іх.

Ракавіны былі самымі звычайнамі. Хлопцы даследвалі кожную іх цалю, нават аглядзелі трубы, але нічога асаблівага не знайшлі. І тут Гары ўбачыў, што на бакавіне аднаго з медных кранаў была выгравіявана маленечкая змейка.

— Гэты кран ніколі не працаваў, — ззяючы заявіла Міртла, калі Гары паспрабаваў яго пакруціць.

— Гары, — прапанаваў Рон. — Скажы што-небудзь. Штось на парсельтонге.

— Але, — Гары супыніўся. У мінулыя разы, ён пачынаў казаць парсельтонгам, толькі сустрэўшыся з сапраўднымі змеямі. Ён пільна вытарапіўся на гравіроўку, спрабуючы ўявіць, што змяя на ёй жывая.

— Адчыніся, — прамовіў ён.

Гары азірнуўся на сябра, аднак той толькі патрос галавою.

— Ты казаў ангельскаю, — заявіў Рон.

Гары зноў вытарапіўся на змейку, спрабуючы ўявіць, што яна жывая. Ён варухнуў галавою і тут, пад мігцеючым святлом свечак, яму падалося, што тая пачала рухацца.

— Адчыніся, — зноўку прамовіў ён.

Гэтым разам, замест звычайных слоў з яго вуснаў адчулася дзіўнае сыканне. Кран імгненна засвяціўся яскрава-белым святлом і пачаў круціцца. Следам, ракавіна на якой знаходзіўся кран апусцілася ў падлогу, адкрыўшы вялізарную трубу, досыць шырокую, каб праз яе мог пралезці дарослы чалавек.

Гары пачуў як вохнуў Рон і падняўшы вочы, зірнуў на сябра. Той быў перапоўнены рашучасці.

— Я іду ўсярэдзіну, — прамовіў Гары.

Ён не мог не пайсці. Не цяпер, калі яны знайшлі ўваход у патаемную залу і ў яго з’явілася хаця і даволі зманлівая надзея выратаваць Джыні.

— Я з табою, — заявіў Рон.

На хвіліну запанавала цішыня.

— Ну цяпер, — з ценям былой сваёй усмешцы на твары, сказаў Локхарт, — вы здаецца больш не маеце ўва мне патрэбы. Я мабыць...

Ён ужо было ўзяўся за ручку дзвярэй, аднак хлопцы імгненна нацэлілі на яго палачкі.

— Вы пойдзеце першым, — гыркнуў Рон.

Са збялелым тварам і застаўшыся без палачкі, Локхарт наблізіўся да трубы.

— Хлопцы, — саслабелым голасам прамармытаў ён. — Хлопчыкі, нашто я вам там здаўся?

Гары тузануў яго палачкай ў спіну. Прафесар засунуў ў адтуліну ногі.

— Насамрэч, я не думаю, — пачаў ён, але Рон пхнуў яго ў спіну і той слізгануўшы па трубе, знік з вачэй. Гары рушыў следам. Павольна, ён апусціў ў трубу ногі і разжаўшы рукі панесся наперад.

Хлопчык быццам слізгаў з бясконцай, склізкай, цёмнай горцы. Сям-там на гарыным шляху трапляліся адгалінаванні, аднак ані не адно з ніх не было дастаткова вялікім. Ягоная труба крута спускалася ўніз і Гары здагадаўся, што ён знаходзіцца значна ніжэй за школу і нават ніжэй за школьныя падзямеллі. За спіною хлопчык чуў, як па заваротах трубы глуха слізгае Рон.

Гары ўжо пачаў непакоіцца, што будзе, калі ён дасягне канца трубы. І тут яна гарызантальна выгнулася і хлопчык з мокрым стукам прызямліўся на вільготную падлогу цёмнага каменнага тунэля у цалі ад Локхарта. Той ужо выпрастаўся. Ён быў белы як здань і з ног да галавы пакрыты сліззю. Гары адкаціўся ў бок, з трубы са свістам вяляцеў Рон. Яны азірнуліся. Тунэль быў дастаткова вялікі, каб у ім мажліва было стаяць у поўны рост.

— Мы пэўна ў колькіх мілях пад школай, — прамовіў Гары, яго голас рэхам пранесся па цёмным тунэлі.

— Хутчэй за ўсё недзе пад возерам, — азіраючы склізкія сцены, выказаў здагадку Рон.

Усе троя ўтаропіліся ў цёмную прастору тунэля.

— Люмас!— прамармытаў Гары, запальваючы святло на кончыку палачкі. — Хадземце, — сказаў ён Рону і Локхарту. Утраіх пляскаючы па пакрытай вадой падлозе яны рушылі ўздоўж тунэлю.

Тут было настолькі цёмна, што бачыць яны маглі толькі на адлегласці ў колькі футаў. У святле палачкі, хлопчыкі і настаўнік адбівалі на вільготныя сцены тунэлю жахлівыя цені.

— Памятайце, — ціха загадаў Гары, асцярожна рухаючымся наперад спадарожнікам, — як толькі пачуеце штосьці нагадваючае рух, адразу ж заплюшчвайце вочы...

Аднак у тунэлю было ціха, бы ў магіле. Першым громкім гукам за ўвесь час іхнага тут прабывання было гучнае ХРАБУСЦЕННЕ, калі Рон ступіў на нешта. Гэта быў пацучыны чэрап. Апусціўшы палачку, Гары аглядзеў падлогу, уся яна была ўкрыта косткамі дробных жывёлаў. Гары з усяе моцы сіліўся не думаць аб тым, што Джыні, калі яны яе знойдуць можа выглядаць гэдак жа. Цёмны тунэль па якому Гары вёў сваіх спадарожнікаў выгнуўся ўбок.

— Гары, там нешта ёсць... — схапіўшы сябра за плячо, прамовіў Рон.

Знерухоміўшы, яны пачалі ўглядацца ў цемру. Гары мог бачыць толькі абрысы. Абрысы чагосьці вялізнага, што выгнуўшыся ляжала пасярод тунэлю. Істота не варушылася.

— Магчыма спіць, — прашапатаў Гары. Ён азірнуўся на спадарожнікаў. Локхарт стаяў заціснуўшы вочы рукамі. Хлопчык зноў павярнуў галаву да істоты. Яго сэрца білася так хутка, што пачалі балець грудзі.

Вельмі павольна, амаль што заплюшчыўшы вочы і высока ўзняўшы перад сабой палачку, Гары зрабіў колькі крокаў наперад.

Ягоная палачка асвяціла агромістую, бліскучую, атрутна зялёную змяіную скуру, што скруціўшыся ляжала пасярод тунэлю. Істота, што пакінула яе была ня меньш за дваццаць футаў у даўжыню.

— Анішто сабе, — слабым голасам прамовіў Рон.

За ягонай спіной адчуўся рэзкі рух. Гэта на падкасіўшыхся нагах, паваліўся на падлогу Гільдэрой Локхарт.

— Падымайцеся, — гыркнуў Рон, скіраваўшы на настаўніка сваю палачку.

Локхарт выпрастаўся... і адразу ж кінуўся на Рона, паваліўшы таго на падлогу.

Гары скочыў наперад, але ўжо было запозна. Локхарт выпрастаўся, трымаючы ў руках ронаву палачку і ззяючы сваёй знакамітай ўсмешкай.

— Канец прыгодам, хлопчыкі!— заявіў ён. — Я вазьму кавалак гэтай скуры ў школу і скажу, што спазніўся і не паспеў выратаваць дзяўчынку, а вы двоя убачыўшы яе спакутаванае цела, ДА ЖАЛЮ, страцілі свой розум. Ну, скажы “бывай” сваёй памяці!

Ён узняў замотаную сэлатэйпам ронаву палачку па над сваёй галавою і прагаласіў:

— АБЛІВІЯТЭ!

З сілай невялічкай бомбы, палачка выбухнула. Закрыўшы галаву рукамі, Гары слізгаючы па падлозе пабег ўздоўж змяінай скуры, прэчкі ад абсыпаючайся вялізнымі кавалкамі столі тунэлю. Абярнуўшыся праз колькі імгненняў, хлопчык ўбачыў перад сваім тварам глухую сцяну з бітага камення.

— Рон!— крыкнуў ён. — Ты там як? Рон!

— Тут я!— пачуўся з-за каменнай сцяны глухі ронаў голас. — Са мной усё файна. Чаго не сказаць пра гэтага куска мярзотніка... ён моцна пацярпеў ад маёй палачкі.

Адчуўся глухі стук і гучны войк. Як быццам Рон стукнуў Локхарта па галёнкам.

— І што цяпер рабіць?— прагучаў адчайдушны голас Рона, — Мы ня зможам прайсці наперад. Гэтую сцену мы будзем разбіраць колькі год...

Гары азірнуў тунэль. Яго столя была паўна расколінамі. Яшчэ ніколі ён не спрабаваў прабіць з дапамогаю магіі, штось настолькі аб’ёмнае, як гэта каменная сцяна і цяпер быў не надта зручны час да экперыментавання... тунэль мог абрушыцца цалкам.

Пачуўся чарговы глухі стук і чарговы локхартаўскі войк. Яны марна гублялі час. Джыні была ў патаемнай зале ўжо колькі гадзінаў. Гары ведаў, у яго засталося толькі адно выйсце.

— Чакай мяне там, — крыкнуў ён Рону. Пільнуй за Локхартам. Я пайду далей. Калі праз гадзіну я не вярнуся...

Павісла вельмі цяжкая паўза.

— Я паспрабую разабраць частку сцяны, — прамовіў Рон, яўна прыкладаючы значныя высілкі, каб яго голас не дрыжаў. — Каб ты змог... змог вярнуцца назад. І яшчэ, Гары...

— Убачымся пазней, — спрабуючы надаць упэўненасці свайму дрыготкаму голасу, крыкнуў Гары.

Ён рушыў далей уздоўж агромістай змяінай скуры.

Неўзабаве сціх шум ронавай працы па разборцы камення. Тунэль колькі разоў мяняў свой напрамак. Кожным сваім нэрвам, Гары адчуваў непрыемнае ўзбуджэнне. Яму хацелася, каб тунэль нарэшце скончыўся, аднак разам з гэтым, ён баяўся таго, што пабачыць ў яго канцы. Нарэшце, пракраўшыся за чарговы паварот, Гары убачыў перад вачыма суцэльную сцяну, на якой былі выразаны дзве пераплеценыя між сабой змяі у вачніцах якіх зіхацелі вялізныя смарагды.

Гары рушыў наперад, у яго перасохла ў роце. Цяпер яму ня трэба было ўяўляць, што змеі перад яго тварам сапраўдныя. Іхныя вочы з каштоўнага камення выглядалі на дзіва жывымі.

Хлопчыку нават ня трэба было думаць, што рабіць далей. Ён пракхекаўся. Змеі нібыта падміргнулі яму смарагдавымі вочкамі.

— АДЧЫНІСЯ, — ціха прасыкаў Гары.

Змеі распляліся і каменная сцяна з грукатам адчынілася. Калоцячыся з галавы да ног, хлопчык прайшоў у адтуліну.